1
00:00:00,000 --> 00:00:03,576
Kiến thức thông thường
về thế giới hiện nay

2
00:00:03,600 --> 00:00:07,630
cho thấy bây giờ là thời điểm
của sự tuột dốc trầm trọng.

3
00:00:07,640 --> 00:00:11,506
Và không gì ngạc nhiên, khi những
tin xấu quanh chúng ta,

4
00:00:11,720 --> 00:00:13,816
từ ISIS tới sự bất bình đẳng,

5
00:00:13,840 --> 00:00:16,256
căng thẳng chính trị, biến đổi khí hậu,

6
00:00:16,280 --> 00:00:19,270
Brexit, và vân vân.

7
00:00:19,760 --> 00:00:23,300
Nhưng đó là vấn đề,
và nghe có vẻ hơi kỳ lạ.

8
00:00:23,640 --> 00:00:26,880
Tôi thật sự không mua
bản tường thuật u sầu như này,


9
00:00:26,960 --> 00:00:28,736
và tôi nghĩ bạn cũng không.

10
00:00:28,760 --> 00:00:31,256
Nhưng không phải là tôi
không nhìn thấy những vấn đề.

11
00:00:31,280 --> 00:00:33,800
Tôi cũng đọc tin tức như các bạn.

12
00:00:34,000 --> 00:00:37,816
Điều khiến tôi mâu thuẫn là kết luận
mà rất nhiều người đưa ra từ các tin đó,

13
00:00:37,840 --> 00:00:39,736
cụ thể là chúng ta đều quá ảo tưởng

14
00:00:39,760 --> 00:00:42,856
bởi vì các vấn đề vẫn chưa thể giải quyết

15
00:00:42,880 --> 00:00:45,216
và chính phủ của chúng ta thì bất lực.

16
00:00:45,240 --> 00:00:46,616
Tại sao tôi lại nói vậy?

17
00:00:46,640 --> 00:00:50,336
Tôi không phải là một người lạc quan.

18
00:00:50,360 --> 00:00:54,056
Nhưng truyền thông cố gắng chỉ trích
các thương vụ buôn bán

19
00:00:54,080 --> 00:00:57,776
bằng những quy kết ấn định
và không đưa ra câu trả lời

20
00:00:57,800 --> 00:00:59,936
tôi luôn bực dọc về điều ấy.

21
00:00:59,960 --> 00:01:02,056
Vì thế, vài năm trước tôi đã quyết định

22
00:01:02,080 --> 00:01:03,976
trở thành một nhà báo,

23
00:01:04,000 --> 00:01:05,976
tôi thử xem mình có thể làm tốt hơn không

24
00:01:06,000 --> 00:01:09,536
bằng cách đi vòng quanh thế giới
và hỏi người dân

25
00:01:09,560 --> 00:01:10,816
về cách thức họ đã xử lý

26
00:01:10,840 --> 00:01:14,490
những thách thức lớn về
kinh tế lẫn chính trị.

27
00:01:14,770 --> 00:01:17,140
Và điều khiến tôi ngạc nhiên.

28
00:01:17,280 --> 00:01:21,200
Đó là hóa ra có rất nhiều dấu hiệu
đáng chú ý của sự tiến bộ ngoài xã hội,

29
00:01:21,720 --> 00:01:24,776
thường xảy ra ở những nơi
ít ngờ tới đến nhất,

30
00:01:24,800 --> 00:01:27,976
và chúng khiến tôi tin rằng những
thách thức toàn cầu hiện nay

31
00:01:28,000 --> 00:01:31,016
có lẽ không phải là không thể giải quyết.

32
00:01:31,040 --> 00:01:33,736
Không chỉ dựa vào
các giải pháp trên lý thuyết;

33
00:01:33,760 --> 00:01:35,856
mà các giải pháp này
đều đã được thử nghiệm.

34
00:01:35,880 --> 00:01:37,616
Chúng có vẻ hiệu quả.

35
00:01:37,640 --> 00:01:40,270
Và chúng khiến chúng ta có hy vọng.

36
00:01:40,400 --> 00:01:42,016
Và tôi sẽ chỉ cho các bạn thấy

37
00:01:42,040 --> 00:01:44,896
bằng cách kể về 3 quốc gia
mà tôi đã ghé qua

38
00:01:44,920 --> 00:01:46,536
Canada, Indonesia và Mexico

39
00:01:46,560 --> 00:01:49,880
các quốc gia đó đã vượt 3 vấn đề
được cho là không thể giải quyết.

40
00:01:50,720 --> 00:01:54,816
Câu chuyện của họ đáng quan tâm vì nó
chứa những công cụ mà ta có thể dùng,

41
00:01:54,840 --> 00:01:57,776
và không chỉ đối với các vấn đề cụ thể

42
00:01:57,800 --> 00:02:00,380
và còn cho nhiều điều khác.

43
00:02:01,120 --> 00:02:05,336
Những gì mà mọi người nghĩ về
quê hương Canada của tôi hiện nay,

44
00:02:05,360 --> 00:02:06,980
nếu họ nghĩ về Canada,

45
00:02:07,004 --> 00:02:10,616
họ nghĩ nó lạnh, buồn tẻ,
người Canada khá lịch thiệp.

46
00:02:10,639 --> 00:02:13,970
Họ cho rằng chúng tôi luôn nói "xin lỗi"
bằng giọng buồn cười.

47
00:02:14,800 --> 00:02:16,016
Đó hoàn toàn là sự thật.

48
00:02:16,040 --> 00:02:17,576
(Tiếng cười)

49
00:02:17,600 --> 00:02:18,816
Xin lỗi.

50
00:02:18,840 --> 00:02:20,336
(Tiếng cười)

51
00:02:20,360 --> 00:02:22,810
Nhưng Canada cũng rất quan trọng

52
00:02:22,810 --> 00:02:25,056
bởi vì thắng lợi của Canada
qua một vấn đề

53
00:02:25,080 --> 00:02:27,736
hiện đang gây chia rẽ
ở rất nhiều nước trên thế giới:

54
00:02:27,760 --> 00:02:29,056
vấn đề nhập cư.

55
00:02:29,080 --> 00:02:33,496
Canada ngày nay là một trong các nước
chào đón người nhập cư nhiều nhất,

56
00:02:33,520 --> 00:02:37,176
thậm chí khi so sánh với các quốc gia
thân thiện với dân nhập cư khác.

57
00:02:37,200 --> 00:02:41,936
Tỷ lệ nhập cư của Canada
cao hơn Pháp 4 lần,

58
00:02:41,936 --> 00:02:44,212
và tỷ lệ công dân nước ngoài
được sinh ra cũng

59
00:02:44,212 --> 00:02:46,104
cao gấp đôi của Thụy Điển.

60
00:02:46,104 --> 00:02:47,840
Trong khi, Canada tự nhận

61
00:02:47,840 --> 00:02:51,576
họ nhận dân tị nạn Syrian
nhiều gấp 10 lần năm ngoái

62
00:02:51,600 --> 00:02:53,296
so với Mỹ.

63
00:02:53,320 --> 00:02:57,880
(Tiếng vỗ tay)

64
00:03:00,480 --> 00:03:02,936
Và bây giờ Canada
nhận thêm nhiều người hơn.

65
00:03:02,960 --> 00:03:04,816
Tuy nhiên, nếu bạn hỏi người Canada

66
00:03:04,840 --> 00:03:07,496
điều gì làm cho họ tự hào nhất
về đất nước mình,

67
00:03:07,520 --> 00:03:09,976
họ sẽ nói rằng đó là "sự đa văn hóa"

68
00:03:10,000 --> 00:03:12,216
một từ đáng khinh tại hầu hết các nơi,

69
00:03:12,240 --> 00:03:13,456
thứ hai,

70
00:03:13,480 --> 00:03:15,040
hơn cả "Hockey".

71
00:03:15,720 --> 00:03:16,936
Hockey.

72
00:03:16,960 --> 00:03:19,000
(Tiếng cười)

73
00:03:19,960 --> 00:03:22,136
Nói cách khác, khi các quốc gia khác

74
00:03:22,160 --> 00:03:25,416
đang điên cuồng xây dựng rào chắn
để ngăn người nhập cư,

75
00:03:25,440 --> 00:03:28,710
Canada lại muốn mở rộng cửa đón họ vào.

76
00:03:29,320 --> 00:03:31,496
Và đây là thật sự là một điều thú vị.

77
00:03:31,520 --> 00:03:33,936
Canada không phải lúc nào cũng như vậy.

78
00:03:33,960 --> 00:03:40,460
Đến giữa thập niên 60, Canada theo
chính sách phân biệt chủng tộc dân nhập cư

79
00:03:40,480 --> 00:03:42,776
Họ gọi đó là "Canada Trắng"

80
00:03:42,800 --> 00:03:47,140
và như bạn có thể thấy,
họ không chỉ nói về tuyết.

81
00:03:47,480 --> 00:03:52,280
Vậy điều gì đã thay đổi Canada
như ngày hôm nay?

82
00:03:53,320 --> 00:03:55,736
Dù mẹ tôi ở Ontario có thể
nói với bạn điều gì đó,

83
00:03:55,736 --> 00:03:57,782
câu trả lời chẳng liên quan
gì đến đức hạnh.

84
00:03:57,784 --> 00:04:01,160
Người Canada vốn không phải
tốt hơn những người khác.

85
00:04:01,160 --> 00:04:05,816
Lời giải thích thực sự liên quan đến người
đàn ông từng là lãnh đạo Canada năm 1968,

86
00:04:05,840 --> 00:04:09,096
Pierre Trudeau, người là cha đẻ
của thủ tướng hiện nay.

87
00:04:09,120 --> 00:04:11,520
(Tiếng vỗ tay)

88
00:04:13,000 --> 00:04:15,016
Điều chúng ta cần biết đầu tiên về Trudeau

89
00:04:15,040 --> 00:04:17,935
là ông rất khác
so với các vị lãnh đạo trước.

90
00:04:17,959 --> 00:04:22,456
Ông là một người Pháp tại một nước
bị cai trị lâu năm bởi bộ phận người Anh.

91
00:04:22,480 --> 00:04:24,056
Ông ấy là người có trí tuệ.

92
00:04:24,056 --> 00:04:26,832
Thậm chí ông ấy cũng rất biết cách ăn mặc.

93
00:04:26,832 --> 00:04:29,420
Ý tôi là, thật đấy, ông ấy còn tập Yoga.

94
00:04:29,420 --> 00:04:30,991
Ông ấy vui chơi cùng The Beatles.

95
00:04:30,991 --> 00:04:32,080
(Tiếng cười)

96
00:04:32,080 --> 00:04:36,650
Và như những người mê nhạc jazz,
ông có thể nổi cáu bất cứ lúc nào.

97
00:04:36,680 --> 00:04:38,416
Nhưng ông ấy tạo ra

98
00:04:38,440 --> 00:04:43,940
một trong các thay đổi tiến bộ nhất
chưa từng xảy ra tại bất cứ quốc gia nào.

99
00:04:43,960 --> 00:04:46,696
Cách thức của ông ấy,
theo tôi hiểu, gồm hai phần.

100
00:04:46,720 --> 00:04:50,696
Thứ nhất, Canada loại bỏ các quy định
nhập cư dựa theo sắc tộc lỗi thời,

101
00:04:50,720 --> 00:04:53,536
và thay thế chúng bằng
các chính sách "mù màu" đa dạng hơn

102
00:04:53,560 --> 00:04:58,736
chú trọng vào giáo dục, kinh nghiệm
và các kỹ năng ngôn ngữ.

103
00:04:58,760 --> 00:05:01,256
Và những điều đó sẽ làm tăng lên

104
00:05:01,280 --> 00:05:04,640
cơ hội cho người mới đóng góp
cho nền kinh tế nước nhà.

105
00:05:04,680 --> 00:05:08,216
Phần thứ hai, Trudeau tạo ra 
chính sách đầu tiên trên thế giới

106
00:05:08,240 --> 00:05:12,416
về sự đa dạng văn hóa để 
thúc đẩy hội nhập

107
00:05:12,440 --> 00:05:17,510
và ý tưởng rằng sự đa dạng
là chìa khóa cho đặc tính của Canada.

108
00:05:17,560 --> 00:05:21,016
Và nhiều năm sau đó, Ottawa
đã tiếp tục đẩy mạnh thông điệp này,

109
00:05:21,040 --> 00:05:23,816
nhưng cùng thời điểm đó,
người Canada đã sớm nhận ra

110
00:05:23,840 --> 00:05:28,336
sự thay đổi trong nền kinh tế, những
lợi ích thiết thực của sự đa văn hóa

111
00:05:28,360 --> 00:05:29,616
ở xung quanh họ.

112
00:05:29,640 --> 00:05:32,256
Và những ảnh hưởng tích cực này
đã nhanh chóng kết hợp

113
00:05:32,280 --> 00:05:37,370
tạo ra đất nước Canada với tư tưởng
phóng khoáng như ngày hôm nay.

114
00:05:37,380 --> 00:05:41,136
Chúng ta hãy nhìn sang một đất nước khác,
và một vấn đề khác nhạy cảm hơn,

115
00:05:41,160 --> 00:05:43,320
Hồi giáo cực đoan.

116
00:05:43,440 --> 00:05:46,696
Năm 1998, người dân
Indonesia đã xuống đường

117
00:05:46,720 --> 00:05:49,600
và lật đổ kẻ độc tài lâu năm, Suharto.

118
00:05:50,360 --> 00:05:52,616
Đó là một giây phút kinh ngạc,

119
00:05:52,640 --> 00:05:54,376
nhưng cũng đáng sợ vô cùng.

120
00:05:54,400 --> 00:05:56,096
Với 250 triệu người,

121
00:05:56,120 --> 00:06:00,216
Indonesia là đất nước có cộng đồng
người Hồi Giáo đông nhất trên thế giới.

122
00:06:00,240 --> 00:06:03,216
Là nơi khá nóng, diện tích lớn
và khó kiểm soát,

123
00:06:03,240 --> 00:06:05,536
với hơn 17,000 hòn đảo,

124
00:06:05,560 --> 00:06:08,606
nơi mà mọi người nói 
gần 1000 ngôn ngữ.

125
00:06:08,606 --> 00:06:11,176
Hiện tại thì, Suharto
đã từng là một kẻ độc tài,

126
00:06:11,200 --> 00:06:12,816
một kẻ độc ác.

127
00:06:12,840 --> 00:06:15,936
Nhưng ông ấy cũng là kẻ bạo chúa
có sức ảnh hưởng,

128
00:06:15,960 --> 00:06:19,256
ông luôn cẩn trọng trong việc
giữ tôn giáo ra khỏi chính trị.

129
00:06:19,280 --> 00:06:22,856
Vì vậy các chuyên gia lo sợ nếu ông ấy
không kiểm soát tốt sự tách biệt đó,

130
00:06:22,880 --> 00:06:24,616
thì có thể Indonesia đã tan vỡ,

131
00:06:24,640 --> 00:06:26,536
hoặc nhóm cực đoan sẽ
chiếm sự kiểm soát

132
00:06:26,560 --> 00:06:30,440
và khiến Indonesia thành
một "phiên bản nhiệt đới của Iran"

133
00:06:30,700 --> 00:06:34,336
Và đó có vẻ là chính xác những gì
đã xảy ra đầu tiên.

134
00:06:34,360 --> 00:06:37,456
Trong kỳ tuyển cử đầu tiên
của Indonesia vào năm 1999,

135
00:06:37,480 --> 00:06:40,856
các đảng Hồi giáo đã
đạt được 36% phiếu bầu,

136
00:06:40,880 --> 00:06:42,536
và những hòn đảo phải gánh chịu

137
00:06:42,560 --> 00:06:46,580
các cuộc nổi loạn và tấn công 
khủng bố giết chết hàng nghìn người.

138
00:06:46,640 --> 00:06:51,770
Tuy nhiên, kể từ đó
Indonesia đã thay đổi ngoạn mục.

139
00:06:51,920 --> 00:06:55,496
Khi người dân trở nên sùng đạo
hơn ở cấp độ cá nhân

140
00:06:55,520 --> 00:06:57,696
Tôi đã thấy nhiều người mang
khăn trùm đầu hơn

141
00:06:57,720 --> 00:06:59,656
so với 1 thập kỷ trước--

142
00:06:59,680 --> 00:07:03,860
tình hình chính trị của đất nước đã
chuyển sang theo hướng trái ngược.

143
00:07:03,960 --> 00:07:08,250
Indonesia hiện nay là 
một nước dân chủ khá khuôn khép.

144
00:07:08,330 --> 00:07:11,256
Tuy nhiên, các đảng Hồi giáo cũng
sụt giảm dần lượng ủng hộ,

145
00:07:11,280 --> 00:07:14,616
từ mức 38% năm 2004

146
00:07:14,640 --> 00:07:17,880
xuống 25% năm 2014

147
00:07:18,600 --> 00:07:22,016
Như các vụ khủng bố, cũng xảy ra ít hơn.

148
00:07:22,040 --> 00:07:25,416
Và trong khi một vài người Indonesia
gần đây đã gia nhập vào ISIS,

149
00:07:25,440 --> 00:07:27,510
thì số lượng cũng khá nhỏ

150
00:07:27,840 --> 00:07:30,816
tỷ lệ đầu người ít hơn nhiều

151
00:07:30,840 --> 00:07:33,040
so với Bỉ.

152
00:07:34,280 --> 00:07:36,736
Hãy nghĩ tới một đất nước
cộng đồng hồi giáo khác

153
00:07:36,760 --> 00:07:39,176
có thể nói những điều tương tự.

154
00:07:39,200 --> 00:07:42,096
Năm 2014, tôi đến Indonesia
hỏi vị tổng thống hiện nay,

155
00:07:42,120 --> 00:07:45,696
một chuyên gia kỹ thuật
có tên là Joko Widodo,

156
00:07:45,720 --> 00:07:51,050
"Tại sao Indonesia lại thịnh vượng khi rất
nhiều nước hồi giáo khác đang lụi tàn?"

157
00:07:51,050 --> 00:07:52,936
"Những gì chúng tôi nhận ra", ông nói,

158
00:07:52,960 --> 00:07:57,816
"là, để đương đầu với chủ nghĩa cực đoan.
chúng tôi cần xử lý bất bình đẳng trước."

159
00:07:57,840 --> 00:08:01,376
Các đảng phái của Indonesia,
như các đảng phái ở những nơi khác,

160
00:08:01,400 --> 00:08:06,010
đều cố gắng tập trung vào các vấn đề như
giảm đói nghèo và chống tham nhũng.

161
00:08:06,040 --> 00:08:08,616
Nên đó là những gì Joko
và những người đi trước đã làm,

162
00:08:08,640 --> 00:08:11,350
bằng cách xóa bỏ sự đe dọa của Hồi giáo.

163
00:08:11,480 --> 00:08:14,096
Họ đàn áp mạnh tay với khủng bố,

164
00:08:14,120 --> 00:08:16,696
nhưng đảng dân chủ Indonesia
cũng đã nhận ra bài học

165
00:08:16,720 --> 00:08:18,656
từ những thời kì đen tối của sự độc tài,

166
00:08:18,680 --> 00:08:23,320
cụ thể là, sự đàn áp chỉ 
làm gia tăng chủ nghĩa cực đoan hơn.

167
00:08:24,080 --> 00:08:27,976
Vì vậy, họ đã tiến hành chiến tranh
với sự khéo léo đặc biệt.

168
00:08:28,000 --> 00:08:30,056
Họ sử dụng cảnh sát thay vì quân đội.

169
00:08:30,080 --> 00:08:33,096
Họ chỉ giam giữ ai đó khi có đủ bằng chứng

170
00:08:33,120 --> 00:08:34,696
Tổ chức các phiên tòa công khai.

171
00:08:34,720 --> 00:08:37,416
Họ còn cử các lãnh tụ Hồi giáo
vào các nhà tù

172
00:08:37,440 --> 00:08:40,730
để thuyết phục kẻ thánh chiến rằng
khủng bố là không Hồi giáo.

173
00:08:40,760 --> 00:08:43,856
Và tất cả những nỗ lực trên cũng
đã được đền đáp xứng đáng,

174
00:08:43,880 --> 00:08:48,550
khi tạo ra một đất nước không thể
tưởng được so với 20 năm về trước.

175
00:08:48,600 --> 00:08:51,696
Và qua ví dụ này, tôi hy vọng,
tính lạc quan của tôi,

176
00:08:51,720 --> 00:08:53,536
sẽ bắt đầu làm rõ hơn.

177
00:08:53,560 --> 00:08:58,400
Vấn đề nhập cư hay chủ nghĩa hồi giáo
không phải bất khả thi để giải quyết.

178
00:08:58,440 --> 00:09:00,496
Giờ hãy theo tôi đến chuyến đi cuối cùng,

179
00:09:00,520 --> 00:09:02,660
đó là Mexico.

180
00:09:02,960 --> 00:09:06,136
Trong cả 3 câu chuyện,
chuyện này có lẽ làm tôi ngạc nhiên nhất,

181
00:09:06,160 --> 00:09:07,576
khi các bạn cũng biết,

182
00:09:07,600 --> 00:09:10,696
đất nước vẫn đang mắc kẹt 
với rất nhiều khó khăn.

183
00:09:10,720 --> 00:09:13,376
Tuy nhiên, vài năm trước đây, 
Mexico đã làm điều

184
00:09:13,400 --> 00:09:18,536
mà nhiều quốc gia khác 
từ Pháp, Ấn Độ hay cả Mỹ

185
00:09:18,560 --> 00:09:20,456
chỉ có thể mơ đến.

186
00:09:20,480 --> 00:09:24,660
Nó phá vỡ sự tê liệt chính trị 
đã áp bức trong suốt thời gian dài

187
00:09:25,200 --> 00:09:28,176
Để hiểu được điều đó, 
chúng ta cần trở lại thời gian năm 2000,

188
00:09:28,200 --> 00:09:30,776
khi Mexcico cuối cùng cũng
trở thành nước dân chủ.

189
00:09:30,800 --> 00:09:34,976
Thay vì sử dụng sự tự do mới 
để đấu tranh cải cách,

190
00:09:35,000 --> 00:09:38,336
Các nhà chính trị Mexico đã dùng nó 
để giải quyết vấn đề khác.

191
00:09:38,360 --> 00:09:41,296
Quốc hội bế tắc,
và các vấn đề của đất nước --

192
00:09:41,320 --> 00:09:44,376
thuốc phiện, nghèo đói,
tội phạm, tham nhũng --

193
00:09:44,400 --> 00:09:45,976
xoay khỏi tầm kiểm soát.

194
00:09:46,000 --> 00:09:48,616
Mọi chuyện trở nên tệ đi vào năm 2008,

195
00:09:48,640 --> 00:09:52,610
Lầu Năm Góc cảnh báo 
rằng Mexico có nguy cơ bị sụp đổ.

196
00:09:52,680 --> 00:09:57,056
Đến 2012, một người tên Enrique Pena Nieto

197
00:09:57,080 --> 00:09:59,610
bằng cách nào đó ông
được bầu làm tổng thống.

198
00:09:59,610 --> 00:10:04,520
Trước hết, Pena hầu như không lấy
cảm hứng nhiều từ sự tự tin của ông ấy.

199
00:10:04,680 --> 00:10:06,940
Chắc chắn, ông ấy đẹp trai

200
00:10:06,960 --> 00:10:10,856
nhưng ông bước ra từ đảng mục nát Mexico
trong thời gian lãnh đạo, PRI,

201
00:10:10,880 --> 00:10:14,440
và ông ta nổi danh vì
sự lăng nhăng của mình.

202
00:10:14,520 --> 00:10:17,576
Thực tế, ông ấy trông như một
anh chàng dễ thương thấp bé nhẹ cân

203
00:10:17,600 --> 00:10:20,376
nên phụ nữ thường gọi
ông ấy là "bombon", cưng,

204
00:10:20,400 --> 00:10:23,320
trong chiến dịch tranh cử.

205
00:10:23,360 --> 00:10:26,976
Tuy nhiên "bombon" này
đã sớm làm mọi người ngạc nhiên

206
00:10:27,000 --> 00:10:28,256
bởi đưa ra lệnh ngừng bắn

207
00:10:28,280 --> 00:10:31,296
giữa ba đảng phái mâu thuẫn
chính trị của đất nước.

208
00:10:31,320 --> 00:10:33,896
Và trong 18 tháng tiếp theo,
họ cùng nhau trải qua

209
00:10:33,896 --> 00:10:36,832
một sự cải cách toàn diện đáng kinh ngạc.

210
00:10:36,832 --> 00:10:39,958
Họ đã phá vỡ sự xuất hiện các
mầm mống độc quyền âm ỉ ở Mexico.

211
00:10:39,960 --> 00:10:43,140
Họ tự do hóa lĩnh vực năng lượng gỉ.

212
00:10:43,200 --> 00:10:46,416
Họ tái cấu trúc từ
trường học đến nhiều thứ khác.

213
00:10:46,440 --> 00:10:48,656
Để đánh giá mức thành tựu cải cách này,

214
00:10:48,680 --> 00:10:52,896
hãy cố gắng tưởng tượng quốc hội Hoa kỳ 
thông qua việc cải cách vấn đề nhập cư,

215
00:10:52,920 --> 00:10:55,856
vận động cải cách tài chính và ngân hàng.

216
00:10:55,880 --> 00:10:59,790
Bây giờ, hãy tưởng tượng Quốc hội 
đang làm điều đó cùng một thời điểm.

217
00:10:59,920 --> 00:11:01,940
Đó là điều Mexico đã làm.

218
00:11:02,160 --> 00:11:06,220
Không lâu trước đây, tôi đã gặp Pena 
và hỏi ông đã quản lý nó như nào.

219
00:11:06,320 --> 00:11:09,416
Tổng thống chiếu rọi tôi
với nụ cười đầy hào quang của ông --

220
00:11:09,440 --> 00:11:11,200
(Tiếng cười)

221
00:11:12,640 --> 00:11:17,576
và trả lời ngắn gọn rằng,
đó là "sự thỏa thiệp".

222
00:11:17,600 --> 00:11:19,336
Tất nhiên, tôi đã hỏi chi tiết hơn,

223
00:11:19,360 --> 00:11:21,896
và câu trả lời đầy đủ hơn
thốt ra rằng

224
00:11:21,920 --> 00:11:25,230
"thỏa hiệp, thỏa hiệp 
và thỏa hiệp nhiều hơn."

225
00:11:25,280 --> 00:11:28,056
Thấy không, Pena biết ông ấy
cần sớm xây dựng lòng tin.

226
00:11:28,080 --> 00:11:31,856
thế nên ông bắt đầu bàn với phe đối lập
vài ngày sau đợt bầu cử của ông.

227
00:11:31,880 --> 00:11:34,216
Để tránh khỏi áp lực 
từ các lợi ích đặc biệt,

228
00:11:34,240 --> 00:11:37,016
ông ấy giữ những cuộc gặp
của họ nhỏ và bí mật,

229
00:11:37,040 --> 00:11:41,336
và rất nhiều người tham gia sau đó 
đã nói rằng đó là cuộc gặp mặt riêng tư,

230
00:11:41,360 --> 00:11:43,016
tràn ngập thứ rượu tequila,

231
00:11:43,040 --> 00:11:45,510
nó đã giúp xây dựng sự tự tin.

232
00:11:45,600 --> 00:11:48,456
Nên sự thật tất cả các quyết định
cũng phải được nhất trí,

233
00:11:48,480 --> 00:11:52,616
và Pena còn đồng ý thông qua
vài sự ưu tiên của các đảng khác

234
00:11:52,640 --> 00:11:54,440
trước cái của ông.

235
00:11:54,800 --> 00:11:57,856
Thượng nghị sĩ Santiago Creel,
nói với tôi,

236
00:11:57,880 --> 00:12:02,536
"Nhìn xem, tôi không nói tôi đặc biệt 
hay là bất cứ ai đặc biệt",

237
00:12:02,560 --> 00:12:06,030
nhưng nhóm đó, thật sự đặc biệt."

238
00:12:06,040 --> 00:12:07,256
Bằng chứng ư?

239
00:12:07,280 --> 00:12:10,616
Khi Pena tuyên thệ, hiệp ước giữ vững,

240
00:12:10,640 --> 00:12:15,290
và Mexico đã tiến lên
lần đầu sau nhiều năm.

241
00:12:15,520 --> 00:12:16,736
Bueno.

242
00:12:16,760 --> 00:12:19,056
Vậy chúng ta đã thấy 
làm sao ba quốc gia này

243
00:12:19,080 --> 00:12:21,616
trải qua ba thử thách lớn lao của họ.

244
00:12:21,640 --> 00:12:23,456
Và nó rất tốt họ, phải không?

245
00:12:23,480 --> 00:12:26,900
Nhưng ý tưởng tích cực gì cho chúng ta?

246
00:12:27,000 --> 00:12:30,576
Trong khóa học nghiên cứu những thứ này
và hàng ngàn chuyện thành công khác,

247
00:12:30,600 --> 00:12:34,736
như cách Rwanda cùng tự kéo
bản thân về sau cuộc nội chiến

248
00:12:34,760 --> 00:12:37,496
hoặc Brazil đã giảm đi sự bất bình đẳng,

249
00:12:37,520 --> 00:12:41,256
hoặc Hàn quốc đã giữ nền kinh tế
của họ phát triển nhanh và xa

250
00:12:41,280 --> 00:12:43,216
hơn bất kỳ nước nào trên trái đất này,

251
00:12:43,240 --> 00:12:45,696
tôi đã chú ý một vài mối đe dọa phổ biến.

252
00:12:45,696 --> 00:12:48,792
Trước khi trình bày chúng, 
tôi báo trước điều này.

253
00:12:48,792 --> 00:12:51,424
Tôi nhận ra, dĩ nhiên,
tất cả các quốc gia đều độc nhất.

254
00:12:51,424 --> 00:12:54,200
Nên bạn không thể đơn giản
lấy những gì đã làm ở một nước,

255
00:12:54,200 --> 00:12:56,926
áp dụng nó vào nước khác và
mong nó cũng hiệu quả như thế.

256
00:12:56,926 --> 00:12:59,256
Không giải pháp cụ thể nào
hiệu quả được mãi mãi.

257
00:12:59,280 --> 00:13:02,810
Bạn cần thích nghi chúng vì
sự thay đổi hoàn cảnh.

258
00:13:02,880 --> 00:13:06,496
Đã nói, bằng cách tẩy xóa những 
câu chuyện này đến bản chất của chúng,

259
00:13:06,520 --> 00:13:11,176
bạn hoàn toàn có thể lọc ra
một vài công cụ để giải quyết vấn đề

260
00:13:11,200 --> 00:13:14,136
mà nó sẽ hiệu quả ở các nước khác

261
00:13:14,160 --> 00:13:15,456
và trong phòng họp

262
00:13:15,480 --> 00:13:17,800
và trong các bối cảnh khác nhau.

263
00:13:18,640 --> 00:13:21,936
Số một, nắm lấy điểm tột cùng.

264
00:13:21,960 --> 00:13:23,896
Trong tất cả các ví dụ mà chúng ta xem,

265
00:13:23,920 --> 00:13:27,620
sự cứu vớt đến từ thời điểm 
sự nguy hiểm tồn tại.

266
00:13:27,760 --> 00:13:29,616
Và nó không phải trùng hợp.

267
00:13:29,640 --> 00:13:33,960
Như Canada: khi Trudeau lên nắm quyền, 
ông ấy đối diện với hai nguy cơ tiềm ẩn.

268
00:13:34,640 --> 00:13:37,296
Đầu tiên, dù đất nước
rộng lớn và thưa dân của ông

269
00:13:37,320 --> 00:13:38,936
rất cần thêm nhân số,

270
00:13:38,960 --> 00:13:41,576
nguồn cung cấp công nhân
da trắng của nó, Châu Âu,

271
00:13:41,600 --> 00:13:45,656
đã dừng việc xuất khẩu họ khi
nó cuối cùng đã phục hồi từ Thế Chiến II.

272
00:13:45,680 --> 00:13:48,176
Vấn đề còn lại đó là 
chiến tranh lạnh của Canada

273
00:13:48,200 --> 00:13:51,016
giữa cộng đồng Pháp và Anh

274
00:13:51,040 --> 00:13:52,680
đã trờ thành cuộc chiến nóng.

275
00:13:53,280 --> 00:13:55,456
Quebec đang đe dọa rút khỏi,

276
00:13:55,480 --> 00:13:59,256
và chính người Canada thật sự giết
những người Canada khác qua chính trị.

277
00:13:59,280 --> 00:14:02,736
Hiện giờ, các quốc gia luôn đối đầu
với những khủng hoảng. Phải không?

278
00:14:02,760 --> 00:14:04,000
Không có gì đặc biệt cả.

279
00:14:04,960 --> 00:14:08,736
Nhưng sự thiên tài của Trudeau là
nhận ra rằng cuộc khủng hoảng Canada

280
00:14:08,760 --> 00:14:12,860
đã càn quét tất cả bức rào
thường cản trở cuộc cải cách.

281
00:14:12,880 --> 00:14:16,990
Canada đã phải mở cửa. 
Nó không có sự lựa chọn.

282
00:14:17,000 --> 00:14:18,816
Và họ phải cân nhắc tính đồng nhất.

283
00:14:18,840 --> 00:14:20,536
Lần nữa, nó không có sự lựa chọn.

284
00:14:20,560 --> 00:14:24,096
và nó đã đem lại cơ hội
ngàn năm có một cho Trudeau

285
00:14:24,120 --> 00:14:27,280
để phá vỡ quy tắc cũ
và viết ra quy tắc mới.

286
00:14:27,360 --> 00:14:32,180
Và cũng như những anh hùng khác, 
ông ấy đủ thông minh để nắm bắt nó.

287
00:14:32,360 --> 00:14:36,050
Số hai, sức mạnh trong
những suy nghĩ pha tạp.

288
00:14:36,200 --> 00:14:39,136
Điểm tương đồng nổi bật khác
giữa những người xử lý vấn đề tốt

289
00:14:39,160 --> 00:14:41,176
đó là, họ đều là những người thực dụng.

290
00:14:41,200 --> 00:14:44,376
Họ sẽ lấy những câu trả lời tốt nhất
từ bất cứ nơi nào họ tìm được,

291
00:14:44,400 --> 00:14:45,776
và họ sẽ không đưa chi tiết

292
00:14:45,800 --> 00:14:51,136
như là buổi tiệc hay tư tưởng
hay sự đa cảm lấn vào con đường của họ.

293
00:14:51,160 --> 00:14:54,456
Như tôi đã đề cập lúc đầu,
đảng viên dân chủ Indonesia đủ khéo léo

294
00:14:54,480 --> 00:14:59,256
để trộm lấy nhiều lời hứa vận động hay
nhất của người Hồi Giáo cho bản thân họ.

295
00:14:59,280 --> 00:15:03,176
Họ còn mời một vài đảng viên Cấp Tiến
vào liên minh cai trị của họ.

296
00:15:03,200 --> 00:15:07,640
Hiện giờ, nó khiến nhiều 
giáo sĩ thế tục Indonesia phát sợ.

297
00:15:07,840 --> 00:15:12,696
Nhưng bởi cưỡng ép đảng viên
Cấp Tiến để giúp thống trị,

298
00:15:12,720 --> 00:15:16,576
nó nhanh chóng đưa ra sự thật
họ không giỏi ở công việc này,

299
00:15:16,600 --> 00:15:19,616
và nó xáo trộn họ lên
trong tất cả các thỏa hiệp bẩn thỉu

300
00:15:19,640 --> 00:15:22,696
và nỗi nhục nhã hèn hạ
là một phần của chính trị hiện nay.

301
00:15:22,720 --> 00:15:27,210
Và nó xúc phạm hình ảnh của họ rất nhiều
đến nỗi không bao giờ sửa được.

302
00:15:27,240 --> 00:15:28,616
Số ba,

303
00:15:28,640 --> 00:15:32,050
làm mọi người vui lòng
trong vài thời điểm.

304
00:15:32,200 --> 00:15:37,296
Tôi biết tôi đã nêu cách khủng hoảng 
cấp cho các lãnh đạo nền tự do đặc biệt.

305
00:15:37,296 --> 00:15:41,272
Và đúng vậy, nhưng sự giải quyết vấn đề
thường đòi hỏi nhiều hơn là sự dũng cảm.

306
00:15:41,272 --> 00:15:43,848
Nó cũng cần thể hiện sự kiềm chế,

307
00:15:43,848 --> 00:15:46,504
chỉ khi đó là thứ cuối cùng
bạn muốn làm.

308
00:15:46,504 --> 00:15:48,428
Như Trudeau: khi ông nhậm chức,

309
00:15:48,428 --> 00:15:51,184
ông ấy dễ dàng đặt các cử tri
cốt lõi của ông lên hàng đầu,

310
00:15:51,184 --> 00:15:53,840
đó là cộng đồng Pháp của Canada.

311
00:15:53,840 --> 00:15:57,890
Ông ấy đã có thể làm hài lòng
một vài người vào mọi thời điểm.

312
00:15:57,920 --> 00:16:01,456
Và Pena đã có thể sử dụng khả năng
của ông để tấn công đối thủ,

313
00:16:01,480 --> 00:16:03,256
như nó là truyền thống ở Mexico.

314
00:16:03,280 --> 00:16:06,416
Nhưng thay vào đó,
ông đã chọn ôm lấy kẻ thù,

315
00:16:06,440 --> 00:16:08,936
trong khi bắt buộc đảng của ông thỏa hiệp.

316
00:16:08,960 --> 00:16:13,136
Và Trudeau buộc mọi người dừng
nghĩ đến những điều hạn bộ tộc

317
00:16:13,160 --> 00:16:17,656
và nhìn nhận sự đa văn hóa, 
không phải ngôn ngữ và màu da,

318
00:16:17,680 --> 00:16:20,910
như những gì làm họ trở thành
người Canada chân chính.

319
00:16:20,960 --> 00:16:23,456
Không ai hiểu mọi thứ họ muốn,

320
00:16:23,480 --> 00:16:28,310
nhưng mọi người chỉ đủ hiểu
rằng sự thương lượng đã nắm quyền.

321
00:16:28,560 --> 00:16:30,976
Thế nên ngay tại điểm này
bạn có thể đang nghĩ,

322
00:16:31,000 --> 00:16:32,216
"Được, Tepperman,

323
00:16:32,240 --> 00:16:34,976
nếu các giải pháp ngoài đó
như anh cứ khăng khăng đòi,

324
00:16:35,000 --> 00:16:38,360
thì vì sao nhiều quốc gia
không sử dụng chúng?"

325
00:16:38,560 --> 00:16:41,136
Không như họ đòi hỏi
năng lực đặc biệt để thành công.

326
00:16:41,136 --> 00:16:44,710
Ý tôi, không một nhà lãnh đạo nào
chúng ta đã thấy là siêu anh hùng cả.

327
00:16:44,720 --> 00:16:47,096
Họ không hoàn thành
bất cứ điều gì nhờ bản thân họ,

328
00:16:47,096 --> 00:16:49,272
và họ đều có rất nhiều sai lầm.

329
00:16:49,272 --> 00:16:51,688
Như tổng thống đảng dân chủ
đầu tiên của Indonesia,

330
00:16:51,688 --> 00:16:53,344
Abdurrahman Wahid.

331
00:16:53,344 --> 00:16:56,560
Người đàn ông này rất thiếu sức lôi cuốn

332
00:16:56,560 --> 00:16:58,656
ông một lần đã ngủ gục

333
00:16:58,680 --> 00:17:00,456
ngay giữa bài diễn văn của mình.

334
00:17:00,480 --> 00:17:02,096
(Tiếng cười)

335
00:17:02,120 --> 00:17:03,860
Câu chuyện có thật.

336
00:17:07,960 --> 00:17:11,656
Vậy điều này cho chúng ta biết
rằng trở ngại thật không phải là khả năng,

337
00:17:11,680 --> 00:17:13,496
và cũng không phải là tình thế.

338
00:17:13,520 --> 00:17:15,576
Đôi khi nó đơn giản hơn nhiều

339
00:17:15,599 --> 00:17:19,576
Tạo ra những sự thay đổi lớn
bao gồm giữ lấy những rủi ro lớn,

340
00:17:19,599 --> 00:17:22,430
và giữ lấy các rủi ro lớn khá đáng sợ.

341
00:17:22,480 --> 00:17:25,816
Trải qua nỗi sợ ấy cần sự can đảm,

342
00:17:25,839 --> 00:17:27,175
và như bạn biết,

343
00:17:27,200 --> 00:17:30,800
các nhà chính trị dũng cảm rất hiếm.

344
00:17:31,050 --> 00:17:33,136
Nhưng không có nghĩa là chúng ta, cử tri

345
00:17:33,136 --> 00:17:36,082
không thể đòi hỏi dũng khí từ 
nhà lãnh đạo chính trị của mình.

346
00:17:36,082 --> 00:17:39,480
Mà đó là lý do vì sao chúng ta đưa
họ nhậm chức ngay đầu tiên.

347
00:17:39,520 --> 00:17:43,770
Và như tình hình thế giới hiện nay,
thật sự không có sự lựa chọn khác.

348
00:17:43,880 --> 00:17:46,696
Câu trả lời đang ở ngoài kia,

349
00:17:46,720 --> 00:17:49,056
nhưng bây giờ nó tùy vào chúng ta

350
00:17:49,080 --> 00:17:51,616
bầu chọn giới nữ hơn và giới nam

351
00:17:51,640 --> 00:17:54,016
đủ can đảm để tìm họ,

352
00:17:54,040 --> 00:17:55,416
để trộm lấy họ

353
00:17:55,440 --> 00:17:57,056
và để bắt họ làm việc.

354
00:17:57,080 --> 00:17:58,456
Cảm ơn.

355
00:17:58,480 --> 00:18:03,791
(Vỗ tay)