WEBVTT

00:00:00.765 --> 00:00:05.433
Tôi cần phải thú nhận.

00:00:05.433 --> 00:00:09.298
Là một nhà khoa học kiêm kỹ sư, 


00:00:09.298 --> 00:00:13.163
trong nhiều năm liền, 
tôi đã quá tập trung vào hiệu suất.

00:00:13.163 --> 00:00:17.030
Hiệu suất 
có thể trở thành lối mòn,

00:00:17.030 --> 00:00:20.230
và hôm nay tôi sẽ kể 
cho các bạn về hành trình

00:00:20.230 --> 00:00:28.523
đưa tôi ra khỏi lối mòn
trở về với thực tế phong phú.

NOTE Paragraph

00:00:28.536 --> 00:00:31.951
Vài năm trước, 
sau khi hoàn thành Chương trình Tiến Sỹ,

00:00:31.951 --> 00:00:34.666
ở Luân Đôn, tôi chuyển đến Boston.

00:00:34.666 --> 00:00:37.381
Tôi sống ở Boston và làm việc ở Cambridge.

00:00:37.381 --> 00:00:43.276
Tôi đã mua một chiếc xe đạp đua 
mùa hè ấy, và đạp đi làm mỗi ngày.

00:00:43.276 --> 00:00:45.692
Tôi dùng điện thoại để tìm đường đi.

00:00:45.692 --> 00:00:49.593
Nó đưa tôi đi qua 
đại lộ Mass, Massachusetts,

00:00:49.593 --> 00:00:53.842
con đường ngắn nhất 
từ Boston đến Cambridge.

00:00:53.842 --> 00:00:57.519
Tôi đã đạp xe mỗi ngày 
trên đại lộ nhiều xe hơi ấy,

00:00:57.519 --> 00:01:00.495
trong suốt một tháng.

00:01:00.495 --> 00:01:03.734
Một ngày nọ, tôi chọn đi 
con đường khác.

00:01:03.734 --> 00:01:08.795
Tôi không rõ vì sao mình đã chọn, 
ngày hôm đó, một con đường vòng.

00:01:08.795 --> 00:01:13.184
Tôi chỉ nhớ cảm giác 
của sự ngạc nhiên;

00:01:13.184 --> 00:01:17.247
ngạc nhiên vì tìm thấy 
một con đường không có xe hơi,

00:01:17.247 --> 00:01:21.078
trái ngược với đại lộ Mass gần đó,
đầy xe;

00:01:21.078 --> 00:01:26.395
ngạc nhiên vì tìm thấy 
một con đường đầy lá và cây bao phủ.

00:01:26.395 --> 00:01:31.695
Đi hết sự ngạc nhiên, 
tôi lại cảm thấy xấu hổ.

00:01:31.695 --> 00:01:34.822
Làm sao mà tôi 
lại mù đường đến thế?

00:01:34.822 --> 00:01:36.728
Trong suốt một tháng,

00:01:36.728 --> 00:01:39.816
tôi bị mắc kẹt 
trong ứng dụng điện thoại

00:01:39.816 --> 00:01:43.322
tin rằng hành trình đi làm 
duy nhất chỉ là

00:01:43.322 --> 00:01:45.783
con đường ngắn nhất.

00:01:45.783 --> 00:01:48.876
Trên con đường cô đơn này, 
không có suy nghĩ,

00:01:48.876 --> 00:01:51.247
không có tận hưởng,

00:01:51.247 --> 00:01:53.459
không có niềm vui 
hòa mình vào thiên nhiên,

00:01:53.459 --> 00:01:57.166
không có khả năng 
nhìn vào mắt mọi người.

00:01:57.166 --> 00:01:58.951
Sao lại như vậy?

00:01:58.951 --> 00:02:04.020
Bởi vì tôi đã giữ chúng 
bên ngoài hành trình đi làm của mình.

NOTE Paragraph

00:02:04.020 --> 00:02:08.399
Bây giờ, để tôi hỏi các bạn: 
Liệu có phải chỉ có mình tôi không?

00:02:08.399 --> 00:02:13.777
Bao nhiêu bạn từng 
sử dụng ứng dụng bản đồ để tìm đường?

00:02:13.777 --> 00:02:16.146
Phần lớn, nếu không phải là tất cả.

00:02:16.146 --> 00:02:21.239
Đừng hiểu lầm -- ứng dụng bản đồ 
là những thay đổi tuyệt vời nhất

00:02:21.239 --> 00:02:23.816
khuyến khích mọi người 
khám phá thành phố.

00:02:23.816 --> 00:02:27.993
Lấy điện thoại ra 
và bạn biết ngay phải đi đâu.

00:02:27.993 --> 00:02:35.748
Tuy nhiên, với ứng dụng này, 
có vẻ chỉ có vài con đường là đến nơi,

00:02:35.748 --> 00:02:44.775
trong khi còn có rất nhiều con đường khác
ngoài kia.

NOTE Paragraph

00:02:44.775 --> 00:02:47.685
Sau trải nghiệm đó, tôi đã thay đổi.

00:02:47.685 --> 00:02:51.052
Tôi chuyển hướng tìm kiếm
từ khai phá dữ liệu truyền thống

00:02:51.052 --> 00:02:55.324
sang thấu hiểu 
cách con người trải nghiệm thành phố.

00:02:55.324 --> 00:02:57.553
Tôi sử dụng 
công cụ khoa học máy tính

00:02:57.553 --> 00:03:02.996
để tái tạo thử nghiệm khoa học xã hội 
ở quy mô phức tạp.

00:03:02.996 --> 00:03:08.118
Tôi bị say đắm bởi vẻ đẹp 
và nguồn cảm hứng

00:03:08.118 --> 00:03:11.020
từ những thử nghiệm 
khoa học xã hội thuần túy

00:03:11.020 --> 00:03:15.525
do Jane Jacobs, Stanley Milgram, 
Kevin Lynch tiến hành.

00:03:15.525 --> 00:03:20.192
Kết quả của nghiên cứu đó 
đã tạo nên những bản đồ mới,

00:03:20.192 --> 00:03:25.021
nơi các bạn không chỉ tìm được 
con đường ngắn nhất, màu xanh,

00:03:25.021 --> 00:03:29.980
mà còn cả con đường thú vị nhất,
màu đỏ.

00:03:29.980 --> 00:03:33.662
Điều đó xảy ra như thế nào?

NOTE Paragraph

00:03:33.662 --> 00:03:35.513
Einstein từng nói:

00:03:35.513 --> 00:03:38.639
"Lôgic sẽ dẫn bạn từ A tới B.

00:03:38.639 --> 00:03:41.771
Nhưng trí tưởng tượng 
sẽ đưa bạn tới cùng trời cuối đất."

00:03:41.771 --> 00:03:43.689
Vì thế, với một chút tưởng tượng,

00:03:43.689 --> 00:03:45.570
ta cần tìm hiểu

00:03:45.570 --> 00:03:49.935
nơi nào trong thành phố 
mà mọi người đều thấy đẹp.

00:03:49.935 --> 00:03:52.582
Tại trường đại học Cambridge, 
với đồng nghiệp,

00:03:52.582 --> 00:03:55.740
chúng tôi suy nghĩ 
về thử nghiệm đơn giản này.

00:03:55.740 --> 00:03:58.898
Nếu tôi cho các bạn thấy 
hai cảnh này,

00:03:58.898 --> 00:04:01.684
và hỏi rằng
cảnh nào đẹp hơn,

00:04:01.684 --> 00:04:05.736
các bạn sẽ chọn cái nào?

00:04:05.736 --> 00:04:09.161
Mạnh dạn lên nào.

00:04:09.161 --> 00:04:12.411
Ai nói A? Ai nói B?

00:04:12.411 --> 00:04:14.013
Thật sáng suốt.

00:04:14.013 --> 00:04:15.987
Dựa trên ý tưởng đó,
chúng tôi xây dựng

00:04:15.987 --> 00:04:19.049
mô hình dựa vào quần chúng,
một trò chơi trên mạng,

00:04:19.049 --> 00:04:21.792
Người chơi được cho xem 
những cặp cảnh,

00:04:21.792 --> 00:04:28.137
và được yêu cầu chọn 
cái nào đẹp, yên tĩnh và vui hơn.

00:04:28.154 --> 00:04:30.104
Dựa trên hàng ngàn bình chọn,

00:04:30.104 --> 00:04:33.308
chúng tôi tìm kiếm điểm chung,

00:04:33.308 --> 00:04:38.986
tìm ra cảnh thành thị nào
làm mọi người cảm thấy vui vẻ.

NOTE Paragraph

00:04:38.986 --> 00:04:42.225
Sau đó, 
tôi tham gia vào Yahoo Labs,

00:04:42.225 --> 00:04:45.104
chung đội với Luca và Rossano,

00:04:45.104 --> 00:04:48.380
cùng với nhau, chúng tôi tập hợp 
những nơi thắng cuộc ở London

00:04:48.380 --> 00:04:51.726
để tạo lập bản đồ thành phố mới,

00:04:51.726 --> 00:04:55.993
cần thiết cho cảm xúc con người.

00:04:55.993 --> 00:04:59.825
Trong bản đồ này, 
các bạn không chỉ tìm thấy

00:04:59.825 --> 00:05:04.677
đoạn đường ngắn nhất,
từ điểm A đến điểm B

00:05:04.677 --> 00:05:07.812
mà còn tìm thấy 
đoạn đường hạnh phúc,

00:05:07.812 --> 00:05:11.504
một con đường tuyệt đẹp, yên tĩnh.

00:05:11.504 --> 00:05:14.243
Trong các cuộc kiểm tra, 
những người tham gia

00:05:14.243 --> 00:05:17.692
thích thú với con đường hạnh phúc, 
xinh đẹp và yên tĩnh

00:05:17.692 --> 00:05:19.723
hơn là con đường ngắn nhất,

00:05:19.723 --> 00:05:25.528
trong khi chỉ tốn thêm vài phút di chuyển.

00:05:25.528 --> 00:05:29.777
Những người tham gia cũng yêu 
những kí ức gắn liền với địa điểm.

00:05:29.777 --> 00:05:34.676
những kí ức chung
-- tòa nhà BBC xưa;

00:05:34.676 --> 00:05:39.601
và những kí ức riêng 
-- nơi có nụ hôn đầu.

00:05:39.601 --> 00:05:41.894
Chúng cũng gợi lại 
cách những con đường

00:05:41.894 --> 00:05:44.707
tỏa mùi và phát ra âm thanh.

00:05:44.707 --> 00:05:47.261
Vì thế, giả như ta 
có một công cụ dẫn đường

00:05:47.261 --> 00:05:49.792
đưa ta trở lại 
với những con đường thú vị

00:05:49.792 --> 00:05:52.412
không chỉ dựa trên thẩm mỹ

00:05:52.412 --> 00:05:55.721
mà còn cả mùi vị,
âm thanh, kí ức, thì sao?

00:05:55.721 --> 00:05:59.826
Đấy là nơi mà chúng tôi 
đang tiến hành nghiên cứu.

00:05:59.826 --> 00:06:02.028
Nhìn chung, điều mà tôi muốn làm

00:06:02.028 --> 00:06:06.626
là tránh đi mối đe dọa 
từ con đường duy nhất,

00:06:06.626 --> 00:06:11.827
không cho nó lấy đi trải nghiệm 
thành phố một cách trọn vẹn.

00:06:11.827 --> 00:06:15.565
Đi trên con đường qua công viên, 
chứ không phải qua bãi đậu xe hơi,

00:06:15.565 --> 00:06:17.957
và các bạn có 
một con đường hoàn toàn khác.

00:06:17.957 --> 00:06:20.905
Đi trên con đường tràn ngập 
những người mà bạn yêu mến

00:06:20.905 --> 00:06:23.991
thay vì đầy ắp xe hơi,
một con đường hoàn toàn khác.

00:06:23.991 --> 00:06:27.042
Thật đơn giản.

NOTE Paragraph

00:06:27.042 --> 00:06:29.822
Tôi muốn kết thúc bài nói
với suy nghĩ này:

00:06:29.822 --> 00:06:31.842
các bạn có nhớ "The Truman Show" không?

00:06:31.842 --> 00:06:34.500
Một sự trào phúng trong truyền thông

00:06:34.500 --> 00:06:38.413
nơi con người không biết 
mình đang sống trong thế giới phức tạp.

00:06:38.413 --> 00:06:43.567
Có lẽ ta sống trong một thế giới
bị tính hiệu quả làm cho phức tạp.

00:06:43.567 --> 00:06:47.073
Hãy nhìn vào 
những thói quen hằng ngày,

00:06:47.073 --> 00:06:53.217
giống như Truman trong bộ phim, 
trốn thoát khỏi thế giới phức tạp.

00:06:53.226 --> 00:06:54.736
Vì sao ư?

00:06:54.736 --> 00:06:57.599
Nếu bạn cho rằng phiêu lưu là nguy hiểm,

00:06:57.599 --> 00:07:00.528
hãy tiếp tục làm 
những công việc hằng ngày.

00:07:00.528 --> 00:07:02.277
Chết người đấy!

NOTE Paragraph

00:07:02.277 --> 00:07:03.327
Xin cảm ơn!

NOTE Paragraph

00:07:03.327 --> 00:07:07.297
(Vỗ tay)