WEBVTT

00:00:06.918 --> 00:00:09.214
Hij was één van 
de meest invloedrijke figuren

00:00:09.214 --> 00:00:10.775
van de 20e eeuw,

00:00:10.775 --> 00:00:12.281
die voor altijd de koers

00:00:12.281 --> 00:00:14.855
van één van de grootste landen 
ter wereld veranderde.

00:00:14.855 --> 00:00:16.210
Maar was hij een held

00:00:16.210 --> 00:00:18.363
die een onderdrukkende 
tirannie omgooide

00:00:18.363 --> 00:00:20.967
of een schurk die 
ze verving door een andere?

00:00:20.967 --> 00:00:23.193
Het is tijd om Lenin op te roepen

00:00:23.193 --> 00:00:26.138
voor de zaak 'Geschiedenis vs Lenin'.

00:00:26.138 --> 00:00:28.025
"Stilte, stilte, hmm.

00:00:28.025 --> 00:00:32.769
Dus, was het jouw schuld 
dat de band uit elkaar viel?"

00:00:32.769 --> 00:00:36.359
"Edelachtbare, dit is 
Vladimir Iljitsj Oeljanov,

00:00:36.359 --> 00:00:38.233
ofwel Lenin, de onruststoker

00:00:38.233 --> 00:00:42.740
die hielp de Russische tsaar Nicolaas II 
af te zetten in 1917

00:00:42.740 --> 00:00:45.276
en de Sovjet-Unie stichtte,

00:00:45.276 --> 00:00:48.776
één van de ergste dictaturen 
van de 20e eeuw."

00:00:48.776 --> 00:00:50.776
"Ohh."

00:00:50.776 --> 00:00:52.776
"De tsaar was 
een bloeddorstige tiran

00:00:52.776 --> 00:00:55.667
die het volk in slavernij 
liet zwoegen."

00:00:55.667 --> 00:00:57.377
"Dit is onzin.

00:00:57.377 --> 00:01:01.494
Lijfeigenschap was 
al in 1861 afgeschaft."

00:01:01.494 --> 00:01:03.161
"En vervangen door 
iets ergers.

00:01:03.161 --> 00:01:04.969
De fabrieksbazen 
behandelen mensen

00:01:04.969 --> 00:01:08.180
nog slechter dan 
hun feodale landheren.

00:01:08.180 --> 00:01:09.743
En anders dan die heren,

00:01:09.743 --> 00:01:12.102
waren zij altijd aanwezig.

00:01:12.102 --> 00:01:16.523
Russische arbeiders zwoegden 
elf uur per dag

00:01:16.523 --> 00:01:19.942
en werden het laagst betaald 
van heel Europa."

00:01:19.942 --> 00:01:23.154
"Maar tsaar Nicolaas maakte wetten 
om de arbeiders te beschermen."

00:01:23.154 --> 00:01:27.366
"Hij deed met tegenzin het minst 
mogelijke om revolutie te voorkomen

00:01:27.366 --> 00:01:29.410
en zelfs daarin faalde hij.

00:01:29.410 --> 00:01:31.244
Bedenk wat er gebeurde in 1905,

00:01:31.244 --> 00:01:35.126
nadat zijn troepen het vuur openden 
op vreedzame betogers?"

00:01:35.126 --> 00:01:36.994
"Ja, en de tsaar eindigde de opstand

00:01:36.994 --> 00:01:38.877
door een grondwet in te voeren

00:01:38.877 --> 00:01:41.548
en een gekozen parlement 
in te stellen, de Doema."

00:01:41.548 --> 00:01:45.562
"Terwijl hij zelf absolute macht behield 
en het ontbond

00:01:45.562 --> 00:01:46.994
wanneer hij maar wilde."

00:01:46.994 --> 00:01:49.430
"Misschien waren er 
meer hervormingen gekomen

00:01:49.430 --> 00:01:51.598
als radicalen, zoals Lenin,

00:01:51.598 --> 00:01:53.685
niet steeds onrust stookten."

00:01:53.685 --> 00:01:57.688
"Edelachtbare, Lenin had gezien hoe 
zijn oudere broer Alexandr

00:01:57.688 --> 00:02:03.026
werd geëxecuteerd door de vorige tsaar 
wegens revolutionaire activiteit.

00:02:03.026 --> 00:02:04.696
Zelfs na de hervormingen

00:02:04.696 --> 00:02:09.410
ging Nicolaas door met grootschalige 
onderdrukking en executies.

00:02:09.410 --> 00:02:11.564
Dit bovenop 
de impopulaire deelname

00:02:11.564 --> 00:02:13.411
aan de Eerste Wereldoorlog,

00:02:13.411 --> 00:02:17.206
die aan zo veel Russen hun leven 
en bestaan kostte."

00:02:17.206 --> 00:02:18.982
"Hm, deze tsaar klinkt niet als

00:02:18.982 --> 00:02:20.412
zo'n goede kerel."

00:02:20.412 --> 00:02:24.320
"Edelachtbare, misschien heeft Nicolaas 
zichzelf verdoemd met slechte besluiten,

00:02:24.328 --> 00:02:26.911
maar Lenin verdient 
hiervoor geen eer.

00:02:26.911 --> 00:02:29.009
Toen de Februarirevolutie in 1917

00:02:29.009 --> 00:02:31.180
de tsaar dwong 
om troonsafstand te nemen,

00:02:31.180 --> 00:02:33.993
was Lenin nog balling in Zwitserland."

00:02:33.993 --> 00:02:36.060
"Hm, wie kwam dan 
aan de macht?"

00:02:36.060 --> 00:02:38.676
"De Doema stelde 
een voorlopige regering samen,

00:02:38.676 --> 00:02:40.578
geleid door Aleksandr Kerenski,

00:02:40.578 --> 00:02:43.275
een incompetente mislukkeling 
uit de rijke burgerij.

00:02:43.275 --> 00:02:46.269
Hij begon zelfs nog 
een mislukt offensief in de oorlog,

00:02:46.269 --> 00:02:49.282
terwijl Rusland al 
zo veel had verloren,

00:02:49.282 --> 00:02:52.470
in plaats van het te eindigen 
zoals het volk wilde."

00:02:52.470 --> 00:02:55.382
"Het was een grondwettelijke 
sociaaldemocratische regering,

00:02:55.382 --> 00:02:57.327
de meest vooruitstrevende 
van zijn tijd.

00:02:57.327 --> 00:02:59.495
En het had 
alles kunnen bereiken

00:02:59.495 --> 00:03:01.628
als Lenin niet 
terug was gekeerd in april.

00:03:01.628 --> 00:03:05.078
gestuurd door de Duitsers om 
de Russische slagkracht te ondermijnen

00:03:05.078 --> 00:03:07.412
en rellen te veroorzaken."

00:03:07.412 --> 00:03:09.078
"Wat een laster!

00:03:09.078 --> 00:03:12.346
De Juliopstand was 
een spontane en gerechtigde reactie

00:03:12.346 --> 00:03:15.057
tegen de fouten 
van de regering.

00:03:15.057 --> 00:03:17.100
En Kerenski liet 
zijn ware aard zien

00:03:17.100 --> 00:03:18.935
toen hij Lenin de schuld gaf

00:03:18.935 --> 00:03:22.078
en zijn Bolsjewistische partij 
verbood en arresteerde,

00:03:22.078 --> 00:03:24.232
waardoor hij weer moest vluchten.

00:03:24.232 --> 00:03:25.942
Mooie democratie is dat!

00:03:25.942 --> 00:03:27.897
Maar goed dat 
de regering uiteen viel

00:03:27.897 --> 00:03:30.362
door hun eigen 
onkunde en hebzucht,

00:03:30.362 --> 00:03:32.497
toen ze een militaire coup 
wilde plegen

00:03:32.497 --> 00:03:35.662
en de Bolsjewieken 
om hulp moesten vragen

00:03:35.662 --> 00:03:37.622
toen het mislukte.

00:03:37.622 --> 00:03:39.327
Daarna hoefde Lenin alleen maar

00:03:39.327 --> 00:03:42.745
terug te komen in oktober 
en de leiding nemen.

00:03:42.745 --> 00:03:46.162
De regering werd zonder geweld 
omvergeworpen."

00:03:46.162 --> 00:03:48.245
"Maar wat de Bolsjewieken deden

00:03:48.245 --> 00:03:49.635
toen ze de macht hadden,

00:03:49.635 --> 00:03:51.077
was niet zo vredelievend.

00:03:51.077 --> 00:03:53.413
Hoe veel zijn geëxecuteerd 
zonder rechtszaak?

00:03:53.413 --> 00:03:55.013
En was het echt noodzakelijk

00:03:55.013 --> 00:03:59.850
om de hele familie van de tsaar 
te vermoorden, zelfs de kinderen?"

00:03:59.850 --> 00:04:02.229
"Rusland werd aangevallen 
door imperialisten

00:04:02.229 --> 00:04:04.274
die de tsaar weer 
op de troon wilden.

00:04:04.274 --> 00:04:06.661
Elke erfgenaam 
die het overleefd zou hebben,

00:04:06.661 --> 00:04:09.610
zou worden erkend door 
buitenlandse regeringen.

00:04:09.610 --> 00:04:11.030
Het zou het einde zijn

00:04:11.030 --> 00:04:13.410
van alles waar het volk 
zo voor had gestreden.

00:04:13.410 --> 00:04:16.534
Daarbij was het misschien niet Lenin 
die het bevel gaf."

00:04:16.534 --> 00:04:19.670
"Maar de Bolsjewieken doodden meer dan 
aanhangers van de tsaar.

00:04:19.670 --> 00:04:21.414
Hoe zit het met 
de zuiveringen

00:04:21.414 --> 00:04:23.583
van andere socialisten 
en anarchisten,

00:04:23.583 --> 00:04:25.126
hun voormalig bondgenoten?

00:04:25.126 --> 00:04:26.627
En de Tambov-opstand,

00:04:26.627 --> 00:04:29.211
waar boeren die inbeslagname 
van graan tegenhielden

00:04:29.211 --> 00:04:32.175
werden gedood met gifgas?

00:04:32.175 --> 00:04:33.427
Of de inzet van het leger

00:04:33.427 --> 00:04:35.044
tegen de arbeiders in Kronstadt

00:04:35.044 --> 00:04:37.127
die een democratisch 
zelfbestuur opeisten?

00:04:37.127 --> 00:04:39.794
Was dit nog steeds 
vechten voor het volk?"

00:04:39.794 --> 00:04:42.377
"Ja! De maatregelen 
waren zwaar,

00:04:42.377 --> 00:04:44.230
maar het was 
een moeilijke periode.

00:04:44.230 --> 00:04:46.271
De regering moest zich 
veilig stellen

00:04:46.271 --> 00:04:48.360
terwijl het aan alle kanten 
werd belaagd,

00:04:48.360 --> 00:04:51.488
zodat de socialistische orde 
kon worden gevestigd."

00:04:51.488 --> 00:04:54.044
"En welk goeds kwam 
hieruit voort?

00:04:54.044 --> 00:04:55.711
Zelfs na dat de burgeroorlog

00:04:55.711 --> 00:04:57.653
was er hongersnood,
onderdrukking

00:04:57.653 --> 00:05:01.126
en miljoenen die ter dood gebracht 
of naar kampen gestuurd werden.

00:05:01.126 --> 00:05:04.060
Dit terwijl Lenin's opvolger Stalin

00:05:04.060 --> 00:05:07.420
een persoonscultus 
en absolute macht instelde."

00:05:07.420 --> 00:05:09.293
"Dat was niet het plan.

00:05:09.293 --> 00:05:11.211
Lenin gaf niets 
om persoonlijk gewin,

00:05:11.211 --> 00:05:12.757
zelfs zijn vijanden gaven toe

00:05:12.757 --> 00:05:14.376
dat hij zijn zaak echt aanhing,

00:05:14.376 --> 00:05:16.961
bescheiden leefde 
en onvermoeibaar werkte

00:05:16.961 --> 00:05:20.462
vanaf zijn studententijd 
tot aan zijn te vroege dood.

00:05:20.462 --> 00:05:22.127
Hij zag Stalins machtswellust

00:05:22.127 --> 00:05:23.979
en probeerde 
de partij te waarschuwen,

00:05:23.979 --> 00:05:25.936
maar het was te laat."

00:05:25.936 --> 00:05:28.461
"En de decennia van 
totalitarisme die volgden?"

00:05:28.461 --> 00:05:30.484
"Zo kan je het noemen,

00:05:30.484 --> 00:05:32.960
maar het was Lenins inzet 
die Rusland veranderde;

00:05:32.960 --> 00:05:34.611
binnen een paar decennia

00:05:34.611 --> 00:05:37.573
van een achterlijk 
en onontwikkelde monarchie

00:05:37.573 --> 00:05:39.786
vol ongeletterde arme boeren

00:05:39.786 --> 00:05:42.795
naar een moderne, 
industriële grootmacht,

00:05:42.795 --> 00:05:45.711
met één van de 
best opgeleide bevolkingen,

00:05:45.711 --> 00:05:48.711
ongekende mogelijkheden 
voor vrouwen

00:05:48.711 --> 00:05:51.505
en enkele van de grootste 
wetenschappelijke vooruitgangen

00:05:51.505 --> 00:05:53.211
van de eeuw.

00:05:53.211 --> 00:05:55.008
Het leven was dan wel
niet luxueus,

00:05:55.008 --> 00:05:57.544
maar bijna iedereen had 
een dak boven het hoofd

00:05:57.544 --> 00:05:59.347
en eten op hun bord,

00:05:59.347 --> 00:06:01.349
wat maar weinig landen 
hebben bereikt."

00:06:01.349 --> 00:06:03.154
"Maar deze vorderingen hadden 
ook

00:06:03.154 --> 00:06:04.852
plaats kunnen vinden 
zonder Lenin

00:06:04.852 --> 00:06:06.977
en zonder zijn 
onderdrukkende regime."

00:06:06.977 --> 00:06:09.543
"Ja, en ik had een beroemde 
rockzanger kunnen zijn.

00:06:09.543 --> 00:06:13.651
Maar hoe zou ik geklonken hebben?"

00:06:13.651 --> 00:06:16.239
We kunnen nooit zeker weten 
hoe zaken waren verlopen

00:06:16.239 --> 00:06:18.073
met andere personen 
aan de macht

00:06:18.073 --> 00:06:19.964
of andere beslissingen 
waren genomen.

00:06:19.964 --> 00:06:22.311
Maar om herhaling van 
vergissingen te voorkomen,

00:06:22.311 --> 00:06:23.854
moeten we altijd bereid zijn

00:06:23.854 --> 00:06:26.915
om historische figuren
te berechten.