WEBVTT

00:00:00.673 --> 00:00:03.055
दृष्टी हे आपले सर्वात महत्त्वाचे

00:00:03.055 --> 00:00:05.643
आणि प्राथमिक इंद्रिय आहे.

00:00:05.643 --> 00:00:07.327
आपण आपल्या भोवतालचं जग

00:00:07.327 --> 00:00:09.101
सतत बघत असतो

00:00:09.101 --> 00:00:11.298
आणि आपण काय पाहिलं हे तात्काळ ओळखून

00:00:11.298 --> 00:00:13.633
त्याचा अर्थ लावत असतो.

NOTE Paragraph

00:00:13.633 --> 00:00:15.552
प्रथम आपण याच गोष्टीचं एक उदाहरण घेऊ.

00:00:15.552 --> 00:00:16.825
मी तुम्हाला एका व्यक्तीचं

00:00:16.825 --> 00:00:18.835

छायाचित्र दाखवणार आहे.

00:00:18.835 --> 00:00:20.638
फक्त एक किंवा दोन सेकंदापुरतंच.

00:00:20.638 --> 00:00:22.533
आणि त्याचा चेहरा कोणती भावना दाखवतो

00:00:22.533 --> 00:00:24.672
ते तुम्ही ओळखायचं.

00:00:24.672 --> 00:00:25.900
तय्यार?

00:00:25.900 --> 00:00:28.612
हे बघा. अंत: स्फूर्तीने सांगा.

00:00:28.612 --> 00:00:30.943
काय पाहिलंत तुम्ही?

00:00:30.943 --> 00:00:33.207
तर आम्ही प्रत्यक्षात

00:00:33.207 --> 00:00:35.514
१२० जणांची पाहणी केली.

00:00:35.514 --> 00:00:37.464
आणि आम्हाला मिश्र निष्कर्ष मिळाले.

00:00:37.464 --> 00:00:39.731
या चेहऱ्यावर लोकांनी कोणती भावना पाहिली

00:00:39.731 --> 00:00:42.621
त्याबद्दल त्यांचं एकमत नव्हतं.

00:00:42.621 --> 00:00:44.426
कदाचित तुम्ही अस्वस्थता पाहिली असेल.

00:00:44.426 --> 00:00:46.415
हेच उत्तर आम्हाला

00:00:46.415 --> 00:00:47.670
बहुतेक वेळा मिळालं.

00:00:47.670 --> 00:00:49.759
पण तुमच्या डावीकडची व्यक्ती म्हणू शकते,

00:00:49.759 --> 00:00:52.500
की मी खेद किंवा अविश्वास पाहिला.

00:00:52.500 --> 00:00:54.429
आणि तुमच्या उजवीकडचं कोणीतरी

00:00:54.429 --> 00:00:57.323
आणखी काहीतरी पूर्णपणे वेगळंच सांगू शकते.

00:00:57.323 --> 00:01:00.143
आशा किंवा समानुभूती, असं काहीतरी. 


00:01:00.143 --> 00:01:01.702
परत बघा, आपण सगळे

00:01:01.702 --> 00:01:04.804
याच चेहऱ्याकडे बघत आहोत.

00:01:04.804 --> 00:01:06.232
आपण काहीतरी

00:01:06.232 --> 00:01:08.615
पूर्णपणे वेगळंच बघू शकतो.

00:01:08.615 --> 00:01:11.679
कारण, धारणा ही व्यक्तिसापेक्ष असते.

00:01:11.679 --> 00:01:13.847
आपण जे पाहिलं असं आपल्याला वाटतं,

00:01:13.847 --> 00:01:15.289
ती खरंतर आपल्या स्वतःच्या

00:01:15.289 --> 00:01:17.693
मनातली प्रतिमा असते.

NOTE Paragraph

00:01:17.693 --> 00:01:19.946
अर्थात, अशी अनेक उदाहरणं आहेत.

00:01:19.946 --> 00:01:22.361
आपण आपल्या मनाच्या दृष्टीने 
जग कसं पाहतो, त्याची.

00:01:22.361 --> 00:01:24.143
मी त्यातली काही सांगणार आहे.

00:01:24.143 --> 00:01:26.803
उदाहरणार्थ, डाएट करणारे लोक.

00:01:26.803 --> 00:01:28.821
यांना सफरचंदं मोठी दिसतात,

00:01:28.821 --> 00:01:31.841
कॅलरीज न मोजणाऱ्या लोकांना दिसतात, 
त्याहून मोठी.

00:01:31.841 --> 00:01:35.474
मंदीतून बाहेर येणाऱ्या

00:01:35.474 --> 00:01:37.629
सॉफ्टबॉल खेळाडूंना बॉल छोटा दिसतो,

00:01:37.629 --> 00:01:41.173
यशस्वी काळात दिसतो त्याहून छोटा.

00:01:41.173 --> 00:01:44.123
खरं तर, आपल्याला इतर लोक कसे दिसतात,

00:01:44.123 --> 00:01:46.365
अगदी राजकारणीसुध्दा,

00:01:46.365 --> 00:01:48.538
हे आपल्या राजकीय कल्पना ठरवतात.

00:01:48.538 --> 00:01:52.231
तर, मी आणि माझ्या संशोधन गटाने
हा प्रश्न विचारात घ्यायचे ठरवले.

00:01:52.231 --> 00:01:55.862
२००८ साली बराक ओबामा
राष्ट्राध्यक्ष पदाची निवडणूक लढत होते

00:01:55.862 --> 00:01:57.261
अगदी पहिल्या वेळी,

00:01:57.261 --> 00:02:00.243
आणि निवडणुकीच्या एक महिना आधी

00:02:00.243 --> 00:02:02.466
आम्ही शेकडो अमेरिकन लोकांची पाहणी केली.

00:02:02.466 --> 00:02:04.165
या पाहणीत आम्हाला आढळून आलं, की

00:02:04.165 --> 00:02:06.451
काही लोकांना, अमेरिकन लोकांना, 
वाटत होतं,

00:02:06.451 --> 00:02:08.147
ओबामा या छायाचित्रांत जसे दिसतात,

00:02:08.147 --> 00:02:11.139
तसेच ते प्रत्यक्षात आहेत.

00:02:11.139 --> 00:02:13.761
या लोकांपैकी ७५ टक्के लोकांनी 


00:02:13.761 --> 00:02:16.628
खऱ्या निवडणुकीत ओबामांना मत दिलं.

00:02:16.628 --> 00:02:19.796
काही इतर लोकांना मात्र, 
ओबामा या छायाचित्रांत दिसतात

00:02:19.796 --> 00:02:22.085
तसेच आहेत, असं वाटत होतं.

00:02:22.085 --> 00:02:24.061
या लोकांपैकी ८९ टक्के लोकांनी

00:02:24.061 --> 00:02:25.882
मककीन यांना मत दिलं.

00:02:25.882 --> 00:02:29.388
आम्ही ओबामांची बरीच छायाचित्रं 
लोकांना दाखवली.

00:02:29.388 --> 00:02:30.985
पण एका वेळी एकच दाखवलं.

00:02:30.985 --> 00:02:33.884
त्यामुळे या छायाचित्रांमध्ये 
आम्ही काय बदल करत होतो,

00:02:33.884 --> 00:02:35.737
हे लोकांना समजलं नाही.

00:02:35.737 --> 00:02:37.793
आम्ही कृत्रिमरीत्या त्यांची 
रंगकांती बदलून

00:02:37.793 --> 00:02:40.341
ती फिकट किंवा गडद करीत होतो.

NOTE Paragraph

00:02:40.341 --> 00:02:41.901
हे कसं शक्य आहे?

00:02:41.901 --> 00:02:44.736
मी जेव्हा एखादी व्यक्ती,
वस्तू, किंवा घटना पाहते, त्यावेळी

00:02:44.736 --> 00:02:46.457
दुसऱ्या कोणाला दिसतं, त्याहून

00:02:46.457 --> 00:02:48.432
मला काहीतरी पूर्णपणे वेगळंच दिसतं.

00:02:48.432 --> 00:02:50.261
हे कसं घडू शकतं?

00:02:50.261 --> 00:02:52.551
तशी कारणं तर पुष्कळ आहेत.

00:02:52.551 --> 00:02:54.802
पण त्यातल्या एका कारणासाठी

00:02:54.802 --> 00:02:57.355
डोळ्यांचं कार्य जास्त
समजावून घेतलं पाहिजे.

00:02:57.355 --> 00:02:59.364
तर दृष्टी वैज्ञानिक जाणतात, की

00:02:59.364 --> 00:03:00.847
खरंतर एका क्षणात पाहून

00:03:00.847 --> 00:03:02.718
आपल्याला मिळणारी

00:03:02.718 --> 00:03:04.557
एकंदरीत माहिती

00:03:04.557 --> 00:03:07.254
तशी फारच थोडकी असते.

00:03:07.254 --> 00:03:09.983
जे आपण अगदी सूक्ष्म,

00:03:09.983 --> 00:03:12.160
स्वच्छ, आणि अचूक पाहू शकतो,

00:03:12.160 --> 00:03:14.147
ते केवळ आपल्या लांब धरलेल्या

00:03:14.147 --> 00:03:16.323
हाताच्या अंगठ्याच्या

00:03:16.323 --> 00:03:18.618
पृष्ठफळाइतकंच असतं.

00:03:18.618 --> 00:03:20.757
त्याभोवतीचं सगळं अंधुक असतं,

00:03:20.757 --> 00:03:23.198
त्यामुळे आपल्या डोळ्यांसमोर आलेल्यापैकी

00:03:23.198 --> 00:03:25.842
बरंचसं संदिग्ध जाणवतं.

00:03:25.842 --> 00:03:28.116
पण आपल्याला, आपण काय पाहिलं
ते स्पष्ट करून घेऊन

00:03:28.116 --> 00:03:30.364
त्याचा अर्थ लावावा लागतो.

00:03:30.364 --> 00:03:33.749
आणि आपलं मन या गाळलेल्या जागा 
भरून काढायला मदत करतं.

00:03:33.749 --> 00:03:37.318
यामुळेच, धारणा ही व्यक्तिसापेक्ष असते.

00:03:37.318 --> 00:03:38.777
आणि अशा प्रकारे आपण जे पाहतो

00:03:38.777 --> 00:03:41.005
ते आपल्या मनातलं चित्र असतं.

NOTE Paragraph

00:03:41.005 --> 00:03:42.818
तर, मी एक सामाजिक मानसशास्त्रज्ञ आहे,

00:03:42.818 --> 00:03:44.335
आणि हे असे प्रश्न

00:03:44.335 --> 00:03:46.048
माझं लक्ष वेधून घेतात.

00:03:46.048 --> 00:03:47.699
माणसांतले मतभेद

00:03:47.699 --> 00:03:50.196
मला मुग्ध करतात.

00:03:50.196 --> 00:03:51.893
हे असं का घडत असेल?

00:03:51.893 --> 00:03:54.505
कुणाला पेला अक्षरशः अर्धा भरलेला 
दिसू शकतो,

00:03:54.505 --> 00:03:55.985
तर कुणाला तो अक्षरशः

00:03:55.985 --> 00:03:57.456
अर्धा रिकामा दिसू शकतो.

00:03:57.456 --> 00:04:00.577
एखाद्या माणसाच्या विचारांत आणि भावनांत

00:04:00.577 --> 00:04:02.124
असं काय असेल,

00:04:02.124 --> 00:04:04.484
की ज्यामुळे त्याला जग 
पूर्णपणे वेगळं दिसत असेल?

00:04:04.484 --> 00:04:06.947
आणि त्यामुळे खरंच काही फरक पडतो का?

00:04:06.947 --> 00:04:09.998
तर हे प्रश्न हाताळण्याची सुरुवात म्हणून,

00:04:09.998 --> 00:04:12.637
मी आणि माझ्या गटाने 
एका विषयात

00:04:12.637 --> 00:04:14.487
खोलवर जाण्याचा निर्णय घेतला.

00:04:14.487 --> 00:04:16.405
सगळ्या जगाचं लक्ष वेधून घेणारा तो विषय

00:04:16.405 --> 00:04:18.128
म्हणजे आपलं आरोग्य आणि धडधाकटपणा.

00:04:18.128 --> 00:04:19.486
जगभरातले लोक

00:04:19.486 --> 00:04:21.888
वजन काबूत ठेवण्यासाठी धडपड करताहेत.

00:04:21.888 --> 00:04:24.102
आणि वजन वाढू न देण्यासाठी

00:04:24.102 --> 00:04:27.459
अनेक प्रकारचे उपाय 
आपल्या मदतीला हजर आहेत.

00:04:27.459 --> 00:04:30.565
उदाहरणार्थ, आपण अगदी पक्कं ठरवतो,

00:04:30.565 --> 00:04:33.262
सुट्ट्यांनंतर व्यायाम सुरु करण्याचं.

00:04:33.262 --> 00:04:35.860
पण प्रत्यक्षात, बहुतेक अमेरिकन लोकांना

00:04:35.860 --> 00:04:37.902
आपले नवीन वर्षाचे संकल्प

00:04:37.902 --> 00:04:40.958
वॅलेंटाईन डे येईपर्यंत मोडलेले आढळतात.

00:04:40.958 --> 00:04:42.460
आपण स्वतःला

00:04:42.460 --> 00:04:44.154
उत्तेजन देत असतो.

00:04:44.154 --> 00:04:45.987
स्वतःला सांगत असतो,

00:04:45.987 --> 00:04:47.688
या वर्षी नक्कीच पुन्हा आकारात येऊ.

00:04:47.688 --> 00:04:49.530
पण आपलं वजन प्रमाणात आणायला

00:04:49.530 --> 00:04:51.265
तितकं पुरेसं नसतं.

00:04:51.265 --> 00:04:53.101
तर, असं का?

00:04:53.101 --> 00:04:55.184
अर्थात, याला एक साधं उत्तर नाही.

00:04:55.184 --> 00:04:57.947
पण आपल्या विरोधात जाणारी 
आपल्या मनाची दृष्टी

00:04:57.947 --> 00:04:59.873
हे यामागचं एक कारण आहे,

00:04:59.873 --> 00:05:01.474
असा माझा युक्तिवाद आहे.

00:05:01.474 --> 00:05:04.493
काही लोकांना व्यायाम


00:05:04.493 --> 00:05:06.159
अक्षरशः जास्त कठीण वाटतो

00:05:06.159 --> 00:05:07.973
तर काही लोकांना तो

00:05:07.973 --> 00:05:10.280
अक्षरशः जास्त सोपा वाटतो.

NOTE Paragraph

00:05:10.280 --> 00:05:14.028
तर या प्रश्नांची चाचणी घेताना,
पहिली पायरी म्हणून

00:05:14.028 --> 00:05:16.291
आम्ही लोकांच्या प्रकृतीची

00:05:16.291 --> 00:05:19.137
वस्तुनिष्ठ मोजमापं गोळा केली.

00:05:19.137 --> 00:05:21.479
आम्ही त्यांच्या कमरेचा परीघ मोजला,

00:05:21.479 --> 00:05:24.735
त्यांच्या नितंबांच्या परिघाच्या तुलनेत. 


00:05:24.735 --> 00:05:26.204
कंबर-ते-नितंब गुणोत्तर

00:05:26.204 --> 00:05:28.387
जास्त असणं हे तुलनेनं

00:05:28.387 --> 00:05:30.459
कमकुवत आरोग्याचं लक्षण आहे.

00:05:30.459 --> 00:05:32.686
ही मोजमापं गोळा केल्यानंतर

00:05:32.686 --> 00:05:34.499
आम्ही सहभागी लोकांना एका रेषेपर्यंत

00:05:34.499 --> 00:05:36.083
जास्तीचं वजन उचलून

00:05:36.083 --> 00:05:37.966
चालत जायला सांगितलं,

00:05:37.966 --> 00:05:39.123
एक प्रकारची शर्यतच.

00:05:39.123 --> 00:05:40.910
पण तसं करण्याआधी त्यांना

00:05:40.910 --> 00:05:43.350
अंतिम रेषेपर्यंतचं अंतर किती,

00:05:43.350 --> 00:05:45.037
याचा अंदाज बांधायला सांगितला.

00:05:45.037 --> 00:05:47.333
आम्हाला वाटलं, की त्यांना 
ते अंतर किती भासतं

00:05:47.333 --> 00:05:50.818
हे त्यांच्या शारीरिक स्वास्थ्यावर 
अवलंबून असेल.

00:05:50.818 --> 00:05:52.578
आणि आम्हाला काय आढळलं?

00:05:52.578 --> 00:05:55.286
तर, कंबर-ते-नितंब गुणोत्तर

00:05:55.286 --> 00:05:58.302
या अंतराच्या धारणेचं भाकित करीत होतं.

00:05:58.302 --> 00:06:00.932
शारीरिकदृष्ट्या बेढब आणि अक्षम लोकांना

00:06:00.932 --> 00:06:03.030
अंतिम रेषेपर्यंतचं अंतर खरोखरच

00:06:03.030 --> 00:06:04.193
पुष्कळ जास्त दिसत होतं,

00:06:04.193 --> 00:06:06.084
सुदृढ लोकांना दिसलं त्या तुलनेत.

00:06:06.084 --> 00:06:08.125
लोकांचं स्वास्थ्य,

00:06:08.125 --> 00:06:11.361
त्यांची परिस्थितीबद्दलची 
धारणा बदलत होतं.

00:06:11.361 --> 00:06:13.477
पण तसंच आपलं मनही ती बदलू शकतं.

00:06:13.477 --> 00:06:15.386
प्रत्यक्षात, आपलं शरीर आणि मन,

00:06:15.386 --> 00:06:17.363
मिळून काम करतात

00:06:17.363 --> 00:06:19.971
आणि त्यानुसार 
आपली परिस्थितीबद्दलची धारणा बदलतात.

NOTE Paragraph

00:06:19.971 --> 00:06:22.066
यावरून आम्हाला असं वाटलं, की

00:06:22.066 --> 00:06:23.344
व्यायामाची प्रबळ प्रेरणा

00:06:23.344 --> 00:06:25.164
आणि जोरदार ध्येय असलेल्या लोकांना

00:06:25.164 --> 00:06:28.336
खरोखरच अंतिम रेषा जवळ दिसत असावी.

00:06:28.336 --> 00:06:32.036
प्रेरणा दुबळी असणाऱ्या लोकांना दिसते 
त्याहून जवळ.

00:06:32.036 --> 00:06:34.378
तर, प्रेरणांचा आपल्या धारणेवर 
परिणाम होतो का,

00:06:34.378 --> 00:06:37.730
हे तपासण्यासाठी

00:06:37.730 --> 00:06:39.653
आम्ही दुसरी एक पाहणी केली.

00:06:39.653 --> 00:06:42.334
पुन्हा आम्ही लोकांच्या आरोग्याची

00:06:42.334 --> 00:06:44.338
वस्तुनिष्ठ मोजमापं गोळा केली.

00:06:44.338 --> 00:06:46.396
त्यांच्या कमरेचा परीघ मोजला

00:06:46.396 --> 00:06:48.164
आणि त्यांच्या नितंबांचा परीघ मोजला,

00:06:48.164 --> 00:06:51.529
आणि त्यांना आणखी काही 
आरोग्य चाचण्या करायला लावल्या.

00:06:51.529 --> 00:06:54.072
या चाचण्यांबद्दल 
आम्ही व्यक्त केलेली मतं ऐकून

00:06:54.072 --> 00:06:55.637
काही सहभागी म्हणाले, की

00:06:55.637 --> 00:06:57.945
याउप्पर आम्हाला 
व्यायामाची प्रेरणा वाटत नाही.

00:06:57.945 --> 00:06:59.454
आपली आरोग्याची ध्येयं पूर्ण

00:06:59.454 --> 00:07:00.963
झालीत असं त्यांना वाटत होतं.

00:07:00.963 --> 00:07:02.005
आता त्यांना आणखी

00:07:02.005 --> 00:07:03.047
काहीही करायचं नव्हतं.

00:07:03.047 --> 00:07:04.091
या लोकांपाशी प्रेरणा नव्हती.

00:07:04.091 --> 00:07:06.233
इतरांनी मात्र आमची मतं ऐकून, व्यायामाची

00:07:06.233 --> 00:07:08.518
प्रबळ प्रेरणा मिळाल्याचं सांगितलं.

00:07:08.518 --> 00:07:11.230
अंतिम रेषा गाठणं हे त्यांचं 
जोरदार ध्येय होतं.

00:07:11.230 --> 00:07:14.227
पण पुन्हा, त्यांना 
अंतिम रेषेपर्यंत चालायला सांगण्यापूर्वी

00:07:14.227 --> 00:07:16.197
अंतराचा अंदाज बांधायला सांगितला.

00:07:16.197 --> 00:07:17.945
अंतिम रेषा किती दूर असेल?

00:07:17.945 --> 00:07:20.307
आणि पुन्हा, आधीच्या पाहणीप्रमाणेच,

00:07:20.307 --> 00:07:22.141
आढळलं की, कंबर-ते-नितंब गुणोत्तर हे

00:07:22.141 --> 00:07:24.101
अंतराच्या धारणेचं भाकीत करतं.

00:07:24.101 --> 00:07:28.733
अक्षम लोकांना हे अंतर जास्त वाटलं,

00:07:28.733 --> 00:07:30.703
अंतिम रेषा जास्त लांब असल्यासारखी दिसली,

00:07:30.703 --> 00:07:32.650
सुदृढ लोकांना दिसली त्या तुलनेत.

00:07:32.650 --> 00:07:34.659
तरीही महत्त्वाचं म्हणजे,
ज्या लोकांपाशी

00:07:34.659 --> 00:07:36.593
व्यायाम करण्याची प्रेरणा नव्हती,

00:07:36.593 --> 00:07:38.212
त्यांच्याच बाबतीत हे घडलं.

00:07:38.212 --> 00:07:39.802
तर दुसऱ्या बाजूला,

00:07:39.802 --> 00:07:42.846
व्यायामाची प्रबळ प्रेरणा असलेल्या लोकांना

00:07:42.846 --> 00:07:45.043
हे अंतर कमी दिसलं.

00:07:45.043 --> 00:07:47.370
अगदी सर्वात अक्षम लोकांना सुध्दा

00:07:47.370 --> 00:07:48.928
अंतिम रेषा

00:07:48.928 --> 00:07:50.432
तितकीच जवळ दिसली.

00:07:50.432 --> 00:07:52.267
कदाचित सुदृढ लोकांना दिसली

00:07:52.267 --> 00:07:54.923
त्याहूनही जवळ.

NOTE Paragraph

00:07:54.923 --> 00:07:56.882
तर आपलं आरोग्य,

00:07:56.882 --> 00:07:59.120
अंतिम रेषा किती लांब दिसते, 
हे बदलू शकतं.

00:07:59.120 --> 00:08:03.039
पण ज्या लोकांनी 
आपल्या आवाक्यातलं ध्येय ठरवलं होतं,

00:08:03.039 --> 00:08:05.148
जे त्यांना लवकरच पूर्ण करणं शक्य होतं,

00:08:05.148 --> 00:08:07.342
ज्यांना आपण ते पूर्ण करण्यास पात्र आहोत

00:08:07.342 --> 00:08:08.938
असं वाटत होतं,

00:08:08.938 --> 00:08:12.354
त्यांना व्यायाम खरोखरच सोपा वाटत होता. 


00:08:12.354 --> 00:08:14.264
यावरून आम्हाला प्रश्न पडला, की

00:08:14.264 --> 00:08:16.681
अशी काही युक्ती आपण वापरू

00:08:16.681 --> 00:08:19.071
किंवा लोकांना शिकवू शकतो का,

00:08:19.071 --> 00:08:21.340
की ज्यामुळे त्यांची अंतराची धारणा बदलेल,

00:08:21.340 --> 00:08:23.821
आणि त्यांना व्यायाम सोपा वाटेल?

NOTE Paragraph

00:08:23.821 --> 00:08:26.455
मग आम्ही वळलो दृष्टी विज्ञान साहित्याकडे,

00:08:26.455 --> 00:08:28.201
काय करावं हे शोधण्याकरता.

00:08:28.201 --> 00:08:30.683
आणि या वाचनाच्या आधाराने 
एक युक्ती आम्ही योजली.

00:08:30.683 --> 00:08:34.061
तिचं नाव ठेवलं, "ध्येयावर लक्ष राहू द्या."

00:08:34.061 --> 00:08:35.872
ही एखाद्या प्रेरणादायी जाहिरातीतली

00:08:35.872 --> 00:08:37.757
घोषणा नव्हे.

00:08:37.757 --> 00:08:40.005
हे प्रत्यक्ष मार्गदर्शक तत्त्व आहे

00:08:40.005 --> 00:08:42.927
आपल्या परिस्थितीकडे कसं पहावं, याबद्दल.

00:08:42.927 --> 00:08:45.219
आम्ही ज्या लोकांना ही युक्ती शिकवली,

00:08:45.219 --> 00:08:49.093
त्यांना सांगितलं, की अंतिम रेषेवर 
लक्ष केंद्रित करा.

00:08:49.093 --> 00:08:50.929
इतरत्र बघणं टाळा.

00:08:50.929 --> 00:08:52.270
अशी कल्पना करा, की

00:08:52.270 --> 00:08:53.883
त्या ध्येयावर एक प्रकाशझोत आहे

00:08:53.893 --> 00:08:56.372
आणि त्याभोवतीचं सगळं धूसर आहे,

00:08:56.372 --> 00:08:58.178
किंवा ते दिसणं अवघड आहे.

00:08:58.178 --> 00:09:00.349
आम्हाला वाटलं, की

00:09:00.349 --> 00:09:02.842
या युक्तीमुळे व्यायाम सोपा वाटू लागेल.

00:09:02.842 --> 00:09:04.461
या लोकांच्या समूहाची तुलना

00:09:04.461 --> 00:09:06.119
आम्ही एका संदर्भ गटाशी केली.

00:09:06.119 --> 00:09:07.324
त्यांना आम्ही सांगितलं,

00:09:07.324 --> 00:09:08.911
तुमच्या सभोवती पहा,

00:09:08.911 --> 00:09:10.160
अगदी सहज पाहिल्यासारखं.

00:09:10.160 --> 00:09:11.720
तुम्हाला अंतिम रेषा तर दिसेलच,

00:09:11.720 --> 00:09:13.423
पण कदाचित तुम्हाला उजव्या कडेचा

00:09:13.423 --> 00:09:15.292
कचऱ्याचा डबाही दिसेल.

00:09:15.292 --> 00:09:17.578
किंवा डाव्या कडेचा दिव्याचा खांब 
आणि ती माणसं.

00:09:17.578 --> 00:09:20.263
आम्हाला वाटलं, की 
ही युक्ती वापरणाऱ्या लोकांना

00:09:20.263 --> 00:09:22.365
ते अंतर दूरचं वाटेल.

NOTE Paragraph

00:09:22.365 --> 00:09:24.812
तर मग काय आढळलं असेल आम्हाला?

00:09:24.812 --> 00:09:26.785
त्यांना अंतराचा अंदाज बांधायला सांगितला,

00:09:26.785 --> 00:09:28.533
तेव्हा त्यांची धारणा बदलण्यात

00:09:28.533 --> 00:09:31.033
ही युक्ती यशस्वी ठरली का?

00:09:31.033 --> 00:09:32.231
होय.

00:09:32.231 --> 00:09:34.436
ज्या लोकांनी नजर ध्येयावर ठेवली,

00:09:34.436 --> 00:09:37.485
त्यांना अंतिम रेषा ३० टक्के जवळ दिसली.

00:09:37.485 --> 00:09:39.096
ज्या लोकांनी सहज सभोवती पाहिलं,

00:09:39.096 --> 00:09:40.376
त्यांच्या तुलनेत.

00:09:40.376 --> 00:09:41.684
आम्हाला हे खूप छान वाटलं.

00:09:41.684 --> 00:09:43.566
आम्हाला खरंच खूप आनंद झाला,


00:09:43.566 --> 00:09:45.046
कारण याचा अर्थ असा, की 


00:09:45.046 --> 00:09:46.938
या युक्तीमुळे व्यायाम सोपा वाटू लागला.

00:09:46.938 --> 00:09:48.872
पण महत्त्वाचा प्रश्न असा,

00:09:48.872 --> 00:09:50.709
की यामुळे व्यायाम

00:09:50.709 --> 00:09:52.100
खरोखरच सोपा होईल का?

00:09:52.100 --> 00:09:53.765
यामुळे व्यायामाचा दर्जादेखील

00:09:53.765 --> 00:09:55.646
सुधारू शकेल का?

NOTE Paragraph

00:09:55.646 --> 00:09:57.909
यानंतर आम्ही सहभागींना सांगितलं,
की आता

00:09:57.909 --> 00:09:59.804
तुम्हाला अंगावर जास्तीचं वजन बाळगून

00:09:59.804 --> 00:10:02.031
अंतिम रेषा गाठायची आहे.

00:10:02.031 --> 00:10:04.051
आम्ही त्यांच्या घोट्यावर वजनं बांधली.

00:10:04.051 --> 00:10:06.748
त्यांच्या शरीराच्या वजनाच्या 
१५ टक्के भरतील एवढी.

00:10:06.748 --> 00:10:08.696
आम्ही त्यांना गुडघे वर उचलून

00:10:08.696 --> 00:10:10.915
जलद चालत अंतिम रेषा गाठायला सांगितलं.

00:10:10.915 --> 00:10:13.075
आम्ही हा व्यायाम अवघड बनवला,

00:10:13.075 --> 00:10:14.797
पण अगदी माफक प्रमाणातच.

00:10:14.797 --> 00:10:16.574
अशक्य कोटीत नव्हे.

00:10:16.574 --> 00:10:17.834
इतर व्यायामांप्रमाणेच,

00:10:17.834 --> 00:10:20.676
जे खरोखरच आपलं आरोग्य सुधारतात.

NOTE Paragraph

00:10:20.676 --> 00:10:23.336
तर आता महत्त्वाचा प्रश्न असा की,

00:10:23.336 --> 00:10:25.448
ध्येयावर नजर ठेवल्यामुळे आणि

00:10:25.448 --> 00:10:27.780
अचूक अंतिम रेषेवर 
लक्ष केंद्रित केल्यामुळे

00:10:27.780 --> 00:10:30.545
त्यांचा व्यायामाचा अनुभव बदलला का?

00:10:30.545 --> 00:10:32.140
होय. बदलला.

00:10:32.140 --> 00:10:34.375
ज्या लोकांनी ध्येयावर नजर ठेवली होती,

00:10:34.375 --> 00:10:36.189
त्यांनी नंतर आम्हाला सांगितलं,

00:10:36.189 --> 00:10:38.284
की त्यांना हा व्यायाम करण्यासाठी

00:10:38.284 --> 00:10:39.954
१७ टक्के कमी श्रम करावे लागले.

00:10:39.954 --> 00:10:43.393
जे लोक सहज भोवताली पाहत होते, 
त्यांच्या तुलनेत.

00:10:43.393 --> 00:10:45.457
यामुळे त्यांचा व्यायामाचा

00:10:45.457 --> 00:10:47.080
व्यक्तीनिष्ठ अनुभव बदलला.

00:10:47.080 --> 00:10:50.092
तसंच त्यांच्या व्यायामाचं 


00:10:50.092 --> 00:10:51.391
वस्तुनिष्ठ स्वरूपही बदललं.

00:10:51.391 --> 00:10:53.639
ज्या लोकांनी ध्येयावर नजर ठेवली होती,

00:10:53.639 --> 00:10:56.287
ते प्रत्यक्षात २३ टक्के जास्त जलद चालले,

00:10:56.287 --> 00:10:59.735
जे लोक सहज भोवताली पाहत होते, 
त्यांच्या तुलनेत.

00:10:59.735 --> 00:11:01.417
याचं यथार्थ चित्रण करायचं झालं तर,

00:11:01.417 --> 00:11:03.090
२३ टक्के वाढ म्हणजे,

00:11:03.090 --> 00:11:06.975
१९८० सालच्या शेव्ही सायटेशन च्या बदल्यात

00:11:06.975 --> 00:11:11.619
२०१५ सालची शेव्हरोले कॉरव्हेट मिळवणं.

NOTE Paragraph

00:11:11.619 --> 00:11:14.131
यामुळे आम्ही खूप आनंदित झालो.

00:11:14.131 --> 00:11:16.298
कारण याचा अर्थ असा, की

00:11:16.298 --> 00:11:17.980
या बिनखर्चाच्या युक्तीने

00:11:17.980 --> 00:11:19.747
मोठाच परिणाम केला होता.

00:11:19.747 --> 00:11:21.718
शिवाय ती वापरणंही सोपं होतं,

00:11:21.718 --> 00:11:23.576
लोक सुदृढ असोत की

00:11:23.576 --> 00:11:25.016
अजून त्यासाठी धडपडणारे असोत.

00:11:25.016 --> 00:11:26.573
ध्येयावर नजर ठेवल्यामुळे

00:11:26.573 --> 00:11:29.517
व्यायाम सोपा दिसू आणि वाटू लागला.

00:11:29.517 --> 00:11:32.075
अगदी त्याही वेळी, जेव्हा 
लोक जास्त जलद चालल्यामुळे

00:11:32.075 --> 00:11:34.294
जास्त मेहनत करीत होते.

00:11:34.294 --> 00:11:37.264
आता, मला ठाऊक आहे, की 
सुदृढ आरोग्य म्हणजे केवळ

00:11:37.264 --> 00:11:39.286
जास्त जलद चालणं नव्हे.

00:11:39.286 --> 00:11:41.471
पण ध्येयावर नजर ठेवणं

00:11:41.471 --> 00:11:43.101
ही एक जास्तीची युक्ती

00:11:43.101 --> 00:11:44.710
तुम्ही वापरू शकता.

00:11:44.710 --> 00:11:47.025
निरोगी जीवनशैली वाढीस लावण्यासाठी.

NOTE Paragraph

00:11:47.025 --> 00:11:49.106
आपण आपल्या मनाच्या दृष्टीने जग पाहतो

00:11:49.106 --> 00:11:51.626
याविषयी अजूनही तुमची खात्री पटली नसेल,

00:11:51.626 --> 00:11:53.653
तर मी हे एक शेवटचं उदाहरण देते.

00:11:53.653 --> 00:11:57.076
स्टोकहोममधल्या एका रस्त्याचं हे छायाचित्र.
त्यावर दोन मोटारी आहेत. 


00:11:57.076 --> 00:11:59.267
मागची मोटार पुढच्या मोटारीपेक्षा

00:11:59.267 --> 00:12:00.693
खूप मोठी दिसते.

00:12:00.693 --> 00:12:02.299
पण प्रत्यक्षात,

00:12:02.299 --> 00:12:04.678
या दोन्ही मोटारी एकाच आकाराच्या आहेत.

00:12:04.678 --> 00:12:07.573
पण आपल्याला त्या तशा दिसत नाहीत.

00:12:07.573 --> 00:12:09.697
तर, याचा अर्थ काय?

00:12:09.697 --> 00:12:11.411
आपल्या दृष्टीत बिघाड झाला आहे,

00:12:11.411 --> 00:12:13.981
की आपल्या मेंदूत गडबड आहे?

00:12:13.981 --> 00:12:16.553
नाही. याचा अर्थ असा अजिबात नाही.

00:12:16.553 --> 00:12:18.574
आपली दृष्टी अशा प्रकारे काम करते, इतकंच.

00:12:18.574 --> 00:12:21.263
आपल्याला कदाचित जग निराळं दिसेल,

00:12:21.263 --> 00:12:23.035
कधी त्याचा वस्तुस्थितीशी

00:12:23.035 --> 00:12:25.101
मेळ जुळणार नाही.

00:12:25.101 --> 00:12:27.226
पण याचा अर्थ, 
कुणीतरी एक बरोबर

00:12:27.226 --> 00:12:29.321
आणि दुसरा कुणी चूक ठरतो, 
असा होत नाही.

00:12:29.321 --> 00:12:31.457
आपण आपापल्या मनाच्या दृष्टीने जग पाहतो,

00:12:31.457 --> 00:12:34.308
पण आपण स्वतःला 
ते निराळ्या प्रकारे बघायला शिकवू शकतो.

NOTE Paragraph

00:12:34.308 --> 00:12:36.132
जशा, माझ्या आयुष्यातल्या

00:12:36.132 --> 00:12:38.166
वाईट दिवसांच्या आठवणी.

00:12:38.166 --> 00:12:40.562
मी कंटाळलेली, चिडलेली, थकलेली असते.

00:12:40.562 --> 00:12:42.102
अजून पुष्कळ काम शिल्लक असतं.

00:12:42.102 --> 00:12:44.508
आणि माझ्या डोक्यावर एक

00:12:44.508 --> 00:12:45.991
मोठा काळा ढग तरंगत असतो.

00:12:45.991 --> 00:12:47.425
आणि अशा वाईट दिवसांत

00:12:47.425 --> 00:12:49.300
मला माझ्या आजूबाजूचे सगळेच लोक

00:12:49.300 --> 00:12:51.434
खिन्न दिसतात.

00:12:51.434 --> 00:12:53.167
मी एखाद्या कामाला
मुदतवाढ मागितली की

00:12:53.167 --> 00:12:55.877
माझा सहकारी चिडलेला दिसतो.

00:12:55.877 --> 00:12:57.855
माझी मीटिंग उशिरा संपल्यामुळं

00:12:57.855 --> 00:13:00.554
मी लंचला उशिरा गेले, की 
माझी मैत्रीण वैतागलेली दिसते.

00:13:00.554 --> 00:13:02.147
आणि दिवसाअखेरी,

00:13:02.147 --> 00:13:04.173
माझा नवरा निराश दिसतो,

00:13:04.173 --> 00:13:06.706
कारण मला सिनेमाला जाण्याऐवजी 
झोपायचं असतं.

00:13:06.706 --> 00:13:09.723
आणि या अशा प्रकारच्या दिवसांत
जेव्हा मला प्रत्येकजणच

00:13:09.723 --> 00:13:11.731
अस्वस्थ आणि रागावलेला दिसतो,


00:13:11.731 --> 00:13:14.949
तेव्हा मी याकडे वेगळ्या नजरेने पाहण्याची 
स्वतःला आठवण करून देते.

00:13:14.949 --> 00:13:18.259
कदाचित माझा सहकारी गोंधळून गेला असेल,

00:13:18.259 --> 00:13:20.695
कदाचित माझ्या मैत्रिणीला 
काळजी वाटली असेल,

00:13:20.695 --> 00:13:23.962
आणि कदाचित माझ्या नवऱ्याला 
सहानुभूती वाटत असेल.

00:13:23.962 --> 00:13:25.856
म्हणजेच आपण सगळे

00:13:25.856 --> 00:13:27.682
आपापल्या मनाच्या दृष्टीनं जग बघतो.

00:13:27.682 --> 00:13:29.685
आणि काही वेळा, हे जग

00:13:29.685 --> 00:13:31.093
धोकादायक, अवघड, आणि भयानक

00:13:31.093 --> 00:13:33.630
दिसत असेलही.

00:13:33.630 --> 00:13:36.600
पण सतत तसंच दिसायला हवं, 
असं नाही.

00:13:36.600 --> 00:13:38.796
ते पहायची वेगळी नजर 
आपण स्वतःला शिकवू शकतो.

00:13:38.796 --> 00:13:41.462
आणि जग जास्त चांगलं आणि सोपं करण्याचा

00:13:41.462 --> 00:13:43.399
हा मार्ग आपल्याला सापडला, की

00:13:43.399 --> 00:13:45.739
कदाचित खरोखरच ते तसं होईलही.

NOTE Paragraph

00:13:45.739 --> 00:13:47.294
धन्यवाद.

NOTE Paragraph

00:13:47.294 --> 00:13:50.903
(टाळ्या )