1
00:00:00,000 --> 00:00:02,000
Een paar jaar geleden

2
00:00:02,000 --> 00:00:04,000
op de TED-conferentie in Long Beach,

3
00:00:04,000 --> 00:00:06,000
ontmoette ik Harriet.

4
00:00:06,000 --> 00:00:08,000
We hadden elkaar al online ontmoet -

5
00:00:08,000 --> 00:00:10,000
niet op de manier waar je aan denkt.

6
00:00:10,000 --> 00:00:12,000
We waren aan elkaar voorgesteld omdat we allebei Linda Avey kenden,

7
00:00:12,000 --> 00:00:15,000
een van de oprichters van de eerste online bedrijven om je persoonlijk genoom te leren kennen.

8
00:00:15,000 --> 00:00:18,000
Omdat we onze genetische informatie aan Linda hadden meegedeeld,

9
00:00:18,000 --> 00:00:20,000
kon ze zien dat Harriet en ik

10
00:00:20,000 --> 00:00:22,000
een zeer zeldzame vorm van mitochondriaal DNA deelden -

11
00:00:22,000 --> 00:00:24,000
haplotype K1a1b1a -

12
00:00:24,000 --> 00:00:26,000
wat betekende dat we verre verwanten waren.

13
00:00:26,000 --> 00:00:29,000
We deelden dezelfde genealogie met Ötzi De IJsman.

14
00:00:29,000 --> 00:00:31,000
Dus Ötzi, Harriet en ik.

15
00:00:31,000 --> 00:00:33,000
Gelijk startten we, natuurlijk, onze eigen Facebook-groep op.

16
00:00:33,000 --> 00:00:35,000
Jullie zijn allemaal welkom.

17
00:00:35,000 --> 00:00:38,000
Toen ik Harriet het volgende jaar op de TED-conferentie persoonlijk ontmoette,

18
00:00:38,000 --> 00:00:40,000
had ze online onze eigen haplotype T-shirts besteld.

19
00:00:40,000 --> 00:00:42,000
(Gelach)

20
00:00:42,000 --> 00:00:44,000
Waarom vertel ik jullie dit verhaal,

21
00:00:44,000 --> 00:00:46,000
en wat heeft dat uitstaans met de toekomst van de gezondheidszorg?

22
00:00:46,000 --> 00:00:48,000
De manier waarop ik Harriet ontmoette is een voorbeeld

23
00:00:48,000 --> 00:00:50,000
van hoe gebruikmaken van cross-disciplinaire,

24
00:00:50,000 --> 00:00:52,000
exponentieel groeiende technologieën

25
00:00:52,000 --> 00:00:54,000
van invloed is op onze toekomst van gezondheid en welzijn -

26
00:00:54,000 --> 00:00:56,000
van lage-kost-genanalyse tot

27
00:00:56,000 --> 00:00:58,000
de mogelijkheid om aan krachtige bio-informatica doen

28
00:00:58,000 --> 00:01:01,000
en de verbinding van het internet met sociale netwerken.

29
00:01:01,000 --> 00:01:03,000
Ik wil het vandaag hebben over

30
00:01:03,000 --> 00:01:05,000
deze exponentiële technologieën.

31
00:01:05,000 --> 00:01:07,000
We denken vaak lineair.

32
00:01:07,000 --> 00:01:09,000
Als een lelieblad op een vijver

33
00:01:09,000 --> 00:01:11,000
elke dag in oppervlakte verdubbelt -

34
00:01:11,000 --> 00:01:13,000
dus twee, vier, acht, 16 -

35
00:01:13,000 --> 00:01:15,000
dan bedekt het in 15 dagen een 32.000 keer groter oppervlak.

36
00:01:15,000 --> 00:01:18,000
Hoeveel keer groter na één maand, denk je? Een miljard keer.

37
00:01:18,000 --> 00:01:20,000
Als we exponentieel beginnen te denken, kunnen we zien

38
00:01:20,000 --> 00:01:23,000
hoe dit denken alle technologieën om ons heen gaat beïnvloeden.

39
00:01:23,000 --> 00:01:26,000
Veel van deze technologieën - sprekend als arts en innovator -

40
00:01:26,000 --> 00:01:28,000
kunnen echt de toekomst van onze eigen gezondheid

41
00:01:28,000 --> 00:01:30,000
en gezondheidszorg enorm vooruit helpen.

42
00:01:30,000 --> 00:01:33,000
We staan vandaag voor grote uitdagingen op gebied van de gezondheidszorg,

43
00:01:33,000 --> 00:01:35,000
variërend van werkelijk exponentieel stijgende kosten

44
00:01:35,000 --> 00:01:37,000
tot de vergrijzing van de bevolking.

45
00:01:37,000 --> 00:01:39,000
We maken vandaag niet echt goed gebruik van die informatie.

46
00:01:39,000 --> 00:01:41,000
Er is ook de fragmentatie van de zorgverlening

47
00:01:41,000 --> 00:01:43,000
en de moeilijkheden

48
00:01:43,000 --> 00:01:45,000
om nieuwe technieken in te voeren.

49
00:01:45,000 --> 00:01:47,000
Een van de belangrijkste dingen waar we het vandaag over hadden,

50
00:01:47,000 --> 00:01:49,000
is die curve wat naar links te laten opschuiven.

51
00:01:49,000 --> 00:01:51,000
We geven het grootste deel van ons geld de laatste 20 procent van ons leven uit.

52
00:01:51,000 --> 00:01:53,000
Wat als we houdingen in de gezondheidszorg en bij ons zelf

53
00:01:53,000 --> 00:01:55,000
zouden bevorderen om de curve naar links

54
00:01:55,000 --> 00:01:57,000
te verplaatsen - en onze gezondheid zouden verbeteren

55
00:01:57,000 --> 00:01:59,000
door gebruik te maken van technologie?

56
00:01:59,000 --> 00:02:02,000
Mijn favoriete techniek, een voorbeeld van exponentiële technologie,

57
00:02:02,000 --> 00:02:04,000
hebben we allemaal op zak.

58
00:02:04,000 --> 00:02:07,000
Als je erover nadenkt, zijn deze dingen dramatisch aan het verbeteren.

59
00:02:07,000 --> 00:02:09,000
Ik bedoel, dit is de iPhone 4.

60
00:02:09,000 --> 00:02:12,000
Stel je voor wat de iPhone 8 zal kunnen doen.

61
00:02:12,000 --> 00:02:14,000
Daar heb ik wat inzicht in gekregen.

62
00:02:14,000 --> 00:02:16,000
Ik werk mee aan de geneesmiddellenafdeling

63
00:02:16,000 --> 00:02:19,000
van een nieuwe instelling Singularity University genaamd

64
00:02:19,000 --> 00:02:21,000
gevestigd in Silicon Valley.

65
00:02:21,000 --> 00:02:23,000
Elke zomer brengen we ongeveer 100 zeer getalenteerde studenten

66
00:02:23,000 --> 00:02:25,000
uit de hele wereld bij elkaar.

67
00:02:25,000 --> 00:02:27,000
We kijken naar deze exponentiële technologieën in de geneeskunde, de biotechnologie,

68
00:02:27,000 --> 00:02:30,000
de kunstmatige intelligentie, de robotica, de nanotechnologie, de ruimte.

69
00:02:30,000 --> 00:02:32,000
We houden ons ermee bezig hoe we kunen samenwerken

70
00:02:32,000 --> 00:02:34,000
om resultaten te bereiken voor deze grote onvervulde doelen.

71
00:02:34,000 --> 00:02:36,000
We hebben ook zeven dagen durende executive programma's.

72
00:02:36,000 --> 00:02:39,000
Volgende maand is er Future Med,

73
00:02:39,000 --> 00:02:42,000
een programma om vernieuwende technologieën in de geneeskunde te bevorderen.

74
00:02:42,000 --> 00:02:44,000
Ik had het al over de iPhone.

75
00:02:44,000 --> 00:02:47,000
Voor deze mobiele telefoons zijn meer dan 20.000 verschillende mobiele apps beschikbaar -

76
00:02:47,000 --> 00:02:49,000
er bestaat er zelfs een in het V.K.

77
00:02:49,000 --> 00:02:51,000
waar je kunt plassen op een kleine chip aangesloten op je iPhone

78
00:02:51,000 --> 00:02:53,000
en zo jezelf controleren op een SOA.

79
00:02:53,000 --> 00:02:55,000
Ik weet niet of ik dat al zou proberen, maar het is beschikbaar.

80
00:02:55,000 --> 00:02:57,000
Er zijn allerlei andere soorten toepassingen:

81
00:02:57,000 --> 00:02:59,000
het combineren van je telefoon met diagnostiek, bijvoorbeeld -

82
00:02:59,000 --> 00:03:01,000
het meten van je bloedsuiker op je iPhone

83
00:03:01,000 --> 00:03:03,000
en dat naar je arts versturen

84
00:03:03,000 --> 00:03:06,000
zodat hij, en ook jij, beter kunnen begrijpen

85
00:03:06,000 --> 00:03:08,000
hoe het zit met je bloedsuikers als diabeticus.

86
00:03:08,000 --> 00:03:10,000
Hoe kunnen exponentiële technologieën gezondheidszorg beïnvloeden?

87
00:03:10,000 --> 00:03:12,000
Hoeveel sneller het zou kunnen.

88
00:03:12,000 --> 00:03:14,000
Het is geen geheim dat computers door de wet van Moore

89
00:03:14,000 --> 00:03:16,000
sneller en sneller worden.

90
00:03:16,000 --> 00:03:18,000
We kunnen er steeds krachtiger dingen mee doen.

91
00:03:18,000 --> 00:03:20,000
Ze naderen echt, in veel gevallen overtreffen ze zelfs,

92
00:03:20,000 --> 00:03:22,000
het vermogen van de menselijke geest.

93
00:03:22,000 --> 00:03:25,000
Maar ik denk dat bij beeldvorming

94
00:03:25,000 --> 00:03:27,000
rekensnelheid nog het meest van toepassing is.

95
00:03:27,000 --> 00:03:29,000
De mogelijkheid om in real-time met zeer hoge resolutie

96
00:03:29,000 --> 00:03:32,000
in het lichaam te kijken grenst aan het ongelooflijke.

97
00:03:32,000 --> 00:03:35,000
We combineren meerdere technologieën - PET-scans, CT-scans

98
00:03:35,000 --> 00:03:37,000
en moleculaire diagnostiek -

99
00:03:37,000 --> 00:03:40,000
om dingen op verschillende niveaus te zoeken en te vinden.

100
00:03:40,000 --> 00:03:43,000
Hier kan je de hoogste resolutie MRI-scan van vandaag zien,

101
00:03:43,000 --> 00:03:46,000
gereconstrueerd door Marc Hodosh, de curator van TEDMED.

102
00:03:46,000 --> 00:03:48,000
We kunnen nu in de hersenen kijken

103
00:03:48,000 --> 00:03:51,000
met een nooit eerder beschikbare resolutie en mogelijkheden.

104
00:03:51,000 --> 00:03:53,000
In wezen kunnen we leren hoe de hersenen te reconstrueren,

105
00:03:53,000 --> 00:03:55,000
en misschien zelfs te 're-engineeren' -

106
00:03:55,000 --> 00:03:57,000
als het ware terug opbouwen uit de onderdelen -

107
00:03:57,000 --> 00:04:00,000
zodat we pathologie, ziekte en therapie beter kunnen begrijpen.

108
00:04:00,000 --> 00:04:03,000
Met real-time fMRI kunnen we de hersenen in real-time aan het werk zien.

109
00:04:03,000 --> 00:04:06,000
Door het begrijpen van dit soort van processen en dit soort verbindingen,

110
00:04:06,000 --> 00:04:09,000
gaan we de effecten van medicatie of meditatie begrijpen,

111
00:04:09,000 --> 00:04:12,000
en, bijvoorbeeld, psychoactieve medicijnen

112
00:04:12,000 --> 00:04:14,000
beter personaliseren en effectiever maken.

113
00:04:14,000 --> 00:04:17,000
De scanners hiervoor worden steeds kleiner, beterkoop en draagbaarder.

114
00:04:17,000 --> 00:04:20,000
De hieruit voortvloeiende data-explosie

115
00:04:20,000 --> 00:04:22,000
wordt bijna een uitdaging op zichzelf.

116
00:04:22,000 --> 00:04:25,000
Een scan van vandaag neemt ongeveer 800 boeken of 20 gigabyte in beslag.

117
00:04:25,000 --> 00:04:28,000
Binnen een paar jaar zal dat een terabyte of 800.000 boeken zijn.

118
00:04:28,000 --> 00:04:30,000
Hoe benut je die informatie?

119
00:04:30,000 --> 00:04:33,000
Laten we even persoonlijk worden. Ik zal niet vragen wie hier een colonoscopie heeft gehad,

120
00:04:33,000 --> 00:04:36,000
maar als je ouder bent dan 50, wordt het daar tijd voor.

121
00:04:36,000 --> 00:04:38,000
Hoe kun je die onaangename ervaring vermijden?

122
00:04:38,000 --> 00:04:41,000
Nu bestaat er zoiets als een virtuele colonoscopie.

123
00:04:41,000 --> 00:04:43,000
Vergelijk deze twee foto's. Je kan nu als radioloog

124
00:04:43,000 --> 00:04:45,000
door de dikke darm van je patiënt vliegen

125
00:04:45,000 --> 00:04:47,000
en door dat te combineren met kunstmatige intelligentie

126
00:04:47,000 --> 00:04:49,000
zou je een letsel kunnen identificeren, zoals je hier ziet.

127
00:04:49,000 --> 00:04:52,000
Met behulp van A.I. en radiologie samen vinden we nu letsels

128
00:04:52,000 --> 00:04:54,000
waar we vroeger overheen zouden hebben gekeken.

129
00:04:54,000 --> 00:04:56,000
Misschien zal dat mensen, die dat vroeger niet zouden hebben gedaan,

130
00:04:56,000 --> 00:04:58,000
nu aanmoedigen om coloscopieën te ondergaan.

131
00:04:58,000 --> 00:05:00,000
Dit is een voorbeeld van deze paradigmaverschuiving.

132
00:05:00,000 --> 00:05:03,000
Een beweging in de richting van integratie van biogeneeskunde, informatietechnologie, draadloze toepassingen en,

133
00:05:03,000 --> 00:05:06,000
je zou het zo kunnen noemen, mobiele toepassingen in dit tijdperk van digitale geneeskunde.

134
00:05:06,000 --> 00:05:08,000
Zelfs mijn stethoscoop is nu digitaal.

135
00:05:08,000 --> 00:05:10,000
Natuurlijk bestaat daar ook een app voor.

136
00:05:10,000 --> 00:05:13,000
We gaan duidelijk naar het tijdperk van de tricorder.

137
00:05:13,000 --> 00:05:15,000
Het draagbare echografie apparaat

138
00:05:15,000 --> 00:05:18,000
is bezig de stethoscoop te overtreffen en te verdringen.

139
00:05:18,000 --> 00:05:20,000
De prijs van iets dat vroeger tot 100.000 €

140
00:05:20,000 --> 00:05:22,000
of een paar honderdduizend dollar kostte

141
00:05:22,000 --> 00:05:24,000
is nu gezakt tot ongeveer 5.000 dollar. Ik heb nu het vermogen

142
00:05:24,000 --> 00:05:27,000
van een zeer krachtig diagnostisch apparaat in mijn hand.

143
00:05:27,000 --> 00:05:30,000
Dit combineren met de opkomst van elektronische medische dossiers -

144
00:05:30,000 --> 00:05:33,000
zijn we in de Verenigde Staten nog steeds minder dan 20 procent elektronisch.

145
00:05:33,000 --> 00:05:35,000
Hier in Nederland denk ik dat het meer dan 80 procent is.

146
00:05:35,000 --> 00:05:37,000
Door het overgaan naar het samenvoegen van medische gegevens,

147
00:05:37,000 --> 00:05:39,000
ze elektronisch beschikbaar maken,

148
00:05:39,000 --> 00:05:41,000
kunnen we die informatie 'crowdsourcen'.

149
00:05:41,000 --> 00:05:44,000
Ik kan dan als arts, waar ik ook ben, de gegevens van mijn patiënten inkijken.

150
00:05:44,000 --> 00:05:46,000
Gewoon via mijn mobiele apparaat.

151
00:05:46,000 --> 00:05:49,000
Nu zijn we, natuurlijk, in het tijdperk van de iPad, zelfs de iPad 2.

152
00:05:49,000 --> 00:05:52,000
Net vorige maand werd de eerste aanvraag

153
00:05:52,000 --> 00:05:54,000
door de FDA goedgekeurd om radiologen toe te laten

154
00:05:54,000 --> 00:05:56,000
hun data op dit soort apparaten af te lezen.

155
00:05:56,000 --> 00:05:59,000
Artsen van vandaag, waaronder ikzelf,

156
00:05:59,000 --> 00:06:01,000
zijn volledig vertrouwd met deze apparaten.

157
00:06:01,000 --> 00:06:03,000
Zowat een maand geleden,

158
00:06:03,000 --> 00:06:05,000
versloeg Watson van IBM de twee kampioenen in Jeopardy.

159
00:06:05,000 --> 00:06:07,000
Stel je voor wat er mogelijk zal zijn wanneer we in een paar jaar

160
00:06:07,000 --> 00:06:10,000
deze cloud-gebaseerde informatie gaan toepassen,

161
00:06:10,000 --> 00:06:13,000
we echt over een A.I.-arts gaan beschikken en onze hersenen tot connectiviteit kunnen brengen

162
00:06:13,000 --> 00:06:15,000
om beslissingen en diagnoses te maken

163
00:06:15,000 --> 00:06:17,000
op een niveau zonder voorgaande.

164
00:06:17,000 --> 00:06:20,000
Nu al hoef je in veel gevallen niet naar je huisarts te gaan.

165
00:06:20,000 --> 00:06:23,000
Slechts in ongeveer 20 procent van de werkelijke bezoeken is er echt contact met de patiënt nodig.

166
00:06:23,000 --> 00:06:25,000
We zitten nu in het tijdperk van de virtuele bezoeken -

167
00:06:25,000 --> 00:06:28,000
van Skype-type bezoeken die je goed kunt doen met de American Well

168
00:06:28,000 --> 00:06:31,000
tot Cisco dat een zeer complex gezondheidssysteem heeft ontwikkeld.

169
00:06:31,000 --> 00:06:34,000
De mogelijkheid om te communiceren met je dokter wordt anders.

170
00:06:34,000 --> 00:06:37,000
Ook met onze apparaten van vandaag is al veel mogelijk.

171
00:06:37,000 --> 00:06:39,000
Mijn vriendin Jessica stuurde me een foto van haar hoofdletsel.

172
00:06:39,000 --> 00:06:42,000
Ik kan haar een trip naar de eerste hulp besparen - ik kan op die manier sommige diagnostische onderzoeken doen.

173
00:06:42,000 --> 00:06:44,000
Misschien zullen we gebruik kunnen maken van de gaming technologie van vandaag,

174
00:06:44,000 --> 00:06:46,000
zoals de Microsoft Kinect,

175
00:06:46,000 --> 00:06:48,000
en dat omvormen tot een diagnosemiddel voor, bijvoorbeeld,

176
00:06:48,000 --> 00:06:50,000
de diagnose van een beroerte,

177
00:06:50,000 --> 00:06:53,000
door eenvoudige bewegingsdetectie met apparaten in de prijsklasse van honderd dollar.

178
00:06:53,000 --> 00:06:56,000
We kunnen nu onze patiënten onder de vorm van robots bezoeken -

179
00:06:56,000 --> 00:06:58,000
dit is de RP7, als hematoloog

180
00:06:58,000 --> 00:07:01,000
kan ik een andere kliniek of ziekenhuis bezoeken.

181
00:07:01,000 --> 00:07:04,000
Deze zullen worden aangevuld met een hele rist van tools die er nu al zijn.

182
00:07:04,000 --> 00:07:06,000
Stel dat we nu al draadloze weegschalen zouden hebben.

183
00:07:06,000 --> 00:07:08,000
Je stapt op de schaal.

184
00:07:08,000 --> 00:07:10,000
Je Tweet je gewicht naar je vrienden en zij kunnen je op de rails houden.

185
00:07:10,000 --> 00:07:12,000
We hebben al draadloze bloeddrukmanchetten.

186
00:07:12,000 --> 00:07:14,000
Een heel gamma van deze technologieën wordt bij elkaar gebracht.

187
00:07:14,000 --> 00:07:17,000
In plaats van deze klungelige apparaten, kunnen we nu een eenvoudige patch aanbrengen.

188
00:07:17,000 --> 00:07:20,000
De zogenaamde iRhythm werd ontwikkeld door collega's van Stanford en

189
00:07:20,000 --> 00:07:23,000
verdringt de voorafgaande technologie tegen een veel lagere prijs

190
00:07:23,000 --> 00:07:25,000
met veel meer effectiviteit.

191
00:07:25,000 --> 00:07:27,000
We zijn ook in het tijdperk van het gekwantificeerde zelf aangekomen.

192
00:07:27,000 --> 00:07:29,000
Consumenten kunnen nu in principe apparaten,

193
00:07:29,000 --> 00:07:31,000
zoals deze kleine FitBit, voor honderd dollar kopen.

194
00:07:31,000 --> 00:07:33,000
Ik kan mijn stappen en mijn calorieverbruik meten.

195
00:07:33,000 --> 00:07:35,000
Dag na dag.

196
00:07:35,000 --> 00:07:37,000
Ik kan dat delen met mijn vrienden, met mijn arts.

197
00:07:37,000 --> 00:07:40,000
Er zijn nu horloges waarmee je je hartslag kan meten, de Zeo slaapmonitoren,

198
00:07:40,000 --> 00:07:42,000
een hele reeks tools om zicht te hebben op je gezondheid

199
00:07:42,000 --> 00:07:44,000
en ze te verbeteren.

200
00:07:44,000 --> 00:07:46,000
Als we deze informatie beginnen te integreren,

201
00:07:46,000 --> 00:07:49,000
gaan we beter weten wat ermee te doen en beter inzicht hebben

202
00:07:49,000 --> 00:07:51,000
in onze eigen ziekten, gezondheid en welzijn.

203
00:07:51,000 --> 00:07:54,000
Er zijn vandaag zelfs spiegels die je hartslag weergeven.

204
00:07:54,000 --> 00:07:57,000
In de toekomst zullen we draagbare apparaten in onze kleding hebben

205
00:07:57,000 --> 00:07:59,000
die ons 24/7 volgen.

206
00:07:59,000 --> 00:08:01,000
Net als bij het OnStar-systeem in auto's,

207
00:08:01,000 --> 00:08:03,000
kan het rode lampje aangaan - het zal wel niet zeggen "controleer de motor".

208
00:08:03,000 --> 00:08:05,000
Het zal zijn "controleer je lichaam"

209
00:08:05,000 --> 00:08:07,000
en ga naar de kliniek om je te laten nakijken.

210
00:08:07,000 --> 00:08:09,000
Waarschijnlijk zul je binnen een paar jaar in je spiegel

211
00:08:09,000 --> 00:08:11,000
een volledige diagnose te zien krijgen.

212
00:08:11,000 --> 00:08:13,000
(Gelach)

213
00:08:13,000 --> 00:08:15,000
Voor de kindjes thuis

214
00:08:15,000 --> 00:08:18,000
een draadloze luier...

215
00:08:18,000 --> 00:08:20,000
te veel informatie, denk ik, meer dan jullie nodig zouden hebben.

216
00:08:20,000 --> 00:08:22,000
Maar het komt.

217
00:08:22,000 --> 00:08:25,000
We hebben vandaag veel gehoord over nieuwe technologie en verbinding.

218
00:08:25,000 --> 00:08:27,000
Ik denk dat sommige van deze technologieën

219
00:08:27,000 --> 00:08:29,000
ons in staat zullen stellen meer verbonden te zijn met onze patiënten

220
00:08:29,000 --> 00:08:31,000
en we meer tijd zullen hebben

221
00:08:31,000 --> 00:08:33,000
voor menselijk contact in de geneeskunde,

222
00:08:33,000 --> 00:08:35,000
aangevuld met dit soort technologieën.

223
00:08:35,000 --> 00:08:37,000
We hebben gesproken over het verbeteren van de patiënt.

224
00:08:37,000 --> 00:08:39,000
Hoe zit het nu met het verbeteren van de arts?

225
00:08:39,000 --> 00:08:41,000
We kunnen de chirurg extra mogelijkheden geven.

226
00:08:41,000 --> 00:08:43,000
Hij kan nu het lichaam ingaan

227
00:08:43,000 --> 00:08:45,000
en met robotchirurgie vandaag dingen doen

228
00:08:45,000 --> 00:08:47,000
op een niveau dat zelfs vijf jaar geleden

229
00:08:47,000 --> 00:08:49,000
niet echt mogelijk was.

230
00:08:49,000 --> 00:08:51,000
Dit wordt aangevuld met verdere lagen technologie

231
00:08:51,000 --> 00:08:53,000
zoals verhoogde realiteit.

232
00:08:53,000 --> 00:08:56,000
Zodat de chirurg door zijn lens in de patiënt kan zien

233
00:08:56,000 --> 00:08:58,000
waar de tumor is, waar de bloedvaten zijn.

234
00:08:58,000 --> 00:09:00,000
Dit kan worden geïntegreerd met beslissingsondersteuning.

235
00:09:00,000 --> 00:09:03,000
Een chirurg in New York kan zo bijvoorbeeld een chirurg in Amsterdam helpen.

236
00:09:03,000 --> 00:09:05,000
Echte littekenloze chirurgie,

237
00:09:05,000 --> 00:09:07,000
NOTES genoemd, wordt mogelijk.

238
00:09:07,000 --> 00:09:09,000
Een robot-endoscoop kan uit de maag komen,

239
00:09:09,000 --> 00:09:11,000
die galblaas eruit halen

240
00:09:11,000 --> 00:09:13,000
alles automatisch en zonder littekens.

241
00:09:13,000 --> 00:09:15,000
Het heet NOTES en het komt eraan -

242
00:09:15,000 --> 00:09:17,000
in principe littekenloze chirurgie,

243
00:09:17,000 --> 00:09:19,000
mogelijk gemaakt door robotchirurgie.

244
00:09:19,000 --> 00:09:21,000
Hoe zit het nu met het beheren van andere elementen?

245
00:09:21,000 --> 00:09:23,000
Voor mensen met een handicap - verlamden -

246
00:09:23,000 --> 00:09:26,000
wordt nu hersenen-computerinterface, of BCI, mogelijk

247
00:09:26,000 --> 00:09:28,000
waar chips op de motorische cortex

248
00:09:28,000 --> 00:09:30,000
van volledig verlamde patiënten zijn ingeplant.

249
00:09:30,000 --> 00:09:34,000
Zo kunnen ze een cursor of een rolstoel of, uiteindelijk, een robotarm controleren.

250
00:09:34,000 --> 00:09:36,000
Deze apparaten worden steeds kleiner

251
00:09:36,000 --> 00:09:38,000
en komen bij meer en meer van deze patiënten terecht.

252
00:09:38,000 --> 00:09:40,000
Nog steeds in klinische studies, maar stel je voor dat we ze

253
00:09:40,000 --> 00:09:42,000
bijvoorbeeld met deze verbazingwekkende bionische ledematen kunnen verbinden,

254
00:09:42,000 --> 00:09:45,000
zoals de DEKA Arm gebouwd door Dean Kamen en collega's.

255
00:09:45,000 --> 00:09:48,000
Die heeft 17 graden van bewegingsvrijheid

256
00:09:48,000 --> 00:09:50,000
en geeft aan personen die een lidmaat hebben verloren

257
00:09:50,000 --> 00:09:52,000
veel hogere niveaus van handigheid of controle

258
00:09:52,000 --> 00:09:54,000
dan zij in het verleden ooit hebben gehad.

259
00:09:54,000 --> 00:09:57,000
Draagbare robotica wordt een mogelijkheid.

260
00:09:57,000 --> 00:09:59,000
Als je geen been of arm kwijt bent - je hebt bijvoorbeeld een beroerte gehad -

261
00:09:59,000 --> 00:10:01,000
dan kan je deze verbeterde ledematen dragen.

262
00:10:01,000 --> 00:10:04,000
Voor mensen met een dwarslaesie hebben deze mensen van

263
00:10:04,000 --> 00:10:06,000
Berkley Bionics eLEGS ontwikkeld.

264
00:10:06,000 --> 00:10:09,000
Ik nam deze video afgelopen week op. Hier kan een verlamde patiënt weer lopen

265
00:10:09,000 --> 00:10:11,000
door deze exoskeletten aan te doen.

266
00:10:11,000 --> 00:10:13,000
Anders zou hij volledig rolstoelgebonden zijn.

267
00:10:13,000 --> 00:10:15,000
Dit is het begin van de draagbare robotica.

268
00:10:15,000 --> 00:10:17,000
Door gebruik te maken van dit soort technologieën,

269
00:10:17,000 --> 00:10:19,000
gaan we de definitie van invaliditeit wijzigen

270
00:10:19,000 --> 00:10:22,000
tot in sommige gevallen supervermogen.

271
00:10:22,000 --> 00:10:25,000
Dit is Aimee Mullins, die haar onderste ledematen als een jong kind verloor,

272
00:10:25,000 --> 00:10:28,000
en Hugh Herr, een professor aan het MIT

273
00:10:28,000 --> 00:10:30,000
die zijn ledematen verloor bij een klimongeval.

274
00:10:30,000 --> 00:10:33,000
Beiden kunnen nu beter klimmen, sneller bewegen, anders zwemmen

275
00:10:33,000 --> 00:10:36,000
met hun protheses dan wij normaal valide personen.

276
00:10:36,000 --> 00:10:38,000
Wat nu met andere exponentiëlen?

277
00:10:38,000 --> 00:10:41,000
Het is duidelijk dat de obesitastrend exponentieel in de verkeerde richting gaat

278
00:10:41,000 --> 00:10:43,000
en enorme kosten met zich meebrengt.

279
00:10:43,000 --> 00:10:46,000
Maar de trend in de geneeskunde is iets exponentieel kleiner proberen te krijgen.

280
00:10:46,000 --> 00:10:48,000
Een paar voorbeelden: we zijn nu in het tijdperk

281
00:10:48,000 --> 00:10:50,000
van de "Fantastic Voyage", de iPill.

282
00:10:50,000 --> 00:10:52,000
Je kan dit volledig geïntegreerde apparaat inslikken.

283
00:10:52,000 --> 00:10:54,000
Het kan foto's van je maag-darmstelsel maken,

284
00:10:54,000 --> 00:10:57,000
helpen diagnosticeren en behandelen terwijl het door je maag-darmkanaal beweegt.

285
00:10:57,000 --> 00:10:59,000
We krijgen nog kleinere micro-robots

286
00:10:59,000 --> 00:11:01,000
die uiteindelijk autonoom door je systeem zullen bewegen

287
00:11:01,000 --> 00:11:03,000
en in staat zijn tot dingen die chirurgen niet kunnen doen,

288
00:11:03,000 --> 00:11:05,000
en op een veel minder invasieve manier.

289
00:11:05,000 --> 00:11:08,000
Ze zullen misschien in staat zijn zichzelf te monteren in je maag-darmstelsel

290
00:11:08,000 --> 00:11:10,000
om daar beter te presteren.

291
00:11:10,000 --> 00:11:12,000
Wat het hart aangaat zullen pacemakers

292
00:11:12,000 --> 00:11:14,000
veel gemakkelijker te plaatsen zijn,

293
00:11:14,000 --> 00:11:16,000
zodat je daar geen opererende cardioloog meer voor nodig hebt.

294
00:11:16,000 --> 00:11:19,000
Ze gaan draadloos contact houden met je mobiele apparaten.

295
00:11:19,000 --> 00:11:22,000
Je kunt dan van op afstand worden gemonitord.

296
00:11:22,000 --> 00:11:24,000
Ze worden kleiner en kleiner.

297
00:11:24,000 --> 00:11:27,000
Hier een prototype van Medtronic dat kleiner is dan een cent.

298
00:11:27,000 --> 00:11:30,000
Kunstmatige netvliezen, de mogelijkheid om deze systemen op de achterkant van de oogbol te plaatsen

299
00:11:30,000 --> 00:11:32,000
en een blinde laten zien.

300
00:11:32,000 --> 00:11:34,000
Nogmaals, in het beginstadium, maar op komst.

301
00:11:34,000 --> 00:11:36,000
Dit gaat de hele zaak omgooien.

302
00:11:36,000 --> 00:11:38,000
Hoe zou je het vinden als je normale zicht

303
00:11:38,000 --> 00:11:40,000
ondersteund werd door een actieve contactlens?

304
00:11:40,000 --> 00:11:43,000
Via BlueTooth of WiFi beelden rechtstreeks naar je oog zenden.

305
00:11:43,000 --> 00:11:46,000
Als je problemen hebt met het onderhouden van je dieet

306
00:11:46,000 --> 00:11:48,000
kan wat extra beeldmateriaal je misschien helpen

307
00:11:48,000 --> 00:11:51,000
om je eraan herinneren hoeveel calorieën er op je af komen.

308
00:11:52,000 --> 00:11:54,000
Wat als de patholoog zijn mobiele telefoon kan gebruiken

309
00:11:54,000 --> 00:11:56,000
om op microscopisch niveau te zien,

310
00:11:56,000 --> 00:11:59,000
de gegevens terug naar de cloud te sturen en zo een betere diagnose te maken?

311
00:11:59,000 --> 00:12:01,000
In feite is de laboratoriumgeneeskunde

312
00:12:01,000 --> 00:12:03,000
volledig aan het veranderen.

313
00:12:03,000 --> 00:12:05,000
We kunnen nu microfluidics inschakelen

314
00:12:05,000 --> 00:12:07,000
zoals deze chip gemaakt door Steve Quake op Stanford.

315
00:12:07,000 --> 00:12:10,000
Microfluidics kan een heel lab aan technici vervangen.

316
00:12:10,000 --> 00:12:12,000
Op een chip kunnen duizenden tests worden gedaan

317
00:12:12,000 --> 00:12:14,000
waar ze nodig zijn, waar ook ter wereld.

318
00:12:14,000 --> 00:12:16,000
Deze technologie gaat het mogelijk maken

319
00:12:16,000 --> 00:12:18,000
om in afgelegen streken tests, die vroeger duizenden dollars kostten,

320
00:12:18,000 --> 00:12:20,000
te doen voor enkel centen

321
00:12:20,000 --> 00:12:22,000
en op de plaats waar ze nodig zijn.

322
00:12:22,000 --> 00:12:25,000
Nog een beetje verder

323
00:12:25,000 --> 00:12:27,000
en we zitten met de nanogeneeskunde,

324
00:12:27,000 --> 00:12:29,000
de mogelijkheid om apparaten superklein te maken

325
00:12:29,000 --> 00:12:31,000
tot waar we zelfs rode bloedcellen kunnen ontwerpen.

326
00:12:31,000 --> 00:12:34,000
Of microrobots die ons bloed- of immuunsysteem kunnen monitoren

327
00:12:34,000 --> 00:12:37,000
of zelfs de stolsels in onze slagaders kunnen opruimen.

328
00:12:37,000 --> 00:12:39,000
En wat over exponentieel goedkoper?

329
00:12:39,000 --> 00:12:42,000
Niet iets waar we meestal aan denken bij geneeskunde,

330
00:12:42,000 --> 00:12:45,000
maar harde schijven kostten ooit 3.400 dollar voor 10 MB - ze werden exponentieel goedkoper.

331
00:12:45,000 --> 00:12:47,000
In genomica kostte het opmeten van een genoom

332
00:12:47,000 --> 00:12:49,000
10 jaar geleden in het begin

333
00:12:49,000 --> 00:12:51,000
ongeveer een miljard dollar.

334
00:12:51,000 --> 00:12:53,000
Nu nog bijna slechts duizend dollar.

335
00:12:53,000 --> 00:12:55,000
Binnen enkele jaren waarschijnlijk nog slechts honderd dollar.

336
00:12:55,000 --> 00:12:58,000
Wat gaan we daarmee doen?

337
00:12:58,000 --> 00:13:00,000
Binnenkort zullen miljoenen van deze tests beschikbaar zijn.

338
00:13:00,000 --> 00:13:03,000
Het wordt pas interessant als we al die informatie beginnen te crowd-sourcen.

339
00:13:03,000 --> 00:13:05,000
Dan krijgen we echt gepersonaliseerde geneeskunde -

340
00:13:05,000 --> 00:13:08,000
het juiste medicijn voor de juiste persoon op het juiste moment -

341
00:13:08,000 --> 00:13:11,000
vandaag geven we iedereen hetzelfde geneesmiddel -

342
00:13:11,000 --> 00:13:13,000
een 'paardenmiddel',

343
00:13:13,000 --> 00:13:15,000
maar dat werkt niet specifiek voor u, als individu.

344
00:13:15,000 --> 00:13:18,000
Veel verschillende bedrijven zijn actief bezig met deze benadering.

345
00:13:18,000 --> 00:13:20,000
Opnieuw een eenvoudig voorbeeld, alweer uit 23andMe.

346
00:13:20,000 --> 00:13:23,000
Uit mijn gegevens blijkt dat ik een gemiddeld risico heb

347
00:13:23,000 --> 00:13:25,000
voor het ontwikkelen van maculadegeneratie, een soort van blindheid.

348
00:13:25,000 --> 00:13:28,000
Maar als ik dezelfde gegevens neem en ze upload naar deCODEme,

349
00:13:28,000 --> 00:13:30,000
kan ik kijken naar mijn risico op, bijvoorbeeld, type 2 diabetes.

350
00:13:30,000 --> 00:13:32,000
Daar is mijn risico bijna dubbel zo groot.

351
00:13:32,000 --> 00:13:35,000
Hoeveel dessert heb ik graag bij mijn lunch?

352
00:13:35,000 --> 00:13:37,000
Misschien verander ik mijn gedrag dan wel.

353
00:13:37,000 --> 00:13:39,000
Gebruikmaken van mijn kennis van mijn pharmacogenomica -

354
00:13:39,000 --> 00:13:42,000
hoe mijn genen werken, wat mijn geneesmiddelen doen en welke doses ik nodig heb

355
00:13:42,000 --> 00:13:44,000
zal steeds belangrijker worden.

356
00:13:44,000 --> 00:13:46,000
Eens dat we dat doorhebben

357
00:13:46,000 --> 00:13:49,000
zal een betere dosering en selectie van medicijnen mogelijk zijn.

358
00:13:49,000 --> 00:13:52,000
Nogmaals, het gaat niet alleen om genen, meerdere details

359
00:13:52,000 --> 00:13:54,000
zoals onze gewoonten, onze blootstelling aan het milieu spelen een rol.

360
00:13:54,000 --> 00:13:57,000
Heeft je arts je ooit gevraagd waar je woonde?

361
00:13:57,000 --> 00:13:59,000
Geogeneeskunde: waar je hebt gewoond, waaraan je werd blootgesteld

362
00:13:59,000 --> 00:14:01,000
kan je gezondheid dramatisch beïnvloeden.

363
00:14:01,000 --> 00:14:03,000
We kunnen die informatie nu krijgen en verwerken.

364
00:14:03,000 --> 00:14:05,000
Genomica, proteomica, het milieu,

365
00:14:05,000 --> 00:14:07,000
al deze gegevens ontvangen wij individueel als povere artsen.

366
00:14:07,000 --> 00:14:09,000
Hoe pakken we het aan?

367
00:14:09,000 --> 00:14:12,000
Nou komen we in het tijdperk van de systeemgeneeskunde of systeembiologie.

368
00:14:12,000 --> 00:14:14,000
We kunnen beginnen met al deze informatie te integreren.

369
00:14:14,000 --> 00:14:17,000
Door te kijken naar de patronen, bijvoorbeeld in ons bloed,

370
00:14:17,000 --> 00:14:19,000
van 10.000 biomarkers in één enkele test,

371
00:14:19,000 --> 00:14:21,000
kunnen we beginnen te kijken naar deze kleine patronen

372
00:14:21,000 --> 00:14:23,000
om ziekte in een veel vroeger stadium op te sporen.

373
00:14:23,000 --> 00:14:25,000
Dit werd door Lee Hood, de vader van het veld,

374
00:14:25,000 --> 00:14:27,000
P4-geneeskunde genoemd.

375
00:14:27,000 --> 00:14:29,000
We gaan kunnen voorspellen (Predict) welke ziekte je gaat krijgen.

376
00:14:29,000 --> 00:14:32,000
We kunnen Preventief zijn en die preventie kan worden gePersonaliseerd;

377
00:14:32,000 --> 00:14:34,000
en nog belangrijker, het gaat steeds meer Participatief worden.

378
00:14:34,000 --> 00:14:36,000
Via websites als Patients Like Me

379
00:14:36,000 --> 00:14:39,000
of het beheren van je data op Microsoft HealthVault en Google Health,

380
00:14:39,000 --> 00:14:41,000
gaat dit samen op participatieve manieren toepassen

381
00:14:41,000 --> 00:14:43,000
steeds belangrijker worden.

382
00:14:43,000 --> 00:14:45,000
Ik zal eindigen met wat exponentieel beter wordt.

383
00:14:45,000 --> 00:14:47,000
We willen betere en effectievere therapieën krijgen.

384
00:14:47,000 --> 00:14:49,000
Vandaag behandelen we hoge bloeddruk meestal met pillen.

385
00:14:49,000 --> 00:14:51,000
Wat gebeurt er als we met een nieuw apparaat

386
00:14:51,000 --> 00:14:54,000
de zenuwvezels die de bloeddruk regelen, uitschakelen

387
00:14:54,000 --> 00:14:57,000
en in één enkele therapie hypertensie genezen.

388
00:14:57,000 --> 00:14:59,000
Dit is een nieuw toestel dat dat kan doen.

389
00:14:59,000 --> 00:15:01,000
Het komt binnen een jaar of twee op de markt.

390
00:15:01,000 --> 00:15:03,000
Hoe zit het met meer gerichte therapieën voor kanker?

391
00:15:03,000 --> 00:15:05,000
Goed, ik ben een oncoloog

392
00:15:05,000 --> 00:15:07,000
en ik moet toegeven dat het meeste van wat we geven vergif is.

393
00:15:07,000 --> 00:15:09,000
We hebben op Stanford en andere plaatsen geleerd

394
00:15:09,000 --> 00:15:11,000
dat we kankerstamcellen kunnen ontdekken,

395
00:15:11,000 --> 00:15:14,000
degenen die werkelijk verantwoordelijk lijken te zijn voor de terugkeer van de ziekte.

396
00:15:14,000 --> 00:15:16,000
Als je aan kanker denkt als aan een onkruid,

397
00:15:16,000 --> 00:15:18,000
dan halen we vaak het onkruid weg.

398
00:15:18,000 --> 00:15:20,000
Het lijkt te krimpen, maar vaak komt het terug.

399
00:15:20,000 --> 00:15:22,000
We vallen dus het verkeerde doel aan.

400
00:15:22,000 --> 00:15:24,000
De kankerstamcellen blijven,

401
00:15:24,000 --> 00:15:26,000
en de tumor kan maanden of jaren later weer terugkomen.

402
00:15:26,000 --> 00:15:29,000
We leren nu om kankerstamcellen te identificeren

403
00:15:29,000 --> 00:15:31,000
als doelwit om zo voor de genezing op lange termijn te gaan.

404
00:15:31,000 --> 00:15:33,000
Gepersonaliseerde oncologie komt eraan,

405
00:15:33,000 --> 00:15:35,000
de mogelijkheid om gebruik te maken van al deze gegevens samen,

406
00:15:35,000 --> 00:15:37,000
de tumor te analyseren en met

407
00:15:37,000 --> 00:15:40,000
een echt specifieke cocktail voor de individuele patiënt te komen.

408
00:15:40,000 --> 00:15:42,000
Ik wil afsluiten met wat te zeggen over regeneratieve geneeskunde.

409
00:15:42,000 --> 00:15:44,000
Ik heb veel over stamcellen gestudeerd -

410
00:15:44,000 --> 00:15:46,000
embryonale stamcellen die bijzonder krachtig zijn.

411
00:15:46,000 --> 00:15:48,000
We hebben ook volwassen stamcellen in heel ons lichaam.

412
00:15:48,000 --> 00:15:50,000
Wij gebruiken die op mijn gebied van de beenmergtransplantatie.

413
00:15:50,000 --> 00:15:52,000
Geron begon vorig jaar met de eerste proef

414
00:15:52,000 --> 00:15:54,000
voor het gebruik van menselijke embryonale stamcellen

415
00:15:54,000 --> 00:15:56,000
om ruggenmergbeschadigingen te behandelen.

416
00:15:56,000 --> 00:15:58,000
Nog steeds in fase één, maar het evolueert.

417
00:15:58,000 --> 00:16:00,000
We gebruiken al ongeveer 15 jaar

418
00:16:00,000 --> 00:16:02,000
volwassen stamcellen in klinische studies

419
00:16:02,000 --> 00:16:05,000
om een heel scala aan onderwerpen, met name hart- en vaatziekten, aan te pakken.

420
00:16:05,000 --> 00:16:07,000
We nemen eigen beenmergcellen

421
00:16:07,000 --> 00:16:09,000
om een patiënt met een hartaanval behandelen.

422
00:16:09,000 --> 00:16:12,000
We kunnen zien dat het gebruik van eigen beenmergcellen na een hartaanval

423
00:16:12,000 --> 00:16:15,000
voor een veel betere hartfunctie en zelfs een betere overleving zorgen.

424
00:16:15,000 --> 00:16:17,000
Ik bedacht een apparaat de MarrowMiner genaamd,

425
00:16:17,000 --> 00:16:19,000
een veel minder invasieve manier voor het oogsten van beenmerg.

426
00:16:19,000 --> 00:16:21,000
Het is inmiddels goedgekeurd door de FDA,

427
00:16:21,000 --> 00:16:23,000
en het zal hopelijk het volgende jaar of zo op de markt komen.

428
00:16:23,000 --> 00:16:25,000
Hopelijk kun je het waarderen dat het apparaat

429
00:16:25,000 --> 00:16:27,000
door het lichaam van de patiënt kruipt en zo beenmerg weghaalt.

430
00:16:27,000 --> 00:16:30,000
In plaats van 200 puncties is nu slechts één punctie onder plaatselijke verdoving nodig.

431
00:16:30,000 --> 00:16:32,000
Waar gaat stamceltherapie werkelijk naartoe?

432
00:16:32,000 --> 00:16:35,000
Als je erover nadenkt heeft elke cel in je lichaam hetzelfde DNA

433
00:16:35,000 --> 00:16:37,000
net als je had toen je nog een embryo was.

434
00:16:37,000 --> 00:16:39,000
We kunnen je huidcellen nu herprogrammeren

435
00:16:39,000 --> 00:16:42,000
om zich daadwerkelijk te gedragen als een pluripotente embryonale stamcel.

436
00:16:42,000 --> 00:16:45,000
Je kan die dan gebruiken om meerdere organen bij diezelfde patiënt te behandelen.

437
00:16:45,000 --> 00:16:47,000
Je kan je je eigen persoonlijke stamcellijnen maken.

438
00:16:47,000 --> 00:16:50,000
Later kan je

439
00:16:50,000 --> 00:16:52,000
in de diepvriezer een voorraad van je eigen hartcellen,

440
00:16:52,000 --> 00:16:54,000
myocyten en neurale cellen aanleggen

441
00:16:54,000 --> 00:16:57,000
om ze in de toekomst te gebruiken, mocht dat nodig zijn.

442
00:16:57,000 --> 00:16:59,000
Dit kan worden geïntegreerd met cellulaire technieken.

443
00:16:59,000 --> 00:17:01,000
Er komen ook technologieën

444
00:17:01,000 --> 00:17:03,000
voor het in 3D afdrukken van organen -

445
00:17:03,000 --> 00:17:05,000
we vervangen de inkt door cellen

446
00:17:05,000 --> 00:17:08,000
en bouwen en reconstrueren zo een orgaan in 3D.

447
00:17:08,000 --> 00:17:10,000
Dat is waar het naartoe gaat; we zitten in het beginstadium.

448
00:17:10,000 --> 00:17:12,000
Maar ik denk dat wat integratie van exponentiële technologieën aangaat,

449
00:17:12,000 --> 00:17:14,000
dit het voorbeeld is.

450
00:17:14,000 --> 00:17:17,000
Deze technologische trends

451
00:17:17,000 --> 00:17:19,000
en hoe ze de gezondheid en geneeskunde beïnvloeden,

452
00:17:19,000 --> 00:17:21,000
gaan samen met miniaturisering,

453
00:17:21,000 --> 00:17:23,000
decentralisatie en personalisatie.

454
00:17:23,000 --> 00:17:25,000
Door dit allemaal

455
00:17:25,000 --> 00:17:27,000
kunnen we eraan beginnen te denken

456
00:17:27,000 --> 00:17:29,000
om het de patiënt

457
00:17:29,000 --> 00:17:31,000
en de arts mogelijk te maken

458
00:17:31,000 --> 00:17:34,000
mensen te genezen voordat ze ziek worden.

459
00:17:34,000 --> 00:17:37,000
Als iemand bij me komt in het beginstadium van een ziekte,

460
00:17:37,000 --> 00:17:39,000
ben ik blij - we kunnen hem vaak genezen.

461
00:17:39,000 --> 00:17:42,000
Maar vaak is het te laat en is het fase 3 of 4 van kanker, bijvoorbeeld.

462
00:17:42,000 --> 00:17:44,000
Door deze technologieën te combineren

463
00:17:44,000 --> 00:17:46,000
denk ik dat we in een nieuw tijdperk komen

464
00:17:46,000 --> 00:17:48,000
dat ik graag 'nulgeneeskunde' zou willen noemen.

465
00:17:48,000 --> 00:17:51,000
Als kankerdokter kijk ik er naar uit om zonder werk te vallen.

466
00:17:51,000 --> 00:17:53,000
Heel erg bedankt.

467
00:17:54,000 --> 00:17:56,000
Host: Dank je wel. Dank je.

468
00:17:56,000 --> 00:17:58,000
(Applaus)

469
00:17:58,000 --> 00:18:00,000
---