Σας ευχαριστώ. Συγχαρητήρια στους φοιτητές [l'association Libertés Numériques -- NdR] που διοργάνωσαν αυτήν τη συνάντηση. Έχουν δίκιο, όχι μόνο επειδή ο Richard είναι διάσημος αλλά και επειδή το θέμα είναι πολύ ενδιαφέρον για εμάς. Μας ενδιαφέρει ιδιαίτερα εδώ στη Sciences Po επειδή πρώτον, προσπαθούμε να μελετήσουμε τις διενέξεις ορισμένοι από εσάς εδώ έχετε μελετήσει τις διενέξεις και βέβαια ο ίδιος ο Richard είναι ένα πρόσωπο αμφιλεγόμενο. Δεν έχω βρει τίποτα στον Ιστό που να επιτρέπει την εξεύρεση συναίνεσης ούτε για ό,τι κάνει, ούτε για ό,τι λέει ούτε για τις λέξεις που χρησιμοποιεί έτσι αποτελεί ένα ιδανικό αντικείμενο μελέτης για εμάς που χαρτογραφούμε τις διενέξεις σε αυτό το ίδρυμα. Με έναν τρόπο έχουμε μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα για ζητήματα που είναι σημαντικά για εμάς. Δεύτερον, προφανώς είναι το θέμα το ίδιο όπως και το πόση ελευθερία και έλεγχος βρίσκεται στην καρδιά αυτών των ψηφιακών καινοτομιών είναι ένα ερώτημα άμεσου ενδιαφέροντος για την πολιτική επιστήμη την κοινωνιολογία και τη νομική. Όλα αυτά είναι ζητήματα που μας ενδιαφέρουν εδώ, στο ίδρυμα αυτό. Παρεμπιπτόντως είναι ενδιαφέρον ότι ο Richard βρίσκεται εδώ λίγες μέρες μετά το θάνατο του Steve Jobs έναν θάνατο τον οποίο πανηγύρισε με το δικό του τρόπο, αν μπορώ να το πω έτσι εξηγώντας ότι η απώλειά του δεν ήταν τεράστια καταστροφή για όλα αυτά τα ερωτήματα περί ψηφιακών ελευθεριών επειδή, αν και ο Steve Jobs υπερηφανευόταν για τον έλεγχο που είχε πάνω στο λογισμικό και ότι η κυριαρχία του αυτή μάς απελευθέρωσε κατά κάποιον τρόπο κάτω από την επιφάνεια, όπως ο ίδιος έχει δηλώσει επανειλημμένα μιλάει για το «χρυσό κλουβί», μια φυλακή που θαυμάζω επειδή εγώ ο ίδιος είμαι ένας έμπειρος χρήστης του Macintosh αλλά αυτό προφανώς δεν είναι το χαρακτηριστικό ή το είδος της ελευθερίας στο οποίο αναφέρεται ο Richard. Ο τρίτος λόγος είναι προφανώς για το πλήθος των ερωτημάτων άμεσου ενδιαφέροντος για εμάς σε αυτήν τη σχολή κοινωνικών επιστημών. Είναι ο σύνδεσμος ανάμεσα στην τεχνική καινοτομία και τα πολιτικά τεχνάσματα, που μας ενδιαφέρει άμεσα. Έτσι έχουμε τουλάχιστο, εγώ οπωσδήποτε ως προς την επιστημονική κατεύθυνση τρεις λόγους να επιδοκιμάζουμε την πρωτοβουλία αυτή της ομάδας των φοιτητών οι οποίοι διοργάνωσαν τη συνάντηση και χαίρομαι που θα δώσω το λόγο στον Richard Stallman και παρακαλώ υποδεχθείτε τον με ένα χειροκρότημα. Τα έργα που έχουν στόχο την ψηφιακή ένταξη, κάνουν μια μεγάλη παραδοχή. Υποθέτουν ότι η συμμετοχή σε μια ψηφιακή κοινωνία είναι κάτι καλό· αλλά αυτό δεν είναι απαραίτητα αληθινό. Το να ζεις σε μια ψηφιακή κοινωνία μπορεί να είναι καλό ή κακό ανάλογα με το αν η ψηφιακή κοινωνία είναι δίκαιη ή άδικη. Υπάρχουν πολλοί τρόποι με τους οποίους η ψηφιακή τεχνολογία επιτίθεται στην ελευθερία μας. Η ψηφιακή τεχνολογία μπορεί να χειροτερέψει την κατάσταση και θα το κάνει εκτός αν αγωνιστούμε να το αποτρέψουμε. Συνεπώς εάν έχουμε μια άδικη ψηφιακή κοινωνία θα πρέπει να ακυρώσουμε τα σχέδια για ψηφιακή ένταξη και να ξεκινήσουμε έργα για ψηφιακή αποχώρηση. Πρέπει να βγάλουμε τους ανθρώπους από την ψηφιακή κοινωνία αν αυτή δεν σέβεται την ελευθερία τους ή να την υποχρεώσουμε να σεβαστεί την ελευθερία τους. Ποιες είναι λοιπόν οι απειλές; Πρώτον, η επιτήρηση. Οι υπολογιστές είναι το όνειρο του Στάλιν. Είναι ιδανικά εργαλεία επιτήρησης επειδή οτιδήποτε κάνουμε με τον υπολογιστή, ο υπολογιστής μπορεί να το καταγράψει. Μπορούν να καταγράφουν πληροφορίες σε μια τέλεια δεικτοδοτημένη αναζητήσιμη μορφή σε κεντρική βάση δεδομένων ιδανική για κάθε τύραννο που θέλει να συντρίψει την αντιπολίτευση. Η επιτήρηση γίνεται μερικές φορές με τους δικούς μας υπολογιστές. Για παράδειγμα, εάν έχετε έναν υπολογιστή που τρέχει Microsoft Windows το σύστημα αυτό ασκεί επιτήρηση. Υπάρχουν λειτουργίες στα Windows που στέλνουν δεδομένα σε κάποιον εξυπηρετητή. Δεδομένα σχετικά με τη χρήση του υπολογιστή. Μια λειτουργία επιτήρησης ανακαλύφθηκε στο iPhone πριν από λίγους μήνες και ο κόσμος άρχισε να το αποκαλεί “spyPhone” (τηλέφωνο-κατάσκοπο). Το Flash player έχει και αυτό ένα χαρακτηριστικό επιτήρησης όπως και το Amazon “Swindle”. Το λένε Kindle, αλλά εγώ το ονομάζω Swindle, l’escroc (απάτη) γιατί σχεδιάστηκε για να εξαπατήσει τους χρήστες ώστε να χάσουν την ελευθερία τους. Υποχρεώνει τον κόσμο να δείχνει την ταυτότητά του όποτε αγοράζει ένα βιβλίο που σημαίνει ότι η Amazon έχει μια τεράστια λίστα με όλα τα βιβλία που κάθε χρήστης έχει διαβάσει. Και μια τέτοια λίστα δεν θα έπρεπε να υπάρχει πουθενά. Τα περισσότερα κινητά τηλέφωνα δίνουν το στίγμα τους που υπολογίζεται με GPS, με εντολή από μακριά. Και η εταιρεία συγκεντρώνει έναν τεράστιο κατάλογο τοποθεσιών που έχει επισκεφθεί ο χρήστης. Κάποιος από το κόμμα των Γερμανών Πράσινων ζήτησε από την εταιρεία κινητής τηλεφωνίας να του παραδώσει τα δεδομένα που κατείχε σχετικά με τις κινήσεις του. Χρειάστηκε να κάνει μήνυση, να φθάσει μέχρι το δικαστήριο για να τα πάρει. Και όταν τα πήρε, είδε ότι επρόκειτο για 44000 διαφορετικά γεωγραφικά σημεία για μια χρονική περίοδο 6 μηνών. Περισσότερα από 200 ανά ημέρα. Αυτό σημαίνει ότι κάποιος μπορεί να σχηματίσει μια πολύ καλή εικόνα των δραστηριοτήτων του απλώς ρίχνοντας μια ματιά στα δεδομένα αυτά. Μπορούμε να σταματήσουμε την επιτήρηση που κάνουν σε εμάς οι υπολογιστές μας αν έχουμε τον έλεγχο του λογισμικού που χρησιμοποιούν οι συσκευές μας. Αλλά οι άνθρωποι αυτοί δεν έχουν έλεγχο στο λογισμικό που χρησιμοποιούν. είναι μη-ελεύθερο λογισμικό και γι' αυτό περιέχει κακόβουλα χαρακτηριστικά, όπως η επιτήρηση. Ωστόσο, επιτήρηση δεν γίνεται πάντα με τους δικούς μας υπολογιστές γίνεται επίσης και με απομακρυσμένους. Για παράδειγμα απαιτείται από τους παρόχους στην Ευρώπη να διατηρούν δεδομένα για τις διαδικτυακές επικοινωνίες των χρηστών επί μακρό διάστημα σε περίπτωση που το κράτος αποφασίσει να διερευνήσει για το πρόσωπο αυτό αργότερα για οποιοδήποτε λόγο μπορεί κανείς να φανταστεί. Και με ένα κινητό τηλέφωνο, ακόμα και αν μπορείς να εμποδίσεις τη μετάδοση της θέσης σου από το GPS το σύστημα μπορεί να καθορίσει τη θέση του κινητού προσεγγιστικά συγκρίνοντας το χρόνο αφίξεων του σήματος σε διαφορετικές κυψέλες βάσης. Έτσι το σύστημα των κινητών μπορεί να κάνει επιτήρηση ακόμη και χωρίς ιδιαίτερη συνεργασία με το ίδιο το κινητό. Το ίδιο συμβαίνει και με την ενοικίαση ποδηλάτων στο Παρίσι. Φυσικά το σύστημα γνωρίζει από πού πήρες το ποδήλατο και γνωρίζει πού το επιστρέφεις και άκουσα από αναφορές ότι παρακολουθεί τα ποδήλατα και ενώ κινούνται. Άρα δεν είναι κάτι που μπορούμε πραγματικά να εμπιστευτούμε. Αλλά υπάρχουν επίσης συστήματα που δεν αφορούν καθόλου εμάς αλλά υπάρχουν μόνο για παρακολούθηση. Για παράδειγμα, στο Ηνωμένο Βασίλειο όλες οι κινήσεις οχημάτων παρακολουθούνται. Κάθε κίνηση οχήματος καταγράφεται σε πραγματικό χρόνο και μπορεί να παρακολουθηθεί από το κράτος σε πραγματικό χρόνο. Αυτό γίνεται με κάμερες στην άκρη του δρόμου. Έτσι ο μόνος τρόπος για να εμποδίσουμε την επιτήρηση που γίνεται από μακριά ή από μη σχετιζόμενα με εμάς συστήματα είναι μέσα από την πολιτική δράση ενάντια στην αυξανόμενη ισχύ της κυβέρνησης να καταγράφει και να παρακολουθεί όλους. Το οποίο φυσικά σημαίνει να απορρίπτουμε όποια δικαιολογία παρουσιάσουν. Για τέτοια συστήματα, καμιά δικαιολογία παρακολούθησης των πάντων δεν έχει βάση. Σε μια ελεύθερη κοινωνία, όταν βγεις στο δημόσιο χώρο, δεν έχεις εγγυημένη ανωνυμία. Είναι πιθανό κάποιος να σε αναγνωρίσει και να σε θυμάται. Και αργότερα να πει ότι σε είδε σε ένα συγκεκριμένο σημείο. Αλλά τέτοιες πληροφορίες είναι διάχυτες. Δεν είναι εύκολη η συγκέντρωση πληροφοριών ανίχνευσης όλων και η διερεύνησή τους. Η συλλογή αυτών των πληροφοριών απαιτεί πολλή δουλειά έτσι γίνεται μόνο σε ειδικές περιπτώσεις όταν είναι απαραίτητο. Αλλά η ψηφιοποιημένη επιτήρηση καθιστά εφικτή τη συγκέντρωση και ταξινόμηση όλης αυτής της πληροφορίας έτσι ώστε ένα άδικο καθεστώς να τη βρίσκει και να ανακαλύπτει τα πάντα για όλους. Αν ένας δικτάτορας έρθει στην εξουσία, κάτι που θα μπορούσε να συμβεί οπουδήποτε ο κόσμος το αντιλαμβάνεται και κατανοεί ότι δεν πρέπει να επικοινωνεί με άλλους αντιφρονούντες με τρόπο που να γίνεται αντιληπτός από το Κράτος. Αλλά αν ο δικτάτορας διατηρεί για χρόνια εγγραφές για το ποιος μιλάει με ποιον, είναι πολύ αργά για προφυλάξεις. Επειδή έχει ήδη ό,τι χρειάζεται για να συμπεράνει «Αυτός ο τύπος είναι αντιφρονών και μίλησε με εκείνον. Ίσως είναι και εκείνος αντιφρονών» «Καλύτερα να τον πιάσουμε και να τον βασανίσουμε». Άρα χρειάζεται να δράσουμε τώρα για να μπει ένα τέλος στην ψηφιακή επιτήρηση. Μην περιμένετε να εμφανιστεί δικτάτορας για να το θεωρήσετε σημαντικό. Εξάλλου, δεν χρειάζεται άμεση δικτατορία για να αρχίσει η επίθεση στα ανθρώπινα δικαιώματα. Δεν θα έλεγα ότι η κυβέρνηση στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι δικτατορία. Δεν είναι πολύ δημοκρατική και συντρίβει τη δημοκρατία με την επιτήρηση. Λίγα χρόνια πριν, κάποιοι πήγαιναν σε μια διαδήλωση και πίστευαν ότι θα καταφέρουν να διαδηλώσουν. Συνελήφθησαν πριν φτάσουν εκεί επειδή το αυτοκίνητό τους ήταν υπό παρακολούθηση από αυτό το παγκόσμιο σύστημα εντοπισμού οχημάτων. Η δεύτερη απειλή είναι η λογοκρισία. Η λογοκρισία δεν είναι κάτι καινούργιο, υπήρχε πολύ πριν τους υπολογιστές. Αλλά 15 χρόνια πριν, νομίζαμε ότι το Διαδίκτυο θα μας προστάτευε από τη λογοκρισία ότι θα υπερνικούσε τη λογοκρισία. Τότε, η Κίνα και κάποιες άλλες εξόφθαλμες τυραννίες έκαναν ό,τι μπορούσαν για να επιβάλουν λογοκρισία στο Διαδίκτυο και τότε είπαμε: «αυτό ήταν αναμενόμενο, τι μπορείτε να περιμένετε από τέτοιες κυβερνήσεις;» Αλλά σήμερα βλέπουμε τη λογοκρισία να επιβάλλεται σε χώρες που κανονικά δεν θεωρούνται δικτατορίες όπως για παράδειγμα η Αγγλία, η Γαλλία, η Ισπανία, η Ιταλία, η Δανία… Όλες έχουν συστήματα αποκλεισμού της πρόσβασης σε κάποιους ιστοχώρους. Η Δανία εγκατέστησε ένα σύστημα που μπλοκάρει την πρόσβαση σε έναν μακρύ κατάλογο ιστοτόπων, και το οποίο ήταν μυστικό. Οι πολίτες υποτίθεται δεν πρέπει να γνωρίζουν πώς η κυβέρνηση τούς λογοκρίνει αλλά ο κατάλογος διέρρευσε και αναρτήθηκε στο WikiLeaks. Τότε η Δανία πρόσθεσε τη σελίδα του WikiLeaks στη λίστα λογοκρισίας. Έτσι όλος ο υπόλοιπος κόσμος μπορεί να δει πώς λογοκρίνονται οι Δανοί, αλλά οι ίδιοι δεν πρέπει να το γνωρίζουν. Λίγους μήνες πριν, η Τουρκία, η οποία ισχυρίζεται ότι σέβεται κάποια ανθρώπινα δικαιώματα ανακοίνωσε ότι κάθε χρήστης του Διαδικτύου έπρεπε να επιλέξει ανάμεσα σε λογοκρισία και περισσότερη λογοκρισία. Μπορούν να επιλέξουν ανάμεσα σε τέσσερα διαφορετικά επίπεδα λογοκρισίας! Αλλά η ελευθερία δεν αποτελεί γι' αυτούς επιλογή. Η Αυστραλία είχε πρόθεση να επιβάλει φιλτράρισμα στο Διαδίκτυο, αλλά εμποδίστηκε. Ωστόσο η Αυστραλία έχει ένα διαφορετικό είδος λογοκρισίας. Έχει λογοκρισία υπερσυνδέσμων. Δηλαδή, αν ένας ιστοχώρος στην Αυστραλία περιέχει έναν υπερσύνδεσμο προς λογοκριμένο ιστοχώρο εκτός Αυστραλίας ο ιστοχώρος που βρίσκεται στην Αυστραλία μπορεί να υποστεί κυρώσεις. Η Electronic Frontier Australia μια οργάνωση που υπερασπίζεται τα ανθρώπινα δικαιώματα στον ψηφιακό τομέα της Αυστραλίας ανάρτησε έναν υπερσύνδεσμο σε έναν αλλοδαπό ιστότοπο σχετικό με την πολιτική. Διετάχθη να αφαιρέσει τον υπερσύνδεσμο ή θα αντιμετώπιζε πρόστιμο $11,000 την ημέρα. Έτσι τον αφαίρεσαν. Τι άλλο να έκαναν; Αυτό είναι ένα πολύ σκληρό σύστημα λογοκρισίας. Στην Ισπανία, η λογοκρισία που υιοθετήθηκε νωρίτερα φέτος επιτρέπει στους αρμοδίους να διακόψουν αυθαίρετα τη λειτουργία ενός ιστοχώρου ή να επιβάλλουν φιλτράρισμα πρόσβασης σε ιστοχώρο εκτός Ισπανίας. Και μπορούν να το κάνουν αυτό χωρίς καμία δίκη. Αυτό ήταν ένα από τα κίνητρα των Indignados που διαδήλωναν στο δρόμο. Υπήρχαν διαδηλώσεις στην Τουρκία επίσης μετά από αυτήν την ανακοίνωση αλλά η κυβέρνηση αρνήθηκε να αλλάξει πολιτική. Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι μια χώρα που επιβάλλει λογοκρισία στο Διαδίκτυο δεν είναι ελεύθερη χώρα. Και ότι μια τέτοια κυβέρνηση δεν είναι νόμιμη. Η επόμενη απειλή στην ελευθερία μας προέρχεται από τύπους δεδομένων που περιορίζουν τους χρήστες. Μερικές φορές επειδή ο τύπος αποθήκευσης είναι μυστικός. Υπάρχουν πολλές εφαρμογές που αποθηκεύουν τα δεδομένα των χρηστών σε έναν μυστικό τύπο που έχει σχεδιαστεί για να εμποδίσει τον χρήστη να χρησιμοποιήσει τα δεδομένα αυτά με κάποιο άλλο πρόγραμμα. Ο στόχος είναι να εμποδιστεί η διαλειτουργικότητα. Προφανώς, αν το πρόγραμμα εφαρμόζει έναν μυστικό τύπο αρχειοθέτησης αυτό συμβαίνει επειδή το πρόγραμμα δεν είναι Ελεύθερο Λογισμικό. Άρα αυτό είναι άλλο ένα κακόβουλο χαρακτηριστικό. Η επιτήρηση είναι ένα είδος κακόβουλου χαρακτηριστικού που υπάρχουν σε κάποια μη-ελεύθερα προγράμματα· η χρήση μυστικών τύπων αρχειοθέτησης για τον περιορισμό των χρηστών είναι ένα άλλο είδος κακόβουλου χαρακτηριστικού που επίσης υπάρχει σε κάποια μη-ελεύθερα προγράμματα. Αλλά αν έχετε ένα ελεύθερο πρόγραμμα που χειρίζεται έναν ορισμένο τύπο δεδομένων από αυτό προκύπτει ότι ο τύπος αποθήκευσης δεν είναι μυστικός. Αυτό το είδος κακόβουλης λειτουργίας μπορεί να υπάρχει μόνο σε ένα μη-ελεύθερο πρόγραμμα. Χαρακτηριστικά επιτήρησης μπορεί θεωρητικά να υπάρχουν σε ένα ελεύθερο πρόγραμμα αλλά δεν συναντάτε κάτι τέτοιο. Επειδή οι χρήστες θα το διορθώσουν. Στους χρήστες δεν αρέσει αυτό, άρα θα το διορθώσουν. Επίσης βρίσκουμε μυστικούς τύπους αρχειοθέτησης στη δημοσίευση έργων. Βρίσκετε μυστικούς τύπους αποθήκευσης να χρησιμοποιούνται στον ήχο στη μουσική, σε βίντεο, σε βιβλία… οι οποίοι είναι γνωστοί ως Διαχείριση Ψηφιακών Περιορισμών, DRM ή ψηφιακές χειροπέδες, les menottes numériques. Έτσι οι εργασίες δημοσιεύονται σε μυστικούς τύπους αποθήκευσης έτσι ώστε να μπορούν να αναπαραχθούν μόνο με ιδιοκτησιακά προγράμματα και τα προγράμματα αυτά να μπορούν να περιέχουν το κακόβουλο χαρακτηριστικό περιορισμού των χρηστών να τους εμποδίζουν να πραγματοποιήσουν κάτι που θεωρείται φυσικό. Και τέτοια χρήση γίνεται και από δημόσιες υπηρεσίες στην επικοινωνία με τους πολίτες. Για παράδειγμα η δημόσια τηλεόραση στην Ιταλία διαθέτει τις εκπομπές της στο διαδίκτυο στον τύπο αποθήκευσης VC-1 ο οποίος υποτίθεται ότι είναι πρότυπο, αλλά πρόκειται για μυστικό πρότυπο. Μου είναι αδιανόητο πώς μια υπηρεσία του δημοσίου μπορεί να δικαιολογήσει τη χρήση μυστικών τύπων στην επικοινωνία με τον πολίτη. Αυτό θα έπρεπε να είναι παράνομο. Στην πραγματικότητα στο σύνολό της η Διαχείριση Ψηφιακών Περιορισμών έπρεπε να είναι παράνομη. Σε καμιά εταιρεία δεν πρέπει να επιτρέπεται να τα κάνει αυτά. Υπάρχουν επίσης τύποι αποθήκευσης οι οποίοι δεν είναι μυστικοί αλλά θα μπορούσαν να γίνουν, όπως για παράδειγμα το Flash. Το Flash δεν είναι μυστικό, αλλά η Adobe δημοσιεύει συνεχώς νέες εκδόσεις με ταχύτητα τέτοια ώστε να μην προλαβαίνει κανείς να κατασκευάζει ελεύθερο λογισμικό για την αναπαραγωγή αρχείων τέτοιου τύπου. Έτσι το αποτέλεσμα είναι ίδιο με τους κλειστούς τύπους. Έπειτα είναι οι πατενταρισμένοι τύποι αποθήκευσης, όπως το MP3 για τον ήχο. Είναι κακό να διανέμεται ήχος σε MP3! Υπάρχει ελεύθερο λογισμικό για χειρισμό, αναπαραγωγή και δημιουργία αρχείων MP3 αλλά επειδή ο τύπος αυτός είναι πατενταρισμένος σε πολλές χώρες πολλοί διανομείς ελεύθερου λογισμικού δεν τολμούν να συμπεριλάβουν τα σχετικά προγράμματα. Έτσι αν διανέμουν ένα σύστημα GNU+Linux το σύστημα αυτό δεν περιέχει αναπαραγωγέα ήχου για αρχεία MP3. Ως αποτέλεσμα αν κάποιος διανέμει μουσική σε MP3 ασκεί πίεση στον κόσμο να μη χρησιμοποιεί GNU/Linux. Βέβαια, αν είστε ειδικός μπορείτε να βρείτε ελεύθερο λογισμικό και να το εγκαταστήσετε αλλά υπάρχουν πολλοί που δεν είναι ειδικοί οι οποίοι να σκεφτούν ότι εγκατέστησαν μια έκδοση του GNU/Linux το οποίο δεν περιέχει το σχετικό λογισμικό και άρα δεν θα παίζει MP3 αρχεία και να νομίζουν ότι είναι προβληματικό το σύστημα. Δεν καταλαβαίνουν ότι είναι πρόβλημα του MP3. Αλλά αυτή είναι η πραγματικότητα. Συνεπώς, αν θέλετε να υποστηρίξετε την ελευθερία, μη διανέμετε MP3 αρχεία. Γι' αυτό λέω αν καταγράφετε την ομιλία μου και θέλετε να διανείμετε αντίγραφα μην το κάνετε σε πατενταρισμένο τύπο όπως MPEG-2, MPEG-4, MP3. Χρησιμοποιείστε τύπο αποθήκευσης φιλικό προς το ελεύθερο λογισμικό, όπως Ogg ή WebM. Και παρεμπιπτόντως αν σκοπεύετε να διανείμετε αντίγραφα της καταγεγραμμένης ομιλίας παρακαλώ χρησιμοποιείστε την άδεια χρήσης Creative Commons-No derivatives. Αυτή είναι για μια δήλωση της προσωπικής μου άποψης. Αν επρόκειτο για μια διάλεξη μαθήματος, μια εκπαιδευτική ομιλία τότε πρέπει να είναι ελεύθερη, αλλά οι δηλώσεις γνώμης διαφέρουν. Τώρα αυτό με οδηγεί στην επόμενη απειλή η οποία προέρχεται από λογισμικό το οποίο δεν ελέγχουν οι χρήστες. Με άλλα λόγια: λογισμικό που δεν είναι ελεύθερο, που δεν είναι “libre”. Σε αυτήν τη συγκεκριμένη περίπτωση η Γαλλική γλώσσα είναι πιο ξεκάθαρη από την Αγγλική. Η Αγγλική λέξη free σημαίνει ‘ελεύθερο’ αλλά και ‘δωρεάν’ αλλά αυτό που εννοώ όταν λέω free software είναι ‘ελεύθερο λογισμικό‘. Δεν εννοώ ‘δωρεάν’. Δεν αναφέρομαι στην αγοραία τιμή. Η τιμή είναι δευτερεύον ζήτημα, μια λεπτομέρεια, αφού δεν έχει σημασία από ηθική άποψη. Αν διαθέτω ένα αντίγραφο προγράμματος και το πουλάω για ένα ευρώ ή για εκατό, ποιος νοιάζεται; Γιατί κάποιος να το αξιολογεί ως καλό ή κακό; Ή ας υποθέσουμε ότι σας το έδινα ‘δωρεάν’ ακόμη και έτσι, ποιος νοιάζεται; Αλλά για το αν το πρόγραμμα αυτό σέβεται την ελευθερία σας, αυτό είναι μείζον! Άρα ελεύθερο λογισμικό είναι λογισμικό που σέβεται την ελευθερία των χρηστών. Τι σημαίνει αυτό; Σε τελευταία ανάλυση υπάρχουν δύο δυνατότητες με το λογισμικό: ή οι χρήστες ελέγχουν το πρόγραμμα ή το πρόγραμμα ελέγχει τους χρήστες. Αν οι χρήστες έχουν ορισμένες βασικές ελευθερίες τότε ελέγχουν το πρόγραμμα και οι ελευθερίες αυτές είναι το κριτήριο για το ελεύθερο λογισμικό. Αλλά αν οι χρήστες δεν απολαμβάνουν πλήρως τις βασικές ελευθερίες τότε το πρόγραμμα ελέγχει τους χρήστες. Αλλά κάποιος ελέγχει αυτό το πρόγραμμα και μέσω αυτού, ασκεί εξουσία στους χρήστες. Άρα ένα μη-ελεύθερο πρόγραμμα είναι ένα όργανο που δίνει εξουσία σε κάποιον ενάντια σε πολλούς άλλους και αυτή είναι άδικη εξουσία που κανείς δεν πρέπει να έχει. Το μη-ελεύθερο λογισμικό, το ιδιωτικό λογισμικό είναι αυτό που στερεί την ελευθερία. Γιατί είναι αδικία το ιδιοκτησιακό λογισμικό και δεν θα έπρεπε να υπάρχει; Επειδή αφαιρεί από τους χρήστες την ελευθερία τους. Ο προγραμματιστής που έχει τον έλεγχο του προγράμματος συχνά μπαίνει στον πειρασμό να εισάγει κακόβουλα χαρακτηριστικά για να εκμεταλλευτεί ή να καταχραστεί τους χρήστες. Μπαίνει στον πειρασμό γιατί ξέρει ότι θα καταφέρει να διαφύγει: επειδή το πρόγραμμά του ελέγχει τους χρήστες και οι χρήστες δεν έχουν τον έλεγχο του προγράμματος. Αν τοποθετήσει ένα κακόβουλο χαρακτηριστικό, οι χρήστες δεν θα μπορούν να το διορθώσουν· δεν μπορούν να το αφαιρέσουν. Σας έχω μιλήσει ήδη για δύο τύπους κακόβουλων χαρακτηριστικών: λειτουργίες επιτήρησης όπως αυτές που βρίσκουμε στα Windows και στο iPhone και στο Flash player και στο “Swindle”, με έναν τρόπο. Και υπάρχουν επίσης χαρακτηριστικά που περιορίζουν τους χρήστες σε συνεργασία με μυστικούς τύπους αποθήκευσης δεδομένων και αυτά που έχουν βρεθεί σε Windows, Macintosh, iPhone, Flash player στο Amazon “Swindle”, στο Playstation 3 και σε πολλά άλλα προγράμματα. Το άλλο είδος κακόβουλου χαρακτηριστικού είναι η κερκόπορτα. Αυτό σημαίνει ότι κάτι μέσα σε ένα πρόγραμμα αναμένει τη λήψη απομακρυσμένων εντολών και υπακούει σε αυτές και οι εντολές αυτές μπορούν να κακομεταχειριστούν τον χρήστη. Γνωρίζουμε κερκόπορτες στα Windows, στο iPhone, στο Amazon “Swindle”. Το Amazon “Swindle” έχει μια κερκόπορτα που μπορεί να διαγράψει βιβλία από απόσταση. Αυτό είναι γνωστό από την παρατήρηση, το Amazon το εφάρμοσε: το 2009 η Amazon διέγραψε από απόσταση χιλιάδες αντίγραφα ενός συγκεκριμένου βιβλίου. Ήταν εγκεκριμένα αντίγραφα, ο κόσμος τα είχε αποκτήσει απευθείας από το Amazon και άρα η Amazon γνώριζε πού ακριβώς υπήρχαν. Και έτσι γνώριζε πού να στείλει τις εντολές διαγραφής των βιβλίων αυτών. Ξέρετε ποιο βιβλίο διέγραψε η Amazon; Το 1984 του George Orwell. Είναι ένα βιβλίο που όλοι πρέπει να διαβάσουν γιατί πραγματεύεται ένα ολοκληρωτικό καθεστώς που έκανε πράγματα όπως το να διαγράφει τα βιβλία που δεν του άρεσαν. Όλοι πρέπει να το διαβάσουν, αλλά όχι με το Amazon “Swindle”. Σε κάθε περίπτωση τα κακόβουλα χαρακτηριστικά βρίσκονται στα πιο δημοφιλή μη-ελεύθερα προγράμματα αλλά είναι σπάνια στο ελεύθερο λογισμικό επειδή με το ελεύθερο λογισμικό οι χρήστες έχουν τον έλεγχο: μπορούν να διαβάσουν τον πηγαίο κώδικα και να τον αλλάξουν. Έτσι, αν υπήρχε κάποια κακόβουλη λειτουργία κάποιος αργά ή γρήγορα θα την ανακάλυπτε και θα τη διόρθωνε. Αυτό σημαίνει ότι όποιος σκέφτεται να εισαγάγει ένα κακόβουλο χαρακτηριστικό δεν το βρίσκει τόσο δελεαστικό γιατί γνωρίζει ότι θα μπορούσε να διαφύγει για λίγο αλλά κάποιος θα το βρει, θα το διορθώσει και όλοι θα απέσυραν την εμπιστοσύνη τους στον δράστη. Δεν είναι τόσο δελεαστικό αν ξέρεις ότι πρόκειται να αποτύχεις. Και γι' αυτό βλέπουμε ότι οι κακόβουλες λειτουργίες είναι σπάνιες στο ελεύθερο λογισμικό και κοινός τόπος στο ιδιοκτησιακό λογισμικό. Οι βασικές ελευθερίες είναι τέσσερις. Η Ελευθερία 0 είναι η ελευθερία να εκτελείς το πρόγραμμα όπως θέλεις. Η Ελευθερία 1 είναι η ελευθερία να μελετάς τον πηγαίο κώδικα και να τον αλλάζεις έτσι ώστε το πρόγραμμα να εκτελείται όπως θέλεις. Η Ελευθερία 2 είναι η ελευθερία να βοηθάς τους άλλους. Είναι η ελευθερία να κατασκευάζεις πιστά αντίγραφα και να τα αναδιανέμεις όπως θέλεις. Η Ελευθερία 3 είναι η ελευθερία να συνεισφέρεις στην κοινότητά σου. Αυτή είναι η ελευθερία να κατασκευάζεις αντίγραφα των τροποποιημένων εκδόσεων αν έχεις φτιάξει μερικές και να τα διανέμεις σε άλλους όπως θέλεις. Αυτές οι ελευθερίες, για να είναι επαρκείς πρέπει να εφαρμόζονται σε όλες τις δραστηριότητες. Για παράδειγμα αν λέει: «Αυτό είναι ελεύθερο για ακαδημαϊκή χρήση», δεν είναι ελεύθερο. Γιατί είναι πολύ περιοριστικό. Δεν ισχύει για όλους τους τομείς της ζωής. Ειδικά, αν ένα πρόγραμμα είναι ελεύθερο σημαίνει ότι μπορεί να τροποποιηθεί και να διανεμηθεί εμπορικά αφού το εμπόριο είναι μια περιοχή της ζωής, μια ανθρώπινη δραστηριότητα. Και η ελευθερία αυτή πρέπει να εφαρμόζεται σε όλες τις δραστηριότητες. Ωστόσο, δεν είναι υποχρεωτικό να τα κάνει κανείς όλα αυτά. Το θέμα είναι ότι είστε ελεύθεροι να τα κάνετε, αν θέλετε, όποτε θέλετε. Αλλά ποτέ δεν είστε υποχρεωμένοι να τα κάνετε. Τίποτα από αυτά. Δεν είστε υποχρεωμένοι να εκτελέσετε το πρόγραμμα. Δεν είστε υποχρεωμένοι να μελετήσετε ή να αλλάξετε τον πηγαίο κώδικα. Δεν χρειάζεται να δημιουργήσετε αντίγραφα. Ούτε να διανείμετε τις τροποποιημένες εκδόσεις σας. Το θέμα είναι να είστε ελεύθεροι να τα κάνετε όλα αυτά αν το θελήσετε. Η ελευθερία αριθμός 1, η ελευθερία να μελετάς και να αλλάζεις τον πηγαίο κώδικα να κάνεις το πρόγραμμα να εκτελεί τους υπολογισμούς σου όπως εσύ θέλεις περιλαμβάνει κάτι που ίσως να μην είναι προφανές από την αρχή. Αν το πρόγραμμα συνοδεύεται από ένα προϊόν και ένας προγραμματιστής μπορεί να κάνει μια αναβάθμιση που θα εκτελείται τότε πρέπει να κάνεις τη δική σου έκδοση να μπορεί να εκτελείται σε αυτό το προϊόν. Αν το προϊόν εκτελείται μόνο με τις εκδόσεις του προγραμματιστή και αρνείται να τρέξει τη δική σου, το εκτελέσιμο στο προϊόν αυτό δεν είναι ελεύθερο λογισμικό. Ακόμα και αν είχε μεταγλωττιστεί από ελεύθερο πηγαίο κώδικα δεν είναι ελεύθερο επειδή δεν έχεις την ελευθερία να κάνεις το πρόγραμμα να εκτελεί τους υπολογισμούς σου όπως εσύ θέλεις. Άρα, η ελευθερία 1 πρέπει να είναι πραγματική, όχι μόνο στη θεωρία. Πρέπει να περιλαμβάνει την ελευθερία να χρησιμοποιείς την έκδοσή σου όχι μόνο την ελευθερία να δημιουργείς πηγαίο κώδικα που να μη μπορεί να εκτελεστεί. Ξεκίνησα το κίνημα του ελεύθερου λογισμικού το 1983 όταν ανακοίνωσα το σχέδιο να αναπτύξω ένα ελεύθερο λειτουργικό σύστημα με το όνομα GNU. Το όνομα GNU είναι αστείο. Γιατί μέρος του πνεύματος των χάκερ είναι να περνάς καλά ακόμη και αν κάνεις κάτι πολύ σοβαρό. Τώρα δεν μπορώ να σκεφτώ κάτι σπουδαιότερο από την υπεράσπιση της ελευθερίας. Αλλά αυτό δεν σήμαινε ότι δεν μπορώ να δώσω στο σύστημά μου ένα αστείο όνομα. Έτσι το GNU είναι αστείο γιατί είναι ένα αναδρομικό ακρωνύμιο σημαίνει «το GNU δεν είναι Unix», δηλαδή G.N.U. - GNU’s Not Unix. Το G στο GNU σημαίνει GNU. Στην πραγματικότητα αυτό ήταν μια παράδοση εκείνα τα χρόνια. Η παράδοση ήταν: αν υπήρχε ένα πρόγραμμα και έγραφες κάτι παρόμοιο με αυτό, αν αντλούσες έμπνευση από το πρόγραμμα αυτό θα μπορούσες να αποδώσεις αναγνώριση δίνοντας στο πρόγραμμά σου για όνομα ένα αναδρομικό ακρωνύμιο που να σημαίνει ότι το δικό σου δεν είναι το άλλο πρόγραμμα. Έτσι έδωσα εύσημα στο Unix για τις τεχνικές ιδέες του με το όνομα GNU, γιατί αποφάσισα να κάνω το GNU ένα σύστημα παρόμοιο με το Unix με τις ίδιες εντολές, με τις ίδιες κλήσεις συστήματος για να είναι συμβατό ώστε όσοι χρησιμοποιούσαν Unix να μπορούν να περάσουν στο νέο με ευκολία. Αλλά ο λόγος ανάπτυξης του GNU, ήταν μοναδικός. Το GNU είναι το μόνο λειτουργικό σύστημα, από όσο γνωρίζω που έχει αναπτυχθεί με σκοπό την ελευθερία. Όχι από τεχνικά κίνητρα, ούτε από εμπορικά κίνητρα. Το GNU γράφτηκε για την ελευθερία σας. Γιατί χωρίς ένα ελεύθερο λειτουργικό σύστημα είναι αδύνατο να έχετε και ελευθερία και να χρησιμοποιείτε έναν υπολογιστή. Κάτι τέτοιο δεν υπήρχε και ήθελα οι άνθρωποι να είναι ελεύθεροι έτσι ήταν δική μου ευθύνη να γράψω ένα. Σήμερα υπάρχουν εκατομμύρια χρήστες του λειτουργικού συστήματος GNU και οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν ότι χρησιμοποιούν το λειτουργικό σύστημα GNU εξαιτίας μιας διαδεδομένης πρακτικής που δεν είναι ωραία. Ο κόσμος ονομάζει το σύστημα “Linux”. Πολλοί το ονομάζουν έτσι, αλλά μερικοί όχι και ελπίζω να είστε ένας από αυτούς. Σας παρακαλώ, επειδή εμείς το αρχίσαμε αυτό επειδή γράψαμε το μεγαλύτερο μέρος του κώδικα παρακαλώ δώστε μας ίση μνεία να αναφέρετε το σύστημα ως GNU+Linux ή GNU/Linux. Δεν ζητάω πολλά! Αλλά υπάρχει και άλλος ένας λόγος για να το κάνετε αυτό. Από ότι φαίνεται το άτομο που έγραψε το Linux που είναι ένα συστατικό του συστήματος όπως χρησιμοποιείται σήμερα δεν συμφωνεί με το κίνημα του ελεύθερου λογισμικού. Και έτσι αν καλείτε όλο το σύστημα Linux στην πράξη κατευθύνετε τον κόσμο προς τις δικές του ιδέες και μακριά από τις δικές μας. Επειδή δεν πρόκειται να τους πει ότι τους αξίζει να είναι ελεύθεροι. Θα τους πει ότι προτιμά άνετο, αξιόπιστο, πανίσχυρο λογισμικό. Θα τους πει ότι αυτές είναι οι σημαντικές αξίες. Αλλά αν τους πείτε ότι το σύστημα είναι GNU+Linux το λειτουργικό GNU συν ο πυρήνας Linux τότε θα ξέρουν για εμάς και τότε ίσως ακούσουν αυτά που λέμε. Σας αξίζει η ελευθερία και επειδή η ελευθερία θα χαθεί αν δεν την υπερασπιστούμε πάντα θα υπάρχει ένας Sarkozy για να την αφαιρέσει χρειαζόμαστε πάνω από όλα να εκπαιδεύσουμε τον κόσμο να απαιτεί ελευθερία να είναι έτοιμος να αγωνιστεί για την ελευθερία του την επόμενη στιγμή που κάποιος απειλεί να την αφαιρέσει. Σήμερα μπορείτε να διακρίνετε ποιοι δεν θέλουν να μιλάνε για αυτές τις ιδέες περί ελευθερίας γιατί δεν λένε “ελεύθερο λογισμικό”. Δεν λένε “ελεύθερο”, λένε “ανοικτός κώδικας”. Ο όρος αυτός επινοήθηκε από ανθρώπους όπως ο κ. Torvalds οι οποίοι προτιμούν να μη θέτουν ηθικά ζητήματα. Και άρα ο τρόπος που μπορείτε να βοηθήσετε για να τεθούν είναι να λέτε ελεύθερο. Ξέρετε, η στάση σας από εσάς εξαρτάται, είστε ελεύθεροι να λέτε αυτό που σκέφτεστε. Αν συμφωνείτε μαζί τους μπορείτε να λέτε ανοικτός κώδικας. Αν συμφωνείτε με εμάς, αποδείξτε το: πείτε ελεύθερο! Τώρα το σημαντικότερο σημείο για το ελεύθερο λογισμικό είναι ότι τα σχολεία πρέπει να διδάσκουν αποκλειστικά ελεύθερο λογισμικό. Όλα τα επίπεδα από το νηπιαγωγείο μέχρι το πανεπιστήμιο έχουν την ηθική ευθύνη να διδάσκουν μόνο ελεύθερο λογισμικό στην εκπαίδευση όπως και σε όλες τις άλλες εκπαιδευτικές δραστηριότητες μαζί και σε όσες λένε ότι διαδίδουν την ψηφιακή παιδεία. Πολλές τέτοιες δραστηριότητες διδάσκουν Windows, που σημαίνει ότι διδάσκουν εξάρτηση. Η διδασκαλία στη χρήση ιδιοκτησιακού λογισμικού είναι διδασκαλία στην εξάρτηση και οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες πρέπει να την αποφεύγουν επειδή είναι αντίθετο στην αποστολή τους. Οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες έχουν κοινωνική αποστολή να εκπαιδεύουν σωστούς πολίτες για μια ισχυρή, άξια, συνεργατική, ανεξάρτητη και ελεύθερη κοινωνία. Και στην πληροφορική αυτό σημαίνει: να διδάσκετε ελεύθερο λογισμικό. Ποτέ μη διδάσκετε ένα ιδιοκτησιακό πρόγραμμα γιατί αυτό περιλαμβάνει εξάρτηση. Γιατί νομίζετε κάποιοι προγραμματιστές ιδιοκτησιακού λογισμικού προσφέρουν δωρεάν αντίγραφα στα σχολεία; Θέλουν τα σχολεία να εκπαιδεύσουν τα παιδιά στην εξάρτηση. Και αφού αποφοιτήσουν να παραμείνουν εξαρτημένα και ξέρετε, η εταιρεία δεν πρόκειται να τους προσφέρει τότε δωρεάν αντίγραφα. Και κάποιοι βρίσκουν δουλειά και πηγαίνουν να εργαστούν για εταιρείες. Όχι τόσοι πολλοί τώρα πια, αλλά κάποιοι από αυτούς. Και οι εταιρείες αυτές δεν πρόκειται να τους προσφέρουν δωρεάν αντίγραφα. Όχι βέβαια! Η ιδέα είναι ότι αν το σχολείο κατευθύνει τους σπουδαστές στο μονοπάτι της μόνιμης εξάρτησης αυτοί θα τραβήξουν στην εξάρτηση και την υπόλοιπη κοινωνία. Αυτό είναι το σχέδιο! Όπως όταν δίνεις στο σχολείο δωρεάν σύριγγες γεμάτες εξαρτησιογόνα, λέγοντας «εμβολιάστε με αυτό τους σπουδαστές, η πρώτη δόση είναι δωρεάν.» Μόλις γίνεις εξαρτημένος, αρχίζεις να πληρώνεις. Αφού λοιπόν το σχολείο θα απορρίψει τα ναρκωτικά επειδή δεν είναι σωστό να διδάσκεται η χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών θα πρέπει να απορρίψει και το ιδιοκτησιακό λογισμικό. Μερικοί λένε «το σχολείο να διδάσκει και ιδιοκτησιακό και ελεύθερο λογισμικό» «ώστε οι σπουδαστές να εξοικειωθούν και με τα δύο». Είναι σα να λες «για γεύμα δίνουμε στους σπουδαστές σπανάκι και καπνό» «έτσι ώστε να συνηθίσουν και τα δύο». Όχι! Τα σχολεία υποτίθεται διδάσκουν τις καλές συνήθειες, όχι τις άσχημες! Έτσι δεν πρέπει να υπάρχουν Windows στα σχολεία ούτε Macintosh, τίποτα ιδιοκτησιακό στην εκπαίδευση. Αλλά επίσης και για την εκπαίδευση καλών προγραμματιστών. Βλέπετε, κάποιοι έχουν κλίση στον προγραμματισμό. Όταν γίνουν δέκα με δεκατριών χρονών, ενθουσιάζονται και αν χρησιμοποιούν ένα πρόγραμμα θέλουν να ξέρουν «πώς το κάνει αυτό;» Αλλά όταν απευθύνονται στον καθηγητή, αν το λογισμικό είναι ιδιοκτησιακό, ο καθηγητής θα πει «Λυπάμαι, είναι μυστικό, δεν μπορούμε να βρούμε απάντηση». Που σημαίνει ότι η εκπαίδευση είναι απαγορευμένη. To ιδιοκτησιακό πρόγραμμα είναι ο εχθρός του πνεύματος της εκπαίδευσης. Είναι γνώση που αρνείται να διαδοθεί, γι' αυτό δεν πρέπει να γίνεται ανεκτή σε ένα σχολείο ακόμη και αν υπάρχουν πολλοί στο σχολείο που δεν ενδιαφέρονται να μάθουν πώς να προγραμματίζουν. Ακόμη και έτσι, επειδή είναι ο εχθρός του πνεύματος της εκπαίδευσης δεν θα έπρεπε να υπάρχει στο σχολείο. Αλλά αν το πρόγραμμα είναι ελεύθερο, ο καθηγητής μπορεί να αναλύσει ό,τι γνωρίζει και να μοιράσει αντίγραφα του πηγαίου κώδικα, λέγοντας: «διαβάστε το και θα τα καταλάβετε όλα». Και όσοι είναι πραγματικά ενθουσιασμένοι θα το διαβάσουν! Έτσι έχουν την ευκαιρία να αρχίσουν να μαθαίνουν πώς να γίνουν καλοί προγραμματιστές. Για να γίνεις καλός προγραμματιστής, πρέπει να αναγνωρίσεις ότι ορισμένοι τρόποι συγγραφής κώδικα, ακόμη και αν σου φαίνονται κατανοητοί και είναι σωστοί δεν είναι καλοί αν άλλοι θέτουν ζήτημα κατανόησής τους. Ο σωστός κώδικας είναι ο ξεκάθαρος κώδικας με τον οποίο άλλοι θα μπορούν εύκολα να δουλέψουν όταν χρειαστεί να κάνουν αλλαγές. Πώς μαθαίνεις να γράφεις καλό, σαφή κώδικα; Μελετώντας πολύ κώδικα και γράφοντας πολύ κώδικα. Και μόνο το ελεύθερο λογισμικό προσφέρει την ευκαιρία να διαβάσεις τον κώδικα των μεγάλων προγραμμάτων που χρησιμοποιούμε. Και τότε πρέπει να γράψεις πολύ κώδικα που σημαίνει ότι πρέπει να κάνεις αλλαγές σε μεγάλα προγράμματα. Πώς μαθαίνεις να γράφεις καλό κώδικα για μεγάλα προγράμματα; Πρέπει να ξεκινήσεις από τα μικρά, που δεν σημαίνει μικρά προγράμματα, όχι! Οι προκλήσεις του κώδικα για μεγάλα προγράμματα δεν εμφανίζονται σε μικρά προγράμματα. Άρα ο τρόπος να αρχίσεις από τα μικρά στη συγγραφή κώδικα για μεγάλα προγράμματα είναι να κάνεις μικρές αλλαγές σε μεγάλα προγράμματα. Και μόνο το ελεύθερο λογισμικό σού δίνει την ευκαιρία να το κάνεις αυτό! Έτσι, αν ένα σχολείο θέλει να προσφέρει τη δυνατότητα να γίνεις καλός προγραμματιστής απαιτείται να είναι ένα σχολείο ελεύθερου λογισμικού. Αλλά υπάρχει ένας ακόμη βαθύτερος λόγος που αφορά τη διαπαιδαγώγηση την αγωγή του πολίτη. Δεν είναι αρκετό ένα σχολείο να διδάσκει γεγονότα και δεξιότητες πρέπει να διδάσκει το πνεύμα της καλής θέλησης, τη συνήθεια να βοηθάμε τους άλλους. Συνεπώς κάθε τάξη πρέπει να έχει τον κανόνα: «Σπουδαστές, αν φέρνετε λογισμικό στην τάξη, δεν μπορείτε να το κρατήσετε για τον εαυτό σας» «πρέπει να μοιραστείτε αντίγραφα με την υπόλοιπη τάξη» «μαζί με τον πηγαίο κώδικα σε περίπτωση που κάποιος θέλει να μάθει!» «Επειδή η τάξη αυτή είναι ένας χώρος όπου μοιραζόμαστε τη γνώση μας». «Συνεπώς, το να φέρνετε ένα ιδιοκτησιακό πρόγραμμα στην τάξη δεν επιτρέπεται.» Το σχολείο πρέπει να ακολουθεί το δικό του κανόνα για να δώσει το καλό παράδειγμα. Άρα το σχολείο πρέπει να φέρνει μόνο ελεύθερο λογισμικό στην τάξη και να μοιράζει αντίγραφα μαζί με τον πηγαίο κώδικα για όποιον το ζητήσει. Όσοι συνδέεστε με κάποιο σχολείο είναι καθήκον σας να δράσετε και να ασκήσετε πίεση ώστε το σχολείο να στραφεί στο ελεύθερο λογισμικό. Και πρέπει να είστε σταθεροί. Μπορεί να πάρει χρόνια, αλλά θα επιτύχετε μόνο αν δεν παραιτηθείτε. Συνεχίστε να αναζητάτε περισσότερους συμμάχους ανάμεσα σε μαθητές, καθηγητές, γονείς, οποιονδήποτε! Και πάντα να το θέτετε ως ζήτημα δεοντολογίας. Αν κάποιος θέλει να παρεκτρέψει τη συζήτηση σε αυτό το πρακτικό πλεονέκτημα ή στο άλλο πρακτικό μειονέκτημα που σημαίνει ότι αγνοούν το πιο σημαντικό ζήτημα, τότε πρέπει να πείτε: «εδώ δεν πρόκειται για τη βέλτιστη εκπαιδευτική διαδικασία» «εδώ πρόκειται για το πώς θα έχουμε καλή εκπαίδευση αντί για κακή». «Για το πώς θα κάνουμε την εκπαίδευση σωστά αντί για λάθος» «όχι απλά για το πώς θα την κάνουμε περισσότερο ή λιγότερο αποτελεσματική». Γι' αυτό μην σας αποσπούν την προσοχή αυτά τα δευτερεύοντα ζητήματα και αγνοείτε το ουσιώδες! Και συνεχίζουμε με την επόμενη απειλή. Δύο ζητήματα ανακύπτουν από τη χρήση των διαδικτυακών υπηρεσιών. Το ένα είναι ότι ο εξυπηρετητής μπορεί να καταχραστεί τα δεδομένα σας και το άλλο ότι μπορεί να αποκτήσει τον έλεγχο του υπολογιστή σας. Για το πρώτο ζήτημα, ο κόσμος ήδη γνωρίζει. Είναι ενήμεροι ότι αν στείλεις δεδομένα σε μια διαδικτυακή υπηρεσία προκύπτει το ερώτημα πώς θα χειριστεί τα δεδομένα αυτά. Ίσως να σας κακομεταχειριστεί. Τι θα μπορούσε να κάνει; Να χάσει τα δεδομένα, να τα αλλάξει να αρνηθεί να σας τα επιστρέψει. Και θα μπορούσε να δείξει τα δεδομένα σε κάποιον, ο οποίος δεν θέλετε να τα δει. Τέσσερις διαφορετικές δυνατότητες. Τώρα, εδώ μιλάω για τα δεδομένα που δίνετε εν γνώσει σας στον ιστότοπο. Φυσικά πολλές υπηρεσίες ασκούν επιτήρηση επίσης. Για παράδειγμα, το Facebook. Οι χρήστες στέλνουν πολλά δεδομένα στο Facebook, και ένα από τα άσχημα του Facebook είναι ότι δείχνει πολλά από τα δεδομένα αυτά σε πολύ κόσμο και ακόμη και αν προσφέρει μια ρύθμιση για να πείτε «όχι!», ίσως η ρύθμιση να μη λειτουργήσει. Τελικά, αν πείτε «κάποιοι μπορούν να δουν αυτές τις πληροφορίες» ένας από αυτούς ίσως τις δημοσιεύσει. Τώρα αυτό δεν είναι σφάλμα του Facebook δεν μπορούν να κάνουν τίποτα για να μη γίνει αλλά οφείλουν να προειδοποιούν τον κόσμο. Αντι να λένε «σημειώστε ότι αυτό αφορά τους επονομαζόμενους φίλους σας» «θα πρέπει να λένε «έχετε υπόψη ότι οι δήθεν φίλοι σας δεν είναι πραγματικοί φίλοι» «και αν θέλουν να σας μπλέξουν, ίσως το δημοσιεύσουν αυτό.» Κάθε φορά θα πρέπει να το λένε αυτό, αν θέλουν να αντιμετωπίζουν το κοινό με ηθικό τρόπο. Καθώς επίσης με όλα τα δεδομένα που οι χρήστες δίνουν εθελοντικά στο Facebook το Facebook συλλέγει μέσα από αυτά σχετικά με τις δραστηριότητές τους στο διαδίκτυο μέσα από διάφορες μεθόδους επιτήρησης. Αλλά αυτή ήταν η πρώτη απειλή. Τώρα μιλάω για τα δεδομένα που ο κόσμος γνωρίζει ότι παρέχει σε αυτούς τους ιστοχώρους. Η απώλεια δεδομένων είναι κάτι που πάντα μπορεί να συμβεί από ατύχημα. Η πιθανότητα αυτή υπάρχει πάντα, ανεξάρτητα πόσο προσεκτικός είναι κάποιος. Συνεπώς, χρειάζεται να διατηρείτε πολλαπλά αντίγραφα των σημαντικών δεδομένων. Αν το κάνετε αυτό, τότε ακόμη και αν κάποιος αποφασίσει να διαγράψει από πρόθεση τα δεδομένα σας δεν θα σας βλάψει τόσο, αφού θα έχετε κρατήσει αντίγραφα. Έτσι όσο διατηρείτε πολλαπλά αντίγραφα δεν χρειάζεται να ανησυχείτε τόσο αν κάποιος χάσει τα δεδομένα σας. Σχετικά με το αν μπορείτε να τα πάρετε πίσω. Κάποιες υπηρεσίες δίνουν τη δυνατότητα να πάρετε πίσω όλα τα δεδομένα σας και κάποιες όχι. Οι υπηρεσίες της Google αφήνουν τον χρήστη να πάρει πίσω δεδομένα που έχει βάλει εκεί. Το Facebook, όπως όλοι γνωρίζουν, δεν το κάνει. Βέβαια για την Google, αυτό ισχύει μόνο για τα δεδομένα που ο χρήστης γνωρίζει ότι έχει η Google. Και η Google ασκεί επιτήρηση κατά κόρον και τα δεδομένα αυτά δεν περιλαμβάνονται. Αλλά σε κάθε περίπτωση αν μπορείτε να πάρετε πίσω τα δεδομένα μπορείτε να ανιχνεύσετε αν τα έχουν τροποποιήσει. Και δεν είναι πολύ πιθανό να αρχίσουν να αλλάζουν τα δεδομένα αν ο κόσμος μπορεί να το αντιληφθεί. Άρα ίσως μπορούμε να ανιχνεύσουμε αυτό το συγκεκριμένο είδος κατάχρησης. Αλλά η κατάχρηση της αποκάλυψης των δεδομένων σε κάποιον που δεν θέλεις είναι συνήθης και σχεδόν αδύνατο να την εμποδίσεις ειδικά αν πρόκειται για μια αμερικανική εταιρεία. Βλέπετε, ο πιο υποκριτικά επονομαζόμενος νόμος στην ιστορία των ΗΠΑ η αποκαλούμενη Πατριωτική Δράση (USA Patriot Act), λέει ότι η αστυνομία του Μεγάλου Αδελφού μπορεί να συλλέξει σχεδόν όλα τα δεδομένα των ατόμων που διατηρούν οι εταιρείες. Όχι μόνο εταιρείες, αλλά και άλλοι οργανισμοί, όπως οι δημόσιες βιβλιοθήκες. Η αστυνομία μπορεί να τα συλλέξει μαζικά, χωρίς δικαστική άδεια. Τώρα, για μια χώρα που ιδρύθηκε πάνω στη βάση της ιδέας της ελευθερίας δεν υπάρχει τίποτα πιο αντιπατριωτικό από αυτό. Αλλά αυτό έκαναν. Άρα δεν πρέπει να εμπιστευτείτε κανένα από τα δεδομένα σας σε μια αμερικανική εταιρεία. Και λένε ότι και για τις θυγατρικές αμερικανικών εταιρειών στο εξωτερικό ισχύει αυτό έτσι η εταιρεία με την οποία σχετίζεσαι μπορεί να είναι στην Ευρώπη αλλά αν ανήκει σε αμερικανική εταιρεία, έχεις το ίδιο πρόβλημα να αντιμετωπίσεις. Ωστόσο, αυτό κυρίως αφορά τα δεδομένα που στέλνεις στην υπηρεσία τα οποία δεν είναι για δημοσίευση. Υπάρχουν κάποιες υπηρεσίες όπου δημοσιεύεις διάφορα. Φυσικά, αν δημοσιεύσεις κάτι, γνωρίζεις ότι όλοι θα μπορούν να το δουν. Έτσι δεν μπορούν να σε βλάψουν δείχνοντάς το σε κάποιον που δεν πρέπει υποτίθεται να το δει. Δεν υπάρχει κανείς που δεν πρέπει να το δει αν το δημοσιεύσεις. Έτσι στην περίπτωση αυτή το πρόβλημα δεν υφίσταται. Άρα υπάρχουν τέσσερις υποδιαιρέσεις αυτής της απειλής κατάχρησης των δεδομένων μας. Η ιδέα του προγράμματος Freedom Box είναι ότι έχεις τον εξυπηρετητή στο δικό σου σπίτι και όταν θέλεις να κάνεις κάτι από μακριά το κάνεις με τον δικό σου εξυπηρετητή και η αστυνομία θα χρειαστεί δικαστικό ένταλμα για να ψάξει στον εξυπηρετητή σου. Έτσι έχεις τα ίδια δικαιώματα που θα είχες παραδοσιακά στον φυσικό κόσμο. Το θέμα εδώ και σε πολλά άλλα ζητήματα είναι: καθώς αρχίζουμε να κάνουμε πράγματα με ψηφιακό αντί φυσικό τρόπο δεν θα πρέπει να χάσουμε κανένα δικαίωμά μας γιατί η γενική τάση είναι προς την απώλεια δικαιωμάτων. Βασικά ο νόμος του Stallman λέει ότι σε μια εποχή που οι κυβερνήσεις εργάζονται για τις πολυεθνικές-τέρατα αντί να δίνουν αναφορά στους πολίτες τους κάθε τεχνολογική αλλαγή μπορεί να δώσει πλεονέκτημα στην περιστολή της ελευθερίας μας. Επειδή ο περιορισμός της ελευθερίας μας είναι αυτό που θέλουν να κάνουν οι κυβερνήσεις. Έτσι η ερώτηση είναι: πότε βρίσκουν την ευκαιρία; Λοιπόν, κάθε αλλαγή που συμβαίνει για άλλους λόγους είναι μια πιθανή ευκαιρία και θα την εκμεταλλευτούν αν αυτή είναι η γενική επιθυμία τους. Αλλά το άλλο ζήτημα με τις διαδικτυακές υπηρεσίες είναι ότι μπορούν να πάρουν τον έλεγχο του υπολογιστή σας και αυτό δεν είναι πολύ γνωστό. Αλλά αρχίζει και γίνεται γνωστό. Υπάρχουν υπηρεσίες που προσφέρονται να επεξεργαστούν για εσάς τα δεδομένα που τους παρέχετε πράγματα τα οποία θα έπρεπε να κάνετε στο δικό σας υπολογιστή αλλά σας καλούν να αφήσετε τον υπολογιστή κάποιου άλλου να κάνει αυτήν την επεξεργασία για εσάς. Και το αποτέλεσμα είναι να χάσετε τον έλεγχο. Όπως αν χρησιμοποιούσατε ένα μη-ελεύθερο πρόγραμμα. Δύο διαφορετικά σενάρια αλλά οδηγούν στο ίδιο πρόβλημα. Αν κάνετε επεξεργασία με ένα μη-ελεύθερο πρόγραμμα τότε, οι χρήστες δεν ελέγχουν το μη-ελεύθερο πρόγραμμα αυτό ελέγχει τους χρήστες, στους οποίους ανήκετε και εσείς. Έτσι έχετε χάσει τον έλεγχο της εκτελούμενης επεξεργασίας. Αλλά αν κάνετε την επεξεργασία στον εξυπηρετητή του τότε τα προγράμματα που κάνουν την επεξεργασία είναι αυτά που αυτός επιλέγει. Δεν μπορείς να τα αγγίξεις ή να τα δεις, έτσι δεν έχεις έλεγχο σε αυτά. Αυτός έχει τον έλεγχο, ίσως. Αν είναι ελεύθερο λογισμικό και τα εγκαθιστά τότε έχει έλεγχο σε αυτά. Αλλά και αυτός μπορεί να μην έχει τον έλεγχο. Ίσως να εκτελεί ένα ιδιοκτησιακό πρόγραμμα στον εξυπηρετητή και τότε κάποιος άλλος έχει τον έλεγχο της επεξεργασίας που γίνεται στον εξυπηρετητή εκείνον. Δεν τον ελέγχει ο ίδιος ούτε και εσείς. Αλλά ας υποθέσουμε ότι εγκαθιστά ένα ελεύθερο πρόγραμμα τότε έχει έλεγχο στην επεξεργασία του εξυπηρετητή του, αλλά εσείς όχι. Άρα είτε έτσι είτε αλλιώς εσείς δεν έχετε έλεγχο! Έτσι ο μόνος τρόπος να έχετε έλεγχο στην επεξεργασία των δεδομένων σας είναι να την εφαρμόζετε με το δικό σας αντίγραφο ενός ελεύθερου προγράμματος. Η πρακτική αυτή ονομάζεται «Λογισμικό ως Υπηρεσία» (“Software as a Service”). Σημαίνει ότι επεξεργάζεστε τα δικά σας δεδομένα στον εξυπηρετητή κάποιου άλλου. Και δεν βρίσκω καμιά αποδεκτή δικαιολογία για να γίνεται αυτό. Είναι πάντα κάτι που αφαιρεί την ελευθερία σας και η μόνη λύση που γνωρίζω είναι να αρνηθείτε. Για παράδειγμα, υπάρχουν εξυπηρετητές που κάνουν μετάφραση ή αναγνώριση φωνής και τους αφήνετε να έχουν τον έλεγχο αυτής της επεξεργαστικής δραστηριότητας κάτι που δεν θα πρέπει ποτέ να κάνουμε. Φυσικά, τους δίνουμε και δεδομένα σχετικά με εμάς τα οποία δεν θα έπρεπε να κατέχουν. Φανταστείτε να έχετε μια συνομιλία με κάποιον μέσα από ένα μεταφραστικό σύστημα φωνητικής αναγνώρισης που είναι Λογισμικό ως Υπηρεσία και που εκτελείται σε εξυπηρετητή ο οποίος ανήκει σε κάποια εταιρεία. Η εταιρεία αυτή επίσης γνωρίζει τι ειπώθηκε στη συνομιλία και αν είναι αμερικανική εταιρεία, σημαίνει ότι και ο Μεγάλος Αδελφός γνωρίζει. Αυτό δεν είναι καλό. Η επόμενη απειλή για την ελευθερία μας σε μια ψηφιακή κοινωνία είναι η χρήση υπολογιστών σε ψηφοφορίες. Δεν μπορείτε να εμπιστευθείτε τους υπολογιστές στην εκλογική διαδικασία. Όποιος ελέγχει το λογισμικό σε αυτούς τους υπολογιστές έχει τη δύναμη να διαπράξει μη ανιχνεύσιμη απάτη. Οι εκλογές είναι ιδιαίτερες Επειδή όποιον ασχολείται δεν τολμάμε να τον εμπιστευθούμε πλήρως. Όλοι πρέπει να ελέγχονται, να γίνεται διασταύρωση από άλλους έτσι ώστε κανείς να μην είναι σε θέση να παραποιήσει τα αποτελέσματα. Γιατί αν κάποιος βρεθεί σε τέτοια θέση ίσως να το κάνει! Έτσι τα παραδοσιακά μας συστήματα ψηφοφορίας σχεδιάστηκαν έτσι ώστε κανείς να μην είναι πλήρως εμπιστεύσιμος, όλοι να ελέγχονται από τρίτους. Έτσι που κανείς να μη μπορεί εύκολα να διαπράξει απάτη. Αλλά αν τοποθετήσεις ένα πρόγραμμα, αυτό είναι αδύνατον! Πώς μπορείς να διακρίνεις αν μια μηχανή ψηφοφορίας θα μετρήσει αξιόπιστα τις ψήφους; Θα πρέπει να μελετήσεις το πρόγραμμα που εκτελείται σε αυτήν κατά τη διάρκεια των εκλογών που βέβαια κανείς δεν μπορεί να κάνει και που οι περισσότεροι ούτε θα ήξεραν πώς. Αλλά ακόμη και οι ειδικοί που θεωρητικά ίσως να ήταν σε θέση να μελετήσουν το πρόγραμμα δεν μπορούν να το κάνουν ενώ ο κόσμος ψηφίζει. Πρέπει να το κάνουν εκ των προτέρων και τότε πώς ξέρουν ότι το πρόγραμμα που μελέτησαν είναι αυτό που εκτελείται κατά την ψηφοφορία; Ίσως να έχει αλλάξει. Τώρα, αν το πρόγραμμα αυτό είναι ιδιοκτησιακό, σημαίνει ότι κάποια εταιρεία το ελέγχει. Η εκλογική αρχή δεν μπορεί να πει ούτε τι κάνει το πρόγραμμα. Αυτή η εταιρεία θα μπορούσε να «μαγειρέψει» το αποτέλεσμα. Υπήρξαν καταγγελίες ότι αυτό έγινε στις ΗΠΑ την περασμένη δεκαετία ότι τα αποτελέσματα των εκλογών παραποιήθηκαν με τον τρόπο αυτό. Αν όμως το πρόγραμμα είναι ελεύθερο λογισμικό; Αυτό σημαίνει ότι η εκλογική αρχή στην οποία ανήκει η μηχανή της ψηφοφορίας, έχει έλεγχο στο λογισμικό της έτσι η εκλογική αρχή θα μπορούσε να «μαγειρέψει» το αποτέλεσμα. Ούτε αυτούς μπορείς να εμπιστευθείς. Δεν τολμάς να εμπιστευθείς κανέναν στην ψηφοφορία και ο λόγος είναι ότι δεν υπάρχει τρόπος οι ψηφοφόροι να επαληθεύσουν οι ίδιοι ότι οι ψήφοι τους μετρήθηκαν σωστά, ούτε ότι δεν έγινε καλπονοθεία. Σε άλλες δραστηριότητες της ζωής μπορείς συνήθως να διακρίνεις αν κάποιος προσπαθεί να σε εξαπατήσει. Ας πούμε για παράδειγμα ότι αγοράζετε κάτι από ένα κατάστημα. Παραγγέλνετε κάτι, ίσως να δίνετε έναν αριθμό πιστωτικής κάρτας. Αν το προϊόν δεν έρθει μπορείτε να διαμαρτυρηθείτε και μπορείτε, φυσικά αν έχετε καλή μνήμη να διαπιστώσετε αν το προϊόν δεν έρχεται. Δεν δίνετε πλήρη τυφλή πίστη στο κατάστημα, αφού μπορείτε να ελέγξετε. Αλλά στις εκλογές δεν μπορείτε. Είδα κάποτε μια δημοσίευση όπου κάποιος περιέγραφε ένα θεωρητικό σύστημα ψηφοφορίας το οποίο χρησιμοποιεί εξεζητημένα μαθηματικά ώστε ο κόσμος να ελέγχει ότι οι ψήφοι του έχουν καταμετρηθεί ακόμη και αν η ψήφος όλων είναι μυστική και μπορούσαν επίσης να επιβεβαιώσουν ότι δεν υπάρχει καλπονοθεία. Ήταν ενδιαφέροντα, πανίσχυρα μαθηματικά· αλλά ακόμη και αν τα μαθηματικά αυτά είναι σωστά αυτό δεν σημαίνει ότι η χρήση του συστήματος θα ήταν αποδεκτή στην πράξη επειδή τα μειονεκτήματα ενός πραγματικού συστήματος ίσως να βρίσκονται εκτός των μαθηματικών αυτών. Για παράδειγμα, ας υποθέσουμε ότι ψηφίζετε στο Διαδίκτυο και ας πούμε ότι χρησιμοποιείτε μια μηχανή που είναι ζόμπι. Θα μπορούσε να δείξει ότι μία ψήφος πήγε στον Α ενώ πραγματικά θα πήγαινε στον Β. Ποιος ξέρει αν και πότε θα το ανακαλύψετε; Στη πράξη ο μόνος τρόπος να δείτε αν τα συστήματα αυτά λειτουργούν και είναι ειλικρινή είναι μέσα στο χρόνο, σε δεκαετίες δοκιμών και ελέγχων με άλλους τρόπους τι είχε συμβεί. Δεν θα ήθελα η χώρα μου να είναι πρωτοπόρος σε αυτό. Έτσι να χρησιμοποιείτε χαρτί στις ψηφοφορίες. Βεβαιωθείτε ότι μπορεί να γίνει ανακαταμέτρηση. Η επόμενη απειλή για την ελευθερία μας σε μια ψηφιακή κοινωνία προέρχεται από τον πόλεμο εναντίον του διαμοιρασμού. Ένα από τα τεράστια οφέλη της ψηφιακής τεχνολογίας είναι ότι είναι εύκολη η αντιγραφή δημοσιευμένων έργων και ο διαμοιρασμός των αντιγράφων. Ο διαμοιρασμός είναι κάτι καλό, και με την ψηφιακή τεχνολογία, είναι και εύκολο. Έτσι, εκατομμύρια κόσμου μοιράζονται μεταξύ τους. Όσοι κερδίζουν με την εξουσία που έχουν στη διανομή αυτών των έργων δεν θέλουν να μοιραζόμαστε. Και αφού είναι επιχειρήσεις, κυβερνήσεις που πρόδωσαν τους λαούς τους και εργάζονται για την αυτοκρατορία των πολυεθνικών και προσπαθούν να υπηρετούν αυτές τις επιχειρήσεις εναντίον των δικών τους λαών, και υπέρ των επιχειρήσεων, υπέρ των εκδοτών. Λοιπόν, αυτό δεν είναι καλό. Και με τη βοήθεια αυτών των κυβερνήσεων οι εταιρείες κήρυξαν τον πόλεμο κατά του διαμοιρασμού και έχουν προτείνει μια σειρά από σκληρά δρακόντεια μέτρα. Γιατί προτείνουν σκληρά δρακόντεια μέτρα; Γιατί τίποτα λιγότερο δεν έχει πιθανότητα επιτυχίας: Όταν κάτι είναι καλό και εύκολο, ο κόσμος το κάνει. Και ο μόνος τρόπος να τους σταματήσεις είναι να γίνεις απαίσιος. Έτσι, φυσικά, ό,τι προτείνουν είναι απαίσιο, απαίσιο και το επόμενο πιο απαίσιο. Έτσι προσπάθησαν να μηνύσουν εφήβους για εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια αυτό και αν ήταν απαίσιο. Και προσπάθησαν να στρέψουν την τεχνολογία μας εναντίον μας με τη Διαχείριση Ψηφιακών Περιορισμών, που σημαίνει ψηφιακές χειροπέδες. Αλλά ανάμεσα στον κόσμο υπήρχαν και έξυπνοι προγραμματιστές και βρήκαν τρόπους να σπάσουν τις χειροπέδες. Για παράδειγμα, τα DVD σχεδιάστηκαν για να κρυπτογραφούν ταινίες σε ένα μυστικό τύπο κρυπτογράφησης και η ιδέα ήταν ότι όλο το πρόγραμμα αποκρυπτογράφησης του βίντεο θα ήταν ιδιοκτησιακό με ψηφιακές χειροπέδες. Ήταν όλα σχεδιασμένα για να περιορίσουν τους χρήστες. Και το σχήμα αυτό πήγε καλά για κάμποσο καιρό. Αλλά κάποιοι στην Ευρώπη έσπασαν την κρυπτογράφηση και εξέδωσαν ένα ελεύθερο πρόγραμμα που θα μπορούσε να παίξει το βίντεο σε DVD. Λοιπόν, οι κινηματογραφικές εταιρείες δεν το άφησαν έτσι. Πήγαν στο Αμερικανικό Κογκρέσο και αγόρασαν έναν νόμο που καθιστούσε το λογισμικό παράνομο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες ανακάλυψαν τη λογοκρισία στο λογισμικό το 1998 με την Digital Millennium Copyright Act [DMCA]. Έτσι η διανομή αυτού του ελεύθερου προγράμματος ήταν απαγορευμένη στις ΗΠΑ. Δυστυχώς αυτό δεν σταμάτησε στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η Ευρωπαϊκή Ένωση υιοθέτησε μια οδηγία, το 2003 νομίζω, που απαιτούσε τέτοιους νόμους. Η οδηγία λέει μόνο ότι η εμπορική διάθεση πρέπει να απαγορευθεί αλλά σχεδόν όλες οι χώρες της ΕΕ υιοθέτησαν έναν πιο απαίσιο νόμο. Στη Γαλλία, η απλή κατοχή ενός αντιγράφου του προγράμματος αυτού είναι αδίκημα, που τιμωρείται με φυλάκιση, χάρη στον Sarkozy. Νομίζω αυτό έγινε με το νόμο DADVSI. Φαντάζομαι ήλπιζε ότι με ένα δυσπρόφερτο όνομα ο κόσμος δεν θα μπορούσε να το κριτικάρει. Έτσι, έρχονται οι εκλογές. Ρωτήστε τους υποψηφίους των κομμάτων: «θα καταργήσετε το DADVSI;» Και αν όχι, μην τους υποστηρίξετε. Δεν πρέπει να εγκαταλείψετε την απώλεια ηθικού εδάφους για πάντα. Πρέπει να παλέψετε να το ξανακερδίσετε. Έτσι, ακόμη παλεύουμε ενάντια στις ψηφιακές χειροπέδες. Το Amazon “Swindle” περιέχει ψηφιακές χειροπέδες για να αφαιρεί τις παραδοσιακές ελευθερίες αναγνωστών που κάνουν πράγματα όπως: να δίνουν ένα βιβλίο ή να δανείζουν ένα βιβλίο. Αυτή είναι μια ζωτικά σημαντική κοινωνική πράξη. Αυτό οικοδομεί κοινότητα ανάμεσα σε ανθρώπους που διαβάζουν: ο δανεισμός βιβλίων. Η Amazon δεν θέλει να αφήσει τον κόσμο να δανείζει ελεύθερα. Είναι και η πώληση βιβλίων, ίσως σε βιβλιοπωλείο μεταχειρισμένων. Ούτε αυτό μπορείτε να κάνετε. Φάνηκε για λίγο το DRM να εξαφανίζεται από τη μουσική αλλά τώρα το επαναφέρουν με υπηρεσίες συνεχούς ροής όπως το Spotify. Όλες αυτές οι εφαρμογές απαιτούν εφαρμογές ιδιοκτησιακού λογισμικού και ο λόγος είναι για να μπορούν να περνάνε ψηφιακές χειροπέδες στους χρήστες. Γι' αυτό απορρίψτε τους! Ήδη έχουν δείξει ανοιχτά ότι δεν μπορείτε να τους εμπιστευθείτε, γιατί πρώτα είπαν: «μπορείς να ακούσεις όσο θέλεις», και έπειτα είπαν: «Α, όχι! Μπορείς μόνο να ακούσεις για ορισμένες ώρες το μήνα». το ζήτημα δεν είναι αν αυτή η συγκεκριμένη αλλαγή ήταν καλή ή κακή, δίκαιη ή άδικη· το θέμα είναι ότι έχουν τη δύναμη να επιβάλλουν οποιαδήποτε αλλαγή σε πολιτικές. Μην τους αφήσετε να έχουν αυτήν την εξουσία. Πρέπει να έχετε το δικό σας αντίγραφο όποιας μουσικής θέλετε να ακούσετε. Και τότε ήρθε η επόμενη επίθεση στην ελευθερία μας: το HADOPI, στην ουσία τιμωρία με βάση καταγγελίες. Ξεκίνησε στη Γαλλία αλλά έχει εξαχθεί σε πολλές άλλες χώρες. Οι Ηνωμένες Πολιτείες τώρα απαιτούν τέτοιες άδικες πολιτικές στις συμφωνίες ελεύθερης εκμετάλλευσης. Πριν λίγους μήνες, η Columbia υιοθέτησε έναν τέτοιο νόμο με διαταγές από τα αφεντικά της στην Ουάσιγκτον. Φυσικά δεν είναι στην Ουάσιγκτον τα πραγματικά αφεντικά είναι μόνο αυτοί που ελέγχουν τις Ηνωμένες Πολιτείες για λογαριασμό της Αυτοκρατορίας. Αλλά είναι και αυτοί που υπαγορεύουν στην Columbia για λογαριασμό της Αυτοκρατορίας. Στη Γαλλία, από τότε που το Συνταγματικό Συμβούλιο αντιτάχθηκε στη ρητή επιβολή τιμωρίας χωρίς δίκη επινόησαν ένα είδος δίκης που δεν είναι πραγματική δίκη που είναι απλά μια μορφή δίκης ώστε να προφασίζονται ότι γίνεται δίκη πριν από την τιμωρία. Αλλά σε άλλες χώρες δεν ασχολούνται με αυτά έχουν ρητή τιμωρία με βάση καταγγελίες μόνο. Που σημαίνει ότι για χάρη του πολέμου τους ενάντια στο διαμοιρασμό προετοιμάζονται να καταργήσουν τις βασικές αρχές της δικαιοσύνης. Δείχνει πόσο βαθιά είναι εναντίον της ελευθερίας, της δικαιοσύνης. Αυτές οι κυβερνήσεις δεν έχουν νομιμοποίηση. Και είμαι βέβαιος ότι θα βρουν πιο απαίσιες ιδέες γιατί πληρώνονται για να καταβάλλουν το λαό με κάθε κόστος. Τώρα, όταν το κάνουν αυτό, πάντα λένε ότι είναι για το καλό των καλλιτεχνών ότι πρέπει να «προστατέψουν» τους «δημιουργούς». Τώρα αυτοί είναι προπαγανδιστικοί όροι. Είμαι πεπεισμένος ότι ο λόγος που τους αρέσει τόσο η λέξη «δημιουργοί» είναι επειδή συνειρμικά θυμίζει θεότητα. Θέλουν να πιστέψουμε ότι οι καλλιτέχνες είναι υπεράνθρωποι και γι' αυτό τους αξίζουν ειδικά προνόμια και εξουσία επάνω μας με το οποίο διαφωνώ. Στην πραγματικότητα όμως, οι μόνοι καλλιτέχνες που ωφελούνται πάρα πολύ από αυτό το σύστημα είναι οι μεγάλοι αστέρες. Οι άλλοι καλλιτέχνες συντρίβονται στο έδαφος από τη μπότα αυτών των ίδιων των εταιρειών. Αλλά συμπεριφέρονται στους αστέρες πολύ καλά, αφού οι αστέρες έχουν πολύ επιρροή. Αν ένας αστέρας απειλήσει να αλλάξει εταιρεία, η εταιρεία λέει: «Α, θα σου δώσουμε ότι θέλεις». Αλλά σε κάθε άλλον καλλιτέχνη λένε: «δεν μετράς, θα σε μεταχειριστούμε όπως θέλουμε». Έτσι τα μεγάλα ονόματα διαφθείρονται από τα εκατομμύρια δολάρια ή ευρώ που παίρνουν σε σημείο που να κάνουν σχεδόν τα πάντα για περισσότερα λεφτά. Για παράδειγμα, η J. K. Rowling είναι καλό παράδειγμα. Η J. K. Rowling, πριν λίγα χρόνια, πήγε σε δικαστήριο του Καναδά και πήρε εντολή ότι όσοι είχαν αγοράσει τα βιβλία της δεν έπρεπε να τα διαβάσουν. Πήρε μια δικαστική εντολή που έλεγε στον κόσμο να μην διαβάσει τα βιβλία της. Να τι συνέβη. Ένα βιβλιοπωλείο έβαλε τα βιβλία στη βιτρίνα πολύ νωρίς πριν από την υποτιθέμενη ημέρα έναρξης των πωλήσεων. Και ο κόσμος πήγε στο βιβλιοπωλείο και είπε: «α, το θέλω αυτό!». Το αγόρασαν και έφυγαν με τα αντίτυπα. Τότε, ανακαλύφθηκε το λάθος και αφαίρεσαν τα βιβλία από τη βιτρίνα. Αλλά η Rowling ήθελε να συντρίψει την κυκλοφορία κάθε πληροφορίας από τα βιβλία αυτά έτσι πήγε στο δικαστήριο και το δικαστήριο διέταξε τους ανθρώπους αυτούς να μη διαβάσουν τα βιβλία που τώρα κατέχουν. Σε απάντηση, απευθύνω έκκληση για πλήρες μποϋκοτάζ του Harry Potter. Αλλά δεν λέω να μη διαβάσετε τα βιβλία ή να μη δείτε τις ταινίες Λέω μόνο να μην αγοράσετε τα βιβλία και να μην πληρώσετε για τις ταινίες. Αφήνω τη Rowling να πει στον κόσμο να μη διαβάσει τα βιβλία. Σε ό,τι με αφορά, αν δανειστείτε το βιβλίο και το διαβάσετε, αυτό είναι εντάξει. Μόνο μην της δώσετε καθόλου χρήματα! Αλλά αυτό συμβαίνει με τα τυπωμένα βιβλία. Το δικαστήριο μπορούσε να εκδώσει την εντολή αλλά δεν μπορούσε να πάρει πίσω τα βιβλία από όσους τα είχαν αγοράσει. Φανταστείτε να ήταν ηλεκτρονικά βιβλία. Φανταστείτε να ήταν ebooks στο “Swindle”. Η Amazon θα έστελνε εντολές διαγραφής τους. Οπότε δεν σέβομαι πολύ τα μεγάλα ονόματα που κάνουν ό,τι μπορούν για περισσότερα χρήματα. αλλά οι περισσότεροι καλλιτέχνες δεν είναι έτσι, ποτέ δεν έβγαζαν αρκετά για να διαφθαρούν. Επειδή το σημερινό σύστημα του copyright παρέχει πολύ άσχημη υποστήριξη στους περισσότερους καλλιτέχνες. Και έτσι, όταν οι εταιρείες αυτές απαιτούν να επεκταθεί ο πόλεμος κατά του διαμοιρασμού υποτίθεται προς όφελος των καλλιτεχνών είμαι αντίθετος σε αυτά που ζητάνε αλλά θα ήθελα να έχουν καλύτερη υποστήριξη. Εκτιμώ τη δουλειά τους και καταλαβαίνω ότι αν θέλουμε να κάνουν περισσότερα, πρέπει να τους υποστηρίξουμε. Έχω δύο προτάσεις για το πώς θα υποστηρίξουμε τους καλλιτέχνες μεθόδους που είναι συμβατές με το διαμοιρασμό. Έτσι θα μπορούσαμε να τερματίσουμε τον πόλεμο εναντίον του διαμοιρασμού και ταυτόχρονα να υποστηρίξουμε τους καλλιτέχνες. Η μία μέθοδος χρησιμοποιεί τα φορολογικά έσοδα. Παίρνουμε ένα ποσό δημόσιας χρηματοδότησης και το διανέμουμε στους καλλιτέχνες. Αλλά, πόσο θα πάρει κάθε καλλιτέχνης; Θα χρειαστεί να μετρήσουμε τη δημοτικότητα. Το σημερινό σύστημα υποτίθεται υποστηρίζει τους καλλιτέχνες με βάση τη δημοτικότητά τους. Έτσι λέω να το κρατήσουμε και να συνεχίσουμε με αυτό με βάση τη δημοτικότητα. Μπορούμε να μετρήσουμε τη δημοτικότητα όλων των καλλιτεχνών με κάποιο είδος δημοσκόπησης ή δειγματοληψίας, για να μην κάνουμε επιτήρηση. Μπορούμε να σεβαστούμε την ανωνυμία των ανθρώπων. Παίρνουμε ένα γενικό ποσοστό δημοτικότητας για κάθε καλλιτέχνη. Πώς το μετατρέπουμε αυτό σε χρηματικό ποσό; Ο προφανής τρόπος είναι: να διανέμεται το χρήμα ανάλογα με τη δημοτικότητα. Έτσι αν ο Α είναι χίλιες φορές πιο δημοφιλής από τον Β ο Α παίρνει χίλιες φορές περισσότερα από τον Β. Αυτή δεν είναι αποτελεσματική κατανομή χρήματος. Έτσι δεν γίνεται καλή χρήση του χρήματος. Είναι εύκολο για ένα μεγάλο όνομα να είναι χίλιες φορές πιο δημοφιλές από έναν αρκετά επιτυχημένο καλλιτέχνη Β. Αν χρησιμοποιήσουμε γραμμική αναλογία θα δώσουμε στον Α χίλιες φορές περισσότερα χρήματα από τον Β. Και αυτό σημαίνει ότι ή θα κάνουμε τον Α τρομερά πλούσιο ή δεν θα υποστηρίζουμε αρκετά τον Β. Τα χρήματα που χρησιμοποιούμε για να κάνουμε τον Α τρομερά πλούσιο δεν έχει αποτέλεσμα στην υποστήριξη των τεχνών· άρα είναι αναποτελεσματικά. Συνεπώς λέω: ας χρησιμοποιήσουμε την κυβική ρίζα. Η κυβική ρίζα μοιάζει κάπως έτσι. Το θέμα είναι: αν ο Α είναι χίλιες φορές πιο δημοφιλής από τον Β με την κυβική ρίζα του Α θα πάρει δέκα φορές περισσότερα από τον Β όχι χίλιες φορές περισσότερα, μόνο δέκα φορές περισσότερα. Η χρήση της κυβικής ρίζας μεταθέτει πολλά από τα χρήματα από τα μεγάλα ονόματα στους καλλιτέχνες μέσης δημοτικότητας. Και αυτό σημαίνει ότι με λιγότερα χρήματα μπορούμε επαρκώς να υποστηρίξουμε έναν πολύ μεγαλύτερο αριθμό καλλιτεχνών. Υπάρχουν δύο λόγοι για τους οποίους το σύστημα αυτό θα χρησιμοποιήσει λιγότερα χρήματα από όσα πληρώνουμε τώρα. Πρώτον επειδή θα υποστηρίζει καλλιτέχνες αλλά όχι εταιρείες. Δεύτερον επειδή θα μεταφέρει πόρους από τους αστέρες στους καλλιτέχνες μέσης δημοτικότητας. Θα συνεχίσει να ισχύει το όσο πιο δημοφιλής είσαι, τόσο περισσότερα παίρνεις. Έτσι το μεγάλο όνομα Α θα συνεχίσει να παίρνει πιο πολλά από τον Β αλλά όχι αστρονομικά περισσότερα. Αυτή είναι μια μέθοδος και επειδή τα χρήματα δεν θα είναι τόσο πολλά δεν έχει σημασία πού θα βρεθούν. Μπορεί από έναν ειδικό φόρο στη συνδεσιμότητα του Διαδικτύου ή από κονδύλια του γενικού προϋπολογισμού που κατανέμονται για το σκοπό αυτό. Δεν μας νοιάζει γιατί τα χρήματα δεν θα είναι τόσο πολλά· πολύ λιγότερα από όσο πληρώνουμε τώρα. Η άλλη μέθοδος που προτείνω είναι οι εθελοντικές πληρωμές. Ας υποθέσουμε ότι κάθε παίκτης είχε ένα κουμπί το οποίο αν το πίεζε θα έστελνε ένα ευρώ. Πολλοί θα έστελναν, εξάλλου δεν πρόκειται για τόσο πολλά χρήματα. Νομίζω ότι πολλοί από εσάς θα πίεζαν το κουμπί αυτό καθημερινά για να δώσουν ένα ευρώ σε κάποιον καλλιτέχνη που έχει κάνει μια δουλειά που αρέσει. Αλλά τίποτε δεν θα το κάνει αυτό απαιτητό δεν θα απαιτούσαν από εσάς ή σας διέταζαν ή σας πίεζαν να στείλετε τα χρήματα· θα το κάνατε επειδή το αισθάνεστε. Αλλά κάποιοι δεν θα το έκαναν επειδή είναι φτωχοί και δεν έχουν την πολυτέλεια να δώσουν ένα ευρώ. Και είναι καλό που δεν θα δώσουν. Δεν χρειάζεται να στύψουμε χρήμα από τον φτωχό για να στηρίξουμε τους καλλιτέχνες. Υπάρχουν αρκετοί όχι φτωχοί που θα το έκαναν με χαρά. Γιατί να μη δώσετε ένα ευρώ σε κάποιους καλλιτέχνες σήμερα, αν εκτιμάτε τη δουλειά τους; Το να δίνετε είναι πολύ ενοχλητικό. Έτσι η πρότασή μου είναι να αφαιρέσουμε την ενόχληση. Αν ο μόνος λόγος που δεν δίνετε το ευρώ είναι γιατί έτσι θα έχετε ένα ευρώ λιγότερο θα το κάνατε αρκετά συχνά. Έτσι αυτές είναι οι δύο προτάσεις μου προς υποστήριξη των καλλιτεχνών ενώ ενθαρρύνω το διαμοιρασμό επειδή ο διαμοιρασμός είναι κάτι καλό. Ας βάλουμε τέλος στον πόλεμο αυτό, σε νόμους όπως οι DADVSI και HADOPI. Δεν είναι μόνο οι μέθοδοι που προτείνουν που είναι κακές ο σκοπός τους είναι κακός. Γι' αυτό προτείνουν σκληρά και δρακόντεια μέτρα. Προσπαθούν να κάνουν κάτι απαίσιο από τη φύση του. Άρα ας στηρίξουμε τους καλλιτέχνες με άλλους τρόπους. Η τελευταία απειλή για την ελευθερία μας στην ψηφιακή κοινωνία είναι το γεγονός ότι δεν έχουμε το στέρεο δικαίωμα να κάνουμε ό,τι κάνουμε, στον κυβερνοχώρο. Στον φυσικό κόσμο αν έχετε ορισμένες απόψεις και θέλετε να δώσετε στον κόσμο αντίγραφα ενός κειμένου που υπερασπίζεται αυτές τις απόψεις είστε ελεύθεροι να το κάνετε. Μπορείτε και να αγοράσετε έναν εκτυπωτή για να τα εκτυπώσετε και είστε ελεύθεροι να τα μοιράσετε στο δρόμο ή να νοικιάσετε ένα μαγαζί και να τα μοιράζετε από εκεί. Αν θέλετε να μαζέψετε λεφτά για να υποστηρίξετε το σκοπό σας μπορείτε να έχετε ένα τενεκεδάκι και ο κόσμος να ρίχνει λεφτά εκεί μέσα. Δεν χρειάζεται να ζητήσετε την άδεια ή τη συνεργασία κάποιου άλλου για να το κάνετε αυτό. Αλλά στο Διαδίκτυο, το χρειάζεστε αυτό. Για παράδειγμα αν θέλετε να διανείμετε ένα κείμενο στο Διαδίκτυο χρειάζεστε εταιρείες να σας βοηθήσουν. Δεν μπορείτε μόνοι σας. Έτσι αν θέλετε να έχετε έναν ιστοχώρο χρειάζεστε την υποστήριξη ενός παρόχου ή μιας εταιρείας φιλοξενίας και χρειάζεστε και έναν καταχωρητή ονομάτων τομέων. Τους χρειάζεστε για να συνεχίσετε αυτό που κάνετε. Άρα το κάνετε εξ αντικειμένου με την ανοχή τους, όχι δικαιωματικά. Και αν θέλετε να λάβετε χρήματα, μπορείτε απλά να κρατήσετε ένα τενεκεδάκι. Χρειάζεστε τη συνεργασία μιας εισπρακτικής εταιρείας. Και είδαμε ότι αυτό κάνει όλες τις ψηφιακές μας δραστηριότητες ευάλωτες στην καταστολή. Το μάθαμε αυτό όταν η κυβέρνηση των ηνωμένων Πολιτειών εξαπέλυσε μια επίθεση κατανεμημένης άρνησης παροχής υπηρεσιών [DDoS] εναντίον του WikiLeaks. Τώρα αστειεύομαι κάπως γιατί οι λέξεις «επίθεση κατανεμημένης άρνησης παροχής υπηρεσιών» συνήθως αναφέρονται σε διαφορετικό είδος επίθεσης. Αλλά ταιριάζουν πλήρως με ό,τι έκαναν οι Ηνωμένες Πολιτείες. Οι Ηνωμένες Πολιτείες προσέγγισαν τα διάφορα είδη δικτυακών υπηρεσιών από τα οποία εξαρτάται το WikiLeaks και τους είπαν να κόψουν την υπηρεσία προς το WikiLeaks. Και αυτοί το έκαναν. Για παράδειγμα, το WikiLeaks είχε νοικιάσει έναν εικονικό εξυπηρετητή στο Amazon και η Αμερικανική κυβέρνηση είπε στο Amazon «κόψε την υπηρεσία προς το WikiLeaks». Και το έκαναν αυθαίρετα. Και έπειτα, η Amazon είχε ορισμένα ονόματα τομέων όπως το wikileaks.org και η Αμερικανική κυβέρνηση προσπάθησε να τα κλείσει όλα. αλλά δεν τα κατάφερε, κάποιοι από αυτούς ήταν εκτός του πεδίου ελέγχου της και δεν έκλεισαν. Έπειτα ήταν η σειρά των εισπρακτικών εταιρειών. Οι ΗΠΑ πήγαν στο PayPal και είπαν «Σταματήστε να μεταφέρετε χρήματα στο WikiLeaks γιατί θα σας κάνουμε τη ζωή δύσκολη». Και το PayPal διέκοψε τις μεταβιβάσεις προς το WikiLeaks. Και έπειτα πήγαν στη Visa και στη Mastercard και τους υποχρέωσαν να διακόψουν τις πληρωμές προς το WikiLeaks. Άλλοι που ξεκίνησαν να μαζεύουν λεφτά για το WikiLeaks είδαν και εκείνοι τους λογαριασμούς τους να κλείνουν. Αλλά στην περίπτωση αυτή κάτι μπορεί να γίνει. Υπάρχει μια εταιρεία στην Ισλανδία που ξεκίνησε να μαζεύει λεφτά για το WikiLeaks και οι Visa και Mastercard έκλεισαν το λογαριασμό της· δεν μπορούσε να λάβει χρήματα ούτε από τους πελάτες της. Τώρα η εταιρεία αυτή καταθέτει μήνυση σε Visa και Mastercard προφανώς με βάση τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης επειδή μαζί η Visa και η Mastercard είναι σχεδόν μονοπώλιο. Δεν τους επιτρέπεται αυθαίρετα να αρνούνται υπηρεσίες σε κανέναν. Λοιπόν, αυτό είναι ένα παράδειγμα για το πώς πρέπει να είναι τα πράγματα για όλα τα είδη υπηρεσιών που χρησιμοποιούμε στο Διαδίκτυο. Αν νοικιάσατε ένα κατάστημα για να μοιράζετε γραπτές δηλώσεις των απόψεών σας ή όποιο άλλο είδος πληροφορίας που μπορείτε νόμιμα να διακινείτε ο εκμισθωτής δεν θα σας πετάξει έξω απλά επειδή δεν του αρέσουν αυτά που λέτε. Όσο εξακολουθείτε να πληρώνετε το νοίκι, έχετε το δικαίωμα να συνεχίσετε στο μαγαζί αυτό για μια ορισμένη χρονική περίοδο που έχετε συμφωνήσει και υπογράψει. Άρα έχετε κάποια δικαιώματα που μπορείτε να επιβάλλετε. Και δεν θα μπορούσαν να σας κόψουν την τηλεφωνική γραμμή επειδή στην εταιρεία τηλεφωνίας δεν αρέσουν αυτά που είπατε ή σε κάποια πανίσχυρη οντότητα επειδή δεν αρέσουν αυτά που λέτε απείλησε την τηλεφωνική εταιρεία. Όχι! Όσο πληρώνετε τους λογαριασμούς και ακολουθείτε ορισμένους βασικούς κανόνες δεν μπορούν να σας κόψουν την τηλεφωνική γραμμή. Αυτό είναι να έχεις κάποια δικαιώματα! Αν λοιπόν μεταθέσουμε τις δραστηριότητές μας από τον φυσικό στον εικονικό κόσμο τότε ή έχουμε τα ίδια δικαιώματα και στον εικονικό κόσμο ή έχουμε ζημιωθεί. Έτσι η επισφάλεια όλων των διαδικτυακών δραστηριοτήτων μας είναι η τελευταία από τις απειλές που θα ήθελα να αναφέρω. Τώρα θα ήθελα να πω ότι για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το ελεύθερο λογισμικό, κοιτάξτε στο gnu.org. Και στο fsf.org, που είναι ο ιστότοπος του Ιδρύματος Ελεύθερου Λογισμικού. Μπορείτε να μπείτε εκεί και να βρείτε πολλούς τρόπους να μας βοηθήσετε, για παράδειγμα. Μπορείτε επίσης να γίνετε μέλος του Ιδρύματος Ελεύθερου Λογισμικού από τον ιστοχώρο αυτό αν το κάνετε με ηλεκτρονικό εμπόριο. Αν θέλετε να εγγραφείτε και να πληρώσετε μετρητά μπορείτε να το κάνετε αυτό εδώ τώρα. Έχω κάρτες για να συμπληρώσετε τα στοιχεία σας. Υπάρχει επίσης το Ευρωπαϊκό Ίδρυμα Ελεύθερου Λογισμικού, fsfe.org. Μπορείτε να γίνετε μέλη και του FSFE. Δέχεστε αιτήσεις μελών σε μετρητά; Υπάρχει κάποιος που θέλει να γίνει μέλος τώρα; Εντάξει, οπότε μπορείτε να εγγραφείτε στο FSFE πληρώνοντας μετρητά. Τώρα είναι ώρα, και παρεμπιπτόντως στην περίπτωση του FSF την περισσότερη χρηματοδότηση τη βρίσκουμε από μέλη και η εγγραφή είναι πραγματικά σημαντική και μάλλον και για το FSFE επίσης. Τώρα είναι η ώρα να αντλήσω χρηματοδότηση με άλλον τρόπο. Υπάρχει ένα αξιολάτρευτο γκνου που χρειάζεται θαλπωρή. Και θα το βάλω σε δημοπρασία εκ μέρους του Ιδρύματος Ελεύθερου Λογισμικού. Αν αγοράσετε το γκνου, θα σας δώσω αυτόγραφο, αν θέλετε και αν έχετε έναν πιγκουίνο χρειάζεστε ένα γκνου γιατί όπως όλοι γνωρίζουμε ένας πιγκουίνος δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς ένα γκνου. Όταν κάνετε προσφορά, παρακαλώ σηκώνετε το χέρι σας και φωνάζετε το ποσό που προσφέρετε ώστε να σας προσέξω. Αν κάνετε προσφορά, φαντάζομαι ότι θέλετε να σας προσέξω. Το FSF δέχεται πληρωμές ή σε μετρητά ή με πιστωτική κάρτα. Αν η πιστωτική κάρτα λειτουργεί με τηλεφωνικές παραγγελίες δεν θα λειτουργήσει με εμάς. Λοιπόν, ξεκινώ με 20 ευρώ. Μπορώ να έχω 20 ευρώ; Έχω 20 ευρώ, μπορώ να έχω 25; Πόσο; Trente? Ωραία, έχω 30 ευρώ, μπορώ να έχω 35; Πόσο; Έχω 35, μπορώ να έχω 40; Έχω 42 Έχω 42 ευρώ, μπορώ να έχω 50; Πόσο; Έχω 50, μπορώ να έχω 60; Έχω 60, μπορώ να έχω 70; Πόσο; Έχω 70, μπορώ να έχω 80; Έχω 80, μπορώ να έχω 90; Έχω 80 ευρώ, μπορώ να έχω 90 για αυτό το αξιολάτρευτο γκνου; Πόσο; Έχω 100, μπορώ να έχω 110; Έχω 110, μπορώ να έχω 120; Έχω 120, μπορώ να έχω 130; Έχω 130, μπορώ να έχω 140; Πόσο; Έχω 140, μπορώ να έχω 150; Έχω 150, μπορώ να έχω 160; Έχω 160, μπορώ να έχω 170; Πόσο; Έχω 170, μπορώ να έχω 180; Κάνετε προσφορά; Έχω 200 Έχω 200, μπορώ να έχω 210; Έχω 210, μπορώ να έχω 220; Έχω 220, μπορώ να έχω 230; Μπορώ να έχω 230 για αυτό το αξιολάτρευτο γκνου που αναζητεί στέγη; Μπορώ να έχω 230 για το Ίδρυμα Ελεύθερου Λογισμικού, για την υπεράσπιση της ελευθερίας; Τελευταία προσφορά. Πόσα; Έχω 230, μπορώ να έχω 240; Έχω 240, μπορώ να έχω 250; Για αυτό το αξιολάτρευτο γκνου για την υπεράσπιση της ελευθερίας; Πόσα; Έχω 300 Έχω 300, μπορώ να έχω 320 για αυτό το αξιολάτρευτο γκνου για την υπεράσπιση της ελευθερίας; Έχω 320, μπορώ να έχω 340; Πόσα; 340; Έχω 340, μπορώ να έχω 360; Τι; Έχω 340. Όχι, όχι δεν θέλω να ανεβαίνω με τόσο μικρά ποσά, δεν θα τελειώσουμε ποτέ Έχω 340, μπορώ να έχω 360; Έχω 360, μπορώ να έχω 380; Έχω 380, μπορώ να έχω 400; για την υπεράσπιση της ελευθερίας; για αυτό το αξιολάτρευτο γκνου, μπορώ να έχω 400; Έχω 380, μπορώ 400; Τελευταία προσφορά 400 ή περισσότερα. Τελευταία ευκαιρία... Έχω 400, μπορώ 420; Πόσα; Έχω 420, μπορώ να έχω 440; Τελευταία ευκαιρία για προσφορά 440 ή παραπάνω για αυτό το αξιολάτρευτο γκνου. Μπορώ να έχω 440; Τελευταία ευκαιρία πουλήθηκε για 420. Σημειώστε ότι υπάρχουν δωρεάν αυτοκόλλητα. Πάρτε όσο πιο πολλά μπορείτε και χρησιμοποιήστε τα να πιάσουν τόπο. Υπάρχουν επίσης διάφορα μικροπράγματα για πούλημα όπως σήματα και κομψές καρφίτσες και τα χρήματα είναι για την υποστήριξη στο Ίδρυμα Ελεύθερου Λογισμικού (FSF). Και τώρα είναι η ώρα να απαντήσω σε ερωτήσεις.