0:00:00.546,0:00:05.461 W tym odcinku chciałbym zająć się[br]zmianami popytu lub podaży 0:00:05.561,0:00:08.495 w wyniku zmian pewnych[br]czynników rynkowych, 0:00:08.595,0:00:11.088 a potem zastanowić się,[br]jak może to wpłynąć 0:00:11.188,0:00:14.466 na cenę równowagi[br]oraz ilość równowagi. 0:00:14.839,0:00:19.101 Załóżmy więc, że dla danego okresu[br]tak wygląda krzywa podaży, 0:00:19.201,0:00:21.315 a tak wygląda krzywa popytu. 0:00:21.415,0:00:23.055 I nagle wydarza się to: 0:00:23.155,0:00:26.166 zostaje wyhodowana[br]nowa jabłoń odporna na choroby. 0:00:26.266,0:00:28.908 Co to spowoduje w kolejnym okresie? 0:00:29.260,0:00:32.232 Wyhodowanie jabłoni[br]odpornej na choroby 0:00:32.332,0:00:36.435 to wydarzenie o dużym znaczeniu[br]dla sadowników, dla dostawców, 0:00:36.535,0:00:40.336 bo nagle tracą mniej jabłek[br]z powodu chorób jabłoni, 0:00:40.436,0:00:42.728 a więc ich możliwości[br]produkcyjne rosną. 0:00:42.828,0:00:46.114 W każdym punkcie cenowym… 0:00:46.214,0:00:49.299 wielkość podaży wzrośnie. 0:00:49.577,0:00:53.304 W każdym punkcie cenowym[br]wielkość podaży… 0:00:53.404,0:00:55.797 jabłek zwiększy się… 0:00:55.897,0:00:58.409 czyli cała krzywa podaży… 0:00:58.509,0:01:01.876 przesunie się w prawo… 0:01:01.976,0:01:05.529 a więc wzrośnie podaż.[br]Narysuję tę krzywą do końca. 0:01:05.629,0:01:08.050 Skoro mamy jabłonie[br]odporne na choroby, 0:01:08.150,0:01:11.753 to spada też minimalna cena,[br]przy której będziemy produkować. 0:01:11.985,0:01:16.347 Kiedy krzywa podaży przesuwa się[br]w prawo, jak w tym przypadku, 0:01:16.447,0:01:18.692 to co dzieje się z ceną równowagi? 0:01:18.982,0:01:21.780 Poprzednio cena równowagi była tutaj. 0:01:22.202,0:01:24.822 Nowa cena równowagi… To jest stara. 0:01:25.027,0:01:27.139 Nowa cena równowagi jest tutaj. 0:01:27.239,0:01:29.954 Zakładamy, że popyt się nie zmienił. 0:01:30.128,0:01:32.274 Tu jest nowa cena równowagi. 0:01:32.374,0:01:34.951 Nowa cena równowagi jest niższa. 0:01:35.051,0:01:38.104 Zatem cena równowagi…[br]cena równowagi spadła. 0:01:38.204,0:01:42.104 Być może wydedukowaliście[br]to wcześniej, przed tym odcinkiem. 0:01:42.204,0:01:46.292 Tak czy owak, teraz wiecie już,[br]jak zmieniają się krzywe. 0:01:46.822,0:01:48.680 Teraz rozważmy ten scenariusz. 0:01:48.944,0:01:51.999 To początkowa sytuacja.[br]We wszystkich przykładach 0:01:52.099,0:01:56.388 wykres przedstawia sytuację[br]przed zajściem wymienionych zdarzeń. 0:01:56.582,0:02:00.851 Więc tak było, gdy naukowcy ogłosili,[br]że jabłka zmniejszają ryzyko raka. 0:02:00.951,0:02:02.826 Co to spowoduje? Cóż… 0:02:02.926,0:02:07.432 Nikt nie chce mieć raka,[br]więc ludzie chętniej będą jedli jabłka. 0:02:07.532,0:02:09.169 Zmienią się ich preferencje. 0:02:09.270,0:02:13.250 Będą częściej kupowali jabłka[br]podczas wizyty w supermarkecie. 0:02:13.398,0:02:16.716 To czynnik wpływający na popyt:[br]ludzkie preferencje. 0:02:16.978,0:02:19.779 Przy każdej cenie ludzie będą chcieli… 0:02:19.879,0:02:23.650 ludzie będą gotowi zakupić[br]większą ilość jabłek. 0:02:23.750,0:02:27.140 Wielkość popytu na jabłka[br]przy każdej cenie wzrośnie. 0:02:27.240,0:02:31.081 Zatem cała krzywa popytu[br]przesunie się w prawo. 0:02:31.301,0:02:33.313 Czyli wzrośnie popyt. 0:02:34.021,0:02:36.068 To nowa krzywa popytu. 0:02:36.168,0:02:38.038 W tym scenariuszu rośnie popyt. 0:02:39.036,0:02:40.977 Rośnie popyt. 0:02:41.077,0:02:43.974 Dopiszę, że w tym[br]scenariuszu rośnie podaż. 0:02:44.074,0:02:47.370 Tutaj rośnie popyt – i jak[br]wpływa to na cenę równowagi? 0:02:47.702,0:02:50.243 Tu mamy starą cenę równowagi, 0:02:50.551,0:02:52.831 a tu nową cenę równowagi. 0:02:53.163,0:02:55.110 Widać, że ta cena wzrosła. 0:02:55.490,0:02:57.532 Cena wzrosła. 0:02:57.632,0:03:01.070 Zerknijmy jeszcze[br]na ilość w pierwszej sytuacji. 0:03:01.170,0:03:05.059 Tu jest stara ilość równowagi,[br]a tu nowa ilość równowagi. 0:03:05.296,0:03:08.117 Ilość równowagi…[br]ilość równowagi wzrosła. 0:03:08.217,0:03:12.348 I to ma sens: mniej jabłek ginie,[br]cena spada, więcej ludzi kupuje. 0:03:12.448,0:03:14.794 Tutaj cena równowagi wzrosła. 0:03:14.894,0:03:16.669 A co z ilością równowagi? 0:03:17.192,0:03:18.688 Co z ilością równowagi? 0:03:18.788,0:03:23.080 Tu jest stara ilość równowagi,[br]a tu nowa ilość równowagi. 0:03:23.180,0:03:24.980 Ilość równowagi też wzrosła. 0:03:25.478,0:03:29.918 Ilość równowagi wzrosła. Ludzie jedzą[br]więcej jabłek, bo nie chcą mieć raka. 0:03:30.393,0:03:32.863 Teraz przemyślmy te scenariusze. 0:03:32.963,0:03:37.303 „Branża produkcji gruszkowego cydru[br]zaczęła kampanię reklamową.” 0:03:37.516,0:03:40.617 Dla tego przykładu załóżmy,[br]że producenci jabłek 0:03:40.717,0:03:43.950 są również producentami gruszek.[br]Będzie ciekawiej. 0:03:44.355,0:03:46.444 Mamy więc dwie ciekawe kwestie. 0:03:46.544,0:03:50.694 Przyjmijmy, że kampania reklamowa,[br]którą zaczęli, to udana kampania; 0:03:50.794,0:03:52.855 że na pewno sprawi, że popyt… 0:03:53.045,0:03:55.039 że popyt wzrośnie. 0:03:55.139,0:03:59.641 Przepraszam: sprawi, że wzrośnie[br]popyt na cydr – gruszkowy cydr – 0:03:59.741,0:04:03.606 w stosunku do jabłkowego,[br]o którym większość myśli mówiąc „cydr”. 0:04:03.706,0:04:08.265 Jeśli wzrośnie popyt na gruszkowy cydr,[br]to popyt na jabłkowy spadnie. 0:04:08.526,0:04:11.945 A więc jabłkowy…[br]jabłkowy cydr… 0:04:12.681,0:04:14.486 popyt na jabłkowy cydr… 0:04:14.937,0:04:16.646 zmniejszy się. 0:04:16.745,0:04:19.447 A jeśli spadnie popyt na jabłkowy cydr, 0:04:19.548,0:04:22.915 to producenci tego cydru[br]zmniejszą zakupy jabłek. 0:04:23.223,0:04:26.120 A więc to znaczy…[br]to znaczy… 0:04:26.220,0:04:28.827 że popyt na jabłka… 0:04:29.088,0:04:31.011 że popyt na jabłka spadnie. 0:04:31.111,0:04:33.979 Przy każdej cenie[br]popyt na jabłka spadnie. 0:04:34.288,0:04:38.343 Zatem krzywa popytu na jabłka[br]przesunie się w lewo. 0:04:38.443,0:04:41.743 Przepraszam: przy każdej cenie[br]wielkość popytu spadnie. 0:04:41.843,0:04:45.637 Dlatego cała krzywa,[br]cała zależność przesunie się w lewo. 0:04:46.350,0:04:47.869 Przesunie się w lewo. 0:04:48.083,0:04:50.529 Ale na tym nie koniec. 0:04:50.814,0:04:52.879 Bo patrząc z perspektywy producentów… 0:04:52.979,0:04:54.803 Nie wiem, czy tak jest naprawdę, 0:04:54.903,0:04:59.123 ale załóżmy, że producenci jabłek[br]mogą też produkować gruszki. 0:04:59.223,0:05:03.374 Mogą uznać, że skoro teraz[br]jest większy popyt na gruszki, 0:05:03.474,0:05:06.485 z powodu kampanii reklamowej,[br]to teraz… 0:05:06.585,0:05:09.000 i zapewne cena gruszek[br]znacznie wzrosła, 0:05:09.100,0:05:12.487 to mogą uznać, że teraz[br]zwiększą areał upraw gruszy 0:05:12.587,0:05:14.319 kosztem areału upraw jabłoni. 0:05:14.605,0:05:16.837 W efekcie dostawy jabłek… 0:05:16.937,0:05:19.662 dostawy jabłek… 0:05:19.762,0:05:22.886 podaż jabłek – trzymajmy[br]się terminologii – 0:05:22.986,0:05:25.099 podaż jabłek może się zmniejszyć. 0:05:25.337,0:05:27.213 Ta krzywa pójdzie w lewo. 0:05:27.313,0:05:29.848 Zatem obie krzywe przesuną się w lewo. 0:05:30.181,0:05:32.009 Obie przesuną się w lewo. 0:05:32.294,0:05:34.550 Jaki może być tego skutek? 0:05:34.650,0:05:38.420 Spadły i popyt, i podaż.[br]Obie krzywe poszły w lewo. 0:05:38.729,0:05:41.459 Przyjrzyjmy się dokładnie wykresowi. 0:05:41.768,0:05:45.424 To stara cena równowagi,[br]a to nowa cena równowagi. 0:05:45.524,0:05:49.152 Z mojego wykresu wynika,[br]że właściwie się nie zmieniła. 0:05:49.252,0:05:51.645 Zmieniła się natomiast ilość równowagi. 0:05:51.745,0:05:55.658 Patrzcie: to stara ilość równowagi,[br]a to nowa ilość równowagi. 0:05:55.758,0:05:58.412 Ilość równowagi zmniejszyła się. 0:05:58.512,0:06:01.736 To zły dzień dla jabłek,[br]ale ich cena nie spadła, 0:06:01.836,0:06:06.533 bo wcześniej założyliśmy, że producenci[br]jabłek równocześnie zmniejszyli podaż. 0:06:06.746,0:06:09.548 Prawda jest taka,[br]że mogłem to narysować inaczej. 0:06:09.648,0:06:12.111 Nawet na wiele innych sposobów. 0:06:12.326,0:06:14.368 A więc ilość ewidentnie… 0:06:14.677,0:06:17.858 Pomyślmy o innych możliwościach.[br]Narysuję to inaczej. 0:06:17.958,0:06:21.610 Podaż spada dużo bardziej. 0:06:21.710,0:06:23.937 Spada na łeb, na szyję. 0:06:24.649,0:06:28.472 Podaż przesuwa się daleko[br]w lewo. I co teraz? 0:06:29.065,0:06:31.464 Teraz cena równowagi… 0:06:31.564,0:06:35.191 ponieważ spadek podaży 0:06:35.291,0:06:39.964 był daleko głębszy[br]niż spadek popytu, to teraz… 0:06:40.064,0:06:42.884 Dużo zależy od dokładnego[br]przebiegu krzywej. 0:06:42.984,0:06:46.322 Zawsze trzeba sprawdzić,[br]jaki dokładnie jest wynik, 0:06:46.422,0:06:50.126 bo w tym scenariuszu[br]na przykład cena równowagi rośnie, 0:06:50.226,0:06:52.999 a ilość równowagi,[br]tak jak poprzednio, spada. 0:06:53.099,0:06:56.727 W takim scenariuszu można[br]być pewnym, że ilość spadnie, 0:06:56.827,0:07:00.740 ale tutaj cena wzrosła,[br]bo w efekcie tego… bo podaż… 0:07:01.048,0:07:04.254 bo podaż spadła[br]dużo bardziej niż popyt. 0:07:04.354,0:07:05.916 Dlatego wzrosła cena. 0:07:06.016,0:07:09.401 Mógłbym założyć inny scenariusz, 0:07:09.501,0:07:13.371 w którym podaż prawie się nie zmienia,[br]albo popyt spada na łeb. 0:07:13.471,0:07:15.812 Może niech podaż prawie się nie zmienia. 0:07:15.912,0:07:19.711 Niech krzywa przesunie się[br]tylko odrobinę w lewo. 0:07:20.067,0:07:22.394 Uznajmy, że to nowa podaż. 0:07:22.679,0:07:25.053 Także tu ilość równowagi spada. 0:07:25.153,0:07:29.280 Widać więc, że ilość równowagi[br]spada we wszystkich wariantach. 0:07:29.380,0:07:32.244 Zrobiliśmy już trzy:[br]gdy cena się nie zmienia, 0:07:32.344,0:07:34.456 gdy cena rośnie i gdy cena spada. 0:07:34.556,0:07:38.017 Nie wiemy więc,[br]co stanie się z ceną równowagi. 0:07:38.117,0:07:43.099 Trzeba przyjrzeć się krzywym i sprawdzić,[br]gdzie leży nowy punkt równowagi. 0:07:43.621,0:07:46.447 Teraz to: „Zbieracze jabłek[br]jednoczą się 0:07:46.547,0:07:49.177 i żądają podwyżek płac.” 0:07:49.652,0:07:52.406 To jest problem dla producentów. 0:07:52.506,0:07:56.371 Niespodziewanie koszt jednego[br]z ich czynników produkcji 0:07:56.471,0:07:58.698 – pracowników – zwiększa się. 0:07:58.798,0:08:01.628 Jeśli ich koszty rosną,[br]to przy każdej cenie 0:08:01.728,0:08:04.012 ich produkcja jest mniej opłacalna; 0:08:04.112,0:08:06.534 są mniej skłonni do uprawy jabłoni. 0:08:06.634,0:08:09.953 Przy każdej cenie…[br]Mówimy o producentach. 0:08:10.053,0:08:13.799 Przy każdej cenie zapewnią[br]mniejszą wielkość podaży. 0:08:13.966,0:08:15.818 Mniejszą wielkość podaży. 0:08:15.918,0:08:18.714 Zatem zmniejszy się cała podaż. 0:08:18.814,0:08:21.112 To zdarzenie zmniejszy podaż, 0:08:21.302,0:08:23.249 a gdy zmniejsza się podaż… 0:08:23.677,0:08:26.265 a gdy zmniejsza się podaż,[br]co się dzieje? 0:08:26.645,0:08:28.687 Ilość równowagi… 0:08:29.090,0:08:32.034 Ilość równowagi[br]– to jest stara, a to nowa… 0:08:32.272,0:08:34.623 Ilość równowagi wyraźnie spada. 0:08:34.836,0:08:37.323 Ilość spada, a co dzieje się z ceną? 0:08:37.424,0:08:39.538 Załóżmy, że popyt się nie zmienia. 0:08:39.703,0:08:42.197 To stara cena równowagi, 0:08:42.297,0:08:45.402 a to nowa cena równowagi,[br]wyższa od starej. 0:08:45.616,0:08:48.916 Zatem ilość spadła, a cena wzrosła. 0:08:49.059,0:08:50.602 Zachęcam, żebyście… 0:08:50.702,0:08:52.331 Od początku zachęcam, 0:08:52.431,0:08:55.541 żebyście próbowali sami,[br]a dopiero potem słuchali mnie. 0:08:55.641,0:08:58.034 Sami rozważajcie różne warianty 0:08:58.134,0:08:59.744 i wymyślajcie scenariusze, 0:08:59.844,0:09:03.328 niekoniecznie rozgrywające się[br]na rynku jabłek.