1
00:00:06,979 --> 00:00:08,559
Dla ludzkiego oka świat nocą

2
00:00:08,649 --> 00:00:10,339
jest jak niewyraźne, szare płótno.

3
00:00:11,559 --> 00:00:13,719
Z kolei wiele nocnych zwierząt

4
00:00:13,939 --> 00:00:18,845
doświadcza świata bogatego
w szczegóły, kształty i kolory.

5
00:00:19,599 --> 00:00:23,030
Co więc odróżnia ćmy od ludzi?

6
00:00:23,280 --> 00:00:26,148
Ćmy i wiele innych zwierząt nocnych
widzą nocą dzięki temu,

7
00:00:26,148 --> 00:00:29,488
że ich oczy są przystosowane 
do małej ilości światła.

8
00:00:29,928 --> 00:00:32,478
Oczy stworzeń o nocnym,
jak i dziennym trybie życia,

9
00:00:32,479 --> 00:00:34,909
wykorzystują fotoreceptory
na siatkówce oka,

10
00:00:34,909 --> 00:00:38,197
aby wykrywać cząstki światła, 
zwane fotonami.

11
00:00:38,938 --> 00:00:41,199
Następnie fotoreceptory przesyłają

12
00:00:41,199 --> 00:00:44,189
dane o fotonach do innych komórek
na siatkówce i w mózgu.

13
00:00:44,869 --> 00:00:47,839
Mózg przesiewa te dane
i używa ich do stworzenia

14
00:00:47,839 --> 00:00:50,309
obrazu otoczenia, które widzi oko.

15
00:00:50,691 --> 00:00:53,791
Im jaśniejsze światło,
tym więcej fotonów dociera do oka.

16
00:00:54,249 --> 00:00:55,729
W słoneczny dzień

17
00:00:55,729 --> 00:00:59,599
ponad 100 milionów razy więcej 
fotonów jest dostępnych dla oka

18
00:00:59,869 --> 00:01:02,650
niż w bezksiężycową, pochmurną noc.

19
00:01:02,780 --> 00:01:04,890
W ciemności fotonów jest nie tylko mniej,

20
00:01:04,970 --> 00:01:07,910
ale też docierają do oka
bardziej rozproszone.

21
00:01:08,570 --> 00:01:11,383
Oznacza to, że ilość danych
zbieranych przez fotoreceptory

22
00:01:11,408 --> 00:01:13,020
będzie ulegać zmianom,


23
00:01:13,450 --> 00:01:15,230
tak samo jak jakość obrazu.

24
00:01:15,620 --> 00:01:19,920
W ciemności wykrywanie nielicznych,
rozproszonych fotonów

25
00:01:20,330 --> 00:01:22,050
jest zbyt trudne dla oczu

26
00:01:22,110 --> 00:01:24,350
większości zwierząt
funkcjonujących za dnia.

27
00:01:24,430 --> 00:01:27,611
Ale dla zwierząt nocnych,
to tylko kwestia adaptacji.

28
00:01:27,841 --> 00:01:30,631
Jedną z nich jest rozmiar.

29
00:01:31,161 --> 00:01:32,920
Przykładem jest wyrak,

30
00:01:32,920 --> 00:01:34,990
jego gałki oczne są tak duże, jak mózg.

31
00:01:35,100 --> 00:01:37,696
Biorąc pod uwagę
stosunek oczu do głowy,

32
00:01:37,716 --> 00:01:39,897
wyrak ma największe oczy w świecie ssaków.

33
00:01:39,990 --> 00:01:42,461
Gdyby ludzie mieli równie duże oczy,

34
00:01:42,461 --> 00:01:45,171
byłyby one rozmiarów grejpfruta.

35
00:01:45,231 --> 00:01:47,771
Oczy wyraka nie rozwinęły się
do takich rozmiarów,

36
00:01:47,771 --> 00:01:49,291
aby był bardziej uroczy,

37
00:01:49,291 --> 00:01:51,730
ale żeby wychwytywały 
maksymalnie dużo światła.

38
00:01:51,881 --> 00:01:54,931
Większe oczy mogą mieć
większe otwory oka, czyli źrenice,

39
00:01:55,041 --> 00:01:57,631
a także większe soczewki
pozwalające na gromadzenie

40
00:01:57,651 --> 00:01:59,817
większej ilości światła w receptorach oka.

41
00:01:59,831 --> 00:02:01,675
Wyraki lustrują nocne otoczenie

42
00:02:01,675 --> 00:02:03,519
za pomocą ogromnych ślepiów,

43
00:02:04,223 --> 00:02:07,673
koty robią to samo,
korzystając z połyskujących oczu.

44
00:02:08,432 --> 00:02:11,852
Oczy kota błyszczą dzięki strukturze 
zwanej błoną odblaskową,

45
00:02:12,352 --> 00:02:14,651
znajdującą się za fotoreceptorami.

46
00:02:14,661 --> 00:02:17,131
Tworzą ją warstwy komórek 
przypominających lustra,

47
00:02:17,131 --> 00:02:20,541
w których znajdują się kryształy
kierujące światło wpadające do oka

48
00:02:20,541 --> 00:02:23,886
wprost na fotoreceptory,
a potem na zewnątrz oka.

49
00:02:24,062 --> 00:02:26,182
W efekcie tworzy się niesamowity blask,

50
00:02:26,182 --> 00:02:29,912
a fotoreceptory mają możliwość
ponownego wychwycenia fotonów.

51
00:02:30,342 --> 00:02:32,443
To właśnie ten mechanizm

52
00:02:32,443 --> 00:02:35,673
zainspirował "kocie oczka"
stosowane na jezdni.

53
00:02:35,973 --> 00:02:39,283
Ropuchy z kolei postawiły na powolność.

54
00:02:39,653 --> 00:02:41,376
Tworzą obraz nawet wtedy,

55
00:02:41,376 --> 00:02:43,601
kiedy tylko jeden foton na sekundę

56
00:02:43,601 --> 00:02:45,701
dociera do jednego fotoreceptora.

57
00:02:45,701 --> 00:02:47,691
Udaje im się to dzięki fotoreceptorom,

58
00:02:47,691 --> 00:02:50,231
które są 25 razy wolniejsze od ludzkich.

59
00:02:51,353 --> 00:02:54,310
Oznacza to, że oczy ropuchy
pochłaniają fotony aż do 4 sekund,

60
00:02:54,486 --> 00:02:57,362
co pozwala im widzieć 
więcej niż ludzkie oko

61
00:02:57,362 --> 00:02:59,412
w każdym okresie ekspozycji.

62
00:02:59,743 --> 00:03:03,452
Minusem tego rozwiązania
jest bardzo powolne reagowanie.

63
00:03:03,762 --> 00:03:06,834
Obraz jest aktualizowany
tylko co 4 sekundy.

64
00:03:08,034 --> 00:03:11,374
Na szczęście ropuchy są przystosowane
do polowania na powolne ofiary.

65
00:03:11,474 --> 00:03:14,793
Tymczasem noc rozbrzmiewa owadzim życiem.

66
00:03:14,893 --> 00:03:16,792
Nawet gwieździstą nocą stworzenia,

67
00:03:16,792 --> 00:03:18,794
takie jak ćmy z rodziny zawisakowatych

68
00:03:18,794 --> 00:03:21,134
widzą ulubione kwiaty w kolorach.

69
00:03:21,254 --> 00:03:23,383
To możliwe dzięki
zaskakującemu posunięciu.

70
00:03:23,383 --> 00:03:26,213
Pozbyciu się szczegółów
z percepcji wizualnej.

71
00:03:26,213 --> 00:03:29,553
Dane z sąsiadujących fotoreceptorów
są grupowane w mózgu.

72
00:03:29,754 --> 00:03:32,092
Zdolność wychwytu fotonów
jest większa dla grupy

73
00:03:32,092 --> 00:03:33,921
niż dla pojedynczego receptora.

74
00:03:34,525 --> 00:03:36,555
Ale grupowanie fotoreceptorów


75
00:03:36,555 --> 00:03:38,422
skutkuje utratą szczegółów obrazu,

76
00:03:38,422 --> 00:03:40,022
jako że wymagają one

77
00:03:40,022 --> 00:03:43,624
drobnej siatki fotoreceptorów,
w której każdy wykrywa fotony

78
00:03:43,844 --> 00:03:45,784
z jednego małego miejsca w przestrzeni.

79
00:03:45,784 --> 00:03:47,604
Cała sztuka w tym, żeby zrównoważyć

80
00:03:47,604 --> 00:03:49,734
zapotrzebowanie na fotony
z utratą szczegółów

81
00:03:49,734 --> 00:03:51,243
i ciągle móc odnajdywać kwiaty.

82
00:03:51,253 --> 00:03:52,363
Niezależnie od tego,


83
00:03:52,363 --> 00:03:55,024
czy oczy są wolne, ogromne, 
błyszczące czy chropowate,

84
00:03:55,084 --> 00:03:57,445
połączenie tych różnych 
sposobów przystosowania

85
00:03:57,475 --> 00:04:00,295
daje nocnym zwierzętom
wyjątkowe zdolności wizualne.

86
00:04:00,956 --> 00:04:04,126
Wyobraźcie sobie, czym byłoby
spojrzenie ich oczami

87
00:04:04,191 --> 00:04:06,801
na świat budzący się, 
gdy zachodzi słońce.