0:00:06.919,0:00:10.779
Գիշերը մարդու աչքին աշխարհը[br]տձև գորշ կտավ է թվում

0:00:10.779,0:00:14.303
Մինչդեռ շատ գիշերային կենդանիներ

0:00:14.303,0:00:17.629
աշխարհն ընկալում են իր բոլոր հարուստ [br]և բազմազան մասնիկների,ձևերի

0:00:17.629,0:00:19.599
և գույների բազմազանության մեջ

0:00:19.599,0:00:23.319
Եվ ուրեմն,ինչո՞վ է մարդը[br]տարբերվում գիշերաթիթեռից

0:00:23.319,0:00:26.779
Գիշերաթիթեռները և գիշերային այլ կենդանիներ[br]գիշերը կարողանում են տեսնել,

0:00:26.779,0:00:30.689
քանի որ նրանց աչքերը հարմարեցված են[br]մթության մեջ տեսնելուն

0:00:30.689,0:00:33.349
Թե՛ գիշերային, և թե՛ ցերեկային[br]արարածների աչքերը

0:00:33.369,0:00:36.519
տեսնում են՝ շնորհիվ ցանցաթաղանթի[br]լուսաընկալիչների,

0:00:36.519,0:00:38.480
որոնք որսում են ֆոտոն[br]կոչվող մասնիկները

0:00:38.480,0:00:40.778
Այնուհետև լուսաընկալիչները[br]ֆոտոնների մասին

0:00:40.778,0:00:41.878
ինֆորմացիա են տալիս

0:00:41.878,0:00:44.809
ցանցաթաղանթում և ուղեղում[br]գտնվող մյուս բջիջներին

0:00:44.809,0:00:47.759
Ուղեղը վերլուծում է այդ ինֆորմացիան և[br]օգտագործում այն

0:00:47.759,0:00:50.959
աչքի տեսածը պատկերելու համար

0:00:50.959,0:00:54.221
Որքան ուժեղ է լույսը, այնքան ավելի շատ[br]ֆոտոններ են ընկնում աչքի մեջ

0:00:54.221,0:00:55.179
Արևոտ օրերին

0:00:55.179,0:00:59.719
աչքին հասանելի է ավելի քան[br]100 միլիոն անգամ շատ ֆոտոն

0:00:59.719,0:01:02.109
քան ամպամած անլուսին գիշերը

0:01:02.109,0:01:05.600
Ֆոտոնները մթության մեջ[br]ոչ միայն պարզապես քիչ են,

0:01:05.600,0:01:08.500
այլև աչքին են բախվում ոչ այնքան կանոնավոր

0:01:08.530,0:01:11.860
Սա նշանակում է, որ լուսաընկալիչների[br]հավաքած ինֆորմացիան

0:01:11.860,0:01:13.479
ժամանակի ընթացքում փոփոխվում է

0:01:13.479,0:01:16.020
նույնը վերաբերում է պատկերի որակին

0:01:16.020,0:01:20.390
Մթության մեջ փորձել տարբերել նոսր,[br]տարածության մեջ ցրված ֆոտոնները

0:01:20.390,0:01:23.820
ցերեկային շատ կենդանիների աչքերի[br]համար բավականին դժվար է

0:01:23.820,0:01:27.510
Սակայն գիշերային կենդանիների համար[br]դա պարզապես հարմարվելու խնդիր է

0:01:27.510,0:01:31.401
Հարմարվելու ձևերից մեկը[br]չափերի հետ է կապված

0:01:31.401,0:01:35.491
Օրինակ՝երկարակրունկը,որի ակնախնձորներից[br]յուրաքանչյուրը իր ուղեղի չափ է,

0:01:35.491,0:01:40.100
դարձնում է նրան գլխի չափերի համեմատ[br]ամենամեծ աչքեր ունեցող կաթնասունը

0:01:40.100,0:01:44.390
Նույն հարաբերակցության դեպքում[br]մարդու աչքերը թուրինջի չափ կլինեին

0:01:44.390,0:01:47.131
Երկարակրունկի մեծ ակնախնձորները[br]ոչ թե նախատեսված են

0:01:47.131,0:01:48.521
նրանց սիրունիկ տեսքի,

0:01:48.531,0:01:51.160
այլ հնարավորինս շատ լույս կլանելու համար

0:01:51.160,0:01:53.971
Ավելի մեծ աչքերը կարող են ունենալ[br]ավելի մեծ բացվածքներ,

0:01:53.971,0:01:56.581
որոնք կոչվում են բիբեր և[br]ավելի մեծ ոսպնյակներ,որոնք

0:01:56.581,0:01:59.461
թույլ են տալիս,որ ավելի շատ[br]լույս կուտակվի ընկալիչների վրա

0:01:59.461,0:02:03.961
Մինչ երկարակրունկները գիշերային տեսարանը[br]սկանավորում են իրենց խոշոր «կոպերով»,

0:02:03.961,0:02:07.773
կատուներն օգտագործում են[br]իրենց փայլփլուն աչքերը

0:02:07.773,0:02:09.992
Կատուները իրենց աչքերի[br]«լուսավորությունը»

0:02:09.992,0:02:12.432
ստանում են tapetum lucidum[br]կոչվող թաղանթից,

0:02:12.432,0:02:14.202
որը գտնվում է լուսաընկալիչների ետևում

0:02:14.202,0:02:18.851
Այս թաղանթը բաղկացած է հայելանման[br]բջիջներից, որոնց մեջ կան բյուրեղներ,

0:02:18.851,0:02:22.353
որոնք ներթափանցող լույսը[br]անդրադարձնում են լուսաընկալիչներին,

0:02:22.353,0:02:24.096
իսկ հետո աչքից դուրս են մղում

0:02:24.096,0:02:25.962
Սա առաջացնում է ուժեղ լույս,

0:02:25.962,0:02:29.932
և լուսաընկալիչներին ֆոտոններ որսալու[br]երկրորդ հնարավորություն է տրվում

0:02:29.932,0:02:34.122
Իրականում, հենց այս սկզբունքով են ստեղծվել[br]ավտոմեքենաների լուսարձակները,

0:02:34.122,0:02:36.562
որոնք մենք օգտագործում ենք ճանապարհներին

0:02:36.562,0:02:39.263
Իսկ ա՛յ,դոդոշները հարմարվել [br]են լույսը դանդաղ ընկալել

0:02:39.263,0:02:41.383
Նրանք պատկերը կարողանում են տեսնել,

0:02:41.383,0:02:44.936
անգամ եթե վայրկյանում մի[br]լուսաընկալիչին մեկ ֆոտոն է հարվածում

0:02:44.936,0:02:47.961
Դոդոշների մոտ դա տեղի է [br]ունենում լուսաընկալիչների միջոցով,

0:02:47.961,0:02:50.956
որոնք 25 անգամ ավելի դանդաղ են[br]գործում, քան մարդունը

0:02:50.956,0:02:53.883
Սա նշանակում է,որ դոդոշները կարողանում են[br]մինչև 4-րդ վայրկյանը

0:02:53.883,0:02:57.596
ֆոտոն կուտակել,ինչը թույլ է տալիս[br]կուտակել շատ ավելին,քան մեր աչքերը՝

0:02:57.596,0:02:59.722
ժամանակի մեկ միավորի ընթացքում

0:02:59.722,0:03:03.343
Վատ կողմն այն է,որ այս պատճառով[br]դոդոշներն ավելի դանդաղ են արձագանքում

0:03:03.343,0:03:07.932
քանի որ նրանք 4 վայրկյանը մեկ են[br]թարմացված պատկեր տեսնում

0:03:07.932,0:03:11.494
Բարեբախտաբար, դոդոշները սովոր են թիրախի[br]տակ առնել դանդաղաշարժ զոհերի

0:03:11.494,0:03:14.684
Այդ ընթացքում գիշերը լցվում է[br]այնպիսի միջատներով,

0:03:14.684,0:03:16.713
ինչպիսիք են,օրինակ,իլիկաթիթեռները,որոնք

0:03:16.713,0:03:21.112
իրենց սիրելի ծաղիկները անգամ[br]աստղալից գիշերը գունավոր են տեսնում

0:03:21.112,0:03:23.374
Նրանք սա հաջողացնում են[br]մի անսպասելի շարժումով՝

0:03:23.374,0:03:26.113
ազատվելով իրենց տեսողական[br]դաշտի մանր առարկաներից

0:03:26.113,0:03:29.633
Ինֆորմացիան մոտակա լուսաընկալիչներից[br]կուտակվում է նրանց ուղեղում,

0:03:29.633,0:03:32.124
ուստի,յուրաքանչյուր խմբի[br]ընկալունակությունն ավելին է,

0:03:32.124,0:03:34.420
քան առանձին[br]ընկալիչների պարագայում

0:03:34.420,0:03:36.726
Այնուամենայնիվ,լուսաընկալիչների կուտակումը

0:03:36.726,0:03:38.791
առաջացնում է պատկերի[br]վատ տեսանելիություն,

0:03:38.791,0:03:41.089
քանի որ լավ լուսաընկալիչների[br]ցանց ունենալու համար

0:03:41.089,0:03:43.369
հարկավոր են լավ մասնիկներ[br]որոնցից յուրաքանչյուրը

0:03:43.369,0:03:46.174
տարածության մեջ հայտնաբերում է[br]մի կետից դուրս եկող ֆոտոններ,

0:03:46.174,0:03:48.884
Որպեսզի ծաղիկները տեսանելի դառնան,[br]անհրաժեշտ է ինչ-որ բան

0:03:48.884,0:03:51.545
զոհաբերել՝ կամ ֆոտոնները,[br]կամ մասնիկները

0:03:51.545,0:03:54.702
Էական չէ՝ աչքերը դանդաղկո՞տ են,[br]հսկայակա՞ն, փայլփլո՞ւն, թե՝ խամրած,

0:03:54.702,0:03:57.284
հենց այս կենսաբանական[br]հարմարումների համակցությունն է,որ

0:03:57.284,0:04:01.344
գիշերային կենդանիներին բացառիկ[br]տեսողական ուժ է հաղորդում

0:04:01.344,0:04:04.164
Պատկերացրեք, թե ինչպիսին կլիներ[br]նրանց աչքերով

0:04:04.164,0:04:06.833
աշխարհը,որն արթնանում է[br]արևի մայր մտնելուն պես