Chúng ta nghe hoài về calories.
Có bao nhiêu calories
trong cái bánh quy này?
Bao nhiêu calories được đốt cháy
bởi 100 động tác thể dục,
hay một cuộc chạy đường dài,
hay khi ta cử động?
Nhưng calories thực ra là gì?
Chúng ta thực sự cần bao nhiêu calories?
Calories là một cách để theo dõi
nguồn năng lượng của cơ thể.
Trạng thái cân bằng khỏe mạnh là khi
mức năng lượng
đưa vào và tiêu hao
là bằng nhau.
Nếu năng lượng hấp thu
nhiều hơn tiêu thụ,
sự dư thừa đó sẽ tích lũy
thành chất béo trong tế bào,
và ta sẽ tăng cân.
Nếu tiêu thụ nhiều hơn hấp thu,
ta sẽ giảm kí.
Vậy nên, phải tính toán
lượng năng lượng hấp thụ và sử dụng.
Và ta đưa ra một loại đơn vị,
gọi là calories.
Một calorie, loại đo được trong thức ăn,
cũng được gọi là đại calo,
được định nghĩa là
năng lượng cần thiết
để tăng nhiệt độ của 1kg nước
thêm 1 độ C.
Mọi thứ ta hấp thụ
đều chứa calories,
thể hiện mức năng lượng
chứa trong liên kết hóa học của nó.
1 miếng pizza cỡ vừa chứa 272 calories,
bánh mì chứa 78 calories,
1 quả táo cung cấp khoảng 52 calories.
Năng lượng đó được giải phóng
qua quá trình tiêu hóa,
và tích lũy ở các phân tử khác
có thể được phân giải để cung cấp
năng lượng cho cơ thể khi cần.
Năng lượng được sử dụng theo 3 con đường:
khoảng 10% kích hoạt quá trình tiêu hóa,
khoảng 20% cung cấp
cho các hoạt động thể chất,
và phần lớn, khoảng 70%,
hỗ trợ các chức năng cơ bản
của các cơ quan và mô thần kinh.
Chức năng thứ 3 này tương ứng với
tốc độ trao đổi chất của chúng ta.
Một lượng calories cần để duy trì sự sống,
nếu bạn không ăn hoặc không hoạt động,
thêm vào vài hoạt động thể chất
và tiêu hóa,
là bạn đã có hướng dẫn chính thức
để biết mỗi người cần
trung bình bao nhiêu calories mỗi ngày:
2000 với phụ nữ và 2500 với đàn ông.
Những ước lượng này
dựa trên các yếu tố như
cân nặng trung bình,
hoạt động thể chất và khối lượng cơ.
Liệu nó có nghĩa là mọi người
đều phải giải phóng khoảng 2000 calories?
Không hẳn.
Nếu bạn đang tham gia một hoạt động
tiêu tốn nhiều năng lượng,
như cuộc đua Tour de France,
cơ thể bạn có thể dùng tới
9000 calories mỗi ngày.
Mang thai cần
nhiều calories hơn bình thường.
và người già
thường có tốc độ trao đổi chất chậm,
năng lượng được tiêu thụ chậm,
nên cần ít năng lượng hơn.
Dưới đây là vài điều bạn cần biết
trước khi tính toán calories.
Lượng calories trong chú thích dinh dưỡng
cho biết mức năng lượng mà thức ăn đó chứa
không phải là lượng năng lượng
bạn thật sự hấp thu.
Những thức ăn nhiều xơ
như cần tây hay lúa mì
cần nhiều năng lượng hơn để tiêu hóa,
nên bạn có thể nhận được ít năng lượng
từ khẩu phần 100 calories cần tây
hơn là khẩu phần 100 calories
từ khoai tây chiên.
Chưa nói đến thực tế là
một số thực phẩm cung cấp
các chất dinh dưỡng như đạm và vitamin,
trong khi những thực phẩm khác
có ít giá trị dinh dưỡng hơn nhiều.
Ăn quá nhiều những thực phẩm như thế,
có thể dẫn đến béo phì, suy dinh dưỡng.
Ngay cả cùng một loại thực phẩm,
mỗi người sẽ hấp thụ
một lượng calories khác nhau.
Sự khác biệt nằm ở mức độ enzim,
vi khuẩn đường ruột,
và cả ở độ dài ruột,
nghĩa là khả năng phân giải
năng lượng trong thức ăn của mỗi người
có chút khác biệt.
Vậy nên, dù calories rất hữu dụng
trong việc đo đếm năng lượng,
nhưng để tìm ra chính xác
số năng lượng cần,
cần phải có thêm
những yếu tố khác như
tập thể dục, loại thức ăn,
và khả năng tiêu thụ năng lượng
của cơ thể.
Chúc bạn may mắn tìm được tất cả chúng
trên cùng một chú thích dinh dưỡng.