1
00:00:06,728 --> 00:00:09,368
Stalno slušamo o kalorijama.

2
00:00:09,368 --> 00:00:11,264
Koliko kalorija ima u ovom kolačiću?

3
00:00:11,264 --> 00:00:13,862
Koliko se njih sagori u 100 skokova,

4
00:00:13,862 --> 00:00:15,305
ili trčanjem na duge relacije

5
00:00:15,305 --> 00:00:16,497
ili vrpoljenjem?

6
00:00:16,497 --> 00:00:21,408
Ali šta je zapravo kalorija
i koliko ih nam je zapravo potrebno?

7
00:00:21,408 --> 00:00:25,460
Kalorije su način praćenja
energetskog budžeta tela.

8
00:00:25,460 --> 00:00:30,795
Zdrava ravnoteža postiže se kada unesemo
onoliko energije koliko izgubimo.

9
00:00:30,795 --> 00:00:34,703
Ako stalno u naša tela unosimo
više energije nego što je sagorevamo,

10
00:00:34,703 --> 00:00:38,854
višak će se postepeno slagati
u našim masnim ćelijama

11
00:00:38,854 --> 00:00:40,419
i ugojićemo se.

12
00:00:40,419 --> 00:00:44,377
Ako sagorevamo više energije
nego što unosimo, smršaćemo.

13
00:00:44,377 --> 00:00:48,198
Moramo da imamo mogućnost
merenja energije koju unosimo i koristimo,

14
00:00:48,198 --> 00:00:51,513
a to radimo sa jedinicom
koja se zove kalorija.

15
00:00:51,513 --> 00:00:56,286
Jedna kalorija, kao ona u hrani,
takođe se naziva i velikom kalorijom

16
00:00:56,286 --> 00:00:58,605
i definiše se kao količina energije

17
00:00:58,605 --> 00:01:02,654
koja bi bila potrebna da se podigne
temperatura jednog kilograma vode

18
00:01:02,654 --> 00:01:05,830
za jedan stepen Celzijusa.

19
00:01:05,830 --> 00:01:08,724
Sve što unosimo ima kalorijsku vrednost,

20
00:01:08,724 --> 00:01:13,505
meru toga koliko energije taj proizvod
skladišti u svojim hemijskim jedinjenjima.

21
00:01:13,505 --> 00:01:17,745
Prosečno parče pice ima 272 kalorije,

22
00:01:17,745 --> 00:01:20,634
u parčetu hleba ih ima oko 78,

23
00:01:20,634 --> 00:01:23,720
a jabuka ih ima oko 52.

24
00:01:23,720 --> 00:01:26,320
Ta energija oslobađa se tokom varenja

25
00:01:26,320 --> 00:01:28,536
i skladišti u drugim molekulima

26
00:01:28,536 --> 00:01:32,529
koji se mogu razbiti da se pruži energija
kada je potrebna telu.

27
00:01:32,529 --> 00:01:34,449
Koristi se na tri načina:

28
00:01:34,449 --> 00:01:36,980
oko 10% omogućava varenje,

29
00:01:36,980 --> 00:01:39,974
oko 20% napaja fizičke aktivnosti,

30
00:01:39,974 --> 00:01:42,506
a najveći deo, oko 70%,

31
00:01:42,506 --> 00:01:46,845
održava osnovne funkcije
naših organa i tkiva.

32
00:01:46,845 --> 00:01:51,197
Ta treća funkcija odgovara
vašoj osnovnoj stopi metabolizma,

33
00:01:51,197 --> 00:01:54,233
što je broj kalorija koji bi vam
bio potreban da preživite

34
00:01:54,233 --> 00:01:57,259
ukoliko ne biste jeli ili se kretali.

35
00:01:57,259 --> 00:01:59,492
Dodajte fizičku aktivnost i varenje

36
00:01:59,492 --> 00:02:01,812
i dolazite do zvaničnih uputstava

37
00:02:01,812 --> 00:02:06,688
za to koliko je kalorija potrebno
prosečnoj osobi svakog dana:

38
00:02:06,688 --> 00:02:10,103
2000 za žene i 2500 za muškarce.

39
00:02:10,103 --> 00:02:11,957
Ove procene zasnovane su na faktorima

40
00:02:11,957 --> 00:02:16,527
poput prosečne težine, fizičke aktivnosti
i mišićne mase.

41
00:02:16,527 --> 00:02:20,567
Da li to znači da svako
treba da teži ka 2000 kalorija?

42
00:02:20,567 --> 00:02:22,206
Ne mora da znači.

43
00:02:22,206 --> 00:02:24,884
Ukoliko se bavite aktivnošću
koja zahteva puno energije,

44
00:02:24,884 --> 00:02:26,380
poput učešća na Tur de fransu,

45
00:02:26,380 --> 00:02:30,779
vaše telo može da koristi
i do 9000 kalorija dnevno.

46
00:02:30,779 --> 00:02:33,997
U trudnoći je potrebno
neznatno više kalorija nego inače

47
00:02:33,997 --> 00:02:37,523
i stariji ljudi obično imaju
sporiji metabolizam,

48
00:02:37,523 --> 00:02:41,437
energija se postpenije sagoreva,
tako da je potrebno manje.

49
00:02:41,437 --> 00:02:45,005
Evo još nečega što treba da znate
pre nego što počnete s brojanjem kalorija.

50
00:02:45,005 --> 00:02:50,456
Broj kalorija na etiketama kod hrane
označava koliko energije hrana sadrži,

51
00:02:50,456 --> 00:02:54,379
a ne koliko energije zapravo
možete iz nje dobiti.

52
00:02:54,379 --> 00:02:59,194
Vlaknastoj hrani poput celera i žitarica
potrebno je više energije za varenje

53
00:02:59,194 --> 00:03:04,072
tako biste zapravo dobili manje energije
od porcije celera od 100 kalorija

54
00:03:04,072 --> 00:03:07,410
nego od porcije čipsa od 100 kalorija.

55
00:03:07,410 --> 00:03:10,418
Ne zaboravimo i činjenicu
da neka hrana nudi hranljive sastojke,

56
00:03:10,418 --> 00:03:12,328
poput proteina i vitamina

57
00:03:12,328 --> 00:03:15,416
dok druga nudi dosta manje
hranljive vrednosti.

58
00:03:15,416 --> 00:03:17,110
Ukoliko jedete previše takve hrane,

59
00:03:17,110 --> 00:03:21,032
možete postati gojazni i neuhranjeni.

60
00:03:21,032 --> 00:03:23,437
Čak i sa potpuno istom hranom,

61
00:03:23,437 --> 00:03:27,112
različiti ljudi mogu da dobiju
različit broj kalorija.

62
00:03:27,112 --> 00:03:29,439
Varijacije u stvarima poput nivoa enzima,

63
00:03:29,439 --> 00:03:30,981
crevnih bakterija

64
00:03:30,981 --> 00:03:33,104
i čak i dužine creva

65
00:03:33,104 --> 00:03:37,479
znače da je sposobnost svakog čoveka
da dobije energiju iz hrane

66
00:03:37,479 --> 00:03:39,338
pomalo drugačije.

67
00:03:39,338 --> 00:03:41,846
Kalorija je dakle korisna
jedinica mere energije,

68
00:03:41,846 --> 00:03:45,605
ali kako bismo otkrili tačno
koliko ih je potrebno svakom od nas,

69
00:03:45,605 --> 00:03:48,260
potrebno je uračunati
i stvari poput vežbe,

70
00:03:48,260 --> 00:03:49,514
vrste hrane,

71
00:03:49,514 --> 00:03:52,022
kao i sposobnosti našeg tela
da preradi hranu.

72
00:03:52,022 --> 00:03:54,976
Srećno vam bilo da sve to nađete
na etiketi proizvoda.