[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.85,0:00:03.94,Default,,0000,0000,0000,,Toen de Portugezen \Nzo'n vijfhonderd jaar geleden Dialogue: 0,0:00:03.94,0:00:06.23,Default,,0000,0000,0000,,in Latijns-Amerika arriveerden, Dialogue: 0,0:00:06.23,0:00:08.93,Default,,0000,0000,0000,,ontdekten ze natuurlijk het prachtige\Ntropisch regenwoud.\N Dialogue: 0,0:00:08.93,0:00:13.16,Default,,0000,0000,0000,,Tussen deze nooit geziene biodiversiteit, Dialogue: 0,0:00:13.16,0:00:17.08,Default,,0000,0000,0000,,vonden ze een soort \Ndie snel hun aandacht trok. Dialogue: 0,0:00:17.08,0:00:23.58,Default,,0000,0000,0000,,In deze soort vind je een donkerrode hars,\Nwanneer je de schors wegzaagt. Dialogue: 0,0:00:23.58,0:00:29.35,Default,,0000,0000,0000,,Dit was uitstekend om stof te kleuren \Nen zo kleren te maken. Dialogue: 0,0:00:29.35,0:00:33.80,Default,,0000,0000,0000,,De inheemse bevolking noemde \Ndeze soort 'pau brasil', Dialogue: 0,0:00:33.80,0:00:39.59,Default,,0000,0000,0000,,en dat is de reden waarom dit land\N'land van Brasil' werd, en later Brazilië. Dialogue: 0,0:00:39.82,0:00:44.36,Default,,0000,0000,0000,,Het enige land in de wereld\Ndat de naam heeft van een boom. Dialogue: 0,0:00:44.36,0:00:49.56,Default,,0000,0000,0000,,Je begrijpt dat het dus heel stoer is \Nom boswachter te zijn in Brazilië, Dialogue: 0,0:00:49.56,0:00:51.51,Default,,0000,0000,0000,,onder nog andere redenen. Dialogue: 0,0:00:51.51,0:00:54.39,Default,,0000,0000,0000,,Producten uit het woud vinden we overal. Dialogue: 0,0:00:54.39,0:00:56.33,Default,,0000,0000,0000,,Los van deze producten Dialogue: 0,0:00:56.33,0:00:59.95,Default,,0000,0000,0000,,is het woud zeer belangrijk voor\Nde klimaatregulatie. Dialogue: 0,0:00:59.95,0:01:04.32,Default,,0000,0000,0000,,Het regenwoud in Brazilië zorgt voor \Nbijna zeventig procent Dialogue: 0,0:01:04.32,0:01:07.89,Default,,0000,0000,0000,,van de verdamping die later regen wordt. Dialogue: 0,0:01:07.89,0:01:16.66,Default,,0000,0000,0000,,Alleen al het Amazonewoud pompt elke dag\Ntwintig miljard ton water in de atmosfeer. Dialogue: 0,0:01:16.66,0:01:21.46,Default,,0000,0000,0000,,Dit is meer water dan dat de \NAmazonerivier, de grootste rivier ter wereld, Dialogue: 0,0:01:21.46,0:01:25.99,Default,,0000,0000,0000,,elke dag in de zee loost, namelijk\Nzeventien miljard ton water. Dialogue: 0,0:01:25.99,0:01:28.30,Default,,0000,0000,0000,,Als we water zouden moeten koken Dialogue: 0,0:01:28.30,0:01:31.95,Default,,0000,0000,0000,,om hetzelfde effect te krijgen \Nals de evapotranspiratie, Dialogue: 0,0:01:31.95,0:01:36.92,Default,,0000,0000,0000,,hadden we zes maanden nodig van de \Ntotale mondiale elektriciteitsopwekking. Dialogue: 0,0:01:37.60,0:01:40.24,Default,,0000,0000,0000,,Het is dus een belangrijke vriendendienst. Dialogue: 0,0:01:40.98,0:01:44.80,Default,,0000,0000,0000,,We hebben ongeveer vier miljard\Nhectare aan bossen in de wereld. Dialogue: 0,0:01:44.80,0:01:50.23,Default,,0000,0000,0000,,Dat is ongeveer de oppervlakte van\NChina, de VS, Canada en Brazilië samen, Dialogue: 0,0:01:50.23,0:01:52.54,Default,,0000,0000,0000,,om je een idee te geven. Dialogue: 0,0:01:52.54,0:01:56.65,Default,,0000,0000,0000,,Driekwart daarvan bevindt zich \Nin de gematigde zone Dialogue: 0,0:01:56.65,0:02:00.01,Default,,0000,0000,0000,,en slechts een kwart in de tropen. Dialogue: 0,0:02:00.01,0:02:06.02,Default,,0000,0000,0000,,Dat kwart, of een miljard hectare,\Nheeft echter de meeste biodiversiteit Dialogue: 0,0:02:06.02,0:02:10.53,Default,,0000,0000,0000,,en, zeer belangrijk, vijftig procent \Nvan de levende biomassa, koolstof. Dialogue: 0,0:02:12.01,0:02:16.23,Default,,0000,0000,0000,,Tweeduizend jaar geleden hadden we nog \Nzes miljard hectare bos, Dialogue: 0,0:02:16.23,0:02:19.48,Default,,0000,0000,0000,,vijftig procent meer dan dat we nu hebben. Dialogue: 0,0:02:19.48,0:02:23.64,Default,,0000,0000,0000,,We zijn twee miljard hectare verloren\Nin de laatste tweeduizend jaar. Dialogue: 0,0:02:23.64,0:02:27.92,Default,,0000,0000,0000,,In de laatste honderd jaar, verloren \Nwe echter de helft van dat cijfer. Dialogue: 0,0:02:27.92,0:02:32.61,Default,,0000,0000,0000,,Dat gebeurde toen we veranderden van \Nontbossing van gematigde bossen Dialogue: 0,0:02:32.61,0:02:34.99,Default,,0000,0000,0000,,naar ontbossing van tropische wouden. Dialogue: 0,0:02:36.07,0:02:39.44,Default,,0000,0000,0000,,Denk er even over na: in honderd jaar tijd Dialogue: 0,0:02:39.44,0:02:43.28,Default,,0000,0000,0000,,verloren we dezelfde hoeveelheid \Nbos in de tropen Dialogue: 0,0:02:43.28,0:02:46.92,Default,,0000,0000,0000,,als we in tweeduizend jaar verloren \Naan gematigde bossen. Dialogue: 0,0:02:46.92,0:02:49.89,Default,,0000,0000,0000,,Dat is de snelheid \Nvan de huidige vernietiging. Dialogue: 0,0:02:50.82,0:02:54.74,Default,,0000,0000,0000,,Brazilië is een belangrijk element\Nin dit verhaal. Dialogue: 0,0:02:54.74,0:02:58.48,Default,,0000,0000,0000,,We hebben het op een na grootste bos \Nin de wereld, na Rusland. Dialogue: 0,0:02:58.48,0:03:02.34,Default,,0000,0000,0000,,Dat betekent dat twaalf procent van \Nalle bossen zich in Brazilië bevindt. Dialogue: 0,0:03:02.34,0:03:04.15,Default,,0000,0000,0000,,Het meeste daarvan in de Amazone, Dialogue: 0,0:03:04.15,0:03:07.60,Default,,0000,0000,0000,,het grootste stuk bos dat we hebben.\NHet is een heel groot gebied. Dialogue: 0,0:03:07.60,0:03:10.98,Default,,0000,0000,0000,,Je ziet dat er veel Europese\Nlanden in passen. Dialogue: 0,0:03:10.98,0:03:14.48,Default,,0000,0000,0000,,Tachtig procent van dat gebied \Nbestaat nog altijd. Dialogue: 0,0:03:14.48,0:03:16.11,Default,,0000,0000,0000,,Dat is het goede nieuws. Dialogue: 0,0:03:16.11,0:03:20.82,Default,,0000,0000,0000,,Maar we verloren vijftien procent \Nin slechts dertig jaar. Dialogue: 0,0:03:20.82,0:03:22.85,Default,,0000,0000,0000,,Aan deze snelheid zullen we Dialogue: 0,0:03:22.85,0:03:26.02,Default,,0000,0000,0000,,heel snel deze krachtige pomp \N Dialogue: 0,0:03:26.02,0:03:30.01,Default,,0000,0000,0000,,die ons klimaat reguleert, verliezen. Dialogue: 0,0:03:30.01,0:03:32.69,Default,,0000,0000,0000,,Ontbossing was zeer snel\Naan het toenemen Dialogue: 0,0:03:32.69,0:03:36.11,Default,,0000,0000,0000,,tijdens het einde van de jaren 90 en het \Nbegin van de jaren 2000. Dialogue: 0,0:03:36.11,0:03:39.39,Default,,0000,0000,0000,,(geluid van kettingzaag) Dialogue: 0,0:03:39.39,0:03:43.60,Default,,0000,0000,0000,,(geluid van omvallende boom) Dialogue: 0,0:03:43.60,0:03:47.95,Default,,0000,0000,0000,,27 000 vierkante kilometer in een jaar. Dialogue: 0,0:03:47.95,0:03:51.60,Default,,0000,0000,0000,,Dat is 2,7 miljoen hectare. Dialogue: 0,0:03:51.60,0:03:56.54,Default,,0000,0000,0000,,Dat is bijna de helft \Nvan Costa Rica, elk jaar. Dialogue: 0,0:03:57.65,0:04:01.64,Default,,0000,0000,0000,,Op dat moment -- in 2003, 2004 -- Dialogue: 0,0:04:01.64,0:04:06.12,Default,,0000,0000,0000,,ging ik voor de overheid werken. Dialogue: 0,0:04:06.12,0:04:10.57,Default,,0000,0000,0000,,Samen met andere teamleden\Nvan het Nationaal Bosbeheer, Dialogue: 0,0:04:10.57,0:04:15.64,Default,,0000,0000,0000,,moesten we een team oprichten en\Nde oorzaken zoeken van ontbossing Dialogue: 0,0:04:15.64,0:04:19.00,Default,,0000,0000,0000,,en een plan maken om dit \Nte bestrijden op nationaal niveau. Dialogue: 0,0:04:19.00,0:04:21.90,Default,,0000,0000,0000,,Lokale overheden, \Nhet maatschappelijk middenveld, Dialogue: 0,0:04:21.90,0:04:24.18,Default,,0000,0000,0000,,bedrijven en lokale gemeenschappen Dialogue: 0,0:04:24.18,0:04:27.22,Default,,0000,0000,0000,,werden betrokken bij het plan. Dialogue: 0,0:04:27.22,0:04:33.02,Default,,0000,0000,0000,,Uiteindelijk hadden we een plan uitgewerkt\Nmet 144 acties in verschillende gebieden. Dialogue: 0,0:04:33.02,0:04:35.54,Default,,0000,0000,0000,,Nu zal ik deze een voor een toelichten. Dialogue: 0,0:04:35.54,0:04:42.17,Default,,0000,0000,0000,,Nee, juist enkele voorbeelden van\Nwat we de jaren nadien gedaan hebben. Dialogue: 0,0:04:42.17,0:04:47.90,Default,,0000,0000,0000,,Ten eerste hebben we een systeem opgezet\Nmet het nationale ruimteagentschap, Dialogue: 0,0:04:47.90,0:04:50.90,Default,,0000,0000,0000,,dat kan zien waar ontbossing plaatsvindt, Dialogue: 0,0:04:50.90,0:04:52.40,Default,,0000,0000,0000,,bijna real-time. Dialogue: 0,0:04:52.40,0:04:54.96,Default,,0000,0000,0000,,In Brazilië hebben we nu\Neen systeem, DETER, Dialogue: 0,0:04:54.96,0:04:58.08,Default,,0000,0000,0000,,waaruit we elke maand, \Nof elke twee maanden, Dialogue: 0,0:04:58.08,0:05:00.87,Default,,0000,0000,0000,,kunnen afleiden waar ontbossing\Nprecies plaatsvindt. Dialogue: 0,0:05:00.87,0:05:03.74,Default,,0000,0000,0000,,We kunnen dus meteen ingrijpen. Dialogue: 0,0:05:03.74,0:05:05.88,Default,,0000,0000,0000,,Al deze informatie is\Nvolledig inzichtelijk, Dialogue: 0,0:05:05.88,0:05:08.86,Default,,0000,0000,0000,,zodat anderen het kunnen kopiëren \Nin onafhankelijke systemen. Dialogue: 0,0:05:08.86,0:05:10.84,Default,,0000,0000,0000,,Dat maakte het onder andere mogelijk Dialogue: 0,0:05:10.84,0:05:17.45,Default,,0000,0000,0000,,om 1,4 miljoen kubieke meter illegaal\Nverkregen stammen in beslag te nemen. Dialogue: 0,0:05:17.45,0:05:23.07,Default,,0000,0000,0000,,Een deel daarvan zagen en verkopen we.\NDe opbrengst daarvan wordt een fonds Dialogue: 0,0:05:23.07,0:05:28.44,Default,,0000,0000,0000,,dat we gebruiken om milieuprojecten\Nvan lokale gemeenschappen te financieren. Dialogue: 0,0:05:28.76,0:05:31.46,Default,,0000,0000,0000,,Ook konden we hiermee\Neen grote operatie opzetten Dialogue: 0,0:05:31.46,0:05:33.91,Default,,0000,0000,0000,,om corruptie en illegale activiteiten\Naan te pakken. Dialogue: 0,0:05:33.91,0:05:37.26,Default,,0000,0000,0000,,De actie leidde tot \Nde arrestaties van 700 mensen, Dialogue: 0,0:05:37.26,0:05:39.38,Default,,0000,0000,0000,,waaronder ook veel ambtenaren. Dialogue: 0,0:05:39.94,0:05:44.99,Default,,0000,0000,0000,,Daarna zorgden we dat gebieden \Nwaar illegale ontbossing plaatsvond Dialogue: 0,0:05:44.99,0:05:48.52,Default,,0000,0000,0000,,geen enkele vorm van krediet\Nof financiering mogen krijgen. Dialogue: 0,0:05:48.52,0:05:53.26,Default,,0000,0000,0000,,We verhinderden dat via de banken en \Nverbonden het met de eindgebruikers. Dialogue: 0,0:05:53.26,0:05:55.44,Default,,0000,0000,0000,,Supermarkten, slachthuizen, etc. Dialogue: 0,0:05:55.44,0:05:58.81,Default,,0000,0000,0000,,die producten kopen van \Nillegaal gekapte gebieden, Dialogue: 0,0:05:58.81,0:06:02.53,Default,,0000,0000,0000,,kunnen dus ook verantwoordelijk\Nworden gesteld voor de ontbossing. Dialogue: 0,0:06:02.53,0:06:06.11,Default,,0000,0000,0000,,We maken al deze verbindingen om zo\Nhet probleem aan te pakken. Dialogue: 0,0:06:06.11,0:06:09.22,Default,,0000,0000,0000,,We werken ook aan twistpunten\Nover grondbezit. Dialogue: 0,0:06:09.22,0:06:11.70,Default,,0000,0000,0000,,Dat is zeer belangrijk om\Nconflicten te vermijden. Dialogue: 0,0:06:11.70,0:06:15.37,Default,,0000,0000,0000,,Vijftig miljoen hectare beschermd\Ngebied werd gecreëerd, Dialogue: 0,0:06:15.37,0:06:19.97,Default,,0000,0000,0000,,een gebied ter grootte van Spanje. Dialogue: 0,0:06:19.97,0:06:24.74,Default,,0000,0000,0000,,Daarvan was acht miljoen hectare \Ngrond van de inheemse bevolking. Dialogue: 0,0:06:24.74,0:06:28.43,Default,,0000,0000,0000,,Nu beginnen we de resultaten te zien. Dialogue: 0,0:06:28.43,0:06:30.93,Default,,0000,0000,0000,,In de laatste tien jaar Dialogue: 0,0:06:30.93,0:06:34.53,Default,,0000,0000,0000,,is de ontbossing in Brazilië\Nmet 75% gedaald. Dialogue: 0,0:06:34.53,0:06:40.14,Default,,0000,0000,0000,,(Applaus) Dialogue: 0,0:06:40.14,0:06:43.92,Default,,0000,0000,0000,,Als we dat vergelijken \Nmet de gemiddelde ontbossing Dialogue: 0,0:06:43.92,0:06:46.18,Default,,0000,0000,0000,,van de laatste tien jaar, Dialogue: 0,0:06:46.18,0:06:50.72,Default,,0000,0000,0000,,hebben we 8,7 miljoen hectare gered,\Nongeveer de oppervlakte van Oostenrijk. Dialogue: 0,0:06:50.72,0:06:53.69,Default,,0000,0000,0000,,Maar veel belangrijker nog: \Nhet verhinderde de uitstoot Dialogue: 0,0:06:53.69,0:06:56.58,Default,,0000,0000,0000,,van drie miljard ton CO2 in de atmosfeer. Dialogue: 0,0:06:56.58,0:07:01.65,Default,,0000,0000,0000,,Dit is veruit de grootste bijdrage aan \Nde vermindering van broeikasgassen, Dialogue: 0,0:07:01.65,0:07:04.68,Default,,0000,0000,0000,,tot op vandaag, als positieve actie. Dialogue: 0,0:07:05.73,0:07:08.91,Default,,0000,0000,0000,,Je zou denken dat bij dit soort acties Dialogue: 0,0:07:08.91,0:07:12.04,Default,,0000,0000,0000,,om ontbossing te verminderen, Dialogue: 0,0:07:12.04,0:07:14.14,Default,,0000,0000,0000,,er een economische impact zal zijn, Dialogue: 0,0:07:14.14,0:07:18.28,Default,,0000,0000,0000,,omdat er geen economische activiteit \Nzal zijn of zoiets. Dialogue: 0,0:07:18.30,0:07:21.08,Default,,0000,0000,0000,,Maar interessant genoeg\Nis het juist andersom. Dialogue: 0,0:07:21.08,0:07:25.96,Default,,0000,0000,0000,,Tijdens de periode van de \Ngrootste daling in ontbossing Dialogue: 0,0:07:25.96,0:07:30.11,Default,,0000,0000,0000,,verdubbelde de economie\Nin vergelijking met het vorige decennia, Dialogue: 0,0:07:30.11,0:07:32.70,Default,,0000,0000,0000,,toen de ontbossing toenam. Dialogue: 0,0:07:32.70,0:07:34.75,Default,,0000,0000,0000,,Het is dus een goede les voor ons. Dialogue: 0,0:07:34.75,0:07:37.10,Default,,0000,0000,0000,,Misschien heeft dit niets te \Nmaken met elkaar. Dialogue: 0,0:07:37.10,0:07:40.18,Default,,0000,0000,0000,,Dat zien we pas als\Nontbossing vermindert. Dialogue: 0,0:07:41.17,0:07:45.12,Default,,0000,0000,0000,,Dit is allemaal zeer goed nieuws, \Nen een puike prestatie Dialogue: 0,0:07:45.12,0:07:48.45,Default,,0000,0000,0000,,waar we zeer trots op mogen zijn, Dialogue: 0,0:07:48.45,0:07:51.22,Default,,0000,0000,0000,,maar het is allesbehalve voldoende. Dialogue: 0,0:07:51.22,0:07:56.11,Default,,0000,0000,0000,,In 2013 werd er in het Amazonewoud Dialogue: 0,0:07:56.11,0:07:59.75,Default,,0000,0000,0000,,ruim een half miljoen hectare gekapt. Dialogue: 0,0:07:59.75,0:08:02.41,Default,,0000,0000,0000,,Dat betekent dat er elke minuut Dialogue: 0,0:08:02.41,0:08:05.78,Default,,0000,0000,0000,,een gebied zo groot als twee voetbalvelden Dialogue: 0,0:08:05.78,0:08:09.66,Default,,0000,0000,0000,,gekapt werd vorig jaar, enkel vorig jaar. Dialogue: 0,0:08:09.66,0:08:14.08,Default,,0000,0000,0000,,Als we daarbij andere ontbossing optellen\Nin andere ecosystemen in Brazilië, Dialogue: 0,0:08:14.08,0:08:18.42,Default,,0000,0000,0000,,spreken we nog altijd over het snelste\Nontbossingstempo ter wereld. Dialogue: 0,0:08:19.11,0:08:22.46,Default,,0000,0000,0000,,Het is alsof we helden van het bos zijn, Dialogue: 0,0:08:22.46,0:08:24.92,Default,,0000,0000,0000,,maar tegelijk ook ontbossingskampioenen. Dialogue: 0,0:08:25.63,0:08:30.33,Default,,0000,0000,0000,,We kunnen dus beslist\Nnog niet tevreden zijn. Dialogue: 0,0:08:30.33,0:08:32.14,Default,,0000,0000,0000,,De volgende stap, denk ik, Dialogue: 0,0:08:32.14,0:08:36.69,Default,,0000,0000,0000,,is vechten om ontbossing \Nvolledig te stoppen in Brazilië Dialogue: 0,0:08:36.69,0:08:40.06,Default,,0000,0000,0000,,en dit als doel te hebben voor 2020. Dialogue: 0,0:08:40.06,0:08:41.42,Default,,0000,0000,0000,,Dat is onze volgende stap. Dialogue: 0,0:08:41.42,0:08:43.54,Default,,0000,0000,0000,,Ik ben altijd al geïnteresseerd geweest Dialogue: 0,0:08:43.54,0:08:46.22,Default,,0000,0000,0000,,in de relatie tussen \Nklimaatverandering en bossen. Dialogue: 0,0:08:46.22,0:08:49.06,Default,,0000,0000,0000,,Ten eerste omdat ontbossing \Nverantwoordelijk is Dialogue: 0,0:08:49.06,0:08:52.04,Default,,0000,0000,0000,,voor vijftien procent van \Nde uitstoot van broeikasgassen. Dialogue: 0,0:08:52.04,0:08:54.45,Default,,0000,0000,0000,,Het is dus een groot deel \Nvan het probleem. Dialogue: 0,0:08:54.45,0:08:57.89,Default,,0000,0000,0000,,Maar ook omdat bossen een groot deel\Nvan de oplossing kunnen zijn, Dialogue: 0,0:08:57.89,0:09:04.26,Default,,0000,0000,0000,,aangezien dat de beste manier is \Nom koolstof vast te houden. Dialogue: 0,0:09:04.69,0:09:07.49,Default,,0000,0000,0000,,Er is nog een andere relatie tussen\Nhet klimaat en bossen Dialogue: 0,0:09:07.49,0:09:11.55,Default,,0000,0000,0000,,die me opviel in 2008\Nen waardoor ik veranderde Dialogue: 0,0:09:11.55,0:09:15.04,Default,,0000,0000,0000,,van werken tegen ontbossing naar\Nwerken tegen de klimaatverandering. Dialogue: 0,0:09:15.04,0:09:17.72,Default,,0000,0000,0000,,Ik bezocht Brits Columbia in Canada, Dialogue: 0,0:09:17.72,0:09:22.37,Default,,0000,0000,0000,,samen met de hoofden \Nvan afdelingen uit andere landen Dialogue: 0,0:09:22.37,0:09:25.32,Default,,0000,0000,0000,,waarmee we een soort \Nbondgenootschap hebben, Dialogue: 0,0:09:25.32,0:09:28.92,Default,,0000,0000,0000,,zoals Canada, Rusland, \NIndia, China, de VS. Dialogue: 0,0:09:28.92,0:09:33.67,Default,,0000,0000,0000,,Toen we daar waren, leerden we \Nover een schorskever Dialogue: 0,0:09:33.67,0:09:36.96,Default,,0000,0000,0000,,die letterlijk de bossen \Naan het opeten is in Canada. Dialogue: 0,0:09:36.96,0:09:43.02,Default,,0000,0000,0000,,Wat we hier zien, die bruine bomen,\Ndie zijn eigenlijk dood. Dialogue: 0,0:09:43.02,0:09:48.41,Default,,0000,0000,0000,,Het zijn rechtopstaande dode bomen\Ndoor de larven van deze kever. Dialogue: 0,0:09:48.41,0:09:51.53,Default,,0000,0000,0000,,Deze kever wordt in toom gehouden Dialogue: 0,0:09:51.53,0:09:54.17,Default,,0000,0000,0000,,door het koude weer tijdens de winter. Dialogue: 0,0:09:54.17,0:09:57.68,Default,,0000,0000,0000,,Al vele jaren is er niet genoeg koude Dialogue: 0,0:09:57.68,0:10:01.57,Default,,0000,0000,0000,,om de populatie \Nvan deze kever te beperken. Dialogue: 0,0:10:01.57,0:10:08.22,Default,,0000,0000,0000,,Het is een plaag geworden die\Nmiljarden bomen aan het doden is. Dialogue: 0,0:10:08.22,0:10:12.61,Default,,0000,0000,0000,,Ik kwam terug met de vaststelling \Ndat het bos eigenlijk Dialogue: 0,0:10:12.61,0:10:18.13,Default,,0000,0000,0000,,een van de eerste en zwaarst getroffen \Nslachtoffers is van klimaatverandering. Dialogue: 0,0:10:18.13,0:10:19.66,Default,,0000,0000,0000,,Hierdoor dacht ik dat, Dialogue: 0,0:10:19.66,0:10:23.29,Default,,0000,0000,0000,,zelfs als ik erin slaag \Nom met al mijn collega's Dialogue: 0,0:10:23.29,0:10:26.01,Default,,0000,0000,0000,,de ontbossing te stoppen, Dialogue: 0,0:10:26.01,0:10:30.07,Default,,0000,0000,0000,,we later de strijd tegen de \Nklimaatverandering nog konden verliezen Dialogue: 0,0:10:30.07,0:10:34.01,Default,,0000,0000,0000,,door overstromingen, warmte, branden... Dialogue: 0,0:10:34.73,0:10:37.32,Default,,0000,0000,0000,,Ik besloot om bosbeheer te verlaten Dialogue: 0,0:10:37.32,0:10:40.89,Default,,0000,0000,0000,,om rechtstreeks te werken \Naan klimaatverandering. Dialogue: 0,0:10:40.89,0:10:46.26,Default,,0000,0000,0000,,Eerst nadenken over het probleem en het\Nte begrijpen, en van daaruit vertrekken. Dialogue: 0,0:10:46.60,0:10:49.51,Default,,0000,0000,0000,,De uitdaging van klimaatverandering is\Ntamelijk eenvoudig. Dialogue: 0,0:10:49.51,0:10:51.63,Default,,0000,0000,0000,,Het doel is heel duidelijk. Dialogue: 0,0:10:51.63,0:10:55.81,Default,,0000,0000,0000,,We willen de stijging in gemiddelde \Ntemperatuur op aarde Dialogue: 0,0:10:55.81,0:10:57.50,Default,,0000,0000,0000,,beperken tot twee graden. Dialogue: 0,0:10:57.50,0:10:59.25,Default,,0000,0000,0000,,Er zijn verschillende redenen voor. Dialogue: 0,0:10:59.25,0:11:01.30,Default,,0000,0000,0000,,Daar zal ik nu niet op ingaan. Dialogue: 0,0:11:01.79,0:11:04.91,Default,,0000,0000,0000,,Om aan die beperking \Nvan twee graden te geraken, Dialogue: 0,0:11:04.91,0:11:08.12,Default,,0000,0000,0000,,die nodig is om te overleven, Dialogue: 0,0:11:08.12,0:11:14.02,Default,,0000,0000,0000,,stelt de intergouvernementele werkgroep \Ninzake klimaatverandering (IPCC), Dialogue: 0,0:11:14.02,0:11:20.98,Default,,0000,0000,0000,,dat we een budget hebben van\Nduizend miljard ton CO2-uistoot Dialogue: 0,0:11:20.98,0:11:23.94,Default,,0000,0000,0000,,vanaf nu tot het einde van de eeuw. Dialogue: 0,0:11:24.06,0:11:27.49,Default,,0000,0000,0000,,Als we dit getal delen\Ndoor het aantal jaren, Dialogue: 0,0:11:27.49,0:11:33.55,Default,,0000,0000,0000,,hebben we een gemiddeld budget\Nvan elf miljard ton CO2 per jaar. Dialogue: 0,0:11:33.55,0:11:36.28,Default,,0000,0000,0000,,Wat is een ton CO2? Dialogue: 0,0:11:36.28,0:11:41.62,Default,,0000,0000,0000,,Dat is ongeveer wat een kleine auto\Ndie elke dag twintig kilometer rijdt, Dialogue: 0,0:11:41.62,0:11:44.07,Default,,0000,0000,0000,,uitstoot in een jaar. Dialogue: 0,0:11:44.84,0:11:46.85,Default,,0000,0000,0000,,Of dat is een enkele vlucht Dialogue: 0,0:11:46.85,0:11:49.32,Default,,0000,0000,0000,,van São Paulo naar \NJohannesburg of Londen. Dialogue: 0,0:11:49.32,0:11:51.55,Default,,0000,0000,0000,,Heen en terug is gelijk aan twee ton. Dialogue: 0,0:11:51.56,0:11:55.26,Default,,0000,0000,0000,,Elf miljard ton is bijna zes keer zoveel. Dialogue: 0,0:11:56.13,0:12:01.82,Default,,0000,0000,0000,,De uitstoot bedraagt tegenwoordig \Nvijftig miljard ton en is aan het groeien. Dialogue: 0,0:12:01.82,0:12:06.47,Default,,0000,0000,0000,,Het groeit en misschien\Nwordt het 61 ton tegen 2020. Dialogue: 0,0:12:06.47,0:12:11.27,Default,,0000,0000,0000,,We moeten dalen naar 10 ton tegen 2050. Dialogue: 0,0:12:11.27,0:12:15.93,Default,,0000,0000,0000,,Ondertussen zal de populatie groeien van\Nzeven tot negen miljard mensen. Dialogue: 0,0:12:15.93,0:12:19.28,Default,,0000,0000,0000,,De economie zal groeien van \Nzestig biljoen dollar in 2010 Dialogue: 0,0:12:19.28,0:12:21.39,Default,,0000,0000,0000,,naar 200 biljoen dollar. Dialogue: 0,0:12:21.92,0:12:26.13,Default,,0000,0000,0000,,We moeten zodanig veel efficiënter zijn Dialogue: 0,0:12:26.13,0:12:29.76,Default,,0000,0000,0000,,dat we van zeven ton CO2 per capita,\N Dialogue: 0,0:12:29.76,0:12:35.40,Default,,0000,0000,0000,,per persoon, per jaar, \Nnaar ongeveer een ton gaan. Dialogue: 0,0:12:35.40,0:12:39.54,Default,,0000,0000,0000,,Je moet kiezen:\Nhet vliegtuig of de auto. Dialogue: 0,0:12:40.44,0:12:42.91,Default,,0000,0000,0000,,De vraag is: halen we het? Dialogue: 0,0:12:42.91,0:12:44.41,Default,,0000,0000,0000,,Dat is exact dezelfde vraag Dialogue: 0,0:12:44.41,0:12:49.37,Default,,0000,0000,0000,,die ik kreeg wanneer ik een plan \Nontwikkelde tegen ontbossing. Dialogue: 0,0:12:49.37,0:12:52.61,Default,,0000,0000,0000,,Het is zo'n groot probleem, zo complex.\NKunnen we het wel aan? Dialogue: 0,0:12:53.40,0:12:56.77,Default,,0000,0000,0000,,Ik denk het wel. Denk hieraan: Dialogue: 0,0:12:56.77,0:13:01.33,Default,,0000,0000,0000,,Ontbossing zorgde voor zestig procent \Nvan de uitstoot van broeikasgassen Dialogue: 0,0:13:01.33,0:13:03.86,Default,,0000,0000,0000,,in Brazilië in de laatste tien jaar. Dialogue: 0,0:13:03.86,0:13:06.10,Default,,0000,0000,0000,,Nu iets minder dan dertig procent. Dialogue: 0,0:13:06.10,0:13:08.81,Default,,0000,0000,0000,,In de wereld is energie zestig procent. Dialogue: 0,0:13:09.30,0:13:13.01,Default,,0000,0000,0000,,Als we energie rechtstreeks\Nkunnen aanpakken, Dialogue: 0,0:13:13.01,0:13:15.49,Default,,0000,0000,0000,,net zoals we deden met ontbossing, Dialogue: 0,0:13:15.49,0:13:17.58,Default,,0000,0000,0000,,maken we misschien een kans. Dialogue: 0,0:13:17.82,0:13:21.03,Default,,0000,0000,0000,,Hier zijn vijf dingen die we\Nvolgens mij moeten doen. Dialogue: 0,0:13:21.03,0:13:25.98,Default,,0000,0000,0000,,Ten eerste moeten we vooruitgang en\NCO2-uitstoot van elkaar scheiden. Dialogue: 0,0:13:25.98,0:13:29.13,Default,,0000,0000,0000,,We hoeven niet alle bossen te kappen Dialogue: 0,0:13:29.13,0:13:33.72,Default,,0000,0000,0000,,voor meer werkgelegenheid, \Nmeer landbouw en een betere economie. Dialogue: 0,0:13:33.72,0:13:35.76,Default,,0000,0000,0000,,Dat bewezen we toen ontbossing afnam, Dialogue: 0,0:13:35.76,0:13:37.32,Default,,0000,0000,0000,,en de economie bleef groeien. Dialogue: 0,0:13:37.32,0:13:41.86,Default,,0000,0000,0000,,Hetzelfde zou kunnen gebeuren\Nin de energiesector. Dialogue: 0,0:13:42.31,0:13:45.48,Default,,0000,0000,0000,,Ten tweede moeten we \Nstimuli beter verdelen. Dialogue: 0,0:13:45.48,0:13:48.53,Default,,0000,0000,0000,,Momenteel gaat jaarlijks \Nvijfhonderd miljard dollar Dialogue: 0,0:13:48.53,0:13:51.03,Default,,0000,0000,0000,,naar subsidies voor fossiele brandstof. Dialogue: 0,0:13:51.03,0:13:53.50,Default,,0000,0000,0000,,Waarom plakken we geen prijs op koolstof\N Dialogue: 0,0:13:53.50,0:13:56.04,Default,,0000,0000,0000,,en subsidiëren daarmee \Nhernieuwbare energie? Dialogue: 0,0:13:56.04,0:13:59.26,Default,,0000,0000,0000,,Ten derde moeten we de uitstoot \Nvan broeikasgassen meten Dialogue: 0,0:13:59.26,0:14:02.72,Default,,0000,0000,0000,,en inzichtelijk maken wie het doet, \Nwaar en wanneer, Dialogue: 0,0:14:02.72,0:14:07.19,Default,,0000,0000,0000,,zodat we die zaken \Ndoelgericht kunnen aanpakken. Dialogue: 0,0:14:07.19,0:14:11.52,Default,,0000,0000,0000,,Ten vierde moeten we \Ngrote stappen zetten in ontwikkeling. Dialogue: 0,0:14:11.52,0:14:14.53,Default,,0000,0000,0000,,Je hoeft niet eerst een vaste telefoon Dialogue: 0,0:14:14.53,0:14:16.62,Default,,0000,0000,0000,,alvorens je naar de gsm gaat. Dialogue: 0,0:14:16.62,0:14:19.13,Default,,0000,0000,0000,,We moeten niet eerst \Nfossiele brandstof geven Dialogue: 0,0:14:19.13,0:14:21.35,Default,,0000,0000,0000,,aan de miljarden mensen \Nzonder energie, Dialogue: 0,0:14:21.35,0:14:23.70,Default,,0000,0000,0000,,voor ze duurzame energie krijgen. Dialogue: 0,0:14:24.17,0:14:25.40,Default,,0000,0000,0000,,Als laatste Dialogue: 0,0:14:25.40,0:14:27.79,Default,,0000,0000,0000,,moeten we de verantwoordelijkheid delen Dialogue: 0,0:14:27.79,0:14:30.98,Default,,0000,0000,0000,,tussen overheden, bedrijven \Nen de maatschappij. Dialogue: 0,0:14:30.98,0:14:35.89,Default,,0000,0000,0000,,Iedereen moet zijn steentje bijdragen \Nen we hebben iedereen nodig. Dialogue: 0,0:14:36.45,0:14:38.22,Default,,0000,0000,0000,,Om te eindigen Dialogue: 0,0:14:38.22,0:14:41.91,Default,,0000,0000,0000,,denk ik niet dat de toekomst een lot is Dialogue: 0,0:14:41.91,0:14:45.05,Default,,0000,0000,0000,,dat je moet nemen hoe het komt. Dialogue: 0,0:14:45.05,0:14:47.57,Default,,0000,0000,0000,,We moeten de koers durven verleggen, Dialogue: 0,0:14:47.57,0:14:49.32,Default,,0000,0000,0000,,investeren in iets nieuws, Dialogue: 0,0:14:49.32,0:14:52.26,Default,,0000,0000,0000,,denken dat we het kunnen. Dialogue: 0,0:14:52.26,0:14:55.23,Default,,0000,0000,0000,,Ik denk dat we dit doen\Nmet ontbossing in Brazilië, Dialogue: 0,0:14:55.23,0:14:58.74,Default,,0000,0000,0000,,en ik hoop dat het ook lukt\Nmet klimaatverandering in de wereld. Dialogue: 0,0:14:58.74,0:14:59.72,Default,,0000,0000,0000,,Dank je wel. Dialogue: 0,0:14:59.72,0:15:01.64,Default,,0000,0000,0000,,(Applaus)