1
00:00:00,764 --> 00:00:03,723
Chodźmy na południe.

2
00:00:05,334 --> 00:00:10,538
Wszyscy tam właściwie idziecie.

3
00:00:10,539 --> 00:00:15,228
To ten kierunek, w tę stronę.

4
00:00:16,159 --> 00:00:21,748
8 tysięcy kilometrów na południe stąd

5
00:00:21,749 --> 00:00:26,981
osiągniemy kres południa Ziemi,

6
00:00:26,982 --> 00:00:29,392
sam biegun południowy.

7
00:00:29,393 --> 00:00:33,200
Nie jestem odkrywcą

8
00:00:33,201 --> 00:00:36,112
ani ekologiem.

9
00:00:36,753 --> 00:00:39,391
Jestem właściwie ocaleńcem.

10
00:00:40,282 --> 00:00:45,850
Te fotografie pokazują zagrożenie.

11
00:00:45,851 --> 00:00:51,975
To topniejące lodowce z obu biegunów.

12
00:00:51,976 --> 00:00:53,515
Panie i panowie,

13
00:00:53,516 --> 00:00:59,943
wsłuchajmy się w to,
co te miejsca chcą nam powiedzieć,

14
00:00:59,944 --> 00:01:06,189
albo staniemy w obliczu zagłady,

15
00:01:06,190 --> 00:01:09,495
tu, na Ziemi.

16
00:01:09,636 --> 00:01:15,667
Zmierzyłem się z tymi miejscami.

17
00:01:15,668 --> 00:01:20,195
Pokonywanie oceanu topniejącego lodu,

18
00:01:20,196 --> 00:01:23,329
było najbardziej
przerażającym doświadczeniem

19
00:01:23,330 --> 00:01:25,856
w moim życiu.

20
00:01:27,117 --> 00:01:33,063
Antarktyda napawa nadzieją.

21
00:01:33,064 --> 00:01:39,695
Chroni ją Traktat Antarktyczny 
z 1959 roku.

22
00:01:40,845 --> 00:01:47,099
W 1991 roku zawarto 50-letnią umowę

23
00:01:47,100 --> 00:01:52,854
wstrzymującą eksploatację Antarktydy.

24
00:01:52,855 --> 00:01:57,694
Umowa ta może zostać zmieniona,

25
00:01:57,695 --> 00:02:03,057
a nawet unieważniona,

26
00:02:03,058 --> 00:02:07,907
już w roku 2041.

27
00:02:09,526 --> 00:02:12,298
Panie i panowie,

28
00:02:12,299 --> 00:02:18,266
ludzie daleko na północy, w Arktyce,

29
00:02:18,267 --> 00:02:23,587
już wykorzystują topnienie lodu.

30
00:02:25,325 --> 00:02:31,552
Wydobywają zasoby z obszarów
dawniej pokrytych lodem,

31
00:02:31,553 --> 00:02:34,960
10, 20, 30,

32
00:02:34,961 --> 00:02:38,044
czy nawet 100 tysięcy lat temu.

33
00:02:38,305 --> 00:02:41,577
Czy tak trudno się zorientować

34
00:02:41,578 --> 00:02:46,359
dlaczego lód topnieje?

35
00:02:47,940 --> 00:02:52,223
Antarktyka to niesamowite miejsce.

36
00:02:52,223 --> 00:02:57,947
Ostatnie 23 lata poświęciłem misji

37
00:02:57,947 --> 00:03:01,532
mającej zapewnić,

38
00:03:01,532 --> 00:03:04,296
że to, co dzieje się na północy,

39
00:03:04,297 --> 00:03:09,715
nigdy nie wydarzy się na południu.

40
00:03:09,716 --> 00:03:11,507
Kiedy to wszystko się zaczęło?

41
00:03:11,508 --> 00:03:14,456
Kiedy miałem 11 lat.

42
00:03:14,457 --> 00:03:16,327
Zobaczcie tę dziwną fryzurę.

43
00:03:16,327 --> 00:03:17,452
(Śmiech)

44
00:03:17,452 --> 00:03:22,555
Zainspirowali mnie prawdziwi odkrywcy,

45
00:03:22,556 --> 00:03:27,319
chciałem jako pierwszy zdobyć oba bieguny.

46
00:03:27,320 --> 00:03:35,045
Ponad to pomysł zostania polarnikiem

47
00:03:35,283 --> 00:03:39,909
podobał się dziewczynom
na imprezach czasów studenckich.

48
00:03:39,910 --> 00:03:41,877
To dodatkowo mnie zachęcało.

49
00:03:41,878 --> 00:03:45,499
Po siedmiu latach zbierania pieniędzy

50
00:03:45,500 --> 00:03:48,146
i siedmiu latach odmów,

51
00:03:48,147 --> 00:03:52,502
sugestii rodziny,

52
00:03:53,013 --> 00:03:57,115
by szukać pomocy psychiatrycznej,

53
00:03:57,115 --> 00:03:58,155
(Śmiech)

54
00:03:58,155 --> 00:04:04,111
pomaszerowałem z dwiema osobami 
na biegun południowy.

55
00:04:04,112 --> 00:04:10,139
Najdłuższy jak dotąd marsz bez asysty.

56
00:04:10,140 --> 00:04:13,873
Na tym zdjęciu jesteśmy na obszarze

57
00:04:13,874 --> 00:04:17,452
wielkości Stanów Zjednoczonych,

58
00:04:17,452 --> 00:04:18,935
zdani tylko na siebie.

59
00:04:18,935 --> 00:04:22,466
Nie mamy radia, żadnego wsparcia.

60
00:04:22,467 --> 00:04:29,281
Stoimy na 90% lodu całego świata,

61
00:04:30,220 --> 00:04:34,352
70% wody pitnej świata,

62
00:04:34,353 --> 00:04:36,094
Stoimy na tym.

63
00:04:36,095 --> 00:04:40,761
Oto moc Antarktydy.

64
00:04:40,762 --> 00:04:44,267
Podczas marszu trafialiśmy
na niebezpieczne szczeliny

65
00:04:44,268 --> 00:04:46,565
i dotkliwy chłód,

66
00:04:46,566 --> 00:04:52,045
który mrozi pot pod ubraniem,

67
00:04:52,046 --> 00:04:53,833
potrafi kruszyć zęby

68
00:04:53,834 --> 00:04:55,992
i zmrozić wilgoć w oczach.

69
00:04:55,993 --> 00:04:59,057
Troszkę tam chłodno.
(Śmiech)

70
00:04:59,058 --> 00:05:03,228
Po 70 trudnych dniach
dotarliśmy do bieguna południowego.

71
00:05:03,229 --> 00:05:04,976
Udało się.

72
00:05:04,977 --> 00:05:10,695
Ale podczas 70-dniowego marszu
w 1986 roku coś mi się przytrafiło,

73
00:05:10,696 --> 00:05:13,499
przez to jestem tutaj.

74
00:05:13,500 --> 00:05:18,614
Przez te 70 dni uszkodzenia 
zmieniły mi kolor oczu.

75
00:05:18,615 --> 00:05:20,651
Twarze pokryły się nam pęcherzami,

76
00:05:20,652 --> 00:05:25,643
skóra schodziła płatami
i nie wiedzieliśmy dlaczego.

77
00:05:25,644 --> 00:05:29,172
Po powrocie do domu usłyszeliśmy od NASA,

78
00:05:29,173 --> 00:05:32,028
że nad biegunem południowym

79
00:05:32,029 --> 00:05:34,107
odkryto dziurę ozonową.

80
00:05:34,107 --> 00:05:38,345
A my chodziliśmy pod nią.

81
00:05:39,026 --> 00:05:43,775
Promienie UV odbijały się
od lodu i wypalały nam oczy,

82
00:05:43,775 --> 00:05:45,796
twarze.

83
00:05:48,146 --> 00:05:50,696
To był niezły szok.
(Śmiech)

84
00:05:51,017 --> 00:05:54,261
Dało mi to do myślenia.

85
00:05:54,622 --> 00:05:58,067
W 1989 roku ruszyliśmy na północ.

86
00:05:58,067 --> 00:06:00,783
60 dni, każdy krok przez zamarznięty ocean

87
00:06:00,783 --> 00:06:03,942
oddalał nas od bezpiecznego lądu.

88
00:06:03,942 --> 00:06:06,908
Znów było rozpaczliwie zimno.

89
00:06:06,908 --> 00:06:13,133
Tu ja po kąpieli nago
przy -60 stopniach Celsjusza.

90
00:06:13,133 --> 00:06:17,918
Jeśli ktoś kiedyś mi powie: "Zimno mi"...

91
00:06:17,918 --> 00:06:18,848
(Śmiech)

92
00:06:18,848 --> 00:06:22,695
...i będzie tak wyglądać,
to faktycznie mu uwierzę.

93
00:06:22,695 --> 00:06:25,599
(Brawa)

94
00:06:27,281 --> 00:06:33,078
Tysiąc kilometrów od bezpiecznego lądu,

95
00:06:33,078 --> 00:06:36,101
spotyka nas katastrofa.

96
00:06:36,431 --> 00:06:42,755
Ocean Arktyczny topnieje nam pod nogami
o cztery miesiące za wcześnie,

97
00:06:43,245 --> 00:06:46,540
a nam brakuje 1000 kilometrów
do bezpiecznej przystani.

98
00:06:46,540 --> 00:06:52,469
Lód wokół nas pęka, kruszy się.
Boję się, że zginiemy.

99
00:06:54,059 --> 00:06:57,824
Coś tego dnia zrozumiałem.

100
00:06:57,824 --> 00:06:59,233
Zdałem sobie sprawę,


101
00:06:59,233 --> 00:07:04,963
że świat stoi na krawędzi zagłady.

102
00:07:04,963 --> 00:07:08,765
To uczucie nie opuszcza mnie
od 25 długich lat.

103
00:07:08,765 --> 00:07:13,579
Wtedy mieliśmy do wyboru
maszerować albo umrzeć.

104
00:07:13,579 --> 00:07:17,222
To nie był jakiś 
reality show o rozbitkach.

105
00:07:17,222 --> 00:07:20,480
Gdyby coś poszło nie tak, śmierć.

106
00:07:20,480 --> 00:07:23,681
Nasz dzielny Afroamerykanin Daryl,

107
00:07:23,681 --> 00:07:27,255
pierwszy Amerykanin,
który zdobył biegun północny,

108
00:07:27,255 --> 00:07:31,693
po 200 kilometrach odmroził sobie piętę.

109
00:07:31,943 --> 00:07:34,394
Musiał iść dalej, i poszedł,

110
00:07:34,394 --> 00:07:38,941
a po 60 dniach na lodzie,
staliśmy na biegunie.

111
00:07:38,941 --> 00:07:41,160
Udało się.

112
00:07:41,355 --> 00:07:45,825
Jestem pierwszą osobą w historii
na tyle głupią, by zdobyć oba bieguny.

113
00:07:45,825 --> 00:07:48,217
To był nasz sukces.

114
00:07:49,387 --> 00:07:53,246
Niestety, podczas powrotu do domu,

115
00:07:53,247 --> 00:07:56,381
nie było już tak zabawnie.

116
00:07:56,382 --> 00:07:58,122
Byłem bardzo zdołowany.

117
00:07:58,123 --> 00:08:04,411
Czasem ciężej znieść sukces
niż dążenie do niego.

118
00:08:04,412 --> 00:08:08,524
Czułem pustkę, byłem samotny,
spłukany finansowo.

119
00:08:08,525 --> 00:08:10,869
Straciłem nadzieję.

120
00:08:10,870 --> 00:08:14,584
Wróciła w postaci 
wielkiego Jacques'a Cousteau.

121
00:08:14,585 --> 00:08:19,980
Zainspirował mnie do podjęcia misji 2041.

122
00:08:19,981 --> 00:08:23,152
Jacques dał mi jasne instrukcje:

123
00:08:23,153 --> 00:08:27,549
wciągnąć światowych liderów,
przemysłowców i biznesmenów,

124
00:08:27,550 --> 00:08:31,488
a przede wszystkim młodych ludzi,

125
00:08:31,489 --> 00:08:36,342
bo to oni wybiorą
przyszłość ochrony Antarktydy.

126
00:08:36,344 --> 00:08:40,729
Co do wspomnianych liderów,
byłem na wszystkich Szczytach Ziemi.

127
00:08:40,730 --> 00:08:45,094
Na wszystkie trzy 
dotarliśmy jachtem "2041",

128
00:08:45,095 --> 00:08:49,924
dwa razy w Rio, w 1992 i 2012 roku,

129
00:08:49,925 --> 00:08:53,546
oraz w Johannesburgu.

130
00:08:53,547 --> 00:09:00,859
Pokonaliśmy najdłuższą na świecie
trasę naziemną jachtem,

131
00:09:00,861 --> 00:09:05,039
13 tysięcy kilometrów 
dookoła Afryki Południowej,

132
00:09:05,040 --> 00:09:11,517
by zainspirować
ponad milion młodych ludzi

133
00:09:11,518 --> 00:09:16,579
tematyką roku 2041 
i środowiska naturalnego.

134
00:09:16,580 --> 00:09:23,495
Przez ostatnie 11 lat zabraliśmy
na Antarktydę ponad tysiąc osób,

135
00:09:23,499 --> 00:09:26,517
przemysłowców, biznesmenów,
kobiety i mężczyzn,

136
00:09:26,518 --> 00:09:30,892
studentów z całego świata.

137
00:09:30,893 --> 00:09:34,001
W trakcie tych misji udało nam się zebrać

138
00:09:34,002 --> 00:09:39,651
ponad 1500 ton złomu
pozostawionego na Antarktydzie.

139
00:09:39,652 --> 00:09:41,382
Zajęło nam to osiem lat.

140
00:09:41,382 --> 00:09:43,111
Jestem ogromnie dumny,

141
00:09:43,111 --> 00:09:50,245
bo wszystko, co zebraliśmy,
udało się przetworzyć.

142
00:09:50,246 --> 00:09:56,524
Od małego mama
wpajała mi zasady recyklingu.

143
00:09:57,051 --> 00:09:58,987
Oto ona.

144
00:09:59,198 --> 00:10:01,224
(Brawa)

145
00:10:03,175 --> 00:10:09,181
Robi to do dziś, a ma 100 lat.

146
00:10:09,181 --> 00:10:10,846
Czy to nie wspaniałe.

147
00:10:10,847 --> 00:10:13,196
(Brawa)

148
00:10:14,477 --> 00:10:16,438
Kocham moją mamę.

149
00:10:16,439 --> 00:10:17,558
(Śmiech)

150
00:10:17,559 --> 00:10:25,569
Kiedy mama przyszła na świat
na świecie było 1,8 miliarda ludzi.

151
00:10:27,240 --> 00:10:28,919
Mówiąc o miliardach,

152
00:10:28,919 --> 00:10:32,820
nadmienię, że w misjach
brali udział młodzi przedsiębiorcy

153
00:10:32,820 --> 00:10:35,259
z Indii i Chin.

154
00:10:35,259 --> 00:10:40,075
To narody, które będą mieć ogromny wpływ

155
00:10:40,075 --> 00:10:45,504
na decyzje odnośnie ochrony Antarktydy.

156
00:10:45,604 --> 00:10:52,414
Udało nam się zaangażować i zainspirować
kobiety Bliskiego Wschodu,

157
00:10:52,414 --> 00:10:56,652
często reprezentujące
swoje kraje na Antarktydzie

158
00:10:56,652 --> 00:10:58,550
po raz pierwszy.

159
00:10:58,551 --> 00:11:01,065
Niesamowici ludzie, pełni inspiracji.

160
00:11:01,066 --> 00:11:04,321
Żeby chronić Antarktydę,

161
00:11:04,322 --> 00:11:10,657
trzeba zainteresować ludzi
tym niesamowitym miejscem,

162
00:11:10,658 --> 00:11:14,857
zbudować związki, więzy,

163
00:11:14,858 --> 00:11:17,620
rozkochać ich.

164
00:11:17,621 --> 00:11:21,079
To ogromny zaszczyt
pojechać na Antarktydę.

165
00:11:21,080 --> 00:11:22,426
To trudno opisać.

166
00:11:22,427 --> 00:11:24,005
Uważam się za szczęśliwca,

167
00:11:24,006 --> 00:11:27,232
byłem tam 35 razy.

168
00:11:27,233 --> 00:11:31,950
Ludzie, którzy z nami jeżdżą,
wracają do domu jako orędownicy

169
00:11:31,951 --> 00:11:33,898
nie tylko Antarktydy,

170
00:11:33,899 --> 00:11:37,542
ale też lokalnych problemów
swoich krajów.

171
00:11:37,543 --> 00:11:43,890
Wracając do tematu,
pokrywa lodowa biegunów topnieje.

172
00:11:43,891 --> 00:11:46,433
To nie jest dobra wiadomość.

173
00:11:47,713 --> 00:11:51,688
NASA poinformowało 6 miesięcy temu,

174
00:11:51,689 --> 00:11:56,687
że rozpada się
Lodowiec Szelfowy Larsena.

175
00:11:56,688 --> 00:11:59,112
To ogromne połacie lodu.

176
00:11:59,113 --> 00:12:03,384
Popatrzmy na rozmiary
w porównaniu z Ameryką Południową.

177
00:12:03,385 --> 00:12:09,955
Urywają się części lodowca 
wielkości małych państw

178
00:12:10,761 --> 00:12:15,165
NASA oszacowało,
że średni poziom wód podniesie się,

179
00:12:15,166 --> 00:12:17,339
bez wątpliwości,

180
00:12:17,340 --> 00:12:20,752
o 1 metr w przeciągu stulecia.

181
00:12:20,753 --> 00:12:24,287
To tyle, ile przeżyła moja mama.

182
00:12:24,288 --> 00:12:25,977
To się wydarzy.

183
00:12:25,978 --> 00:12:30,309
A ochrona Antarktydy

184
00:12:31,649 --> 00:12:36,193
i nasze przetrwanie na Ziemi
łączą się ze sobą.

185
00:12:36,194 --> 00:12:38,087
Rozwiązanie jest proste.

186
00:12:38,088 --> 00:12:43,606
Jeśli będziemy używać odnawialnej energii,

187
00:12:43,607 --> 00:12:49,468
będziemy bardziej wydajni,

188
00:12:49,469 --> 00:12:53,764
będziemy wytwarzać energię zieloną,

189
00:12:53,765 --> 00:12:58,610
nie będzie się opłacała 
eksploatacja Antarktydy.

190
00:12:58,611 --> 00:13:00,669
Straci sens.

191
00:13:00,670 --> 00:13:03,646
Jeśli będziemy mądrze zarządzać energią,


192
00:13:04,896 --> 00:13:08,206
może uda nam się zwolnić,

193
00:13:08,206 --> 00:13:10,505
a nawet całkowicie zastopować,

194
00:13:10,506 --> 00:13:13,546
to groźne dla nas topnienie lodowców.

195
00:13:13,547 --> 00:13:16,847
To ogromne wyzwanie. Jak na nie odpowiemy?

196
00:13:17,097 --> 00:13:20,079
Pod koniec przyszłego roku

197
00:13:20,079 --> 00:13:22,964
wrócimy jeszcze raz

198
00:13:22,965 --> 00:13:27,279
na biegun południowy,

199
00:13:27,279 --> 00:13:31,051
tam, gdzie dotarliśmy pieszo 30 lat temu.

200
00:13:31,052 --> 00:13:36,776
Przejdziemy tą samą trasą 1600 kilometrów,

201
00:13:36,777 --> 00:13:42,826
tym razem używając do przeżycia
tylko energii odnawialnej.

202
00:13:42,827 --> 00:13:48,385
Przejdziemy po pokrywach lodowych,
które pod spodem topnieją,

203
00:13:48,386 --> 00:13:53,294
w nadziei, że zainspirujemy
jakieś rozwiązania.

204
00:13:53,295 --> 00:13:55,719
To mój syn, Barney.

205
00:13:55,720 --> 00:13:58,510
Będzie maszerować ze mną,

206
00:13:58,511 --> 00:14:03,260
ramię w ramię z ojcem,

207
00:14:03,261 --> 00:14:07,274
aby później zaszczepić te idee

208
00:14:07,275 --> 00:14:12,899
w głowach przyszłych młodych liderów.

209
00:14:12,900 --> 00:14:14,938
Jestem z niego niezwykle dumny.

210
00:14:14,939 --> 00:14:17,621
Świetnie, Barney.

211
00:14:19,623 --> 00:14:25,609
Panie i panowie, ponieważ ocalałem,

212
00:14:26,198 --> 00:14:34,525
widzę problem i nie mogę 
przejść obok niego obojętnie,

213
00:14:34,686 --> 00:14:40,825
pozwalając, by urósł do rangi zagrożenia.

214
00:14:41,975 --> 00:14:47,618
Mamy 27 lat, by uratować Antarktydę.

215
00:14:47,618 --> 00:14:50,406
Należy do nas wszystkich.

216
00:14:50,766 --> 00:14:53,283
Wszyscy jesteśmy za to odpowiedzialni.

217
00:14:53,283 --> 00:14:58,342
Nikt nie ma jej na własność,
więc może się uda.

218
00:14:58,403 --> 00:15:02,752
Antarktyda to moralny drogowskaz
wyryty w śniegu,

219
00:15:02,752 --> 00:15:06,170
należy o to zawalczyć,

220
00:15:07,100 --> 00:15:12,817
Walczyć ostro o to ostatnie, piękne
i nieskażone miejsce Ziemi.

221
00:15:12,817 --> 00:15:14,480
Wiem, że to możliwe.

222
00:15:14,480 --> 00:15:16,131
Zrobimy to.

223
00:15:16,463 --> 00:15:20,162
Zostawię was ze słowami Goethego.

224
00:15:20,302 --> 00:15:22,679
To moje życiowe motto.

225
00:15:23,780 --> 00:15:30,697
"Jeśli możesz działać
lub marzysz, że możesz,

226
00:15:30,697 --> 00:15:33,812
zabierz się za to.

227
00:15:34,232 --> 00:15:40,634
Śmiałość ma w sobie geniusz, moc i magię.

228
00:15:41,026 --> 00:15:42,589
Powodzenia.

229
00:15:42,590 --> 00:15:43,850
Dziękuję bardzo.

230
00:15:43,850 --> 00:15:47,995
(Brawa)