0:00:00.764,0:00:03.723
Chodźmy na południe.

0:00:05.334,0:00:10.538
Wszyscy tam właściwie idziecie.

0:00:10.539,0:00:15.228
To ten kierunek, w tę stronę.

0:00:16.159,0:00:21.748
8 tysięcy kilometrów na południe stąd

0:00:21.749,0:00:26.981
osiągniemy kres południa Ziemi,

0:00:26.982,0:00:29.392
sam biegun południowy.

0:00:29.393,0:00:33.200
Nie jestem odkrywcą

0:00:33.201,0:00:36.112
ani ekologiem.

0:00:36.753,0:00:39.391
Jestem właściwie ocaleńcem.

0:00:40.282,0:00:45.850
Te fotografie pokazują zagrożenie.

0:00:45.851,0:00:51.975
To topniejące lodowce z obu biegunów.

0:00:51.976,0:00:53.515
Panie i panowie,

0:00:53.516,0:00:59.943
wsłuchajmy się w to,[br]co te miejsca chcą nam powiedzieć,

0:00:59.944,0:01:06.189
albo staniemy w obliczu zagłady,

0:01:06.190,0:01:09.495
tu, na Ziemi.

0:01:09.636,0:01:15.667
Zmierzyłem się z tymi miejscami.

0:01:15.668,0:01:20.195
Pokonywanie oceanu topniejącego lodu,

0:01:20.196,0:01:23.329
było najbardziej[br]przerażającym doświadczeniem

0:01:23.330,0:01:25.856
w moim życiu.

0:01:27.117,0:01:33.063
Antarktyda napawa nadzieją.

0:01:33.064,0:01:39.695
Chroni ją Traktat Antarktyczny [br]z 1959 roku.

0:01:40.845,0:01:47.099
W 1991 roku zawarto 50-letnią umowę

0:01:47.100,0:01:52.854
wstrzymującą eksploatację Antarktydy.

0:01:52.855,0:01:57.694
Umowa ta może zostać zmieniona,

0:01:57.695,0:02:03.057
a nawet unieważniona,

0:02:03.058,0:02:07.907
już w roku 2041.

0:02:09.526,0:02:12.298
Panie i panowie,

0:02:12.299,0:02:18.266
ludzie daleko na północy, w Arktyce,

0:02:18.267,0:02:23.587
już wykorzystują topnienie lodu.

0:02:25.325,0:02:31.552
Wydobywają zasoby z obszarów[br]dawniej pokrytych lodem,

0:02:31.553,0:02:34.960
10, 20, 30,

0:02:34.961,0:02:38.044
czy nawet 100 tysięcy lat temu.

0:02:38.305,0:02:41.577
Czy tak trudno się zorientować

0:02:41.578,0:02:46.359
dlaczego lód topnieje?

0:02:47.940,0:02:52.223
Antarktyka to niesamowite miejsce.

0:02:52.223,0:02:57.947
Ostatnie 23 lata poświęciłem misji

0:02:57.947,0:03:01.532
mającej zapewnić,

0:03:01.532,0:03:04.296
że to, co dzieje się na północy,

0:03:04.297,0:03:09.715
nigdy nie wydarzy się na południu.

0:03:09.716,0:03:11.507
Kiedy to wszystko się zaczęło?

0:03:11.508,0:03:14.456
Kiedy miałem 11 lat.

0:03:14.457,0:03:16.327
Zobaczcie tę dziwną fryzurę.

0:03:16.327,0:03:17.452
(Śmiech)

0:03:17.452,0:03:22.555
Zainspirowali mnie prawdziwi odkrywcy,

0:03:22.556,0:03:27.319
chciałem jako pierwszy zdobyć oba bieguny.

0:03:27.320,0:03:35.045
Ponad to pomysł zostania polarnikiem

0:03:35.283,0:03:39.909
podobał się dziewczynom[br]na imprezach czasów studenckich.

0:03:39.910,0:03:41.877
To dodatkowo mnie zachęcało.

0:03:41.878,0:03:45.499
Po siedmiu latach zbierania pieniędzy

0:03:45.500,0:03:48.146
i siedmiu latach odmów,

0:03:48.147,0:03:52.502
sugestii rodziny,

0:03:53.013,0:03:57.115
by szukać pomocy psychiatrycznej,

0:03:57.115,0:03:58.155
(Śmiech)

0:03:58.155,0:04:04.111
pomaszerowałem z dwiema osobami [br]na biegun południowy.

0:04:04.112,0:04:10.139
Najdłuższy jak dotąd marsz bez asysty.

0:04:10.140,0:04:13.873
Na tym zdjęciu jesteśmy na obszarze

0:04:13.874,0:04:17.452
wielkości Stanów Zjednoczonych,

0:04:17.452,0:04:18.935
zdani tylko na siebie.

0:04:18.935,0:04:22.466
Nie mamy radia, żadnego wsparcia.

0:04:22.467,0:04:29.281
Stoimy na 90% lodu całego świata,

0:04:30.220,0:04:34.352
70% wody pitnej świata,

0:04:34.353,0:04:36.094
Stoimy na tym.

0:04:36.095,0:04:40.761
Oto moc Antarktydy.

0:04:40.762,0:04:44.267
Podczas marszu trafialiśmy[br]na niebezpieczne szczeliny

0:04:44.268,0:04:46.565
i dotkliwy chłód,

0:04:46.566,0:04:52.045
który mrozi pot pod ubraniem,

0:04:52.046,0:04:53.833
potrafi kruszyć zęby

0:04:53.834,0:04:55.992
i zmrozić wilgoć w oczach.

0:04:55.993,0:04:59.057
Troszkę tam chłodno.[br](Śmiech)

0:04:59.058,0:05:03.228
Po 70 trudnych dniach[br]dotarliśmy do bieguna południowego.

0:05:03.229,0:05:04.976
Udało się.

0:05:04.977,0:05:10.695
Ale podczas 70-dniowego marszu[br]w 1986 roku coś mi się przytrafiło,

0:05:10.696,0:05:13.499
przez to jestem tutaj.

0:05:13.500,0:05:18.614
Przez te 70 dni uszkodzenia [br]zmieniły mi kolor oczu.

0:05:18.615,0:05:20.651
Twarze pokryły się nam pęcherzami,

0:05:20.652,0:05:25.643
skóra schodziła płatami[br]i nie wiedzieliśmy dlaczego.

0:05:25.644,0:05:29.172
Po powrocie do domu usłyszeliśmy od NASA,

0:05:29.173,0:05:32.028
że nad biegunem południowym

0:05:32.029,0:05:34.107
odkryto dziurę ozonową.

0:05:34.107,0:05:38.345
A my chodziliśmy pod nią.

0:05:39.026,0:05:43.775
Promienie UV odbijały się[br]od lodu i wypalały nam oczy,

0:05:43.775,0:05:45.796
twarze.

0:05:48.146,0:05:50.696
To był niezły szok.[br](Śmiech)

0:05:51.017,0:05:54.261
Dało mi to do myślenia.

0:05:54.622,0:05:58.067
W 1989 roku ruszyliśmy na północ.

0:05:58.067,0:06:00.783
60 dni, każdy krok przez zamarznięty ocean

0:06:00.783,0:06:03.942
oddalał nas od bezpiecznego lądu.

0:06:03.942,0:06:06.908
Znów było rozpaczliwie zimno.

0:06:06.908,0:06:13.133
Tu ja po kąpieli nago[br]przy -60 stopniach Celsjusza.

0:06:13.133,0:06:17.918
Jeśli ktoś kiedyś mi powie: "Zimno mi"...

0:06:17.918,0:06:18.848
(Śmiech)

0:06:18.848,0:06:22.695
...i będzie tak wyglądać,[br]to faktycznie mu uwierzę.

0:06:22.695,0:06:25.599
(Brawa)

0:06:27.281,0:06:33.078
Tysiąc kilometrów od bezpiecznego lądu,

0:06:33.078,0:06:36.101
spotyka nas katastrofa.

0:06:36.431,0:06:42.755
Ocean Arktyczny topnieje nam pod nogami[br]o cztery miesiące za wcześnie,

0:06:43.245,0:06:46.540
a nam brakuje 1000 kilometrów[br]do bezpiecznej przystani.

0:06:46.540,0:06:52.469
Lód wokół nas pęka, kruszy się.[br]Boję się, że zginiemy.

0:06:54.059,0:06:57.824
Coś tego dnia zrozumiałem.

0:06:57.824,0:06:59.233
Zdałem sobie sprawę,[br]

0:06:59.233,0:07:04.963
że świat stoi na krawędzi zagłady.

0:07:04.963,0:07:08.765
To uczucie nie opuszcza mnie[br]od 25 długich lat.

0:07:08.765,0:07:13.579
Wtedy mieliśmy do wyboru[br]maszerować albo umrzeć.

0:07:13.579,0:07:17.222
To nie był jakiś [br]reality show o rozbitkach.

0:07:17.222,0:07:20.480
Gdyby coś poszło nie tak, śmierć.

0:07:20.480,0:07:23.681
Nasz dzielny Afroamerykanin Daryl,

0:07:23.681,0:07:27.255
pierwszy Amerykanin,[br]który zdobył biegun północny,

0:07:27.255,0:07:31.693
po 200 kilometrach odmroził sobie piętę.

0:07:31.943,0:07:34.394
Musiał iść dalej, i poszedł,

0:07:34.394,0:07:38.941
a po 60 dniach na lodzie,[br]staliśmy na biegunie.

0:07:38.941,0:07:41.160
Udało się.

0:07:41.355,0:07:45.825
Jestem pierwszą osobą w historii[br]na tyle głupią, by zdobyć oba bieguny.

0:07:45.825,0:07:48.217
To był nasz sukces.

0:07:49.387,0:07:53.246
Niestety, podczas powrotu do domu,

0:07:53.247,0:07:56.381
nie było już tak zabawnie.

0:07:56.382,0:07:58.122
Byłem bardzo zdołowany.

0:07:58.123,0:08:04.411
Czasem ciężej znieść sukces[br]niż dążenie do niego.

0:08:04.412,0:08:08.524
Czułem pustkę, byłem samotny,[br]spłukany finansowo.

0:08:08.525,0:08:10.869
Straciłem nadzieję.

0:08:10.870,0:08:14.584
Wróciła w postaci [br]wielkiego Jacques'a Cousteau.

0:08:14.585,0:08:19.980
Zainspirował mnie do podjęcia misji 2041.

0:08:19.981,0:08:23.152
Jacques dał mi jasne instrukcje:

0:08:23.153,0:08:27.549
wciągnąć światowych liderów,[br]przemysłowców i biznesmenów,

0:08:27.550,0:08:31.488
a przede wszystkim młodych ludzi,

0:08:31.489,0:08:36.342
bo to oni wybiorą[br]przyszłość ochrony Antarktydy.

0:08:36.344,0:08:40.729
Co do wspomnianych liderów,[br]byłem na wszystkich Szczytach Ziemi.

0:08:40.730,0:08:45.094
Na wszystkie trzy [br]dotarliśmy jachtem "2041",

0:08:45.095,0:08:49.924
dwa razy w Rio, w 1992 i 2012 roku,

0:08:49.925,0:08:53.546
oraz w Johannesburgu.

0:08:53.547,0:09:00.859
Pokonaliśmy najdłuższą na świecie[br]trasę naziemną jachtem,

0:09:00.861,0:09:05.039
13 tysięcy kilometrów [br]dookoła Afryki Południowej,

0:09:05.040,0:09:11.517
by zainspirować[br]ponad milion młodych ludzi

0:09:11.518,0:09:16.579
tematyką roku 2041 [br]i środowiska naturalnego.

0:09:16.580,0:09:23.495
Przez ostatnie 11 lat zabraliśmy[br]na Antarktydę ponad tysiąc osób,

0:09:23.499,0:09:26.517
przemysłowców, biznesmenów,[br]kobiety i mężczyzn,

0:09:26.518,0:09:30.892
studentów z całego świata.

0:09:30.893,0:09:34.001
W trakcie tych misji udało nam się zebrać

0:09:34.002,0:09:39.651
ponad 1500 ton złomu[br]pozostawionego na Antarktydzie.

0:09:39.652,0:09:41.382
Zajęło nam to osiem lat.

0:09:41.382,0:09:43.111
Jestem ogromnie dumny,

0:09:43.111,0:09:50.245
bo wszystko, co zebraliśmy,[br]udało się przetworzyć.

0:09:50.246,0:09:56.524
Od małego mama[br]wpajała mi zasady recyklingu.

0:09:57.051,0:09:58.987
Oto ona.

0:09:59.198,0:10:01.224
(Brawa)

0:10:03.175,0:10:09.181
Robi to do dziś, a ma 100 lat.

0:10:09.181,0:10:10.846
Czy to nie wspaniałe.

0:10:10.847,0:10:13.196
(Brawa)

0:10:14.477,0:10:16.438
Kocham moją mamę.

0:10:16.439,0:10:17.558
(Śmiech)

0:10:17.559,0:10:25.569
Kiedy mama przyszła na świat[br]na świecie było 1,8 miliarda ludzi.

0:10:27.240,0:10:28.919
Mówiąc o miliardach,

0:10:28.919,0:10:32.820
nadmienię, że w misjach[br]brali udział młodzi przedsiębiorcy

0:10:32.820,0:10:35.259
z Indii i Chin.

0:10:35.259,0:10:40.075
To narody, które będą mieć ogromny wpływ

0:10:40.075,0:10:45.504
na decyzje odnośnie ochrony Antarktydy.

0:10:45.604,0:10:52.414
Udało nam się zaangażować i zainspirować[br]kobiety Bliskiego Wschodu,

0:10:52.414,0:10:56.652
często reprezentujące[br]swoje kraje na Antarktydzie

0:10:56.652,0:10:58.550
po raz pierwszy.

0:10:58.551,0:11:01.065
Niesamowici ludzie, pełni inspiracji.

0:11:01.066,0:11:04.321
Żeby chronić Antarktydę,

0:11:04.322,0:11:10.657
trzeba zainteresować ludzi[br]tym niesamowitym miejscem,

0:11:10.658,0:11:14.857
zbudować związki, więzy,

0:11:14.858,0:11:17.620
rozkochać ich.

0:11:17.621,0:11:21.079
To ogromny zaszczyt[br]pojechać na Antarktydę.

0:11:21.080,0:11:22.426
To trudno opisać.

0:11:22.427,0:11:24.005
Uważam się za szczęśliwca,

0:11:24.006,0:11:27.232
byłem tam 35 razy.

0:11:27.233,0:11:31.950
Ludzie, którzy z nami jeżdżą,[br]wracają do domu jako orędownicy

0:11:31.951,0:11:33.898
nie tylko Antarktydy,

0:11:33.899,0:11:37.542
ale też lokalnych problemów[br]swoich krajów.

0:11:37.543,0:11:43.890
Wracając do tematu,[br]pokrywa lodowa biegunów topnieje.

0:11:43.891,0:11:46.433
To nie jest dobra wiadomość.

0:11:47.713,0:11:51.688
NASA poinformowało 6 miesięcy temu,

0:11:51.689,0:11:56.687
że rozpada się[br]Lodowiec Szelfowy Larsena.

0:11:56.688,0:11:59.112
To ogromne połacie lodu.

0:11:59.113,0:12:03.384
Popatrzmy na rozmiary[br]w porównaniu z Ameryką Południową.

0:12:03.385,0:12:09.955
Urywają się części lodowca [br]wielkości małych państw

0:12:10.761,0:12:15.165
NASA oszacowało,[br]że średni poziom wód podniesie się,

0:12:15.166,0:12:17.339
bez wątpliwości,

0:12:17.340,0:12:20.752
o 1 metr w przeciągu stulecia.

0:12:20.753,0:12:24.287
To tyle, ile przeżyła moja mama.

0:12:24.288,0:12:25.977
To się wydarzy.

0:12:25.978,0:12:30.309
A ochrona Antarktydy

0:12:31.649,0:12:36.193
i nasze przetrwanie na Ziemi[br]łączą się ze sobą.

0:12:36.194,0:12:38.087
Rozwiązanie jest proste.

0:12:38.088,0:12:43.606
Jeśli będziemy używać odnawialnej energii,

0:12:43.607,0:12:49.468
będziemy bardziej wydajni,

0:12:49.469,0:12:53.764
będziemy wytwarzać energię zieloną,

0:12:53.765,0:12:58.610
nie będzie się opłacała [br]eksploatacja Antarktydy.

0:12:58.611,0:13:00.669
Straci sens.

0:13:00.670,0:13:03.646
Jeśli będziemy mądrze zarządzać energią,[br]

0:13:04.896,0:13:08.206
może uda nam się zwolnić,

0:13:08.206,0:13:10.505
a nawet całkowicie zastopować,

0:13:10.506,0:13:13.546
to groźne dla nas topnienie lodowców.

0:13:13.547,0:13:16.847
To ogromne wyzwanie. Jak na nie odpowiemy?

0:13:17.097,0:13:20.079
Pod koniec przyszłego roku

0:13:20.079,0:13:22.964
wrócimy jeszcze raz

0:13:22.965,0:13:27.279
na biegun południowy,

0:13:27.279,0:13:31.051
tam, gdzie dotarliśmy pieszo 30 lat temu.

0:13:31.052,0:13:36.776
Przejdziemy tą samą trasą 1600 kilometrów,

0:13:36.777,0:13:42.826
tym razem używając do przeżycia[br]tylko energii odnawialnej.

0:13:42.827,0:13:48.385
Przejdziemy po pokrywach lodowych,[br]które pod spodem topnieją,

0:13:48.386,0:13:53.294
w nadziei, że zainspirujemy[br]jakieś rozwiązania.

0:13:53.295,0:13:55.719
To mój syn, Barney.

0:13:55.720,0:13:58.510
Będzie maszerować ze mną,

0:13:58.511,0:14:03.260
ramię w ramię z ojcem,

0:14:03.261,0:14:07.274
aby później zaszczepić te idee

0:14:07.275,0:14:12.899
w głowach przyszłych młodych liderów.

0:14:12.900,0:14:14.938
Jestem z niego niezwykle dumny.

0:14:14.939,0:14:17.621
Świetnie, Barney.

0:14:19.623,0:14:25.609
Panie i panowie, ponieważ ocalałem,

0:14:26.198,0:14:34.525
widzę problem i nie mogę [br]przejść obok niego obojętnie,

0:14:34.686,0:14:40.825
pozwalając, by urósł do rangi zagrożenia.

0:14:41.975,0:14:47.618
Mamy 27 lat, by uratować Antarktydę.

0:14:47.618,0:14:50.406
Należy do nas wszystkich.

0:14:50.766,0:14:53.283
Wszyscy jesteśmy za to odpowiedzialni.

0:14:53.283,0:14:58.342
Nikt nie ma jej na własność,[br]więc może się uda.

0:14:58.403,0:15:02.752
Antarktyda to moralny drogowskaz[br]wyryty w śniegu,

0:15:02.752,0:15:06.170
należy o to zawalczyć,

0:15:07.100,0:15:12.817
Walczyć ostro o to ostatnie, piękne[br]i nieskażone miejsce Ziemi.

0:15:12.817,0:15:14.480
Wiem, że to możliwe.

0:15:14.480,0:15:16.131
Zrobimy to.

0:15:16.463,0:15:20.162
Zostawię was ze słowami Goethego.

0:15:20.302,0:15:22.679
To moje życiowe motto.

0:15:23.780,0:15:30.697
"Jeśli możesz działać[br]lub marzysz, że możesz,

0:15:30.697,0:15:33.812
zabierz się za to.

0:15:34.232,0:15:40.634
Śmiałość ma w sobie geniusz, moc i magię.

0:15:41.026,0:15:42.589
Powodzenia.

0:15:42.590,0:15:43.850
Dziękuję bardzo.

0:15:43.850,0:15:47.995
(Brawa)