1
00:00:00,000 --> 00:00:13,000
(Muzyka)

2
00:00:18,000 --> 00:00:20,000
Kiedy lecę samolotem

3
00:00:20,000 --> 00:00:23,000
i obserwuję góry czy pustynie

4
00:00:23,000 --> 00:00:26,000
staram się ogarnąć rozmiar Ziemi.

5
00:00:26,585 --> 00:00:29,000
Myślę wtedy o tym, co widzimy co dzień,

6
00:00:29,000 --> 00:00:32,692
a co jest milion razy większe od Ziemi.

7
00:00:32,815 --> 00:00:35,000
Słońce jest ogromne,

8
00:00:35,000 --> 00:00:39,077
jednak jest tylko pinezką,

9
00:00:39,077 --> 00:00:43,000
jedną z 400 bilionów gwiazd Drogi Mlecznej,

10
00:00:43,000 --> 00:00:47,000
tej jasnej wstęgi na nocnym niebie.

11
00:00:48,123 --> 00:00:49,023
A to nie wszystko.

12
00:00:49,023 --> 00:00:52,985
Teleskopy wykryły 100 miliardów galaktyk.

13
00:00:53,723 --> 00:00:58,000
Jeśli każda z gwiazd byłaby wielkości ziarnka piasku,

14
00:00:58,000 --> 00:01:01,000
sama Droga Mleczna zajęłaby

15
00:01:01,000 --> 00:01:05,000
100m kwadratowych powierzchni głębokiej na metr.

16
00:01:05,877 --> 00:01:08,615
Ziemia nie ma nawet tyle plaż,

17
00:01:08,615 --> 00:01:11,000
by oddać ilość gwiazd Wszechświata.

18
00:01:11,000 --> 00:01:15,000
Taka plaża ciągnęłaby się miliony kilometrów.

19
00:01:15,600 --> 00:01:19,000
Na Stephena Hawkinga - to masa gwiazd!

20
00:01:19,862 --> 00:01:22,000
Obecnie fizycy przewidują,

21
00:01:22,000 --> 00:01:25,000
że jest ich znacznie więcej.

22
00:01:26,138 --> 00:01:29,000
100 miliardów galaktyk, które możemy dostrzec,

23
00:01:29,000 --> 00:01:32,000
to tylko ułamek całości.

24
00:01:32,000 --> 00:01:35,000
Tempo rozszerzania kosmosu

25
00:01:35,000 --> 00:01:38,000
zwiększa się i większość galaktyk

26
00:01:38,000 --> 00:01:41,000
oddala się od nas tak szybko,

27
00:01:41,000 --> 00:01:43,000
że ich światła nigdy do nas nie dotrą.

28
00:01:43,000 --> 00:01:46,000
Rzeczywistość ziemska jest jednak

29
00:01:46,000 --> 00:01:49,400
mocno z nimi powiązana.

30
00:01:49,908 --> 00:01:52,000
Są częścią naszego Wszechświata.

31
00:01:52,846 --> 00:01:55,000
To ogrom podlegający tym samym prawom fizyki,

32
00:01:55,000 --> 00:01:58,000
złożony z takich samych atomów, elektronów,

33
00:01:58,000 --> 00:02:02,000
protonów, kwarków czy neutronow, które tworzą nas.

34
00:02:02,000 --> 00:02:05,000
Inne teorie fizyki,

35
00:02:05,000 --> 00:02:07,000
w tym teoria strun, głoszą,

36
00:02:07,000 --> 00:02:10,000
że może istnieć niezliczona ilość wszechświatów,

37
00:02:10,000 --> 00:02:12,000
zbudowanych z innych cząsteczek,

38
00:02:12,000 --> 00:02:14,000
o innych właściwościach i prawach.

39
00:02:14,831 --> 00:02:17,000
W większości z nich nie ma życia,

40
00:02:17,000 --> 00:02:20,000
pojawiają się nawet tylko na nanosekundę,

41
00:02:20,000 --> 00:02:22,446
jednak wszystkie razem,

42
00:02:22,446 --> 00:02:26,000
tworzą wieloświat możliwości

43
00:02:26,000 --> 00:02:31,000
w 11 wymiarach, 
pełnych niewyobrażalnych dla nas fenomenów.

44
00:02:31,000 --> 00:02:33,000
Teoria strun przewiduje,

45
00:02:33,000 --> 00:02:36,000
że ilość wszechświatów to 10 do 500 potęgi.

46
00:02:37,031 --> 00:02:40,000
To 1 i 500 zer.

47
00:02:40,000 --> 00:02:44,000
Gdyby każdy z atomów w naszym Wszechświecie

48
00:02:44,000 --> 00:02:46,000
miał własny wszechświat,

49
00:02:46,985 --> 00:02:49,000
a wszystkie jego atomy

50
00:02:49,000 --> 00:02:51,000
także miały swoje wszechświaty,

51
00:02:52,000 --> 00:02:54,000
i tak dalej jeszcze dwa razy,

52
00:02:54,000 --> 00:02:57,000
byłby to nadal tylko ułamek całości.

53
00:02:57,000 --> 00:03:05,985
Jedna trylionowa, trylionowa... trylionowej.

54
00:03:07,585 --> 00:03:10,000
Nawet ta ilość to tylko ułamek nieskończoności.

55
00:03:10,000 --> 00:03:13,000
Nawet ta ilość to tylko ułamek nieskończoności.

56
00:03:14,415 --> 00:03:16,000
Niektórzy podejrzewają, że czasoprzestrzeń

57
00:03:16,000 --> 00:03:19,000
naprawdę zawiera nieskończoną ilość wszechświatów

58
00:03:19,431 --> 00:03:22,000
o różnorakich właściwościach.

59
00:03:22,231 --> 00:03:24,000
Jak wasze umysły?

60
00:03:24,862 --> 00:03:27,000
Teoria kwantowa nadaje temu kolejny aspekt.

61
00:03:27,000 --> 00:03:29,000
Została udowodniona,

62
00:03:29,000 --> 00:03:31,000
jednak trudno ja zinterpretować.

63
00:03:31,000 --> 00:03:34,000
Niektórzy są zdania, że ma ona sens

64
00:03:34,000 --> 00:03:37,000
tylko jeśli ogromne ilości wszechświatów

65
00:03:37,000 --> 00:03:39,000
powstają co chwilę.

66
00:03:39,000 --> 00:03:43,000
Wiele z nich byłoby podobnych do naszego.

67
00:03:43,000 --> 00:03:46,000
Zawierały kopie nas samych.

68
00:03:46,000 --> 00:03:50,000
W jednym skończycie szkołę z wyróżnieniem
i poślubicie miłość życia,

69
00:03:50,000 --> 00:03:53,000
w innym niekoniecznie.

70
00:03:53,000 --> 00:03:55,000
Inni mówią, że to bzdury.

71
00:03:55,000 --> 00:03:59,000
Na pytanie o ilość wszechświatów, 
jest tylko jedna sensowna odpowiedź.

72
00:03:59,000 --> 00:04:02,000
Jeden.

73
00:04:02,538 --> 00:04:05,000
Filozofowie i mistycy twierdzą,

74
00:04:05,000 --> 00:04:08,000
że nawet to jest iluzją.

75
00:04:08,000 --> 00:04:10,000
Jak widzicie,

76
00:04:10,000 --> 00:04:13,000
nie zbliżamy się nawet do rozwiązania

77
00:04:13,000 --> 00:04:14,000
tej sprawy.

78
00:04:14,000 --> 00:04:18,000
Odpowiedź mieści się 
w przedziale zero - nieskończoność.

79
00:04:18,769 --> 00:04:21,000
Wiemy coś jeszcze:

80
00:04:21,000 --> 00:04:24,000
To świetny czas na naukę fizyki.

81
00:04:25,200 --> 00:04:27,000
Być może przechodzimy

82
00:04:27,000 --> 00:04:31,000
przez największą rewolucję w dziejach wiedzy.