0:00:00.891,0:00:01.988
А ці ёсць сапраўдны ты?

0:00:01.988,0:00:04.338
Гэтае пытанне можа здацца[br]даволі незвычайным.

0:00:04.338,0:00:06.897
Таму што, вы можаце спытаць,

0:00:06.897,0:00:09.225
як можна знайсці сапраўднага сябе,

0:00:09.225,0:00:11.259
як можна зразумець, які ты -- сапраўдны?

0:00:11.259,0:00:12.223
І гэтак далей.

0:00:12.223,0:00:15.591
Але ідэя таго, што ёсць ты сапраўдны,

0:00:15.591,0:00:16.634
даволі відавочная.

0:00:16.634,0:00:19.895
Калі ў свеце ёсць нешта[br]рэальнае, то гэта ты.

0:00:19.895,0:00:21.840
Толькі я не вельмі ўпэўнены.

0:00:21.840,0:00:24.457
Прынамсі нам трэба лепш зразумець,[br]што гэта значыць.

0:00:24.457,0:00:28.291
Вядома, я думаю, што ў нашай культуры[br]нас акаляе шмат рэчаў,

0:00:28.291,0:00:30.498
якія нейкім чынам падтрымліваюць ідэю,

0:00:30.498,0:00:34.249
што ў кожнага з нас ёсць ядро,[br]свая сутнасць.

0:00:34.249,0:00:37.683
Ёсць нешта, што вызначае цябе,

0:00:37.683,0:00:40.003
і гэта быццам пастаяннае і нязменнае.

0:00:40.003,0:00:41.813
Самы просты гэтаму прыклад --

0:00:41.813,0:00:43.107
рэчы накшталт гараскопаў.

0:00:43.107,0:00:46.147
Ведаеце, людзі ім вельмі адданыя.

0:00:46.147,0:00:48.111
Яны посцяць іх у сваім Фэйсбуку,

0:00:48.111,0:00:49.594
як быццам у іх ёсць нейкі сэнс,

0:00:49.594,0:00:52.271
вы нават ведаеце і[br]свой кітайскі гараскоп.

0:00:52.271,0:00:54.724
У гэтага ёсць больш навуковыя версіі,

0:00:54.724,0:00:57.781
розныя варыянты апісання тыпу асобы,

0:00:57.781,0:01:00.454
напрыклад, тэсты Маерса-Брыгза.

0:01:00.454,0:01:01.835
Не ведаю, ці рабілі вы іх.

0:01:01.835,0:01:03.739
Імі карыстаюцца пры наборы персаналу.

0:01:03.739,0:01:07.036
Вы адказваеце на пытанні,

0:01:07.036,0:01:10.792
і гэта павінна нешта сказаць[br]пра вашу індывідуальнасць.

0:01:10.792,0:01:14.093
І, вядома, захопленасць гэтым[br]проста паўсюдная.

0:01:14.093,0:01:15.761
У часопісах можна ўбачыць,

0:01:15.761,0:01:19.223
як амаль у кожным нумары[br]злева ўнізе рэкламуюць

0:01:19.223,0:01:21.333
нешта, звязанае з індывідуальнасцю.

0:01:21.333,0:01:23.113
І калі вы возьмеце такі часопіс,

0:01:23.113,0:01:24.361
супраціўляцца цяжка, так?

0:01:24.361,0:01:27.226
Прайсці тэст, каб выявіць,[br]як вы вучыцеся,

0:01:27.226,0:01:30.354
як кахаеце ці як працуеце?

0:01:30.354,0:01:32.954
Вы такі чалавек ці іншы?

0:01:32.954,0:01:36.987
Такім чынам я думаю, ёсць[br]даволі распаўсюджаная ідэя,

0:01:36.987,0:01:39.634
што мы маем нейкае ядро, сваю сутнасць,

0:01:39.634,0:01:41.168
якія трэба адкрыць.

0:01:41.168,0:01:44.424
І што гэта нязменная ісціна пра нас,

0:01:44.424,0:01:46.864
нешта, што не змяняецца цягам жыцця.

0:01:46.864,0:01:50.615
І з гэтым я б хацеў паспрачацца.

0:01:50.615,0:01:52.457
І трэба зараз сказаць, і крыху пазней,

0:01:52.457,0:01:55.285
але я гэта раблю не толькі [br]таму, што я дзівак,

0:01:55.285,0:01:59.082
у гэтай спрэчкі даволі доўгая гісторыя.

0:01:59.082,0:02:01.251
Гэтая распаўсюджаная думка наступная.

0:02:01.251,0:02:02.287
Ёсць вы.

0:02:02.287,0:02:05.595
Вы індывідуальнасці са сваёй сутнасцю.

0:02:05.595,0:02:10.227
І ў сваім жыцці вы, вядома,

0:02:10.227,0:02:12.446
назапашваеце нейкі досвед і гэтак далей.

0:02:12.446,0:02:14.716
У вас ёсць успаміны,

0:02:14.716,0:02:16.966
і яны дапамагаюць вам быць самімі сабой.

0:02:16.966,0:02:19.623
Вы чагосьці жадаеце, магчыма, печыва,

0:02:19.623,0:02:22.418
магчыма, нешта, пра што не[br]хочацца размаўляць

0:02:22.418,0:02:24.293
аб 11 гадзіне раніцы ў школе.

0:02:24.293,0:02:26.274
У вас будуць перакананні.

0:02:26.274,0:02:28.187
Гэта нечы рэгістрацыйны знак у Амерыцы.

0:02:28.187,0:02:30.959
Не ведаю, ці гэты знак, на якім[br]напісана messiah 1,

0:02:30.959,0:02:33.251
значыць, што кіроўца верыць[br]у Месію,

0:02:33.251,0:02:35.445
ці што ён і ёсць Месія.

0:02:35.445,0:02:38.158
У любым выпадку, у яго ёсць[br]перакананні наконт Месіі.

0:02:38.158,0:02:39.620
У нас ёсць веды.

0:02:39.620,0:02:41.878
Таксама ёсць адчуванні і перажыванні.

0:02:41.878,0:02:44.395
Гэта не толькі інтэлектуальныя рэчы.

0:02:44.395,0:02:46.998
Гэта такая распаўсюджаная мадэль,

0:02:46.998,0:02:48.150
таго, што уяўляе чалавек

0:02:48.150,0:02:54.441
Чалавек з усім тым, што[br]складае жыццёвы вопыт.

0:02:54.441,0:02:56.960
Але тое, што я прапаную сёння вам,

0:02:56.960,0:03:00.395
цалкам супярэчыць гэтай мадэлі.

0:03:00.395,0:03:02.853
І я магу паказаць, што не так,[br]адным клікам.

0:03:02.853,0:03:09.708
Справа ў тым, што ў цэнтры ўсіх[br]гэтых уражанняў няма ніякага "вы".

0:03:09.708,0:03:11.321
Дзіўная думка? Магчыма, не.

0:03:11.321,0:03:13.079
Што ж тады там?

0:03:13.079,0:03:16.348
Дакладна, гэта ўспаміны, жаданні,[br]намеры, адчуванні,

0:03:16.348,0:03:18.291
і гэтак далей.

0:03:18.291,0:03:20.549
Але адбываецца так, [br]што ўсё гэта разам

0:03:20.549,0:03:22.618
нібыта аб'ядноўваецца,

0:03:22.618,0:03:26.407
перакрываецца, звязваецца[br]ўсімі магчымымі спосабамі.

0:03:26.407,0:03:28.997
Яны звязваюцца часткова,[br]магчыма, шмат у чым,

0:03:28.997,0:03:32.324
бо яны належаць аднаму целу[br]і аднаму мозгу.

0:03:32.324,0:03:35.387
Да таго ж ёсць аповед, гісторыя,[br]якую мы распавядаем пра сябе,

0:03:35.387,0:03:38.282
уражанні, якія пакінулі мінулыя рэчы.

0:03:38.282,0:03:40.514
На пэўныя учынкі нас матывуюць[br]розныя рэчы.

0:03:40.514,0:03:44.126
Таму нашыя жаданні -- часткова[br]вынік нашых перакананняў,

0:03:44.126,0:03:47.692
і нашы ўспаміны таксама кажуць[br]пра нашыя веды.

0:03:47.692,0:03:50.354
Такім чынам, ёсць усе гэтыя рэчы,

0:03:50.354,0:03:53.393
як перакананні, жаданні,[br]адчуванні, уражанні,

0:03:53.393,0:03:55.823
яны звязаныя адное з адным,

0:03:55.823,0:03:59.371
і разам ствараюць вас.

0:03:59.371,0:04:04.208
З аднаго боку, адрозненне ад[br]распаўсюджанай думкі маленькае.

0:04:04.208,0:04:06.462
З іншага, яно вялікае.

0:04:06.462,0:04:08.638
Гэта розніца ў тым, ці думаць пра сябе

0:04:08.638,0:04:12.034
як пра нешта асобнае, што мае [br]разнастайны жыццёвы досвед,

0:04:12.034,0:04:14.977
ці як пра сам збор

0:04:14.977,0:04:16.999
рознага жыццёвага досведу.

0:04:16.999,0:04:19.847
Вы -- сума вашых частак.

0:04:19.847,0:04:21.969
Яны таксама ўключаюць[br]вашыя фізічныя часткі:

0:04:21.969,0:04:23.871
мозг, цела, ногі і ўсё такое, --

0:04:23.871,0:04:26.174
але на самой справе яны не такія важныя.

0:04:26.174,0:04:28.847
Пасля трансплантацыі сэрца[br]вы ўсё яшчэ той самы чалавек.

0:04:28.847,0:04:31.227
Ці будзеце вы такім пасля[br]трансплантацыі ўспамінаў?

0:04:31.227,0:04:34.602
Пасля трансплантацыі перакананняў?

0:04:34.602,0:04:39.501
Так, гэтая ідэя, што мы -- самі,[br]спосаб зразумець сябе --

0:04:39.501,0:04:43.962
гэта не нязменная з'ява, у[br]якой ёсць пэўны досвед,

0:04:43.962,0:04:46.360
а з'яўляецца самой калекцыяй[br]гэтага досведу,

0:04:46.360,0:04:48.971
можа здацца даволі дзіўнай.

0:04:48.971,0:04:51.055
Але насамрэч, я не думаю,[br]што яна дзіўная.

0:04:51.055,0:04:52.914
У пэўным сэнсе, яна разумная.

0:04:52.914,0:04:57.215
Таму што я прапаноўваю падумаць[br]для параўнання

0:04:57.215,0:05:00.172
пра ўсё што заўгодна ў свеце,

0:05:00.172,0:05:02.922
магчыма акрамя самых фундаментальных сіл.

0:05:02.922,0:05:05.657
Напрыклад, пра ваду.

0:05:05.657,0:05:08.198
Я ў навуцы не вельмі сільны.

0:05:08.198,0:05:11.213
Можна сказаць, што ў вады ёсць[br]дзве малекулы вадароду

0:05:11.213,0:05:13.099
і адна кіслароду, так?

0:05:13.099,0:05:14.747
Мы ўсе гэта ведаем.

0:05:14.747,0:05:18.212
Спадзяюся, тут ніхто не думае,[br]што гэта значыць,

0:05:18.212,0:05:22.414
што існуе такая рэч, як вада,[br]да якой прымацаваныя

0:05:22.414,0:05:25.051
атамы вадароду і кіслароду,

0:05:25.051,0:05:26.244
і што гэта і ёсць вада.

0:05:26.244,0:05:27.099
Мы так не думаем.

0:05:27.099,0:05:30.351
Мы вельмі лёгка, проста разумеем,

0:05:30.351,0:05:32.083
што вада -- гэта нішто іншае,

0:05:32.083,0:05:37.117
як малекулы вадароду і кіслароду,[br]арганізаваныя ў пэўным парадку.

0:05:37.117,0:05:39.030
Гэта тычыцца і ўсяго астатняга ў свеце.

0:05:39.030,0:05:43.199
Вакол майго гадзінніка таксама[br]няма ніякай таямніцы.

0:05:43.199,0:05:46.562
Мы кажам, што ў гадзінніку[br]ёсць цыферблат, стрэлкі,

0:05:46.562,0:05:48.322
механізм, батарэя.

0:05:48.322,0:05:49.523
Але мы маем на ўвазе, што

0:05:49.523,0:05:51.218
мы не лічым, быццам[br]ёсць гадзіннік,

0:05:51.218,0:05:53.861
да якога прымацаваныя гэтыя часткі.

0:05:53.861,0:05:56.897
Мы разумеем, што ёсць[br]часткі гадзінніка,

0:05:56.897,0:05:58.994
якія складаюцца разам і[br]ствараюць гадзіннік.

0:05:58.994,0:06:01.638
Тады калі гэта тычыцца[br]ўсяго ў свеце,

0:06:01.638,0:06:03.944
то чым адрозніваемся мы?

0:06:03.944,0:06:05.508
Навошта думаць пра сябе

0:06:05.508,0:06:09.460
не проста як пра калекцыю[br]нашых частак,

0:06:09.460,0:06:14.328
а як пра асобную нязменную рэч,[br]да якой далучаныя гэтыя часткі?

0:06:14.328,0:06:17.438
Такі погляд не цалкам новы, насамрэч.

0:06:17.438,0:06:19.113
У яго даволі доўгая гісторыя.

0:06:19.113,0:06:20.463
Яго можна знайсці ў Будызме,

0:06:20.463,0:06:23.009
у філасофіі 17, 18 стагоддзяў,

0:06:23.009,0:06:26.604
аж да нашых дзён, да такіх людзей,[br]як Локк і Юм.

0:06:26.604,0:06:28.687
Таксама цікава, што гэтую думку

0:06:28.687,0:06:32.731
ўсё больш падтрымлівае нейранавука.

0:06:32.731,0:06:36.375
Гэта Пол Брокс,[br]клінічны нейрапсіхолаг,

0:06:36.375,0:06:37.574
і ён кажа наступнае:

0:06:37.574,0:06:39.956
"У нас ёсць глыбокае чуццё,[br]што існуе ядро,

0:06:39.956,0:06:42.505
сутнасць, і ад гэтага[br]цяжка пазбавіцца,

0:06:42.505,0:06:45.516
нават немагчыма, як я мяркую.

0:06:45.516,0:06:49.443
Але праўда ў тым, што нейранавука паказвае[br]адсутнасць у мазгу цэнтра,

0:06:49.443,0:06:51.733
які б аб'ядноўваў усе часткі".

0:06:51.733,0:06:54.203
Таму калі вы звернеце ўвагу на мозг,

0:06:54.203,0:06:58.220
і на тое, як робіцца магчымым[br]самасвядомасць,

0:06:58.220,0:07:02.004
вы зразумееце, што ў мозгу няма[br]цэнтральнай кантралюючай зоны.

0:07:02.004,0:07:05.303
Няма цэнтра, у якім бы ўсё адбывалася.

0:07:05.303,0:07:07.888
У мозгу адбываецца шмат розгых працэсаў,

0:07:07.888,0:07:10.987
якія, у вядомым сэнсе, даволі незалежныя.

0:07:10.987,0:07:14.097
Але дзякуючы таму, як яны звязаныя,

0:07:14.097,0:07:16.958
мы можам адчуваць сябе.

0:07:16.958,0:07:20.447
Тэрмін, які я выкарыстоўваю ў кнізе,[br]я называю хітрасцю эга.

0:07:20.447,0:07:25.106
Яна быццам неўсвядомленая.

0:07:25.106,0:07:27.586
Справа не ў тым, што мы не існуем,

0:07:27.586,0:07:30.870
а ў тым, што яна прымушае нас думаць,[br]што глыбока ўнутры

0:07:30.870,0:07:34.356
ёсць нешта больш аб'яднанае,[br]чым на самой справе.

0:07:34.356,0:07:37.493
Гэтая ідэя можа выклікаць неспакой.

0:07:37.493,0:07:39.825
Вы можаце падумаць, што калі гэта праўда,

0:07:39.825,0:07:43.576
то ніхто з нас не мае нязменнага ядра,[br]

0:07:43.576,0:07:45.561
пастаяннай сутнасці,

0:07:45.561,0:07:49.493
ці значыць гэта, што "я" -- гэта ілюзія?

0:07:49.493,0:07:51.807
Ці значыць гэта, што нас насамрэч няма?

0:07:51.807,0:07:53.615
Сапраўднага цябе няма.

0:07:53.615,0:07:56.696
Так, шмат людзей кажуць пра існаванне[br]такой ілюзіі.

0:07:56.696,0:08:00.734
Тры псіхолагі -- Томас Метцынгер, [br]Брус Худ,

0:08:00.734,0:08:02.978
Сьюзан Блэкмор --

0:08:02.978,0:08:05.963
сапраўды кажуць пра ілюзію,

0:08:05.963,0:08:08.029
ілюзію свайго "я".

0:08:08.029,0:08:11.075
Але я не думаю, што гэты[br]погляд нам можа дапамагчы.

0:08:11.075,0:08:11.902
І зноў гадзіннік.

0:08:11.902,0:08:15.904
Гадзіннік не ілюзія, бо гэта[br]нішто іншае,

0:08:15.904,0:08:18.152
як калекцыя ўласных частак.

0:08:18.152,0:08:20.109
Такім жа чынам, мы таксама[br]не ілюзіі.

0:08:20.109,0:08:25.552
Тое, што ў некаторым родзе мы вельмі,[br]вельмі складаная калекцыя,

0:08:25.552,0:08:27.137
спарадкаваная калекцыя рэчаў,

0:08:27.137,0:08:29.012
не значыць, што мы не рэальныя.

0:08:29.012,0:08:31.911
Прывяду спрошчаную метафару.

0:08:31.911,0:08:34.516
Возьмем нешта накшталт вадаспаду.

0:08:34.516,0:08:38.123
Гэта -- вадаспады Ігуазу ў Аргентыне.

0:08:38.123,0:08:40.625
З дапамогай гэтага прыкладу

0:08:40.625,0:08:43.919
вы зможаце зразумець той факт,[br]што ў многіх адносінах[br]

0:08:43.919,0:08:46.029
у іх няма нічога нязменнага.

0:08:46.029,0:08:47.462
З аднаго боку, яны змяняюцца.

0:08:47.462,0:08:50.309
Плынь вады заўсёды стварае новыя каналы.

0:08:50.309,0:08:52.600
са зменамі, прылівамі, умовамі надвор'я,

0:08:52.600,0:08:57.024
нешта высыхае, замест з'яўляецца новае.

0:08:57.024,0:09:00.511
Вядома, вада ў вадаспадах

0:09:00.511,0:09:03.413
розная кожнае імгненне.

0:09:03.413,0:09:06.165
Але гэта не значыць, што[br]вадаспады Ігуазу -- ілюзія.

0:09:06.165,0:09:07.798
Не значыць, што яны не рэальныя.

0:09:07.798,0:09:11.132
Гэта значыць, што мы павінны зразумець,[br]што яны --

0:09:11.132,0:09:13.361
гэта нешта са сваёй гісторыяй,

0:09:13.361,0:09:16.003
з часткамі, што разам іх складаюць,

0:09:16.003,0:09:18.799
але гэта працэс, які пастаянна змяняецца.

0:09:18.799,0:09:22.531
Гэта я лічу мадэллю, якая дапаможа[br]зразумець сябе.

0:09:22.531,0:09:24.195
і я думаю, гэта вызваленчая мадэль.

0:09:24.195,0:09:27.231
Бо калі вы думаеце, што вашая[br]сутнасць зафіксаваная, пастаянная,

0:09:27.231,0:09:30.237
і не змяняецца цягам жыцця,[br]нягледзячы ні на што,

0:09:30.237,0:09:32.807
у пэўным сэнсе вы ў пастцы.

0:09:32.807,0:09:35.418
Вы нарадзіліся са сваёй сутнасцю,

0:09:35.418,0:09:38.101
вы такія да смерці,

0:09:38.101,0:09:41.130
калі верыце ў замагільнае жыццё,[br]то і пасля смерці.

0:09:41.130,0:09:44.100
Але калі вы думаеце пра сябе[br]як пра сутнасць,

0:09:44.100,0:09:47.880
не як пра рэч, а як пра нейкі працэс,

0:09:47.880,0:09:49.407
нешта, што змяняецца,

0:09:49.407,0:09:50.944
то тады я лічу, гэта дае волю.

0:09:50.944,0:09:53.812
Бо ў адрозненні ад вадаспадаў,

0:09:53.812,0:09:56.307
у нас ёсць магчымасць

0:09:56.307,0:09:59.929
у пэўнай ступені змяняць напрамак[br]свайго развіцця.

0:09:59.929,0:10:02.302
Таму трэба быць асцярожнымі, ці не так?

0:10:02.302,0:10:05.392
Калі вы зашмат глядзіце X-Factor,[br]можна сур'ёзна паверыць,

0:10:05.392,0:10:07.721
што ўсе мы можам быць тымі, кім мы хочам.

0:10:07.721,0:10:09.039
Гэта не так.

0:10:09.039,0:10:11.209
Раніцай я пачуў нейкіх[br]фантастычных музыкаў,

0:10:11.209,0:10:14.927
і я цалкам упэўнены, што ніколі[br]не змог бы стаць такім, як яны.

0:10:14.927,0:10:17.324
Я мог бы шмат практыкавацца і[br]стаць добрым музыкам,

0:10:17.324,0:10:20.328
але ў мяне няма сапраўдных[br]прыродных здольнасцяў.

0:10:20.328,0:10:22.985
У таго, што мы можам дасягнуць,[br]ёсць межы.

0:10:22.985,0:10:25.460
У таго, кім мы можам стаць,[br]ёсць межы.

0:10:25.460,0:10:28.122
Але тым не менш у нас ёсць магчымасць,

0:10:28.122,0:10:32.112
у пэўным сэнсе, змяніць сябе.

0:10:32.112,0:10:34.368
Мы сапраўдныя -- гэта

0:10:34.368,0:10:38.429
не тое, што можна для сябе адкрыць,

0:10:38.429,0:10:42.078
вы не заглядваеце ў сваю душу[br]і не знаходзіце там сябе.

0:10:42.078,0:10:43.899
Тое, што вы робіце, прынамсі, --

0:10:43.899,0:10:46.290
гэта ствараеце сапраўдных сябе.

0:10:46.290,0:10:48.213
І гэта, я лічу, вельмі, вельмі важна,

0:10:48.213,0:10:50.179
асабліва на гэтым жыццёвым этапе.

0:10:50.179,0:10:51.578
Вы даведаецеся,

0:10:51.578,0:10:54.132
як вы змяніліся цягам апошніх год.

0:10:54.132,0:10:57.371
Калі ў вас ёсць нейкія відэа сябе,[br]зробленыя 3-4 гады таму,

0:10:57.371,0:11:00.651
вам, магчыма, сорамна, бо[br]вы сябе не пазнаяце.

0:11:00.651,0:11:03.532
Я хачу данесці да вас, што трэба[br]ўспрымаць сябе

0:11:03.532,0:11:06.592
як нешта, [br]што можна сфармаваць,

0:11:06.592,0:11:07.645
накіраваць і змяніць.

0:11:07.645,0:11:08.941
І зноў Будда:

0:11:08.941,0:11:11.360
"Будаўнікі каналаў пускаюць ваду,

0:11:11.360,0:11:12.761
лучнікі выгінаюць стралу,

0:11:12.761,0:11:15.226
цесляры падпарадкоўваюць сабе дрэва,

0:11:15.226,0:11:19.000
мудрацы робяць саміх сябе."

0:11:19.000,0:11:20.461
І з гэтым я хачу вас пакінуць:

0:11:20.461,0:11:27.668
вашая сутнасць не тое, што [br]трэба пайсці шукаць,

0:11:27.668,0:11:30.873
як таямніцу, і можа ніколі не знайсці.

0:11:30.873,0:11:32.574
Ваша сапраўдная сутнасць --

0:11:32.574,0:11:35.308
гэта нешта, што вы часткова знаходзіце,

0:11:35.308,0:11:37.701
але часткова ствараеце.

0:11:37.701,0:11:42.197
І такая перспектыва, здаецца,[br]вызваляе і хвалюе.

0:11:42.197,0:11:44.313
Вялікі дзякуй.