0:00:00.000,0:00:02.707
Mười năm trước, tôi đã viết [br]một cuốn sách có tựa

0:00:02.707,0:00:05.800
"Thế kỷ cuối cùng của chúng ta?" [br]Chấm hỏi.

0:00:05.800,0:00:09.377
Nhà xuất bản đã cắt bỏ dấu chấm hỏi. [br](Tiếng cười)

0:00:09.377,0:00:11.739
Các nhà xuất bản Mỹ [br]thay đổi tựa đề thành

0:00:11.739,0:00:15.168
"Giờ cuối của chúng ta."

0:00:15.168,0:00:18.660
Người Mỹ thích thưởng nóng và ngược lại.

0:00:18.660,0:00:20.368
(Tiếng cười)

0:00:20.368,0:00:22.118
Và chủ đề của tôi là:

0:00:22.118,0:00:26.284
Trái đất đã tồn tại 45 triệu thế kỷ

0:00:26.284,0:00:28.297
nhưng thế kỷ này đặc biệt --

0:00:28.297,0:00:31.313
đó là lần đầu tiên loài người chúng ta

0:00:31.313,0:00:34.115
nắm trong tay tương lai [br]của cả hành tinh này.

0:00:34.115,0:00:36.105
Gần như suốt lịch sử Trái đất,

0:00:36.105,0:00:38.041
các mối đe dọa tới từ thiên nhiên --

0:00:38.041,0:00:41.537
bệnh tật, động đất, [br]thiên thạch và nhiều nữa...

0:00:41.537,0:00:47.209
nhưng từ nay trở đi,[br]hiểm họa đáng sợ nhất đến từ chúng ta.

0:00:47.209,0:00:50.480
Giờ đây, không chỉ là hiểm họa hạt nhân;

0:00:50.480,0:00:52.481
trong thế giới kết nối của chúng ta,

0:00:52.481,0:00:55.394
sự sụp đổ internet [br]có thể diễn ra ở phạm vi toàn cầu;

0:00:55.394,0:00:59.580
đại dịch có thể lan khắp thế giới[br]trong vài ngày bằng đường hàng không

0:00:59.580,0:01:02.677
và mạng xã hội có thể lan truyền[br]sự hoảng sợ và tin đồn

0:01:02.677,0:01:05.894
với tốc độ ánh sáng [br]theo đúng nghĩa đen.

0:01:05.894,0:01:09.529
Chúng ta phải lo lắng quá nhiều [br]về những mối nguy hiểm cỏn con

0:01:09.529,0:01:13.150
tai nạn máy bay hiếm hoi, [br]chất gây ung thư trong thực phẩm,

0:01:13.150,0:01:15.376
độ phóng xạ liều lượng thấp, [br]và nhiều nữa

0:01:15.376,0:01:18.201
nhưng chúng ta và những [br]bậc thầy về chính trị

0:01:18.201,0:01:22.404
đang phủ nhận tất cả [br]các kịch bản thảm họa khác.

0:01:22.404,0:01:25.442
Điều tồi tệ nhất, may thay,[br]vẫn chưa xảy đến.

0:01:25.442,0:01:27.638
Chúng có thể sẽ không đến.

0:01:27.638,0:01:30.823
Nhưng nếu có một hiểm họa tiềm tàng,

0:01:30.823,0:01:33.691
rất đáng để đóng một khoản bảo hiểm

0:01:33.691,0:01:37.527
để bảo vệ ta khỏi nó, [br]dù xác suất xảy ra là rất thấp,

0:01:37.527,0:01:42.040
cũng như việc đóng bảo hiểm hỏa hoạn[br]cho căn nhà của mình.

0:01:42.040,0:01:47.037
Cũng như khoa học đề xuất [br]nhiều năng lượng và hứa hẹn hơn,

0:01:47.037,0:01:50.903
mặt trái là càng nhiều lo sợ hơn.

0:01:50.903,0:01:53.142
Chúng ta [br]lại càng dễ bị tổn thương hơn.

0:01:53.142,0:01:54.980
Chỉ trong vài thập kỷ,

0:01:54.980,0:01:57.210
hàng triệu người sẽ có khả năng

0:01:57.210,0:02:00.331
sử dụng sai một cách nhanh chóng[br]công nghệ sinh học tiên tiến,

0:02:00.331,0:02:03.884
cũng như sử dụng sai [br]công nghệ số ngày nay.

0:02:03.884,0:02:07.083
Freeman Dyson, trong một buổi TED Talk,

0:02:07.083,0:02:10.939
đã tiên đoán rằng trẻ em sẽ thiết kế và[br]tạo nên các vi sinh vật mới

0:02:10.939,0:02:15.190
cũng đều đặn như thế hệ của ông [br]làm việc với các tập hóa chất.

0:02:15.190,0:02:17.718
Vâng, đây có thể chỉ là [br]khoa học viễn tưởng,

0:02:17.718,0:02:20.901
nhưng nếu chỉ một phần tiên đoán đó [br]thành hiện thực,

0:02:20.901,0:02:23.638
hệ sinh thái của chúng ta,[br]thậm chí chính loài người

0:02:23.638,0:02:27.627
đã không thể tồn tại lâu đến vậy.

0:02:27.627,0:02:31.490
Ví dụ, một số nhà sinh thái học[br]cực đoan cho rằng

0:02:31.490,0:02:33.999
sẽ tốt hơn cho hành tinh

0:02:33.999,0:02:37.402
cho mẹ trái đất, nếu có ít con người hơn.

0:02:37.402,0:02:40.119
Điều gì xảy ra nếu những kẻ đó nắm rõ

0:02:40.119,0:02:42.256
các kỹ thuật về sinh học tổng hợp

0:02:42.256,0:02:45.108
thứ sẽ được phổ biến trước 2050?

0:02:45.108,0:02:48.150
Và từ đó, nhiều ác mộng viễn tưởng khác

0:02:48.150,0:02:49.860
có thể thành hiện thực:

0:02:49.860,0:02:51.930
những robot vô tri trở nên tinh ranh,

0:02:51.930,0:02:54.347
hoặc một mạng lưới biết tự suy nghĩ

0:02:54.347,0:02:56.936
đe dọa tất cả chúng ta.

0:02:56.936,0:03:00.206
Liệu có thể phòng ngừa [br]những hiểm họa đó bằng luật lệ?

0:03:00.206,0:03:02.613
Chúng ta chắc chắn phải cố,[br]nhưng những tổ chức đó

0:03:02.613,0:03:05.552
cạnh tranh như thế, [br]toàn cầu như thế,

0:03:05.552,0:03:08.122
bị chi phối như thế[br]bởi những áp lực thương mại

0:03:08.122,0:03:11.017
rằng việc gì có thể xảy đến[br]sẽ xảy đến đâu đó,

0:03:11.017,0:03:13.443
dù luật lệ có [br]quy định gì đi nữa.

0:03:13.443,0:03:17.280
Cũng như luật chống ma túy[br]chúng ta cố, nhưng không thể.

0:03:17.280,0:03:20.474
Ngôi làng toàn cầu sẽ có [br]những kẻ ngốc của chính nó,

0:03:20.474,0:03:23.470
và chúng sẽ có quy mô toàn cầu.

0:03:23.470,0:03:25.761
Thế nên, như tôi đã nói [br]trong sách của mình,

0:03:25.761,0:03:28.650
chúng ta có một đoạn đường gập ghềnh[br]trong thế kỷ này.

0:03:28.650,0:03:32.140
Chúng có thể đem cả xã hội này[br]trở về điểm xuất phát.

0:03:32.140,0:03:36.255
Thực tế là xác suất [br]của sự quay ngược thảm khốc là 50%.

0:03:36.255,0:03:39.169
Nhưng liệu có tồn tại những biến cố[br]có thể nhận thấy

0:03:39.169,0:03:41.330
thậm chí là tồi tệ hơn nữa,

0:03:41.330,0:03:44.760
những biến cố có thể tận diệt[br]tất cả sự sống?

0:03:44.760,0:03:47.686
Khi một thí nghiệm gia tốc hạt mới[br]được vận hành.

0:03:47.686,0:03:49.475
một số người lo lắng hỏi:

0:03:49.475,0:03:51.725
"Liệu nó có thể phá hủy trái đất, [br]hay tệ hơn

0:03:51.725,0:03:54.384
là xé toạc kết cấu của vũ trụ?"

0:03:54.384,0:03:57.927
May thay, người ta có thể đưa ra[br]sự bảo đảm nhất định.

0:03:57.927,0:03:59.971
Tôi và một số người [br]đã chỉ ra rằng

0:03:59.971,0:04:04.084
thiên nhiên đã làm những thí nghiệm [br]tương tự vô số lần trước đó,

0:04:04.090,0:04:06.235
thông qua va chạm các tia vũ trụ.

0:04:06.235,0:04:08.909
Nhưng các nhà khoa học [br]chắc chắn là nên đề phòng

0:04:08.909,0:04:11.489
việc các thí nghiệm tạo ra các điều kiện

0:04:11.489,0:04:13.972
chưa có tiền lệ trong [br]thế giới tự nhiên.

0:04:13.972,0:04:17.395
Các nhà sinh học nên tránh phóng thích[br]các mầm bệnh biến đổi gen

0:04:17.395,0:04:20.110
tiềm tàng nguy hiểm.

0:04:20.110,0:04:23.627
Và tiện thể, [br]sự ác cảm đặc biệt của chúng ta

0:04:23.627,0:04:27.088
dành cho nguy cơ [br]thảm họa tuyệt chủng

0:04:27.088,0:04:30.363
phụ thuộc vào một câu hỏi[br]triết học và đạo đức,

0:04:30.363,0:04:32.033
đó là:

0:04:32.033,0:04:34.341
Suy xét hai kịch bản.

0:04:34.341,0:04:39.577
Kịch bản A quét sạch 90% nhân loại.

0:04:39.577,0:04:43.473
Kịch bản B quét sạch 100%.

0:04:43.473,0:04:46.391
B tồi tệ hơn A bao nhiêu?

0:04:46.391,0:04:49.414
Một số người sẽ nói 10% tồi tệ hơn.

0:04:49.414,0:04:52.564
Số cá thể đếm được là 10% cao hơn.

0:04:52.564,0:04:55.780
Tôi nói rằng B tồi tệ hơn [br]một cách không thể so sánh được.

0:04:55.780,0:04:58.099
Là một nhà thiên văn học,[br]tôi không thể tin

0:04:58.099,0:05:00.566
rằng loài người là kết thúc [br]của câu chuyện.

0:05:00.566,0:05:03.889
Còn năm tỷ năm [br]trước khi mặt trời nổ tung,

0:05:03.889,0:05:06.600
và vũ trụ có thể vẫn tiếp tục mãi,

0:05:06.600,0:05:08.892
cũng như sự tiến hóa hậu nhân loại,

0:05:08.892,0:05:11.082
tại đây trên trái đất và xa hơn nữa,

0:05:11.082,0:05:13.796
có thể sẽ được kéo dài[br]như tiến trình Darwin

0:05:13.796,0:05:17.077
đã dẫn đến chúng ta,[br]thậm chí còn tuyệt vời hơn.

0:05:17.077,0:05:20.011
Thực tế, tiến hóa trong tương lai [br]sẽ xảy ra nhanh hơn,

0:05:20.011,0:05:21.940
trên phạm vi thời gian về kỹ thuật,

0:05:21.940,0:05:24.499
thay vì phạm vi thời gian [br]về chọn lọc tự nhiên.

0:05:24.499,0:05:28.434
Vậy thì chúng ta chắc hẳn, [br]nhìn vào những điều to tát đó,

0:05:28.434,0:05:31.820
không nên chấp nhận thậm chí [br]một hiểm họa có xác suất một phần tỷ

0:05:31.820,0:05:34.499
rằng sự tuyệt chủng nhân loại[br]có thể đặt dấu chấm hết

0:05:34.499,0:05:36.359
cho tiến trình vĩ đại này.

0:05:36.359,0:05:38.131
Một số kịch bản mà ta [br]dự tính

0:05:38.131,0:05:40.250
thực sự có thể là khoa học viễn tưởng,

0:05:40.250,0:05:43.336
nhưng một số trở thành hiện thực [br]một cách đáng lo ngại.

0:05:43.336,0:05:46.210
Có một câu châm ngôn là

0:05:46.210,0:05:48.907
điều xa lạ [br]không giống với điều ít xảy ra,

0:05:48.907,0:05:51.545
đó là lý do tại sao chúng tôi [br]tại ĐH Cambridge

0:05:51.545,0:05:54.680
đang thiết lập một trung tâm nghiên cứu[br]cách giảm nhẹ

0:05:54.680,0:05:56.712
những nguy hiểm tiềm tàng đó.

0:05:56.712,0:05:59.775
Dường như, chỉ một số ít người

0:05:59.775,0:06:02.091
quan tâm[br]về những thảm họa tiềm tàng.

0:06:02.091,0:06:05.104
Và chúng tôi cần tất cả sự giúp đỡ có thể,

0:06:05.104,0:06:07.583
bởi vì chúng tôi là những người bảo trợ

0:06:07.583,0:06:11.066
cho một chấm xanh le lói tuyệt đẹp[br]trong vũ trụ rộng lớn,

0:06:11.066,0:06:14.444
một hành tinh còn 50 triệu thế kỷ[br]phía trước.

0:06:14.444,0:06:17.270
Vậy nên xin đừng gây nguy hại [br]cho tương lai đó.

0:06:17.270,0:06:19.265
Tôi muốn kết thúc bằng trích dẫn

0:06:19.265,0:06:22.296
từ nhà khoa học vĩ đại Peter Medawar:

0:06:22.296,0:06:25.569
"Những cái chuông rung cho nhân loại

0:06:25.569,0:06:28.213
giống như những cái chuông gia súc[br]trên dãy An-pơ

0:06:28.213,0:06:30.499
Chúng được đeo trên cổ [br]của chính chúng ta,

0:06:30.499,0:06:33.174
và là lỗi của chính ta nếu [br]chúng không rung

0:06:33.174,0:06:35.485
một giai điệu du dương êm ái."

0:06:35.485,0:06:37.572
Xin cảm ơn rất nhiều.

0:06:37.572,0:06:39.685
(Tiếng vỗ tay)