1
00:00:00,485 --> 00:00:02,707
Dziesięć lat temu 
napisałem książkę o tytule:

2
00:00:02,707 --> 00:00:05,800
"Nasze ostatnie stulecie?",
ze znakiem zapytania.

3
00:00:05,800 --> 00:00:09,377
Moi wydawcy usunęli
znak zapytania. (Śmiech)

4
00:00:09,377 --> 00:00:11,259
Amerykańscy wydawcy zmienili tytuł

5
00:00:11,259 --> 00:00:15,168
na "Nasza ostatnia godzina".

6
00:00:15,168 --> 00:00:18,660
Amerykanie lubią natychmiastową
satysfakcję i odwrotnie.

7
00:00:18,660 --> 00:00:20,368
(Śmiech)

8
00:00:20,368 --> 00:00:22,118
Moim tematem przewodnim było to:

9
00:00:22,118 --> 00:00:26,284
Nasza Ziemia istnieje
ponad 45 milionów wieków,

10
00:00:26,284 --> 00:00:28,297
jednak ten jest szczególny.

11
00:00:28,297 --> 00:00:31,313
Jest pierwszym, w którym
jeden gatunek, nasz,

12
00:00:31,313 --> 00:00:34,115
ma w rękach przyszłość planety.

13
00:00:34,115 --> 00:00:36,105
Prawie w całej historii Ziemi

14
00:00:36,105 --> 00:00:38,041
zagrożenia pochodziły z natury:

15
00:00:38,041 --> 00:00:41,537
choroby, trzęsienia ziemi,
asteroidy i tak dalej.

16
00:00:41,537 --> 00:00:47,209
Jednak obecnie największe zagrożenie
pochodzi od nas samych.

17
00:00:47,209 --> 00:00:50,480
Nie chodzi tylko o zagrożenie jądrowe;

18
00:00:50,480 --> 00:00:52,231
w naszym połączonym świecie

19
00:00:52,231 --> 00:00:55,394
awaria sieci może mieć globalne skutki;

20
00:00:55,394 --> 00:00:59,350
transport powietrzny może roznieść
pandemię na cały świat w ciągu kilku dni;

21
00:00:59,350 --> 00:01:02,677
media mogą tworzyć panikę i plotki

22
00:01:02,677 --> 00:01:05,894
dosłownie z prędkością światła.

23
00:01:05,894 --> 00:01:09,119
Za bardzo przejmujemy się
małymi zagrożeniami:

24
00:01:09,119 --> 00:01:12,520
nieprawdopodobnymi 
zderzeniami lotniczymi,

25
00:01:12,530 --> 00:01:15,686
kancerogenami w jedzeniu, 
czy małymi dawkami promieniowania.

26
00:01:15,686 --> 00:01:18,201
Jednak razem z naszymi
mistrzami politycznymi

27
00:01:18,201 --> 00:01:22,404
zaprzeczamy katastroficznym scenariuszom.

28
00:01:22,404 --> 00:01:25,442
Najgorsze na szczęście
jeszcze nie doszło do skutku.

29
00:01:25,442 --> 00:01:27,638
Prawdopodobnie nigdy nie dojdzie.

30
00:01:27,638 --> 00:01:30,823
Jednak gdy zjawisko jest
potencjalnie dewastujące,

31
00:01:30,823 --> 00:01:33,691
warte jest szczególnej uwagi,

32
00:01:33,691 --> 00:01:37,527
by się przed nim obronić,
nawet, jeśli to nieprawdopodobne,

33
00:01:37,527 --> 00:01:42,040
tak, jak kupujemy polisę 
na dom na wypadek pożaru.

34
00:01:42,040 --> 00:01:47,037
Gdy nauka oferuje 
coraz większą siłę i obietnicę,

35
00:01:47,037 --> 00:01:50,903
pojawiają się również wady.

36
00:01:50,903 --> 00:01:53,142
Stajemy się bardziej bezbronni.

37
00:01:53,142 --> 00:01:54,980
W ciągu kilku dekad

38
00:01:54,980 --> 00:01:57,210
miliony zyskały zdolności używania

39
00:01:57,210 --> 00:02:00,531
szybko postępującej biotechnologii
niezgodnie z jej przeznaczeniem,

40
00:02:00,531 --> 00:02:03,884
tak jak obecnie używa się
cybertechnologii.

41
00:02:03,884 --> 00:02:07,083
Freeman Dyson 
w prelekcji TED przewidział,

42
00:02:07,083 --> 00:02:10,679
że dzieci będą projektować
i tworzyć nowe organizmy,

43
00:02:10,679 --> 00:02:15,190
tak jak poprzednie pokolenia
bawiły się zestawami chemicznymi.

44
00:02:15,190 --> 00:02:17,718
Może to tylko 
gdybanie science fiction,

45
00:02:17,718 --> 00:02:20,901
jednak coraz więcej części
tego scenariusza się spełnia,

46
00:02:20,901 --> 00:02:23,638
nasza ekologia i nawet nasz gatunek

47
00:02:23,638 --> 00:02:27,627
z pewnością nie przetrwa nietknięty.

48
00:02:27,627 --> 00:02:31,490
Jest kilku eko-ekstremistów,

49
00:02:31,490 --> 00:02:33,999
którzy myślą, 
że lepiej byłoby dla planety,

50
00:02:33,999 --> 00:02:37,402
dla Gai, gdyby było dużo mniej ludzi.

51
00:02:37,402 --> 00:02:40,119
Co stanie się, gdy tacy ludzie opanują

52
00:02:40,119 --> 00:02:42,256
techniki biologii syntetycznej,

53
00:02:42,256 --> 00:02:45,108
które do 2050 będą szeroko dostępne?

54
00:02:45,108 --> 00:02:48,150
Do tego czasu inne 
koszmary science fiction

55
00:02:48,150 --> 00:02:49,860
mogą stać się rzeczywistością:

56
00:02:49,860 --> 00:02:51,930
głupie roboty stające się łotrami

57
00:02:51,930 --> 00:02:54,347
albo sieć rozwijająca własny umysł,

58
00:02:54,347 --> 00:02:56,936
będący dla nas zagrożeniem.

59
00:02:56,936 --> 00:03:00,206
Czy możemy bronić się prawem
przed tym ryzykiem?

60
00:03:00,206 --> 00:03:02,613
Musimy próbować,
jednak przedsiębiorstwa

61
00:03:02,613 --> 00:03:06,142
tak rywalizują, są tak zglobalizowane

62
00:03:06,142 --> 00:03:08,122
i tak kierowane presją komercji,

63
00:03:08,122 --> 00:03:11,407
że coś, co może być zrobione,
gdzieś pewnie będzie zrobione,

64
00:03:11,407 --> 00:03:13,443
na co tylko pozwala prawo.

65
00:03:13,443 --> 00:03:16,930
To tak jak z prawami dotyczącymi leków,
staramy się, lecz nie możemy.

66
00:03:16,930 --> 00:03:19,974
Globalna wioska ma swoich
globalnych idiotów

67
00:03:19,974 --> 00:03:23,470
o globalnym zasięgu.

68
00:03:23,470 --> 00:03:25,761
W mojej książce wspominam,

69
00:03:25,761 --> 00:03:28,650
że mamy wyboistą podróż
przez ten wiek.

70
00:03:28,650 --> 00:03:32,140
W społeczeństwie mogą być komplikacje.

71
00:03:32,140 --> 00:03:36,255
I są, jest 50% szans 
na poważne komplikacje.

72
00:03:36,255 --> 00:03:39,169
Jednak czy są wyobrażalne wydarzenia,

73
00:03:39,169 --> 00:03:41,330
które mogą być jeszcze gorsze,

74
00:03:41,330 --> 00:03:44,760
wydarzenia, które mogą
zniszczyć całe życie?

75
00:03:44,760 --> 00:03:47,686
Gdy uruchomiono nowy
akcelerator cząsteczek,

76
00:03:47,686 --> 00:03:49,475
wielu ludzi z niepokojem pytało,

77
00:03:49,475 --> 00:03:51,725
czy może zniszczyć Ziemię
lub, co gorsze,

78
00:03:51,725 --> 00:03:54,384
rozerwać strukturę przestrzeni?

79
00:03:54,384 --> 00:03:57,927
Na szczęście istnieje zabezpieczenie.

80
00:03:57,927 --> 00:03:59,971
Ja i inni pokazali, że natura

81
00:03:59,971 --> 00:04:02,034
przeprowadzała takie same eksperymenty

82
00:04:02,050 --> 00:04:05,855
ziliony razy, przez kolizję 
promieniowania kosmicznego.

83
00:04:05,855 --> 00:04:08,909
Jednak naukowcy powinni
zachować ostrożność

84
00:04:08,909 --> 00:04:11,489
z doświadczeniami,
które mogą stworzyć warunki

85
00:04:11,489 --> 00:04:13,972
niewystępujące w świecie natury.

86
00:04:13,972 --> 00:04:17,395
Biolodzy powinni zapobiegać
uwolnieniu potencjalnie groźnych

87
00:04:17,395 --> 00:04:20,110
modyfikowanych genetycznie patogenów.

88
00:04:20,110 --> 00:04:23,627
Ponadto nasza specjalna awersja

89
00:04:23,627 --> 00:04:27,088
do ryzyka ściśle 
egzystencjalnych katastrof

90
00:04:27,088 --> 00:04:30,363
opiera się na filozoficznym
i etycznym pytaniu.

91
00:04:30,363 --> 00:04:32,033
Mianowicie:

92
00:04:32,033 --> 00:04:34,341
rozważcie dwa scenariusze.

93
00:04:34,341 --> 00:04:39,577
Scenariusz A niszczy
90% ludzkości.

94
00:04:39,577 --> 00:04:43,473
Scenariusz B niszczy 100%.

95
00:04:43,473 --> 00:04:46,391
O ile gorsze jest B od A?

96
00:04:46,391 --> 00:04:49,414
Niektórzy mówią, że 10% gorsze.

97
00:04:49,414 --> 00:04:52,564
Liczba ofiar jest o 10% wyższa.

98
00:04:52,564 --> 00:04:55,470
Według mnie B jest
nieporównywanie gorsze.

99
00:04:55,470 --> 00:04:58,099
Jako astronom nie wierzę w to,

100
00:04:58,099 --> 00:05:00,566
że ludzie stanowią koniec historii.

101
00:05:00,566 --> 00:05:03,889
Do wypalenia słońca 
brakuje 5 miliardów lat,

102
00:05:03,889 --> 00:05:06,600
zaś wszechświat może
ciągnąć się w nieskończoność,

103
00:05:06,600 --> 00:05:08,892
zatem ewolucja po ludzkości,

104
00:05:08,892 --> 00:05:11,082
na Ziemi i daleko poza nią,

105
00:05:11,082 --> 00:05:13,796
może być tak wydłużana,
jak proces darwinowski,

106
00:05:13,796 --> 00:05:16,677
który doprowadził do nas,
a nawet piękniejsza.

107
00:05:16,677 --> 00:05:20,131
Prawdą jest, że przyszła ewolucja
będzie działa się dużo szybciej,

108
00:05:20,131 --> 00:05:21,940
w technologicznej skali czasowej,

109
00:05:21,940 --> 00:05:24,239
a nie opartej na selekcji naturalnej.

110
00:05:24,239 --> 00:05:28,434
Z całą pewnością, 
w obliczu tak olbrzymiej stawki,

111
00:05:28,434 --> 00:05:31,820
nie możemy akceptować ryzyka
rzędu nawet 1 do miliarda,

112
00:05:31,820 --> 00:05:34,049
że wyginięcie ludzi zamknie

113
00:05:34,049 --> 00:05:36,359
ten olbrzymi potencjał.

114
00:05:36,359 --> 00:05:38,131
Niektóre przewidziane scenariusze

115
00:05:38,131 --> 00:05:39,950
mogą być fikcją naukową,

116
00:05:39,950 --> 00:05:43,336
jednak inne mogą być
niepokojąco prawdziwe.

117
00:05:43,336 --> 00:05:46,210
To ważna maksyma: że nieznane

118
00:05:46,210 --> 00:05:48,907
to nie to samo, co nieprawdopodobne.

119
00:05:48,907 --> 00:05:51,305
Dlatego na Uniwersytecie Cambridge

120
00:05:51,305 --> 00:05:54,680
założyliśmy centrum naukowe
pracujące nad zmniejszeniem

121
00:05:54,680 --> 00:05:56,712
tego egzystencjalnego ryzyka.

122
00:05:56,712 --> 00:05:59,775
Wygląda na to,
że dla kilku ludzi ważne jest

123
00:05:59,775 --> 00:06:02,091
myślenie nad
potencjalnymi katastrofami.

124
00:06:02,091 --> 00:06:05,104
Potrzebujemy wszelkiej pomocy od innych,

125
00:06:05,104 --> 00:06:07,583
ponieważ jesteśmy strażnikami cennej,

126
00:06:07,583 --> 00:06:11,066
"błękitnej kropki" w rozległym kosmosie,

127
00:06:11,066 --> 00:06:14,444
planety z 50 milionami stuleci
czekającymi na nią.

128
00:06:14,444 --> 00:06:17,000
Nie narażajmy tej przyszłości
na niebezpieczeństwo.

129
00:06:17,000 --> 00:06:18,795
Chciałbym zakończyć cytatem

130
00:06:18,795 --> 00:06:22,296
wielkiego naukowca, Petera Medawara.

131
00:06:22,296 --> 00:06:25,569
Cytuję: "Dzwonki, które 
dzwonią dla ludzkości,

132
00:06:25,569 --> 00:06:28,213
są jak dzwonki bydła w Alpach.

133
00:06:28,213 --> 00:06:30,499
Są przyczepione do naszych szyj

134
00:06:30,499 --> 00:06:33,174
i to nasza wina, jeśli nie wydają

135
00:06:33,174 --> 00:06:35,305
pięknego, melodyjnego dźwięku".

136
00:06:35,305 --> 00:06:37,572
Bardzo dziękuję.

137
00:06:37,572 --> 00:06:39,685
(Oklaski)