0:00:00.485,0:00:02.707
Πριν από δέκα χρόνια[br]έγραψα ένα βιβλίο με τίτλο

0:00:02.707,0:00:05.800
«Ο τελευταίος μας αιώνας;» Με ερωτηματικό.

0:00:05.800,0:00:09.377
Οι εκδότες έκοψαν το ερωτηματικό.[br](Γέλια)

0:00:09.377,0:00:11.259
Οι αμερικανοί εκδότες άλλαξαν τον τίτλο

0:00:11.259,0:00:15.168
σε «Η Τελευταία μας Ώρα».

0:00:15.168,0:00:18.660
Στους Αμερικάνους αρέσει[br]η άμεση ικανοποίηση, και το αντίθετό της.

0:00:18.660,0:00:20.368
(Γέλια)

0:00:20.368,0:00:22.118
Και το θέμα μου είναι το εξής:

0:00:22.118,0:00:26.284
Η Γη μας υπάρχει[br]εδώ και 45 εκατομμύρια αιώνες

0:00:26.284,0:00:28.297
αυτός εδώ όμως είναι ξεχωριστός -

0:00:28.297,0:00:31.313
είναι ο πρώτος στον οποίο ένα είδος,[br]το δικό μας,

0:00:31.313,0:00:33.825
έχει το μέλλον του πλανήτη στα χέρια του.

0:00:33.825,0:00:36.145
Σχεδόν καθ' όλη τη διάρκεια[br]της ιστορίας της Γης,

0:00:36.145,0:00:38.041
οι απειλές προέρχονταν από τη φύση -

0:00:38.041,0:00:41.537
ασθένειες, σεισμοί, αστεροειδείς[br]και ούτω καθεξής -

0:00:41.537,0:00:46.899
αλλά στο εξής, οι χειρότεροι κίνδυνοι[br]προέρχονται από εμάς.

0:00:47.209,0:00:50.480
Και τώρα δεν πρόκειται μόνο[br]για την πυρηνική απειλή.

0:00:50.480,0:00:52.231
Στον διασυνδεδεμένο κόσμο μας,

0:00:52.231,0:00:55.394
η κατάρρευση δικτύων[br]μπορεί να εξαπλωθεί παγκοσμίως.

0:00:55.394,0:00:59.350
Οι εναέριες μεταφορές μπορούν να διαδώσουν[br]πανδημίες παγκοσμίως μέσα σε λίγες μέρες.

0:00:59.350,0:01:03.052
Και τα κοινωνικά δίκτυα μπορούν[br]να διαδώσουν πανικό και φήμες

0:01:03.052,0:01:05.894
κυριολεκτικά με την ταχύτητα του φωτός.

0:01:05.894,0:01:09.119
Ανησυχούμε πάρα πολύ[br]για μικρούς κινδύνους -

0:01:09.119,0:01:13.150
απίθανες εναέριες συγκρούσεις,[br]καργινογόνες ουσίες στα τρόφιμα,

0:01:13.150,0:01:15.376
χαμηλές δόσεις ραδιενέργειας κ.ο.κ. -

0:01:15.376,0:01:18.201
αλλά τόσο εμείς[br]όσο και οι πολιτικοί μας ηγέτες

0:01:18.201,0:01:22.404
βρίσκομαστε σε άρνηση[br]πραγματικά καταστροφικών σεναρίων.

0:01:22.404,0:01:25.442
Τα χειρότερα ευτυχώς[br]δεν έχουν συμβεί ακόμη.

0:01:25.442,0:01:27.638
Πράγματι, πιθανότατα δε θα συμβούν.

0:01:27.638,0:01:30.823
Αν όμως ένα γεγονός είναι δυνητικά ολέθριο

0:01:30.823,0:01:33.691
αξίζει να εκτιμηθεί ουσιαστικά

0:01:33.691,0:01:37.527
για να εξασφαλιστούμε απέναντί του,[br]ακόμη και αν είναι απίθανο,

0:01:37.527,0:01:42.040
όπως ακριβώς[br]στην ασφάλιση πυρός του σπιτιού μας.

0:01:42.040,0:01:47.037
Καθώς η επιστήμη προσφέρει[br]μεγαλύτερη δύναμη και υποσχέσεις,

0:01:47.037,0:01:50.903
η άλλη της πλευρά γίνεται[br]όλο και πιο τρομαχτική.

0:01:50.903,0:01:53.142
Γινόμαστε συνεχώς πιο ευάλωτοι.

0:01:53.142,0:01:54.980
Μέσα σε λίγες δεκαετίες,

0:01:54.980,0:01:57.210
εκατομμύρια θα έχουν τη δυνατότητα

0:01:57.210,0:02:00.331
να καταχρώνται[br]την εκρηκτικά αναπτυσσόμενη βιοτεχνολογία,

0:02:00.331,0:02:03.884
όπως καταχρώνται σήμερα[br]και την τεχνολογία του κυβερνοχώρου.

0:02:03.884,0:02:07.083
Ο Φρήμαν Ντάισον, σε μια ομιλία στο TED

0:02:07.083,0:02:10.679
προέβλεψε ότι τα παιδιά θα σχεδιάζουν[br]και θα δημιουργούν νέους οργανισμούς

0:02:10.679,0:02:14.940
με την ίδια ευκολία που η δική του γενιά[br]έπαιζε με χημικές ενώσεις.

0:02:14.940,0:02:17.888
Ίσως αυτό να βρίσκεται στα όρια[br]της επιστημονικής φαντασίας,

0:02:17.888,0:02:20.901
αλλά ακόμα και μέρος αυτού του σεναρίου[br]να πραγματωθεί,

0:02:20.901,0:02:23.638
η οικολογία μας, ακόμη και το είδος μας

0:02:23.638,0:02:27.627
σίγουρα δε θα επιβιώσουν αλώβητα για πολύ.

0:02:27.627,0:02:31.490
Για παράδειγμα, υπάρχουν[br]κάποιοι οικο-εξτρεμιστές

0:02:31.490,0:02:33.999
που θεωρούν ότι θα ήταν καλύτερο[br]για τον πλανήτη,

0:02:33.999,0:02:37.402
για την Γαία, αν υπήρχαν[br]πολύ λιγότεροι άνθρωποι.

0:02:37.402,0:02:40.119
Τι θα συμβεί όταν αυτοί οι άνθρωποι[br]θα έχουν κατακτήσει

0:02:40.119,0:02:42.256
τεχνικές συνθετικής βιολογίας

0:02:42.256,0:02:45.108
που θα είναι ευρέως διαδεδομένες[br]μέχρι το 2050;

0:02:45.108,0:02:47.990
Μέχρι τότε, κάποιοι άλλοι εφιάλτες[br]επιστημονικής φαντασίας

0:02:47.990,0:02:49.960
ίσως μεταπηδήσουν στην πραγματικότητα:

0:02:49.960,0:02:51.930
ηλίθια ρομπότ που γίνονται ατίθασα,

0:02:51.930,0:02:54.347
ή ένα δίκτυο που αναπτύσσει[br]τη δική του νοημοσύνη

0:02:54.347,0:02:56.936
μας απειλεί όλους.

0:02:56.936,0:02:59.846
Λοιπόν, μπορούμε να προφυλαχθούμε[br]απ' αυτά με τη νομοθεσία;

0:02:59.846,0:03:02.693
Σίγουρα θα πρέπει να προσπαθήσουμε,[br]αλλά τέτοια εγχειρήματα

0:03:02.693,0:03:05.922
είναι τόσο ανταγωνιστικά,[br]τόσο παγκοσμιοποιημένα,

0:03:05.922,0:03:08.122
και οδηγούνται τόσο πολύ[br]από εμπορικές πιέσεις,

0:03:08.122,0:03:11.407
που οτιδήποτε μπορεί να γίνει,[br]θα γίνει κάπου,

0:03:11.407,0:03:13.443
ό,τι κι αν λένε οι κανονισμοί.

0:03:13.443,0:03:16.930
Είναι σαν τους νόμους για τα ναρκωτικά -[br]προσπαθούμε, αλλά δεν μπορούμε.

0:03:16.930,0:03:19.974
Και το παγκόσμιο χωριό θα έχει[br]και τους τρελούς του χωριού,

0:03:19.974,0:03:23.470
που θα έχουν παγκόσμιο βεληνεκές.

0:03:23.470,0:03:25.761
Όπως έγραψα και στο βιβλίο μου,

0:03:25.761,0:03:28.650
θα έχουμε μια ανώμαλη διαδρομή[br]σε αυτόν τον αιώνα.

0:03:28.650,0:03:32.140
Ίσως υπάρξουν οπισθοδρομήσεις[br]στην κοινωνία μας -

0:03:32.140,0:03:36.255
πράγματι, υπάρχει πιθανότητα 50%[br]να έχουμε σοβαρότατη οπισθοδρόμηση.

0:03:36.255,0:03:39.169
Υπάρχουν όμως εικάσιμα γεγονότα

0:03:39.169,0:03:41.330
που θα μπορούσαν να είναι ακόμη χειρότερα,

0:03:41.330,0:03:44.760
που θα μπορούσαν να εξαφανίσουν[br]κάθε μορφή ζωής;

0:03:44.760,0:03:47.686
Όταν εμφανίστηκε[br]ένας νέος επιταχυντής σωματιδίων

0:03:47.686,0:03:49.215
κάποιοι ρώτησαν ανήσυχα,

0:03:49.215,0:03:51.875
αν θα μπορούσε να καταστρέψει τη Γη,[br]ή ακόμη χειρότερα,

0:03:51.875,0:03:54.384
να διαρρήξει τη δομή του σύμπαντος;

0:03:54.384,0:03:57.927
Ευτυχώς μπορούσαν να δοθούν διαβεβαιώσεις.

0:03:57.927,0:03:59.971
Εγώ και άλλοι επισημάναμε πως η φύση

0:03:59.971,0:04:01.904
έχει πραγματοποιήσει τα ίδια πειράματα

0:04:01.904,0:04:04.090
άπειρες φορές ήδη,

0:04:04.090,0:04:05.855
μέσω συγκρούσεων κοσμικών ακτίνων.

0:04:05.855,0:04:08.909
Όμως οι επιστήμονες έπρεπε σίγουρα[br]να είναι επιφυλακτικοί

0:04:08.909,0:04:11.489
με πειράματα που δημιουργούν συνθήκες

0:04:11.489,0:04:13.972
χωρίς προηγούμενο στον φυσικό κόσμο.

0:04:13.972,0:04:17.515
Οι βιολόγοι θα πρέπει να αποφεύγουν[br]την απελευθέρωση πιθανά καταστροφικών

0:04:17.515,0:04:20.110
γενετικά τροποποιημένων παθογόνων.

0:04:20.110,0:04:23.627
Και, ειρήσθω εν παρόδω,[br]η ιδιαίτερη αποστροφή μας

0:04:23.627,0:04:27.088
προ του κινδύνου πραγματικά[br]υπαρξιακών καταστροφών

0:04:27.088,0:04:30.363
εξαρτάται από ένα φιλοσοφικό[br]και ηθικό ερώτημα,

0:04:30.363,0:04:32.033
που είναι το εξής:

0:04:32.033,0:04:34.341
Αναλογιστείτε δύο περιπτώσεις:

0:04:34.341,0:04:39.577
Η περίπτωση Α εξαλείφει[br]το 90% της ανθρωπότητας.

0:04:39.577,0:04:43.473
Η περίπτωση Β εξαλείφει το 100%.

0:04:43.473,0:04:46.391
Πόσο χειρότερη είναι [br]η περίπτωση Β από την Α;

0:04:46.391,0:04:49.414
Κάποιοι θα έλεγαν 10% χειρότερη.

0:04:49.414,0:04:52.564
Οι απώλειες είναι 10% περισσότερες.

0:04:52.564,0:04:55.470
Εγώ όμως ισχυρίζομαι ότι η Β[br]είναι ασύγκριτα χειρότερη.

0:04:55.470,0:04:58.099
Σαν αστρονόμος, δε μπορώ να πιστέψω

0:04:58.099,0:05:00.566
ότι οι άνθρωποι αποτελούν[br]το τέλος της ιστορίας.

0:05:00.566,0:05:03.889
Βρισκόμαστε πέντε δισεκατομμύρια χρόνια[br]πριν από την έκρηξη του ηλίου,

0:05:03.889,0:05:06.600
και το σύμπαν ίσως συνεχίσει[br]να υπάρχει για πάντα,

0:05:06.600,0:05:08.892
επομένως η εξέλιξη μετά τους ανθρώπους,

0:05:08.892,0:05:11.082
εδώ στη Γη αλλά και πέρα από αυτή,

0:05:11.082,0:05:13.796
μπορεί να διαρκέσει όσο[br]και η δαρβινική διαδικασία

0:05:13.796,0:05:17.077
που οδήγησε σε εμάς,[br]αλλά και σε πολλά άλλα θαυμαστά.

0:05:17.077,0:05:20.091
Και πράγματι, η εξέλιξη στο μέλλον[br]θα συμβεί γρηγορότερα,

0:05:20.091,0:05:21.940
σε μια τεχνολογική χρονοκλίμακα

0:05:21.940,0:05:24.239
και όχι σε μια χρονοκλίμακα[br]φυσικής επιλογής.

0:05:24.239,0:05:28.434
Εμείς λοιπόν σίγουρα,[br]βλέποντας αυτά τα τεράστια διακυβεύματα

0:05:28.434,0:05:31.820
δε θα πρέπει να αποδεχτούμε ούτε[br]μία στο δισεκατομμύριο τον κίνδυνο

0:05:31.820,0:05:34.049
η απάλειψη της ανθρωπότητας να αποκλείσει

0:05:34.049,0:05:36.109
αυτή την τεράστια δυναμική.

0:05:36.109,0:05:38.121
Κάποια από τα σενάρια που έχουν προβλεφτεί

0:05:38.121,0:05:40.470
ίσως ανήκουν πράγματι[br]στην επιστημονική φαντασία,

0:05:40.470,0:05:43.226
κάποια άλλα όμως μπορεί να είναι[br]ανησυχητικά πραγματικά.

0:05:43.226,0:05:46.210
Είναι πολύ σημαντική η αρχή[br]που λέει ότι το ανοίκειο

0:05:46.210,0:05:48.627
δεν είναι το ίδιο με το απίθανο,

0:05:48.627,0:05:51.405
μάλιστα γι' αυτόν τον λόγο[br]στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ

0:05:51.405,0:05:54.680
φτιάχνουμε ένα κέντρο μελέτης[br]των τρόπων μετριασμού

0:05:54.680,0:05:56.712
αυτών των υπαρξιακών κινδύνων.

0:05:56.712,0:05:59.585
Φαίνεται πως αξίζει τον κόπο[br]μόνο για κάποιους ανθρώπους

0:05:59.585,0:06:02.091
να σκεφτούν γύρω από αυτές[br]τις πιθανές καταστροφές.

0:06:02.091,0:06:05.104
Και χρειαζόμαστε όση βοήθεια μπορεί[br]να μας δοθεί από άλλους,

0:06:05.104,0:06:07.583
διότι είμαστε διαχειριστές μιας πολύτιμης

0:06:07.583,0:06:11.066
χλωμής γαλάζιας κουκκίδας[br]μέσα στον απέραντο κόσμο,

0:06:11.066,0:06:14.444
έναν πλανήτη με 50 εκατομμύρια αιώνες[br]μπροστά του.

0:06:14.444,0:06:17.000
Ας μην διακινδυνεύσουμε λοιπόν[br]αυτό το μέλλον.

0:06:17.000,0:06:18.795
Θα ήθελα να τελειώσω με ένα απόφθεγμα

0:06:18.795,0:06:22.296
ενός μεγάλου επιστήμονα[br]ονόματι Πήτερ Μένταγουαρ.

0:06:22.296,0:06:25.569
Παραθέτω: «Οι καμπάνες που χτυπούν[br]για την ανθρωπότητα

0:06:25.569,0:06:28.213
είναι όπως οι κουδούνες[br]των αλπικών βοοειδών.

0:06:28.213,0:06:30.499
Είναι δεμένες στον σβέρκο μας,

0:06:30.499,0:06:33.174
και θα είναι δικό μας το φταίξιμο[br]αν δεν βγάζουν

0:06:33.174,0:06:35.305
έναν γλυκό και μελωδικό ήχο».

0:06:35.305,0:06:37.572
Σας ευχαριστώ πάρα πολύ.

0:06:37.572,0:06:39.685
(Χειροκρότημα)