0:00:00.826,0:00:03.469
Beeld je even in

0:00:03.493,0:00:06.163
dat je een soldaat bent [br]in het heetst van de strijd.

0:00:06.730,0:00:10.261
Misschien ben je een Romeins infanterist[br]of een middeleeuwse boogschutter

0:00:10.285,0:00:12.165
of misschien een Zoeloekrijger.

0:00:12.189,0:00:16.443
Sommige dingen zie je[br]altijd en overal opnieuw.

0:00:16.467,0:00:18.361
Je adrenaline is verhoogd

0:00:18.385,0:00:23.194
en diep ingeslepen reflexen [br]bepalen je handelen,

0:00:23.218,0:00:27.574
reflexen geworteld in de behoefte[br]om jezelf en jouw groep te beschermen

0:00:27.598,0:00:29.287
en de vijand te verslaan.

0:00:30.826,0:00:34.363
Maar nu wil ik dat je je in[br]een heel andere rol denkt,

0:00:34.387,0:00:35.988
namelijk die van verkenner.

0:00:36.012,0:00:39.401
Zijn opdracht bestaat niet[br]uit aanvallen of verdedigen.

0:00:39.425,0:00:41.820
De taak van de verkenner is begrijpen.

0:00:42.233,0:00:44.294
De verkenner gaat erop uit,

0:00:44.318,0:00:48.381
brengt het terrein in kaart[br]en identificeert mogelijke hindernissen.

0:00:48.405,0:00:51.981
En de verkenner hoopt bijvoorbeeld[br]een brug te vinden

0:00:52.005,0:00:54.339
op een geschikte plaats over een rivier.

0:00:54.363,0:00:57.410
Maar bovenal wil hij weten wat[br]er allemaal echt is,

0:00:57.434,0:00:59.027
en wel zo nauwkeurig mogelijk.

0:01:00.195,0:01:05.241
In een echt leger zijn zowel[br]de verkenner als de soldaat belangrijk.

0:01:05.265,0:01:10.575
Maar je kan elk van deze rollen [br]ook zien als een ingesteldheid --

0:01:10.599,0:01:14.226
een metafoor voor de wijze waarop[br]wij informatie en ideeën

0:01:14.250,0:01:16.047
in ons dagelijks leven verwerken.

0:01:16.192,0:01:20.022
Ik wil vandaag aantonen dat[br]een goed oordeel,

0:01:20.046,0:01:23.260
het maken van juiste voorspellingen[br]en goede beslissingen

0:01:23.284,0:01:26.042
vooral afhangt van je ingesteldheid.

0:01:26.994,0:01:29.587
Om dit te illustreren,

0:01:29.611,0:01:33.095
neem ik je mee terug naar[br]Frankrijk in de 19de eeuw,

0:01:33.119,0:01:36.102
waar een onschuldig lijkend stukje papier

0:01:36.126,0:01:39.164
een van de grootste politieke [br]schandalen ooit veroorzaakte.

0:01:39.718,0:01:44.115
Het werd in 1894 gevonden door officieren [br]van de Franse generale staf.

0:01:44.616,0:01:47.308
Ze vonden snippers in een prullenbak

0:01:47.332,0:01:49.607
maar toen ze ze terug aan elkaar plakten,

0:01:49.607,0:01:51.313
ontdekten ze dat iemand van hen

0:01:51.337,0:01:53.700
militaire geheimen [br]aan Duitsland had verkocht.

0:01:54.462,0:01:56.819
Ze startten een groot onderzoek

0:01:56.843,0:02:00.709
en algauw concentreerde [br]alle verdenking zich op deze man,

0:02:00.733,0:02:02.065
[Alfred] Dreyfus.

0:02:02.867,0:02:04.825
Hij had een onbesproken reputatie,

0:02:04.825,0:02:08.189
geen crimineel verleden [br]en geen enkel bekend motief.

0:02:08.342,0:02:13.460
Maar Dreyfus was de enige Joodse officier [br]met deze rang in het leger

0:02:13.484,0:02:17.659
en spijtig genoeg was in die tijd [br]het Franse leger erg antisemitisch.

0:02:17.683,0:02:20.905
Ze vergeleken Dreyfus' handschrift [br]met dat op het briefje

0:02:20.929,0:02:22.866
en besloten dat het ermee overeenkwam,

0:02:22.890,0:02:25.932
zelfs al hadden onafhankelijke [br]professionele experts

0:02:25.956,0:02:28.106
hun twijfel geuit [br]over de gelijkenis,

0:02:28.130,0:02:29.520
maar dat deed niet ter zake.

0:02:29.544,0:02:31.584
Ze onderzochten Dreyfus' appartement

0:02:31.608,0:02:33.364
op zoek naar bewijzen voor spionage.

0:02:33.388,0:02:36.348
Ze onderzochten zijn papieren,[br]maar konden niets vinden.

0:02:36.372,0:02:39.506
Dat overtuigde hen dat Dreyfus[br]niet alleen schuldig was,

0:02:39.530,0:02:42.537
maar ook geniepig, omdat hij [br]elk bewijs had laten verdwijnen

0:02:42.537,0:02:44.936
voordat ze het konden vinden.

0:02:45.212,0:02:47.904
Dan gingen ze [br]zijn persoonlijke geschiedenis navlooien

0:02:47.928,0:02:50.229
op zoek naar belastend materiaal.

0:02:50.253,0:02:51.855
Ze spraken met zijn leraars,

0:02:51.879,0:02:54.664
ze vonden dat hij op school [br]vreemde talen had geleerd,

0:02:54.688,0:02:57.165
wat weer zijn neiging aantoonde

0:02:57.165,0:02:59.948
om later met vreemde regeringen [br]te gaan samenwerken.

0:02:59.972,0:03:05.763
Zijn leraars zegden ook dat Dreyfus[br]bekend stond om zijn goed geheugen.

0:03:06.007,0:03:08.119
Verdacht, toch?

0:03:08.143,0:03:11.483
Omdat een spion nu eenmaal[br]een hoop dingen moet onthouden.

0:03:12.439,0:03:16.099
Er kwam een gerechtszaak[br]en Dreyfus werd schuldig bevonden.

0:03:16.816,0:03:20.136
Later namen ze hem mee [br]naar een openbare plaats

0:03:20.160,0:03:23.884
waar op rituele wijze de kentekenen [br]van zijn uniform werden gerukt

0:03:23.908,0:03:25.813
en zijn zwaard in tweeën gebroken.

0:03:25.837,0:03:28.252
Dit werd bekend als[br]'De degradatie van Dreyfus'.

0:03:28.540,0:03:34.047
Hij kreeg levenslang op het gepast [br]genaamde Duivelseiland,

0:03:34.047,0:03:37.071
een onvruchtbare rots[br]bij de kust van Zuid-Amerika.

0:03:37.556,0:03:40.450
Daar ging hij naartoe[br]en bracht er zijn dagen door, alleen,

0:03:40.450,0:03:43.374
met het schrijven van hopen brieven[br]naar de Franse regering

0:03:43.374,0:03:47.166
met de wanhopige vraag [br]om zijn zaak te herbekijken.

0:03:47.634,0:03:50.547
Maar meestal beschouwde Frankrijk [br]het als een afgedane zaak.

0:03:51.301,0:03:55.594
Wat me echt boeit [br]aan de Dreyfusaffaire

0:03:55.618,0:03:59.396
is de kwestie [br]waarom de officiers zo overtuigd waren

0:03:59.420,0:04:01.141
dat Dreyfus schuldig was.

0:04:01.556,0:04:04.923
Ik bedoel, je zou kunnen denken [br]dat ze hem erin wilden luizen,

0:04:04.923,0:04:06.395
dat ze hem zochten.

0:04:06.419,0:04:08.686
Maar geschiedkundigen [br]zien het anders.

0:04:08.710,0:04:09.869
Voor zover we weten,

0:04:09.893,0:04:14.130
geloofden de officiers oprecht dat [br]de zaak tegen Dreyfus waterdicht was.

0:04:14.154,0:04:16.630
Dan vraag je je af:

0:04:16.654,0:04:18.928
wat zegt het over de menselijke geest

0:04:18.952,0:04:21.265
dat we zo'n armzalig bewijs

0:04:21.289,0:04:23.786
overtuigend genoeg vinden [br]om een man te veroordelen?

0:04:24.210,0:04:28.496
Wel, dat is wat wetenschappers [br]'gemotiveerd redeneren' noemen.

0:04:28.520,0:04:31.574
Het is het verschijnsel waardoor [br]onze onbewuste motivaties,

0:04:31.598,0:04:33.950
onze verlangens en angsten

0:04:33.974,0:04:36.320
bepalen hoe we informatie interpreteren.

0:04:36.344,0:04:39.754
Bepaalde informatie, bepaalde ideeën [br]lijken wel onze bondgenoten.

0:04:39.778,0:04:42.420
We willen dat zij het halen.[br]We willen ze verdedigen.

0:04:42.444,0:04:44.975
En andere informatie[br]of ideeën zijn dan de vijand,

0:04:44.999,0:04:46.567
en die willen we afschieten.

0:04:47.408,0:04:51.115
Daarom noem ik gemotiveerd redeneren[br]de 'soldaat-ingesteldheid'.

0:04:51.988,0:04:54.993
Waarschijnlijk heeft [br]niemand van jullie ooit

0:04:55.017,0:04:57.608
een Frans-Joodse officier [br]vervolgd wegens hoogverraad,

0:04:57.668,0:04:58.795
veronderstel ik,

0:04:58.819,0:05:03.678
maar misschien heb je wel [br]de sport of de politiek gevolgd

0:05:03.702,0:05:07.824
en opgemerkt [br]dat als de scheidsrechter jouw team

0:05:07.848,0:05:09.620
bijvoorbeeld op een fout betrapte,

0:05:09.620,0:05:12.127
je erg gemotiveerd was [br]om hem terecht te wijzen.

0:05:12.202,0:05:14.972
Maar als hij oordeelde [br]dat het andere team in fout was

0:05:14.972,0:05:15.738
-- super! --

0:05:15.738,0:05:18.180
dan was het terecht, [br]niet te nauw kijken!

0:05:18.792,0:05:20.909
Of misschien las je een artikel of studie

0:05:20.933,0:05:25.219
over een of ander [br]controversieel standpunt als de doodstraf.

0:05:25.735,0:05:27.852
Onderzoekers hebben aangetoond

0:05:27.876,0:05:29.581
dat als je voor de doodstraf bent

0:05:29.605,0:05:32.121
en de studie aantoont [br]dat ze niet effectief is,

0:05:32.145,0:05:34.815
je zeer gemotiveerd bent [br]om allerlei redenen te zoeken

0:05:34.815,0:05:37.488
om aan te tonen dat er wat [br]aan het onderzoek schortte.

0:05:37.488,0:05:39.818
Maar als ze aantoont dat [br]de doodstraf werkt,

0:05:39.842,0:05:41.001
is het een goede studie.

0:05:41.025,0:05:44.273
En omgekeerd: als je niet [br]voor de doodstraf bent, van hetzelfde.

0:05:44.297,0:05:47.126
Ons oordeel [br]wordt onbewust sterk beïnvloed

0:05:47.150,0:05:49.428
door wie we graag zien winnen.

0:05:50.071,0:05:51.960
En dat is algemeen.

0:05:51.984,0:05:55.462
Dat bepaalt hoe dat we denken[br]over onze gezondheid, onze relaties,

0:05:55.462,0:05:56.942
hoe we stemmen,

0:05:56.966,0:05:59.334
wat we rechtvaardig of ethisch vinden.

0:06:00.036,0:06:02.799
Wat me het meest beangstigt [br]aan het gemotiveerd redeneren

0:06:02.823,0:06:04.294
of de soldaat-ingesteldheid,

0:06:04.294,0:06:05.555
is hoe onbewust dat gaat.

0:06:05.555,0:06:08.549
We kunnen onszelf objectief [br]en rechtvaardig vinden,

0:06:08.573,0:06:12.040
en er toch toe komen het leven [br]van een onschuldige man te ruïneren.

0:06:13.008,0:06:15.891
Maar gelukkig voor Dreyfus[br]is daarmee de kous niet af.

0:06:15.915,0:06:17.283
Dit is kolonel Picquart.

0:06:17.307,0:06:19.851
Hij is ook officier van hoge rang [br]in het Franse leger

0:06:19.875,0:06:22.984
en zoals bijna iedereen[br]nam hij aan dat Dreyfus schuldig was.

0:06:22.984,0:06:27.318
Zoals de meeste mensen in het leger[br]was hij ook een beetje antisemitisch.

0:06:27.342,0:06:30.707
Maar op een bepaald ogenblik[br]begon Picquart te denken:

0:06:31.302,0:06:34.077
"Wat als we nu eens [br]allemaal fout zijn over Dreyfus?"

0:06:34.448,0:06:36.626
Hij had namelijk ontdekt

0:06:36.650,0:06:39.527
dat het spioneren voor Duitsland [br]was blijven doorgaan,

0:06:39.527,0:06:41.306
ook toen Dreyfus gevangen zat.

0:06:41.516,0:06:44.812
En hij had gevonden dat [br]het handschrift van een andere officier

0:06:44.836,0:06:47.409
perfect overeenkwam [br]met dat op het briefje,

0:06:47.433,0:06:49.794
veel beter dan [br]het handschrift van Dreyfus.

0:06:50.382,0:06:53.223
Hij deelde wat hij gevonden had [br]met zijn oversten,

0:06:54.017,0:06:57.694
maar tot zijn ontsteltenis[br]negeerden ze het

0:06:57.718,0:07:01.306
ofwel kwamen ze af met vergezochte [br]rationalisaties voor zijn ontdekking.

0:07:01.330,0:07:06.703
Zoals: "Wat je eigenlijk hebt aangetoond,[br]Picquart, is dat er een andere spion is

0:07:06.727,0:07:09.490
die het handschrift van Dreyfus[br]heeft leren nabootsen

0:07:09.490,0:07:12.664
en de fakkel van het spioneren overnam[br]na Dreyfus' vertrek.

0:07:13.148,0:07:14.798
Maar Dreyfus blijft schuldig."

0:07:15.854,0:07:18.879
Uiteindelijk slaagde Picquart erin[br]om Dreyfus vrij te pleiten.

0:07:18.903,0:07:20.431
Het kostte hem 10 jaar,

0:07:20.455,0:07:23.426
en een deel van die tijd[br]zat hij zelf in de gevangenis

0:07:23.426,0:07:25.308
wegens ontrouw aan het leger.

0:07:26.491,0:07:29.515
Veel mensen vinden dat Picquart[br]

0:07:29.515,0:07:32.515
eigenlijk niet de held [br]van dit verhaal mag zijn

0:07:32.515,0:07:36.744
omdat hij antisemiet was, [br]en ik geef toe dat dat niet goed is.

0:07:37.323,0:07:41.974
Maar persoonlijk vind ik dat het feit[br]dat Picquart een antisemiet was

0:07:41.998,0:07:44.583
zijn verdienste alleen maar groter maakt.

0:07:44.607,0:07:48.163
Hij had dezelfde vooroordelen, [br]dezelfde redenen om bevooroordeeld te zijn

0:07:48.163,0:07:49.532
als zijn medeofficieren,

0:07:49.556,0:07:52.108
maar zijn motivatie [br]om de waarheid te vinden

0:07:52.108,0:07:55.108
en uit te brengen, [br]overtroefde dat allemaal.

0:07:55.108,0:07:57.267
Daarom is Picquart voor mij een voorbeeld

0:07:57.267,0:08:00.127
van wat ik [br]de 'verkenner-ingesteldheid' noem.

0:08:00.598,0:08:04.674
Zijn drang om niet het ene idee [br]te laten winnen ten koste van het andere,

0:08:04.698,0:08:07.122
maar om te willen zien [br]wat er echt aan de hand was

0:08:07.122,0:08:09.591
en wel zo eerlijk [br]en nauwkeurig als mogelijk,

0:08:09.591,0:08:12.425
zelfs als het niet mooi is, [br]goed uitkomt of prettig is.

0:08:13.444,0:08:16.690
Dit soort ingesteldheid is mijn favoriet.

0:08:16.714,0:08:21.843
Ik ben er de laatste paar jaar mee [br]bezig geweest om uit te vissen

0:08:21.867,0:08:23.850
wat je tot een 'verkenner' maakt.

0:08:23.874,0:08:27.022
Waarom kunnen sommige personen,[br]tenminste af en toe,

0:08:27.046,0:08:30.834
hun eigen vooroordelen [br]en motivaties doorbreken

0:08:30.858,0:08:33.153
en proberen de feiten [br]en het bewijsmateriaal

0:08:33.177,0:08:35.500
zo objectief mogelijk te bekijken?

0:08:35.602,0:08:38.613
Het antwoord is 'emotie'.

0:08:39.119,0:08:42.886
Zoals de soldaat-ingesteldheid[br]geworteld is in emoties

0:08:42.910,0:08:45.898
als defensief zijn [br]of een 'eigen volk eerst'-mentaliteit,

0:08:45.935,0:08:47.775
is de verkenner-ingesteldheid dat ook.

0:08:47.775,0:08:49.991
Alleen gaat het om verschillende emoties.

0:08:50.015,0:08:53.434
Zo zijn verkenners nieuwsgierig.

0:08:53.458,0:08:58.904
Ze zullen verrukt zijn [br]door het vinden van nieuwe informatie

0:08:59.128,0:09:01.443
of graag raadsels oplossen.

0:09:01.544,0:09:04.713
Ze zullen geïntrigeerd zijn[br]als ze iets tegenkomen

0:09:04.737,0:09:06.833
dat hun verwachtingen tegenspreekt.

0:09:07.206,0:09:09.183
Ook hun waarden zijn anders.

0:09:09.207,0:09:12.279
Ze zullen het deugdzaam vinden

0:09:12.303,0:09:14.232
hun eigen overtuigingen te testen

0:09:14.232,0:09:16.286
en zullen niet zo vlug beweren

0:09:16.286,0:09:18.808
dat iemand die van mening[br]verandert, zwak lijkt.

0:09:18.832,0:09:21.267
Bovenal houden verkenners[br]beide voeten op de grond,

0:09:21.267,0:09:24.646
wat betekent [br]dat hun eigenwaarde als persoon

0:09:24.670,0:09:30.136
niet gebonden is aan gelijk [br]of ongelijk hebben over wat dan ook.

0:09:30.160,0:09:33.414
Ze kunnen dus geloven [br]dat de doodstraf werkt.

0:09:33.438,0:09:36.491
Als onderzoek echter [br]hun ongelijk aantoont, kunnen ze zeggen:

0:09:36.491,0:09:39.194
"Ha, het lijkt erop [br]dat ik het verkeerd voorhad.

0:09:39.194,0:09:41.954
Dat betekent niet [br]dat ik slecht of dom ben."

0:09:41.954,0:09:46.280
Van dit soort trekken [br]hebben onderzoekers ontdekt --

0:09:46.304,0:09:48.010
en ik af en toe ook --

0:09:48.034,0:09:49.865
dat het een goed oordeel voorspelt.

0:09:50.386,0:09:53.349
Het voornaamste dat jullie[br]zouden moeten onthouden,

0:09:53.693,0:09:57.330
is dat het in de eerste plaats [br]niet gaat om hoe slim je bent

0:09:57.354,0:09:59.352
of over hoeveel je weet.

0:09:59.376,0:10:02.182
In feite correleert [br]het helemaal niet goed met je IQ.

0:10:02.638,0:10:04.288
Het gaat erom hoe je je voelt.

0:10:04.849,0:10:08.872
Ik kom altijd weer [br]met dit citaat van Saint-Exupéry,

0:10:08.896,0:10:10.837
de schrijver van 'De kleine prins'.

0:10:10.861,0:10:13.630
Hij zei: "Als je een boot wil maken,

0:10:14.234,0:10:18.855
jaag dan je mannen niet op [br]om hout te halen, bevelen te geven

0:10:18.879,0:10:20.299
en het werk te organiseren.

0:10:20.669,0:10:25.236
Leer ze in plaats daarvan te verlangen[br]naar de uitgestrekte, eindeloze zee."

0:10:26.252,0:10:28.398
Met andere woorden: ik beweer

0:10:28.850,0:10:32.010
dat als we ons oordeel als individuen

0:10:32.034,0:10:34.057
en als gemeenschappen [br]willen verbeteren,

0:10:34.057,0:10:37.010
we in de eerste plaats [br]niet méér onderwijs in logica

0:10:37.034,0:10:40.582
of welsprekendheid, kansrekenen [br]of economie moeten hebben

0:10:40.606,0:10:42.689
zelfs al zijn die dingen zeer waardevol.

0:10:42.713,0:10:46.017
Wat we het meest nodig hebben [br]om die principes te gebruiken,

0:10:46.041,0:10:47.839
is de verkenner-ingesteldheid.

0:10:47.839,0:10:49.883
We moeten veranderen hoe we voelen.

0:10:49.883,0:10:53.569
We moeten leren om trots te zijn[br]in plaats van beschaamd

0:10:53.593,0:10:55.705
als we merken dat we het fout hadden.

0:10:55.705,0:10:59.383
We moeten leren geïntrigeerd te zijn[br]in plaats van in de verdediging te gaan

0:10:59.407,0:11:03.650
als we informatie tegenkomen[br]die onze overtuiging tegenspreekt.

0:11:04.555,0:11:07.415
Mijn slotvraag is deze:

0:11:07.817,0:11:09.967
"Waar verlang je het meest naar?

0:11:10.771,0:11:13.398
Verlang je ernaar om je overtuiging [br]te verdedigen?

0:11:14.128,0:11:17.722
Of wil je een zo helder mogelijke[br]blik op de wereld hebben?"

0:11:18.352,0:11:19.503
Bedankt.

0:11:19.527,0:11:21.674
(Applaus)