WEBVTT

00:00:03.836 --> 00:00:07.140
Vizualizimi është aspekt qëndor i punës sime.

00:00:07.678 --> 00:00:10.449
Unë ligjeroj për çështjet e shëndetit botëror.

00:00:10.548 --> 00:00:13.231
Dhe unë e di se nuk mjafton vetëm që të kesh të dhëna statistikore.

00:00:14.750 --> 00:00:17.920
Ato duhet të prezantohen në një mënyrë të kuptueshme dhe zbavitëse për njerëzit.

00:00:17.920 --> 00:00:22.303
Tani do të bëj diçka që s'e kam provuar asnjëherë më parë.

00:00:22.303 --> 00:00:25.182
Do t'i animoj të dhënat në një hapësirë të vërtetë.

00:00:25.182 --> 00:00:28.526
Për ta realizuar këtë synim do të më ndihmojë ekipi teknik.

00:00:29.311 --> 00:00:33.375
Po fillojmë: së pari shfaqim boshtin për shëndetin.

00:00:33.375 --> 00:00:38.640
Këtu e kemi jetëgjatësinë e pritur prej 25 deri në 75 vite.

00:00:38.640 --> 00:00:41.177
Dhe këtu poshtë, e kemi boshtin për pasurinë.

00:00:41.177 --> 00:00:46.550
Të ardhurat për person: $400, $4,000 dhe $40,000.

00:00:46.550 --> 00:00:50.334
Këtu poshtë e kemi varfërinë dhe sëmundjen,

00:00:50.334 --> 00:00:51.904
ndërsa këtu lart i kemi të pasurit dhe të shëndetshmit.

00:00:53.473 --> 00:00:58.520
Tani do t'ju tregoj se si bota ishte para 200 vitesh,

00:00:58.520 --> 00:01:00.291
në vitin 1810.

00:01:00.291 --> 00:01:01.962
Ja ku janë të gjitha shtetet:

00:01:01.962 --> 00:01:08.099
Europa është ngjyrë kafe, Azia e kuqe, Lindja e Mesme e gjelbër, Afrika nën-Sahariane e kaltër,

00:01:08.099 --> 00:01:09.622
dhe Amerikat të verdha.

00:01:09.622 --> 00:01:13.300
Ndërsa madhësia e topit të një shteti tregon madhësinë e popullsisë së tij.

00:01:13.300 --> 00:01:17.375
Në vitin 1810 këtu poshtë kishte shumë tollovi, apo jo?

00:01:17.375 --> 00:01:19.409
Të gjitha shtetet ishin të varfëra dhe të sëmura,

00:01:19.409 --> 00:01:23.155
Jetëgjatësia mesatare ishte më e vogël se 40 vjet në të gjitha shtetet.

00:01:23.155 --> 00:01:26.957
Vetëm Mbretëria e Bashkuar dhe Holanda ishin pak më mirë,

00:01:26.957 --> 00:01:28.553
por jo edhe aq më mirë.

00:01:28.553 --> 00:01:30.201
Dhe në këtë moment unë po e nisi jetën e botës!

00:01:31.970 --> 00:01:36.603
Revolucioni industrial bën që shtetet e Europës dhe disa vende të tjera

00:01:36.603 --> 00:01:38.578
të largohen prej pjesës tjetër të botës.

00:01:38.578 --> 00:01:41.433
Por shtetet e kolonizuara të Azisë dhe Afrikës

00:01:41.433 --> 00:01:43.610
mbeten të ngujuara këtu poshtë.

00:01:43.610 --> 00:01:47.421
Me kalimin e kohës, shtetet perendimore bëhen gjithnjë e më të shëndetshme.

00:01:47.467 --> 00:01:51.313
Dhe tani, ta ngadalësojmë pak rrëfimin për ta treguar ndikimin

00:01:51.313 --> 00:01:52.936
e Luftës së Parës Botërore.

00:01:52.936 --> 00:01:57.672
dhe epidemisë së gripit spanjoll. Çfarë katastrofe!

00:01:57.672 --> 00:02:02.403
Dhe tani shkojmë shpejtë nëpr vitet 1920 dhe 1930.

00:02:02.403 --> 00:02:04.042
Përkundër periudhës së Depresionit të Madh

00:02:04.119 --> 00:02:05.880
shtetet perendimore vazhdojnë të ecin para

00:02:05.880 --> 00:02:07.426
drejt pasurisë dhe shëndetit më të mirë

00:02:07.426 --> 00:02:09.540
Japonia dhe disa shtete të tjera përpiqen t'u vijnë pas

00:02:09.540 --> 00:02:11.440
por shumica e shteteve të tjera mbeten aty poshtë.

00:02:11.440 --> 00:02:15.117
Tani, pas tragjedive të Luftës së Dytë Botërore,

00:02:15.117 --> 00:02:18.512
ndalemi pak për të parë se si dukej bota e vitit 1948.

00:02:18.512 --> 00:02:22.926
Viti 1948 ishte një vit i rëndësishëm: Lufta kishte përfunduar,

00:02:22.926 --> 00:02:26.098
Suedia bëri kërdinë në Lojërat Dimërore Olimpike

00:02:26.098 --> 00:02:27.675
dhe unë kisha lindur!

00:02:27.675 --> 00:02:30.763
Por dallimi mes shteteve të botës

00:02:30.763 --> 00:02:32.463
ishte më i madh se kurdoherë.

00:02:32.463 --> 00:02:36.525
SHBA-të ishin përpara, Japonia po i ndiqte pas,

00:02:36.555 --> 00:02:38.691
Brazili ishte shumë më prapa.

00:02:38.691 --> 00:02:42.742
Irani po bëhej pak më i pasur për shkak të naftës por vazhdonte të kishte jetëgjatësi të shkurtër.

00:02:42.742 --> 00:02:45.559
Ndërkohë, gjigantët aziatik:

00:02:45.559 --> 00:02:47.943
Kina, India, Pakistani, Bangladeshi dhe Indonezia,

00:02:47.943 --> 00:02:50.343
ishin akoma të varfëra dhe të sëmura këtu poshtë.

00:02:50.343 --> 00:02:52.371
por shikoni se çfarë do të ndodhë!

00:02:52.371 --> 00:02:53.962
Ja po ia nisim prap!

00:02:53.962 --> 00:02:57.384
Gjatë jetës sime, kolonitë e mëparshme fituan pavarësinë,

00:02:57.384 --> 00:03:00.188
dhe më në fund filluan të bëhen më të shëndetshme,

00:03:00.188 --> 00:03:00.950
dhe më të shëndetshme

00:03:00.950 --> 00:03:02.403
dhe më të shëndetshme.

00:03:02.403 --> 00:03:06.131
Dhe në vitin 1970, shtetet e Azisë dhe Amerikës Latine

00:03:06.131 --> 00:03:08.562
filluan t'u afrohen shteteve perendimore:

00:03:08.562 --> 00:03:10.715
ato u bënë ekonomi në zhvillim e sipër.

00:03:10.715 --> 00:03:12.415
Disa shtete afrikane fillojnë të ndjekin pas,

00:03:12.415 --> 00:03:14.454
disa të tjera mbeten të ngujuara në luftëra civile,

00:03:14.454 --> 00:03:15.954
disa të tjera u goditën nga virusi HIV.

00:03:15.954 --> 00:03:18.454
Dhe ja ku e kemi botën e sotme,

00:03:18.454 --> 00:03:21.598
me statistikat e fundit.

00:03:22.859 --> 00:03:25.440
Shumica e njerëzve sot jetojnë këtu në mes.

00:03:25.440 --> 00:03:28.068
Por në të njejtën kohë ka shumë dallime

00:03:28.068 --> 00:03:30.237
në mes të shteteve më të pasura dhe shteteve më të varfëra.

00:03:30.237 --> 00:03:34.098
dhe ka shumë pabarazi edhe brenda vetë shteteve.

00:03:34.098 --> 00:03:36.560
Këta topa i tregojnë mesataret e shteteve,

00:03:36.560 --> 00:03:38.120
por unë mund t'i ndaj.

00:03:38.120 --> 00:03:41.160
Merreni për shembull Kinën. Mund ta ndaj në provinca.

00:03:41.160 --> 00:03:44.052
Ja ku iku Shanghai.

00:03:44.052 --> 00:03:47.680
Ai sot ka pasuri dhe shëndet të një niveli të njejtë sa Italia.

00:03:47.680 --> 00:03:51.077
Dhe ja ku është provinca e varfër Guizhou.

00:03:51.077 --> 00:03:52.403
Ajo është si Pakistani.

00:03:52.403 --> 00:03:54.912
Dhe nëse e ndaj edhe më tutje

00:03:54.912 --> 00:03:57.800
pjesët e saja rurale janë si Ghana në Afrikë.

00:04:01.100 --> 00:04:03.462
Dhe përkundër dallimeve enorme që hasim sot,

00:04:05.133 --> 00:04:06.805
gjatë 200 viteve kemi parë progres të hatashëm.

00:04:06.805 --> 00:04:08.741
Hendeku i madh historik që ekzistonte në mes të perendimit

00:04:08.741 --> 00:04:10.449
dhe pjesës tjetër të botës, tani po zvogëlohet.

00:04:10.449 --> 00:04:15.216
Jemi bërë një botë krejtësisht e re që shkon drejt konvergjencës,

00:04:15.216 --> 00:04:17.609
dhe unë e shoh një trend të qartë drejt së ardhmes.

00:04:17.609 --> 00:04:20.496
përmes ndihmës, tregtisë, teknologjisë ekologjike dhe paqes.

00:04:20.496 --> 00:04:23.242
Është krejt e mundshme që çdo shtet të arrijë

00:04:24.381 --> 00:04:25.520
te cepi i pasur dhe i shëndetshëm.

00:04:27.689 --> 00:04:30.683
Kjo që ju patë në këto minuta

00:04:30.714 --> 00:04:33.602
është rrëfimi i 200 shteteve

00:04:33.602 --> 00:04:36.160
në 200 vitet e fundit, dhe në të ardhmen!

00:04:36.160 --> 00:04:40.200
Unë thjesht vendosa 120,000 numra në një diagram.

00:04:40.250 --> 00:04:43.000
Shumë bukur, apo jo?

99:59:59.999 --> 99:59:59.999