0:00:03.836,0:00:07.140
Bistaratzea nire lanaren erdian dago.

0:00:07.678,0:00:10.449
Mundu mailako osasuna irakasten dut

0:00:10.548,0:00:13.231
Eta jakin badakit, datuak eskuratzea ez dela nahikorik.

0:00:13.231,0:00:17.920
Nik (haiek) erakutsi behar ditut jendeak onura atera eta ulertu ditzan.

0:00:17.920,0:00:22.303
Orain saiatuko naiz lehen inoiz egin ez dudana martxan jartzen:

0:00:22.303,0:00:25.182
datuak gauzatzea benetako espazioan,

0:00:25.182,0:00:28.526
teknika-taldearen asistentzia txiki batekin.

0:00:29.311,0:00:33.375
Beraz, bagoaz: lehenengo eta behin osasunerako abzisa-ardatz bat

0:00:33.375,0:00:38.640
Bizi itxaropena 25 urteetatik 75 urteetara.

0:00:38.640,0:00:41.177
Eta behean, aberastasunerako abzisa-ardatz bat:

0:00:41.177,0:00:46.550
pertsona bakoitzeko diru-sarrerak: 400, 4.000 eta 40.000 dolar.

0:00:46.550,0:00:50.334
Beraz, hemen behean txiroak eta gaixoak dira,

0:00:50.334,0:00:51.904
eta han goian aberatsak eta dirudunak dira,

0:00:53.473,0:00:58.520
Orain erakutsiko dizuet orain dela 200 urtetako mundua,

0:00:58.520,0:01:00.291
1810. urtean.

0:01:00.291,0:01:01.962
Hemen datoz herri guztiak:

0:01:01.962,0:01:08.099
Europa marroi kolorez, Asia gorriz, Ekialdeko Hurbila berdez, Sahara azpiko Afrika, urdinez,

0:01:08.099,0:01:09.622
eta bi Amerikak oriz.

0:01:09.622,0:01:13.300
Eta herri bakoitzeko burbuilaren tamainak erakusten du populazioaren tamaina.

0:01:13.300,0:01:17.375
Eta 1810. urtean hemen behean herriz beteta zegoen, ezta?

0:01:17.375,0:01:19.409
Herri guztiak ziren txiro eta gaixo.

0:01:19.409,0:01:23.155
Bizi itxaropena 40 urtetako behetik zegoen herri guztietan.

0:01:23.155,0:01:26.957
eta bakarrik Britaina Handia eta Herbereak zeuden pixkat egoera onean.

0:01:26.957,0:01:28.553
baina ez asko.

0:01:28.553,0:01:30.201
Eta orain, mundua [mugitzera] hasten naiz.

0:01:31.970,0:01:36.603
Industri-iraultzak dakartza Europako herriak zein beste gunetakoak

0:01:36.603,0:01:38.578
gainerakotik banantzen direla,

0:01:38.578,0:01:41.433
baina Asiako eta Afrikako herri-kolonizatuak,

0:01:41.433,0:01:43.610
hemen behean trabatuta daude.

0:01:43.610,0:01:47.421
Eta, aldi bateko, Mendebaldeko herriak gero eta osasuntsuago bihurtzen dira.

0:01:47.467,0:01:51.313
Eta orain, abiadura murrizten dugu

0:01:51.313,0:01:52.936
Lehen Mundu Gerraren eragina erakusteko

0:01:52.936,0:01:57.672
eta Espainiako Gripearen izurritearena. Zelako hondamendia!

0:01:57.672,0:02:02.403
Eta orain 1920.eko eta 1930.eko hamarkadetan berriro abiadura hartzen dut

0:02:02.403,0:02:04.042
Eta, 1929.eko Depresio Handia izan arren,

0:02:04.119,0:02:05.880
mendebaldeko herriek aurrea hartzen dute

0:02:05.880,0:02:07.426
aberastasun eta osasun gehiago eskuratzeko.

0:02:07.426,0:02:09.540
Japonia eta beste batzuk euren atzetik joaten saitzen dira

0:02:09.540,0:02:11.440
baina herri gehienak hemen behean geratzen dira.

0:02:11.440,0:02:15.117
Orain, Bigarren Mundu Gerraren sarraskiak gertatu ostean,

0:02:15.117,0:02:18.512
pixkat moteltzen gara mundua ikusteko 1948. urtean.

0:02:18.512,0:02:22.926
1948 oso urte zoragarria zen: gerra amaitu egin zen.

0:02:22.926,0:02:26.098
Suediak Neguko Joku Olinpikoetan domina gehienak irabazi zituen,

0:02:26.098,0:02:27.675
eta ni neu jaio nintzen.

0:02:27.675,0:02:30.763
Baina munduen arteko desberdintasunak

0:02:30.763,0:02:32.463
inoiz baino handiagoak ziren.

0:02:32.463,0:02:36.525
Aurrean Estatu Batuak, Japonia ia euren atzetik,

0:02:36.555,0:02:38.691
Brasil oso atzeratua,

0:02:38.691,0:02:42.742
Iran petrolioarekin aberasten hasi zen baina oraindik bizi itxaropen eskasa.

0:02:42.742,0:02:45.559
Eta Asiako erraldoiak:

0:02:45.559,0:02:47.943
Txina, India, Pakistan, Bangladesh eta Indonesia,

0:02:47.943,0:02:50.343
oraindik txiro eta gaixo ziren hemen behean,

0:02:50.343,0:02:52.371
baina ikus ezazue gertatzeko zorian dagoena!

0:02:52.371,0:02:53.962
Bagoaz berriro!

0:02:53.962,0:02:57.384
Nire bizitza joan ahala, antzinako koloniek independentzia lortu zuten,

0:02:57.384,0:03:00.188
eta azkenik, osasuntsuago bihurtzen hasi ziren,

0:03:00.188,0:03:00.950
eta osasuntsuago,

0:03:00.950,0:03:02.403
eta osasuntsuago.

0:03:02.403,0:03:06.131
Eta 1970 hamarkadan, Asiako eta Hegoamerikako herriak

0:03:06.131,0:03:08.562
Mendebaldeko herrietara hurbiltzen hasi ziren:

0:03:08.562,0:03:10.715
ekonomia gainerakor bihurtu egin ziren.

0:03:10.715,0:03:12.415
Herri batzuk Afrikan euren atzetik joan ziren,

0:03:12.415,0:03:14.454
beste herri afrikar batzuk gerra zibiletan trabatuta geratu ziren,

0:03:14.454,0:03:15.954
beste batzuek HIESa jasan zuten.

0:03:15.954,0:03:18.454
Eta orain gaur egungo mundua ikus dezakegu,

0:03:18.454,0:03:21.598
gaur egungo estatistikekin.

0:03:22.859,0:03:25.440
Gaur egun pertsonen gehienak erdian bizi dira.

0:03:25.440,0:03:28.068
Baina, aldi berean, desberdintasun nabariak daude

0:03:28.068,0:03:30.237
egoera onean eta egoera txarrean dauden herrien artean

0:03:30.237,0:03:34.098
eta herri baten barruan desoreka handiak ere badaude.

0:03:34.098,0:03:36.560
Burbuil hauek herri bakoitzeko batezbestekoa erakusten dute,

0:03:36.560,0:03:38.120
baina banan daitezke.

0:03:38.120,0:03:41.160
Har dezagun Txina, probintzietan banan ditzaket.

0:03:41.160,0:03:44.052
Hor doa Shangai.

0:03:44.052,0:03:47.680
Gaur egun, berak aberastasun eta osasun berbera du Italiarekin konparatuta.

0:03:47.680,0:03:51.077
Eta hor dago Guizhou, barrualdeko probintzia txiroa,

0:03:51.077,0:03:52.403
Pakistanen parekoa.

0:03:52.403,0:03:54.912
Eta gehiago banantzen badut.

0:03:54.912,0:03:57.800
landa-guneak, Ghanaren parekoak dira, Afrikan.

0:04:01.100,0:04:03.462
Eta hala ere, gaur egungo desoreka handiak kontuan hartu arren,

0:04:05.133,0:04:06.805
200 urtetako aurrerapen dexente ikusi ditugu.

0:04:06.805,0:04:08.741
Ebaki historiko erraldoi hori,

0:04:08.741,0:04:10.449
Mendebaldeen eta Gainerakoen artekoa, orain ixten ari da

0:04:10.449,0:04:15.216
mundu guztiz berri eta bateratu bihurtu egin gara,

0:04:15.216,0:04:17.609
eta gerorako joera argia ikusten dut,

0:04:17.609,0:04:20.496
laguntzarekin, merkataritzarekin, teknologia berderekin eta pakearekin,

0:04:20.496,0:04:23.242
Guztiz posiblea da guztiak hel daitezen

0:04:24.381,0:04:25.520
aberastasun-osasuntsu izateko bazterrera.

0:04:27.689,0:04:30.683
Beno, azken minutu horietan ikusi duzuna

0:04:30.714,0:04:33.602
200 herritako istorioa da

0:04:33.602,0:04:36.160
200 urtetan zehar erakutsita .. eta are gehiago.

0:04:36.160,0:04:40.200
120.000 zenbakirekiko grafikoak egin dira.

0:04:40.250,0:04:43.000
Izugarria, ezta?