0:00:29.525,0:00:33.779
Tak jak większość ludzi, z natury nie jestem aktywistą.

0:00:33.779,0:00:37.325
Nie ma znowu aż tak wielu osób, których największym pragnieniem jest wyjść na ulice i walczyć z systemem.

0:00:40.061,0:00:43.932
Mój pomysł polegał na tym, że ja napiszę książkę, ludzie ją przeczytają i zmienią się pod jej wpływem.

0:00:43.932,0:00:47.289
Ale zmiany tak się nie dokonują.

0:00:49.739,0:00:57.485
Musiałem więc pójść pod prąd tego, kim się czułem i z czym było mi wygodnie.

0:00:58.732,0:01:01.006
Wydaje się, że w dzisiejszych czasach jest to konieczne

0:01:01.006,0:01:06.637
i prawdopodobnie całe mnóstwo ludzi powinno zacząć robić rzeczy, które wydają im się trudne,

0:01:06.667,0:01:10.955
narobić trochę hałasu, poczuć się niewygodnie,

0:01:10.955,0:01:14.608
skłonić innych, żeby też się na to odważyli.

0:01:14.608,0:01:17.946
To jest epokowe wyzwanie.

0:01:17.946,0:01:24.703
To oficjalne dane: rok 2012 był najgorętszym rokiem w USA, odkąd naukowcy zaczęli prowadzić pomiary.

0:01:24.703,0:01:30.292
2012 był nie tylko najcieplejszym rokiem w historii ale i drugim pod względem ekstremalnych zjawisk:

0:01:30.292,0:01:34.598
tornada, pożary, dotkliwe susze.

0:01:34.660,0:01:37.372
Wzrost poziomu morza spowodowany zmianami klimatu.

0:01:37.372,0:01:40.642
Gazy cieplarniane uwalniane podczas spalania ropy, węgla i gazu.

0:01:40.642,0:01:46.548
10.9 miliarda dolarów zysku, ludzie patrzą na to i mówią, że świat stanął na głowie.

0:01:46.548,0:01:53.096
Słuchając tego jeszcze bardziej utwierdzam się w przekonaniu, że musimy działać by zapobiec katastrofalnej zmianie klimatu.

0:01:53.096,0:01:57.975
BP szukał oszczędności, za które słono płaci teraz cały region Zatoki Meksykańskiej.

0:01:57.975,0:02:00.513
Czym możecie uzasadnić wasze rekordowe zyski?

0:02:00.513,0:02:03.329
Cóż, w naszym biznesie operuje się ogromnymi sumami.

0:02:06.980,0:02:12.693
OK, oto Bill. Jest ekologiem, założycielem i dyrektorem 350.org.

0:02:12.693,0:02:16.883
Przedstawiam Billa McKibben’a, głównego działacza ekologicznego w naszym kraju.

0:02:16.883,0:02:19.674
Założyliśmy organizację, którą nazwaliśmy 350.org.

0:02:19.674,0:02:23.214
Chcemy budować ruch polityczny, który dokona zmiany.

0:02:30.796,0:02:36.897
Ta seria wykładów, z którymi jeździmy po całych Stanach, ma uderzyć w przemysł paliwowy.

0:02:38.319,0:02:42.540
Ludzie dosłownie stoją w koleje, by włączyć się do walki.

0:03:15.648,0:03:20.004
Dziękuję wam,

0:03:24.219,0:03:27.703
dziękuję za to, że tu jesteście.

0:03:27.703,0:03:35.418
To dla mnie zaszczyt, móc dzisiaj być tutaj z wami,

0:03:35.418,0:03:39.170
to dar ostatnich miesięcy,

0:03:39.170,0:03:42.337
choć co prawda jeżdżenie z wykładami po kraju bywa męczące.

0:03:42.337,0:03:48.045
I najlepszą rzeczą w tym wszystkim jest to, że przypomniałem sobie, jak niesamowicie piękny jest to kraj.

0:03:48.045,0:03:55.675
Wiecie, byliśmy w Denver i było tam bosko, ale powietrze było pełne dymu, bo pożary tlą się od grudnia,

0:03:55.675,0:03:57.680
po najgorszej serii pożarów w historii.

0:03:57.680,0:04:04.070
Jechaliśmy przez tę cudowną, rolniczą krainę, gdzie wciąż 60% terenu dotknięte jest oficjalnie ogłoszoną klęską suszy.

0:04:04.070,0:04:09.469
Trzeba mówić o tym, bo to straszne, że tak piękny świat

0:04:09.469,0:04:16.585
jest wykorzystywany dla niebotycznych zysków paru ludzi, którzy go niszczą i marnują.

0:04:16.585,0:04:20.900
Dzisiejszego wieczora zaczynam ostatnią kampanię, w której przyjdzie mi walczyć.

0:04:20.900,0:04:25.919
Nie dlatego, że już dłużej nie dam rady, ale dlatego, że nasza planeta więcej nie wytrzyma.

0:04:25.919,0:04:30.299
W świecie, który tworzymy, w którym instytucje nie działają tak jak powinny,

0:04:30.299,0:04:34.686
musimy robić więcej, niż tylko to, co do nas należy.

0:04:34.686,0:04:36.515
To mnie nie przeraża.

0:04:36.515,0:04:40.518
W pewien sposób ekscytuje mnie to, bo wiemy, co powinniśmy zrobić.

0:04:40.518,0:04:42.979
Myślę, że zdjęliśmy już wszystkie warstwy cebuli.

0:04:42.979,0:04:44.945
Dochodzimy do sedna.

0:04:44.945,0:04:51.447
Dzisiaj zabieramy się bezpośrednio za przemysł paliwowy.

0:04:54.321,0:04:59.524
Nadszedł moment, by zająć jednoznaczne stanowisko - zbliżamy się do granicy.

0:04:59.950,0:05:09.421
Granica o której mówię, to wytrzymałość atmosfery, do której dostają się odpady z naszej działalności

0:05:09.421,0:05:15.800
głównie dwutlenek węgla, który jest wszechobecnym produktem ubocznym spalania paliw kopalnych.

0:05:15.800,0:05:23.375
Spalasz węgiel, ropę lub gaz, wytwarzasz CO2, a nasza atmosfera napełnia się nim do granic.

0:05:23.375,0:05:27.378
Znamy sposób na rozwiązanie tych problemów,

0:05:27.378,0:05:32.200
mamy wiele technologii, które pozwolą nam odrzucić paliwa kopalne na rzecz czegoś nowego.

0:05:32.200,0:05:36.898
To, co nas powstrzymuje, to niesamowita siła polityczna

0:05:36.898,0:05:45.014
w rękach tych, którzy zbijają krocie na przemyśle paliwowym.

0:05:46.759,0:05:52.679
Wielu naukowców próbowało ocenić, czy żyjemy w sposób zrównoważony,

0:05:52.679,0:05:58.310
czyli czy wykorzystujemy zasoby planety w tempie, które można będzie bez szkody utrzymywać.

0:05:58.310,0:06:06.063
Zagrożenie płynące z połączenia zmian klimatu, niedoboru wody i jedzenia oraz wzrastających ceny energii

0:06:06.063,0:06:11.867
ogromnie niepokoi tych, którzy znają i rozumieją te dane i wiedzą, czym to się może skończyć.

0:06:11.867,0:06:17.371
Nieskończony wzrost ekonomiczny jest niemożliwy na skończonej planecie.

0:06:17.371,0:06:20.512
Ludzkość staje w obliczu konieczności,

0:06:20.512,0:06:26.180
by zdecydowanie zmniejszyć swój ślad węglowy na przestrzeni najbliższych 40 lat.

0:06:26.180,0:06:32.177
W kontekście krajów bogatych mówimy o redukcji o 80 do 90%.

0:06:32.177,0:06:37.109
Czas na próby powstrzymania globalnego ocieplenia minął.

0:06:37.109,0:06:39.832
Na to jest już za późno.

0:06:39.832,0:06:45.710
Teraz po prostu staramy się uniknąć kompletnej i ostatecznej katastrofy.

0:06:45.710,0:06:47.214
Nie musielibyśmy dziś tutaj być,

0:06:47.214,0:06:51.383
gdyby świat działał w racjonalny sposób, nie było by nas tutaj.

0:06:51.383,0:06:57.214
25 lat temu naukowcy zaczęli mówić nam o zmianach klimatu.

0:06:58.015,0:07:05.065
Miałem w tym swój skromy udział pisząc w roku 1989 pierwszą książkę popularno-naukową na ten temat,

0:07:05.065,0:07:08.033
“Koniec Natury”.

0:07:09.131,0:07:14.491
Gdyby świat dział tak, jak należy, nasi przywódcy nagłośniliby te ostrzeżenia, zabrali się do pracy,

0:07:14.491,0:07:20.880
podjęli sensowne działania w odpowiednim czasie, co wtedy pozwoliłoby osiągnąć stan, który jest naszym celem.

0:07:20.880,0:07:26.032
Ale tego nie zrobili. I dlatego teraz mamy problem.

0:07:26.541,0:07:32.987
To największe niebezpieczeństwo, które zagraża ludzkości od czasu wyjścia z jaskini.

0:07:32.987,0:07:34.571
Nie ma większego.

0:07:34.571,0:07:38.732
Tak, to wszystko ma znaczenie: imigracja, opieka zdrowotna, edukacja.

0:07:38.732,0:07:42.746
Ale w tym przypadku mówimy o fizycznym zagrożeniu dla naszej planety.

0:07:42.746,0:07:46.417
Wszyscy mówimy, że należy ocalić naszą planetę.

0:07:46.417,0:07:52.672
Ale w sumie myślę, że ta planeta zostanie tutaj jeszcze przez jakiś czas.

0:07:52.672,0:07:57.215
Tutaj chodzi o cywilizację samą w sobie.

0:08:02.365,0:08:05.016
Nasz najważniejszy klimatolog, Jim Hansen,

0:08:05.016,0:08:12.355
prowadzi prace zespołu w NASA, określił, ile węgla w atmosferze to już zbyt wiele.

0:08:12.355,0:08:17.282
Raport, który opublikował, to być może najważniejsze wyniki badań w całym tysiącleciu.

0:08:17.282,0:08:20.453
Wynika z niego, że wiemy już wystarczająco dużo, by określić ile węgla to za dużo.

0:08:20.453,0:08:24.994
Każde stężenie węgla w atmosferze powyżej 350 ppm (cząstek na milion)

0:08:24.994,0:08:33.920
zagraża cywilizacji i życiu w formie, w jakiej obecnie istnieje na Ziemi.

0:08:33.920,0:08:36.927
To całkiem mocny język jak na naukowców.

0:08:36.927,0:08:45.603
Brzmi to jeszcze dobitniej, gdy weźmiesz pod uwagę, że obecne stężenie CO2 wynosi 395ppm.

0:08:45.603,0:08:48.907
I wciąż wzrasta o około 2 ppm na rok.

0:08:50.397,0:08:53.191
Wszystko co na Ziemi zamrożone - roztapia się.

0:08:53.191,0:08:57.718
Pokryw lodowa Arktyki zmniejszyła się o ponad połowę.

0:08:57.718,0:09:02.196
Oceany są o 30% bardziej kwaśne niż były jeszcze 30 lat temu,

0:09:02.196,0:09:07.619
ponieważ skład chemiczny wody morskiej zmienia się, gdy woda absorbuje więcej węgla z atmosfery.

0:09:07.619,0:09:10.940
A ponieważ ciepłe powietrze zawiera więcej pary wodnej niż zimne,

0:09:10.940,0:09:16.049
atmosfera jest obecnie o ok 5% bardziej wilgotna niż jeszcze 40 lat temu.

0:09:16.049,0:09:19.588
To niesamowicie duża zmiana.

0:09:22.512,0:09:29.524
Więcej energii dociera do Ziemi i jest pochłaniane, niż oddawane w postaci ciepła poza atmosferę,

0:09:29.524,0:09:36.530
czyli dzieje się to, czego się spodziewaliśmy, ponieważ kiedy zwiększymy stężenie gazów cieplarnianych w atomsferze, to uwięzimy ciepło.

0:09:36.530,0:09:43.404
Teraz możemy to zmierzyć i na tej podstawie udowodnić, że to wpływ człowieka

0:09:43.404,0:09:49.443
na zmianę składu atmosfery jest główną przyczyną zmian klimatu, które obserwujemy.

0:09:51.899,0:09:53.549
Więc weźmy się do pracy.

0:09:53.549,0:09:56.995
Nazywamy to “Do the Math” (“Policz to”-red.) i przez chwilę zajmiemy się matematyką.

0:09:56.995,0:09:59.620
Tylko trzy liczby, ok?

0:09:59.620,0:10:02.888
Napisałem o nich zeszłego lata dla magazynu Rolling Stone.

0:10:02.888,0:10:05.332
Tekst stał się niesamowicie popularny.

0:10:05.332,0:10:12.164
To było wydanie z Justinem Bieberem na okładce

0:10:12.164,0:10:14.022
i tu zaczyna się ta dziwna sprawa.

0:10:14.022,0:10:17.114
Następnego dnia dzwoni do mnie wydawca i mówi:

0:10:17.114,0:10:24.120
“Twój tekst ma 10 razy więcej polubień na facebooku niż ten z Justinem Bieberem.”

0:10:24.120,0:10:30.272
To częściowo dzięki mojemu głębokiemu spojrzeniu, wiecie jak to jest.

0:10:30.272,0:10:34.669
Ale głównie dzięki temu, że zdołaliśmy pokazać ten rachunek

0:10:34.669,0:10:38.842
w bardzo prostej formie, tak że ludzie muszą zrozumieć,

0:10:38.842,0:10:44.767
że doświadczamy czegoś, co okazuje się być najcieplejszym rokiem, jakiego Ameryka kiedykolwiek doświadczyła.

0:10:44.767,0:10:47.914
Zanim przejdziemy do tych trzech liczb, zróbmy małe podsumowanie:

0:10:47.914,0:10:52.545
Spaliliśmy wystarczająco dużo węgla, gazu i ropy, żeby temperatura Ziemi podniosła się o jeden stopień.

0:10:52.545,0:10:53.272
Do czego to doprowadziło?

0:10:53.272,0:10:59.068
We wrześniu zeszłego roku nagłówki w gazecie informowały “Połowa arktycznej pokrywy lodowej zniknęła.”

0:10:59.068,0:11:02.198
Dosłownie. To znaczy, że jeśli Neil Armstrong byłby dziś na księżycu.

0:11:02.198,0:11:05.868
i spojrzał na Ziemię, to zobaczyłby tylko połowę powłoki lodowej, którą widział wcześniej.

0:11:05.868,0:11:11.470
Zniszczyliśmy jeden z największych fizycznych obiektów na ziemi.

0:11:14.884,0:11:16.740
Czy możemy już popracować na liczbach?

0:11:17.019,0:11:19.288
Są trzy i to całkiem łatwe.

0:11:19.619,0:11:21.328
Pierwsza z nich to dwa stopnie.

0:11:21.328,0:11:26.757
Mówi się, że o tyle można bezpiecznie podgrzać planetę.

0:11:26.757,0:11:30.713
W wymiarze politycznym to jedyna rzecz, co do której wszyscy się zgodzili.

0:11:30.713,0:11:34.049
Część z was może pamiętać konferencję klimatyczną Narodów Zjednoczonych w Kopenhadze.

0:11:34.049,0:11:40.094
Na dwóch stronach dobrowolnego porozumienia, które kraje tam podpisały, pojawiła się tylko jedna liczba.

0:11:40.094,0:11:44.112
Ta jedyna liczba w porozumieniu to dwa stopnie.

0:11:45.267,0:11:49.631
Każda strona, która podpisywała porozumienie, zobowiązała się nie dopuścić do większego wzrostu temperatury.

0:11:49.631,0:11:55.293
Unia Europejska, Japonia, Rosja, Chiny, kraje, które sprzedają ropę np. Zjednoczone Emiraty Arabskie,

0:11:55.293,0:11:58.880
najbardziej konserwatywne, oporne i niechętne kraje na świecie.

0:11:58.880,0:12:00.243
Nawet Stany Zjednoczone.

0:12:01.366,0:12:07.223
Jeśli świat oficjalnie wierzy w coś, co dotyczy zmian klimatu, to właśnie w to, że ponad dwa stopnie, to za dużo.

0:12:09.835,0:12:14.353
Drugą liczbą, którą obliczyli naukowcy jest

0:12:14.353,0:12:20.612
ilość dwutlenku węgla, którą możemy wtłoczyć do atmosfery i mieć uzasadnioną szansę, żeby pozostać poniżej tych dwóch stopni.

0:12:20.612,0:12:24.558
Mówią o 565 giga tonach.

0:12:24.558,0:12:26.894
Jedna gigatona to miliard ton.

0:12:26.894,0:12:32.203
Nie mówimy tu o “doskonałej okazji”, to gra w coś gorszego niż rosyjska ruletka.

0:12:33.983,0:12:38.837
Brzmi tak jak powinno - to dużo. 565 miliardów ton CO2.

0:12:38.837,0:12:43.704
Problem w tym, że każdego roku emitujemy 30 miliardów ton i każdego roku zwiększa się to o kolejne 3%.

0:12:43.704,0:12:47.755
Policz to - wychodzi, że zostało nam około 15 lat nim przekroczymy ten bezpieczny próg.

0:12:47.755,0:12:50.139
To powinno nas otrzeźwić.

0:12:51.375,0:12:54.840
Ale naprawdę przerażająca jest trzecia liczba.

0:12:54.840,0:12:57.442
Trzecia liczba jest ważna i nowa,

0:12:57.442,0:13:01.900
wyliczona przez zespół analityków finansowych z Wielkiej Brytnanii.

0:13:01.900,0:13:07.811
Usiedli nad wszystkimi rocznymi raportami spółek państwowych itp.

0:13:07.823,0:13:15.546
by wyliczyć jaką ilością węgla potencjalnie dysponuje przemysł paliwowy, ile ma w rezerwach.

0:13:15.546,0:13:22.315
Wyszło im 2795 giga ton węgla.

0:13:22.315,0:13:29.125
Pięć razy więcej niż to co nawet najbardziej konserwatywne rządy na świecie uważają za bezpieczną granicę emisji CO2 do atmosfery.

0:13:31.249,0:13:32.100
To nie jest “prawie tyle samo”.

0:13:32.100,0:13:35.418
To jest pięć razy więcej.

0:13:35.418,0:13:42.038
Poznanie tej liczby oznacza zrozumienie, co jest sednem problemu.

0:13:48.389,0:13:54.981
To, co robi przemysł paliwowy, prowadzi nas do przyszłości, w której nie przeżyjemy, w którym ludzkość nie przetrwa.

0:13:54.981,0:13:58.373
Wiemy o tym, ponieważ pod koniec 2012 roku

0:13:58.373,0:14:02.712
informacja ta padła równolegle z trzech różnych konserwatywnych źródeł :

0:14:02.712,0:14:08.704
z Banku Światowego, z Międzynarodowej Agencji Energetycznej i od Price Waterhouse Cooper. I nie jest to hipisowskie gdybanie.

0:14:08.704,0:14:14.598
Wszystkie te źródła mówiły nam - jeśli nic nie zrobimy by zmienić dotychczasową praktykę

0:14:14.598,0:14:18.988
zmierzamy w kierunku 4-6 stopniowego podwyższenia średniej temperatury globalnej.

0:14:20.157,0:14:28.390
Te liczby pokazują, i chcę byście mnie dobrze zrozumieli, że te koncerny działają nieuczciwie, to bandyci.

0:14:28.390,0:14:34.146
Nie działają jednak wbrew prawu stanowemu. Zdołały je w większości same ustanowić.

0:14:34.146,0:14:36.899
Działają wbrew prawom fizyki.

0:14:36.899,0:14:41.313
Jeśli będą to robić dalej, planeta nie wytrzyma.

0:14:43.236,0:14:46.630
Mamy wystarczającą ilość inżynierów i przedsiębiorców po naszej stronie.

0:14:46.630,0:14:55.557
To co nas powstrzymuje to prosty fakt, że przemysł paliwowy oszukuje.

0:14:55.557,0:15:00.775
Tylko oni mogą zanieczyszczać powietrze za darmo.

0:15:00.775,0:15:04.413
Nikt nie powinien mieć prawa do zanieczyszczania powietrza za darmo.

0:15:04.413,0:15:10.663
Ty nie możesz. Ja nie mogę. Nie możemy ot tak sobie śmiecić za darmo Jeśli to zrobisz, dostaniesz grzywnę.

0:15:10.663,0:15:13.994
Jeśli prowadzisz swój mały biznes, nie możesz po prostu wyrzucać śmieci na ulicę.

0:15:13.994,0:15:16.868
Musisz płacić, by zostały od ciebie odebrane, alebo dostajesz grzywnę.

0:15:16.868,0:15:25.079
Mogą to robić bezkarnie jedynie ci mega zanieczyszczający, duże firmy naftowe i węglowe.

0:15:25.079,0:15:30.091
Jeśli zapłacisz karę 25$ za śmiecenie, zapłacisz o 25$ więcej

0:15:30.091,0:15:37.731
niż wszyscy ci przemysłowcy razem wzięci zapłacili w ciągu 150 lat za węgiel, który wyemitowali.

0:15:37.731,0:15:40.137
Tak porąbana jest ta sytuacja.

0:15:40.137,0:15:42.718
Tu chodzi wręcz o to, jak definiujemy cywilizację.

0:15:42.718,0:15:46.607
Sprzątasz po sobie.... chyba, że jesteś z przemysłu paliwowego.

0:15:46.607,0:15:50.154
Wtedy wypuszczasz ten cały węgiel do atmosfery za darmo

0:15:50.154,0:15:56.659
i to właśnie powstrzymuje nas przed rozwijaniem odnawialnych źródeł energii.

0:15:56.659,0:15:59.884
Powinniśmy głęboko przemyśleć ten proces eksternalizacji kosztów.

0:15:59.884,0:16:07.167
Powód dla którego jeszcze tego nie zrobiliśmy to to, że osłabiłoby to rentowność przemysłu paliwowego.

0:16:07.167,0:16:11.034
Dlatego też za każdym razem zwalczali to jak mogli.

0:16:11.034,0:16:13.632
Te firmy to nieuczciwe łotry.

0:16:13.632,0:16:17.469
choć kiedyś pełniły użyteczną funkcję społeczną.

0:16:17.684,0:16:25.155
Przez długi czas silnik Ameryki napędzany był ropą i węglem, dostarczał mocy pociągom, samochodom i przemysłowi.

0:16:25.155,0:16:28.102
W połowie XX wieku zrozumieliśmy, że ma to swoje konsekwencje.

0:16:28.102,0:16:32.171
Z raportu, który właśnie ukończyliśmy z Medyczną Szkołą Harvarda wynika,

0:16:32.171,0:16:35.531
że jeśli firmy te rzeczywiście płaciłyby za to, co robią,

0:16:35.531,0:16:42.705
za koszty, które ponosimy pośrednio, węgiel kosztowałby co najmniej 3 razy więcej niż obecnie.

0:16:42.705,0:16:48.633
Firmy te poniosłyby finansowe jak i moralne bankructwo.

0:16:48.633,0:16:55.807
Spalanie węgla jest najtańszym źródłem paliwa, bo przedsiębiorstwa nie płacą pełnych kosztów.

0:16:55.807,0:17:02.379
Koszty zewnętrzne, koszty społeczne, ludzkie zdrowie, stan środowiska

0:17:02.379,0:17:06.645
w ogóle nie są uwzględnione w rachunkach tych firm.

0:17:06.645,0:17:10.731
Przyznajemy subwencje przemysłowi paliwowemu.

0:17:10.855,0:17:14.795
Płacimy im, by kontynuowali zanieczyszczanie i oznacza to kilka rzeczy:

0:17:14.795,0:17:23.077
ulgi podatkowe, pożyczki, fakt, że wykorzystuje się wojsko do ochrony ich rurociągów i szlaków handlowych.

0:17:23.077,0:17:31.385
W ten sposób utrzymujemy ich na szczycie i ograniczamy opłacalność odnawialnych źródeł energii.

0:17:31.385,0:17:33.562
Pora odwrócić sytuację.

0:17:33.562,0:17:39.865
Moglibyśmy wykorzystać te środku publiczne, nasze pieniądze, by przejść na zieloną energię.

0:17:41.177,0:17:44.581
Czasami koncerny paliwowe udają, że chcą się poprawić.

0:17:44.581,0:17:53.356
10 lat temu BP ogłosiło, że od teraz ich nazwa oznacza Beyond Petroleum (red. więcej niż nafta) i sprawili sobie nowe logo,

0:17:53.356,0:18:02.582
ustawili parę paneli słonecznych na swoich stacjach benzynowych i zainwestowali trochę pieniędzy w badania nad energią solarną i wiatrową.

0:18:02.582,0:18:06.789
Okazało się, że to za wiele więc trzy lata temu pozbyli się tego wszystkiego

0:18:06.789,0:18:11.252
tłumacząc, że od teraz chcą się skupić tylko na swojej głównej działalności.

0:18:11.252,0:18:15.134
To sprowadziło się mniej więcej do tego, że zniszczyli Zatokę Meksykańską.

0:18:16.255,0:18:19.841
Dlaczego tak bardzo zafiksowali się na węglowodorach?

0:18:19.841,0:18:23.678
Bo to najbardziej intratny biznes w historii ludzikości.

0:18:23.678,0:18:29.645
Pięć największych koncernów zarobiło rok temu 137 milirdów dolarów.

0:18:29.645,0:18:33.872
To oznacza 375 milionów dolarów każdego dnia.

0:18:33.872,0:18:37.136
To dużo pieniędzy.

0:18:37.136,0:18:42.117
Z samych ulg podatkowych zyskują każdego dnia 6,6 milionów dolarów.

0:18:42.117,0:18:46.916
Codziennie wydają 440 000 dolarów na lobbowanie kongresu.

0:18:46.916,0:18:51.959
Rex Tillerson, szef Exxon, zarabiał 100 000 $ na dzień.

0:18:52.706,0:18:56.338
Przy okazji, najbardziej lubię poruszać kwestię tego, że naukowcy zajmujący się klimatem

0:18:56.338,0:19:02.928
robią to ze względu na pieniądze które mają z grantów, tak?

0:19:07.697,0:19:11.187
Jedyny problem, który mają te firmy jest taki,

0:19:11.187,0:19:17.066
że naukowcy obserwują ich rozboje na żywo i coraz trudniej jest im zaprzeczać.

0:19:17.066,0:19:20.527
De facto zaczynają przyznawać rację naukowcom.

0:19:20.527,0:19:27.410
Zeszłego lata szef Exxon, Tillerson, w swojej wypowiedzi po raz pierwszy przyzał, że to prawda.

0:19:27.410,0:19:28.953
Globalne ocieplenie jest faktem.

0:19:28.953,0:19:36.749
Nie zamierzam polemizować z tym, że zwiększanie emisji CO2 będzie miało wpływ na klimat, bo to oczywiste.

0:19:36.749,0:19:38.506
Dojdzie do ocieplenia.

0:19:38.506,0:19:42.303
Ale ze względu na to, że jedynym sposobem na zatrzymanie tego byłoby organiczenie zysków jego firmy,

0:19:42.303,0:19:44.849
to od razu zmienił temat.

0:19:44.849,0:19:48.097
To problem techniczny i ma swoje techniczne rozwiązania.

0:19:48.097,0:19:51.267
Doprawdy? O jakiego rodzaju technicznych rozwiązaniach myślisz?

0:19:51.267,0:19:56.020
Zmiany wzorców pogodowych sprawią, że trzeba zmienić dotychczasowe rejony upraw rolnych. Do tego się przystosujemy.

0:19:56.020,0:19:59.583
Z całym szacunkiem, ale to bzdura!

0:19:59.583,0:20:03.653
Nie możemy przecież tak po prostu poprzenosić pól uprawnych.

0:20:03.653,0:20:08.284
Ludzie w Vermont nazywają je po prostu farmami.

0:20:08.468,0:20:13.286
I są one już wszędzie tam, gdzie na ziemi jest odrobina żyznej gleby.

0:20:13.286,0:20:17.003
To prawda, że Exxon robi wszystko, żeby roztopić tundrę,

0:20:17.003,0:20:22.174
ale to nie znaczy, że możesz tak po prostu przenieść tam stan Iowa i zacząć wszystko od nowa.

0:20:22.174,0:20:24.092
Nie ma tam gleby.

0:20:24.757,0:20:28.975
Jeśli przemysł paliwowy chce się zmienić, oto sposób, dzięki któremu wiedzielibyśmy, że myślą o tym na poważnie:

0:20:28.975,0:20:33.684
Po pierwsze - powinni przestać lobbować w Waszyngtonie.

0:20:33.684,0:20:38.814
Po drugie - powinni zaprzestać poszukiwań nowych węglowodorów.

0:20:38.814,0:20:44.069
Pierwsza zasada wyjścia z dziury, jest taka, że jeśli już w niej jesteś, to przestań kopać.

0:20:44.069,0:20:48.118
I trzecia rzecz, którą powinni zrobić, to zacząć razem z nami orpacowywać plan

0:20:48.118,0:20:55.582
jak stać się koncernami energetycznymi, a nie firmami przemysłu paliwowego

0:20:55.582,0:21:00.753
i jak we współpracy z nami zachować 80% z tych zasobów pod ziemią.

0:21:02.536,0:21:06.469
Jedna rzecz sprawia, że to prawie patologia

0:21:06.469,0:21:12.064
- posiadamy prawie pięć razy więcej węgla niż możemy spalić.

0:21:12.064,0:21:17.937
Mam na myśli sam Exxon - 100 milionów dolarów dziennie na poszukiwanie nowych węglowodorów.

0:21:17.937,0:21:23.799
W tym momencie skrobiemy już dno baryłki. Wykorzystujemy piaski roponośne, produkujemy olej łupkowy,

0:21:23.829,0:21:28.863
wydobywamy gaz łupkowy, kruszymy wierzchołki gór, robimy głębokie odwierty w dnie morskim,

0:21:28.863,0:21:34.114
rozbieramy Ziemię na części w poszukiwaniu resztek gazu, ropy i węgla.

0:21:49.633,0:21:56.848
Odkrywam, że dla mnie najlepszym antidotum na doła jest działanie, i myślę, że inni ludzie też tak mają.

0:21:56.848,0:22:01.227
Problem ze zmianami klimatu tkwi w tym, że dla każdego z nas wydają się zbyt przytłaczające by się nimi zająć.

0:22:01.227,0:22:02.977
I tak jest w istocie.

0:22:02.977,0:22:09.278
Jedynie gdy pracujemy z innymi ludźmi, z tyloma ile to tylko możliwe, możemy wciąż mieć nadzieję.

0:22:09.278,0:22:14.383
Dlatego też poświęcam mój czas na to, by budować ruch. Moim zdaniem to nasza jedyna szansa.

0:22:14.383,0:22:22.355
Każdy może się zaangażować. Zawsze są jakieś rzeczy do zrobienia. Tak właśnie wygląda ruch.

0:22:23.167,0:22:30.967
Zaczęliśmy z 350.org w 2008 roku. Kiedy mówię “my” mam na myśli siebie i 7 studentów Middlebury College.

0:22:30.967,0:22:35.851
Bardzo pragnęliśmy spróbować akcji o zasięgu globalnym

0:22:35.851,0:22:40.237
poruszającej pierwszy prawdziwie globalny problem, jakiemu stawia czoła ta planeta.

0:22:40.237,0:22:42.481
Rozprzestrzeniliśmy się po całej Ziemi

0:22:42.481,0:22:48.069
i przez następny rok szukaliśmy ludzi, którzy zechcą z nami współpracować.

0:22:48.069,0:22:54.657
Każdą z tych osób prosiliśmy o poświęcenie jednego dnia i to był nasz pierwszy dzień akcji, jesienią 2009.

0:22:54.657,0:22:57.370
Pytaliśmy - dołączysz do nas na jeden dzień?

0:22:57.370,0:23:01.094
Zrobisz tego dnia coś, by ta ważna liczba, 350,

0:23:01.094,0:23:05.129
pojawiła się w strumieniu informacji opływającym naszą planetę?

0:23:05.129,0:23:10.672
Przez następne 48 godzin z każdą minutą zalewały nas kolejne zdjęcia.

0:23:10.672,0:23:16.074
Koniec końców zorganizowano 5200 demonstracji w 181 krajach.

0:23:16.074,0:23:20.853
CNN nazwał to największym dniem politycznej aktywności w historii planety.

0:23:20.853,0:23:24.481
W różnych miejscach na świecie zebrano się, by poprzeć rozwiązanie kwestii zmian klimatu.

0:23:27.496,0:23:29.944
Na całej planecie.

0:23:29.944,0:23:34.336
Setki działaczy ekologicznych zebrały się w Edynburgu.

0:23:38.701,0:23:42.209
Od tego czasu pracujemy nad tym, by organizować kolejne Dni Działania.

0:23:42.209,0:23:44.808
Jesteśmy obecni w każdym kraju oprócz Korei Północnej.

0:23:44.808,0:23:47.891
Mamy na koncie około 20 000 akcji.

0:23:47.891,0:23:50.141
Zaczęliśmy również robić bardziej dosłowne rzeczy:

0:23:50.141,0:23:53.010
wzmożenie protestów przeciwko rurociągowi Keystone,

0:23:53.010,0:23:56.887
zorganizowanie największej od 30 lat akcji nieposłuszeństwa obywateskiego.

0:23:56.887,0:23:59.967
Toczy się teraz gra o wysoką stawkę: czy administracja Obamy

0:23:59.967,0:24:03.813
powinna pozwolić na budowę ogromnego rurociągu, ktory podzieli Amerykę.

0:24:03.813,0:24:08.324
Transportowana byłyby nim ropa z piasków roponośnych, ze stanu Alberta w Kanadzie aż do Zatoki Meksykańskiej.

0:24:08.324,0:24:11.776
Ropa, która popłynęłaby tym rurociągiem jest o wiele bardziej szkodliwa.

0:24:11.776,0:24:14.446
To jedno z najbrudniejszych paliw kopalnych.

0:24:14.446,0:24:17.618
Rurociąg ten już teraz wzbudza wielkie kontrowersje.

0:24:17.618,0:24:23.249
To od rządu federalnego zależy decyzja, czy dać Keystone XL zielone światło.

0:24:23.496,0:24:32.178
Niszczycielska siła piasków roponośnych polega również na tym, że to symbol gospodarki,

0:24:32.178,0:24:35.966
która po prostu nie może dłużej trwać.

0:24:36.647,0:24:42.059
Obecnie firma TransCanada zaczęła się starać o budowę nowego rurociągu,

0:24:42.059,0:24:48.425
by móc jeszcze więcej ropy z Cushing transportować do rafinerii nad wybrzeżem Zatoki.

0:24:48.425,0:24:52.444
Dzisiaj namawiam moją administrację do tego, by przecięła czerwoną wstęgę,

0:24:52.444,0:24:56.758
przebrnęła przez biurokracyjne trudności i uczyniła ten projekt priorytetem.

0:25:01.957,0:25:07.668
Protesty ludzi przeciwko tej propozycji rozpoczęły się w sierpniu.

0:25:07.668,0:25:15.776
Nie poddamy się póki pomysł budowy Keystone XL nie upadnie raz na zawsze.

0:25:16.329,0:25:20.178
Piaski roponośne to punkt zwrotny naszego uzależnienia od paliw kopalnych.

0:25:20.178,0:25:28.245
Tak długo jak paliwa kopalne będą najtańszym rodzajem energii, tak długo będziemy z nich korzystać.

0:25:28.245,0:25:33.691
Rozwiązaniem jest więc, by rozpocząć wycenę emisji CO2.

0:25:33.691,0:25:40.448
My, Amerykanie, nigdy nie powinniśmy złożyć naszej ziemi i wody na ołtarzu wyników finnansowych TransCanada.

0:25:40.448,0:25:46.871
Jesteśmy tutaj ponieważ to przełomowy moment XXI stulecia.

0:25:46.871,0:25:50.001
Prezydencie Obama, proszę postąpić słusznie.

0:25:50.001,0:25:55.895
To kluczowy moment w historii amerykańskiego ruchu środowiskowego.

0:25:55.895,0:26:01.376
Jeśli chcesz zaryzykować areszt, będziesz z nami na ulicy.

0:26:01.842,0:26:06.014
Gdy widziałem te akty obywatelskiego nieposłuszeństw przed Białym Domem,

0:26:06.014,0:26:10.411
ludzi mówiących “nie chcę budowy rurociągu Keystone,

0:26:10.411,0:26:15.747
nie chcę by nasz plan energetyczny bazował na paliwach kopalnych”.

0:26:15.747,0:26:18.662
Wiesz, spośród osób, które aresztowano wtedy przed Białym Domem

0:26:18.662,0:26:22.577
nie wszystkie uważały się za ekologów.

0:26:22.577,0:26:28.748
To byli rolnicy, hodowcy, ludzie z rdzennych społeczności, to byli biznesmani,

0:26:28.748,0:26:31.624
to byli dziadkowie, matki i ojcowie.

0:26:31.624,0:26:36.547
Zaczynamy dostrzegać prawdziwe powiększenie się grupy ludzi, którzy stoją z nami ramię w ramię

0:26:36.547,0:26:39.725
ale w tej batalii musimy pójść dużo dalej.

0:26:40.508,0:26:43.898
Zostałem zmuszony do rzeczy, robienia których nigdy sobie nie wyobrażałem:

0:26:43.898,0:26:48.268
stanąć na scenie przed tysiącem ludzi, iść do więzienia.

0:26:48.268,0:26:54.644
Pewnie nie uda nam się powstrzymać ich wszystkich. Jeden rurociąg, jedna kopalnia na raz.

0:26:54.644,0:26:58.354
Będziemy musieli również przejść do ofensywy.

0:27:00.027,0:27:05.333
Przemysł paliwowy dba tylko o pieniądze, więc tym zajmiemy się w następnej kolejności.

0:27:05.333,0:27:09.829
Chcecie zabrać nam planetę, naszą przyszłość? My postaramy się odebrać wam pieniądze.

0:27:09.829,0:27:12.794
Postaramy się przygasić blask waszych marek.

0:27:12.794,0:27:20.213
Ten przemysł zachowuję się tak lekkomyślnie, że powinien raz na zawsze stracić społeczny kredyt zaufania i pozory przyzwoitości.

0:27:23.735,0:27:28.599
Ci ludzie powinni być uważani za przestępców występujących przeciwko prawom fizyki.

0:27:28.599,0:27:33.935
Musimy odebrać im część władzy a możemy zrobić to na wiele sposobów.

0:27:33.935,0:27:37.682
Jednym z nich, pierszym, jest dywestycja.

0:27:37.682,0:27:45.324
Chcemy prosić lub żądać od instytucji takich jak szkoły wyższe lub kościoły, by wycofały swoje finansowe wsparcie dla działań tych firm.

0:27:45.324,0:27:47.329
Logika tego nie może być już prostsza:

0:27:47.329,0:27:52.867
Niszczenie klimatu jest złe i złem jest robienie na tym interesu.

0:27:52.867,0:27:57.668
Ten argument już raz zadziałał na ogromną skalę w historii Ameryki.

0:27:57.668,0:28:01.505
Akty przemocy rozsiały się po kolorowych dzielnicach Athlone.

0:28:01.505,0:28:04.364
Władze otworzyły ogień bez ostrzeżenia.

0:28:04.364,0:28:11.139
Zorganizowane i głośne grupy studentów zachęcają uniwersytety, by wycofały się ze swoich inwestycji w Południowej Afryce.

0:28:11.139,0:28:15.228
Oto co wydarzyło się w trakcie walki z apartheidem w RPA.

0:28:15.228,0:28:23.194
W 155 szkołach i uniwersytetach ludzie przekonali swoje rady, by te sprzedały swoje akcje.

0:28:23.194,0:28:27.849
Kiedy Nelson Mandela wyszedł z więzienia, w pierwsą swoją podróż udał się do USA.

0:28:27.849,0:28:34.599
Nie do Białego Domu, ale do Berkley, by podziękować studentom Uniwersytetu Kalifornijskiego,

0:28:34.599,0:28:42.240
którzy wymusili sprzedaż wartych 3 miliardy dolarów akcji należących do firm związanych z Apartheidem.

0:28:44.750,0:28:45.799
A oto czego rządamy:

0:28:45.799,0:28:49.471
Po pierwsze, żadnych nowych inwestycji w przemysł paliw kopalnych

0:28:49.471,0:28:57.673
Po drugie, w przeciągu najbliższych pięciu lat przemysł paliwowy ma zobowiązać się do wycofania się z gospodarki.

0:28:57.750,0:29:03.443
To nie jest nierozsądne. Jest trudne, ale nie wygórowane.

0:29:03.443,0:29:05.319
A oto garść informacji:

0:29:05.319,0:29:11.126
Pierwszą uczelnią w kraju, która pozbyła się wszystkich akcji pochodzących z przemysłu paliw kopalnych

0:29:11.126,0:29:16.751
była uczelnia w Maine, Unity College, której uposażenie warte jest 13 milionów dolarów.

0:29:16.751,0:29:22.230
I w tym momencie żaden z tych 13 milionów dolarów nie jest zainwestowany w paliwa kopalne.

0:29:24.797,0:29:28.216
Dywestycje w pewnym sensie były dla nas nie do pomyślenia.

0:29:28.216,0:29:34.225
Ale kiedy przyjrzysz się innym instytucjom i ich rozterkom dotyczącym dezinwestycji,

0:29:34.225,0:29:38.855
dojdziesz do wniosku, że tak naprawdę chodzi o jedno: chęci.

0:29:38.855,0:29:43.609
Burmistrz Seattle powiedział: spędziłem popołudnie z moim skarbnikiem

0:29:43.609,0:29:48.801
i opracowaliśmy plan jak wycofamy miejskie środki finanasowe z branży paliwowej.

0:29:51.831,0:29:55.205
Witamy wszystkich na spotkaniu: Dywestycje w paliwa kopalne,

0:29:55.205,0:30:00.552
debata między studentami Barnard College w Columbii, the New School (New York University) i Hunter College.

0:30:00.552,0:30:02.960
Studenci domagają się dywestycji.

0:30:02.960,0:30:08.343
Na kampusach uniwersyteckich w całym kraju istnieje już ponad 250 ruchów studenckich,

0:30:08.343,0:30:13.433
co oznacza, że znacznie naruszyliśmy fasadę społecznej odpowiedzialności.

0:30:14.063,0:30:19.146
Podobnie jak grupy wyznaniowe i całe miasta,

0:30:19.146,0:30:23.317
oni również rozumieją, co oznaczają te liczby.

0:30:23.317,0:30:26.987
Fakt, że te instytucje istnieją by inwestować w coś,

0:30:26.987,0:30:33.368
co niszczy naszą cywilizację, przeczy rozumowi.

0:30:33.368,0:30:39.990
Zwracamy się z prośbą do administracji NYU by wycofała fundusze uniwersytetu z branży paliw kopalnych.

0:30:39.990,0:30:46.539
W zamian możemy zainwestować w przestarzałą uniwersytecką infrastrukturę i poprawić wydajność energetyczną naszych budynków.

0:30:46.539,0:30:50.393
Ludzie zawsze szukają cudownych leków, ale te szybko mogą okazać się trcizną.

0:30:50.393,0:30:53.305
Ta kampania wpisuje się w szerszy kontekst ruchu,

0:30:53.305,0:30:58.697
to jeden z wielu sposobów działania.

0:30:58.697,0:31:02.096
To jedno z rozwiązań, w których uniwersytet powinien przodować,

0:31:02.096,0:31:06.476
powinien stwierdzić: zamierzamy wykorzystać tę część naszego kapitału,

0:31:06.476,0:31:08.964
która leży odłogiem lub jest używana w szkodliwy sposób.

0:31:08.964,0:31:13.881
Zamierzamy odebrać te pieniądze tym, którzy problem powodują i przekazać je tym, którzy go rozwiążą.

0:31:13.881,0:31:17.538
Można wybaczyć ignorancję, ale jeśli już wiesz, co jest złe,

0:31:17.538,0:31:24.628
masz moralny obowiązek przestać to wspierać.

0:31:24.628,0:31:28.924
Przykładamy się do zniszczenia naszego świata nawet jeśli tego nie chcemy,

0:31:28.924,0:31:37.506
ponieważ działania przemysłu paliwowego przenikają tak wiele aspektów życia Amerykanów.

0:31:37.506,0:31:41.844
Kontynuując swoje działania firmy liczą na naszą bierną zgodę. A co jeśli powiemy nie?

0:31:41.844,0:31:47.528
Dywestycja jest wyrazem tego sprzeciwu i ambitnego celu,

0:31:47.528,0:31:54.950
by z setek, tysięcy amerykańskich instytucji uczynić sprzymierzeńców a nie wrogów.

0:31:54.950,0:31:58.319
My, zwyczajni obywatele, mamy taką moc.

0:31:58.319,0:32:05.131
Jeśli należysz do kościoła, masz szansę działać z innymi wiernymi by upewnić się,

0:32:05.131,0:32:09.037
że kościół nie inwestuje w frimy paliwowe.

0:32:09.037,0:32:15.002
Jeśli jesteś studentem nie tylko masz szansę ale myślę, że jesteś też zobowiązany

0:32:15.002,0:32:19.756
by działać z innymi studentami i upewnić się, że twoja uczelnia wyższa

0:32:19.756,0:32:25.723
nie inwestuje w firmy, które niszczą twoją przyszłość i planetę.

0:32:25.723,0:32:30.600
Musimy wysłać przekaz, bardzo czytelny przekaz, do wielkich firm naftowych i energetycznych:

0:32:30.600,0:32:38.325
Zamierzamy pociągnąć je do odpowiedzialności i dywestować, jeśli same nie zapoczątkują zmian.

0:32:40.355,0:32:45.330
Nie ma nic, podkreślam, NIC radykalnego w tym o czym teraz mówimy.

0:32:45.330,0:32:47.878
Jedyne o co prosimy, gdy mówimy o zmianach klimatu

0:32:47.878,0:32:52.715
to planeta, która funkcjonuje tak, jak przez ostatnie 10 000 lat,

0:32:52.715,0:32:55.835
planeta, która działa jak ta, na której się urodziliśmy.

0:32:55.835,0:33:01.180
To nie jest radykalne żądanie. Jeśli o tym pomyśleć to jest ono raczej konserwatywne.

0:33:01.180,0:33:04.455
“Radykalne” odnosi się do firm naftowych.

0:33:04.455,0:33:07.648
Jeśli codziennie budzisz się by zarobić swoje 100 000 dolarów dniówki,

0:33:07.648,0:33:11.485
jesteś skłonny zmienić skład chemiczny atmosfery,

0:33:11.485,0:33:15.210
to podejmujesz bardziej radykalne działania niż jakikolwiek człowiek przed tobą.

0:33:15.210,0:33:20.945
Naszym zadaniem jest wymyślić, jak utrzymać w ryzach ten radykalizm, jak go przystopować,

0:33:20.945,0:33:27.744
jak powstrzymać go przed pochłonięciem wszystkiego, co na tej planecie jest dobre.

0:33:28.263,0:33:32.247
A oto dobra wiadomość. Przekazałem wam sporo złych, więc teraz przyszedł czas na dobrą:

0:33:32.247,0:33:34.999
Możemy zrobić bardzo dużo.

0:33:34.999,0:33:37.648
Długofalowe rozwiązanie problemu zmian klimatu jest bardzo proste.

0:33:37.648,0:33:41.899
Musimy wykonać skok w kierunku energii pochodzącej z odnawialnych źródeł i musimy zrobić to szybko, co nie będzie łatwe.

0:33:41.899,0:33:46.407
To będzie najtrudniejsza rzecz, jaką zrobiliśmy od czasów zbrojenia się do II Wojny Światowej,

0:33:46.407,0:33:49.940
ale jak najbardziej możliwa.

0:33:49.940,0:33:53.483
Kiedy czuję się przytłoczony ogromem tego, co musimy zrobić,

0:33:53.483,0:33:56.991
czytam historię ekonomii II Wojny Światowej.

0:33:56.991,0:33:58.363
Wiesz, to była kwestia kilku miesięcy.

0:33:58.363,0:34:03.453
Od amerykańskiego przemysłu produkującego samochody po czołgi, samoloty i statki.

0:34:03.453,0:34:08.156
Restrukturyzacja ekonomii przemysłowej USA nie zajęła dekad ani nawet lat.

0:34:08.156,0:34:10.492
Wystarczyły miesiące.

0:34:10.492,0:34:11.321
I skoro mogliśmy to zrobić wtedy,

0:34:11.321,0:34:16.321
z pewnością możemy zrestrukturyzować światowy przemysł energetyczny na przestrzeni następnego dziesięciolecia.

0:34:16.321,0:34:18.585
Jednak będzie to wymagać trudnych wyborów.

0:34:18.585,0:34:24.480
Będzie wymagać prawdziwej zmiany w sposobie pobierania energii i tego, jak podróżujemy.

0:34:24.480,0:34:26.092
Dobra wiadomość jest taka, że mamy rozwiązania.

0:34:26.092,0:34:28.156
Wiecie, znamy sposoby.

0:34:28.156,0:34:33.691
Wiemy, co zrobić, by zacząć żyć w świecie, w którym nie spala się paliw kopalnych.

0:34:33.691,0:34:38.446
Po co mielibyśmy budować 2600-kilometrowy rurociąg transportujący prawie milion baryłek ropy

0:34:38.446,0:34:41.701
z najbardziej nasyconego węglem źródła energii na planecie,

0:34:41.701,0:34:45.193
skoro energia wiatrowa jest o wiele tańsza i czystrza?

0:34:45.193,0:34:50.656
Dlaczego mielibyśmy wiercić w Arktyce skoro wiemy, że energia słoneczna może zaspokoić nasze potrzeby w całym kraju?

0:34:50.656,0:34:54.319
Dlaczego mielibyśmy szczelinować na naszej wsi i narażać nasze wody, gdy wiemy,

0:34:54.319,0:34:58.842
że podniesienie wydajności energetyczej zaoszczędziłoby więcej energii niż gaz łupkowy może dostarczyć?

0:34:58.842,0:35:02.929
Myślę, że dotarliśmy do momentu, w którym ekstremalne źródła energii okazały się tak złe,

0:35:02.929,0:35:07.600
że odpowiedzi na te pytania i podjęcie wyzwania stają się coraz prostrze.

0:35:07.600,0:35:11.930
Cała nasza gospodarka zależeć będzie od tego, jak stawimy czoła temu kryzysowi.

0:35:11.930,0:35:18.645
Wyścig rozegra się między krajami, które postawią na rozwój technologii,

0:35:18.645,0:35:25.444
i które będą sprzedawały je innym, a tymi, które się cofną i nie wykorzystają tej szansy.

0:35:25.444,0:35:29.531
Nigdy nie powinniśmy lekceważyć naszej pomysłowości i determinacji.

0:35:29.531,0:35:36.080
Ludzie, którzy twierdzą, że to niemożliwe, nie wiedzą kim jesteśmy, nie wiedzą na co nas stać.

0:35:36.080,0:35:40.833
Myślę, że to moment by sięgnąć do naszych zasobów i powiedzieć: ok, jesteśmy gotowi.

0:35:40.833,0:35:45.922
Rozwiązania mamy przed oczami i nikt z nas: obywateli, wybranych oficjeli, przywódców religijnych,

0:35:45.922,0:35:51.313
nie może świadomie pozostać bezczynnym.

0:35:51.313,0:35:54.606
Dla wszystkich naszych wielkich problemów istnieją lokalne rozwiązania,

0:35:54.606,0:35:59.610
a poznanie ich przynosi całą gamę zysków

0:35:59.610,0:36:03.273
z punktu widzenia ekonomii, środowiska i społeczeństwa.

0:36:08.564,0:36:14.325
Stajemy wobec sytuacji, gdy albo stworzymy ekologicznie zrównoważoną gospodarkę dla wszystkich

0:36:14.325,0:36:16.886
lub koniec końców nie stworzymy żadnej.

0:36:16.886,0:36:23.292
Najrozsądniej i najsprytniej jest teraz myśleć o przyszłości i inwestować w przyszłość.

0:36:23.292,0:36:30.306
Przeszłość ma swoje wysoko opłacane lobby pochodzące wprost z przemysłu naftowego i węglowego.

0:36:30.306,0:36:34.333
Przyszłość do dziś nie miała swojego lobby.

0:36:35.471,0:36:40.114
Musimy byś tak sprytni jak system, który staramy się zmienić.

0:36:40.852,0:36:46.617
Ustawa , którą z poparciem wiodących organizacji środowiskowych przestawiamy wraz z senatorem Baxterem,

0:36:46.617,0:36:49.535
ma na celu rozwiązanie tego kryzysu.

0:36:49.535,0:36:53.739
Skupiamy się na cenie węgla i emisjach metanu.

0:36:53.739,0:37:00.329
Wiele osób zastanawiało się, i może wciąż się zastanawiają, czy nasz system polityczny temu podoła.

0:37:02.498,0:37:05.679
Ogólnie rzecz ujmując, nie wiem czy możemy wygrać tę walkę.

0:37:05.679,0:37:08.470
Niektórzy naukowcy twierdzą, że czekaliśmy zbyt długo z podjęciem działań.

0:37:08.470,0:37:11.305
Jasne jest, że siła po drugiej stronie jest potężna.

0:37:11.305,0:37:13.425
Co jakiś czas czuję się przez to zniechęcony.

0:37:13.425,0:37:16.181
Pewien reporter, który starał się mnie przemaglować, powiedział:

0:37:16.181,0:37:20.017
“To jest po prostu niewykonalne. Stawiacie czoła najbogatszemu przemysłowi na świecie.”

0:37:20.017,0:37:23.812
“To brzmi jak historia o Dawidzie i Goliacie. Nie macie szans.”

0:37:23.812,0:37:25.605
I pomyślałem wtedy, że faktycznie, ma rację, sytuacja jest beznadziejna.

0:37:25.605,0:37:30.818
A potem przyszło mi do głowy, a skoro jesteśmy w kościele to może to jest apropos, wiecie,

0:37:30.818,0:37:37.555
pomyślałem, że przecież wiem, jak ta historia z Dawidem i Goliatem się kończy. Dawid wygrywa wbrew wszelkim oczekiwaniom.

0:37:37.555,0:37:42.254
Nie wiem, czy wygramy, ale na pewno mamy szanse.

0:37:43.063,0:37:46.210
Wiemy, że nieposłuszeństwo obywatelskie pomogło osiągnąć wielkie rzeczy.

0:37:46.210,0:37:49.295
Pomogło zapewnić kobietom prawo wyborcze.

0:37:49.295,0:37:51.047
Pomogło skończyć z segregacją rasową.

0:37:51.047,0:37:54.599
Wiemy więc, że nie uda nam się wygrać ze zmianami klimatu, jeśli nadal będziemy się wahać,

0:37:54.599,0:37:57.145
jeśli nadal będziemy o nich mówić, ale nic w tej sprawie nie zrobimy.

0:37:57.145,0:38:00.132
Mamy na głowie moralną katastrofę.

0:38:02.016,0:38:07.523
Musimy to zrobić, bo nasza demokracja została zniweczona, nasze prawo zostało postawione na głowie.

0:38:07.523,0:38:10.745
To jest zbrodnia, choć powiedzenie tego nie przychodzi mi łatwo.

0:38:10.745,0:38:14.424
Kiedy nie ma już żadnego oparcia w demokracji, prawnego ani wyborczego,

0:38:14.424,0:38:20.709
mamy nie tylko możliwość, ale wręcz obowiązek, żeby złamać prawo i wyrazić swoje niezadowolenie.

0:38:20.709,0:38:29.668
Jako naród możemy się zjednoczyć. Tu nie chodzi o Republikanów i Demokratów - chodzi o ludzkość.

0:38:29.668,0:38:37.560
Wszyscy jesteśmy ze sobą połączeni i to jest podstawa naszych zmagań.

0:38:39.652,0:38:45.868
Bardzo się cieszymy, że możemy tutaj być. Niektórzy z nas cieszą się tym bardziej, bo własnie wyszli z więzienia,

0:38:45.868,0:38:51.357
w którym spędzili większość wczorajszego dnia z powodu demonstracji przeciwko rurociągowi Keystone.

0:38:51.357,0:38:56.947
To jest też powód, dla którego Amerykanie przybywają tutaj w tym tygodniu.

0:38:56.947,0:38:58.789
Tysiące ludzi przemaszerowało pod Białym Domem

0:38:58.789,0:39:03.669
i domagało się od Prezydenta Obamy, żeby podjął zdecydowane kroki przeciwko zmianom klimatu.

0:39:03.669,0:39:09.877
To kolejne bardzo istotne wydarzenie w tym tygodniu zorganizowane przez grupy takie jak Sierra Club i 350.org.

0:39:10.077,0:39:17.716
Jestem tutaj, bo mam powinności wobec moich dzieci, moich przodków i wobec przyszłych pokoleń.

0:39:17.716,0:39:24.286
Jeśli ten rurociąg zostanie wybudowany, stanie się to kosztem ludzkich żyć.

0:39:24.286,0:39:29.812
Katastrofa uderzy w nas bez względu na rasę, kolor czy wyznanie.

0:39:29.812,0:39:38.437
Baronowie przemysłu paliwowego, ich prawnicy, ich specjaliści od wizerunku tracą kontrolę nad duszą naszego kraju.

0:39:38.697,0:39:43.078
Nie zbudujemy gospodarki opartej na czystej energii jeśli będziemy ze sobą walczyli.

0:39:43.078,0:39:48.120
Wygramy tylko, jeśli będziemy działali razem na rzecz rozwiązań dobrych dla nas wszystkich.

0:39:48.290,0:39:53.544
Dobra wiadomość jest taka, że w tym kraju, kiedy w końcu postanowiliśmy stawić czoło tej kwestii moralnej,

0:39:53.544,0:40:00.768
zapytani o to, kim jesteśmy, odpowiadamy bardzo wybuchowo.

0:40:03.889,0:40:08.096
To jest epokowe wyzwanie naszych czasów i to my stawimy mu czoła.

0:40:08.096,0:40:10.178
Jeśli tego nie zrobimy, nie doczekamy XXII wieku.

0:40:10.178,0:40:14.690
Zawsze, kiedy całe pokolenie powstaje, to swoją walkę opiera na ideałach.

0:40:14.690,0:40:17.693
Powstaje dzięki odwadze moralnej i dzisiaj jesteśmy tego świadkami.

0:40:17.693,0:40:28.079
Żyjemy w ostatniej minucie ostatniego kwadransu największego i najważniejszego meczu, jaki kiedykolwiek rozegrała ludzkość.

0:40:28.079,0:40:34.709
Rzeczywistość, w której działa nasz ruch jest taka, że jeśli przegramy, to konsekwencje będą tragiczne.

0:40:34.709,0:40:38.436
Nikt z nas nie mógłby być w istotniejszym położeniu niż to, w którym jestesmy teraz.

0:40:38.436,0:40:42.385
Walczymy z najpoważniejszymi problemami, z jakimi mieliśmy kiedykolwiek do czynienia.

0:40:42.385,0:40:45.512
Niewiele osób na ziemi może kiedykolwiek powiedzieć o sobie:

0:40:45.512,0:40:50.642
“Robię wlaśnie najważniejszą rzecz, jaką mogę robić na tej planecie, w tym momencie”,

0:40:50.642,0:40:56.388
ale wy możecie to powiedzieć, bo jesteście na froncie tej najwazniejszej z bitew.

0:40:57.566,0:41:00.569
Myślę, że możemy wygrać tę walkę.

0:41:00.569,0:41:07.253
Myślę, że możemy wygrać, jeśli będziemy działali jako społeczność i jeśli nie będziemy szkodzili tej społeczności,

0:41:07.253,0:41:14.454
ale zamiast tego będziemy ją budowali i spajali, żeby mogła podejmować skuteczne działania.

0:41:18.427,0:41:20.889
Znamy zakończenie tej historii.

0:41:20.889,0:41:26.602
Jeśli nie napiszemy nowego, to jasne jest, że na końcu zostanie tylko planeta, której wysoka temperatura wymknie się spod kontroli.

0:41:27.227,0:41:30.874
Więc to jest nasze zadanie: napisać nowe zakończenie.

0:41:31.200,0:41:40.089
Całe życie marzyłem o tym, żeby ujrzeć ruch społeczny, którego celem będzie zatrzymanie zmian klimatu.

0:41:42.247,0:41:49.842
Dziś na tym zdecydowanie, zdecydowanie, zdecydowanie największym wiecu klimatycznym w amerykańskiej historii,

0:41:49.842,0:41:54.267
dzisiaj jestem już pewny, że staniemy do walki.

0:41:54.267,0:42:01.971
Dołączmy do najważniejszej walki w dziejach ludzkości i walczmy razem.