WEBVTT

00:00:01.275 --> 00:00:05.898
Uwielbiam cytat aktywisty
i muzyka punk rockowego Jello Biafra.

00:00:06.848 --> 00:00:09.840
"Nie hejtuj mediów. Bądź nimi".

00:00:11.518 --> 00:00:12.856
Jestem artystą.

00:00:12.880 --> 00:00:17.754
Lubię pracować z mediami i technologią,
ponieważ je dobrze znam

00:00:17.778 --> 00:00:19.540
i lubię moc, którą posiadają.

00:00:19.564 --> 00:00:23.416
Poza tym ich nie cierpię,
jestem przerażony ich siłą przebicia.

NOTE Paragraph

00:00:23.440 --> 00:00:24.590
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:00:25.591 --> 00:00:30.901
Pamiętam, jak w 2003 roku oglądałem
wywiad Tony'ego Snowa z Fox News

00:00:30.925 --> 00:00:34.283
z Donaldem Rumsfeldem,
ówczesnym sekretarzem obrony USA.

00:00:35.009 --> 00:00:38.114
Rozmawiali o niedawnej inwazji na Irak.

00:00:38.138 --> 00:00:41.068
Rumsfeldowi zadano pytanie:

00:00:41.092 --> 00:00:43.013
"Słyszymy o liczbie naszych strat,

00:00:43.037 --> 00:00:45.777
ale nigdy o ich stratach. Dlaczego?".

00:00:47.304 --> 00:00:49.519
Rumsfeld odpowiedział:

00:00:51.059 --> 00:00:53.770
"Nie liczymy strat innym ludziom".

00:00:55.000 --> 00:00:56.150
Prawda?

NOTE Paragraph

00:00:57.220 --> 00:01:02.643
Sądzi się, że między 150 tysięcy
a milion irackich cywili

00:01:02.667 --> 00:01:06.203
zginęło w 2003 roku w wyniku
prowadzonej przez USA inwazji.

00:01:07.381 --> 00:01:13.697
Liczba ta kontrastuje
z 4486 członkami służb USA,

00:01:13.721 --> 00:01:15.293
którzy zginęli w tym czasie.

00:01:16.969 --> 00:01:20.874
Chciałem zrobić coś więcej,
niż tylko zwrócić uwagę na tę liczbę.

00:01:20.898 --> 00:01:23.779
Chciałem stworzyć pomnik
dla poszczególnych cywilów,

00:01:23.803 --> 00:01:25.707
którzy zginęli w wyniku inwazji.

NOTE Paragraph

00:01:27.427 --> 00:01:30.904
Pomniki wojenne, jak
"Vietnam Veterans Memorial" Mai Lin,

00:01:30.928 --> 00:01:32.729
są często ogromne.

00:01:32.753 --> 00:01:35.626
Bardzo potężne i jednostronne.

00:01:36.920 --> 00:01:40.753
Chciałem, by mój pomnik
żył i był w światowym obiegu.

00:01:42.642 --> 00:01:45.413
Pamiętam, że kiedy chodziłem do szkoły,

00:01:45.437 --> 00:01:49.358
dostaliśmy klasyczne zadanie
z wiedzy o społeczeństwie.

00:01:49.382 --> 00:01:53.545
Weź kartkę i napisz do członka rządu.

00:01:54.195 --> 00:01:56.594
Powiedziano nam,
że jeśli napiszemy dobry list,

00:01:56.618 --> 00:01:58.092
naprawdę go przemyślimy,

00:01:58.116 --> 00:02:01.381
w odpowiedzi dostaniemy
coś więcej niż sztampową odpowiedź.

NOTE Paragraph

00:02:04.144 --> 00:02:05.560
Oto mój projekt "Notepad".

00:02:07.338 --> 00:02:10.332
To, co wygląda na zwykły, żółty notatnik,

00:02:10.356 --> 00:02:13.959
jest tak naprawdę pomnikiem
poszczególnych irackich cywilów,

00:02:13.983 --> 00:02:16.228
którzy zginęli w wyniku inwazji sił USA.

00:02:18.726 --> 00:02:22.338
"Notepad" jest aktem
protestu i upamiętnienia

00:02:22.362 --> 00:02:25.011
w przebraniu zwykłego notatnika.

00:02:26.522 --> 00:02:30.340
Po powiększeniu linijek

00:02:30.364 --> 00:02:32.324
odkryjemy mikroskopijny tekst

00:02:32.348 --> 00:02:37.094
zawierający nazwiska,
daty i miejsca śmierci

00:02:37.118 --> 00:02:39.840
poszczególnych Irakijczyków.

NOTE Paragraph

00:02:42.091 --> 00:02:46.348
Przez ostatnie pięć lat
tworzyłem kilogramy takich kartek

00:02:46.372 --> 00:02:49.816
i przemycałem do materiałów piśmienniczych

00:02:49.840 --> 00:02:52.531
rządów USA i koalicji.

NOTE Paragraph

00:02:52.555 --> 00:02:53.642
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:02:53.666 --> 00:02:58.631
(Brawa)

NOTE Paragraph

00:03:02.095 --> 00:03:06.086
Oczywiście nie wyjawię tu,
jak mi się to udało.

NOTE Paragraph

00:03:06.110 --> 00:03:08.102
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:03:08.842 --> 00:03:14.062
Spotykałem się także osobiście
z aktualnymi lub byłymi członkami

00:03:14.086 --> 00:03:18.579
tak zwanej "koalicji chętnych",
która pomagała podczas inwazji.

NOTE Paragraph

00:03:19.441 --> 00:03:21.727
Kiedy tylko mogę, spotykam się z nimi

00:03:21.751 --> 00:03:23.608
i pokazuję im ten projekt.

00:03:23.632 --> 00:03:26.171
Zeszłego lata miałem okazję
spotkać Alberta Gonzalesa

00:03:26.251 --> 00:03:31.304
byłego prokuratora generalnego USA
i autora dyrektyw o torturach.

NOTE Paragraph

00:03:32.644 --> 00:03:34.812
(Wideo) Matt Kenyon: Czy mogę to panu dać?

00:03:34.836 --> 00:03:36.478
To specjalny notatnik.

00:03:36.502 --> 00:03:39.935
To tak naprawdę część
projektu artystycznego.

NOTE Paragraph

00:03:39.959 --> 00:03:42.112
Alberto Gonzalez: Specjalny notatnik?

NOTE Paragraph

00:03:42.136 --> 00:03:43.614
MK: Tak. Nie uwierzy pan,

00:03:43.638 --> 00:03:47.439
ale jest w kolekcji Muzeum
Sztuki Nowoczesnej - jestem artystą.

NOTE Paragraph

00:03:47.463 --> 00:03:50.394
MK: A wszystkie linijki na tym papierze...

NOTE Paragraph

00:03:50.418 --> 00:03:51.958
AG: Znikają?

NOTE Paragraph

00:03:51.982 --> 00:03:54.229
MK: Nie, to mikroskopijny tekst

00:03:54.253 --> 00:03:58.205
zawierający nazwiska irackich cywilów,

00:03:58.229 --> 00:04:01.740
którzy zginęli od czasu
rozpoczęcia inwazji na Irak.

NOTE Paragraph

00:04:01.764 --> 00:04:04.484
AG. Dobra, OK.

NOTE Paragraph

00:04:04.508 --> 00:04:06.081
AG: Dziękuję. MK: Dziękuję.

NOTE Paragraph

00:04:06.105 --> 00:04:07.776
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:04:08.406 --> 00:04:11.215
Sposób, w który mówi "Dziękuję",
przyprawia o gęsią skórkę.

NOTE Paragraph

00:04:11.240 --> 00:04:12.390
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:04:13.309 --> 00:04:16.500
OK chcę, by każde z was
zajrzało pod swoje krzesło.

00:04:16.524 --> 00:04:17.674
Jest tam koperta.

00:04:20.943 --> 00:04:22.785
Proszę ją otworzyć.

00:04:26.014 --> 00:04:29.023
Kartka, którą trzymacie w ręku,

00:04:29.047 --> 00:04:34.086
zawiera informacje o Irakijczykach,
którzy zginęli w wyniku inwazji.

00:04:38.115 --> 00:04:42.291
Chciałbym, byście ją wykorzystali
i napisali list do członka rządu.

00:04:42.315 --> 00:04:46.157
Możecie przemycić liczbę ofiar cywilnych

00:04:46.181 --> 00:04:48.164
do archiwów rządowych.

00:04:49.084 --> 00:04:55.393
Na całym świecie każdy list,
który wysyłamy do rządu,

00:04:55.475 --> 00:04:59.790
jest archiwizowany i rejestrowany.

00:05:01.183 --> 00:05:06.686
Razem możemy włożyć je do skrzynek
i pod nos osób rządzących.

00:05:07.429 --> 00:05:09.089
Wszystko, co wysyłamy,

00:05:09.113 --> 00:05:15.124
staje się częścią archiwum naszego rządu,

00:05:15.148 --> 00:05:16.989
naszym wspólnym zapisem historii.

NOTE Paragraph

00:05:18.102 --> 00:05:19.253
Dziękuję.

NOTE Paragraph

00:05:19.277 --> 00:05:22.427
(Brawa)

NOTE Paragraph

00:05:30.015 --> 00:05:31.975
Tom Rielly: Matt, powiedz mi,

00:05:31.999 --> 00:05:36.815
jak powstał w twojej głowie
pomysł projektu notatnika?

NOTE Paragraph

00:05:37.954 --> 00:05:39.936
Matt Kenyon: Właśnie kończyłem projekt,

00:05:39.960 --> 00:05:43.969
w którym chodziło
o amerykańską stronę wojny.

00:05:43.993 --> 00:05:46.064
Była to czarna opaska nazwana

00:05:46.089 --> 00:05:48.331
"Zaimprowizowanym
urządzeniem empatycznym",

00:05:48.355 --> 00:05:51.234
zawierająca gromadzone
w czasie rzeczywistym

00:05:51.258 --> 00:05:54.981
stopnie, nazwiska
przyczyny i miejsca śmierci

00:05:55.005 --> 00:05:57.787
członków armii USA,
którzy zmarli za granicą.

00:05:57.811 --> 00:06:01.753
Za każdym razem, gdy te dane publikował
CENTCOM lub Departament Obrony,

00:06:01.777 --> 00:06:03.481
opaska dźgała mnie w ramię.

00:06:03.817 --> 00:06:06.650
Uświadomiłem sobie,
że wiele uwagi poświęcamy

00:06:06.674 --> 00:06:09.566
naszym rodakom, którzy giną za granicą,

00:06:09.590 --> 00:06:12.253
ale nieproporcjonalnie więcej ofiar

00:06:12.277 --> 00:06:14.238
jest po stronie cywilnej.

NOTE Paragraph

00:06:14.262 --> 00:06:15.413
TR: Dziękuję bardzo.

NOTE Paragraph

00:06:15.437 --> 00:06:16.604
MK: Dziękuję.

NOTE Paragraph

00:06:16.628 --> 00:06:17.909
(Brawa)