WEBVTT

00:00:12.863 --> 00:00:14.815
Michael Jordan bir keresinde şöyle dedi:

00:00:14.815 --> 00:00:16.478
"Uçup uçmayacağımı bilmiyorum.

00:00:16.478 --> 00:00:18.870
Bildiğim, havadayken bazen

00:00:18.870 --> 00:00:21.736
aşağı inmek zorunda
olmadığımı hissediyorum."

00:00:21.736 --> 00:00:23.302
Fakat yukarı çıkanın sonunda

00:00:23.302 --> 00:00:27.091
inmesi gerektiği gerçeğinden dolayı
Isaac Newton'a teşekkür borçluyuz.

00:00:27.091 --> 00:00:31.762
Aslında, düz bir yüzeyde asılı
durma süresi için insan sınırı

00:00:31.762 --> 00:00:36.379
veya ayağınızı yerden kestikten tekrar
dokunduğunuz zamana kadar geçen süre

00:00:36.379 --> 00:00:38.654
sadece bir saniyedir

00:00:38.654 --> 00:00:41.583
ve evet, hatta onun

00:00:41.583 --> 00:00:44.436
serbest atış çizgisinden berbat smacı dahi

00:00:44.436 --> 00:00:48.517
0,92 saniye olarak hesaplandı.

00:00:48.517 --> 00:00:53.658
Ve elbette yer çekimi, havada
daha uzun süre kalmayı zorlaştırıyor.

00:00:53.658 --> 00:00:58.506
Dünya'nın yer çekimi
yakınlardaki nesneleri

00:00:58.506 --> 00:01:03.418
gezegenin yüzüne doğru çekerek
9,8 metre/saniyekare hızlandırıyor.

00:01:03.418 --> 00:01:08.722
Atlar atlamaz, yerçekimi
seni zaten geri çekiyor.

00:01:08.722 --> 00:01:10.817
Yerçekimi hakkında
bildiklerimizi kullanarak,

00:01:10.817 --> 00:01:15.296
asılı kalmayı modelleyen oldukça
basit bir denklik türetebiliriz

00:01:15.296 --> 00:01:19.735
Bu denkleme göre yüzey üzerinde,
düşen bir nesnenin yüksekliği,

00:01:19.735 --> 00:01:25.185
nesnenin yerden ilk yüksekliği,
artı ilk hızıyla havada kaldığı

00:01:25.185 --> 00:01:28.685
saniye sayısının çarpımı,

00:01:28.685 --> 00:01:31.664
artı yerçekimi ivmesinin yarısının

00:01:31.664 --> 00:01:37.026
havada kaldığı saniye
sayısının karesiyle çarpımıdır.

00:01:37.026 --> 00:01:41.102
Şimdi, MJ'nin serbest atış smacını
modellemede bu denklemi kullanabiliriz.

00:01:41.102 --> 00:01:45.250
Diyelim MJ, herkes gibi,
yerden sıfır metreden başlasın

00:01:45.250 --> 00:01:51.508
ve saniyede 4,51 metre ilk hızla zıplasın.

00:01:51.508 --> 00:01:55.393
Bu denklemi bir koordinat düzleminde
modellersek ne olacağına bakalım.

00:01:55.393 --> 00:01:57.388
Formül iki dereceli olduğundan,

00:01:57.388 --> 00:02:00.820
havada harcanan zaman ile
yükseklik arasındaki ilişki

00:02:00.820 --> 00:02:03.290
parabol şeklindedir.

00:02:03.290 --> 00:02:05.830
Bu bize, MJ'nin smacı
hakkında ne anlatıyor?

00:02:05.830 --> 00:02:10.366
Parabolün köşesi, yerden 1,038 metre

00:02:10.366 --> 00:02:13.759
azami yüksekliği gösteriyor

00:02:13.759 --> 00:02:16.752
ve X-kesmeleri bize ne zaman kalktığını

00:02:16.752 --> 00:02:22.310
ve ne zaman indiğini gösteriyor,
farkı ise asılı kalma süresini.

00:02:22.310 --> 00:02:25.034
Görünüşe göre Dünya'nın yer
çekimi MJ için bile sağlam bir

00:02:25.034 --> 00:02:28.213
asılı kalma süresini
oldukça zorlaştırıyor.

00:02:28.213 --> 00:02:33.126
Peki ya başka bir yerde, uzaktaki
bir yerlerde oynamak isterse?

00:02:33.126 --> 00:02:37.973
Yakınımızdaki komşu gezegen
Venüs'teki yerçekimi ivmesi,

00:02:37.973 --> 00:02:43.822
8,87 metre/saniyekaredir
ve Dünya'nınkiyle oldukça benzerdir.

00:02:43.822 --> 00:02:47.829
Michael, Dünya'ya yaptığı gibi aynı
kuvvetle burada atladığı takdirde

00:02:47.829 --> 00:02:51.140
bir saniyenin çok az üzerinde
bir asma süresiyle

00:02:51.140 --> 00:02:55.972
bir metreden daha fazla yükselebilirdi.

00:02:55.972 --> 00:02:59.070
Jüpiter üzerindeki rekabet,
24,92 metre/saniyekare

00:02:59.070 --> 00:03:04.829
yer çekimi ivmesiyle
daha az eğlenceli olacaktı.

00:03:04.829 --> 00:03:08.781
Burada, Michael yerden yarım
metre bile yükselemeyecekti

00:03:08.781 --> 00:03:13.309
ve havada sadece 0,41 saniye kalacaktı.

00:03:13.309 --> 00:03:16.649
Ancak ayda bir oyun muhteşem olurdu.

00:03:16.649 --> 00:03:19.526
MJ, oyun sahasının ortasından havalanıp

00:03:19.526 --> 00:03:22.097
altı metreden fazla zıplayabilirdi

00:03:22.097 --> 00:03:25.413
ve beş buçuk saniyeden
fazla asılı kalma süresi,

00:03:25.413 --> 00:03:29.199
herkesin uçabildiğine inanması
için yeterince uzun olacaktı.