♪ [âm nhạc] ♪ - [Tyler] Tôi yêu môn kinh tế học. Tôi bắt đầu nghiên cứu kinh tế học từ khi 13 tuổi và giờ vẫn chưa hề dừng lại. Kinh tế học đã thực sự thay đổi cuộc đời tôi và cách mà tôi quan sát thế giới. Những quy tắc mạnh mẽ được hình thành từ cách bạn hiểu mọi thứ ở xung quanh bạn. - [Alex] Có thể bạn đang thắc mắc động lực nào thúc đẩy tôi tìm hiểu kinh tế học? Đó là một câu hỏi tuyệt vời! Bạn vừa chạm tới một khái niệm quan trọng trong kinh tế: Động cơ. Ví dụ: Tại sao dịch vụ tại nhà hàng địa phương lại thường tốt hơn nhiều, so với dịch vụ tại công ty truyền hình? Cứ tưởng luật pháp sẽ bảo vệ những loài có nguy cơ tuyệt chủng, song tại sao đôi lúc lại khiến nhiều động vật bị giết hơn? Tại sao công ty lớn chuyên sản xuất đồ chơi lại ủng hộ những quy định khiến họ tăng thêm chi phí? Động cơ chính là câu trả lời. Một ví dụ khác có thể giúp ta giải thích rõ hơn. Trở lại năm 1787... khi đó Chính phủ Anh đã thuê thuyền trưởng đưa tù nhân sang Úc. Tình cảnh trên những con tàu đó rất thảm hại. Trong chuyến đi, hơn một phần ba số tù nhân tử nạn; số còn lại thì bị đánh đập, bỏ đói và ốm bệnh. Công chúng vô cùng căm phẫn, báo chí kêu gọi cải thiện điều kiện sống, giáo sĩ khuyên nhủ lòng nhân đạo từ các thuyền trưởng. Cuối cùng, Nghị viện Anh đã thông qua những quy định yêu cầu đối xử tốt hơn với đám tù nhân. Nhưng dở thay, các giải pháp tích cực đó dường như không hiệu quả. Đáng kinh ngạc là tỷ lệ tử vong vẫn ở mức cao. - Thưa Giáo sư Tyler, là một nhà kinh tế giỏi giang, ông sẽ xử lý vấn đề này thế nào? - Thật may là lúc đó một nhà kinh tế học xuất hiện, mang theo một giải pháp hoàn toàn mới. Giải pháp được thực thi và tỏ ra hiệu quả. Thay vì trả thù lao cho thuyền trưởng trên tổng số tù nhân được đưa sang Úc, giờ Chính phủ chỉ trả thù lao cho những tù nhân "sống sót" khi cập bến. Sau đêm đó, động cơ của thuyền trưởng thay đổi. Tỷ lệ sống sót của tù nhân vọt tới 99%. Một quan sát viên cho biết, kinh tế đã đánh bại xúc cảm và sự tử tế. - Vậy động cơ tìm hiểu kinh tế học của bạn là gì? Khi nghe nói tôi là một kinh tế gia, mọi người thường hỏi tôi về cách quản lý tiền bạc. Phạm trù kinh tế học rộng lớn hơn nhiều, chứ đâu chỉ mấy bài học về đầu tư trong thị trường chứng khoán. Kinh tế học nghiên cứu hành vi của con người, và cách họ lựa chọn dưới điều kiện khan hiếm. Kinh tế học sẽ giúp bạn đưa ra sự lựa chọn về công ăn việc làm, về nuôi dạy con cái, hoặc quyết định về giá trị của việc đầu tư giáo dục. Nhìn chung, kinh tế học sẽ giúp bạn có cái nhìn sâu sắc hơn về những vấn đề to lớn đương thời. - Nghiên cứu kinh tế học là vất vả đấy! Việc tái tạo nhận thức của bạn để quan sát thế giới bằng một cách khác thường chẳng dễ dàng. Nhưng phần thưởng là một nhận thức mới để quan sát thế giới. Vậy bạn đã sẵn sàng để bắt đầu hành trình?