1
00:00:01,126 --> 00:00:04,755
"We hebben allemaal een geschenk gekregen, het geschenk van het leven.

2
00:00:04,755 --> 00:00:08,017
Wat we met ons leven doen, is ons geschenk terug."

3
00:00:16,725 --> 00:00:23,382
Altijd als je iets wilt begrijpen, waarom dit of dat gebeurt, waarom er een biodiversiteitscrisis gaande is,

4
00:00:23,382 --> 00:00:31,114
of waarom we naar meer olie blijven boren terwijl het onze atmosfeer vervuilt en voor olierampen zorgt

5
00:00:31,114 --> 00:00:37,000
en je vraagt naar het waarom...dan kom je uiteindelijk altijd uit op 'geld'.

6
00:00:39,831 --> 00:00:45,128
Ik heb het vaak over het verhaal van het 'zelf' dat elke cultuur heeft, dat het antwoord geeft op de vraag:

7
00:00:45,128 --> 00:00:48,997
"Wat ben jij? Wat betekent het om mens te zijn?"

8
00:00:49,828 --> 00:00:55,347
Dus het verhaal is dat je een geïsoleerd wezen bent, te midden van andere geïsoleerde wezens

9
00:00:55,347 --> 00:00:57,808
in een universum dat eveneens afgescheiden is van jezelf.

10
00:00:57,808 --> 00:01:01,895
Dus jij bent niet ik, die plant is niet ik, dat is iets anders.

11
00:01:01,895 --> 00:01:07,985
En dit verhaal over het zelf vormt dus onze wereld.

12
00:01:07,985 --> 00:01:11,989
Als jij een geïsoleerd wezen bent en er zijn andere geïsoleerde wezens en andere diersoorten,

13
00:01:11,989 --> 00:01:19,037
dan geeft het universum niets om je of is het zelfs vijandig.

14
00:01:19,037 --> 00:01:25,380
Dan wil je dus absoluut controle hebben. Je wilt macht kunnen hebben over andere wezens

15
00:01:25,380 --> 00:01:33,992
en over die onvoorspelbare, willekeurige krachten van de natuur die je op elk moment kunnen vernietigen.

16
00:01:36,054 --> 00:01:44,896
Dit verhaal wordt overbodig, het is niet langer waar. Het ligt ons niet meer

17
00:01:44,896 --> 00:01:51,734
en het zorgt in feite voor crises die niet zijn op te lossen door macht uit te oefenen.

18
00:01:51,734 --> 00:01:59,490
Daarmee ontstaat ruimte voor ons om over te schakelen naar een nieuw verhaal over het zelf en de mensheid.

19
00:02:00,059 --> 00:02:07,507
Heilige economie

20
00:02:12,261 --> 00:02:22,639
(windklokkenspel)

21
00:02:23,977 --> 00:02:30,067
Geld is een afspraak. Het heeft van zichzelf geen waarde. Het heeft waarde omdat mensen

22
00:02:30,067 --> 00:02:34,696
met elkaar hebben afgesproken dat het waarde heeft. Economen zullen je vertellen wat geld doet,

23
00:02:34,696 --> 00:02:42,871
namelijk het mogelijk maken van een transactie. We gebruiken het om dingen te tellen en dingen bij te houden.

24
00:02:42,871 --> 00:02:47,532
Je schrijft wat getallen op een magisch stukje papier dat een cheque heet

25
00:02:47,532 --> 00:02:53,715
en plots kun je ervoor zorgen dat er een stortvloed aan spullen je huis binnenkomen.

26
00:02:53,715 --> 00:02:57,386
Je kunt zelfs duizenden mensen in het onheil doen storten

27
00:02:57,386 --> 00:03:03,619
als je een van de machtigste spelers bent die de magie van het geld beheersen.

28
00:03:03,880 --> 00:03:07,229
Schaarste zit in het monetaire systeem gebakken.

29
00:03:07,229 --> 00:03:12,734
Het duidelijkst is dat te zien aan de manier waarop geld wordt gemaakt, als een schuld met rente.

30
00:03:12,734 --> 00:03:19,993
Dus elke keer als een bank geld creëert, of de centrale bank geld creëert, ontstaat geld,

31
00:03:19,993 --> 00:03:26,415
met een daaraan gekoppelde schuld, en die schuld is door de rente altijd groter dan de som geld.

32
00:03:26,415 --> 00:03:30,700
Dus in feite zorgt het ervoor dat mensen met elkaar strijden om geld, waarvan er nooit genoeg is.

33
00:03:30,700 --> 00:03:34,112
Groei is een andere essentiële component van ons monetaire systeem.

34
00:03:34,112 --> 00:03:38,360
Als bank leen je geld aan mensen die nieuwe spullen en diensten creëren,

35
00:03:38,360 --> 00:03:41,179
zodat ze winst maken en je terug kunnen betalen.

36
00:03:41,179 --> 00:03:44,391
Je leent geen geld aan iemand die geen spullen en diensten produceert.

37
00:03:44,391 --> 00:03:47,853
Dus geld gaat naar mensen die meer geld creëren.

38
00:03:47,853 --> 00:03:54,317
In feite betekent economische groei dat je iets moet vinden dat ooit natuur was

39
00:03:54,317 --> 00:03:55,986
en dat je daar een product van maakt.

40
00:03:55,986 --> 00:03:59,073
Of dat je van iets dat ooit een geschenk was een service maakt.

41
00:03:59,073 --> 00:04:03,910
Je moet iets vinden dat mensen ooit gratis kregen. Of iets dat ze zelf of voor elkaar deden

42
00:04:03,910 --> 00:04:10,000
en het dan afpakken en op de een of andere manier aan die mensen terugverkopen.

43
00:04:10,000 --> 00:04:14,780
Door dingen in handelswaar te veranderen, raken we verwijderd van de natuur,

44
00:04:14,780 --> 00:04:17,174
op dezelfde manier dat we verwijderd raken van de gemeenschap.

45
00:04:17,174 --> 00:04:20,844
We kijken naar de natuur alsof het gewoon een berg spullen is.

46
00:04:20,844 --> 00:04:27,726
Daardoor raken we eenzaam en blijven we zitten met vele menselijke verlangens die niet worden vervuld.

47
00:04:27,726 --> 00:04:36,263
Als je geld hebt, kun je die verlangens proberen te stillen door te winkelen, door spullen te kopen,

48
00:04:36,263 --> 00:04:39,070
of door steeds meer geld te vergaren.

49
00:04:39,070 --> 00:04:45,193
Natuurlijk naderen we nu het einde, het einde van de groei, de planeet kan meer groei niet aan.

50
00:04:46,070 --> 00:04:50,530
Dat is waarom de huidige crisis niet zal verdwijnen.

51
00:04:53,376 --> 00:04:58,272
Het geschenk

52
00:04:59,180 --> 00:05:03,428
Een van de dingen waar ik het over heb, is het gevoel dat ik als kind had dat er iets niet klopte

53
00:05:03,428 --> 00:05:07,599
De meeste kinderen hebben dat gevoel, dat het zo niet zou moeten zijn,

54
00:05:07,599 --> 00:05:11,812
dat je bijvoorbeeld maandag eigenlijk niet zou moeten haten.

55
00:05:11,812 --> 00:05:14,898
En dat je niet blij zou moeten zijn als je niet naar school hoeft.

56
00:05:14,898 --> 00:05:19,444
School zou iets moeten zijn waar je van houdt. Het leven is iets waar je van zou moeten houden.

57
00:05:19,444 --> 00:05:26,827
We hebben de dingen niet 'verdiend' die ons echt in leven houden of die het leven leuk maken.

58
00:05:26,827 --> 00:05:33,041
We hebben de lucht niet 'verdiend', we hebben onze geboorte en onze verwekking niet 'verdiend',

59
00:05:33,041 --> 00:05:34,751
we hebben het vermogen om te ademen niet 'verdiend',

60
00:05:34,751 --> 00:05:38,338
we hebben het niet 'verdiend' dat er planten zijn die ons voedsel verschaffen,

61
00:05:38,338 --> 00:05:40,656
we hebben de zon niet 'verdiend'.

62
00:05:40,656 --> 00:05:45,873
Dus ik geloof dat mensen op een zeker niveau een aangeboren gevoel van dankbaarheid hebben,

63
00:05:45,873 --> 00:05:49,910
omdat we op een zeker niveau weten dat we dit allemaal niet hebben 'verdiend'.

64
00:05:49,910 --> 00:05:52,011
We weten dat het leven een geschenk is.

65
00:05:52,749 --> 00:05:56,880
As je weet dat je een geschenk hebt gekregen, dan is de natuurlijke reactie een gevoel van dankbaarheid,

66
00:05:56,880 --> 00:05:58,932
het verlangen om iets terug te geven.

67
00:05:59,424 --> 00:06:09,494
In een geefeconomie is het niet zo dat iedereen met elkaar concurreert, zoals in een geldeconomie.

68
00:06:09,494 --> 00:06:15,542
In een geefmaatschappij geef je iets aan iemand anders als je het zelf niet nodig hebt.

69
00:06:15,542 --> 00:06:21,363
Dat is hoe je respect vergaart en dat is zelfs waar je bestaanszekerheid op is gebaseerd.

70
00:06:21,363 --> 00:06:25,738
Want als je al die dankbaarheid hebt gecreëerd, dan zullen mensen ook voor jou zorgen.

71
00:06:25,738 --> 00:06:29,189
Zonder geschenken is er geen gemeenschap.

72
00:06:29,189 --> 00:06:34,894
Samenlevingen draaien steeds meer om geld, waardoor de gemeenschap verdwijnt.

73
00:06:34,894 --> 00:06:38,648
Mensen verlangen ernaar, maar je kunt geen gemeenschap hebben als extraatje

74
00:06:38,648 --> 00:06:43,417
bij een leven dat slechts om geld draait. Je moet elkaar nodig hebben.

75
00:06:43,417 --> 00:06:48,241
Mensen verlangen ernaar hun talenten tot bloei te laten komen.

76
00:06:48,241 --> 00:06:53,199
Als er geen geld zou zijn, zouden ze dat doen. Maar geld is vaak een obstakel.

77
00:06:53,199 --> 00:07:00,143
Mensen denken: ik zou dolgraag dit of dat doen, maar kan ik me dat wel veroorloven, is het realistisch?

78
00:07:00,143 --> 00:07:05,900
Geld houdt ze tegen. Wat zou ik voor moois doen? Wat is mijn roeping?

79
00:07:05,900 --> 00:07:11,389
Zou ik grote tuinen opzetten, waar daklozen voor kunnen zorgen en weer in contact komen met de natuur,

80
00:07:11,389 --> 00:07:20,169
zou ik een giftbelt opruimen? Wat voor moois zou je doen en waarom is dat niet haalbaar?

81
00:07:20,169 --> 00:07:22,869
Waarom is er geen geld voor dat soort dingen?

82
00:07:24,023 --> 00:07:29,325
De omwenteling

83
00:07:30,878 --> 00:07:38,583
Een economie die draait om de principes van het geschenk is een economie die de waarheid belichaamt.

84
00:07:38,583 --> 00:07:42,343
De uitdaging waarmee we zijn geconfronteerd is om geld in overeenstemming te brengen met

85
00:07:42,343 --> 00:07:45,105
de ware aard van onze talenten.

86
00:07:45,105 --> 00:07:51,471
Er is een heel ander mechanisme nodig voor de manier waarop geld wordt gemaakt en verspreid.

87
00:07:51,471 --> 00:07:56,559
Dan kun je denken aan negatieve rente, het tegenovergestelde van woekerrentes

88
00:07:56,559 --> 00:08:01,106
en aan het doorberekenen van de werkelijke kostprijs, zodat je niet langer kunt vervuilen

89
00:08:01,106 --> 00:08:04,693
en iemand anders of toekomstige generaties de prijs laten betalen.

90
00:08:04,693 --> 00:08:07,440
Dan heb ik het ook over het delen van winst met de gemeenschap,

91
00:08:07,440 --> 00:08:10,777
profiteren van de rijkdom van wat gemeenschappelijk bezit zou moeten zijn:

92
00:08:10,777 --> 00:08:14,498
het land, de waterbronnen, onze culturele erfgoed.

93
00:08:14,498 --> 00:08:18,915
Je kunt denken aan het terughalen van economische bezigheden

94
00:08:18,915 --> 00:08:25,714
en financiële transacties tussen individuen

95
00:08:25,714 --> 00:08:29,801
Wat is er nodig om te ontsnappen uit het huidige monetaire systeem?

96
00:08:29,801 --> 00:08:37,809
Het huidige systeem werkt steeds slechter. Groei is alleen mogelijk tegen een steeds hogere prijs.

97
00:08:37,809 --> 00:08:41,604
Zelfs met de grootste moeite kunnen we onze economie niet zo snel laten groeien als nodig is

98
00:08:41,604 --> 00:08:46,317
om het systeem in stand te houden. Daardoor ontstaan nog meer moeilijkheden.

99
00:08:46,317 --> 00:08:54,492
Mensen hebben er genoeg van. Zelfs de mensen aan de top, de helden van deze kunstmatige competitie,

100
00:08:54,492 --> 00:08:58,958
zijn niet gelukkig. Ook voor hen werkt dit systeem niet.

101
00:08:58,958 --> 00:09:03,126
Dus ik denk dat we met een aantal momenten van crisis te maken krijgen,

102
00:09:03,126 --> 00:09:08,804
die alsmaar heviger worden. Bij elke crisis hebben we de keuze:

103
00:09:08,804 --> 00:09:16,765
Geven we het spelletje op en sluiten we ons aan bij de mensen of zetten we de hakken in het zand?

104
00:09:16,765 --> 00:09:24,742
Het is aan ons om te bepalen op welk moment we wakker worden.

105
00:09:26,003 --> 00:09:30,913
Volwassenheid

106
00:09:31,451 --> 00:09:37,952
Was dit allemaal één grote vergissing? Dat is een goede vraag en het lijkt erop alsof het antwoord 'ja' is,

107
00:09:37,952 --> 00:09:44,292
als je kijkt naar de gruwelen die op deze aarde hebben plaatsgevonden en die nog altijd gaande zijn.

108
00:09:44,292 --> 00:09:50,381
Sommige mensen denken: ik wil hier niets mee te maken hebben, de beschaving was een grote mislukking.

109
00:09:50,381 --> 00:09:58,383
Ik zie onze geïsoleerdheid niet als een mislukking, maar als onderdeel van een groter proces.

110
00:09:58,383 --> 00:10:06,189
Het begon met de milieubeweging van de jaren zestig, dat was de eerste ontwaking van een gezamenlijk bewustzijn.

111
00:10:06,189 --> 00:10:11,982
De astronauten ervoeren tijdens hun reis het toppunt van isolatie.

112
00:10:11,982 --> 00:10:18,172
De foto's die ze terugstuurden, wekken ook vandaag de dag nog een gevoel van liefde in ons op.

113
00:10:18,172 --> 00:10:23,276
We raken verliefd op onze aarde, dat is een deel van onze transitie naar volwassenheid.

114
00:10:23,276 --> 00:10:34,654
Het andere deel is wat we leren als de oude wereld uiteenvalt en een nieuwe wereld wordt geboren.

115
00:10:35,884 --> 00:10:45,687
Een kind speelt en ontwikkelt zijn of haar talenten, maar past ze nog niet perfect toe.

116
00:10:45,687 --> 00:10:55,543
Dat geldt ook voor de mensheid. We hebben lopen stoeien met technologie en cultuur en die talenten ontwikkeld.

117
00:10:55,543 --> 00:11:01,920
Nu worden we volwassen en wordt het tijd om die talenten toe te passen voor ons ultieme doel.

118
00:11:01,920 --> 00:11:05,905
Aanvankelijk moeten we vooral de schade repareren die we hebben aangericht.

119
00:11:05,905 --> 00:11:11,654
We hebben heel wat te repareren en eigenlijk is het bijna onmogelijk.

120
00:11:12,639 --> 00:11:18,006
Je zou kunnen zeggen dat we bezig zijn om hier op aarde een wonder vorm te geven.

121
00:11:20,929 --> 00:11:27,770
Mijn boodschap is onmogelijk, bezien vanuit een oude visie van de werkelijkheid,

122
00:11:27,770 --> 00:11:36,535
maar mogelijk vanuit een nieuwe visie.Het is nodig en streven naar minder dan dit is niet eens de moeite waard.