0:00:01.309,0:00:06.374
70.000 jaar geleden waren onze voorouders[br]onbeduidende dieren.

0:00:06.398,0:00:10.497
Het belangrijkste dat je moet weten[br]over prehistorische mensen

0:00:10.521,0:00:12.473
is dat ze onbelangrijk waren.

0:00:12.497,0:00:17.631
Ze hadden niet veel meer impact[br]op de wereld dan de kwal,

0:00:17.655,0:00:20.016
het vuurvliegje of de specht.

0:00:20.643,0:00:24.226
In schril contrast daarmee:[br]vandaag zijn we heerser over deze planeet.

0:00:24.853,0:00:26.195
En de vraag is:

0:00:26.219,0:00:29.341
hoe zijn we zover geraakt?

0:00:29.666,0:00:33.318
Hoe veranderden we onszelf[br]van onbeduidende apen

0:00:33.342,0:00:36.489
die zich met hun eigen zaken bemoeiden[br]in een hoekje in Afrika,

0:00:36.513,0:00:39.003
in de meesters van de planeet Aarde?

0:00:39.876,0:00:45.566
Meestal zoeken we naar het verschil[br]tussen onszelf en alle andere dieren

0:00:45.590,0:00:47.071
op individueel niveau.

0:00:47.412,0:00:50.406
We willen geloven -- ik wil geloven

0:00:50.430,0:00:53.978
dat ik iets speciaals heb,

0:00:54.002,0:00:57.128
mijn lichaam, mijn brein,

0:00:57.152,0:01:02.435
dat me zo superieur maakt aan een hond, [br]een varken of een chimpansee.

0:01:03.221,0:01:06.482
Maar de waarheid is dat ik,[br]op individueel niveau,

0:01:06.506,0:01:09.537
beschamend veel [br]van een chimpansee weg heb.

0:01:10.029,0:01:15.264
Als je mij en een chimpansee samen[br]op een afgelegen eiland zet,

0:01:15.288,0:01:19.536
en we moesten vechten om te overleven,[br]om te zien wie daar het best in was,

0:01:19.560,0:01:24.776
dan zou ik mijn geld beslist inzetten[br]op de chimpansee, niet op mijzelf.

0:01:25.419,0:01:28.445
Niet dat er iets mis is [br]met mij persoonlijk.

0:01:28.469,0:01:32.595
Als je om het even wie hier zou nemen[br]en je zou die alleen

0:01:32.619,0:01:34.584
op een eiland zetten met een chimpansee,

0:01:34.608,0:01:37.075
zou de chimpansee [br]het allicht veel beter doen.

0:01:38.823,0:01:43.008
Het grote verschil tussen mensen[br]en alle andere dieren

0:01:43.032,0:01:45.479
zit niet op het niveau van het individu,

0:01:45.503,0:01:47.105
maar op het collectieve niveau.

0:01:47.518,0:01:52.324
Mensen controleren de planeet[br]omdat het de enige zoogdieren zijn

0:01:52.348,0:01:57.525
die flexibel samenwerken,[br]en in zeer grote groepen.

0:01:58.167,0:01:59.935
Er zijn andere dieren --

0:01:59.959,0:02:03.130
de sociale insecten, [br]de bijen, de mieren --

0:02:03.154,0:02:07.726
die in grote groepen kunnen samenwerken,[br]maar ze zijn daar niet flexibel in.

0:02:08.099,0:02:10.536
Hun samenwerking is heel rigide.

0:02:11.012,0:02:15.191
Er is eigenlijk maar één manier[br]waarop een bijenkorf kan werken.

0:02:15.215,0:02:19.026
En als er een nieuwe kans opduikt,[br]of een nieuw gevaar,

0:02:19.050,0:02:23.593
kunnen de bijen niet zomaar[br]hun sociale systeem heruitvinden.

0:02:23.617,0:02:26.497
Ze kunnen bijvoorbeeld[br]de koningin niet executeren

0:02:26.521,0:02:28.427
en een bijenrepubliek uitroepen,

0:02:28.451,0:02:31.553
of een communistische dictatuur[br]van de werkbijen.

0:02:32.442,0:02:34.785
Andere dieren, zoals [br]de sociale zoogdieren --

0:02:34.809,0:02:38.683
de wolf, de olifant, de dolfijn, [br]de chimpansee --

0:02:38.707,0:02:41.453
kunnen veel flexibeler samenwerken,

0:02:41.477,0:02:44.818
maar dat doen ze alleen in kleine groepen,

0:02:44.842,0:02:47.715
want samenwerking tussen chimpansees

0:02:47.739,0:02:51.787
is gebaseerd op intieme kennis van elkaar.

0:02:51.811,0:02:54.579
Ik ben een chimpansee [br]en jij bent een chimpansee,

0:02:54.603,0:02:56.406
en wil ik met je samenwerken,

0:02:56.430,0:02:59.025
dan moet ik je persoonlijk kennen.

0:02:59.049,0:03:00.819
Wat voor chimpansee ben jij?

0:03:00.843,0:03:02.256
Ben je een leuke chimpansee?

0:03:02.280,0:03:03.933
Ben je een slechte chimpansee?

0:03:03.957,0:03:05.401
Ben je betrouwbaar?

0:03:05.425,0:03:08.478
Als ik je niet ken, hoe kan ik dan[br]met jou samenwerken?

0:03:09.676,0:03:13.427
Het enige dier dat de twee[br]vaardigheden kan combineren

0:03:13.451,0:03:18.747
en flexibel kan samenwerken[br]in grote groepen,

0:03:18.771,0:03:20.401
zijn wij, Homo sapiens.

0:03:20.973,0:03:25.104
Eén tegen tegen één,[br]of zelfs 10 tegen 10

0:03:25.128,0:03:27.697
zijn chimpansees wellicht[br]sterker dan wij.

0:03:28.112,0:03:33.291
Maar stel 1.000 mensen op[br]tegen 1.000 chimpansees

0:03:33.315,0:03:36.933
en de mensen winnen met gemak,[br]om de eenvoudige reden

0:03:36.957,0:03:40.690
dat 1.000 chimpansees[br]helemaal niet kunnen samenwerken.

0:03:41.337,0:03:45.388
Als je 100.000 chimpansees

0:03:45.412,0:03:49.028
in Oxford Street wil proppen,[br]of in Wembley Stadium,

0:03:49.052,0:03:51.584
of het Tienanmenplein of het Vaticaan,

0:03:51.608,0:03:54.225
dan krijg je chaos, complete chaos.

0:03:54.249,0:03:58.108
Stel je Wembley Stadium voor[br]met 100.000 chimpansees.

0:03:58.616,0:03:59.806
Je reinste waanzin.

0:04:00.219,0:04:06.161
Mensen daarentegen komen er vaak[br]met tienduizenden samen,

0:04:06.185,0:04:09.249
en dat geeft meestal geen chaos.

0:04:09.273,0:04:15.360
Het geeft extreem gesofisticeerde [br]en effectieve samenwerkingsnetwerken.

0:04:16.554,0:04:21.144
Alle enorme verwezenlijkingen[br]van de mensheid in de geschiedenis,

0:04:21.168,0:04:24.451
of het nu het bouwen van de piramides is[br]of naar de maan vliegen,

0:04:24.475,0:04:27.050
zijn niet gebaseerd [br]op individuele vermogens,

0:04:27.074,0:04:30.899
maar op het vermogen om flexibel[br]samen te werken in grote groepen.

0:04:31.465,0:04:35.122
Denk even na over de talk[br]die ik nu ga geven:

0:04:35.146,0:04:41.130
ik sta hier voor een publiek[br]van 300 of 400 mensen,

0:04:41.154,0:04:44.278
en de meesten van jullie[br]zijn volstrekte vreemden voor mij.

0:04:44.928,0:04:49.912
Ik ken ook niet echt iedereen[br]die dit evenement organiseert

0:04:49.936,0:04:51.563
of die er werkt.

0:04:51.994,0:04:55.787
Ik ken de piloot niet, [br]of de bemanning van het vliegtuig

0:04:55.811,0:04:58.722
dat me gisteren [br]naar Londen heeft gebracht.

0:04:59.286,0:05:03.009
Ik ken de uitvinders [br]en de fabrikanten niet

0:05:03.033,0:05:07.543
van deze microfoon en deze camera's[br]die mijn woorden opnemen.

0:05:08.123,0:05:11.660
Ik ken de mensen niet die de boeken[br]en artikels schreven

0:05:11.684,0:05:14.077
die ik las ter voorbereiding [br]van deze talk.

0:05:14.495,0:05:17.305
Ik ken zeker niet alle mensen

0:05:17.329,0:05:20.548
die deze talk bekijken op het internet,

0:05:20.572,0:05:23.599
ergens in Buenos Aires of in New Delhi.

0:05:24.162,0:05:27.671
Maar hoewel we elkaar niet kennen,

0:05:27.695,0:05:33.548
kunnen we samen werken aan die [br]wereldwijde uitwisseling van ideeën.

0:05:34.081,0:05:37.132
Dat kunnen chimpansees niet.

0:05:37.156,0:05:38.970
Ze communiceren uiteraard,

0:05:38.994,0:05:44.793
maar je zult een chimpansee nooit [br]naar zijn verre neven zien reizen

0:05:44.817,0:05:48.937
om een toespraak te houden [br]over bananen of olifanten

0:05:48.961,0:05:51.969
of iets anders dat chimpansees[br]zou kunnen interesseren.

0:05:53.389,0:05:56.879
Samenwerking is uiteraard[br]niet altijd positief.

0:05:56.903,0:06:00.928
Alle vreselijke dingen die mensen[br]sinds mensenheugenis doen --

0:06:00.952,0:06:03.691
en we hebben echt [br]vreselijke dingen gedaan --

0:06:03.715,0:06:08.864
die zijn ook gebaseerd[br]op samenwerking op grote schaal.

0:06:08.888,0:06:11.484
Gevangenissen zijn een systeem[br]van samenwerking.

0:06:11.508,0:06:14.498
Slachthuizen zijn een systeem[br]van samenwerking.

0:06:14.522,0:06:17.526
Concentratiekampen zijn een systeem[br]van samenwerking.

0:06:17.907,0:06:23.087
Chimpansees hebben geen slachthuizen[br]of gevangenissen of concentratiekampen.

0:06:24.183,0:06:28.013
Stel dat ik je ervan heb weten [br]te overtuigen dat wij

0:06:28.037,0:06:33.095
de wereld controleren omdat we[br]flexibel samenwerken in grote groepen.

0:06:33.516,0:06:36.464
Dan rijst meteen de volgende vraag

0:06:36.488,0:06:39.371
bij de nieuwsgierige luisteraar:

0:06:39.395,0:06:41.679
hoe doen we dat dan precies?

0:06:42.083,0:06:47.865
Hoe komt het dat wij alleen, [br]van alle dieren, zo samenwerken?

0:06:49.714,0:06:52.260
Het antwoord ligt in onze verbeelding.

0:06:52.998,0:06:58.430
Wij kunnen flexibel samenwerken[br]met een oneindig aantal vreemdelingen

0:06:58.454,0:07:02.150
omdat wij als enigen [br]van alle dieren op de planeet

0:07:02.174,0:07:04.326
fictie kunnen creëren en erin geloven --

0:07:04.326,0:07:07.326
fictieve verhalen.

0:07:07.326,0:07:11.914
Zolang iedereen gelooft[br]in dezelfde fictie,

0:07:11.938,0:07:15.480
gehoorzaamt iedereen [br]aan dezelfde regels en volgen ze

0:07:15.504,0:07:17.793
dezelfde regels, dezelfde waarden.

0:07:18.639,0:07:22.538
Alle andere dieren gebruiken[br]hun communicatiesysteem

0:07:22.562,0:07:25.058
alleen om de realiteit te beschrijven.

0:07:25.590,0:07:29.807
Een chimpansee kan zeggen: "Kijk,[br]daar is een leeuw, laten we wegrennen!"

0:07:29.831,0:07:33.937
Of "Kijk! Daar is een bananenboom![br]Laten we bananen gaan eten!"

0:07:33.961,0:07:40.238
Mensen daarentegen gebruiken hun taal[br]niet alleen om de realiteit te beschrijven

0:07:40.262,0:07:44.786
maar ook om nieuwe realiteiten te maken,[br]fictieve realiteiten.

0:07:45.278,0:07:49.232
Een mens kan zeggen: "Kijk,[br]er is een god boven de wolken!

0:07:49.256,0:07:51.336
Als jij niet doet wat ik je zeg,

0:07:51.360,0:07:54.565
zal God je straffen na je dood[br]en stuurt hij je naar de hel."

0:07:54.986,0:07:58.758
Als iedereen dit verhaal[br]dat ik heb verzonnen, gelooft,

0:07:58.782,0:08:02.597
dan volgen jullie dezelfde normen[br]en wetten en waarden,

0:08:02.621,0:08:03.913
en kunnen jullie samenwerken.

0:08:04.278,0:08:06.628
Alleen mensen kunnen dat.

0:08:07.207,0:08:11.048
Je kan een chimpansee er nooit[br]van overtuigen om je een banaan te geven

0:08:11.072,0:08:14.865
met de belofte "Na je dood [br]ga je naar de chimpanseehemel..."

0:08:14.889,0:08:15.912
(Gelach)

0:08:15.936,0:08:19.198
"... en krijg je hopen bananen[br]voor je goede daden.

0:08:19.222,0:08:20.644
Geef die banaan maar hier."

0:08:20.668,0:08:23.426
Geen enkele chimpansee[br]trapt in zo'n verhaal.

0:08:23.776,0:08:26.466
Alleen mensen geloven dat soort verhalen,

0:08:26.490,0:08:28.573
en daarom hebben wij[br]de wereld in onze macht

0:08:28.597,0:08:33.442
terwijl de chimpansees opgesloten zitten[br]in zoos en onderzoekslaboratoria.

0:08:34.904,0:08:37.844
Je vindt het misschien [br]aanvaardbaar dat mensen

0:08:37.868,0:08:44.008
op het religieuze domein samenwerken [br]door in dezelfde fictie te geloven.

0:08:44.032,0:08:48.984
Miljoenen mensen komen samen[br]om een kathedraal of een moskee te bouwen,

0:08:49.008,0:08:54.750
of te vechten als kruisvaarder of jihadi,[br]omdat ze in dezelfde verhalen geloven

0:08:54.774,0:08:57.487
over God en de hemel en de hel.

0:08:57.979,0:09:03.218
Maar ik wil benadrukken[br]dat precies hetzelfde mechanisme

0:09:03.242,0:09:09.106
ten grondslag ligt aan alle andere vormen[br]van grootschalige menselijke samenwerking,

0:09:09.130,0:09:11.650
niet alleen op religieus vlak.

0:09:11.674,0:09:13.952
Neem bijvoorbeeld het juridische vlak.

0:09:14.531,0:09:20.508
De meeste rechtssystemen op de wereld[br]steunen op een geloof in mensenrechten.

0:09:21.247,0:09:23.024
Maar wat zijn mensenrechten?

0:09:23.416,0:09:25.592
Mensenrechten zijn, [br]net als God en de hemel,

0:09:25.592,0:09:28.322
gewoon een verhaal [br]dat we uitgevonden hebben.

0:09:28.322,0:09:30.640
Het zijn geen objectieve realiteiten,

0:09:30.664,0:09:34.330
niet één of ander biologisch effect[br]in verband met homo sapiens.

0:09:34.719,0:09:38.518
Neem een mens, snij hem open,[br]kijk vanbinnen,

0:09:38.542,0:09:43.669
en je zult het hart, de nieren,[br]neuronen, hormonen, DNA aantreffen,

0:09:43.693,0:09:45.581
maar geen rechten.

0:09:46.200,0:09:50.121
Rechten vind je alleen in de verhalen

0:09:50.145,0:09:54.278
die we hebben uitgevonden en verspreid[br]gedurende de jongste eeuwen.

0:09:54.607,0:09:59.537
Het kunnen heel positieve verhalen zijn,[br]hele goede verhalen,

0:09:59.561,0:10:03.124
maar het is nog steeds fictie[br]die we uitgevonden hebben.

0:10:03.664,0:10:06.184
Hetzelfde geldt voor het domein [br]van de politiek.

0:10:06.565,0:10:12.935
De belangrijkste factoren in de moderne [br]politiek zijn staten en naties.

0:10:13.333,0:10:15.133
Maar wat zijn staten en naties?

0:10:15.593,0:10:17.718
Het gaat niet om een objectieve realiteit.

0:10:17.742,0:10:20.455
Een berg is een objectieve realiteit.

0:10:20.479,0:10:23.763
Je kan hem zien, je kan hem aanraken,[br]je kan hem zelfs ruiken.

0:10:24.223,0:10:25.995
Maar een natie of een staat,

0:10:26.019,0:10:29.799
zeg maar Israël of Iran [br]of Frankrijk of Duitsland,

0:10:29.823,0:10:32.563
dat is gewoon een verhaal[br]dat we verzonnen hebben

0:10:32.587,0:10:34.561
en waar we ons erg aan hebben gehecht.

0:10:34.949,0:10:37.453
Hetzelfde geldt in het domein [br]van de economie.

0:10:37.892,0:10:41.598
Vandaag de dag zijn de belangrijkste [br]actoren in de wereldeconomie

0:10:41.622,0:10:43.884
vennootschappen en bedrijven.

0:10:44.407,0:10:48.138
Velen van jullie werken wellicht[br]voor een bedrijf,

0:10:48.162,0:10:51.212
zoals Google of Toyota of McDonald's.

0:10:51.577,0:10:53.395
Wat zijn dat voor dingen?

0:10:53.982,0:10:57.929
Het zijn wat juristen [br]'juridische ficties' noemen.

0:10:58.359,0:11:01.835
Het zijn verhalen die zijn verzonnen[br]en die in stand worden gehouden

0:11:01.859,0:11:05.192
door de machtige tovenaars[br]die we juristen noemen.

0:11:05.216,0:11:06.661
(Gelach)

0:11:06.685,0:11:10.104
En wat doen bedrijven de hele dag?

0:11:10.128,0:11:12.981
Ze proberen vooral geld te verdienen.

0:11:13.411,0:11:14.744
Maar wat is geld?

0:11:14.768,0:11:19.934
Geld is alweer geen objectieve realiteit,[br]het heeft geen objectieve waarde.

0:11:19.958,0:11:23.275
Neem dit groene briefje,[br]het dollarbiljet.

0:11:23.299,0:11:25.676
Kijk eens -- het heeft geen waarde.

0:11:25.700,0:11:27.934
Je kan het niet opeten, niet opdrinken,

0:11:27.958,0:11:29.250
niet dragen.

0:11:29.633,0:11:33.674
Maar toen kwamen [br]die meestervertellers op de proppen,

0:11:33.698,0:11:35.182
de grote bankiers,

0:11:35.206,0:11:36.646
de ministers van financiën,

0:11:36.670,0:11:38.024
de eerste ministers --

0:11:38.048,0:11:40.526
en ze vertelden een overtuigend verhaal:

0:11:40.550,0:11:42.508
"Zie je dat groene stuk papier?

0:11:42.532,0:11:45.115
Dat is 10 bananen waard."

0:11:45.591,0:11:47.700
En als ik het geloof, en jij gelooft het,

0:11:47.724,0:11:49.240
en iedereen gelooft het,

0:11:49.264,0:11:51.128
dan werkt het echt.

0:11:51.152,0:11:54.065
Ik kan met dit waardeloze stuk papier

0:11:54.089,0:11:55.726
naar de supermarkt gaan

0:11:55.750,0:11:59.757
het aan een volstrekt vreemde mens [br]geven, die ik nog nooit heb gezien,

0:11:59.781,0:12:04.466
en ik krijg in ruil echte bananen[br]die ik zelfs kan opeten.

0:12:04.870,0:12:06.591
Dat is verbluffend.

0:12:06.615,0:12:08.693
Dat lukt met chimpansees nooit.

0:12:08.717,0:12:10.662
Chimpansees ruilen wel:

0:12:10.686,0:12:13.436
"Geef mij een kokosnoot,[br]dan krijg je een banaan van mij."

0:12:13.460,0:12:14.698
Dat kan lukken.

0:12:14.722,0:12:17.714
Maar "Jij geeft mij [br]een waardeloos stuk papier

0:12:17.738,0:12:19.752
en je verwacht dat ik je een banaan geef?

0:12:19.776,0:12:20.928
Geen denken aan!

0:12:20.952,0:12:22.873
Voor wie hou je mij? [br]Voor een mens?"

0:12:22.873,0:12:24.930
(Gelach)

0:12:24.954,0:12:29.073
Geld is het meest succesvolle verhaal

0:12:29.097,0:12:31.753
dat ooit is verzonnen [br]en verteld door mensen,

0:12:31.777,0:12:36.120
omdat het het enige verhaal is[br]dat iedereen gelooft.

0:12:36.692,0:12:39.482
Niet iedereen gelooft in God,

0:12:39.506,0:12:42.531
niet iedereen gelooft in mensenrechten,

0:12:42.555,0:12:45.340
niet iedereen gelooft in nationalisme,

0:12:45.364,0:12:49.107
maar iedereen gelooft in geld[br]en in het dollarbiljet.

0:12:49.514,0:12:51.495
Neem zelfs Osama bin Laden.

0:12:51.519,0:12:55.206
Hij haatte de Amerikaanse politiek[br]en de Amerikaanse godsdienst

0:12:55.230,0:12:56.679
en de Amerikaanse cultuur,

0:12:56.703,0:12:59.509
maar hij had geen bezwaar[br]tegen Amerikaanse dollars.

0:12:59.533,0:13:01.628
Hij was er best wel dol op.

0:13:01.652,0:13:03.555
(Gelach)

0:13:04.166,0:13:05.866
Samenvattend, dus:

0:13:05.890,0:13:11.658
wij mensen controleren de wereld[br]omdat we in een duale realiteit leven.

0:13:12.531,0:13:16.444
Alle andere dieren leven[br]in een objectieve realiteit.

0:13:16.992,0:13:21.544
Hun realiteit bestaat[br]uit objectieve entiteiten,

0:13:21.568,0:13:25.511
zoals rivieren, bomen,[br]leeuwen en olifanten.

0:13:26.067,0:13:29.750
Wij mensen leven ook[br]in een objectieve realiteit.

0:13:29.774,0:13:34.842
Ook in onze wereld zijn er rivieren[br]en bomen en leeuwen en olifanten.

0:13:35.421,0:13:37.266
Maar door de eeuwen heen

0:13:37.290,0:13:42.017
hebben we bovenop [br]deze objectieve realiteit

0:13:42.041,0:13:45.534
een tweede laag van fictie geconstrueerd,

0:13:45.558,0:13:49.122
een realiteit die [br]uit fictieve entiteiten bestaat:

0:13:49.146,0:13:53.679
naties, goden, geld, bedrijven.

0:13:54.481,0:13:59.115
Het verbluffende is [br]dat in de loop van de geschiedenis

0:13:59.139,0:14:04.535
deze fictieve realiteit [br]alsmaar machtiger werd

0:14:04.559,0:14:09.060
zodat heden ten dage[br]de grootmachten van de wereld

0:14:09.084,0:14:11.049
deze fictieve entiteiten zijn.

0:14:11.715,0:14:18.509
Vandaag hangt het overleven van rivieren[br]en bomen en leeuwen en olifanten

0:14:18.533,0:14:23.638
af van de beslissingen en wensen[br]van fictieve entiteiten --

0:14:23.662,0:14:28.199
de Verenigde Staten, Google,[br]de Wereldbank... --

0:14:28.223,0:14:32.262
die slechts in onze eigen [br]verbeelding bestaan.

0:14:32.929,0:14:34.081
Dankuwel.

0:14:34.105,0:14:38.676
(Applaus)

0:14:44.299,0:14:46.509
Bruno Giussani: Yuval, [br]je nieuwe boek is er.

0:14:46.533,0:14:48.336
Na Sapiens heb je er nog een geschreven.

0:14:48.360,0:14:50.947
Het ligt er in het Hebreeuws[br]maar is nog niet vertaald.

0:14:50.971,0:14:53.900
Yuval Noah Harari: Ik werk momenteel[br]aan de vertaling.

0:14:53.924,0:14:56.092
BG: Als ik het boek goed begrijp,

0:14:56.116,0:15:01.745
is je betoog dat de geweldige doorbraken[br]die we momenteel ervaren,

0:15:01.769,0:15:04.028
potentieel niet alleen [br]ons leven zullen verbeteren,

0:15:04.052,0:15:06.288
maar dat ze zullen leiden tot[br]-- ik citeer --:

0:15:06.312,0:15:10.930
"... nieuwe klassen en klassenstrijd,[br]net zoals de industriële revolutie."

0:15:10.954,0:15:12.177
Kan je daar even op ingaan?

0:15:12.670,0:15:14.594
YNH: Tijdens de industriële revolutie

0:15:14.618,0:15:19.520
zagen we de opkomst van de nieuwe klasse[br]van het stadsproletariaat.

0:15:19.544,0:15:24.654
De politieke en sociale geschiedenis[br]van de jongste 200 jaar draaide vooral

0:15:24.678,0:15:28.304
rond het lot van deze klasse,[br]de nieuwe problemen en kansen.

0:15:28.328,0:15:32.960
Nu zien we de opkomst van een nieuwe,[br]enorme klasse van nutteloze mensen.

0:15:32.984,0:15:33.985
(Gelach)

0:15:34.009,0:15:39.370
Nu computers alsmaar beter worden[br]in alsmaar meer domeinen,

0:15:39.394,0:15:44.286
bestaat er een reële kans dat[br]computers beter zullen worden dan wij

0:15:44.310,0:15:47.913
in de meeste taken, en dat ze mensen[br]overbodig zullen maken.

0:15:47.937,0:15:50.674
Dan wordt de grote politieke[br]en economische kwestie

0:15:50.698,0:15:53.061
van de 21ste eeuw:

0:15:53.085,0:15:55.247
"Waar hebben we mensen voor nodig?"

0:15:55.271,0:15:58.638
of tenmiste "Waar hebben we zoveel[br]mensen voor nodig?"

0:15:58.662,0:16:01.120
BG: Geef je een antwoord in het boek?

0:16:01.144,0:16:05.164
YNH: Op dit ogenblik is onze beste gok[br]om ze gelukkig te houden

0:16:05.188,0:16:06.985
met drugs en computerspelletjes ...

0:16:07.009,0:16:08.010
(Gelach)

0:16:08.034,0:16:11.305
maar dat lijkt niet zo'n [br]aanlokkelijke toekomst.

0:16:11.329,0:16:14.138
BG: Je zegt dus, in je boek en hier,

0:16:14.162,0:16:16.948
dat ondanks alle discussie[br]over het groeiende bewijs

0:16:16.972,0:16:20.735
van belangrijke economische ongelijkheid,[br]we eigenlijk pas aan het begin

0:16:20.759,0:16:21.916
van het proces staan?

0:16:22.225,0:16:23.751
YNH: Ik doe geen voorspelling,

0:16:23.775,0:16:27.718
ik kijk naar allerlei mogelijkheden voor ons.

0:16:27.742,0:16:32.724
Een mogelijkheid is de creatie van [br]een nieuwe enorme klasse van nuttelozen.

0:16:32.748,0:16:35.888
Een andere mogelijkheid is [br]de opdeling van de mensheid

0:16:35.912,0:16:38.903
in verschillende biologische kasten,

0:16:38.927,0:16:43.218
waarbij de rijken opgewaardeerd worden[br]tot virtuele goden

0:16:43.242,0:16:47.550
en de armen gedegradeerd worden[br]tot het niveau van de nuttelozen.

0:16:47.574,0:16:50.596
BG: Ik voel dat er over een jaar of twee[br]een nieuwe TED Talk inzit.

0:16:50.620,0:16:52.442
Bedankt voor je komst, Yuval.

0:16:52.466,0:16:53.622
YNH: Dankuwel!

0:16:53.646,0:16:55.311
(Applaus)