WEBVTT 00:00:01.007 --> 00:00:04.494 Ne jeten time te meparshme, isha nje artist. 00:00:04.494 --> 00:00:06.967 Akoma pikturoj. E dua artin. 00:00:06.967 --> 00:00:12.566 Me pelqen gezimi qe i jep ngjyra jeteve tona 00:00:12.566 --> 00:00:15.214 dhe komuniteteve tona, 00:00:15.214 --> 00:00:20.493 dhe perpiqem qe te jap dicka nga artisti brenda meje 00:00:20.493 --> 00:00:22.614 politikes sime, 00:00:22.614 --> 00:00:26.542 dhe tani 00:00:26.542 --> 00:00:31.726 nje pjese te punes sime sot, arsyeja pse jam sot ketu, 00:00:31.726 --> 00:00:36.653 jo vetem per te bere fushate per partine time, 00:00:36.653 --> 00:00:41.358 por per politiken, dhe rolin qe mund te luaj 00:00:41.358 --> 00:00:45.174 per permiresimin e jeteve tona. NOTE Paragraph 00:00:45.174 --> 00:00:51.046 Per 11 vjet, kam qene Kryebashkiaku i kryeqytetit tone Tiranes. 00:00:51.046 --> 00:00:53.738 Ne u perballuam me shume sfida. 00:00:53.738 --> 00:00:56.222 Arti ishte pjese e pergjigjes, 00:00:56.222 --> 00:00:58.840 dhe emri im, qe prej fillimit, 00:00:58.840 --> 00:01:01.255 ishte i lidhur me dy gjera: 00:01:01.255 --> 00:01:05.348 shkaterrimin e ndertimeve pa leje 00:01:05.348 --> 00:01:09.428 ne menyre qe te rikthenim hapesirat publike, 00:01:09.428 --> 00:01:13.106 dhe perdorimin e ngjyrave ne menyre qe te gjalleronim shpresen 00:01:13.106 --> 00:01:16.425 qe kishte humbur ne qytetin tim. 00:01:16.425 --> 00:01:22.286 Por kete here perdorimi i ngjyrave nuk ishte vetem akt artistik. 00:01:22.286 --> 00:01:26.402 Ishte nje fome e aksionit politik 00:01:26.402 --> 00:01:31.504 ne nje kontekst qe buxheti i bashkise qe kisha ne dispozicion 00:01:31.504 --> 00:01:38.211 pasi u zgjodha kishte vleren e zero presje dickaje. NOTE Paragraph 00:01:38.211 --> 00:01:41.202 Kur ne lyem ndertesen e pare, 00:01:41.202 --> 00:01:45.754 duke sperkatur nje portokalli te feksur 00:01:45.754 --> 00:01:48.018 mbi nje fasade te zymte gri, 00:01:48.018 --> 00:01:52.242 ndodhi dicka e paimagjinueshme. 00:01:52.242 --> 00:01:54.312 Trafiku u bllokua 00:01:54.312 --> 00:01:57.317 dhe nje turme njerezish u mblodh 00:01:57.317 --> 00:02:02.235 sikur te ishte vendndodhja e ndonje aksidenti spektakolar, 00:02:02.235 --> 00:02:06.954 apo sikur papritur te shikonin nje pop-star qe po vizitonte. NOTE Paragraph 00:02:06.954 --> 00:02:11.756 Zyrtari francez i B.E i ngarkuar per financimin 00:02:11.756 --> 00:02:14.850 u ngut per te bllokuar lyerjen. 00:02:14.850 --> 00:02:19.596 Ai klithi se do te bllokonte financimet. NOTE Paragraph 00:02:19.596 --> 00:02:23.226 "Por pse?" e pyeta ate. NOTE Paragraph 00:02:23.226 --> 00:02:26.018 "Sepse ngjyrat qe ju keni porositur 00:02:26.018 --> 00:02:30.730 nuk permbushin standartet Europieane," mu pergjigj. NOTE Paragraph 00:02:30.730 --> 00:02:33.659 "Mire" i thashe, 00:02:33.659 --> 00:02:36.847 rrethinat nuk i permbushin standartet Europiane, 00:02:36.847 --> 00:02:42.142 edhe pse kjo nuk eshte ajo qe duam, 00:02:42.142 --> 00:02:45.313 por ne do te perzgjedhim ngjyrat tona vete, 00:02:45.313 --> 00:02:48.983 sepse kjo eshte ekzaktesisht ajo qe ne duam. 00:02:48.983 --> 00:02:52.866 Dhe nese ti nuk na lejon te vazhdojme me punen tone, 00:02:52.866 --> 00:02:55.540 une do te mbaj nje konference shtypi ketu, 00:02:55.540 --> 00:02:58.816 tani, ketu ne rruge, 00:02:58.816 --> 00:03:02.066 dhe do ti themi njerezve qe ti na dukesh tamam 00:03:02.066 --> 00:03:07.940 si censura e kohes se realizmit socialist." NOTE Paragraph 00:03:07.940 --> 00:03:10.595 Keshtu, ai u gjend keq, 00:03:10.595 --> 00:03:13.187 dhe me kerkoi nje kompromis. 00:03:13.187 --> 00:03:15.507 Por i thashe atij jo, me vjen keq, 00:03:15.507 --> 00:03:20.009 kompromisi ka ngjyre gri, 00:03:20.009 --> 00:03:25.097 dhe ne kemi mjaft gri sa per te gjithe jeten tone. 00:03:25.097 --> 00:03:26.314 (Duartrokitje) 00:03:26.314 --> 00:03:31.433 Keshtu qe eshte koha per ndryshim. NOTE Paragraph 00:03:31.433 --> 00:03:33.603 Rehabilitimi i hapsirave publike 00:03:33.603 --> 00:03:36.337 rigjalleroi ndjesine e perkatesise 00:03:36.337 --> 00:03:41.206 se nje qyteti qe njerezit humben. 00:03:41.206 --> 00:03:47.646 Krenaria e njerezve per vendin e tyre aty ku ata jetonin, 00:03:47.646 --> 00:03:51.065 dhe keto ishin ndjenjat te cilat ishin varrosur 00:03:51.065 --> 00:03:55.720 thelle per vite nen furine e paligjshme, 00:03:55.720 --> 00:04:01.194 ndertimeve barbare qe mbiu ne hapsiren publike. 00:04:01.194 --> 00:04:04.238 Dhe kur ngjyrat dolen gjithandej, 00:04:04.238 --> 00:04:08.726 nje gjendje ndryshimi filloj te transformoje shpirtrat e njerzeve. 00:04:08.726 --> 00:04:11.673 Filloi nje zhurme e madhe : "Cfare eshte kjo? Cfare po ndodh? 00:04:11.673 --> 00:04:13.634 Cfare po na bejne ngjyrat?" NOTE Paragraph 00:04:13.634 --> 00:04:14.689 Dhe ne beme nje sondazh, 00:04:14.689 --> 00:04:17.091 sondazhin me te mahnitshem qe kam pare ne jeten time. 00:04:17.091 --> 00:04:24.348 Ne i pyetem njerezit," E doni kete veprim, 00:04:24.348 --> 00:04:28.838 te keni ndertesat e lyera keshtu?" 00:04:28.838 --> 00:04:31.209 Dhe pyetja e dyte ishte, 00:04:31.209 --> 00:04:34.213 "Doni qe te ndalojme apo doni qe te vazhdojme?" 00:04:34.213 --> 00:04:35.897 Pyetjes se pare, 00:04:35.897 --> 00:04:39.803 63% e njerzeve thane po, ne na pelqen. 00:04:39.803 --> 00:04:42.163 37% tha jo, ne nuk na pelqen. 00:04:42.163 --> 00:04:45.835 Por ne pyetjen e dyte, gjysma e atyre qe nuk u pelqente 00:04:45.835 --> 00:04:48.914 deshironin qe te vazhdonte.(Te qeshura) NOTE Paragraph 00:04:48.914 --> 00:04:52.041 Keshtu qe ne vume re ndryshim. 00:04:52.041 --> 00:04:56.436 Njerzit filluan te hidhnin me pak mbeturina rrugeve, per shembull, 00:04:56.436 --> 00:04:59.066 filluan te paguanin taksat, 00:04:59.066 --> 00:05:03.515 filluan te ndjenin dicka qe ata kishin harruar, 00:05:03.515 --> 00:05:08.579 dhe me e bukura ishte e te vepruarit si roje 00:05:08.579 --> 00:05:15.121 ate ku policia bashkiare, apo shteti vete, mungonin. NOTE Paragraph 00:05:15.121 --> 00:05:18.822 Nje dite me kujtohet kur isha duke ecur vetem rruges 00:05:18.822 --> 00:05:21.418 qe sapo ishte lyer, 00:05:21.418 --> 00:05:25.197 dhe ku ne ishim ne proces per te mbjelle peme, 00:05:25.197 --> 00:05:28.442 kur pashe nje dyqanxhi me te shoqen 00:05:28.442 --> 00:05:32.409 qe po vendosnin nje fasade xhami per dyqanin e tyre. 00:05:32.409 --> 00:05:34.706 Kishin hedhur qepenin e vjeter 00:05:34.706 --> 00:05:37.698 ne vendin e grumbullimit te mbeturinave. NOTE Paragraph 00:05:37.698 --> 00:05:41.258 " Perse e hodhe qepenin" e pyeta ate. NOTE Paragraph 00:05:41.258 --> 00:05:46.490 "Mire, sepse rruga eshte me e sigurt tani." mu pergjigjen. NOTE Paragraph 00:05:46.490 --> 00:05:52.058 "Me e sigurt? Pse? Kane vendosur me shume police ketu?" NOTE Paragraph 00:05:52.058 --> 00:05:54.882 "Hajde pra, shoku! Ca policie? 00:05:54.882 --> 00:05:57.974 Mund ta shohesh dhe vet. Ka ngjyra, 00:05:57.974 --> 00:06:03.794 drita rruges, trotuare pa gropa, 00:06:03.794 --> 00:06:08.586 peme. Keshtu qe eshte bukur, eshte e sigurt." NOTE Paragraph 00:06:08.586 --> 00:06:12.530 Dhe me te vertete, ishte bukuria ajo qe po u jepte njerzeve 00:06:12.530 --> 00:06:16.957 kete ndjesine e te qenurit te mbrojtur. 00:06:16.957 --> 00:06:20.459 Dhe kjo nuk ishte nje ndjesi e keqkuptuar. 00:06:20.459 --> 00:06:25.216 Kriminaliteti ra. NOTE Paragraph 00:06:25.216 --> 00:06:28.562 Liria qe u fitua ne 1990 00:06:28.562 --> 00:06:32.699 solli nje gjendje anarkie ne qytet, 00:06:32.699 --> 00:06:35.610 ndersa barbarizmi i viteve '90 00:06:35.610 --> 00:06:39.092 solli nje humbje te shpreses per qytetin. 00:06:39.092 --> 00:06:43.362 Boja ne mure nuk ushqente femijet, 00:06:43.362 --> 00:06:47.426 as nuk kuronte te semuret, apo mesonte injorantet, 00:06:47.426 --> 00:06:50.867 por dha shprese dhe drite, 00:06:50.867 --> 00:06:53.307 dhe ndihmoi qe te bente njerzit te shikonin 00:06:53.307 --> 00:06:56.410 qe mund te kishte nje menyre tjeter per te bere gjerat, 00:06:56.410 --> 00:07:00.321 nje shpirt ndryshe, nje ndjesi ndryshe per jetet tona 00:07:00.321 --> 00:07:06.540 dhe nese ne na solli te njejten energji dhe shprese 00:07:06.540 --> 00:07:10.828 ne politiken tone, qe mundemi te ndertojme nje jete me te mire 00:07:10.828 --> 00:07:16.023 per gjithesecilin dhe per vendin tone. 00:07:16.023 --> 00:07:22.873 Ne hoqem 123,000 ton beton 00:07:22.873 --> 00:07:25.480 vetem prej brigjeve te lumit. 00:07:25.480 --> 00:07:30.630 Ne shembem me shume se 5,000 ndertesa te paligjshme 00:07:30.630 --> 00:07:33.612 ne te gjithe qytetin, 00:07:33.612 --> 00:07:38.081 deri ne tete kate, me e larta prej tyre. 00:07:38.081 --> 00:07:44.610 Ne mbollem 55.000 peme dhe kacube ne te gjithe qytetin. 00:07:44.610 --> 00:07:47.693 Ne vendosem nje takse te gjelbert, 00:07:47.693 --> 00:07:51.723 dhe cdokush e pranoi ate 00:07:51.723 --> 00:07:56.717 dhe te gjitha bisneset e paguan rregullisht. 00:07:56.717 --> 00:07:59.104 Duke perdorur konkurrencen e hapur 00:07:59.104 --> 00:08:02.097 ne menaxhuam te rekrutonim ne administraten tone 00:08:02.097 --> 00:08:04.092 shume te rinj, 00:08:04.092 --> 00:08:05.954 dhe me ta ne u perpoqem te ndertonim 00:08:05.954 --> 00:08:09.225 nje institucion publik i depolitizuar 00:08:09.225 --> 00:08:13.745 ku grate dhe burrat ishin te perfaqesuar ne menyre te barabarte. NOTE Paragraph 00:08:13.745 --> 00:08:16.287 Organizata nderkombetare 00:08:16.287 --> 00:08:19.665 kane investuar shume ne Shqiperi gjate ketyre 20 vjeteve, 00:08:19.665 --> 00:08:22.897 jo te gjitha te shpenzuara mire. 00:08:22.897 --> 00:08:26.025 Kur i thashe drejtuesve te Bankes Boterore 00:08:26.025 --> 00:08:30.938 qe doja qe ata te financonin nje projekt per te ndertuar 00:08:30.938 --> 00:08:33.833 nje salle model per pritjen e qytetareve 00:08:33.833 --> 00:08:37.993 pikerisht per te luftuar korrupsionin e perditshem endemik, 00:08:37.993 --> 00:08:40.243 ata nuk me kuptuan. 00:08:40.243 --> 00:08:43.521 Por njerezit ishin duke pritur ne radhe te gjata 00:08:43.521 --> 00:08:46.444 ne diell dhe ne shi 00:08:46.444 --> 00:08:50.669 per te marre nje certifikate ose vetem nje pergjigje te thjeshte 00:08:50.669 --> 00:08:58.107 nga dy dritare te vogla te dy kioskave metalike. 00:08:58.107 --> 00:09:02.291 Ata pagonin per te anashkaluar radhen, 00:09:02.291 --> 00:09:04.647 radhen e gjate. 00:09:04.647 --> 00:09:08.610 Pergjigjet e kerkesave te tyre vinin 00:09:08.610 --> 00:09:13.311 nga nje ze qe dilte nje vrime e zeze, 00:09:13.311 --> 00:09:17.553 dhe, nga ana tjeter, 00:09:17.553 --> 00:09:22.995 nje dore misterioze qe dilte per te marre dokumentet e tyre 00:09:22.995 --> 00:09:28.803 ndersa ishte duke kerkuar neper dokumentat e vjetra per ryshfetin. 00:09:28.803 --> 00:09:33.110 Ne mund te ndryshonim punonjesit e padukshem te kioskave, 00:09:33.110 --> 00:09:38.749 cdo jave, por ne nuk mund te ndryshonim kete praktike korrupsioni. NOTE Paragraph 00:09:38.749 --> 00:09:42.523 "Jam i bindur", i thashe nje zyrtari Gjerman 00:09:42.523 --> 00:09:45.299 ne Banken Boterore, 00:09:45.299 --> 00:09:49.141 "do te ishte e pamundur per ta te korruptoheshin 00:09:49.141 --> 00:09:51.595 nese ata punonin ne Gjermani, 00:09:51.595 --> 00:09:53.546 ne administraten gjermane, 00:09:53.546 --> 00:09:57.952 sic jam i bindur qe nese vendos zyrtar gjerman 00:09:57.952 --> 00:10:01.175 nga administrata gjermane ne ato vrima, 00:10:01.175 --> 00:10:05.323 ata do te korruptoheshin ne te njejten menyre." NOTE Paragraph 00:10:05.323 --> 00:10:12.027 (Duartrokitje) NOTE Paragraph 00:10:12.027 --> 00:10:13.859 Nuk ka te beje me genet. 00:10:13.859 --> 00:10:19.593 Nuk ka te beje me disa qe kane ndergjegje te larte 00:10:19.593 --> 00:10:22.035 dhe disa te tjere pa ndergjegje fare. 00:10:22.035 --> 00:10:24.807 Eshte per shkak te sistemit. Eshte per shkak te organizimit. 00:10:24.807 --> 00:10:28.067 Eshte gjithashtu per shkak te mjedisit dhe respektit. NOTE Paragraph 00:10:28.067 --> 00:10:30.950 Ne i hoqem ato kioska. 00:10:30.950 --> 00:10:34.646 Ne ndertuam sallen e re te ndritshme te pritjes 00:10:34.646 --> 00:10:38.217 qe i beri njerzit, qytetaret e Tiranes, 00:10:38.217 --> 00:10:41.903 te mendonin qe kishin udhetuar jashte kur ata futeshin 00:10:41.903 --> 00:10:44.327 per te bere kerkesat e tyre. 00:10:44.327 --> 00:10:47.771 Ne krijuam nje sistem online kontrolli 00:10:47.771 --> 00:10:51.687 dhe shpejtuam te gjitha proceset. 00:10:51.687 --> 00:10:56.343 Ne vendosem te parin qytetarin, dhe jo nepunesin. NOTE Paragraph 00:10:56.343 --> 00:11:00.547 Korrupsioni ne administraten shteterore 00:11:00.547 --> 00:11:03.247 ne vende si Shqiperia 00:11:03.247 --> 00:11:07.423 dhe nuk me takon mua te them per vende si Greqia 00:11:07.423 --> 00:11:12.803 mund te luftohen vetem me modernizim. 00:11:12.803 --> 00:11:17.555 Te rishpikim qeverine duke rishpikur vete politiken 00:11:17.555 --> 00:11:21.074 kjo eshte pergjigjja, dhe jo te rishpikim njerezit 00:11:21.074 --> 00:11:23.722 bazuar ne nje formule te gatshme 00:11:23.722 --> 00:11:27.978 qe bota e zhvilluar shpesh perpiqet me kot tu imponoje 00:11:27.978 --> 00:11:30.084 njerezve si ne. 00:11:30.084 --> 00:11:32.791 (Duartrokitje) NOTE Paragraph 00:11:32.791 --> 00:11:34.775 Gjerat kane arritur ne kete pike 00:11:34.775 --> 00:11:37.267 sepse politikanet ne pergjithesi, 00:11:37.267 --> 00:11:40.163 por vecanerisht ne vendet tona, duhet ta pranojme, 00:11:40.163 --> 00:11:42.626 mendojne qe njerezit jane budallenj. 00:11:42.626 --> 00:11:46.170 E marrin per te mireqene qe, le te jete cte jete, 00:11:46.170 --> 00:11:48.382 njerezit kane per ti ndjekur ata, 00:11:48.382 --> 00:11:52.476 nderkohe qe politikat, gjithnje e me shpesh, deshtojne te ofrojne pergjigje 00:11:52.476 --> 00:11:56.499 ceshtjeve te tyre publike 00:11:56.499 --> 00:12:01.170 apo nevojave te njerzeve te zakonshem. 00:12:01.170 --> 00:12:03.972 Politika ka filluar ti perngjaje 00:12:03.972 --> 00:12:07.458 nje loje te nje skuadre cinike te luajtur nga politikanet, 00:12:07.458 --> 00:12:11.387 ndersa publiku eshte anashkaluar 00:12:11.387 --> 00:12:15.274 sikur te ishte ulur ne stolat e nje stadiumi 00:12:15.274 --> 00:12:17.124 ne te cilin pasionit per politiken 00:12:17.124 --> 00:12:22.733 gradualisht po i ze vendin verberia dhe deshperimi. 00:12:22.733 --> 00:12:27.627 Te pare prej atyre shkalleve, te gjithe politikanet 00:12:27.627 --> 00:12:29.590 duken te njejte, 00:12:29.590 --> 00:12:34.227 dhe politika ka filluar t'i perngjaje 00:12:34.227 --> 00:12:38.828 nje sporti qe frymezon me shume agresivitet 00:12:38.828 --> 00:12:42.140 dhe pesimizem sesa kohezion social 00:12:42.140 --> 00:12:46.413 dhe deshire per pragmatizem qytetar. NOTE Paragraph 00:12:46.413 --> 00:12:48.439 Barack Obama fitoi 00:12:48.439 --> 00:12:54.716 (Duartrokitje) 00:12:54.716 --> 00:12:58.279 sepse ai mobilizoi njerezit si kurre me pare 00:12:58.279 --> 00:13:00.812 nepermjet perdorimit te rrjeteve sociale. 00:13:00.812 --> 00:13:03.925 Ai nuk i njihte gjithsecilin prej tyre, 00:13:03.925 --> 00:13:07.795 por me nje zgjuarsi te admirueshme, 00:13:07.795 --> 00:13:11.175 ai mundi ti shnderronte ata ne aktivista 00:13:11.175 --> 00:13:15.304 duke iu dhene atyre mundesine per te patur ne duart e tyre 00:13:15.304 --> 00:13:18.898 argumentet dhe instrumentat qe gjithesecilit i nevojiteshin 00:13:18.898 --> 00:13:23.691 per te bere fushate ne emer te tij duke bere fushaten e tij. 00:13:23.691 --> 00:13:25.746 Une "Tweet" (perdor twitter). Me pelqen shume. 00:13:25.746 --> 00:13:31.115 Me pelqen sepse me lejon te perhap mesazhin 00:13:31.115 --> 00:13:35.382 por gjithashtu lejon qe njerezit te me cojne mesazhe mua. 00:13:35.382 --> 00:13:38.374 Kjo eshte politike, jo prej lart poshte, 00:13:38.374 --> 00:13:41.598 por nga poshte lart, dhe anasjelltas, 00:13:41.598 --> 00:13:44.590 te lejosh qe te degjohet zeri i gjithesecilit 00:13:44.590 --> 00:13:46.550 eshte pikerisht ajo qe na duhet. 00:13:46.550 --> 00:13:48.604 Politika nuk ka te beje me drejtuesit. 00:13:48.604 --> 00:13:51.365 Nuk eshte thjesht politike dhe ligje. 00:13:51.365 --> 00:13:53.333 Eshte sesi mendojne njerezit, 00:13:53.333 --> 00:13:55.668 se si e shikojne boten perreth tyre, 00:13:55.668 --> 00:13:58.194 se si e perdorin kohen dhe energjine e tyre. 00:13:58.194 --> 00:14:00.710 Kur njerezit thone qe te gjithe politikanet jane njesoj, 00:14:00.710 --> 00:14:03.990 pyet veten nese Obama ishte i njejte me Bush-in, 00:14:03.990 --> 00:14:07.565 nese Francois Hollande eshte i njejte me Sarkozy-in. 00:14:07.565 --> 00:14:12.269 Nuk jane. Jane qenie njerezore me pikepamje te ndryshme 00:14:12.269 --> 00:14:14.851 dhe me vizione te ndryshme per boten. 00:14:14.851 --> 00:14:17.749 Kur njerezit thone qe asgje nuk mund te ndryshoje, 00:14:17.749 --> 00:14:21.813 thjesht ndalo dhe mendo sesi ishte bota 00:14:21.813 --> 00:14:26.445 10,20,50,100 vjete me pare. 00:14:26.445 --> 00:14:29.561 Bota jone percaktohet nga ritmi i ndryshimit. 00:14:29.561 --> 00:14:32.365 Ne te gjithe mund te ndryshojme boten. NOTE Paragraph 00:14:32.365 --> 00:14:35.241 Une ju jap vec nje shembull te vogel 00:14:35.241 --> 00:14:38.742 se si nje gje, perdorimi i ngjyrave, 00:14:38.742 --> 00:14:41.253 mund te beje te mundur ndryshimin. 00:14:41.253 --> 00:14:42.616 Une dua te bej me shume ndryshime 00:14:42.616 --> 00:14:45.404 si Kryeminister i vendit tim, 00:14:45.404 --> 00:14:49.726 por gjithesecili prej jush mund te beje te mundur ndryshimin 00:14:49.726 --> 00:14:51.319 nese ti do. NOTE Paragraph 00:14:51.319 --> 00:14:54.444 Presidenti Roosevelt, tha, 00:14:54.444 --> 00:14:58.117 "Beso qe mundesh, dhe ke bere gjysmen e rruges." NOTE Paragraph 00:14:58.117 --> 00:15:01.184 Falemnderit dhe naten e mire. NOTE Paragraph 00:15:01.184 --> 00:15:20.887 (Duartrokitje)