WEBVTT

00:00:01.278 --> 00:00:02.538
Bayeku'ya hoş geldiniz.

00:00:03.472 --> 00:00:06.282
Ikorodu, Lagos'ta yaşayan bir nehir halkı.

00:00:06.562 --> 00:00:09.749
Nijerya boyunca uzanan bir çok nehir

00:00:09.749 --> 00:00:12.589
topluluklarının temsili bir örneği.

00:00:13.148 --> 00:00:15.398
Öyle ki bu toplumlarin, su

00:00:15.398 --> 00:00:17.268
yolları istilacı su bitkisi

00:00:17.268 --> 00:00:19.338
tarafından kuşatılmış.

00:00:19.871 --> 00:00:21.921
Bu toplumların ekonomik

00:00:21.921 --> 00:00:24.191
yaşamları engellenmiş;

00:00:25.229 --> 00:00:28.079
Balıkçılık, şu ulaşımı ve ticaret

00:00:28.079 --> 00:00:29.629
zarar görmüş.

00:00:30.053 --> 00:00:33.373
Öyle ki, balık alanları ufalmış,

00:00:33.790 --> 00:00:37.630
çocuklar bazen günlerce bazen de

00:00:37.630 --> 00:00:42.020
üst üste haftalarca okula gidemez olmuş.

00:00:42.876 --> 00:00:46.776
Kim böyle yuvarlak yapraklı, şişik saplı

00:00:46.776 --> 00:00:50.296
ve gösterişli lavanta çiçekli bir bitkinin

00:00:50.296 --> 00:00:53.134
bu topluluklarda bu kadar tahribata sebep

00:00:53.134 --> 00:00:55.784
olabileceğini tahmin edebilirdi.

NOTE Paragraph

00:00:56.132 --> 00:00:59.222
Bu bitki sümbül olarak bilinir ve

00:00:59.225 --> 00:01:02.285
botanik adi Eichhornia Crassipestir.

00:01:02.453 --> 00:01:05.567
İlginçtir ki, Nijerya'da bu bitki aynı

00:01:05.567 --> 00:01:08.508
zamanda tarihi olaylar ve efsanelerden

00:01:08.508 --> 00:01:11.308
türemiş adlarla bilinir.

00:01:11.554 --> 00:01:15.061
Bazı yerlerde adi Babangidadir.

00:01:15.101 --> 00:01:17.031
Babangida,

00:01:17.031 --> 00:01:20.571
askeriyeyi ve askeri ihtilali hatırlatır.

00:01:21.151 --> 00:01:24.211
Sana, korku ve baskı aşılar.

00:01:24.212 --> 00:01:26.952
Nijerya'nın parçası olan Niger deltasında

00:01:26.977 --> 00:01:29.567
bitki Abiola olarak bilinir.

00:01:29.723 --> 00:01:33.013
Abiola dendiginde, akla iptal edilen

00:01:33.013 --> 00:01:35.243
seçimler gelir ve sen kırılan hayalleri

00:01:35.243 --> 00:01:36.623
düşünürsün.

00:01:36.853 --> 00:01:39.743
Nijerya'nın güneybatısında, bu bitki

00:01:39.743 --> 00:01:41.153
Gbe'borun olarak bilinir.

00:01:41.155 --> 00:01:43.485
Gbe'borun bir Yoruba tabiridir.

00:01:43.485 --> 00:01:47.285
Dedikodu ve laf taşıyıcı anlamına gelir.

00:01:47.285 --> 00:01:50.883
Dedikodu dendiğinde, hızla coğalmayı ve

00:01:50.883 --> 00:01:53.243
yıkımı düşünürsün.

00:01:53.248 --> 00:01:55.868
Nijerya'nın, Igala dili konuşulan kısmında

NOTE Paragraph

00:01:55.868 --> 00:01:58.788
bitki, A Kp'iye Kp'oma olarak bilinir ve

00:01:58.788 --> 00:02:01.778
bunu duyduğunda ölümü düşündürür, direkt

00:02:01.778 --> 00:02:05.618
tercümesi "anne ve çocuğun ölümüdür".

00:02:06.253 --> 00:02:08.643
Benim bu bitkiyle karşılaşmam

00:02:08.643 --> 00:02:10.553
2009 yılında oldu.

00:02:11.233 --> 00:02:14.543
Amerika'dan, Nijerya'ya taşınmamdan kısa

00:02:14.543 --> 00:02:16.913
kısa bir süre sonraydı.

00:02:16.913 --> 00:02:19.251
Amerika'daki işimden ayrılıp,

00:02:19.251 --> 00:02:21.661
içten yükselen inanç sıçramasını

00:02:21.661 --> 00:02:23.701
dinleme kararı alarak

00:02:23.701 --> 00:02:26.001
Nijerya'da sürdürülebilir kalkınma

00:02:26.001 --> 00:02:28.621
alanında yapılabilecek çok işin olduğunu

00:02:28.621 --> 00:02:30.591
düşünmeye başlamıştım.

NOTE Paragraph

00:02:30.828 --> 00:02:33.778
Böylece 2009 yılında, daha doğrusu

00:02:33.778 --> 00:02:36.737
2009 yılının sonunda, Lagos'ta Üçüncü

00:02:36.737 --> 00:02:39.007
Ana Köprünün üzerindeydim.

00:02:39.192 --> 00:02:41.372
Soluma baktım ve çok dikkat çekici bir

00:02:41.372 --> 00:02:42.912
manzarayla karşılaştım.

00:02:43.786 --> 00:02:47.156
Bu balıkçı botlarına dolaşmış

00:02:47.156 --> 00:02:50.869
çok yoğun su sümbülü tabakalarıydı.

00:02:51.190 --> 00:02:54.340
Bu görüntü bana çok acı vermişti çünkü

00:02:54.340 --> 00:02:57.823
kendi kendime, bu perişan halkın her gün

00:02:57.823 --> 00:02:59.893
karşılaştığı kısıtlamayla nasıl yaşamaya

00:02:59.893 --> 00:03:03.293
çalıştığını düşündüm.

00:03:03.995 --> 00:03:07.095
"Daha iyi bir yol olmalı." dedim.

00:03:07.095 --> 00:03:10.445
Çift taraflı bir kazançla hem yosunları

00:03:10.445 --> 00:03:14.555
temizleyerek cevre bakımını sağlamak,

00:03:14.555 --> 00:03:17.885
hem de bu bitkiden zarar gören topluluklar

NOTE Paragraph

00:03:17.885 --> 00:03:21.905
için ekonomik kazanç üretmek.

00:03:23.175 --> 00:03:26.625
O an benim için bir kıvılcımdı.

00:03:26.625 --> 00:03:28.745
Böylece bu bitkinin faydalı kullanımları

00:03:28.745 --> 00:03:32.525
konusunda araştırmaya başladım.

00:03:33.222 --> 00:03:35.142
Bir çok seçenekten en çok

00:03:35.142 --> 00:03:36.832
bir tanesinden etkilendim.

00:03:36.832 --> 00:03:39.742
Bu bitkinin el işlerinde kullanımıydı.

00:03:39.742 --> 00:03:41.832
Bu harika bir fikirdi.

00:03:41.832 --> 00:03:44.242
Şahsen, el işlerini severim.

00:03:44.400 --> 00:03:48.590
Özellikle bir hikayeyle örülmüş olanları.

00:03:49.024 --> 00:03:52.734
Düşündüm ki bu iş teknik beceri talep

NOTE Paragraph

00:03:52.734 --> 00:03:56.734
etmeden topluma kolayca aşılanabilir.

00:03:57.514 --> 00:04:00.184
Kendi kendime "Üç basit adımla,

00:04:00.184 --> 00:04:02.098
büyük çözüme ulaşacağım." diye düşündüm

00:04:02.878 --> 00:04:05.338
İlk adım: Şu yollarına çıkmak ve

NOTE Paragraph

00:04:05.338 --> 00:04:08.158
sümbülleri biçmek.

NOTE Paragraph

00:04:08.158 --> 00:04:10.812
Bu şekilde erişimi sağlarsın.

NOTE Paragraph

00:04:10.812 --> 00:04:14.612
ikinci adımda, sümbül saplarını kurutursun

00:04:15.002 --> 00:04:17.792
Üçüncü adımda, sapları dokuyarak

00:04:17.792 --> 00:04:20.612
ürünler oluşturmaya başlarsın.

00:04:20.692 --> 00:04:23.012
Üçüncü adım ise zor olan kısımdı.

00:04:23.085 --> 00:04:25.165
Bakın, ben bir bilgisayar uzmanıyım,

00:04:25.165 --> 00:04:27.986
yaratıcı sanatlar alanında değilim.

00:04:28.095 --> 00:04:30.875
Bu sebeple, dokuma öğrenme

NOTE Paragraph

00:04:30.875 --> 00:04:32.875
arayışım başlamış oldu.

00:04:32.974 --> 00:04:35.854
Bu arayış beni Ibadan'da, Sabo

00:04:35.854 --> 00:04:38.414
denilen bir topluma götürdü.

00:04:38.523 --> 00:04:41.603
Sabo, "Yabancıların Konağı" demektir.

00:04:41.603 --> 00:04:44.173
Topluluk da çoğunlukla ülkenin

00:04:44.173 --> 00:04:46.545
kuzeyinden gelen kişilerle doludur.

00:04:46.545 --> 00:04:49.085
Böylelikle elime gerçek anlamda

00:04:49.085 --> 00:04:51.535
kuru sapları aldım ve kapı kapı

00:04:51.535 --> 00:04:54.625
dolaşarak, bu sümbül saplarını nasıl

00:04:54.625 --> 00:04:58.605
örebileceğimi soruşturmaya başladım.

00:04:58.699 --> 00:05:00.676
Beni Malam Yahaya

00:05:00.676 --> 00:05:02.806
kulübesine yönlendirdiler.

00:05:02.853 --> 00:05:04.543
Ama küçük bir problem vardi.

00:05:04.543 --> 00:05:06.413
Ne onlar İngilizce konuşuyorlardı,

00:05:06.413 --> 00:05:08.113
ne de ben Hausa dili konuşabiliyordum.

00:05:08.113 --> 00:05:09.983
Lakin küçük çocuklar yardıma

00:05:09.983 --> 00:05:11.923
ve tercüme etmeye geldiler.

NOTE Paragraph

00:05:11.968 --> 00:05:16.138
Bu sayede kuru sümbül saplarını örerek,

00:05:16.138 --> 00:05:19.648
bu küçük su sümbülü saplarını, bu

00:05:19.648 --> 00:05:23.018
uzun iplere dönüştürme eğitimim başladı.

00:05:23.190 --> 00:05:25.700
Elimdeki uzun ipler sayesinde,

00:05:25.700 --> 00:05:28.963
üretime başlamaya hazırdım.

00:05:28.963 --> 00:05:31.544
Bu ayrıca bir ortaklığın da başlangıcıydı.

00:05:31.544 --> 00:05:33.718
Hintkamışından sepet üreticilerle,

00:05:33.718 --> 00:05:35.379
yeni ürünler düşündük.

00:05:35.379 --> 00:05:39.219
Elimde bununla kendimden emin hissettim.

00:05:39.219 --> 00:05:43.976
Sayesinde, nehir insanlarına geri dönüp

00:05:43.976 --> 00:05:47.416
sıkıntılarını refaha çevirecektim.

00:05:47.556 --> 00:05:51.132
Bu yabanı otları alıp, gerçekten örerek

00:05:51.132 --> 00:05:53.882
satılabilecek ürünlere dönüştürecektik.

00:05:53.882 --> 00:05:58.402
Burada, kalemlerimiz, sofra takımımız,

00:05:58.418 --> 00:06:01.558
cüzdanlarımız, mendil kutularımız var.

00:06:01.558 --> 00:06:04.158
Bu sayede, insanlara su sümbülünü

00:06:04.158 --> 00:06:06.868
farklı bir açıdan görmesini sağlamak var.

00:06:06.868 --> 00:06:12.124
Su sümbülünü değerli, estetik, dayanıklı,

NOTE Paragraph

00:06:12.124 --> 00:06:15.814
çetin, elastik olarak görmek,

00:06:15.814 --> 00:06:19.814
bitkinin adlarını ve yaşamları değiştirdi.

00:06:19.814 --> 00:06:24.954
Gbe'borun, dedikodudan Olusotan, masalcıya

00:06:24.954 --> 00:06:29.354
A kp'ye Kp'oma, "ana ve çocuk katilinden",

00:06:29.354 --> 00:06:32.406
"ana ve çocuğa geçim

NOTE Paragraph

00:06:32.406 --> 00:06:35.088
sağlayıcıya" değişti.

00:06:35.088 --> 00:06:38.126
Sözlerimi Michael Margolisten alıntıyla

00:06:38.126 --> 00:06:39.896
bitirmek istiyorum.

NOTE Paragraph

00:06:39.896 --> 00:06:41.910
"Eğer bir kültürü tanımak istiyorsan,

00:06:41.910 --> 00:06:43.701
onların hikayelerini dinle.

00:06:43.701 --> 00:06:46.323
Şayet, bir kültürü değiştirmek istiyorsan,

NOTE Paragraph

00:06:46.323 --> 00:06:48.073
onların hikayelerini değiştir."

NOTE Paragraph

00:06:48.073 --> 00:06:50.463
Bu şekilde, Makoko topluluğundan,

00:06:50.463 --> 00:06:55.123
Abobiri'de, Ewoi'de, Kolo'da, Owahwa'da,

00:06:55.123 --> 00:06:59.355
Esaba'da hikayeleri değiştirdik.

00:06:59.355 --> 00:07:00.502
Tesekkürler. (Alkış)