[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:02.76,0:00:04.28,Default,,0000,0000,0000,,İşte önemli bir soru. Dialogue: 0,0:00:04.88,0:00:06.86,Default,,0000,0000,0000,,[insan bedenini evrimleştirmek etik mi?] Dialogue: 0,0:00:06.88,0:00:10.38,Default,,0000,0000,0000,,Çünkü kendimizi evrimleştirecek \Nbütün araçlara sahip olmaya başladık. Dialogue: 0,0:00:10.40,0:00:12.82,Default,,0000,0000,0000,,Bakterileri evrimleştirebiliriz,\Nbitkileri ve Dialogue: 0,0:00:12.84,0:00:14.63,Default,,0000,0000,0000,,hayvanları evrimleştirebiliriz. Dialogue: 0,0:00:14.63,0:00:17.10,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi öyle bir noktaya ulaştık ki\Nşu soruyu sormamız gerek, Dialogue: 0,0:00:17.12,0:00:19.96,Default,,0000,0000,0000,,insanoğlunu evrimleştirmek \Nistiyor muyuz ve bu etik mi? Dialogue: 0,0:00:21.44,0:00:23.34,Default,,0000,0000,0000,,Siz bunu düşünedurun, Dialogue: 0,0:00:23.36,0:00:27.10,Default,,0000,0000,0000,,ben prostetiğin şartlarından bahsedeceğim. Dialogue: 0,0:00:27.12,0:00:29.80,Default,,0000,0000,0000,,Geçmişin, şimdinin ve geleceğin\Nprotezleri. Dialogue: 0,0:00:30.92,0:00:32.50,Default,,0000,0000,0000,,Bu bir Alman kontuna ait Dialogue: 0,0:00:32.52,0:00:34.86,Default,,0000,0000,0000,,demirden yapılmış bir el. Dialogue: 0,0:00:34.88,0:00:39.30,Default,,0000,0000,0000,,Savaşmayı seviyordu ve onlardan birinde \Nkolunu kaybetti. Dialogue: 0,0:00:39.32,0:00:41.78,Default,,0000,0000,0000,,Sorun yok. Hemen bir zırh yaptı, Dialogue: 0,0:00:41.80,0:00:43.14,Default,,0000,0000,0000,,üzerine bunu taktı, Dialogue: 0,0:00:43.16,0:00:44.42,Default,,0000,0000,0000,,işte mükemmel bir protez. Dialogue: 0,0:00:44.44,0:00:48.36,Default,,0000,0000,0000,,Demir yumruk yönetimi şekli de\Nişte buradan gelir. Dialogue: 0,0:00:49.60,0:00:53.06,Default,,0000,0000,0000,,Tabii ki bu protezler daha sonra\Ndaha kullanışlı olmaya başladı Dialogue: 0,0:00:53.08,0:00:54.34,Default,,0000,0000,0000,,ve tabii ki daha modern. Dialogue: 0,0:00:54.36,0:00:56.82,Default,,0000,0000,0000,,Rafadan yumurtayı bile tutabilirsin. Dialogue: 0,0:00:56.84,0:01:00.34,Default,,0000,0000,0000,,Düşündüğüz gibi her çeşit\Nhareket yapma şansı mevcut. Dialogue: 0,0:01:00.36,0:01:02.38,Default,,0000,0000,0000,,Siz bunu düşünüyorken, Hugh Herr gibi Dialogue: 0,0:01:02.40,0:01:05.24,Default,,0000,0000,0000,,gerçekten inanılmaz protezler\Nyapan şahane insanlar var. Dialogue: 0,0:01:05.72,0:01:08.54,Default,,0000,0000,0000,,O yüzden harika bir sporcu olan \NAimee Mullins şöyle diyecektir; Dialogue: 0,0:01:08.56,0:01:10.56,Default,,0000,0000,0000,,bu gece ne kadar uzun olmak istiyorum ? Dialogue: 0,0:01:11.04,0:01:13.94,Default,,0000,0000,0000,,Ya da biri nasıl bir dağa\Ntırmansam ki diyebilir. Dialogue: 0,0:01:13.96,0:01:18.46,Default,,0000,0000,0000,,Ayrıca birileri maraton koşusu yapmak\Nveya dans etmek de isteyebilir. Dialogue: 0,0:01:18.48,0:01:20.46,Default,,0000,0000,0000,,Biz bunları düşünürken, Dialogue: 0,0:01:20.48,0:01:24.62,Default,,0000,0000,0000,,protezler hakkındaki ilginç şey ise,\Nvücudumuzun içine girmeye başladıkları. Dialogue: 0,0:01:24.64,0:01:27.62,Default,,0000,0000,0000,,Bu harici takılan protezler,\Nartık vücudumuzun bir parçası oluyor. Dialogue: 0,0:01:27.64,0:01:29.70,Default,,0000,0000,0000,,Yapay kalçalar olarak başladıkları yola Dialogue: 0,0:01:29.72,0:01:31.94,Default,,0000,0000,0000,,daha çok gelişerek Dialogue: 0,0:01:31.96,0:01:34.20,Default,,0000,0000,0000,,sahip olmanın güzel olmadığı\Nama gerekli olduğu Dialogue: 0,0:01:34.23,0:01:35.63,Default,,0000,0000,0000,,bir şekilde devam ediyorlar. Dialogue: 0,0:01:35.92,0:01:39.78,Default,,0000,0000,0000,,Kalp pilinden protez olarak\Nbahsetmeye başladığınızda, Dialogue: 0,0:01:39.80,0:01:43.50,Default,,0000,0000,0000,,bu sadece ''bacağımı kaybettim'' \Ndemeye benzemiyor. Dialogue: 0,0:01:43.52,0:01:45.94,Default,,0000,0000,0000,,Bu ''eğer olmazsa ölebilirim'' demektir. Dialogue: 0,0:01:45.96,0:01:47.33,Default,,0000,0000,0000,,Bu noktadan sonra, protezler Dialogue: 0,0:01:47.35,0:01:51.28,Default,,0000,0000,0000,,insan bedeniyle bir arada\Nyaşamaya başlıyor. Dialogue: 0,0:01:52.56,0:01:55.10,Default,,0000,0000,0000,,Tanıştığım en zeki dört insan olan; Dialogue: 0,0:01:55.12,0:02:00.40,Default,,0000,0000,0000,,Ed Boyden, Hugh Herr, \NJoe Jacobson, Bob Lander --\N Dialogue: 0,0:02:00.40,0:02:05.37,Default,,0000,0000,0000,,Extreme Bionics için çalışıyorlar.\Nİlginç olan şey ise; Dialogue: 0,0:02:05.42,0:02:10.94,Default,,0000,0000,0000,,bu protezler artık kemiğin, derinin\Nve kasın içine entegre ediliyor.\N Dialogue: 0,0:02:12.36,0:02:15.34,Default,,0000,0000,0000,,Ed'in bir diğer yanıysa Dialogue: 0,0:02:15.36,0:02:19.19,Default,,0000,0000,0000,,ışık ya da başka bir mekanizma kullanarak Dialogue: 0,0:02:19.20,0:02:23.75,Default,,0000,0000,0000,,protezleri direkt olarak\Nbeyne nasıl bağlayabileceğini düşünmesi. Dialogue: 0,0:02:24.46,0:02:29.31,Default,,0000,0000,0000,,Ve eğer bunu yapabilirseniz, insanlığın\Ntemel yönlerini değiştirebilirsiniz. Dialogue: 0,0:02:29.94,0:02:34.10,Default,,0000,0000,0000,,Bir şeye tepki gösterme hızınız,\Nbir sinirin çapına bağlı değişir. Dialogue: 0,0:02:34.76,0:02:41.56,Default,,0000,0000,0000,,Ve tabii ki sıvı metal ya da ışıktan \Ndışınızda ya da içinizde protezleriniz varsa Dialogue: 0,0:02:42.23,0:02:44.86,Default,,0000,0000,0000,,çapını daha da büyütebilirsiniz. Dialogue: 0,0:02:44.89,0:02:47.63,Default,,0000,0000,0000,,Teoride bunu, silahın patlama ışığını\Ngördüğünüzde, Dialogue: 0,0:02:47.63,0:02:51.13,Default,,0000,0000,0000,,bir kurşundan kurtulabileceğiniz \Nnoktaya kadar ilerletebilirsiniz. Dialogue: 0,0:02:51.15,0:02:54.56,Default,,0000,0000,0000,,Bunlar söz ettiğiniz\Ndeğişikliklerin büyüklük kertesine bağlı. Dialogue: 0,0:02:56.06,0:02:58.83,Default,,0000,0000,0000,,Bu ise protez çeşidinin\Ndördüncü kademesinde. Dialogue: 0,0:02:58.83,0:03:01.06,Default,,0000,0000,0000,,Bunlar Phonak işitme cihazları.\N Dialogue: 0,0:03:01.06,0:03:02.94,Default,,0000,0000,0000,,İlginç olmalarının sebebi ise Dialogue: 0,0:03:02.94,0:03:06.67,Default,,0000,0000,0000,,protezlerin sadece ''engelli insanlar''\Niçin yapılma eşiğini aşarak Dialogue: 0,0:03:06.67,0:03:08.68,Default,,0000,0000,0000,,artık ''normal insanlar''\N Dialogue: 0,0:03:08.72,0:03:13.63,Default,,0000,0000,0000,,için de normal bir duruma getirmesi. Dialogue: 0,0:03:13.63,0:03:15.34,Default,,0000,0000,0000,,Sahip olmak isteyebilirsiniz, Dialogue: 0,0:03:15.34,0:03:18.13,Default,,0000,0000,0000,,çünkü bunlar çok ilginç bir şey yapıyor, Dialogue: 0,0:03:18.18,0:03:21.24,Default,,0000,0000,0000,,sadece duymanıza yardım etmiyor,\Nduyduklarınıza odaklanabiliyorsunuz. Dialogue: 0,0:03:21.24,0:03:23.40,Default,,0000,0000,0000,,Bu yüzden şurada gerçekleşen \Ndiyaloğu duyabilirsiniz. Dialogue: 0,0:03:23.40,0:03:24.78,Default,,0000,0000,0000,,Süper duyuya sahip olabilirsiniz. Dialogue: 0,0:03:24.78,0:03:27.74,Default,,0000,0000,0000,,360 derece duyabilir, beyaz gürültüye\Nsahip olabilirsiniz.\N Dialogue: 0,0:03:27.89,0:03:31.06,Default,,0000,0000,0000,,Ses kaydı yapabilirsiniz, bu arada,\Nbuna telefon özelliği de ekliyorlar. Dialogue: 0,0:03:32.52,0:03:36.22,Default,,0000,0000,0000,,Yani bu hem işitme cihazınız,\Nhem de telefonunuz gibi çalışıyor. Dialogue: 0,0:03:36.22,0:03:41.06,Default,,0000,0000,0000,,Bu sebeple, insanlar kendi isteğiyle \Nbunlara sahip olmak isteyebilir. Dialogue: 0,0:03:42.71,0:03:45.13,Default,,0000,0000,0000,,Binlerce, birbine serbestçe bağlanmış\Nbu küçük parçalar Dialogue: 0,0:03:45.13,0:03:46.46,Default,,0000,0000,0000,,bir arada toplanıyor Dialogue: 0,0:03:47.04,0:03:48.89,Default,,0000,0000,0000,,ve nihayet asıl soruyu sorabiliriz, Dialogue: 0,0:03:48.92,0:03:52.75,Default,,0000,0000,0000,,bir ya da iki yüz yıl sonrasına kadar\Ninsanlığın nasıl evrimleşmesini istiyoruz? Dialogue: 0,0:03:53.69,0:03:56.34,Default,,0000,0000,0000,,Bunun için Yankee taraftarı\Nolmasına rağmen Dialogue: 0,0:03:56.95,0:03:59.88,Default,,0000,0000,0000,,çok zeki bir filozof olan bir adam var. Dialogue: 0,0:03:59.90,0:04:02.55,Default,,0000,0000,0000,,(Gülüşmeler) Dialogue: 0,0:04:02.57,0:04:06.20,Default,,0000,0000,0000,,Yogi Berra özellikle gelecek hakkında\Ntahminlerde bulunmanın\N Dialogue: 0,0:04:06.23,0:04:07.87,Default,,0000,0000,0000,,çok zor olduğunu söylerdi. Dialogue: 0,0:04:07.87,0:04:09.19,Default,,0000,0000,0000,,(Gülüşmeler) Dialogue: 0,0:04:09.19,0:04:12.14,Default,,0000,0000,0000,,Gelecekle ilgili tahminde bulunmak yerine, Dialogue: 0,0:04:12.14,0:04:15.02,Default,,0000,0000,0000,,günümüzde yaşayan ve otuz adet\Ngarip organı yeniden tasarlayan Dialogue: 0,0:04:15.02,0:04:18.08,Default,,0000,0000,0000,,Tony Atala gibi insanların neler \Nyaptıklarına bakalım. Dialogue: 0,0:04:18.98,0:04:21.53,Default,,0000,0000,0000,,Belki de en üst düzey protezler\Ntitanyumu değil de, Dialogue: 0,0:04:21.53,0:04:23.91,Default,,0000,0000,0000,,sizin gen kodunuzu kullanan\N Dialogue: 0,0:04:23.91,0:04:27.06,Default,,0000,0000,0000,,ve organlarınızı yeniden \Ncanlandıran protezlerdir. Dialogue: 0,0:04:27.99,0:04:31.71,Default,,0000,0000,0000,,Çünkü bu bütün diğer tip\Nprotezlerden daha etkili. Dialogue: 0,0:04:32.18,0:04:34.87,Default,,0000,0000,0000,,Fakat bunu yapıyorsanız \NCraig Venter ve Ham Smith'in Dialogue: 0,0:04:34.87,0:04:36.50,Default,,0000,0000,0000,,çalışmasına bakabilirsiniz. Dialogue: 0,0:04:36.50,0:04:38.69,Default,,0000,0000,0000,,Çözmeye çalışıyor olduğumuz\Nşeylerden birisi de Dialogue: 0,0:04:38.69,0:04:41.39,Default,,0000,0000,0000,,hücreleri nasıl yeniden düzenleyeceğimiz. Dialogue: 0,0:04:41.93,0:04:43.98,Default,,0000,0000,0000,,Bir hücreyi yeniden \Nprogramlayabilirseniz, Dialogue: 0,0:04:43.98,0:04:46.68,Default,,0000,0000,0000,,organların içerisindeki hücreleri de\Ndeğiştirebilirsiniz. Dialogue: 0,0:04:47.41,0:04:49.31,Default,,0000,0000,0000,,Bu organlardaki hücreleri\Ndeğiştirebilirseniz, Dialogue: 0,0:04:49.31,0:04:51.40,Default,,0000,0000,0000,,belki radyasyona daha\Ndayanıklı olabilirler. Dialogue: 0,0:04:51.40,0:04:53.73,Default,,0000,0000,0000,,Belki daha çok oksijen\Nemmeleri sağlanabilir. Dialogue: 0,0:04:53.73,0:04:55.36,Default,,0000,0000,0000,,Belki de vücudunuzda istemediğiniz Dialogue: 0,0:04:55.36,0:04:58.49,Default,,0000,0000,0000,,şeylerin daha etkili bir şekilde\Natılmasını sağlayabilirsiniz. Dialogue: 0,0:04:59.22,0:05:03.03,Default,,0000,0000,0000,,Geçtiğimiz birkaç hafta boyunca\NGeorge Church haberlerde çok sık görüldü. Dialogue: 0,0:05:03.03,0:05:05.86,Default,,0000,0000,0000,,Çünkü kendisi programlanabilir\Nbir hücreyi alıp Dialogue: 0,0:05:05.86,0:05:09.22,Default,,0000,0000,0000,,içine insan genomu enjekte \Nettiğinden söz ediyordu. Dialogue: 0,0:05:10.70,0:05:13.88,Default,,0000,0000,0000,,Bir hücreye bütün bir insan genomu \Nsoktuğunuz zaman Dialogue: 0,0:05:14.30,0:05:16.57,Default,,0000,0000,0000,,şunu sormaya başlayabilirsiniz: Dialogue: 0,0:05:16.57,0:05:19.66,Default,,0000,0000,0000,,Bu genomu geliştirmek ister miydiniz? Dialogue: 0,0:05:21.17,0:05:23.70,Default,,0000,0000,0000,,İnsan vücudunu geliştirmek ister misin? Dialogue: 0,0:05:23.70,0:05:26.10,Default,,0000,0000,0000,,İnsan vücudunu nasıl geliştirmek istersin? Dialogue: 0,0:05:26.10,0:05:30.92,Default,,0000,0000,0000,,Bu müdahalenin ahlaki\Nve ahlaki olmayan yönleri nerede? Dialogue: 0,0:05:30.92,0:05:33.51,Default,,0000,0000,0000,,Birdenbire, yaptığımız şey bizi Dialogue: 0,0:05:33.55,0:05:36.44,Default,,0000,0000,0000,,çok boyutlu bir \Nsatranç tahtasına koyuyor. Dialogue: 0,0:05:36.44,0:05:39.26,Default,,0000,0000,0000,,AIDS gibi hastalıklara saldıran\Nvirüsleri kullanarak Dialogue: 0,0:05:39.26,0:05:41.07,Default,,0000,0000,0000,,insan genetiğini değiştirdiğimiz Dialogue: 0,0:05:41.07,0:05:44.02,Default,,0000,0000,0000,,ya da kalıtsal bir takım hastalıklardan\N\N Dialogue: 0,0:05:44.02,0:05:46.50,Default,,0000,0000,0000,,kurtulmak için gen terapisi \Nsayesinde gen kodunu Dialogue: 0,0:05:46.50,0:05:49.22,Default,,0000,0000,0000,,ya da çevresel ortamı\Ndeğiştirdiğimiz bir yere. Dialogue: 0,0:05:49.22,0:05:51.45,Default,,0000,0000,0000,,Epigenetikteki bu genlerin \Nifadesini değiştirebilir, Dialogue: 0,0:05:51.45,0:05:53.93,Default,,0000,0000,0000,,bunu bir sonraki nesillere aktarabiliriz. Dialogue: 0,0:05:54.97,0:05:57.95,Default,,0000,0000,0000,,Aniden, sadece küçük bir kısmını değil, Dialogue: 0,0:05:57.95,0:06:00.29,Default,,0000,0000,0000,,bir yığın olmuş tüm bu küçük parçalar Dialogue: 0,0:06:00.29,0:06:04.30,Default,,0000,0000,0000,,size çok farklı bir şey için\Nöncü olana dek Dialogue: 0,0:06:04.30,0:06:07.86,Default,,0000,0000,0000,,ondan küçük parçalar \Nalmanıza izin veriyor. Dialogue: 0,0:06:09.40,0:06:11.66,Default,,0000,0000,0000,,Bu işten birçok insan korktu. Dialogue: 0,0:06:12.32,0:06:15.57,Default,,0000,0000,0000,,Evet bunun riskleri var ve\Nkorkutucu görünüyor. Dialogue: 0,0:06:15.63,0:06:18.35,Default,,0000,0000,0000,,Peki neden böyle bir şey\Nyapmak isteyesiniz ki? Dialogue: 0,0:06:18.35,0:06:19.67,Default,,0000,0000,0000,,Neden insan bedenini Dialogue: 0,0:06:19.79,0:06:23.42,Default,,0000,0000,0000,,gerçekten dönüştürmek istiyoruz? Dialogue: 0,0:06:25.08,0:06:31.47,Default,,0000,0000,0000,,Cevabımız Büyük Britanya kraliyet\Nastronomu Lord Rees'te yatıyor. Dialogue: 0,0:06:32.81,0:06:36.18,Default,,0000,0000,0000,,Favori sözlerinden biri de şu;\N''Evren yüzde yüz kötü niyetlidir." Dialogue: 0,0:06:36.18,0:06:37.27,Default,,0000,0000,0000,,Bu ne demek? Dialogue: 0,0:06:37.27,0:06:39.61,Default,,0000,0000,0000,,Bu, bedeninizi evrenin herhangi\Nbir yerine koyarsanız Dialogue: 0,0:06:39.61,0:06:44.45,Default,,0000,0000,0000,,ya da uzayda herhangi bir yerde \Nolursanız öleceğiniz anlamına geliyor.\N Dialogue: 0,0:06:44.45,0:06:46.06,Default,,0000,0000,0000,,Güneşte ölürsünüz.\N Dialogue: 0,0:06:46.06,0:06:47.85,Default,,0000,0000,0000,,Merkür'ün yüzeyinde ölürsünüz. Dialogue: 0,0:06:47.85,0:06:49.81,Default,,0000,0000,0000,,Bir süpernovanın yanında ölürsünüz. Dialogue: 0,0:06:50.42,0:06:53.66,Default,,0000,0000,0000,,Neyse ki bu sadece\N%80 olasılıkla gerçekleşebilir. Dialogue: 0,0:06:54.72,0:06:57.30,Default,,0000,0000,0000,,Büyük bir fizikçinin \Ndaha önce dediği gibi, Dialogue: 0,0:06:57.98,0:07:01.84,Default,,0000,0000,0000,,bu hızlı entropi akıntısı \Niçinde düzen yaratan Dialogue: 0,0:07:02.25,0:07:07.08,Default,,0000,0000,0000,,biyolojinin küçük girdapları var. Dialogue: 0,0:07:07.66,0:07:10.82,Default,,0000,0000,0000,,Yani evren enerjiyi dağıtırken, Dialogue: 0,0:07:11.00,0:07:14.98,Default,,0000,0000,0000,,bu küçük girdaplar \Nbiyolojik düzeni yarattılar. Dialogue: 0,0:07:15.85,0:07:18.49,Default,,0000,0000,0000,,Bu girdaplarla ilgili sorun şu ki, Dialogue: 0,0:07:18.49,0:07:20.13,Default,,0000,0000,0000,,kaybolmaya meğilliler. Dialogue: 0,0:07:20.13,0:07:22.66,Default,,0000,0000,0000,,Yer değiştiriyorlar,\Nnehirlerde hareket ediyorlar. Dialogue: 0,0:07:22.66,0:07:24.61,Default,,0000,0000,0000,,Bu yüzden bir girdap yer değiştirdiğinde, Dialogue: 0,0:07:24.61,0:07:28.35,Default,,0000,0000,0000,,dünya bir kartopuna dönüştüğünde,\Nçok sıcak olduğunda, Dialogue: 0,0:07:28.35,0:07:31.73,Default,,0000,0000,0000,,dünyaya bir astroid çarptığında,\Nsüpervolkan patlamaları olduğunda, Dialogue: 0,0:07:31.73,0:07:33.03,Default,,0000,0000,0000,,güneş patlamaları yaşandığında, Dialogue: 0,0:07:33.03,0:07:34.96,Default,,0000,0000,0000,,bir sonraki seçim gibi,\N Dialogue: 0,0:07:34.96,0:07:38.10,Default,,0000,0000,0000,,eşdeğer potansiyelde olaylar\Nyaşadığınızda, Dialogue: 0,0:07:38.11,0:07:40.08,Default,,0000,0000,0000,,(Gülüşmeler) Dialogue: 0,0:07:41.57,0:07:44.77,Default,,0000,0000,0000,,periyodik olarak yok oluşlar\Nmeydana geliyor. Dialogue: 0,0:07:45.36,0:07:47.84,Default,,0000,0000,0000,,Bu dünyaya beş kez oldu bu arada. Dialogue: 0,0:07:48.41,0:07:51.57,Default,,0000,0000,0000,,Bundan dolayı bir gün \Nmuhtemel olarak insan türü Dialogue: 0,0:07:51.57,0:07:53.91,Default,,0000,0000,0000,,dünyadan tamamen yok olacaktır. Dialogue: 0,0:07:54.36,0:07:55.85,Default,,0000,0000,0000,,Belki bir hafta sonra değil, Dialogue: 0,0:07:55.85,0:07:57.52,Default,,0000,0000,0000,,bir ay sonra değil, Dialogue: 0,0:07:57.52,0:08:00.93,Default,,0000,0000,0000,,belki Kasım ayında ancak,\N10 bin yıl sonra. Dialogue: 0,0:08:01.77,0:08:04.07,Default,,0000,0000,0000,,Bunun sonuçlarını düşündüğünüzde, Dialogue: 0,0:08:04.70,0:08:07.60,Default,,0000,0000,0000,,eğer bu periyodik olarak\Nmeydana gelen, Dialogue: 0,0:08:07.62,0:08:10.59,Default,,0000,0000,0000,,doğal ve olağan yok oluşlara \Ninanıyorsanız, Dialogue: 0,0:08:10.59,0:08:13.64,Default,,0000,0000,0000,,türümüzü değiştirmek\Nahlaki bir zorunluluk oluyor. Dialogue: 0,0:08:14.54,0:08:16.77,Default,,0000,0000,0000,,Ahlaki bir zorunluk oluyor çünkü Dialogue: 0,0:08:17.11,0:08:19.61,Default,,0000,0000,0000,,insan bedeninin temel \Nyönlerini değiştirmezsek Dialogue: 0,0:08:19.61,0:08:21.97,Default,,0000,0000,0000,,Mars'ta yaşamak çok zor olacak. Dialogue: 0,0:08:22.74,0:08:23.71,Default,,0000,0000,0000,,Değil mi ? Dialogue: 0,0:08:23.71,0:08:25.49,Default,,0000,0000,0000,,Sen tek bir hücreden meydana geldin. Dialogue: 0,0:08:25.49,0:08:27.76,Default,,0000,0000,0000,,Anne ve babanın \N10 trilyon hücre arasından Dialogue: 0,0:08:27.76,0:08:30.03,Default,,0000,0000,0000,,bir araya gelerek yaptığı\Ntek bir hücreden. Dialogue: 0,0:08:30.03,0:08:34.38,Default,,0000,0000,0000,,Bilmiyoruz, belki ciddi anlamda\Nyer çekimini değiştirirsek Dialogue: 0,0:08:34.38,0:08:37.23,Default,,0000,0000,0000,,aynı şeyi bedenimizi yaratmak\Niçin de yapabiliriz. Dialogue: 0,0:08:37.97,0:08:41.18,Default,,0000,0000,0000,,Aynı bugün olduğu gibi\Nbedenimizi ağır bir radyasyona Dialogue: 0,0:08:41.18,0:08:43.76,Default,,0000,0000,0000,,maruz bırakırsak, öleceğiz. Dialogue: 0,0:08:45.01,0:08:47.54,Default,,0000,0000,0000,,Yani bunu düşünürken,\NMars'ta yaşamak için bazı şeyleri Dialogue: 0,0:08:47.54,0:08:49.37,Default,,0000,0000,0000,,yeniden tasarlamak zorundasınız. Dialogue: 0,0:08:49.37,0:08:53.02,Default,,0000,0000,0000,,Neptün'ün veya Jüpiter'in\Nuydularını unutun. Dialogue: 0,0:08:53.02,0:08:55.46,Default,,0000,0000,0000,,Nikolai Kardashev'den esinlenerek Dialogue: 0,0:08:55.46,0:08:57.59,Default,,0000,0000,0000,,gelin hayata bir ölçek serisinde bakalım. Dialogue: 0,0:08:57.59,0:08:59.64,Default,,0000,0000,0000,,Tip I uygarlıkla başlayalım; Dialogue: 0,0:09:00.02,0:09:03.20,Default,,0000,0000,0000,,Bu, görünümünü\Ndeğiştirmeye başlayan bir uygarlık Dialogue: 0,0:09:03.92,0:09:06.14,Default,,0000,0000,0000,,ve biz bunu binlerce\Nyıldan beri yapmaktayız. Dialogue: 0,0:09:06.42,0:09:09.88,Default,,0000,0000,0000,,Karnınızı gerdiriyorsunuz ya da\Nbaşka şeyler yapıyorsunuz. Dialogue: 0,0:09:10.22,0:09:12.98,Default,,0000,0000,0000,,Görüntünüzü değiştiriyorsunuz\Nve duyduğuma göre Dialogue: 0,0:09:12.98,0:09:16.10,Default,,0000,0000,0000,,bunları sadece tıbbi nedenlerden\Ndolayı yapmıyorsunuz. Dialogue: 0,0:09:16.71,0:09:18.05,Default,,0000,0000,0000,,(Gülüşmeler) Dialogue: 0,0:09:18.65,0:09:19.76,Default,,0000,0000,0000,,Garip görünüyor. Dialogue: 0,0:09:20.35,0:09:22.92,Default,,0000,0000,0000,,Tip II uygarlık ise\Ndeğişik bir çeşit uygarlık. Dialogue: 0,0:09:24.32,0:09:28.83,Default,,0000,0000,0000,,Bunlar bedenlerinin temel\Nölçülerini değiştirebiliyorlar. Dialogue: 0,0:09:29.91,0:09:32.59,Default,,0000,0000,0000,,Yani boy uzatan hormon\Nkullanırsan, boyun uzuyor Dialogue: 0,0:09:32.59,0:09:33.98,Default,,0000,0000,0000,,ya da başka bir şey kullanıp Dialogue: 0,0:09:33.98,0:09:36.80,Default,,0000,0000,0000,,şişmanlıyor veya metabolizmanı\Nkaybediyorsun. Dialogue: 0,0:09:36.80,0:09:38.01,Default,,0000,0000,0000,,Birçok şey yapabilirsin Dialogue: 0,0:09:38.01,0:09:40.90,Default,,0000,0000,0000,,ama bu değişiklikleri\Ntemel bir yolla yapıyorsun. Dialogue: 0,0:09:40.90,0:09:43.85,Default,,0000,0000,0000,,Yıldızlar ötesinde bir uygarlık olmak için Dialogue: 0,0:09:43.87,0:09:46.41,Default,,0000,0000,0000,,Tip III uygarlığı yaratmamız gerekiyor. Dialogue: 0,0:09:47.65,0:09:50.27,Default,,0000,0000,0000,,Bu uygarlık şu anda olduğumuzdan\Nçok farklı bir görüntüye sahip. Dialogue: 0,0:09:50.65,0:09:53.85,Default,,0000,0000,0000,,Belki hücrelerin büyük miktarda\Nradyasyona maruz kaldıktan Dialogue: 0,0:09:53.85,0:09:57.37,Default,,0000,0000,0000,,sonra yeniden canlanması için\NBakteri Conanlar yaratıyorsun. Dialogue: 0,0:09:58.35,0:10:01.21,Default,,0000,0000,0000,,Belki nefes almak için\Nciğerlerini kullanmak yerine Dialogue: 0,0:10:01.21,0:10:03.36,Default,,0000,0000,0000,,kan akışını kullanıyorsun. Dialogue: 0,0:10:03.63,0:10:06.75,Default,,0000,0000,0000,,Fakat burada gerçekten radikal\Ndeğişimlerden söz ediyoruz. Dialogue: 0,0:10:07.67,0:10:10.72,Default,,0000,0000,0000,,Geçtiğimiz yıllardaki\Nen ilginç şeylerden biri Dialogue: 0,0:10:10.72,0:10:13.09,Default,,0000,0000,0000,,uzayda birçok gezegen keşfetmemiz oldu. Dialogue: 0,0:10:13.47,0:10:15.50,Default,,0000,0000,0000,,Bunlardan bazıları \NDünya benzeri olabilir. Dialogue: 0,0:10:17.41,0:10:20.66,Default,,0000,0000,0000,,Problem şu ki, bu gezegenlere\Ngitmek isteseydik Dialogue: 0,0:10:21.15,0:10:25.33,Default,,0000,0000,0000,,- Juno, Voyager ve diğer\Nyapılmış en hızlı araçlarla - Dialogue: 0,0:10:25.56,0:10:30.15,Default,,0000,0000,0000,,en yakın güneş sistemine ulaşmamız\N10 binlerce yıl alıyor. Dialogue: 0,0:10:30.70,0:10:34.12,Default,,0000,0000,0000,,Bu sebeple eğer oralardaki\Nkumsalları ya da Dialogue: 0,0:10:34.56,0:10:37.82,Default,,0000,0000,0000,,bir çift güneşin doğuşlarını\Nkeşfetmeye başlamak istiyorsanız Dialogue: 0,0:10:37.92,0:10:40.100,Default,,0000,0000,0000,,o zaman konu bambaşka\Nbir hâl alıyor. Dialogue: 0,0:10:40.100,0:10:44.35,Default,,0000,0000,0000,,Çünkü bunun için zaman algımızı\Nve insan bedenini tamamen Dialogue: 0,0:10:44.35,0:10:48.89,Default,,0000,0000,0000,,bilmediğimiz duruma gelecek \Nşekilde değiştirmemiz gerekiyor. Dialogue: 0,0:10:50.03,0:10:51.93,Default,,0000,0000,0000,,İşte bu da Tip IV uygarlık. Dialogue: 0,0:10:53.81,0:10:56.61,Default,,0000,0000,0000,,Evet bunun neye benzeyeceğini\Nhayal dahi edemiyoruz Dialogue: 0,0:10:56.61,0:10:59.16,Default,,0000,0000,0000,,ama bizi bu konuma getirebilecek Dialogue: 0,0:10:59.16,0:11:02.48,Default,,0000,0000,0000,,araçlara sahip olabiliyoruz. Dialogue: 0,0:11:02.94,0:11:04.38,Default,,0000,0000,0000,,Size iki örnek vereyim. Dialogue: 0,0:11:04.38,0:11:06.35,Default,,0000,0000,0000,,Bu muhteşem Floyd Romesberg. Dialogue: 0,0:11:07.33,0:11:08.100,Default,,0000,0000,0000,,Onun yapmış olduğu şeylerden biri Dialogue: 0,0:11:08.100,0:11:11.14,Default,,0000,0000,0000,,yaşamın temel kimyasını değiştirmesi. Dialogue: 0,0:11:11.14,0:11:16.63,Default,,0000,0000,0000,,Bu gezegendeki bütün yaşam\NDNA'nın dört harfi olan ATCG'den oluşuyor. Dialogue: 0,0:11:16.94,0:11:19.83,Default,,0000,0000,0000,,Tüm bakteriler, bitkiler,\Nhayvanlar, insanlar, inekler Dialogue: 0,0:11:19.83,0:11:21.20,Default,,0000,0000,0000,,yani bütün her şey. Dialogue: 0,0:11:22.46,0:11:26.60,Default,,0000,0000,0000,,Floyd'un yaptığı şeyse\Nbu baz çiftlerini değiştirmek oldu. Dialogue: 0,0:11:26.67,0:11:28.09,Default,,0000,0000,0000,,Yani ATXY oldu. Dialogue: 0,0:11:29.69,0:11:31.35,Default,,0000,0000,0000,,Bunun anlamı da artık; Dialogue: 0,0:11:31.35,0:11:34.14,Default,,0000,0000,0000,,bebek yapmak, çoğalmak, Dialogue: 0,0:11:34.14,0:11:39.81,Default,,0000,0000,0000,,evrimleşmek için\Nparalel bir sistemin olduğu. Dialogue: 0,0:11:39.81,0:11:42.46,Default,,0000,0000,0000,,Bunun dünyadaki çoğu şeyle\Nortak bir yanı yok. Dialogue: 0,0:11:42.46,0:11:44.93,Default,,0000,0000,0000,,Aslına bakarsanız hiçbir şeyle yok. Dialogue: 0,0:11:44.93,0:11:47.22,Default,,0000,0000,0000,,Belki bakterilere bağışık\Nbitkiler yapabilirsiniz. Dialogue: 0,0:11:47.22,0:11:49.55,Default,,0000,0000,0000,,Belki virüslere bağışık\Nbitkiler üretebilirsiniz. Dialogue: 0,0:11:49.82,0:11:51.32,Default,,0000,0000,0000,,Peki bu neden ilginç? Dialogue: 0,0:11:51.32,0:11:54.67,Default,,0000,0000,0000,,Bu, bizim eşsiz bir çözüm\Nolmadığımız anlamına geliyor. Dialogue: 0,0:12:10.50,0:12:12.87,Default,,0000,0000,0000,,ya da bu deneyin ikinci çıkarımıysa, Dialogue: 0,0:11:55.18,0:11:59.02,Default,,0000,0000,0000,,Bunun anlamı, çok farklı \Nbir gezegene adapte olabilecek Dialogue: 0,0:11:59.02,0:12:02.85,Default,,0000,0000,0000,,ve orada yaşamı ve kalıtımı sağlayabilecek Dialogue: 0,0:12:02.89,0:12:06.97,Default,,0000,0000,0000,,farklı madde yapıları \Noluşturabileceğiniz. Dialogue: 0,0:12:08.19,0:12:09.71,Default,,0000,0000,0000,,İkinci deney Dialogue: 0,0:12:13.50,0:12:17.28,Default,,0000,0000,0000,,hepinizin, bütün yaşamın\N20 amino asit üzerine kurulu olduğu. Dialogue: 0,0:12:17.60,0:12:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Eğer iki amino asidi yerine geçirmez, Dialogue: 0,0:12:20.00,0:12:25.46,Default,,0000,0000,0000,,ATXY değil de ATCG + XY derseniz, Dialogue: 0,0:12:25.48,0:12:28.90,Default,,0000,0000,0000,,o zaman 20 tane yapı taşını\N172'ye çıkarırsınız. Dialogue: 0,0:12:29.48,0:12:32.69,Default,,0000,0000,0000,,Ve aniden elinizde değişik\Nşekillerde yaşam formları Dialogue: 0,0:12:32.69,0:12:35.95,Default,,0000,0000,0000,,oluşturmak için 172 tane\Namino asit yapı taşı olur. Dialogue: 0,0:12:37.09,0:12:40.09,Default,,0000,0000,0000,,İkinci deney tuhaf olduğunu\Ndüşünebileceğiniz Dialogue: 0,0:12:40.09,0:12:42.80,Default,,0000,0000,0000,,Çin'de meydana gelen bir deney. Dialogue: 0,0:12:44.22,0:12:48.28,Default,,0000,0000,0000,,Bu adam yüzlerce fare kafası\Nnakli yapıyordu. Dialogue: 0,0:12:48.92,0:12:49.88,Default,,0000,0000,0000,,Tamam mı? Dialogue: 0,0:12:50.15,0:12:52.41,Default,,0000,0000,0000,,Peki bu neden ilginç bir deney? Dialogue: 0,0:12:53.30,0:12:55.21,Default,,0000,0000,0000,,İlk yapılan kalp nakillerini hatırlayın. Dialogue: 0,0:12:55.21,0:12:56.81,Default,,0000,0000,0000,,Yapmış oldukları şeylerden biri, Dialogue: 0,0:12:56.81,0:13:00.24,Default,,0000,0000,0000,,donörün karısını ya da kızını\Nçağırıyorlardı. Dialogue: 0,0:13:00.95,0:13:04.31,Default,,0000,0000,0000,,Sonra bağış alan kişi \Ndoktorlara soruyordu: Dialogue: 0,0:13:04.69,0:13:06.90,Default,,0000,0000,0000,,Bu insanı tanıyor musunuz?\NOnu seviyor musunuz ? Dialogue: 0,0:13:06.90,0:13:08.97,Default,,0000,0000,0000,,Bu kişiye karşı bir şey\Nhissediyor musunuz ? Dialogue: 0,0:13:09.23,0:13:10.74,Default,,0000,0000,0000,,Artık buna gülüyoruz. Dialogue: 0,0:13:11.81,0:13:13.83,Default,,0000,0000,0000,,Gülüyoruz çünkü biliyoruz ki\Nkalp bir kastan oluşuyor. Dialogue: 0,0:13:13.83,0:13:16.61,Default,,0000,0000,0000,,Fakat yüzlerce yıldır ya da onlarca yıldır\Nşöyle sözler söylendi; Dialogue: 0,0:13:17.24,0:13:19.42,Default,,0000,0000,0000,,"Ona kalbimi verdim. Kalbimi kazandı.\NKalbimi çok kırdı." Dialogue: 0,0:13:19.42,0:13:21.35,Default,,0000,0000,0000,,Bunun bir duygu olduğunu düşündük Dialogue: 0,0:13:21.35,0:13:24.62,Default,,0000,0000,0000,,ve düşündük ki kalp nakli yapılınca \Nduygular da nakil oluyor. Hayır. Dialogue: 0,0:13:26.20,0:13:28.02,Default,,0000,0000,0000,,Peki beyine ne oluyor? Dialogue: 0,0:13:28.68,0:13:31.12,Default,,0000,0000,0000,,Bu deneyin iki olası sonucu var. Dialogue: 0,0:13:31.96,0:13:35.44,Default,,0000,0000,0000,,Eğer bunun yapıldığı\Nyeni ve canlı bir fareyi alır Dialogue: 0,0:13:35.99,0:13:38.02,Default,,0000,0000,0000,,ve ona baktığınızda, göreceğiniz şey Dialogue: 0,0:13:38.05,0:13:40.40,Default,,0000,0000,0000,,bomboş yeni bir beyne mi olacak? Dialogue: 0,0:13:41.22,0:13:43.66,Default,,0000,0000,0000,,Ve bunun sonuçları olacak mı? Dialogue: 0,0:13:45.25,0:13:46.64,Default,,0000,0000,0000,,İkinci seçenek: Dialogue: 0,0:13:46.71,0:13:49.25,Default,,0000,0000,0000,,Yeni fare Minnie Mouse'u hatırlıyor. Dialogue: 0,0:13:49.91,0:13:51.91,Default,,0000,0000,0000,,Nelerden korktuğunu hatırlıyor, Dialogue: 0,0:13:51.91,0:13:53.79,Default,,0000,0000,0000,,labirenti nasıl geçtiğini hatırlıyor. Dialogue: 0,0:13:53.79,0:13:56.38,Default,,0000,0000,0000,,Olur da bu gerçekleşirse Dialogue: 0,0:13:56.38,0:14:00.14,Default,,0000,0000,0000,,o zaman hafızayı ve bilinci de\Naktarabilirsiniz. Dialogue: 0,0:14:01.14,0:14:03.68,Default,,0000,0000,0000,,Ve asıl ilginç soruya ise, Dialogue: 0,0:14:03.68,0:14:07.47,Default,,0000,0000,0000,,bunları nakil ettiğinizde,\Nnöron-sinaps mekanizması da Dialogue: 0,0:14:07.47,0:14:08.96,Default,,0000,0000,0000,,var olacak mı? Dialogue: 0,0:14:09.48,0:14:12.35,Default,,0000,0000,0000,,Ya da bilinci uzun bir zaman yaşatabilecek Dialogue: 0,0:14:12.35,0:14:13.71,Default,,0000,0000,0000,,çok farklı, Dialogue: 0,0:14:14.08,0:14:15.34,Default,,0000,0000,0000,,uzayda dayanabilen Dialogue: 0,0:14:15.34,0:14:17.31,Default,,0000,0000,0000,,10 binlerce yıl yaşayabilen, Dialogue: 0,0:14:17.33,0:14:19.30,Default,,0000,0000,0000,,vücudu tamamıyla değiştirebilen Dialogue: 0,0:14:19.32,0:14:23.60,Default,,0000,0000,0000,,bir şeye aktarabilir misiniz? Dialogue: 0,0:14:26.26,0:14:28.33,Default,,0000,0000,0000,,Gelin şimdi ilk soruya geri dönelim: Dialogue: 0,0:14:28.58,0:14:30.82,Default,,0000,0000,0000,,Neden bunu yapmak isteyesiniz? Dialogue: 0,0:14:32.17,0:14:33.24,Default,,0000,0000,0000,,Nedenini söyleyeyim. Dialogue: 0,0:14:33.24,0:14:35.16,Default,,0000,0000,0000,,Çünkü nihai özçekim işte bu. Dialogue: 0,0:14:36.35,0:14:38.52,Default,,0000,0000,0000,,(Gülüşmeler) Dialogue: 0,0:14:38.52,0:14:41.40,Default,,0000,0000,0000,,Bu fotoğraf dokuz buçuk milyar kilometre\Nuzaktan çekildi, Dialogue: 0,0:14:42.18,0:14:43.87,Default,,0000,0000,0000,,işte dünya bu. Dialogue: 0,0:14:44.82,0:14:46.27,Default,,0000,0000,0000,,Hepimiz buyuz. Dialogue: 0,0:14:47.21,0:14:50.95,Default,,0000,0000,0000,,Olur da bu küçük şey yok olursa,\Ntüm insanlık da yok olur. Dialogue: 0,0:14:52.40,0:14:54.86,Default,,0000,0000,0000,,İnsan vücudunu geliştirmek\Nistemenin sebebi Dialogue: 0,0:14:54.86,0:14:56.22,Default,,0000,0000,0000,,nihayet, Dialogue: 0,0:14:56.22,0:14:58.43,Default,,0000,0000,0000,,işte bu biziz, bu da Dialogue: 0,0:14:58.43,0:15:00.61,Default,,0000,0000,0000,,ve bu da biziz diyecek\Nbir fotoğrafa sahip olmak. Dialogue: 0,0:15:00.61,0:15:04.37,Default,,0000,0000,0000,,Çünkü insanlığın uzun süre\Nvar olmasının yolu bu. Dialogue: 0,0:15:05.60,0:15:07.74,Default,,0000,0000,0000,,Artık şunu anlıyoruz ki Dialogue: 0,0:15:07.76,0:15:11.64,Default,,0000,0000,0000,,asıl insan bedeninin \Ngeliştirmemek etik değil. Dialogue: 0,0:15:11.65,0:15:14.46,Default,,0000,0000,0000,,Korkutucu ve ne kadar zor olsa da, Dialogue: 0,0:15:14.88,0:15:18.39,Default,,0000,0000,0000,,bizim şu anda hayal dahi edemediğimiz Dialogue: 0,0:15:18.39,0:15:21.34,Default,,0000,0000,0000,,yerler keşfetmemizi\Nve oralarda yaşamamızı sağlayacak. Dialogue: 0,0:15:21.40,0:15:25.40,Default,,0000,0000,0000,,Ve bir gün büyük, büyük, büyük\Ntorunlarımız oralarda yaşayacak. Dialogue: 0,0:15:25.43,0:15:26.77,Default,,0000,0000,0000,,Çok teşekkür ederim. Dialogue: 0,0:15:26.77,0:15:31.35,Default,,0000,0000,0000,,(Alkışlar)