1
00:00:09,191 --> 00:00:10,823
Co to za dźwięk?

2
00:00:10,823 --> 00:00:12,435
Zależnie od tego, kogo zapytasz,

3
00:00:12,435 --> 00:00:16,528
trzask wyskakujących stawów
to słodki dźwięk ulgi

4
00:00:16,528 --> 00:00:19,999
albo dźwięk obrzydliwego nawyku.

5
00:00:19,999 --> 00:00:22,178
A tak naprawdę, co to za dźwięk?

6
00:00:22,178 --> 00:00:27,295
Dlaczego zginanie stawów
powoduje, że wydają taki dźwięk?

7
00:00:27,295 --> 00:00:29,978
Naukowcy zaoferowali kilka wyjaśnień,

8
00:00:29,978 --> 00:00:32,301
jak gwałtowne rozciąganie więzadeł,

9
00:00:32,301 --> 00:00:36,956
a w ciężki przypadkach
ocierające się kości.

10
00:00:36,956 --> 00:00:39,366
Najpowszechniejsze tłumaczenie dźwięku,

11
00:00:39,366 --> 00:00:42,129
jaki wydają trzaskające stawy,

12
00:00:42,129 --> 00:00:45,358
to obecność bąbelków.

13
00:00:45,358 --> 00:00:48,937
Stawy w palcach najłatwiej złamać,

14
00:00:48,937 --> 00:00:53,874
ale można też złamać stawy
między kręgami szyi i pleców,

15
00:00:53,874 --> 00:00:58,367
a także bioder, nadgarstków, 
ramion i tak dalej.

16
00:00:58,367 --> 00:01:01,006
Wszystkie stawy powstały z błony maziowej

17
00:01:01,006 --> 00:01:03,672
i są najbardziej elastyczne w organizmie.

18
00:01:03,672 --> 00:01:07,399
Przestrzeń między dwiema kośćmi
jest wypełniona lepką cieczą,

19
00:01:07,399 --> 00:01:11,858
płynem maziowym, zawierającym 
długie, smarowne cząsteczki,

20
00:01:11,858 --> 00:01:15,489
takie jak kwas hialuronowy i lubrycyna.

21
00:01:15,489 --> 00:01:18,985
Płyn maziowy przypomina żółtko jajka

22
00:01:18,985 --> 00:01:21,938
i jego najważniejszym celem
jest amortyzacja kości

23
00:01:21,938 --> 00:01:24,679
i pomoc w poruszaniu względem siebie.

24
00:01:24,679 --> 00:01:26,885
Zawiera on również komórki fagocytarne,

25
00:01:26,885 --> 00:01:32,379
które pomagają oczyścić kości i chrząstki
z zanieczyszczeń zgromadzonych w stawie.

26
00:01:32,379 --> 00:01:34,944
Jest to ważne dla trzaskania,

27
00:01:34,944 --> 00:01:37,129
bo tak jak inne płyny w organizmie

28
00:01:37,129 --> 00:01:41,143
zawiera wiele rozpuszczonych molekuł gazu.

29
00:01:41,143 --> 00:01:44,517
Trzaskacze wiedzą,
że aby osiągnąć porządny trzask,

30
00:01:44,517 --> 00:01:48,107
trzeba rozciągnąć staw dalej, niż zwykle,

31
00:01:48,107 --> 00:01:51,148
na przykład przez wygięcie placów w tył.

32
00:01:51,148 --> 00:01:54,077
Kości oddalą się wtedy od siebie.

33
00:01:54,077 --> 00:01:56,486
Robi się między nimi więcej miejsca,

34
00:01:56,486 --> 00:01:59,981
ale ilość płynu maziowego jest stała.

35
00:01:59,981 --> 00:02:02,069
To tworzy strefę niskiego ciśnienia,

36
00:02:02,069 --> 00:02:06,506
która wyciska rozpuszczone gazy z płynu,

37
00:02:06,506 --> 00:02:09,287
tak jak dwutlenek węgla
uciekający z napoju gazowanego,

38
00:02:09,287 --> 00:02:11,481
kiedy otworzysz butelkę.

39
00:02:11,481 --> 00:02:17,258
Uciekające gazy tworzą w stawach 
bąbelki z charakterystycznym dźwiękiem.

40
00:02:17,258 --> 00:02:19,454
Ale bąbelki nie wytrzymują długo.

41
00:02:19,454 --> 00:02:23,938
Pękają pod ciśnieniem 
otaczającego je płynu.

42
00:02:23,938 --> 00:02:27,636
Pęcherzyki gazów
rozpraszają się po jamie maziowej

43
00:02:27,636 --> 00:02:32,853
i powoli rozpuszczają się w płynie
w ciągu około dwudziestu minut,

44
00:02:32,853 --> 00:02:37,041
przez co chwilę trwa, zanim możesz
znowu trzasnąć tym samym stawem.

45
00:02:37,041 --> 00:02:40,762
Niektórzy naukowcy uważają,
że mogą być nawet dwa trzaski.

46
00:02:40,762 --> 00:02:45,003
Pierwszy przy powstawaniu bąbelka,
drugi przy jego wybuchu.

47
00:02:45,003 --> 00:02:47,532
Trzaskanie stawami chwilowo je powiększa,

48
00:02:47,532 --> 00:02:51,815
przez co trzaski kciuka, szyi i pleców

49
00:02:51,815 --> 00:02:56,191
mogą powodować, że stawy
staną się elastyczniejsze i luźne.

50
00:02:56,191 --> 00:03:00,783
Być może słyszałeś krewnego czy kolegi,

51
00:03:00,783 --> 00:03:04,590
że trzaskanie stawami powoduje artretyzm.

52
00:03:04,590 --> 00:03:08,229
Doktor Donald Unger też to usłyszał.

53
00:03:08,229 --> 00:03:11,529
Postanowił więc obalić
twierdzenie swojej matki.

54
00:03:11,529 --> 00:03:17,736
Strzelał palcami lewej ręki przez 50 lat,

55
00:03:17,736 --> 00:03:20,690
a prawą nie strzelał w ogóle.

56
00:03:20,690 --> 00:03:27,402
36 500 strzałów później
obie ręce były wolne od artretyzmu.

57
00:03:27,402 --> 00:03:30,369
Za ten bezinteresowny czyn oddania nauce

58
00:03:30,369 --> 00:03:33,505
Dr. Unger otrzymał Antynobla,

59
00:03:33,505 --> 00:03:37,305
parodię Nagrody Nobla,
nagradzającą odjechane,

60
00:03:37,305 --> 00:03:41,729
ale dziwnie fascynujące odkrycia naukowe.

61
00:03:41,729 --> 00:03:44,211
Unger napisał, że te wyniki

62
00:03:44,211 --> 00:03:47,211
powinny nakłonić do badania 
innych rodzicielskich wierzeń,

63
00:03:47,211 --> 00:03:50,007
takich jak zalety jedzenia szpinaku.

64
00:03:50,007 --> 00:03:51,901
Na razie jeszcze nic nie wiadomo.

65
00:03:51,901 --> 00:03:53,478
Co do pstrykania palcami,

66
00:03:53,478 --> 00:03:56,532
pewne badanie sugeruje,
że każde trzaśnięcie stawem

67
00:03:56,532 --> 00:03:59,561
i pęknięcie bąbelków
może powodować opuchliznę

68
00:03:59,561 --> 00:04:01,282
i osłabia uścisk.

69
00:04:01,282 --> 00:04:04,692
Jednak największym 
udowodnionym zagrożeniem

70
00:04:04,692 --> 00:04:07,742
są ludzie, których irytujesz.