WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:03.216
Jestem grafikiem, porządkuję informacje.

00:00:03.216 --> 00:00:05.959
Zajmuję się rozumieniem rzeczy,

00:00:05.959 --> 00:00:09.803
które często nie mają wiele sensu.

NOTE Paragraph

00:00:09.803 --> 00:00:12.036
Mój ojciec tego pewnie nie rozumie.

00:00:12.036 --> 00:00:13.726
Mój ojciec tego pewnie nie rozumie.

00:00:13.726 --> 00:00:16.003
Pochodzi z rodziny farmerów,

00:00:16.003 --> 00:00:19.127
mniejszości etnicznej zwanej Pontami.

00:00:19.127 --> 00:00:23.513
Żyli w Azji mniejszej i uciekli do Grecji

00:00:23.513 --> 00:00:25.983
po masakrze przed 100 laty.

00:00:25.983 --> 00:00:28.908
Od tego czasu emigracja stała się

00:00:28.908 --> 00:00:30.497
naszym motywem rodzinnym.

00:00:30.497 --> 00:00:34.944
Ojciec studiował i ożenił się w Niemczech,

00:00:34.944 --> 00:00:39.208
stąd też mój mózg jest w połowie niemiecki,

00:00:39.208 --> 00:00:41.484
analitycznie myślący,

00:00:41.484 --> 00:00:44.859
a także trochę dziwny.

00:00:44.859 --> 00:00:47.971
W obu krajach czułem się obco,

00:00:47.971 --> 00:00:50.509
co ułatwiło mi emigrację,

00:00:50.509 --> 00:00:55.384
zgodnie z rodzinną tradycją.

NOTE Paragraph

00:00:55.384 --> 00:00:57.721
Na co dzień podróżujemy w obrębie miasta,

00:00:57.721 --> 00:01:01.359
a przemieszczanie się w znajomym mieście

00:01:01.359 --> 00:01:04.359
z punktu A do B,

00:01:04.359 --> 00:01:07.784
wydaje się proste.

00:01:07.784 --> 00:01:11.534
Pytanie brzmi: dlaczego?

00:01:11.534 --> 00:01:14.058
Skąd wiemy, dokąd zmierzamy?

NOTE Paragraph

00:01:14.058 --> 00:01:16.242
12 lat temu zawinąłem

00:01:16.242 --> 00:01:19.898
do portu w Dublinie.

00:01:19.898 --> 00:01:23.389
Pewnie też doświadczyliście takiego uczucia,

00:01:23.389 --> 00:01:27.110
kiedy po przyjeździe do nowego miasta,

00:01:27.110 --> 00:01:29.479
mózg stara się je ogarnąć.

00:01:29.479 --> 00:01:32.535
Po znalezieniu bazy, nowego domu,

00:01:32.535 --> 00:01:37.135
tworzymy wirtualną mapę nowego środowiska.

00:01:37.135 --> 00:01:39.935
Wszystkie zwierzęta to robią,

00:01:39.935 --> 00:01:42.911
Wszystkie zwierzęta to robią,

00:01:42.911 --> 00:01:45.948
każde w nieco inny sposób.

00:01:45.948 --> 00:01:48.724
Nie zaznaczamy terytorium zapachem, jak psy,

00:01:48.724 --> 00:01:51.898
Nie zaznaczamy terytorium zapachem, jak psy,

00:01:51.898 --> 00:01:57.474
ani nie używamy echolokacji, jak nietoperze.

00:01:57.474 --> 00:01:58.989
Choć kto wie,

00:01:58.989 --> 00:02:04.211
szalona noc może skończyć się różnie. 
(Śmiech)

NOTE Paragraph

00:02:04.211 --> 00:02:08.075
Używamy innych metod.

00:02:08.075 --> 00:02:10.933
Po pierwsze, poruszamy się wzdłuż linii ciągłych.

00:02:10.933 --> 00:02:14.462
Zwykle to główna ulica

00:02:14.462 --> 00:02:17.225
staje się centrum naszej mapy.

00:02:17.225 --> 00:02:19.625
Umysł woli postrzegać każdą ulicę jako linię prostą

00:02:19.625 --> 00:02:22.753
Umysł woli postrzegać każdą ulicę jako linię prostą

00:02:22.753 --> 00:02:27.037
i ignoruje wszelkie zakręty na jej długości.

00:02:27.037 --> 00:02:29.588
Każdy skręt w boczną ulicę

00:02:29.588 --> 00:02:34.300
umysł postrzega jako kąt prosty,

00:02:34.300 --> 00:02:37.001
co może być zabawne w mieście,

00:02:37.001 --> 00:02:41.514
które rozplanowane jest na innym kształcie,

00:02:41.514 --> 00:02:44.636
na przykład koła.

00:02:44.636 --> 00:02:46.494
Wiecie o czym mówię?

00:02:46.494 --> 00:02:49.763
Z ulicy, z której widać

00:02:49.763 --> 00:02:53.383
plac katedralny chcesz dostać się na inną

00:02:53.383 --> 00:02:57.026
z podobnym widokiem.

00:02:57.026 --> 00:03:02.252
Wewnętrzna mapa powie ci, żeby wrócić

00:03:02.252 --> 00:03:04.956
na plac główny,

00:03:04.956 --> 00:03:08.041
skręcić pod kątem prostym w następną ulicę.

00:03:08.041 --> 00:03:10.318
Ale równie dobrze

00:03:10.318 --> 00:03:14.924
możesz odkryć, że te dwa miejsca,

00:03:14.924 --> 00:03:17.780
oddzielone były jednym budynkiem.

00:03:17.780 --> 00:03:20.125
Zawsze wydaje mi się,

00:03:20.125 --> 00:03:24.786
jakbym odkrył portal między dwoma wymiarami.

NOTE Paragraph

00:03:24.786 --> 00:03:28.031
Poruszamy się wzdłuż linii prostych,

00:03:28.031 --> 00:03:33.031
nasz umysł prostuje ulice

00:03:33.031 --> 00:03:34.609
i wszystkie zakręty widzi jako kąty proste.

NOTE Paragraph

00:03:34.609 --> 00:03:37.460
Po drugie przywiązujemy znaczenia

00:03:37.460 --> 00:03:41.956
i emocje do obiektów,

00:03:41.956 --> 00:03:44.571
które widzimy wzdłuż tych linii.

00:03:44.571 --> 00:03:48.908
Starsza pani w irlandzkiej wiosce

00:03:48.908 --> 00:03:52.832
spytana o drogę, nie oszczędzi historii

00:03:52.832 --> 00:03:56.793
o wszystkich okolicznych obiektach.

00:03:56.793 --> 00:04:00.023
Opowie o pubie, gdzie pracowała jej siostra,

00:04:00.023 --> 00:04:03.306
o kościele, w którym wyszła za mąż.

00:04:03.306 --> 00:04:07.482
Swoje mapy wypełniamy takimi znaczeniami.

00:04:07.482 --> 00:04:10.659
Doszukujemy się wzorów

00:04:10.659 --> 00:04:13.344
i zaczynamy je rozpoznawać

00:04:13.344 --> 00:04:16.468
w powiązaniu z własnymi doświadczeniami.

00:04:16.468 --> 00:04:19.385
Abstrahujemy je w symbole.

00:04:19.385 --> 00:04:22.281
Każdy z nas potrafi

00:04:22.281 --> 00:04:25.257
odkodować taki symbol. (Śmiech)

00:04:25.257 --> 00:04:28.518
Każdy z nas nie tylko rozumie wewnętrzną mapę,

00:04:28.518 --> 00:04:32.356
Każdy z nas nie tylko rozumie wewnętrzną mapę,

00:04:32.356 --> 00:04:35.955
ale także potrafi ją stworzyć.

00:04:35.955 --> 00:04:38.894
Wyjaśniając, jak się dostać do waszego domu,

00:04:38.894 --> 00:04:41.794
łapiemy serwetkę,

00:04:41.794 --> 00:04:46.319
i tworzymy idealny przykład komunikacji graficznej.

00:04:46.319 --> 00:04:50.066
Linie proste.

00:04:50.066 --> 00:04:52.532
Kąty proste.

00:04:52.532 --> 00:04:54.629
Czasem jakieś symbole.

00:04:54.629 --> 00:04:58.307
Przyglądając się rysunkowi zauważycie,

00:04:58.307 --> 00:05:03.507
że nie przypomina rzeczywistej mapy.

00:05:03.507 --> 00:05:05.820
Po nałożeniu jej na wasz rysunek okaże się,

00:05:05.820 --> 00:05:09.395
że ulice i odległości

00:05:09.395 --> 00:05:12.870
są zupełnie inne.

00:05:12.870 --> 00:05:14.761
Wasz rysunek

00:05:14.761 --> 00:05:18.860
jest schematyczny, jak diagram.

00:05:18.860 --> 00:05:23.275
To kod z linii, kropek i liter,

00:05:23.275 --> 00:05:26.369
napisany językiem naszych mózgów.

NOTE Paragraph

00:05:26.369 --> 00:05:31.424
Nic dziwnego, że ikona grafiki informacyjnej XX w.,

00:05:31.424 --> 00:05:36.128
szczyt skutecznego przedstawienia drogi od A do B,

00:05:36.128 --> 00:05:39.624
czyli mapa londyńskiego metra,

00:05:39.624 --> 00:05:44.387
to nie projekt planisty miast ani kartografa,

00:05:44.387 --> 00:05:48.625
tylko rysownika technicznego.

00:05:48.625 --> 00:05:52.652
W latach 30. Henry Beck

00:05:52.652 --> 00:05:56.904
dzięki metodzie schematycznego projektowania

00:05:56.904 --> 00:06:01.089
na zawsze zmienił projekt map transportu miejskiego.

00:06:01.089 --> 00:06:04.639
Kluczem do sukcesu tej mapy

00:06:04.639 --> 00:06:08.951
jest pominięcie mniej ważnych informacji

00:06:08.951 --> 00:06:11.442
i maksymalne uproszczenie.

00:06:11.442 --> 00:06:15.720
Proste ulice, kąty 90 i 45 stopni

00:06:15.720 --> 00:06:21.546
a także ogromne zniekształcenia geograficzne.

00:06:21.546 --> 00:06:25.816
Rzeczywiste lokalizacje tych stacji

00:06:25.816 --> 00:06:28.453
są zupełnie inne,

00:06:28.453 --> 00:06:32.867
ale przejrzystość mapy jest zachowana.

00:06:32.867 --> 00:06:36.092
Według mapy, by dostać się ze stacji Regent's Park

00:06:36.092 --> 00:06:39.407
na Great Portland Street,

00:06:39.407 --> 00:06:44.299
trzeba jechać na Baker Street i się przesiąść.

00:06:44.299 --> 00:06:47.664
Ale nie widać, że te dwie stacje

00:06:47.664 --> 00:06:50.738
dzieli zaledwie 100 metrów.

NOTE Paragraph

00:06:50.738 --> 00:06:53.863
Skoro już o tym mowa,

00:06:53.863 --> 00:06:56.377
transport w Dublinie

00:06:56.377 --> 00:07:00.663
to delikatna sprawa. (Śmiech)

00:07:00.663 --> 00:07:04.152
W skrócie, miejscowy system autobusowy

00:07:04.152 --> 00:07:07.061
rozrastał się wraz z miastem.

00:07:07.061 --> 00:07:10.826
Kiedy dodawano nowe dzielnice,

00:07:10.826 --> 00:07:13.138
dodawano też nowy autobus,

00:07:13.138 --> 00:07:17.108
prowadzący z danego miejsca do centrum.

00:07:17.108 --> 00:07:21.793
Dojeżdżając do centrum,

00:07:21.793 --> 00:07:24.714
spotykają się wszystkie

00:07:24.714 --> 00:07:27.652
na tej samej ulicy.

NOTE Paragraph

00:07:27.652 --> 00:07:30.776
Kiedy tu przypłynąłem 12 lat temu

00:07:30.776 --> 00:07:34.427
starałem się to pojąć,

00:07:34.427 --> 00:07:39.901
bo na piechotę nie da się daleko zajść.

00:07:39.901 --> 00:07:44.653
Badając obcy system komunikacji miejskiej

00:07:44.653 --> 00:07:47.753
tak samo tworzymy w mózgu

00:07:47.753 --> 00:07:50.752
wirtualną mapę.

00:07:50.752 --> 00:07:55.866
Wybieramy szybką trasę transportu,

00:07:55.866 --> 00:07:59.945
którą w głowie postrzegamy jako linię prostą,

00:07:59.945 --> 00:08:02.966
naszyjnik z przystankami

00:08:02.966 --> 00:08:07.239
ułożonymi równiutko wzdłuż linii.

00:08:07.239 --> 00:08:12.206
Dopiero potem odkrywamy inne autobusy,

00:08:12.206 --> 00:08:16.530
które wypełniają transportowe luki,

00:08:16.530 --> 00:08:21.098
niczym tajne przejścia.

00:08:21.098 --> 00:08:24.753
Kiedy przyjechałem

00:08:24.753 --> 00:08:28.040
starałem się rozwiązać zagadkę tego systemu

00:08:28.040 --> 00:08:31.152
z pomocą różnych broszur, jak te. (Śmiech)

00:08:31.152 --> 00:08:36.990
z pomocą różnych broszur, jak te. (Śmiech)

00:08:36.990 --> 00:08:40.493
Nie były zniekształcone geograficznie.

00:08:40.493 --> 00:08:44.778
Pominięto na nich wiele informacji,

00:08:44.778 --> 00:08:48.866
ale nie te, które należało.

00:08:48.866 --> 00:08:53.504
Brakowało tras autobusowych,

00:08:53.504 --> 00:08:59.459
przystanki nie miały nazw.

00:08:59.459 --> 00:09:03.648
Kiedy skończyłem projekt,

00:09:03.648 --> 00:09:10.361
mapy się znacznie poprawiły,

00:09:10.361 --> 00:09:13.518
choć nadal nie ma nazw i szlaków.

NOTE Paragraph

00:09:13.518 --> 00:09:19.486
Jako naiwny pół-Niemiec postanowiłem

00:09:19.486 --> 00:09:21.988
stworzyć własną mapę.

00:09:21.988 --> 00:09:24.756
Zbadałem trasy autobusów

00:09:24.756 --> 00:09:28.072
prowadzące przez miasto,

00:09:28.072 --> 00:09:32.063
przedstawiając każdy autobus jako oddzielną linię,

00:09:32.063 --> 00:09:35.137
i naniosłem na mapę Dublina.

00:09:35.137 --> 00:09:37.899
W centrum miasta

00:09:37.899 --> 00:09:42.036
zrobiło się istne spaghetti. (Śmiech)

00:09:42.036 --> 00:09:47.950
Żeby to uporządkować postanowiłem zastosować

00:09:47.950 --> 00:09:51.675
projektowanie schematyczne,

00:09:51.675 --> 00:09:54.334
oczyścić korytarze, poszerzyć ulice

00:09:54.334 --> 00:09:57.850
z dużą ilością autobusów,

00:09:57.850 --> 00:10:02.392
zastosować kąty 90 i 45 stopni.

00:10:02.392 --> 00:10:07.214
Mapę transportu w centrum miasta

00:10:07.214 --> 00:10:11.537
zaprojektowałem 5 lat temu.

00:10:11.537 --> 00:10:14.029
Zbliżę, przyjrzyjcie się

00:10:14.029 --> 00:10:18.383
nabrzeżom i Westmoreland Street. (Śmiech)

00:10:18.383 --> 00:10:26.793
Z dumą powiem...(Brawa)

00:10:26.793 --> 00:10:31.081
...że jako mapa komunikacji miejskiej,

00:10:31.081 --> 00:10:36.865
ten diagram to porażka. (Śmiech)

00:10:36.865 --> 00:10:38.924
Jednak dobrze oddaje,

00:10:38.924 --> 00:10:41.977
Jednak dobrze oddaje,

00:10:41.977 --> 00:10:46.165
jak bardzo zatkane było centrum miasta.

NOTE Paragraph

00:10:46.165 --> 00:10:49.100
Może jestem staromodny, ale uważam,

00:10:49.100 --> 00:10:52.528
że na mapie

00:10:52.528 --> 00:10:54.304
powinny być linie,

00:10:54.304 --> 00:10:57.915
wstążki, przeplatające się przez miasto.

00:10:57.915 --> 00:11:00.675
wstążki, przeplatające się przez miasto.

00:11:00.675 --> 00:11:04.571
Moja grecka połowa czuje,

00:11:04.571 --> 00:11:09.103
że bez linii dostajemy labirynt Minotaura

00:11:09.103 --> 00:11:12.285
bez nici Ariadny.

00:11:12.285 --> 00:11:16.391
Wynikiem moich dochodzeń,

00:11:16.391 --> 00:11:19.897
kwestionariuszy, badań,

00:11:19.897 --> 00:11:24.943
studiowania map, było odkrycie,

00:11:24.943 --> 00:11:28.019
że większość niedociągnięć systemu komunikacji

00:11:28.019 --> 00:11:30.729
wynikało z braku prostej

00:11:30.729 --> 00:11:33.003
i przejrzystej mapy,

00:11:33.003 --> 00:11:36.442
która jest kluczem do zrozumienia

00:11:36.442 --> 00:11:39.940
transportu publicznego,

00:11:39.940 --> 00:11:42.405
a także do przedstawienia go

00:11:42.405 --> 00:11:46.155
w sposób czytelny wizualnie.

NOTE Paragraph

00:11:46.155 --> 00:11:49.805
Wraz z inżynierem Jamesem Leahym,

00:11:49.805 --> 00:11:53.430
magistrem w dziedzinie zrównoważonego rozwoju

00:11:53.430 --> 00:11:56.993
z Politechniki Dublińskiej,

00:11:56.993 --> 00:12:00.919
stworzyliśmy uproszczony model sieci transportu,

00:12:00.919 --> 00:12:04.356
który mogłem potem przedstawić wizualnie.

NOTE Paragraph

00:12:04.356 --> 00:12:06.471
Przez miasto

00:12:06.471 --> 00:12:11.156
poprowadziliśmy trasy szybkiego transportu,

00:12:11.156 --> 00:12:15.805
które rozciągnęliśmy też na przedmieścia.

00:12:15.805 --> 00:12:18.543
Szybkiego, bo chcieliśmy by obsługiwały je

00:12:18.543 --> 00:12:21.969
szybkie środki komunikacji miejskiej.

00:12:21.969 --> 00:12:24.912
Wysokiej jakości i pojemności pojazdy

00:12:24.912 --> 00:12:28.442
miałyby oddzielne pasy ruchu.

00:12:28.442 --> 00:12:31.338
James wolał autobusy,

00:12:31.338 --> 00:12:34.368
a nie kolejkę.

00:12:34.368 --> 00:12:38.458
Dla mnie ważne było,

00:12:38.458 --> 00:12:44.506
by wyraźnie różniły się od lokalnych autobusów.

00:12:44.506 --> 00:12:47.749
Pozbyliśmy się linii,

00:12:47.749 --> 00:12:50.956
które poruszały się tymi samymi trasami,

00:12:50.956 --> 00:12:54.455
i wypełniliśmy luki na przedmieściach.

00:12:54.455 --> 00:12:57.618
Jeśli na podmiejskiej ulicy jeździł dawniej autobus,

00:12:57.618 --> 00:13:00.581
zostawialiśmy go tam, z tą różnicą,

00:13:00.581 --> 00:13:05.144
że teraz nie jechał już do centrum,

00:13:05.144 --> 00:13:08.626
tylko do najbliższej linii szybkiego transportu,

00:13:08.626 --> 00:13:10.570
jednej z tych grubych linii na mapie.

00:13:10.570 --> 00:13:13.959
Po paru miesiącach pracy

00:13:13.959 --> 00:13:17.001
i kilku kłótniach z dziewczyną

00:13:17.001 --> 00:13:20.294
o walające się po domu mapy,

00:13:20.294 --> 00:13:22.894
powstała ta mapa.

00:13:22.894 --> 00:13:28.007
Mapa Dublina. Powiększę.

00:13:28.007 --> 00:13:31.583
Pokazuje ona tylko szybkie połączenia,

00:13:31.583 --> 00:13:34.869
bez autobusów lokalnych,

00:13:34.869 --> 00:13:38.808
podobnie jak mapa metra w Londynie,

00:13:38.808 --> 00:13:42.152
którą zaadaptowano w wielu dużych miastach.

00:13:42.152 --> 00:13:44.644
To właściwy język

00:13:44.644 --> 00:13:47.513
dla map transportu publicznego.

00:13:47.513 --> 00:13:52.817
Taka uproszczona sieć

00:13:52.817 --> 00:13:55.517
umożliwiła mi zmierzenie się

00:13:55.517 --> 00:13:58.730
z największym wyzwaniem:

00:13:58.730 --> 00:14:02.243
mapą transportu w centrum miasta,

00:14:02.243 --> 00:14:05.517
która pokazywałaby nie tylko trasy szybkiego ruchu,

00:14:05.517 --> 00:14:09.077
ale też autobusy lokalne, ulice itp.

00:14:09.077 --> 00:14:11.253
Mogłaby wyglądać tak. Zbliżę.

00:14:11.253 --> 00:14:14.652
Mogłaby wyglądać tak. Zbliżę.

00:14:14.652 --> 00:14:20.885
Przedstawia ona wszystkie formy transportu,

00:14:20.885 --> 00:14:26.106
autobusy zwykłe, pospieszne, tramwaje itp.

00:14:26.106 --> 00:14:32.429
Każdą trasę przedstawia oddzielna linia.

00:14:32.429 --> 00:14:37.303
Pokazane są wszystkie przystanki i stacje

00:14:37.303 --> 00:14:40.392
wraz z nazwami,

00:14:40.392 --> 00:14:45.079
a nawet boczne ulice,

00:14:45.079 --> 00:14:49.066
w większości także z nazwami

00:14:49.066 --> 00:14:53.378
oraz kilka punktów orientacyjnych

00:14:53.378 --> 00:14:56.192
oznaczonych symbolami,

00:14:56.192 --> 00:14:59.306
lub trójwymiarowymi rysunkami izometrycznymi

00:14:59.306 --> 00:15:00.875
z lotu ptaka.

00:15:00.875 --> 00:15:04.068
Mapa nie jest duża,

00:15:04.068 --> 00:15:07.116
może służyć jako rozkładana mapa podręczna,

00:15:07.116 --> 00:15:10.818
albo wisieć na przystanku autobusowym.

00:15:10.818 --> 00:15:15.318
To przedstawienie transportu

00:15:15.318 --> 00:15:18.483
wyważone między rzeczywistością a uproszczeniem,

00:15:18.483 --> 00:15:24.069
na sposób stosowany przez nasz mózg.

00:15:24.069 --> 00:15:27.517
Linie proste, jasne kąty

00:15:27.517 --> 00:15:29.468
oraz bardzo ważne zniekształcenie geograficzne,

00:15:29.468 --> 00:15:34.648
umożliwiające tworzenie takich map.

00:15:34.648 --> 00:15:36.609
Weźmy dwie trasy biegnące przez miasto,

00:15:36.609 --> 00:15:38.957
Weźmy dwie trasy biegnące przez miasto,

00:15:38.957 --> 00:15:41.105
żółtą i pomarańczową.

00:15:41.105 --> 00:15:44.428
Tak wyglądają na prawdziwej mapie,

00:15:44.428 --> 00:15:48.112
a tak na mojej, zniekształconej i uproszczonej

00:15:48.112 --> 00:15:51.373
mapie transportu.

NOTE Paragraph

00:15:51.373 --> 00:15:54.507
Dobra mapa transportu

00:15:54.507 --> 00:15:56.500
nie trzyma się rzeczywistości,

00:15:56.500 --> 00:15:59.319
ale sposobu działania mózgu.

NOTE Paragraph

00:15:59.319 --> 00:16:02.542
Zareagowano bardzo pozytywnie.

00:16:02.542 --> 00:16:06.166
Cieszyłem się, że moja rodzina w Grecji i Niemczech

00:16:06.166 --> 00:16:09.588
zrozumie może w końcu, czym zarabiam ma życie

00:16:09.588 --> 00:16:15.566
(Śmiech) Dziękuję. (Brawa)