♪ [müzik] ♪
[Alex] Bugün, Esneklik konusunu ve
uygulamalarını
tartışacağız.
İlk önce bir kaç konuyu göreceğiz
çünkü başka konularla bağlantılı.
Dürüst olacağım bu kısım biraz
sıkıcı olacak.
Öğrenmemiz gereken bazı formüller var
nasıl kullanmamız gerektiğini ve nasıl
ezberleyeceğimizi
Ancak uygulamalar gerçekten muhteşem
Dahası esneklik kavramı sürekli karşımıza
çıkacak
Vergi ve sübsaviyonlarda kullanacağız
monopoli konusunda tekrar kullanacağız
Bu ilk seferde iyi öğrenmeniz gereken
temel konulardan bir tanesidir.
Başlayalım
Talep eğrileri aşağı eğimlidir
diğer bir deyişle fiyatlar arttığında
talep edilen miktarı düşer,fiyatlar
düştüğünde
talep edilen miktar artar.
Oldukça basit.
Ancak fiyat değiştiğinde ne kadar
talep edilen miktar değişir?
Fiyat düştüğünde talep edilen miktar
fiyat düşüşünden
daha az mı daha çok mu artar?
Bu esneklik kavramını anlamamıza yardımcı
olacak konseptir.
Temel terminolojisi
Talep eğrisi, fiyat artışı talep edilen
miktarı daha fazla düşürüyorsa esnektir.
Fiyattaki düşüş, talep edilen miktarı daha
fazla düşürüyorsa
bu esnek bir eğridir.
Fiyattaki düşüşe göre miktar daha
fazla artar.
Aynı fiyat artışında miktar daha az veya
aynı oranda fiyat düşüşün
talep edilen miktarı biraz düşürüyorsa
talep eğrisi inelastik
veya az esnek veya esnek değildir.
Talebin esnekliği fiyatın değişmesi
durumunda
miktarın duyarlılığına göre
ölçülecek.
İşte bir örnek
Esnek olmayan bu
talep eğrisiyle başlayalım
Fiyat 40$ seviyesinden 50$ seviyesine
çıktığında
talep edilen miktar 80 birimden 75 birim
gibi fiyata oranla düşük bir
miktarda düştüğünü fark edin.
Şimdi bunu göz önünde bulundurun ---
Bu şekilde
bir taleb eğrisi düşünelim.
Bu şekilde esnek bir talep eğrisine döner.
Şimdi aynı 10$ fiyat yükselişinin
talep edilen miktarı 80 birimden
20 birime düşürdüğünü fark edin.
Esnek talep eğrisinde talep edilen miktar
esnek olmayan talep eğrisi durumuna göre
fiyata daha fazla duyarlılık gösterir.
Talep edilen miktarın fiyata duyarlı
olduğu
talep eğrisine esnek talep denir.
Talep eğrisinde, talep edilen miktar
fiyata
duyarsızsa ve az duyarlıysa
esnek olmayan talep veya daha esnek
olmayan talep
az esnek talep denir.
Önceki diyagramlardan görebileceğiniz gibi
esnek olmayan talep eğrisinin eğimi
daha diktir.
Eğri esnek iken
daha yataydır.
Teknik olarak henüz esneklik kavramını
tanımlamadık
Açıkladığımızda esneklik ile eğimin
aynı şey olmadığını görebileceksiniz.
Ancak birbiriyle bağlantılılar.
Bu dersin amacı basit bir kuralı takip
ederseniz
doğru yolda olursunuz.
Kural, iki doğrusal arz veya talep
eğrisi aynı noktadan çıkan
her miktarda eğri düzdür
yataylık arttıkça esneklik artar.
Sınıfta bir çok kez yapmak zorunda
olacağımız
iki talep eğrisi çizeceğiz.
Aynı noktadan çıktıklarını düşünelim
yatık olan daha esnektir
bu yöntem işe yarar.
Talep eğrisinin ne kadar esnek olduğunu
belirleyen etkenler nelerdir?
İlk belirleyici etken
ikamedir
Bir dakikaya göreceğimiz gibi ne kadar
ikame
mal varsa o kadar esnek olur eğri.
Birkaç spesifik örnek verebiliriz
ikamelerin sayısıyla alakalı
Zaman-- daha uzun bir zaman dilimi
eğriyi daha esnek yapacaktır.
Mal kategorisi geniş kategoriler
daha az esnek olacaktır.
spesifik kategoriler daha esnek olacaktır
Zorunlu mallar lüx mallara karşı.
Lüx mallar daha esnektir
Alım miktarı -- daha fazla alım miktarları
daha esnektir.
Bunları hızlıca geçiyorum eğer kaçırdıysan
meraklanma
sırasıyla hepsini detaylıca
açıklayacağım
İkamenin varlığı gerçekten eğrinin
ne kadar esnek olduğunu belirleyen
temel bir faktör.
Fikir oldukça kolay
Eğer birçok ikame mal varsa
malın fiyatı arttığında
insanlar bu fiyatı artan mal yerine
ikamelerini tercih ederler.
İkamelerini satın alırlar.
Bu daha çok ikameye sahip olan malın
fiyatı arttığında
miktarının çok daha fazla azalacağını
insanların
ikamelere yöneleceğini söyler.
Diğer taraftan eğer malımız çok az
ikameye sahip olsaydı tüketiciler
fiyat değiştiğinde daha zor
uyarlanabilecekti.
Aslında, az ikame varken fiyat arttığında
tüketiciler diğer malları değiştirebilme
yetisine sahip değildir.
Talep edilen miktar sabit kalır nerdeyse
Birkaç ikame olduğunda talep edilen
miktar o kadar düşmez
Gördüklerimizi birkaç hızlı örnekle
test edelim
Benzin, Brezilya kahvesi, insülin,
Bayer aspirin
Bu mallardan hangisinin talebi esnektir?
Hangisinin talebi esnek değildir?
Benzin ile başlayalım
Benzinin birçok ikamesi mi var
yoksa sadece birkaç tane mi ?
Sadece birkaç tane değil mi?
Yarın benzinin fiyatı artarsa
bir noktadan sonra arabalarımızı
kullanmayı bırakırız değil mi?
Çok fazla ikamesi yok en azından kısa
vadede
Birkaç ikamesinin olması benzinin
esnek olmayan bir talebe sahip
olduğu anlamına gelir
Peki Breziya kahvesi için durum nedir?
Bazı insanlar Brezilya kahvesine bayılır
ancak Etiyopya kahvesi
Meksika kahvesi Guetemala kahvesi gibi
türlerde vardır
Çok fazla ikamesi olduğundan
talebi esnektir
İnsülin, eğer almazsanız ölürsünüz
pek fazla ikamesi yoktur bu yüzden
esnek değildir
Peki Bayer aspirin?
WalMarta giderseniz WalMart
Aspirini bulursunuz
Targeta giderseniz
Aspirini vardır
Her türden asprin vardır.
Aspirinlerin aspirin olduğunu anlarsanız
birçok ikamesi olduğunu göreceksiniz.
Bayer fiyatı çok arttırmaya çalışırsa
Boşver ben ikamelerinden alacağım dersiniz
Bu yüzden talep esnektir
Zaman dilimi malın talep esnekliğini
etkiler
Ve aslında bu temel etkinin bir
uygulamasıdır.
Fiyat arttığında hemen
ikame bulmak zorlaşır
Bu yüzden fiyat artışının hemen
sonrasında talep
oldukça esnek değildir ama zaman geçtikçe
tüketiciler
davranışlarını ayarlayıp ikame
bulabilirler.
Örneğin benzin fiyatı arttığında
biliyoruz ki kısa vadede çok az
ikame var.
Ancak uzun vadede petrol fiyatları kalıcı
olarak
yüksek kalırsa insanların yapacakları
şeyler nelerdir?
Daha küçük arabalar kullanırız,
arabalarımızı mobiletlerle değiştiririz
Örneğin Avrupada onlarca yıldır
vergilerin yüksek olması
nedeniyle mobilet sayısı
daha fazla.
İnsanlar kendilerini ayarlamış.
Uzun vadede, insanlar şehirlerini bile
dizayn
edeceklerdir benzin fiyatları yükseldikçe
daha fazla insan
olduğu için işlerine
yakın yerlerde yaşayacaklardır.
Benzin fiyatları gerçekten düşükse
yayılma daha fazla olacaktır
İnsanlar daha uzakta yaşamaya daha
hevesli olacak
ve büyük yeşilliğe sahip
olacaktır benzin fiyatları yüksek değilse
Zaman dilimi uzadıkça uyarlama becerisi
artar
ikame olanağı artar bu yüzden
talebin esnekliği artar.
Diğer talep esnekliğinin belirleyicisi
temel sorumuz çok mu az mı
sayıda
ikame olduğu sorusuna dayanır
Malın sınıflandırılması
Sınıflandırma genişledikçe ikame bulma
oranı azalır.
Sınıflandırma daraldıkça ikame bulma
oranı artar.
Bunun bir örneğini görmüştük
Bayer Aspirin için daha fazla ikame
olanağı vardı
dar sınıflandırmada,
daha geniş sınıflandırmaya
göre.
Bayer aspirinin fiyatı artarsa
daha fazla ikamesi vardır genel olarak
eğer bütün aspirin fiyatları artarsa
daha az ikame vardır.
Elbette, ibuprofen ve acetaminophen
ve diğerleri
gibi ikameler vardır hala.
Ancak sınıflandırmayı daraltırsak
o kadar ikame olanağı artar ve o
kadar talebin esnekliği artar
Bir diğer örnek yemek talebi
geniş sınıflandırma az esnek
özel bir tip yemek olan marul
talebi göre
Marul dar sınıflandırma.
Bu yüzden marul talebi daha esnek
yemek talebine göre.
Tüketicinin aklındaki malın doğasına ait
düşünce de
esnekliği etkiler
Özellikle malın zorunlu mal mı yoksa
lüks bir mal mı olarak
düşünüldüğü esnekliği etkiler
Bu kategorilerin dışarıda dünyada olduğu
şeklinde bir
düşünceye kapılmayın.Bu
daha çok kişinin damak zevki ile ilgilidir
Örneğin bazı tüketiciler için sabahları
kahve zorunlu
bir maldır.
Bu kahvenin fiyatı çok artsa dahi
tüketici
aynı miktarda kahve tüketmeye
devam edecektir.
Bu yüzden bu tüketiciler esnek olmayan
talebe sahiptir.
Zorunlu olarak düşünülen mallar için talep
esnek değildir.
Aynı mal bir başkasına göre
lüks olabilir.
Arada sırada bir fincan kahve içen biri
fiyat artışı karşısında
Kahve yerine çay içerim veya başka bir
şey içerim demeye
daha yatkındır.
Tüketicilerin malı değerlendirmelerine
bağlıdır.Bu yüzden zorunlu malın
talebi daha inelastiktir.
Lüks malın talebi daha esnektir.
Esnekliği etkileyen son önemli faktör
ürünün tüketici bütçesi
içindeki yeridir.
Eğer satın alınan miktar bütçede
küçük bir yer kaplıyorsa
tüketici fiyatın arttığının farkına
bile varmayabilir
ve eğer farkına varmıyorlarsa
fiyat değişimine
karşılık vermezler.
Diğer taraftan bütçemiz içinde yeri
büyük olan bir malın fiyatı arttığında
tüketici fark eder.
Tüketici otomobil fiyatı arttığında
fark eder
bu büyük bir satın alımdır.
Alışverişin etrafın çok duracaklardır.
Alışverişin bütçe içindeki payı büyük
olunca
büyük bir
pazarlığa girişeceklerdir.
Diğer taraftan kürdan fiyatları çok
arttığında
pek önem atfedilmez.
Tüketici büyük ihtimal fark
etmeyecektir
kürdanın fiyatının 0.5$-1$ çıkmasını.
Bu fiyatta %50 artış demektir
ancak büyük ihtimal markette fark
etmeyeceksin bile bunu
Küçük mallar kısa vadede en azından
esnek değildir
Büyük mallar,bütçenin
büyük kısmını oluşturan
mallar ise tüketiciye göre daha esnektir
fiyat değişimine daha hassastır
Talep esnekliğini belirleyen faktörleri
özetleyelim
Az esnek malların daha az ikamesi vardır,
Kısa vade, daha az zaman vardır zorunlu
malları uyarlamak için ve
bütçenin küçük bir kısmını oluşturur
Bu faktörlerin her biri talep eğrisini
daha az esnek yapar
Daha esnek talep, daha fazla
ikame uzun vade
daha uzun zamanda ayarlama,lüks mal ve
bütçe içinde büyük bir pay anlamına gelir
Bu faktörler talep eğrisini daha esnek
yapar
Eğer bunları ezberlemek zorundaysanız,
önce esnekliğin fiyat değişimi karşısında
talep edilen miktarın duyarlılığı
olduğunu anlayın.Bu sayede bu faktörleri
tekrar oluşturabilirsiniz.
Bu video talebin esnekliği içindi
Sonraki videoda daha yakından teknik
olarak bakacağız
Talep esnekliğini nasıl hesaplayacağımıza
bakacağız
Fiyat ve miktar
rakamları verildiğinde
esnekliği nasıl hesaplayacağız?
Rakam nedir
Ekonomide ustalaşma
yolundasın
pratik sorulara tıkla
veya ilerlemeye hazırsan sonraki
videoya tıkla
♪ [müzik] ♪