[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.80,0:00:02.26,Default,,0000,0000,0000,,Cuộc sống chúng ta lệ thuộc Dialogue: 0,0:00:02.28,0:00:04.04,Default,,0000,0000,0000,,vào một thế giới chúng ta không thấy Dialogue: 0,0:00:04.92,0:00:06.94,Default,,0000,0000,0000,,Thử nghĩ về tuần vừa rồi của bạn xem. Dialogue: 0,0:00:06.96,0:00:10.18,Default,,0000,0000,0000,,Có phải bạn đã xem TV, sử dụng định vị, Dialogue: 0,0:00:10.20,0:00:13.16,Default,,0000,0000,0000,,kiểm tra thời tiết và thậm chí đã\Ncó một bữa ngon lành? Dialogue: 0,0:00:13.72,0:00:16.42,Default,,0000,0000,0000,,Những thứ này diễn ra\Ntrong cuộc sống hàng ngày Dialogue: 0,0:00:16.44,0:00:19.30,Default,,0000,0000,0000,,đều phụ thuộc vào các vệ tinh Dialogue: 0,0:00:19.32,0:00:21.02,Default,,0000,0000,0000,,một cách trực tiếp hay gián tiếp. Dialogue: 0,0:00:21.04,0:00:22.98,Default,,0000,0000,0000,,Trong khi chúng ta không để ý Dialogue: 0,0:00:23.00,0:00:25.54,Default,,0000,0000,0000,,các dịch vụ từ vệ tinh cung cấp, Dialogue: 0,0:00:25.56,0:00:28.38,Default,,0000,0000,0000,,thì thực sự các vệ tinh đó\Nđáng để chúng ta quan tâm Dialogue: 0,0:00:28.40,0:00:30.38,Default,,0000,0000,0000,,khi chúng đang để lại dấu hiệu cuối cùng Dialogue: 0,0:00:30.40,0:00:32.12,Default,,0000,0000,0000,,trên không gian của chúng. Dialogue: 0,0:00:32.72,0:00:36.34,Default,,0000,0000,0000,,Con người trên khắp thế giới\Nsống nhờ vào các vệ tinh mỗi ngày Dialogue: 0,0:00:36.36,0:00:40.42,Default,,0000,0000,0000,,với mục đích thông tin, giải trí\Nvà để giao tiếp. Dialogue: 0,0:00:40.44,0:00:43.30,Default,,0000,0000,0000,,Kể cả việc giám sát\Nnông nghiệp và môi trường, Dialogue: 0,0:00:43.32,0:00:46.38,Default,,0000,0000,0000,,kết nối internet, định hướng. Dialogue: 0,0:00:46.40,0:00:48.10,Default,,0000,0000,0000,,Các vệ tinh thậm chí đóng vai trò Dialogue: 0,0:00:48.12,0:00:51.60,Default,,0000,0000,0000,,trong hoạt động của thị trường\Nnăng lượng và tài chính. Dialogue: 0,0:00:52.12,0:00:54.02,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng những vệ tinh chúng ta phụ thuộc Dialogue: 0,0:00:54.04,0:00:55.70,Default,,0000,0000,0000,,hàng ngày Dialogue: 0,0:00:55.72,0:00:57.38,Default,,0000,0000,0000,,có tuổi thọ nhất định. Dialogue: 0,0:00:57.40,0:00:59.30,Default,,0000,0000,0000,,Chúng có thể cạn kiệt nhiên liệu, Dialogue: 0,0:00:59.32,0:01:00.86,Default,,0000,0000,0000,,chúng có thể gặp sự cố, Dialogue: 0,0:01:00.88,0:01:04.58,Default,,0000,0000,0000,,hoặc chúng chỉ cơ bản hoàn thành xong\Nnhiệm vụ của đời mình. Dialogue: 0,0:01:04.60,0:01:08.74,Default,,0000,0000,0000,,Và lúc này, các vệ tinh\Nthực sự trở thành rác thải vũ trụ, Dialogue: 0,0:01:08.76,0:01:11.08,Default,,0000,0000,0000,,làm hỗn loạn môi trường quỹ đạo. Dialogue: 0,0:01:11.84,0:01:15.46,Default,,0000,0000,0000,,Tưởng tượng bạn đang lái xe trên quốc lộ\Nvào một ngày đẹp trời đầy nắng Dialogue: 0,0:01:15.48,0:01:16.90,Default,,0000,0000,0000,,để làm một công việc vặt. Dialogue: 0,0:01:16.92,0:01:18.58,Default,,0000,0000,0000,,Bạn bật nhạc lớn tiếng, Dialogue: 0,0:01:18.60,0:01:20.06,Default,,0000,0000,0000,,hạ thấp cửa sổ xuống, Dialogue: 0,0:01:20.08,0:01:22.78,Default,,0000,0000,0000,,với những làn gió mát lạnh\Nthổi qua mái tóc. Dialogue: 0,0:01:22.80,0:01:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Tuyệt vời, phải không ? Dialogue: 0,0:01:24.64,0:01:27.02,Default,,0000,0000,0000,,Mọi thứ đều suôn sẻ Dialogue: 0,0:01:27.04,0:01:29.70,Default,,0000,0000,0000,,cho đến khi xe của bạn bất ngờ\N"dở chứng" và dừng lại Dialogue: 0,0:01:29.72,0:01:31.56,Default,,0000,0000,0000,,ngay giữa đường quốc lộ. Dialogue: 0,0:01:32.16,0:01:35.46,Default,,0000,0000,0000,,Và bạn không có sự lựa chọn nào khác\Nngoài việc bỏ chiếc xe ở lại Dialogue: 0,0:01:35.48,0:01:36.92,Default,,0000,0000,0000,,trên đường quốc lộ. Dialogue: 0,0:01:38.20,0:01:39.54,Default,,0000,0000,0000,,Có lẽ bạn may mắn Dialogue: 0,0:01:39.56,0:01:42.46,Default,,0000,0000,0000,,có thể chuyển được chiếc xe vào lề Dialogue: 0,0:01:42.48,0:01:44.62,Default,,0000,0000,0000,,để tránh đường cho các xe khác. Dialogue: 0,0:01:44.64,0:01:45.90,Default,,0000,0000,0000,,Một vài giờ trước, Dialogue: 0,0:01:45.92,0:01:50.40,Default,,0000,0000,0000,,chiếc xe là một bộ máy hữu ích\Nmà bạn phải sử dụng hàng ngày. Dialogue: 0,0:01:51.00,0:01:53.54,Default,,0000,0000,0000,,Giờ đây, nó chỉ là một đống sắt vụn Dialogue: 0,0:01:53.56,0:01:57.24,Default,,0000,0000,0000,,chiếm lĩnh không gian\Ncủa mạng lưới giao thông Dialogue: 0,0:01:57.92,0:02:02.10,Default,,0000,0000,0000,,Và tưởng tượng các con đường quốc tế\Nđều bị quá tải bởi các phương tiện hư hỏng Dialogue: 0,0:02:02.12,0:02:04.98,Default,,0000,0000,0000,,đang chắn đường của các phương tiện khác. Dialogue: 0,0:02:05.00,0:02:07.90,Default,,0000,0000,0000,,và tưởng tượng các mảnh vỡ\Nđang vung vãi khắp nơi Dialogue: 0,0:02:07.92,0:02:10.38,Default,,0000,0000,0000,,Nếu một vụ va chạm xảy ra, Dialogue: 0,0:02:10.40,0:02:12.78,Default,,0000,0000,0000,,thì hàng ngàn mảnh vụn nhỏ hơn Dialogue: 0,0:02:12.80,0:02:14.72,Default,,0000,0000,0000,,sẽ trở thành trở ngại mới. Dialogue: 0,0:02:15.68,0:02:19.26,Default,,0000,0000,0000,,Đây là ví dụ điển hình\Ncủa ngành công nghiệp vũ trụ. Dialogue: 0,0:02:19.28,0:02:21.42,Default,,0000,0000,0000,,Những vệ tinh không còn hoạt động Dialogue: 0,0:02:21.44,0:02:25.26,Default,,0000,0000,0000,,thường bị di rời khỏi quỹ đạo\Ntrong nhiều năm, Dialogue: 0,0:02:25.28,0:02:28.82,Default,,0000,0000,0000,,hoặc chỉ được di dời đi\Nnhư là một giải pháp tạm thời. Dialogue: 0,0:02:28.84,0:02:31.10,Default,,0000,0000,0000,,Và không hề có bất kì\Nluật quốc tế nào về vũ trụ Dialogue: 0,0:02:31.12,0:02:33.76,Default,,0000,0000,0000,,để buộc chúng ta phải dọn dẹp Dialogue: 0,0:02:34.68,0:02:36.94,Default,,0000,0000,0000,,Nên vệ tinh đầu tiên, Sputnik I, Dialogue: 0,0:02:36.96,0:02:39.22,Default,,0000,0000,0000,,được phóng vào năm 1957 Dialogue: 0,0:02:39.24,0:02:42.88,Default,,0000,0000,0000,,và trong năm đó, chỉ có\Ntổng cộng ba vụ phóng Dialogue: 0,0:02:43.52,0:02:47.06,Default,,0000,0000,0000,,các thập kỉ sau, hàng chục nước\Nở trên thế giới Dialogue: 0,0:02:47.08,0:02:50.46,Default,,0000,0000,0000,,đã phóng hơn hàng ngàn\Nvệ tinh vào quỹ đạo Dialogue: 0,0:02:50.48,0:02:54.22,Default,,0000,0000,0000,,và xu hướng này\Nsẽ ngày càng gia tăng trong tương lai Dialogue: 0,0:02:54.24,0:02:56.82,Default,,0000,0000,0000,,đặc biệt nếu bạn nghĩ đến\Nhậu quả của Dialogue: 0,0:02:56.84,0:03:00.44,Default,,0000,0000,0000,,việc phóng hơn 900 chòm sao vệ tinh\N Dialogue: 0,0:03:01.56,0:03:03.62,Default,,0000,0000,0000,,Ta gửi các vệ tinh\Nvào quỹ đạo khác nhau Dialogue: 0,0:03:03.64,0:03:05.70,Default,,0000,0000,0000,,tùy vào mục đích của chúng Dialogue: 0,0:03:05.72,0:03:08.06,Default,,0000,0000,0000,,Nơi phổ biến nhất của vệ tinh Dialogue: 0,0:03:08.08,0:03:09.66,Default,,0000,0000,0000,,là quỹ đạo tầm thấp, Dialogue: 0,0:03:09.68,0:03:11.66,Default,,0000,0000,0000,,có thể chụp ảnh bề mặt trái đất Dialogue: 0,0:03:11.68,0:03:14.08,Default,,0000,0000,0000,,từ độ cao tới 2000km. Dialogue: 0,0:03:14.72,0:03:18.18,Default,,0000,0000,0000,,Các vệ tinh này ảnh hưởng\Nbởi bầu khí quyển trái đất, Dialogue: 0,0:03:18.20,0:03:20.14,Default,,0000,0000,0000,,nên quỹ đạo của chúng dĩ nhiên bị hư hại Dialogue: 0,0:03:20.16,0:03:21.70,Default,,0000,0000,0000,,và cuối cùng là cháy rụi, Dialogue: 0,0:03:21.72,0:03:23.68,Default,,0000,0000,0000,,có lẽ trong vòng vài thập kỉ. Dialogue: 0,0:03:24.44,0:03:26.54,Default,,0000,0000,0000,,Một vị trí phổ biến khác của các vệ tinh Dialogue: 0,0:03:26.56,0:03:28.22,Default,,0000,0000,0000,,là quỹ đạo địa tĩnh Dialogue: 0,0:03:28.24,0:03:30.84,Default,,0000,0000,0000,,với độ cao khoảng 35.000 km Dialogue: 0,0:03:31.32,0:03:35.50,Default,,0000,0000,0000,,Các vệ tinh ở cùng vị trí cao hơn\Ntrái đất khi trái đất xoay, Dialogue: 0,0:03:35.52,0:03:39.80,Default,,0000,0000,0000,,để phục vụ các mục đích như giao tiếp hay\Nphát sóng TV. Dialogue: 0,0:03:40.44,0:03:44.76,Default,,0000,0000,0000,,Các vệ tinh ở quỹ đạo cao như thế này\Ncó thể tồn tại hàng thế kỉ. Dialogue: 0,0:03:45.96,0:03:49.14,Default,,0000,0000,0000,,Và rồi có một quỹ đạo\Nđược gọi là "bãi tha ma" Dialogue: 0,0:03:49.16,0:03:51.78,Default,,0000,0000,0000,,với những vỡ vụn và các vệ tinh bị vứt bỏ Dialogue: 0,0:03:51.80,0:03:54.66,Default,,0000,0000,0000,,nơi các vệ tinh\Nđược chủ ý đưa tới Dialogue: 0,0:03:54.68,0:03:55.90,Default,,0000,0000,0000,,vào cuối đời của chúng Dialogue: 0,0:03:55.92,0:03:59.68,Default,,0000,0000,0000,,để chúng tránh khỏi con đường\Ncủa các quỹ đạo khác Dialogue: 0,0:04:00.80,0:04:05.38,Default,,0000,0000,0000,,Trong số gần 7000 vệ tinh\Nđược phóng kể từ những năm 1950 Dialogue: 0,0:04:05.40,0:04:08.76,Default,,0000,0000,0000,,chỉ có 1 phần 7\Nhiện đang hoạt động, Dialogue: 0,0:04:09.36,0:04:12.26,Default,,0000,0000,0000,,và bên cạnh những vệ tinh\Nkhông còn hoạt động, Dialogue: 0,0:04:12.28,0:04:15.78,Default,,0000,0000,0000,,là hàng trăm ngàn \Nmảnh vụn kích cỡ viên đá Dialogue: 0,0:04:15.80,0:04:18.22,Default,,0000,0000,0000,,và hàng triệu mảnh vụn li ti Dialogue: 0,0:04:18.24,0:04:20.24,Default,,0000,0000,0000,,cũng đang xoay quanh trái đất Dialogue: 0,0:04:20.88,0:04:23.66,Default,,0000,0000,0000,,Các mảnh vụn là mối nguy lớn\Nđến các chuyến bay không gian, Dialogue: 0,0:04:23.68,0:04:27.68,Default,,0000,0000,0000,,cũng như đối với các vệ tinh\Nmà chúng ta sử dụng hàng ngày. Dialogue: 0,0:04:28.52,0:04:31.94,Default,,0000,0000,0000,,Hiện nay, do các mảnh vụn và rác này\Nđang ngày càng nguy hiểm, Dialogue: 0,0:04:31.96,0:04:34.58,Default,,0000,0000,0000,,nên các quốc gia và cộng đồng quốc tế\Nđã và đang nỗ lực Dialogue: 0,0:04:34.60,0:04:36.10,Default,,0000,0000,0000,,đề ra các tiêu chuẩn kỹ thuật Dialogue: 0,0:04:36.12,0:04:39.04,Default,,0000,0000,0000,,giúp chúng ta hạn chế việc \Ngia tăng thêm các mảnh vụn. Dialogue: 0,0:04:39.48,0:04:41.74,Default,,0000,0000,0000,,Vì vậy cũng đã có những đề xuất Dialogue: 0,0:04:41.76,0:04:43.86,Default,,0000,0000,0000,,đối với các vệ tinh bay ở quỹ đạo tầm thấp Dialogue: 0,0:04:43.88,0:04:47.30,Default,,0000,0000,0000,,sẽ bị bắn ra khỏi quỹ đạo\Ntrong vòng 25 năm, Dialogue: 0,0:04:47.32,0:04:49.42,Default,,0000,0000,0000,,nhưng thời gian như vậy vẫn là quá lâu, Dialogue: 0,0:04:49.44,0:04:52.76,Default,,0000,0000,0000,,đặc biệt đối với một vệ tinh\Nđã không hoạt động trong nhiều năm. Dialogue: 0,0:04:53.32,0:04:56.38,Default,,0000,0000,0000,,Và cũng có cả quy định\Ndành cho những vệ tinh chết ở địa tĩnh Dialogue: 0,0:04:56.40,0:04:58.64,Default,,0000,0000,0000,,phải được chuyển ra bãi tha ma. Dialogue: 0,0:04:59.48,0:05:03.18,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng những luật này\Nkhông được ban hành theo luật quốc tế, Dialogue: 0,0:05:03.20,0:05:07.98,Default,,0000,0000,0000,,và hiển nhiên là sẽ được thực hiện theo\Ncơ chế quốc gia. Dialogue: 0,0:05:08.00,0:05:10.46,Default,,0000,0000,0000,,Những quy định này cũng không dài hạn, Dialogue: 0,0:05:10.48,0:05:11.90,Default,,0000,0000,0000,,không chủ động, Dialogue: 0,0:05:11.92,0:05:15.26,Default,,0000,0000,0000,,cũng như không giải quyết\Ncác mảnh vụn đã tồn tại ở đó. Dialogue: 0,0:05:15.28,0:05:19.12,Default,,0000,0000,0000,,Nó chỉ giúp hạn chế\Nsự tạo ra các mảnh vụn trong tương lai Dialogue: 0,0:05:19.68,0:05:22.84,Default,,0000,0000,0000,,Rác thải vũ trụ không phải là vấn đề\Ncá nhân. Dialogue: 0,0:05:23.68,0:05:26.54,Default,,0000,0000,0000,,Và đỉnh Everest thực sự là ví dụ\Nso sánh thú vị Dialogue: 0,0:05:26.56,0:05:29.78,Default,,0000,0000,0000,,hướng tiếp cận mới cách\Nchúng ta tương tác với môi trường, Dialogue: 0,0:05:29.80,0:05:32.10,Default,,0000,0000,0000,,vì nó được trao danh hiệu Dialogue: 0,0:05:32.12,0:05:35.12,Default,,0000,0000,0000,,là bãi rác cao nhất thế giới. Dialogue: 0,0:05:36.04,0:05:39.30,Default,,0000,0000,0000,,Hàng thập kỷ sau các cuộc chinh phục\Nnóc nhà của thế giới, Dialogue: 0,0:05:39.32,0:05:41.58,Default,,0000,0000,0000,,việc hàng tấn rác bị\Nnhững nhà leo núi bỏ lại Dialogue: 0,0:05:41.60,0:05:43.54,Default,,0000,0000,0000,,đã dấy lên quan ngại, Dialogue: 0,0:05:43.56,0:05:46.30,Default,,0000,0000,0000,,và có thể bạn cũng đã nghe tin\Ncó khả năng Dialogue: 0,0:05:46.32,0:05:48.38,Default,,0000,0000,0000,,Nepal sẽ hạn chế số người leo núi Dialogue: 0,0:05:48.40,0:05:51.96,Default,,0000,0000,0000,,bằng việc tăng cường các\Nhình phạt và quy định nghiêm ngặt hơn. Dialogue: 0,0:05:52.60,0:05:55.02,Default,,0000,0000,0000,,Dĩ nhiên, mục tiêu\Nlà để khiến các nhà leo núi Dialogue: 0,0:05:55.04,0:05:57.22,Default,,0000,0000,0000,,phải dọn dẹp sạch sẽ khi ra đi, Dialogue: 0,0:05:57.24,0:06:02.14,Default,,0000,0000,0000,,Có thể các tổ chức PLN bản địa sẽ trả tiền\Ncho những nhà leo núi làm giảm lượng rác. Dialogue: 0,0:06:02.16,0:06:05.64,Default,,0000,0000,0000,,hoặc các đoàn thám hiểm nên tổ chức\Ncác chuyến đi dọn rác tình nguyện. Dialogue: 0,0:06:06.12,0:06:08.38,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng vẫn có nhiều người leo núi cám thấy Dialogue: 0,0:06:08.40,0:06:11.64,Default,,0000,0000,0000,,các nhóm độc lập\Nnên có ý thức tự quản. Dialogue: 0,0:06:12.12,0:06:14.94,Default,,0000,0000,0000,,Không hề có câu trả lời đơn giản Dialogue: 0,0:06:14.96,0:06:18.02,Default,,0000,0000,0000,,và thậm chí các nỗ lực thiện chí\Ntrong việc bảo tồn môi trường Dialogue: 0,0:06:18.04,0:06:19.88,Default,,0000,0000,0000,,thường giải quyết được các vấn đề. Dialogue: 0,0:06:20.32,0:06:23.42,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng điều đó không có nghĩa\Nchúng ta không nên cố gắng hết mình Dialogue: 0,0:06:23.44,0:06:26.76,Default,,0000,0000,0000,,để bảo vệ môi trường \Nmà chúng ta phụ thuộc vào Dialogue: 0,0:06:27.44,0:06:31.46,Default,,0000,0000,0000,,và giống như Everest, một nơi xa xôi\Nvà thiếu thốn cơ sở hạ tầng Dialogue: 0,0:06:31.48,0:06:32.90,Default,,0000,0000,0000,,môi trường không gian Dialogue: 0,0:06:32.92,0:06:35.28,Default,,0000,0000,0000,,khiến việc xử lý rác trở thành một thách thức. Dialogue: 0,0:06:35.92,0:06:38.46,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng cơ bản là ta không thể \Nđạt được những độ cao mới Dialogue: 0,0:06:38.48,0:06:41.54,Default,,0000,0000,0000,,và tạo ra bãi rác thậm chí lớn hơn, Dialogue: 0,0:06:41.56,0:06:43.72,Default,,0000,0000,0000,,thứ mà không thuộc về thế giới này. Dialogue: 0,0:06:45.28,0:06:46.50,Default,,0000,0000,0000,,Thực tế của không gian Dialogue: 0,0:06:46.52,0:06:49.10,Default,,0000,0000,0000,,là nếu một bộ phận\Ncủa vệ tinh bị hư hại, Dialogue: 0,0:06:49.12,0:06:52.02,Default,,0000,0000,0000,,thì cơ hội sửa chữa được\Nlà rất thấp, Dialogue: 0,0:06:52.04,0:06:54.08,Default,,0000,0000,0000,,và tất nhiên giá thành là rất cao. Dialogue: 0,0:06:54.76,0:06:58.26,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng chuyện gì xảy ra nếu chúng ta\Nthiết kế vệ tinh thông minh hơn Dialogue: 0,0:06:58.28,0:06:59.58,Default,,0000,0000,0000,,Giá như như tất cả vệ tinh, Dialogue: 0,0:06:59.60,0:07:01.90,Default,,0000,0000,0000,,không phân biệt quốc gia\Nmà nó được tạo ra Dialogue: 0,0:07:01.92,0:07:03.82,Default,,0000,0000,0000,,đều tuân theo tiêu chuẩn Dialogue: 0,0:07:03.84,0:07:06.38,Default,,0000,0000,0000,,về tái chế, phục vụ Dialogue: 0,0:07:06.40,0:07:07.88,Default,,0000,0000,0000,,hay việc bắn ra khỏi quỹ đạo? Dialogue: 0,0:07:08.56,0:07:12.10,Default,,0000,0000,0000,,Giá như thật sự có những\Nluật lệ quốc tế đủ mạnh Dialogue: 0,0:07:12.12,0:07:14.90,Default,,0000,0000,0000,,để bắt buộc tống khứ\Nnhững vệ tinh hết sử dụng Dialogue: 0,0:07:14.92,0:07:17.06,Default,,0000,0000,0000,,thay vì di chuyển nó sang quỹ đạo khác Dialogue: 0,0:07:17.08,0:07:18.68,Default,,0000,0000,0000,,như là một giải pháp tạm thời? Dialogue: 0,0:07:19.56,0:07:22.50,Default,,0000,0000,0000,,Hay có thể các nhà sản xuất vệ tinh\Nsẽ bị tính một khoản phí Dialogue: 0,0:07:22.52,0:07:24.82,Default,,0000,0000,0000,,thậm chí trước khi phóng vệ tinh Dialogue: 0,0:07:24.84,0:07:27.30,Default,,0000,0000,0000,,và khoản tiền đó sẽ chỉ được trả lại Dialogue: 0,0:07:27.32,0:07:29.86,Default,,0000,0000,0000,,nếu vệ tinh được tiêu hủy đúng cách Dialogue: 0,0:07:29.88,0:07:32.60,Default,,0000,0000,0000,,hoặc nếu họ dọn dẹp\Nmột phần các mảnh vụn Dialogue: 0,0:07:33.44,0:07:36.02,Default,,0000,0000,0000,,Hoặc là vệ tinh\Ncần có công nghệ trên khoang Dialogue: 0,0:07:36.04,0:07:37.80,Default,,0000,0000,0000,,để đẩy nhanh quá trình tiêu hủy. Dialogue: 0,0:07:38.72,0:07:40.98,Default,,0000,0000,0000,,Có một vài động thái đáng khen ngợi Dialogue: 0,0:07:41.00,0:07:45.70,Default,,0000,0000,0000,,Ví dụ như vệ tinh của Anh, Techdemosat -1,\Nphóng vào năm 2014, Dialogue: 0,0:07:45.72,0:07:47.66,Default,,0000,0000,0000,,được thiết kế tiêu hủy vào cuối vòng đời Dialogue: 0,0:07:47.68,0:07:49.62,Default,,0000,0000,0000,,thông qua một cái buồm kéo nhỏ. Dialogue: 0,0:07:49.64,0:07:52.22,Default,,0000,0000,0000,,Nó có thể được sử dụng với\Nnhững vệ tinh nhỏ Dialogue: 0,0:07:52.24,0:07:55.94,Default,,0000,0000,0000,,nhưng đối với những vệ tinh ở trên các\Nquỹ đạo cao hơn nữa Dialogue: 0,0:07:55.96,0:07:58.82,Default,,0000,0000,0000,,hay với kích cỡ lớn như\Nnhững chiếc xe buýt, Dialogue: 0,0:07:58.84,0:08:01.26,Default,,0000,0000,0000,,phải cần có một phương pháp khác. Dialogue: 0,0:08:01.28,0:08:04.26,Default,,0000,0000,0000,,Do đó, chúng ta có thể sử dụng những thứ\Nnhư laser cường độ cao Dialogue: 0,0:08:04.28,0:08:06.10,Default,,0000,0000,0000,,hoặc sử dụng lưới và dây cước để kéo, Dialogue: 0,0:08:06.12,0:08:08.44,Default,,0000,0000,0000,,nghe có vẻ điên rồ trong ngắn hạn. Dialogue: 0,0:08:09.16,0:08:11.06,Default,,0000,0000,0000,,Và sau đó nhiều khả năng là Dialogue: 0,0:08:11.08,0:08:14.40,Default,,0000,0000,0000,,sẽ có ý tưởng về xe cứu hộ quỹ đạo\Nhay kĩ sư vũ trụ. Dialogue: 0,0:08:14.84,0:08:16.46,Default,,0000,0000,0000,,Hãy tưởng tượng\Nnếu cánh tay robot Dialogue: 0,0:08:16.48,0:08:18.34,Default,,0000,0000,0000,,trên một chiếc xe cứu hộ không gian Dialogue: 0,0:08:18.36,0:08:20.66,Default,,0000,0000,0000,,có thể sữa các thành phần bị hư\Ntrên vệ tinh, Dialogue: 0,0:08:20.68,0:08:22.52,Default,,0000,0000,0000,,khiến chúng có thể được tái sử dụng. Dialogue: 0,0:08:23.24,0:08:25.18,Default,,0000,0000,0000,,Hoặc giả sử có cánh tay robot Dialogue: 0,0:08:25.20,0:08:27.54,Default,,0000,0000,0000,,có thể tiếp nhiên liệu cho động cơ đẩy\Ntrên tàu Dialogue: 0,0:08:27.56,0:08:29.54,Default,,0000,0000,0000,,hoạt động theo nguyên lý đẩy hóa học Dialogue: 0,0:08:29.56,0:08:33.04,Default,,0000,0000,0000,,giống như bạn và tôi đổ xăng\Ncho chiếc xe của mình? Dialogue: 0,0:08:33.56,0:08:35.22,Default,,0000,0000,0000,,Sử dụng robot sữa chữa và bảo trì Dialogue: 0,0:08:35.24,0:08:38.96,Default,,0000,0000,0000,,có thể kéo dài tuổi thọ của hàng trăm\Nvệ tinh xoay quanh trái đất. Dialogue: 0,0:08:40.28,0:08:43.18,Default,,0000,0000,0000,,Bất cứ lựa chọn dọn dẹp hoặc xử lí thải\Nmà chúng ta tìm ra, Dialogue: 0,0:08:43.20,0:08:46.18,Default,,0000,0000,0000,,đó không chỉ là vấn đề về kĩ thuật. Dialogue: 0,0:08:46.20,0:08:51.26,Default,,0000,0000,0000,,Mà còn cả luật lệ và chính trị vũ trụ\Nmà chúng ta cần phải giải quyết. Dialogue: 0,0:08:51.28,0:08:55.44,Default,,0000,0000,0000,,Đơn giản như, chúng ta vẫn chưa có cách\Nkhai thác không gian bền vững. Dialogue: 0,0:08:56.72,0:08:59.62,Default,,0000,0000,0000,,Khám phá, đổi mới \Nđể thay đổi cách chúng ta sống và làm việc Dialogue: 0,0:08:59.64,0:09:01.62,Default,,0000,0000,0000,,là thứ mà con người phải làm Dialogue: 0,0:09:01.64,0:09:03.14,Default,,0000,0000,0000,,và trong việc khám phá vũ trụ Dialogue: 0,0:09:03.16,0:09:06.42,Default,,0000,0000,0000,,chúng ta đang thật sự vượt\Nqua ranh giới của trái đất. Dialogue: 0,0:09:06.44,0:09:10.10,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng khi chúng ta tiến xa hơn\Ntrong việc nghiên cứu và cải tiến, Dialogue: 0,0:09:10.12,0:09:15.60,Default,,0000,0000,0000,,chúng ta phải nhớ rằng không bao giờ\Nđược chối bỏ trách nhiệm với môi trường Dialogue: 0,0:09:16.52,0:09:20.70,Default,,0000,0000,0000,,Quỹ đạo thấp và đĩa tĩnh\Nsẽ chắc chắn bị quá tải, Dialogue: 0,0:09:20.72,0:09:23.06,Default,,0000,0000,0000,,và chúng ta không thể \Nphóng các vệ tinh mới Dialogue: 0,0:09:23.08,0:09:25.38,Default,,0000,0000,0000,,để thay thế những cái cũ đã hư hại Dialogue: 0,0:09:25.40,0:09:27.46,Default,,0000,0000,0000,,mà không giải quyết nó trước. Dialogue: 0,0:09:27.48,0:09:29.94,Default,,0000,0000,0000,,giống như việc chúng ta không thể\Nbỏ chiếc xe hỏng Dialogue: 0,0:09:29.96,0:09:31.36,Default,,0000,0000,0000,,giữa đường cao tốc. Dialogue: 0,0:09:31.76,0:09:33.34,Default,,0000,0000,0000,,Lần sau khi bạn dùng điện thoại, Dialogue: 0,0:09:33.36,0:09:35.86,Default,,0000,0000,0000,,để kiểm tra thời tiết hoặc sử dụng GPS, Dialogue: 0,0:09:35.88,0:09:40.14,Default,,0000,0000,0000,,hãy nghĩ về công nghệ vệ tinh\Nkhiến cho chúng hoạt động. Dialogue: 0,0:09:40.16,0:09:42.02,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng cũng hãy nghĩ về ảnh hưởng Dialogue: 0,0:09:42.04,0:09:45.34,Default,,0000,0000,0000,,của vệ tinh lên môi trường \Nxung quanh trái đất, Dialogue: 0,0:09:45.36,0:09:50.06,Default,,0000,0000,0000,,và hãy giúp tuyên truyền thông điệp này\Nđể chúng ta có thể chung tay giảm hậu quả. Dialogue: 0,0:09:50.08,0:09:52.62,Default,,0000,0000,0000,,Quỹ đạo trái đất cực kì xinh đẹp Dialogue: 0,0:09:52.64,0:09:55.22,Default,,0000,0000,0000,,và là cánh cổng để chúng ta khám phá. Dialogue: 0,0:09:55.24,0:09:57.76,Default,,0000,0000,0000,,Điều đó phụ thuộc vào ta \Nnếu ta muốn nó như vậy. Dialogue: 0,0:09:59.16,0:10:00.38,Default,,0000,0000,0000,,Cảm ơn. Dialogue: 0,0:10:00.40,0:10:02.48,Default,,0000,0000,0000,,(Vỗ tay)