WEBVTT

00:00:07.204 --> 00:00:12.482
Արեգակից զատ աստղագետները հայտնաբերել են այլ աստղեր, որոնց շուրջ պտտվում են հազարավոր մոլորակներ:

00:00:12.482 --> 00:00:14.175
Դրանք ունեն ամենատարբեր չափսեր`

00:00:14.175 --> 00:00:16.994
կախված աստղերից ունեցած իրենց օրբիտալ
հեռավորությունից:

00:00:16.994 --> 00:00:20.143
Ամենամոտ գտնվողները տրիլիոնավոր մղոնների 
վրա են,

00:00:20.143 --> 00:00:22.813
անգամ ամենամեծերը աղոտ կտորներ են երևում

00:00:22.813 --> 00:00:25.754
հզոր հեռադիտակներով դիտելիս:

00:00:25.754 --> 00:00:28.985
Բայց եթե այս մոլորակներից որևէ մեկը
չափսերով մոտ է Երկրի չափսերին,

00:00:28.985 --> 00:00:33.854
և պտտվում է իր մայր աստղից ոչ շատ և
ոչ էլ շատ քիչ հեռավորության վրա,

00:00:33.854 --> 00:00:37.253
այն կարող է լինել բավականին քարուտ
և տաք` օվկիանոսներ, գուցե նաև

00:00:37.253 --> 00:00:39.635
կյանք կրելու համար:

00:00:39.635 --> 00:00:42.904
Աստղագետները հայտնագործում են այս
ենթադրյալ բնակելի մոլորակները,

00:00:42.904 --> 00:00:45.546
իսկ նրանց աչքերն ավելի են մեծանում ու
լայնանում:

00:00:45.546 --> 00:00:49.506
Արդյո՞ք այս հեռավոր աշխարհներից որևէ 
մեկում կան կենսածին տարրեր:

00:00:49.506 --> 00:00:52.916
կամ գոնե մի ապրող, շնչավոր քաղաքակրթություն:

00:00:52.916 --> 00:00:57.926
Երբևէ կունենա՞նք «Մենք մենա՞կ ենք
տիեզերքում» հարցի պատասխանը:

00:00:57.926 --> 00:00:59.044
Բայց սպասեք:

00:00:59.044 --> 00:01:02.584
Սկզբում մեկ ուրիշ հարց.

00:01:02.584 --> 00:01:06.254
Իսկ որքանո՞վ է անհրաժեշտ` 
գտնել նախորդ հարցի պատասխանը:

00:01:06.254 --> 00:01:08.747
Եթե մենք իսկապես այս փոքրիկ մոլորակներից
որևէ մեկում

00:01:08.747 --> 00:01:11.727
գտնենք կյանքի որևէ տեսակի մթնոլորտային
հետք,

00:01:11.727 --> 00:01:15.146
արդյո՞ք պիտի փորձենք կապ հաստատել նրանց
հետ:

00:01:15.146 --> 00:01:17.116
Արդյո՞ք դա խելամիտ է:

00:01:17.116 --> 00:01:21.156
Երեք տասնամյակ առաջ NASA-ն այդ հարցին տվեց
դրական պատասխան:

00:01:21.156 --> 00:01:24.666
«Վոյաժեր» 1-ն ու 2-ը տիեզերք ուղարկվեցին
1977 թ.`

00:01:24.666 --> 00:01:27.765
ուսումնասիրելու արեգակնային համակարգի
հսկայական մոլորակները:

00:01:27.765 --> 00:01:31.565
Յուրաքանչյուր տիեզերանավի մեջ կար
մեկ ոսկե ձայնապնակ,

00:01:31.565 --> 00:01:35.377
հուշումներ ու հաղորդագրություններ պարունակող
ինքնատիպ ժամանակային պատիճ`

00:01:35.377 --> 00:01:38.915
մարդկային քաղաքակրթության պատմությունը
փոխանցելու համար:

00:01:38.915 --> 00:01:43.386
Այս պղնձե ոսկեզօծ սկավառակների պարունակությունը որոշվեց ամերիկացի աստղագետ և գրող

00:01:43.386 --> 00:01:47.157
Կարլ Սագանի գլխավորությամբ գործող
հանձնաժողովի կողմից:

00:01:47.157 --> 00:01:49.318
Դրանք պարունակում էին ավելի քան
100 պատկերներ

00:01:49.318 --> 00:01:51.677
և կենդանի բնության տարբեր հնչյունների`

00:01:51.677 --> 00:01:53.206
օվկիանոսի ալիքների,

00:01:53.206 --> 00:01:54.116
որոտի,

00:01:54.116 --> 00:01:55.269
թռչունների և

00:01:55.269 --> 00:01:56.656
կետերի ձայներ:

00:01:56.656 --> 00:02:00.646
Ձայնապնակների մեջ կային նաև տարբեր
ժամանակների ու մշակույթների երաժշտություն,

00:02:00.646 --> 00:02:02.876
ողջույնի խոսքեր 55 լեզուներով,

00:02:02.876 --> 00:02:05.638
և ուղերձներ ԱՄՆ նախագահի և

00:02:05.638 --> 00:02:08.399
ՄԱԿ-ի Գլխավոր քարտուղարի կողմից:

00:02:08.399 --> 00:02:10.957
Դրանց մեջ կար նաև քարտեզ:

00:02:10.957 --> 00:02:14.847
Ձայնապնակներից յուրաքանչյուրը ցուցադրում
էր մեր արեգակնային համակարգի դիրքը

00:02:14.847 --> 00:02:17.469
14 բաբախող աստղերի համեմատությամբ:

00:02:17.469 --> 00:02:20.128
Ցուցադրված էր դրանց ճշգրիտ, յուրօրինակ
հաճախականությունն այնպես,

00:02:20.128 --> 00:02:23.378
որ խելացի, արտերկրային էակները

00:02:23.378 --> 00:02:26.448
կարողանային դրանց օգնությամբ գտնել Երկիր
մոլորակը:

00:02:26.448 --> 00:02:29.698
Շատ տարիներ անց հռչակավոր ֆիզիկոս Սթիվեն
Հոքինգն ասաց,

00:02:29.698 --> 00:02:34.437
որ այլմոլորակայիններին դեպի մեր մոլորակ
ճանապարհ ցույց տալը սխալ է:

00:02:34.437 --> 00:02:37.519
Հոքինգը չէր կասկածում, որ որևէ արտերկրային
էակ կարող էր

00:02:37.519 --> 00:02:40.798
ունենալ մանրէից ավելի բարդ կառուցվածք,

00:02:40.798 --> 00:02:44.887
բայց զգուշացնում էր, որ եթե մի խելացի
արտերկրային մարմին իսկապես հասնի Երկիր,

00:02:44.887 --> 00:02:48.819
դա կլինի նույնքան աղետաբեր, որքան
Քրիստափոր Կոլումբոսի

00:02:48.819 --> 00:02:51.049
ժամանումն էր Ամերիկայի բնիկների համար:

00:02:51.049 --> 00:02:54.458
Միևնույն ժամանակ, ոսկե ձայնապնակները
շարունակում են իրենց ճանապարհորդությունը:

00:02:54.458 --> 00:03:00.109
Երկու «Վոյաժերներն» էլ հատեցին Պլուտոնի
ուղեծիրը 1990 թ.:

00:03:00.109 --> 00:03:04.359
«Վոյաժեր-1»-ը մտավ միջաստղային տարածք
2012-ին

00:03:04.359 --> 00:03:08.357
և մոտակա աստղային համակարգին կհասնի
40,000 տարուց:

00:03:08.357 --> 00:03:11.599
Եթե տիեզերանավերից որևէ մեկը հայտնաբերվի
արտերկրային էակների կողմից,

00:03:11.599 --> 00:03:15.716
չի բացառվում, որ նրանք կարողանան վերծանել
ոսկե ձայնապնակների հուշումներն

00:03:15.716 --> 00:03:18.387
ու մի օր հասնել մեր մոլորակ:

00:03:18.387 --> 00:03:19.554
Մասամբ ճշմարտացի է, որ

00:03:19.554 --> 00:03:23.870
իրենց քաղաքակրթությունը տեխնոլոգիապես 
շատ ավելի առաջատար է:

00:03:23.870 --> 00:03:25.951
Գուցե նրանք բարյացակամ են.

00:03:25.951 --> 00:03:30.710
համենայն դեպս ցանկալի կլիներ, եթե, իհարկե, 
գար մի օր, որ մարդիկ կարողանան միջաստղային ճամփորդություն կատարել:

00:03:30.710 --> 00:03:32.470
Կամ, գուցե, նրանք թշնամաբար են տրամադրված:

00:03:32.470 --> 00:03:38.110
Կյանք պարունակող մոլորակների որոնումը
նմանվում է խոր անդունդին նայելուն:

00:03:38.110 --> 00:03:41.224
Մենք չունենք հստակ գիտելիքներ հայտնաբերվելիք առաջին էակների զարգացման
մակարդակի,

00:03:41.224 --> 00:03:43.000
զգայունության,

00:03:43.000 --> 00:03:43.940
բնույթի

00:03:43.940 --> 00:03:47.278
կամ մտադրությունների մասին:

00:03:47.278 --> 00:03:49.930
Այսպիսով` մոլորակի սահմաններից 
«դուրս նայելը» ռիսկային է:

00:03:49.930 --> 00:03:52.239
Մենք վտանգի ենք ենթարկում մեր իսկ կյանքը:

00:03:52.239 --> 00:03:55.641
Բայց ավելի ռիսկային է «չնայելը»,

00:03:55.641 --> 00:04:01.031
անտեսելը հենց այն հիմնարար անմարմին էակներին, որ օգնում են ձևավորել ինքներս մեր տեսակը:

00:04:01.031 --> 00:04:04.253
Մեզ բոլորիս ի բնե հետաքրքրում են
աշխարհն ու տիեզերքը:

00:04:04.253 --> 00:04:09.250
Այդ հետաքրքրասիրությանը հետամուտ լինելը
մարդկության մեծագույն նվաճումներից է:

00:04:09.250 --> 00:04:11.911
Հավանաբար դեռ կարող ենք առաջ հրել
գիտության սահմանագիծը,

00:04:11.911 --> 00:04:15.031
եթե միայն մեր այս խանդավառվածության
կողքին ունենանք

00:04:15.031 --> 00:04:17.671
մարդկության մեկ այլ հարստությունը`

00:04:17.671 --> 00:04:19.511
հույսը: