1 00:00:03,230 --> 00:00:08,039 Władza nie ustąpi w niczym bez nacisku ludzi 2 00:00:08,039 --> 00:00:12,140 Władza nie ustąpi w niczym bez nacisku ludzi. Nigdy tak się nie stało i nie stanie. 3 00:00:12,140 --> 00:00:17,560 - Frederick Douglass 4 00:00:30,080 --> 00:00:32,080 1968 5 00:00:40,160 --> 00:00:43,317 Tu Appollo 8. Nadajemy na żywo prosto z księżyca. 6 00:00:45,208 --> 00:00:51,024 Ta dojmująca samotność na księżycu jest też inspirująca. 7 00:00:51,338 --> 00:00:55,308 Zdajesz sobie sprawę z tego, co masz na Ziemi. 8 00:00:55,666 --> 00:01:00,060 Ziemia widziana stąd jest jak oaza w bezmiarze przestrzeni kosmicznej. 9 00:01:04,536 --> 00:01:08,123 - O mój Boże - spójrz na ten widok! - Wow, czy to nie piękne? 10 00:01:11,107 --> 00:01:12,960 Masz pod ręką kolorowy film, Jim? 11 00:01:13,500 --> 00:01:15,740 Podaj mi szybko jedną szpulę. Szybko! 12 00:01:18,420 --> 00:01:20,540 Wow, to jest super ujęcie. 13 00:01:26,560 --> 00:01:33,559 Załoga Apollo 8 kończy słowami “Dobrej nocy, powodzenia i niech Bóg was błogosławi...” 14 00:01:34,580 --> 00:01:37,380 “...wszystkich was na dobrej Ziemi” 15 00:01:40,740 --> 00:01:48,220 My już nie żyjemy na tej Ziemi. 16 00:01:58,400 --> 00:02:01,940 Świat się nie skończył, 17 00:02:01,980 --> 00:02:07,000 ale świat, jaki znamy - tak. 18 00:02:08,539 --> 00:02:10,539 Słyszycie mnie? 19 00:02:11,640 --> 00:02:13,640 Mam pilną sprawę. 20 00:02:13,980 --> 00:02:15,980 Poziom wód szybko się podnosi. 21 00:02:16,760 --> 00:02:19,780 Póki co podniósł się o jakieś 1,5 metra. 22 00:02:19,960 --> 00:02:22,020 A teraz na pierwszym piętrze jest 17 osób. 23 00:02:22,020 --> 00:02:23,788 Będziemy musieli się ewakuować. Musimy się stąd wydostać. 24 00:02:24,440 --> 00:02:25,980 Próbujemy wam pomóc. 25 00:02:28,480 --> 00:02:31,020 Wszystko w porządku? Wszystko OK? 26 00:02:32,080 --> 00:02:34,780 Mamy nowe przejmujące dowody na to, co dzieje się z naszym światem, 27 00:02:34,940 --> 00:02:37,080 a dziś przyjrzymy się skutkom, które już da się odczuć. 28 00:02:37,660 --> 00:02:40,810 Ekstremalnym zjawiskom pogodowym, których doświadczamy 29 00:02:40,810 --> 00:02:44,790 wszyscy, na całym globie. 30 00:02:44,790 --> 00:02:47,480 Dosłownie, wszyscy bierzemy udział w eksperymencie, który wcześniej nie miał miejsca. 31 00:02:47,980 --> 00:02:51,500 Na jedynej planecie, o której wiemy, że może rozwijać się tam życie. 32 00:02:55,720 --> 00:02:59,980 Odpowiemy na niebezpieczeństwo, jakie niosą zmiany klimatu, wiedząc, że porażka w tej kwestii 33 00:03:00,069 --> 00:03:03,390 byłaby zdradą w stosunku do naszych dzieci i przyszłych pokoleń. 34 00:03:03,460 --> 00:03:08,520 To pytanie, jak będzie wyglądać przyszłość i nowy porządek rzeczy. 35 00:03:19,480 --> 00:03:22,940 W Nowym Yorku organizowany jest szczyt klimatyczny, którego gospodarzem będzie ONZ. 36 00:03:23,340 --> 00:03:26,330 Przewodniczy mu Ban Ki-moon. 37 00:03:26,330 --> 00:03:30,409 Zwołam szczyt klimatyczny dla przywódców najwyższego szczebla. 38 00:03:30,409 --> 00:03:37,589 Nawołuję rządzących światem, by zmiany klimatu stały się ich priorytetem. 39 00:03:37,879 --> 00:03:44,219 Musimy w trakcie szczytu na poważnie zająć się prawdziwymi zobowiązaniami. 40 00:03:46,420 --> 00:03:53,420 Jeśli sprawy będą się toczyć tak, jak do tej pory, nie przeżyjemy tego, umrzemy. 41 00:03:56,080 --> 00:04:05,380 ZAKŁÓCENIE 42 00:04:17,420 --> 00:04:20,180 100 DNI DO MARSZU 43 00:04:20,860 --> 00:04:22,560 [Matt Leonard - Organizator - People's Climate March] 44 00:04:22,590 --> 00:04:26,780 23 września ONZ organizuje historyczny szczyt klimatyczny. 45 00:04:26,780 --> 00:04:29,469 Do udziału w nim zaproszono światowych przywódców z całego świata. 46 00:04:30,090 --> 00:04:32,800 W odpowiedzi na to próbujemy zorganizować największą demonstrację na rzecz klimatu 47 00:04:32,810 --> 00:04:35,680 na ulicach Nowego Yorku, licząc, że zmienimy bieg 48 00:04:35,680 --> 00:04:39,530 tych obrad i nadamy nowy kształt temu, czym jest ruch klimatyczny. 49 00:04:39,530 --> 00:04:42,030 Popchniemy sprawy do przodu. 50 00:04:42,030 --> 00:04:43,849 Punkty krytyczne zmiany klimatu są przerażające, 51 00:04:43,849 --> 00:04:47,680 ale jeśli będziemy działać razem, możemy stworzyć 52 00:04:47,680 --> 00:04:53,030 największą klimatyczną mobilizację w historii. Mamy moc, by ta demonstracja 53 00:04:53,030 --> 00:04:56,279 stała się punktem zwrotnym dla dyskusji o zmianach klimatu. 54 00:04:56,279 --> 00:04:59,380 Może wytrącić naszych przywódców ze stanu nieaktywności 55 00:04:59,380 --> 00:05:03,480 i pchnąć ich w kierunku ratowania planety. 56 00:05:05,360 --> 00:05:08,450 Wszystkie duże ruchy społeczne w historii 57 00:05:08,450 --> 00:05:11,750 miały swoich ludzi na ulicach. 58 00:05:11,750 --> 00:05:14,669 Ruch na rzecz prawa kobiet do głosowania, ruch praw obywatelskich, czy ostatnio 59 00:05:14,669 --> 00:05:16,049 [Keya Chatterjee, Dyrektor ds. Odnawialnej Energii, WWF] 60 00:05:16,100 --> 00:05:20,660 ruch klimatyczny, odnosiły swoje sukcesy, gdy ludzie opuszczali swoje domy, 61 00:05:20,669 --> 00:05:23,069 by wyjść na ulice. 62 00:05:23,349 --> 00:05:26,430 To jest gra o większą stawkę niż ta, którą do tej pory udało się wygrać. 63 00:05:26,430 --> 00:05:28,930 [NAOMI KLEIN - Autorka - "This Changes Everything"] Tu nie chodzi o to, by uratować planetę. 64 00:05:28,940 --> 00:05:33,380 Musimy ratować systemy, które sprawiają, że Ziemia stwarza warunki dla rozwoju 65 00:05:33,600 --> 00:05:36,820 życia ludzkiego i innych form życia. 66 00:05:36,820 --> 00:05:41,060 To jest wyzwanie naszych czasów, ale w zasadzie nie powinniśmy być aktywistami. 67 00:05:41,060 --> 00:05:45,219 W normalnym, racjonalnym świecie, sam fakt, że naukowcy stwierdzają, 68 00:05:45,219 --> 00:05:49,539 że najgorsza rzecz na Ziemi, jaka może się zdarzyć, dzieje się teraz i tak oto macie działać, by ten proces powstrzymać 69 00:05:49,539 --> 00:05:51,219 [Bill McKibben - Współzałożyciel 350.org] powinien wystarczyć, by skłonić 70 00:05:51,219 --> 00:05:54,479 nasze systemy do reakcji i działania. 71 00:05:56,190 --> 00:05:59,450 Ze wszystkich rzeczy, które mnie martwią, najsmutniejsze jest, gdy ludzie zaczynają 72 00:05:59,460 --> 00:06:01,380 mówić o zmianach klimatu, tak jakby to było coś nowego. 73 00:06:01,400 --> 00:06:03,200 [Dr. Naomi Oreskes - Profesorka, Wydział Historii Nauki, Harvard.] 74 00:06:03,200 --> 00:06:05,020 Nauka dotycząca tego, czym są zmiany klimatu wywoływane działalnością człowieka 75 00:06:05,029 --> 00:06:08,690 jest bardzo stara i ma silne podwaliny. Tak więc zajęliśmy się dokumentowaniem 76 00:06:08,690 --> 00:06:12,620 tej historii, by lepiej zrozumieć, gdzie teraz jesteśmy, 77 00:06:12,620 --> 00:06:16,280 jak się tutaj znaleźliśmy i jak możemy zmienić kierunek, w którym zmierzamy. 78 00:06:16,580 --> 00:06:20,320 Naukowcy wiedzą już od ponad 150 lat, że dwutlenek węgla jest gazem cieplarnianym. 79 00:06:21,580 --> 00:06:25,580 Fourier sformułował tezę mówiącą o tym, że w naszej atmosferze są gazy, 80 00:06:25,580 --> 00:06:30,880 które pozwalają światłu słonecznemu przedostać się przez nią, jak przez szybę, ale gdy światło słoneczne odbija się 81 00:06:30,880 --> 00:06:33,000 od powierzchni ziemi, gazy te zatrzymują ciepło w atmosferze. 82 00:06:33,060 --> 00:06:35,120 [Dr. Heidi Cullen - Szefowa działu naukowego, Climate Central] 83 00:06:35,320 --> 00:06:38,520 Tak więc powstał termin efekt cieplarniany. 84 00:06:38,529 --> 00:06:45,529 W 1850 roku John Tyndall dokonał pomiarów laboratoryjnych pochłaniania promieniowania cieplnego 85 00:06:45,660 --> 00:06:47,980 przez dwutlenek węgla. 86 00:06:47,980 --> 00:06:49,980 [Dr. James Hansen - były Dyrektor, NASA (GISS)] 87 00:06:49,980 --> 00:06:52,180 Wywnioskował, że jeśli zmienimy ilość CO2 w atmosferze, 88 00:06:52,419 --> 00:06:55,750 to wpłynie to na równowagę energetyczną naszej planety. 89 00:06:55,750 --> 00:07:00,770 To Tyndall wpadł na to i udowodnił, że dwutlenek węgla 90 00:07:00,770 --> 00:07:03,760 działa jak naturalny termostat, który ustawia temperaturę naszej planety. 91 00:07:03,760 --> 00:07:08,909 Pod koniec XIX wieku to Arrehenius - genialny szwedzki chemik - jako pierwszy skalkulował, 92 00:07:08,909 --> 00:07:13,409 co by się stało, jeśli - jak to ujął - wszystkie kopalnie węgla wyparowałyby w powietrze. 93 00:07:14,800 --> 00:07:18,800 Ale w XX wieku ludzie nie zwracali na to uwagi. 94 00:07:19,000 --> 00:07:21,950 Byliśmy zbyt zajęci wynajdowaniem nowych sposobów na spalanie paliw kopalnych. 95 00:07:21,950 --> 00:07:25,800 Dopiero pod koniec lat ‘50. wpadliśmy na pomysł, by zbadać, 96 00:07:26,000 --> 00:07:28,000 czy dwutlenek węgla gromadzi się w atmosferze. 97 00:07:28,659 --> 00:07:32,310 To urządzenie, zamontowane na Mauna Loa na Hawajach 98 00:07:32,310 --> 00:07:34,300 jest najważniejszym z punktu widzenia nauki narzędziem na ziemi. 99 00:07:34,300 --> 00:07:40,300 Począwszy od 1959 roku, pomiary wskazywały na stały wzrost stężenia CO2 w atmosferze - 100 00:07:40,520 --> 00:07:43,279 to tzw. krzywa Keelinga. 101 00:07:43,279 --> 00:07:47,550 Krzywa Keelinga jest jednym z ważniejszych odkryć XX wieku. 102 00:07:47,550 --> 00:07:52,709 Pokazuje nam, że ilość dwutleneku węgla rośnie stale 103 00:07:52,709 --> 00:07:55,620 i systematycznie od początku rewolucji przemysłowej. 104 00:07:55,620 --> 00:08:01,800 Keeling nie tylko udowodnił stały wzrost CO2, ale i dokładnie wskazał jego źródło. 105 00:08:02,120 --> 00:08:07,660 Keeling dowiódł, że obecnie mniej więcej, co czwarta cząsteczka CO2 w atmosferze 106 00:08:07,680 --> 00:08:13,600 dostała się tam na skutek działalności człowieka. 107 00:08:18,640 --> 00:08:24,450 W zeszłym roku przekroczyliśmy liczbę 400 cząsteczek CO2 na milion w atmosferze. 108 00:08:24,450 --> 00:08:29,779 Poziom przedprzemysłowy wynosił ok. 280 cząsteczek na milion. 109 00:08:29,779 --> 00:08:35,919 Tak więc ludzie od czasów epoki industrialnej zwiększyli stężenie CO2 o jakieś 40%. 110 00:08:35,919 --> 00:08:37,900 [Justin Gillis - Dziennikarz, The New York Times] 111 00:08:38,100 --> 00:08:42,100 Wiele osób obawia się, że nim z tym skończymy, zdążymy jeszcze podwoić, a nawet potroić to stężenie. 112 00:08:42,640 --> 00:08:45,860 Pompujemy CO2 do atmosfery 113 00:08:46,320 --> 00:08:50,170 z szybkością niespotykaną we wcześniejszej historii ludzkości. 114 00:08:50,500 --> 00:08:53,640 Po prostu wpływamy z wielką prędkością na nieznane terytorium. 115 00:08:54,010 --> 00:08:59,030 Za naszego życia ludzkość pozostawiła za sobą Holocen, ten okres, kiedy od 10 tysięcy lat 116 00:08:59,300 --> 00:09:05,100 mieliśmy stabilny klimat, co zbiegło się w czasie z rozwojem ludzkiej cywilizacji. 117 00:09:06,020 --> 00:09:12,480 Przekroczyliśmy pewien próg i stoimy na granicy innych. 118 00:09:14,280 --> 00:09:16,280 [Van Jones - Gospodarz programu CNN Crossfire] 119 00:09:16,420 --> 00:09:19,840 Pamiętam czasy, gdy telewizyjny kanał z pogodą był czymś w rodzaju sennej, małej stacji. 120 00:09:20,120 --> 00:09:23,709 Teraz to jakiś horror, w którym śledzimy, jak wali się klimat. 121 00:09:23,709 --> 00:09:29,120 To nie zadzieje się za rok, czy za tysiące lat, to się dzieje teraz. 122 00:09:29,120 --> 00:09:31,189 Wszyscy naukowcy od klimatu zgadzają się z jednym: 123 00:09:31,189 --> 00:09:35,149 że nastąpiły zmiany w naszej atmosferze i że zmieniła się jej dynamika. 124 00:09:35,149 --> 00:09:38,620 Dlatego każde wydarzenie, które ma teraz miejsce, umieszczamy w kontekście zmiany klimatu 125 00:09:38,620 --> 00:09:40,600 i przebiega ono inaczej, niż mogłoby bez tej zmiany. 126 00:09:56,100 --> 00:09:59,760 Tajfun uderzył w Filipiny z prędkością 314 km/h. 127 00:09:59,900 --> 00:10:03,740 To więcej niż huragan Sandy i Katrina razem wzięte. 128 00:10:04,250 --> 00:10:10,829 Świat organizuje teraz pomoc dla Filipin, ale tylko stróżka jedzenia, wody i lekarstw 129 00:10:10,829 --> 00:10:13,540 dotarła do ofiar tajfunu Haiyan. 130 00:10:13,540 --> 00:10:18,320 Milion osób zmuszone było uciekać z domów. Próbują teraz ratować to, co zostało. 131 00:10:18,500 --> 00:10:22,720 Setki tysięcy z nich tłoczy się w centrach pomocowych, próbując zabezpieczyć podstawowe potrzeby życiowe. 132 00:10:22,720 --> 00:10:27,550 Wielu mieszkańców nosiło maski ze względu na odór rozkładających się ciał, 133 00:10:27,550 --> 00:10:30,990 gdy szukali krewnych w najbardziej zniszczonej okolicy. 134 00:10:31,060 --> 00:10:34,520 To jest jedna z największych burz, jakie widziano na tej planecie. 135 00:10:39,660 --> 00:10:41,600 Panie Prezydencie, wasza ekscelencjo, 136 00:10:42,000 --> 00:10:47,820 to, czego doświadcza mój kraj w wyniku tego ekstremalnego zjawiska pogodowego, to czyste szaleństwo. 137 00:10:48,000 --> 00:10:50,000 [Yeb SaŚćėo - negocjator klimatyczny, Filipiny] 138 00:10:51,940 --> 00:10:57,620 Ogromny tajfun Haiyan spowodował osunięcia ziemi w moim rodzinnym mieście. 139 00:11:02,020 --> 00:11:07,140 Zniszczenia są… oszałamiające. 140 00:11:09,860 --> 00:11:16,860 Trudno mi znaleźć słowa, które opisałyby, jak się czuję wobec tych strat. 141 00:11:17,720 --> 00:11:22,400 Wszystkie osoby, które zaprzeczają lub ignorują rzeczywistość zmiany klimatu 142 00:11:22,819 --> 00:11:29,019 wzywam… wywam, by opuściły swoje wieże z kości słoniowej i wygodne siedziska swoich foteli. 143 00:11:29,780 --> 00:11:33,279 Wzywam, by przyjechały na wyspy Pacyfiku. 144 00:11:33,279 --> 00:11:38,459 Nie zgadzamy się - jako naród - na przyszłość, którą dyktować będą nam tajfuny takie jak Haiyan. 145 00:11:38,459 --> 00:11:43,480 Nie zgadzamy się, by uciekanie przed burzami, ewakuacja naszych rodzin, 146 00:11:43,480 --> 00:11:49,200 liczenie zmarłych stały się częścią naszego życia. Po prostu nie godzimy się na to. 147 00:11:52,026 --> 00:11:55,606 Możemy to naprawić. Możemy powstrzymać to szaleństwo. 148 00:12:08,920 --> 00:12:11,560 80 DNI DO MARSZU 149 00:12:12,000 --> 00:12:14,000 Zespół koordynacyjny People’s Climate March. Spotkanie organizacyjne. 150 00:12:14,520 --> 00:12:17,980 Cześć, cześć. Wszyscy wiemy, dlaczego tu jesteśmy. 151 00:12:17,980 --> 00:12:19,900 [Eddie Bautista - Prezes, NYC-EJA] 152 00:12:20,100 --> 00:12:23,520 Mamy 80 dni, licząc od jutra, by zorganizować największy marsz klimatyczny w historii. 153 00:12:23,780 --> 00:12:27,759 To bardzo ważne, by ludzie pamiętali, że mimo tego, że zmiana klimatu dotyczy wszystkich, 154 00:12:27,999 --> 00:12:30,519 to skutki te nie są równomiernie rozłożone. 155 00:12:30,519 --> 00:12:35,159 Prosimy, by każda z grup dała priorytet ludności kolorowej, 156 00:12:35,519 --> 00:12:39,419 bo tak jest w rzeczywistości, brak tutaj proporcjonalności. Czas, by to podkreślić. 157 00:12:40,680 --> 00:12:44,600 Muszą doprowadzić do globalnego porozumienia dot. redukcji emisji gazów cieplarnianych. 158 00:12:44,600 --> 00:12:46,600 [Tomas GardaŚćėo - Organizator People's Climate March] 159 00:12:46,850 --> 00:12:48,920 Możemy to zrobić i jednocześnie tworzyć miejsca pracy. 160 00:12:49,540 --> 00:12:53,060 Nie skupiamy się na paliwach kopalnych ale na rozwiązaniach 161 00:12:53,560 --> 00:12:55,500 [Lee Ziesche - Koordynatorka Działań Lokalnych] 162 00:12:55,500 --> 00:12:58,680 i pokazujemy, jakie możliwości ekonomicznego rozwoju wiążą się z tymi rozwiązaniami. 163 00:12:58,680 --> 00:13:01,160 [Armando Chapelliquen - Koordynator Projektu, NYPIRG] Przewodzić temu marszowi... 164 00:13:01,540 --> 00:13:02,769 ...będą ludzie zebrani w tym pokoju. 165 00:13:03,339 --> 00:13:07,959 [Wielebny Clinton Miller - Kościół Baptystów Brown Memorial] Dzisiaj środowisko jest tą szczególną kwestią, 166 00:13:08,240 --> 00:13:13,380 która wpłynie na to, jak będziemy żyć, gdzie i czy w ogóle będziemy. 167 00:13:13,829 --> 00:13:20,829 Naszym najważniejszym narzędziem jest nasza ludzka siła. Istnieje już 325 grup 168 00:13:21,949 --> 00:13:25,999 i codziennie ich przybywa. Cokolwiek planujesz zrobić, 169 00:13:25,999 --> 00:13:32,999 by wesprzeć tę mobilizację, przemyśl jeszcze raz. Spraw by było jeszcze większe i bardziej odważne. 170 00:13:33,540 --> 00:13:39,560 Naszym zadaniem jest sprawi,ć by wszyscy o nim usłyszeli. Bo wtedy na pewno przyjdą. 171 00:13:39,820 --> 00:13:41,760 To jest nasze zadanie. 172 00:13:49,960 --> 00:13:52,600 [Ruch na Rzecz Rozbrojenia Nuklearnego - New York City] 173 00:13:53,560 --> 00:14:00,860 W 1982 roku, gdy ONZ ustanawiało pierwsze zapisy dot. zmniejszania arsenałów nuklearnych, 174 00:14:01,279 --> 00:14:05,499 zebraliśmy się i postanowiliśmy, że musimy wyjść na ulice, tak żeby 175 00:14:05,499 --> 00:14:09,670 zebrani w Nowym Jorku przedstawiciele krajów z całego świata 176 00:14:09,670 --> 00:14:12,779 usłyszeli nasz głos. 177 00:14:12,779 --> 00:14:16,639 Nowojorska demonstracja antynuklearna okazała się największą polityczną 178 00:14:16,639 --> 00:14:19,009 demonstracją w historii kraju. 179 00:14:19,009 --> 00:14:25,189 Do dziś pozostaje ona największym jednorazowym zgromadzeniem ludzi w tym kraju. 180 00:14:27,160 --> 00:14:32,779 W biurze był chyba jakiś jeden komputer. Wszystkie inne sprawy załatwiane były przez telefon. 181 00:14:32,779 --> 00:14:36,430 Coś, co nazywaliśmy pocztą, było wolne jak ślimak w porównaniu z mailem. 182 00:14:36,430 --> 00:14:39,699 Ale coś w tym jednak było. Nie mieliśmy tej dzisiejszej technologii 183 00:14:39,699 --> 00:14:43,110 i musieliśmy tak naprawdę zmusić ludzi 184 00:14:43,110 --> 00:14:44,969 żeby ze sobą rozmawiali. 185 00:14:44,969 --> 00:14:50,138 Nie wrócimy do domów i nie zamilkniemy dopóki nie będzie prawdziwego pokoju 186 00:14:50,138 --> 00:14:54,809 i sprawiedliwości. Wrócimy i będziemy się organizować. 187 00:14:54,809 --> 00:14:59,970 Co ciekawe, powstało wtedy około 600 grup lokalnych 188 00:15:01,059 --> 00:15:05,220 i wiele z nich funkcjonowało jeszcze przez lata. 189 00:15:05,639 --> 00:15:11,189 Dla mnie, największa moc tego dnia to doświadczenie organizowania tego wydarzenia 190 00:15:11,189 --> 00:15:15,209 i organizowania tego, co z tego wydarzenia wynikło. 191 00:15:19,619 --> 00:15:23,779 Niektórzy eksperci mówią dziś, że cały świat się ociepla 192 00:15:24,060 --> 00:15:26,120 z powodu “efektu cieplarnianego”. 193 00:15:26,300 --> 00:15:28,300 [Dr. Naomi Oreskes, historyczka nauki Uniwersytet Harvarda] 194 00:15:28,400 --> 00:15:32,400 Naukowcy już bardzo długo przestrzegali zmiana klimatu może nastąpić, 195 00:15:32,600 --> 00:15:36,279 ale to w 1988 roku Jim Hansen i jego zespół z NASA przedstawił w artykułach naukowych, 196 00:15:36,579 --> 00:15:39,299 a także podczas wystąpień publicznych, że to się faktycznie dzieje. 197 00:15:39,580 --> 00:15:42,320 [Dr. James Hansen - były dyrektor, NASA (GISS)] Zmiany w składzie atmosfery, 198 00:15:42,500 --> 00:15:46,660 które spowodowane są przez ludzi, będą miały duży wpływ na klimat na Ziemi. 199 00:15:46,660 --> 00:15:51,420 Wykryliśmy efekt cieplarniany, który zmienia obecnie nasz klimat. 200 00:15:51,420 --> 00:15:54,499 Oświadczenie Hansena pojawiło się na pierwszej stronie New York Times’a. 201 00:15:54,499 --> 00:15:58,639 I nawet był projekt ustawy wprowadzanej do Kongresu dotyczący państwowej polityki energetycznej, 202 00:15:58,850 --> 00:16:03,610 aby natychmiast zacząć wycofywać się z użycia paliw kopalnych i zapobiec uciążliwym skutkom zmian klimatu. 203 00:16:03,980 --> 00:16:06,360 Ten proces został wzmocniony przez utworzenie w tym samym roku IPCC - 204 00:16:06,369 --> 00:16:09,969 Międzyrządowego Panelu ds. Zmian Klimatu. 205 00:16:10,220 --> 00:16:12,280 Więc to było ważne wydarzenie polityczne i było to też ważne wydarzenie naukowe. 206 00:16:12,490 --> 00:16:16,400 były mocne dowody naukowe, było zainteresowanie mediów. 207 00:16:16,509 --> 00:16:18,500 I wtedy wszystko zaczęło się rozpadać. 208 00:16:20,309 --> 00:16:24,499 Szczyt Ziemi, 12-dniowa konferencja na rzecz środowiska naturalnego, z reprezentacjami z 178 krajów, 209 00:16:24,499 --> 00:16:26,369 rozpoczęła się dziś w Rio de Janeiro. 210 00:16:26,369 --> 00:16:30,209 Linie sporu zostały już nakreślone między tymi, którzy posiadają, a tymi, którzy mają mniej. 211 00:16:30,209 --> 00:16:35,749 Jak dotąd ustalenia nie są wiążące - nie wymagają konkretnych działań na rzecz środowiska. 212 00:16:36,120 --> 00:16:40,511 Czasł upływał, a naukowe ostrzeżenia stawały się coraz bardziej poważne. 213 00:16:40,920 --> 00:16:44,460 Jak dotąd nie było żadnej konstruktywnej odpowiedzi ze strony polityków. 214 00:16:44,600 --> 00:16:46,500 Cały wysiłek polityczny skupiony na rozwiązaniu tej kwestii 215 00:16:46,519 --> 00:16:49,159 skończył się fiaskiem. 216 00:16:49,159 --> 00:16:50,999 Wziąłem na siebie ciężar znalezienia równowagi między 217 00:16:51,110 --> 00:16:54,189 zachowaniem środowiska naturalnego, z jednej strony, 218 00:16:54,189 --> 00:16:56,500 i pracy dla amerykańskich rodzin, z drugiej. 219 00:16:59,490 --> 00:17:03,090 Porozumienie, które powstało w Kioto w Japonii, nakłada na kraje uprzemysłowione 220 00:17:03,480 --> 00:17:06,380 obowiązek ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. 221 00:17:07,500 --> 00:17:09,400 [Justin Gillis - Dziennikarz, The New York Times] 222 00:17:09,420 --> 00:17:12,880 USA nigdy nie podpisały protokołu z Kioto, co było jedną z przyczyn, dla których nigdy nie przyniósł rezultatów. 223 00:17:13,010 --> 00:17:16,290 Prezydent Bush rozpętał burzę kontrowersji, 224 00:17:16,290 --> 00:17:17,609 kiedy zdecydował się nie podpisywać protokołu. 225 00:17:17,609 --> 00:17:21,619 W Protokole zostały określone limity emisji gazów cieplarnianych w krajach uprzemysłowionych . 226 00:17:21,619 --> 00:17:25,910 Przez ok. 2 tygodnie delegacja USA blokowała propozycję za propozycją, 227 00:17:25,910 --> 00:17:27,099 projekt za projektem, 228 00:17:27,099 --> 00:17:31,950 odmawiając nawet podjęcia rozmów na temat obowiązkowych cięć emisji. 229 00:17:31,950 --> 00:17:35,960 Teraz przenieśmy się na wielką konferencję klimatyczną, która odbyła się w Kopenhadze. 230 00:17:35,960 --> 00:17:40,270 Dziś państwa globalnego Południa zabrały głos. 231 00:17:40,270 --> 00:17:44,290 Prowadzone przez państwa afrykańskie, 135 krajów, w tym Indie i Chiny, 232 00:17:44,290 --> 00:17:46,000 rozpoczęły 5-godzinny bojkot. 233 00:17:46,000 --> 00:17:52,470 Przyczyną były niewystarczające cięcia emisji proponowane przez najbogatsze państwa. 234 00:17:52,470 --> 00:17:55,610 Jeśli w Hollywood by powstał taki scenariusz, wszystko zmierzałoby do pozytywnego zakończenia, 235 00:17:55,610 --> 00:17:59,540 a wszystkie kraje zobowiązałyby się do podjęcia największego wysiłku na rzecz redukcji emisji. 236 00:17:59,540 --> 00:18:02,320 Ale nic takiego się nie stało. Konferencja była fiaskiem, porażką. 237 00:18:02,860 --> 00:18:08,360 Frustracja ostatnich 10 dni konferencji eksplodowała na ulicach Kopenhagi. 238 00:18:08,360 --> 00:18:11,900 Na zewnątrz Bella Center, gdzie negocjatorzy jeszcze nie doszli do porozumienia, 239 00:18:12,260 --> 00:18:16,630 2500 protestujących próbowało wedrzeć się do sali obrad i wpłynąć na ich wynik. 240 00:18:16,630 --> 00:18:19,990 [Bill McKibben - Współzałożyciel 350.org] Nic się nie stało, dlatego że 241 00:18:19,990 --> 00:18:23,620 przemysł paliw kopalnych był na tyle silny, żeby nastraszyć kraje, by unikały tego tematu. 242 00:18:23,840 --> 00:18:27,800 [Naomi Klein - Autorka, Doktryna Szoku] To, co się stało w Kopenhadze, sprawiło, że wiele osób 243 00:18:27,800 --> 00:18:29,800 zrozumiało, że “żaden lider nas nie ocali”. 244 00:18:31,470 --> 00:18:35,140 Musimy być na tyle mocni, by przestraszyć naszych krajowych reprezentantów, 245 00:18:35,140 --> 00:18:38,160 by mądrze działali w Nowym Jorku we wrześniu. 246 00:18:38,160 --> 00:18:40,000 Jeśli uda nam się to zrobić, 247 00:18:40,000 --> 00:18:44,460 to sprawy potoczą się lepiej w Paryżu, niż potoczyły się Kopenhadze. 248 00:18:45,500 --> 00:18:48,840 Te wydarzenia nie są oddzielnymi momentami w czasie. 249 00:18:48,850 --> 00:18:53,600 To jest jeden proces i to, o co się stanie w Paryżu, 250 00:18:53,600 --> 00:18:57,600 jest mocno zależne od tego, co stanie się we wrześniu. 251 00:18:57,600 --> 00:19:00,600 To będzie musiała być walka naszego życia. 252 00:19:01,600 --> 00:19:05,600 [Międzyrządowy Panel ds. Zmiany Klimatu (IPCC) - Berlin, Niemcy] 253 00:19:05,680 --> 00:19:12,360 Witamy na konferencji prasowej, na której zaprezentujemy Raport 3. Grupy Roboczej IPCC 254 00:19:12,620 --> 00:19:14,700 nt. łagodzenia zmiany klimatu. 255 00:19:14,700 --> 00:19:16,700 [Dr. Rajendra Pachauri - Przewodniczący, IPCC] Jeśli naprawdę chcemy spowodować ograniczenie 256 00:19:17,890 --> 00:19:22,730 wzrostu temperatury nie więcej niż o 2 stopnie Celsjusza, 257 00:19:22,820 --> 00:19:28,080 to musimy w bezprecedensowy sposób zacząć współpracować na poziomie międzynarodowym. 258 00:19:28,080 --> 00:19:29,870 Sposób, w jaki podchodzimy do zmiany klimatu 259 00:19:29,870 --> 00:19:33,550 polega na tym, że społeczność naukowa która łączy w całość wyniki różnych badań 260 00:19:33,550 --> 00:19:35,500 i prezentuje je następnie politykom. 261 00:19:35,500 --> 00:19:38,710 Udowodniliśmy, że zmiany klimatu są bez wątpienia prawdziwe, 262 00:19:38,710 --> 00:19:40,700 że temperatura na Ziemi się podnosi, 263 00:19:40,840 --> 00:19:46,280 [Dr. Heidi Cullen - Autorka, Weather of the Future] że ten wzrost jest głównie spowodowany przez 264 00:19:46,280 --> 00:19:50,240 spalanie paliw kopalnych i inne działania człowieka. To dodatkowe ocieplanie stanowi 265 00:19:50,240 --> 00:19:53,400 istotne zgrożenie. 266 00:19:53,400 --> 00:19:56,920 Grupie tworzącej zapisy klimatycznego porozumienia udało się opracować definicję, 267 00:19:56,920 --> 00:19:59,440 tego, co nazwali “niebezpieczną ludzką ingerencją”. 268 00:20:00,520 --> 00:20:04,500 W 2009 roku reprezentacje krajów zgodziły się 269 00:20:04,510 --> 00:20:10,540 na ustalenie 2 stopni Celsjusza / 3.6 stopnia Farenheita jako maksymalnego poziomu ocieplenia 270 00:20:10,540 --> 00:20:13,000 ponad poziom sprzed ery przemysłowej. 271 00:20:13,000 --> 00:20:17,780 To wymagałoby od wszystkich państw na świecie prawie całkowitego zatrzymania emisji 271 00:20:17,780 --> 00:20:19,700 w przeciągu kilku dziesięcioleci. 272 00:20:17,780 --> 00:20:19,700 na przestrzeni paru dekad. 273 00:20:19,820 --> 00:20:21,800 [Dr. John Sterman - Dyrektor, Grupa Dynamiki Systemowej MIT] 274 00:20:21,800 --> 00:20:25,250 Wiele ludzi mówiło o 2 stopniach jako o bezpiecznym poziomie, kiedy nie ma czegoś takiego. 275 00:20:25,250 --> 00:20:29,980 Dwa stopnie to okrągła cyfra, która byłaby bezpieczniejsza, 276 00:20:29,980 --> 00:20:34,410 jednak ciągle doświadczymy poważnych skutków zmiany klimatu. 277 00:20:34,410 --> 00:20:38,490 Jeden stopień to topiący się lód w Arktyce i Antarktyce. Będziemy przerażeni, kiedy odkryjemy, co się stanie przy dwóch stopniach, 278 00:20:38,490 --> 00:20:40,970 ale najprawdopodobniej dowiemy się tego. 279 00:20:40,970 --> 00:20:45,450 Nawet jeśli teraz zrobimy wszystko dobrze, (dwa stopnie) to pewnie najlepszy wynik, 280 00:20:45,450 --> 00:20:46,690 na jaki możemy liczyć. 281 00:20:47,800 --> 00:20:53,680 Inną rzeczą, którą zrobiło IPCC, było powiązanie progu wzrostu temperatury max do 2 stopni 282 00:20:53,680 --> 00:20:57,930 z ilością paliw kopalnych, które możemy jeszcze spalić. 283 00:20:57,930 --> 00:21:04,390 W ten sposób doszli do tego, że granicą jest spalenie 3 bilionów ton węgla. 284 00:21:05,800 --> 00:21:08,140 Problem w tym, że spaliliśmy już ponad połowę z tego. 285 00:21:08,140 --> 00:21:09,620 Dochodzimy właśnie do 600 miliardów ton, 286 00:21:09,660 --> 00:21:12,580 a przy takim tempie jak teraz 287 00:21:12,590 --> 00:21:16,500 wyczerpiemy ten węglowy budżet w ciągu 30 lat. 288 00:21:17,720 --> 00:21:19,720 Ci sami liderzy, którzy mówią, że 289 00:21:19,760 --> 00:21:23,700 chcą, by temperatura nie wzrosła o ponad 2 stopnie 290 00:21:23,700 --> 00:21:28,380 optują za propozycjami, które - jeśli się to policzy - prowadzą nas do 6 stopniowego wzrostu temperatury, 291 00:21:28,830 --> 00:21:33,060 do poziomu, przy którym nawet najbardziej rozsądni z naukowców mówią, że 292 00:21:33,060 --> 00:21:38,640 cywilizacja jaką znamy, nie przetrwa. 293 00:21:38,640 --> 00:21:43,320 To tak jakby całkowicie zaprzeczać spotkaniu z rzeczywistością. 294 00:21:43,320 --> 00:21:46,630 Jest ogromna przepaść pomiędzy tym, co ten kraj mówi, że chce zrobić a tym, co 295 00:21:46,630 --> 00:21:48,150 rzeczywiście zamierza zrobić. 296 00:21:48,150 --> 00:21:51,890 Ludzie mówią na to “przepaść węglowa”. 297 00:21:51,890 --> 00:21:57,390 W dużej mierze to kwestia matematyki. 298 00:21:57,390 --> 00:21:59,460 Musimy po prostu zostawić nietknięte 80% paliw kopalnych w ziemi. 299 00:21:59,460 --> 00:22:04,070 Przemysł paliw kopalnych chce spalić wszystkie rezerwy i jeśli to zrobi 300 00:22:04,070 --> 00:22:06,000 to rzeczywiście dobijemy do tych 6 stopni. 301 00:22:06,000 --> 00:22:13,000 Każdy dzień bierności, robienia “tego, co zwykle” pcha nas bliżej i bliżej do katastrofy. 302 00:22:17,020 --> 00:22:19,020 58 DNI DO MARSZU 303 00:22:19,020 --> 00:22:20,960 [People's Climate March - Spotkanie komitetu sterującego, NYC] 304 00:22:21,080 --> 00:22:26,320 Do demonstracji jeszcze dwa miesiące. wszyscy w tym pokoju oczywiście wiemy o wielkiej robocie, 305 00:22:26,320 --> 00:22:31,650 którą do tej pory wykonaliśmy, którą wykonujemy co dzień, rozsyłając wici, mobilizując ludzi. 306 00:22:31,650 --> 00:22:35,520 [Leslie Cagan - Organizatorka Peace & Justice] W tym momencie, liczy się każdy dzień. Każdego dnia, 307 00:22:35,520 --> 00:22:37,270 kiedy przegapiamy jakąś okazję, to już po niej. 308 00:22:37,270 --> 00:22:42,610 Tu nie chodzi tylko o jednodniowy marsz, lecz o naszą trwałą zdolność, by budować silny ruch klimatyczny, 309 00:22:42,610 --> 00:22:45,080 To w to potrzebujemy ładować energię. 310 00:22:45,080 --> 00:22:49,120 [Ananda Lee Tan - Sojusz na rzecz Klimatycznej Sprawiedliwości] Postawa otwartości znaczy dla nas wiele rzeczy. 311 00:22:49,120 --> 00:22:53,350 Przyznajemy, że żyjemy w społeczeństwie uprzywilejowanym, gdzie są nierówności 312 00:22:53,350 --> 00:22:57,390 i aby poradzić sobie z kryzysem klimatycznym, musimy najpierw zająć się tymi nierównościami. 313 00:22:57,920 --> 00:23:02,520 To sprawi, że nasz ruch stanie się na tyle silny, by poradzić sobie z globalnym kryzysem ekologicznym. 314 00:23:05,190 --> 00:23:09,680 Jeśli pomyślisz o tym przez chwilę, to chodzi o to, że jest sobie ta warstwa tego czegoś pod ziemią, 315 00:23:09,680 --> 00:23:11,650 która znalazła się tam w specyficznym czasie i 316 00:23:11,650 --> 00:23:12,790 w specyficzny sposób. 317 00:23:12,790 --> 00:23:15,800 I tkwią w niej tysiąclecia energii słonecznej. 318 00:23:16,060 --> 00:23:20,000 [Chris Hayes - Prowadzący program “All in with Chris Hayes” | MSNBC] A my po prostu - tak się złożyło - natknęliśmy się na nią. 319 00:23:20,000 --> 00:23:24,000 To tak jakbyś sobie szła i coś tam schowała do ziemi 320 00:23:24,000 --> 00:23:27,710 i teraz są tam miliony dolarów, które wyciągamy. 321 00:23:27,710 --> 00:23:30,290 Wszystko to, co robimy, kim jesteśmy i jak żyjemy, 322 00:23:30,290 --> 00:23:35,060 uzależnione jest od tego, że przez przypadek znaleźliśmy to coś, co tkwi w ziemi. 323 00:23:35,060 --> 00:23:38,420 I to coś mówi nam “Hej, przecież nie musicie... 324 00:23:38,420 --> 00:23:42,580 ...pracować w polu przez cały czas -- możecie mieć miasta, możecie mieć samochody. 325 00:23:42,580 --> 00:23:48,060 możecie mieć iPhony”. I tak, jak ja to widzę, to jest niesamowite, 326 00:23:48,060 --> 00:23:55,060 że płacimy cenę tego cały ten czas, a zegar tyka. 327 00:23:57,560 --> 00:24:02,840 Porażką klasycznego rynku jest “eksternalizacja negatywnych skutków środowiskowych”. 328 00:24:02,840 --> 00:24:08,610 To żargonowe określenie na “nie płacisz pełnej ceny za paliwa, które spalasz”. 329 00:24:08,610 --> 00:24:16,170 Przewaga, którą ma przemysł paliw kopalnych, bierze się stąd, że produktom częściowo obniża się cenę 330 00:24:16,170 --> 00:24:18,100 i koszty przerzuca się na ogół społeczeństwa. 331 00:24:18,840 --> 00:24:20,860 [Keya Chatterjee - Dyrektorka ds. Energii Odnawialnej, WWF] 332 00:24:20,920 --> 00:24:24,400 Pomyśl tylko o tej całej litanii skutków: podwyższene poziomu mórz, kwaśnienie oceanów, 333 00:24:24,400 --> 00:24:30,970 upadek ekosystemów, z których czerpiemy żywność, dostępność wody pitnej. To są naprawdę kosztownę sprawy 334 00:24:31,020 --> 00:24:35,850 -- kiedy okolicę trawią dzikie pożary, to naprawdę dużo kosztuje. 335 00:24:35,850 --> 00:24:39,530 I wszystkie te koszty zostały przerzucone na nas, na społeczeństwo. I to nie osoby, które zanieczyszczają, za to płacą. 336 00:24:39,530 --> 00:24:42,680 Ci super duzi truciciele 337 00:24:42,680 --> 00:24:46,350 po prostu wrzucają mega tony węgla w powietrze, za friko! 338 00:24:46,350 --> 00:24:50,170 A przecież nie można zanieczyszczać ot tak sobie. Jeśli zaśmiecasz okolicę - dostajesz grzywnę. 339 00:24:50,170 --> 00:24:54,140 W ten sposób właśnie przemysł węglowy i paliwowy jest bardziej konkurencyjny 340 00:24:54,140 --> 00:24:57,520 w stosunku do energii słonecznej, wiatrowej, czy pochodzącej z innego źródła, 341 00:24:57,520 --> 00:24:59,500 niż powinien być. 342 00:24:59,500 --> 00:25:02,000 [Sen. Sheldon Whitehouse (D - RI) Współprzewodniczący, Task Force on Climate Change] 343 00:25:02,010 --> 00:25:05,360 Oprócz problemów środowiskowych, które powodowane są przez zanieczyszczenie węglowe 344 00:25:05,360 --> 00:25:09,220 i oprórcz problemów ekonomicznych mamy jeszcze problem polityczny 345 00:25:09,220 --> 00:25:12,650 taki, że bardzo mała grupa o bardzo szczególnych interesach 346 00:25:13,150 --> 00:25:17,640 przejęła ścisłą kontrolę nad rządzącymi. 347 00:25:17,640 --> 00:25:22,170 Buntujemy się przeciwko lobby paliwowemu, które ma całkowity dostęp 348 00:25:22,170 --> 00:25:23,880 do klasy politycznej i możliwość, by 349 00:25:23,880 --> 00:25:25,800 dawać łapówki w legalny sposób 350 00:25:25,920 --> 00:25:29,900 i szantażować za pośrednictwem czarnego PR itd. 351 00:25:30,060 --> 00:25:34,060 Nawet osoby, które im się przeciwstawiają, mają problemy, 352 00:25:34,240 --> 00:25:37,980 ponieważ są ekonomicznie uzależnione od nich. 353 00:25:37,980 --> 00:25:40,900 Mamy teraz do czynienia z monopolem kontrolowanym przez dużych węglowych trucicieli. 354 00:25:40,900 --> 00:25:43,660 Zapewniają sobie dofinansowanie za dofinansowaniem. 355 00:25:44,420 --> 00:25:48,630 Pomyśl tylko: ile kasy wydaje Pentagon, 356 00:25:48,630 --> 00:25:53,610 żeby duże koncerny naftowe mogły zdobywać surowce na Bliskim Wschodzie. 357 00:25:53,610 --> 00:25:56,230 Około połowa budżetu Pentagonu 358 00:25:56,230 --> 00:26:01,240 wspiera Chevron, Shell i Exxon w ich działalności komercyjnej. 359 00:26:01,240 --> 00:26:04,980 Co jeśli te firmy nagle musiałyby za to płacić? Ile wtedy kosztowałby wtedy gaz? 360 00:26:04,980 --> 00:26:09,070 Dodatkowo, firmy te dostają różne ulgi podatkowe i różne inne ułatwienia. 361 00:26:09,070 --> 00:26:13,290 Są w systemie opartym na filozofii stałego wzrostu i zamiast zajmować się kryzysem klimatycznym 362 00:26:13,290 --> 00:26:13,650 i zmniejszać wydobycie 363 00:26:13,650 --> 00:26:17,900 oni je dublują poprzez szczelinowanie, poprzez ropę z piasków roponośnych, 364 00:26:17,900 --> 00:26:23,180 przez eksport węgla i usuwanie wierzchołków gór. Stają się coraz bardziej bezczelni. 365 00:26:23,300 --> 00:26:30,780 To nieuczciwy przemysł. I jeśli ten biznesplan będzie dalej realizowany, to zniszczy on naszą planetę. 366 00:26:32,430 --> 00:26:37,070 Kiedy już zdasz sobie z tego sprawę, to zrozumiesz, że jest to bezprawny biznes. 367 00:26:37,860 --> 00:26:42,120 Musimy znaleźć sposób, by uniezależnić się od nich 368 00:26:42,380 --> 00:26:46,460 i to powoli dzieje się na całym świecie. 369 00:26:59,280 --> 00:27:00,230 Byłem wtedy na scenie na trawniku Central Parku 370 00:27:00,230 --> 00:27:05,880 jakoś z 70 stóp powyżej ziemi, 371 00:27:05,880 --> 00:27:09,220 patrząc na morze ludzi, rozciągające się dalej niż sięgał wzrok. 372 00:27:09,220 --> 00:27:12,760 [Denis Hayes - Założyciel Earth Day Network] Szacunki mówiły o ponad milionie osób, 373 00:27:13,360 --> 00:27:18,080 22 kwietnia 1970 które zmobilizowały się, 374 00:27:18,400 --> 00:27:23,320 by uczestniczyć w Dniu Ziemi. 20 milionów Amerykanów wzięło wolne 375 00:27:23,330 --> 00:27:27,510 i wyszło na ulice swoich społeczności. 376 00:27:27,560 --> 00:27:32,580 Kiedy Nixon oglądał w telewizji te wielkie tłumy, zbierające się w każdym kolejnym mieście, w całym kraju 377 00:27:32,580 --> 00:27:36,480 pewnie mamrotał do Ehrlichmana, “Wiele z tych osób to muszą być Republikanie”. 378 00:27:36,720 --> 00:27:41,470 I Republikanie chcieli, by on coś zrobił w tym temacie. 379 00:27:41,720 --> 00:27:46,600 Tak więc to Nixon, prawdopodobnie najbardziej anty-środowiskowy prezydent w historii Ameryki, 380 00:27:46,600 --> 00:27:50,740 poczuł się zmuszony, by podpisać Ustawę dot. Czystego Powietrza. 381 00:27:50,740 --> 00:27:53,960 [Denis Hayes - Przewodniczący, Dzień Ziemi 22 kwietnia] Myślę, że rzeczy, które do tej pory zrobiliśmy 382 00:27:54,330 --> 00:27:58,060 dają nam pewną dozę nadziei. Widzimy pewien stopień responsywności 383 00:27:58,060 --> 00:28:01,780 ze strony Izby Reprezentatnów jak i ze strony Senatu. 384 00:28:02,120 --> 00:28:06,100 W trzy lata udało się uchwalić ustawę o czystym powietrzu i czystej wodzie, 385 00:28:06,100 --> 00:28:10,000 o bezpiecznej wodzie pitnej i o zagrożonych gatunkach i ochronie ssaków morskich, 386 00:28:10,000 --> 00:28:17,230 i narodową strategię środowiskową, i ustawę o edukacji środowiskowej, i o porządkowaniu niebezpiecznych składowisk. 387 00:28:17,230 --> 00:28:22,250 Posunąłbym się nawet do tego, by powiedzieć, że -- może za wyjątkiem Nowego Ładu -- była to 388 00:28:22,250 --> 00:28:24,200 najbardziej gruntowna restrukturyzacja 389 00:28:24,200 --> 00:28:27,180 amerykańskiego systemu ekonomicznego, 390 00:28:27,180 --> 00:28:29,100 jaką widział nasz naród. 391 00:28:36,160 --> 00:28:38,160 50 DNI DO MARSZU 392 00:28:38,160 --> 00:28:42,100 Jesteśmy o 50 dni od największego marszu dla klimatu w historii - czy jesteście na to gotowi? 393 00:28:42,100 --> 00:28:44,100 [Konferencja prasowa People's Climate March - Times Square, NYC] 394 00:28:44,100 --> 00:28:48,100 Tu nie chodzi o środowisko. Tu chodzi o naszą wspólnotę. 395 00:28:48,100 --> 00:28:53,840 [Eddie Bautista - Dyrektor, NYC - EJA] Tu chodzi o służbę zdrowia, o miejsca pracy, o sprawiedliwość 396 00:28:53,840 --> 00:28:55,840 [LaTonya Crisp-Sauray - Sekretarz TWU Local 100 Recording] 397 00:28:55,840 --> 00:28:59,960 To robotnicy poruszyli to miasto i to robotnicy sprawią, by ten ruch trwał. 398 00:29:00,440 --> 00:29:02,980 Tworzymy wspólnotę. Czyż nie tworzymy wspólnoty? 399 00:29:05,660 --> 00:29:09,420 Nasi ludzie, nasi ludzie, którzy są na pierwszej linii frontu, nie mogą swobodnie oddychać, 400 00:29:09,560 --> 00:29:13,120 [Elizabeth Yeampierre - Dyrektorka, Uprose] cierpią na astmę, choroby górnych dróg oddechowych 401 00:29:13,140 --> 00:29:16,340 czy raka, ze względu na ten środowiskowy rasizm. 402 00:29:16,500 --> 00:29:20,520 Zmiana klimatu pogłębia społeczne nierówności każdego rodzaju, 403 00:29:20,920 --> 00:29:24,740 [Wielebny Fletcher Harper - Dyrektor Wykonawczy, Greenfaith] zwalczane przez wspólnoty religijne 404 00:29:24,920 --> 00:29:26,340 od tysięcy lat 405 00:29:26,340 --> 00:29:32,560 i nie przestaniemy maszerować i modlić się póki nie będzie mocnego klimatycznego porozumienia. 406 00:29:32,560 --> 00:29:37,010 Tworzymy ruch, bracia i siostry i musimy trzymać się razem. 407 00:29:37,010 --> 00:29:42,030 Dołącz do nas 21. września do marszu i wyślij jasny komunikat Narodom Zjednoczonym. 408 00:29:43,060 --> 00:29:46,980 [Tłum śpiewa, "Gdy ludzie się jednoczą, nie zostaną pokonani".] 409 00:29:52,540 --> 00:29:55,040 [Bill McKibben - autor “Eaarth”] To tylko przypadek, że myślimy 410 00:29:55,220 --> 00:29:57,600 o zmianie klimatu jako o sprawie środowiskowej. 411 00:29:58,620 --> 00:30:04,320 Równie dobrze można na to spojrzeć jako na przykład tego, co dzieje się w społeczeństwie, w którym są nierówności. 412 00:30:04,560 --> 00:30:10,120 Osoby, które w najmniejszym stopniu wywołały zmianę klimatu i które w najmniejszym stopniu skorzystały 413 00:30:10,260 --> 00:30:14,080 na wykorzystaniu paliw kopalnych, są pierwszymi, które odczuwają jej skutki. 414 00:30:14,220 --> 00:30:18,140 Ludzie z najuboższych części świata niesamowicie cierpią, 415 00:30:18,140 --> 00:30:22,000 a w kolejnych latach cierpieć będą jeszcze bardziej. 416 00:30:22,260 --> 00:30:25,420 Zakłócenie klimatu to jest kwestia społecznej sprawiedliwości. 417 00:30:25,430 --> 00:30:29,310 [Van Jones - Współzałożyciel, Rebuild the Dream] Kto odczuwa katastrofy pogodowe w pierwszej kolejności i najmocniej 418 00:30:29,310 --> 00:30:30,890 za każdym razem, gdy się pojawiają? 419 00:30:30,890 --> 00:30:34,950 To osoby o niskich dochodach, ludość kolorowa która nie jest w stanie uciec. 420 00:30:34,950 --> 00:30:39,150 To osoby, które nie mogą tak łatwo zareagować, ponieważ nie mają pieniędzy albo kapitału społecznego 421 00:30:39,150 --> 00:30:41,470 czy koneksji politycznych. 422 00:30:41,470 --> 00:30:43,400 Nasze społeczności doświadczają tego w nieproporcjonalny sposób. 423 00:30:43,400 --> 00:30:46,820 [Jeanette "Jet" E. Toomer - lokalna liderka, NYC-EJA] 424 00:30:46,920 --> 00:30:49,480 Widzimy, że to rdzenna ludność, o ciemniejszym kolorze skóry 425 00:30:49,490 --> 00:30:52,880 i niskich zarobkach, zawsze odczuwała ciężar 426 00:30:52,880 --> 00:30:55,840 licznych politycznych kryzysów. 427 00:30:55,840 --> 00:30:57,380 Jest tyle krajów, które 428 00:30:57,520 --> 00:31:01,060 systematycznie były ograbiane, przez lata. 429 00:31:01,220 --> 00:31:04,520 I często mówi się na to “dług ekologiczny”, “dług klimatyczny” 430 00:31:04,520 --> 00:31:08,820 [Naomi Klein - autorka “This Changes Everything”] Ten cały pomysł, że jest coś takiego jak miejsca jednorazowego użytku, 431 00:31:08,820 --> 00:31:10,820 od zawsze był pomysłem rasistowskim. 432 00:31:10,820 --> 00:31:16,690 Idea stref, które się poświęca: to traktowanie ludzi i miejsc jak śmieci. 433 00:31:19,980 --> 00:31:24,240 Miejsce, któremu najtrudniej to przyjąć do wiadomości są amerykańskie przedmieścia. 434 00:31:24,540 --> 00:31:28,480 Jesteśmy odgrodzeni od świata natury -- tym właśnie są przedmieścia: 435 00:31:28,480 --> 00:31:34,400 sposobem na to, byś nie był/a w kontakcie ze światem natury. 436 00:31:34,660 --> 00:31:37,340 W tych miejscach jesteśmy odgrodzeni bogactwem 437 00:31:38,300 --> 00:31:40,280 a przynajmniej tak nam się wydaje. 438 00:31:49,020 --> 00:31:52,640 Naukowcy nawołują, byśmy nie przekroczyli granicy 439 00:31:52,640 --> 00:31:55,110 dwustopniowego wzrostu globalnej temperatury. 440 00:31:55,110 --> 00:31:58,810 O co się tak martwią? 441 00:31:58,810 --> 00:32:00,770 [Ricken Patel - założyciel i dyrektor, Avaaz] Jeśli świat ociepli się bardziej 442 00:32:00,770 --> 00:32:04,510 czekają nas sprzężenia zwrotne w naszym ekosystemie 443 00:32:04,510 --> 00:32:07,210 -- punkty krytyczne zmiany klimatu, kiedy sytuacja może wymknąć się spod kontroli. 444 00:32:07,320 --> 00:32:09,300 I dzieje się to w taki sposób: 445 00:32:13,230 --> 00:32:17,340 są przełączniki, które - jeśli je włączysz - przenoszą cię w zupełnie nieznany obszar 446 00:32:17,340 --> 00:32:23,100 i nawet nie masz szans, by zrozumieć co się dzieje i jak na nie reagować. 447 00:32:23,100 --> 00:32:26,820 To nie jest problem o charakterze linearnym. 448 00:32:26,820 --> 00:32:29,200 To jest problem o charakterze wykładniczym. 449 00:32:30,360 --> 00:32:34,620 Teraz mamy do czynienia z trzema takimi punktami krytycznymi. 450 00:32:35,100 --> 00:32:41,280 Pierwszy z nich to pokrywa lodowcowa Arktyki. Działa jak lustro, które odbija promienie słoneczne 451 00:32:41,280 --> 00:32:43,500 od powierzchni Ziemi, która w ten sposób aż tak się nie nagrzewa. 452 00:32:43,500 --> 00:32:46,200 Wraz z topnieniem, to lustro jest coraz mniejsze, 453 00:32:46,200 --> 00:32:50,330 co oznacza cieplejszą ziemię, co oznacza jeszcze większe topnienie i jeszcze większą zmianę klimatu. 454 00:32:50,330 --> 00:32:56,130 Kolejny przykład to arktyczny metan -- mamy gigantyczne pokłady metanu 455 00:32:56,130 --> 00:33:03,130 zamrożone w tundrze, a jest on 50 razy bardziej toksyczny niż CO2. To CO2 na sterydach. 456 00:33:03,640 --> 00:33:08,050 Wraz z ociepleniem ze zmarzliny uwalnia się metan, i to pogłębia globalne ocieplenie. 457 00:33:08,050 --> 00:33:12,750 To znaczy, że ociepla ziemię, co znaczy, że jeszcze więcej metanu zostaje uwolnionego, 458 00:33:12,750 --> 00:33:17,280 co znaczy, że temperatura jeszcze bardziej wzrasta i że cały proces wymyka się spod kontroli. 459 00:33:17,280 --> 00:33:21,760 Kolejny przykład takiego punktu krytycznego to kwaśnienie oceanów. Im więcej CO2 w atmosferze, 460 00:33:21,760 --> 00:33:24,560 tym więcej go w wodach oceanicznych, 461 00:33:24,560 --> 00:33:30,200 a wiele żyjątek, takich jak plankton, nie może żyć w takiej kwaśniejącej wodzie. 462 00:33:30,200 --> 00:33:35,940 Plankton jest podstawą łańcucha żywieniowego -- jeśli obumiera, możemy stracić cały ekosystem oceaniczny. 463 00:33:35,940 --> 00:33:41,420 Te sprzężenia zwrotne i te punkty krytyczne to właśnie coś, co nie pozwala mi spać, 464 00:33:41,420 --> 00:33:47,260 i myślę, czy przypadkiem nie uruchommy machiny, którą trudno będzie wyłączyć. 465 00:33:47,260 --> 00:33:52,800 Nawet jeśli od dziś przestalibyśmy całkowicie emitować CO2, to ze względu na opóźnione działanie systemu klimatycznego, 466 00:33:53,000 --> 00:33:56,500 i tak już spowodowaliśmy zmiany, które dopiero zajdą, których teraz nie widać. 467 00:33:56,510 --> 00:34:00,980 Żyjemy w świecie z bardzo cienką warstwą, gdzie rozwija się życie. 468 00:34:00,980 --> 00:34:05,040 Parę kilometrów poniżej moich stóp, jest za gorąco, by żyć. 469 00:34:05,040 --> 00:34:09,920 Parę kilometrów powżej mojej głowy, powietrze jest zbyt rzadkie, by oddychać. 470 00:34:09,920 --> 00:34:12,940 Tu nie chodzi o kolejne susze, czy kolejne burze. 471 00:34:13,000 --> 00:34:17,000 Tu chodzi o katastrofalną zmianę w tej kruchej równowadze naszej biosfery, 472 00:34:17,000 --> 00:34:19,880 która zagraża wszystkiemu, co kochamy. 473 00:34:24,100 --> 00:34:26,100 37 DNI DO MARSZU 474 00:34:26,400 --> 00:34:28,920 To na czym musimy się skupić, to frekwencja, frekwencja, frekwencja. 475 00:34:29,760 --> 00:34:33,639 Czy jest ktoś, kto może zrobić update ze strony działań młodych osób? Armando? 476 00:34:33,639 --> 00:34:37,690 [Armando Chapelliquen - koordynator projektu, NYPIRG] To będzie szybkie wyliczenie kwestii, które chcę poruszyć. 477 00:34:37,690 --> 00:34:39,600 Oczywiście ludzie, którzy zajmują się pracą z młodymi ludźmi 478 00:34:39,600 --> 00:34:41,300 pracują również nad Szczytem Młodych Liderów dla Sprawiedliwości Klimatycznej 479 00:34:41,420 --> 00:34:45,040 Dużo dzieje się rzeczy organizacyjnych przed marszem People’s Climate. 480 00:34:45,050 --> 00:34:46,469 Tak więc osoby, które jeszcze się nie włączyły, 481 00:34:46,469 --> 00:34:49,480 dowiadują się o nim, a osoby, które już wiedzą, 482 00:34:49,480 --> 00:34:51,400 stają się jeszcze bardziej nakręcone. 483 00:34:52,080 --> 00:34:54,580 [Szczyt Młodzieży dla Klimatycznej Sprawiedliwości - New York] 484 00:34:54,620 --> 00:34:59,640 Wiele z tych rzeczy, na których się skupiamy, to zabawa 485 00:35:00,460 --> 00:35:04,500 ale taka, która szybko się kończy i nie przyniesie jakiejś dużej poprawy. 486 00:35:05,250 --> 00:35:08,880 Musimy przemyśleć nasze priorytety. 487 00:35:08,880 --> 00:35:12,560 Nasze środowisko to nie tylko pokrywy lodowcowe, które topnieją w Antarktyce. 488 00:35:13,210 --> 00:35:14,660 To my musimy mierzyć się z tymi problemami dzień w dzień. 489 00:35:14,660 --> 00:35:18,970 Jeśli oddychasz smogiem, jeśli męczy cię astma, 490 00:35:18,970 --> 00:35:22,680 to jest to środowiskowa niesprawiedliwość i mamy moc, by się tym zająć. 491 00:35:22,680 --> 00:35:27,340 Wyobraź sobie, że jesteś właśnie tą osobą, która zmienia oblicze zmiany klimatu 492 00:35:27,340 --> 00:35:30,520 w taki sposób, że już nie musimy przejmować się nimi każdego dnia. 493 00:35:32,920 --> 00:35:34,920 [Joaquin Brito Jr. - aktywista na rzecz klimatycznej sprawiedliwości, Uprose] 494 00:35:34,920 --> 00:35:41,799 21 września będziemy maszerować dla klimatycznej sprawiedliwości -- kto jest z nami? Chcę to usłyszeć! 495 00:35:52,340 --> 00:35:58,339 Ok, no dobrze, tak -- wydobywamy paliwa kopalne, spalamy je, 496 00:35:58,339 --> 00:36:03,069 emitujemy węgiel do atmosfery. To ociepla temperaturę. Dużo złych rzeczy się dzieje - 497 00:36:03,069 --> 00:36:09,849 fale upałów, ekstremalna pogoda, powodzie. OK, pewnie. Ale czy to właśnie 498 00:36:09,849 --> 00:36:16,849 jest ta rzecz, na której najbardziej mi zależy? Jest tyle innych ważnych spraw w moim życiu. 499 00:36:17,420 --> 00:36:21,349 Dla osoby, która jest zaręczona i walczy o większą płacę minimalną, 500 00:36:21,349 --> 00:36:23,990 albo martwi się opieką zdrowotną, to jest zrozumiałe, że te cząsteczki, 501 00:36:23,990 --> 00:36:27,900 które unoszą się w powietrzu, są niewidoczne i abstrakcyjne. 502 00:36:30,230 --> 00:36:35,559 Ludzie mają tę właściwość, że mogą się troszczyć o ograniczoną liczbę rzeczy na raz. Masz hipotekę - 503 00:36:35,559 --> 00:36:39,289 musisz to spłacać, masz dzieci - musisz o nie dbać i te troski zdają się być bardziej palące. 504 00:36:42,420 --> 00:36:46,280 Zajmujemy się sprawami, które uważamy za pilne, jak pistolet przy skroni, 505 00:36:46,829 --> 00:36:52,359 jak spanikowane stado dzikich słoni. Zmiana klimatu to jest zupełnie 506 00:36:52,359 --> 00:36:58,410 inny rodzaj ryzyka. Dzieje się na przestrzeni lat 507 00:36:58,410 --> 00:37:02,249 i trudną ją postrzegać, jako bardzo pilną groźbę. 508 00:37:02,249 --> 00:37:06,910 Inna sprawa, to to, że czasami staramy się załatwić wszystko jednym działaniem. 509 00:37:06,910 --> 00:37:12,150 Mamy tendencję do tego, że gdy dostrzeżemy problem, staramy się go naprawić tylko w jeden sposób. 510 00:37:12,150 --> 00:37:16,599 Szukamy jednego złotego środka. Zmiana klimatu może przytłaczać, 511 00:37:16,599 --> 00:37:21,500 ponieważ jest tak wiele różnych rzeczy, które musimy zrobić, by sobie z nią poradzić. 512 00:37:22,600 --> 00:37:29,480 O zmianie klimatu mówimy od 25 lat. Poziom raportów naukowych wzrasta z roku na rok. 513 00:37:29,499 --> 00:37:33,719 [George Marshall - autor “Don't Even Think About it”] Dlaczego to ciągle nie zmusiło 514 00:37:33,720 --> 00:37:35,720 większości ludzi do działania? 515 00:37:39,470 --> 00:37:44,180 Psychologowie poznawczy zmapowali systemy przetwarzania informacji w naszych mózgach 516 00:37:44,180 --> 00:37:48,839 i odkryli, że są dwa równoległe i połączone ze sobą systemy przetwarzania informacji. 517 00:37:51,180 --> 00:37:57,380 Istnieje racjonalna i analityczna strona mózgu, która jest odpowiedzialna za przetwarzanie faktów i danych. 518 00:37:57,380 --> 00:38:04,079 Mózg ma też inną stronę, która jest kierowana intuicją i emocjami. 519 00:38:04,079 --> 00:38:10,940 To właśnie emocjonalna strona sprawia, że zaczynamy działać. 520 00:38:10,940 --> 00:38:16,059 Wyzwaniem w przypadku zmian klimatu jest to, jak możemy coś tak bardzo opartego na nauce 521 00:38:16,059 --> 00:38:22,419 przenieść na tę stronę, która sprawia, że coś poczujemy. 522 00:38:22,540 --> 00:38:26,780 Ludzie niechętnie włączają się w działania, jeśli nie widzą dookoła wielu innych ludzi, którzy podejmują działanie. 523 00:38:26,789 --> 00:38:31,420 I dlatego jest to absolutnie kluczowe, żeby byli ludzie, którzy coś robią w tej sprawie. 524 00:38:31,420 --> 00:38:36,170 Oni tworzą przełom. 525 00:38:36,170 --> 00:38:41,610 Zmiana klimatu jest dziwna, może nawet wyjątkowo problematyczna, 526 00:38:41,880 --> 00:38:50,280 ponieważ nie tylko jesteśmy obserwatorami tego zjawiska, ale także jego aktywnymi sprawcami. 527 00:38:50,340 --> 00:38:54,760 Jeśli dostrzeżemy problem, stajemy się moralnie zmuszeni do podjęcia działania. 528 00:38:54,769 --> 00:38:58,789 To jest kluczowy moment zwrotny, który musi nastąpić. 529 00:39:02,040 --> 00:39:04,040 25 DNI DO MARSZU 530 00:39:06,460 --> 00:39:08,460 [Wyprawa People's Climate - Boston, MA] 531 00:39:08,460 --> 00:39:12,360 Zmiana nie następuje, ponieważ ludzie decydują się zostać w domach i klikać “like” na Facebooku. 532 00:39:12,360 --> 00:39:16,300 [Vanessa Rule - Współdyrektorka, Mothers Out Front] Zmiana może się zadziać, kiedy ludzie tacy jak ty czy ja 533 00:39:16,300 --> 00:39:18,300 decydują się włączyć. 534 00:39:18,890 --> 00:39:25,240 Nie chcemy zostawiać tego światowym liderom - bo to, co zrobili do tej pory nie zmieniło sytuacji. 535 00:39:25,240 --> 00:39:28,100 [Joe Uehlein - Fundator, Labor Network for Sustainability] 536 00:39:28,100 --> 00:39:34,220 Należę do związku zawodowego i jestem też działaczem środowiskowym. Nie widzę konfliktu między tymi dwoma obszarami. 537 00:39:35,150 --> 00:39:42,140 To jest w głównym polu zainteresowań naszego związku zawodowego, żeby pomóc budować 538 00:39:42,140 --> 00:39:47,849 ścieżkę ku zrównoważonej przyszłości i znaleźć się po właściwej stronie kwestii zmiany klimatu. 539 00:39:47,849 --> 00:39:51,129 Raczej wcześniej niż później. 540 00:40:01,420 --> 00:40:05,140 Zwykle trwa to bardzo długo, żeby zmienić źródła energii - 541 00:40:05,140 --> 00:40:07,400 50 czy 60 lat, żeby przejść od drewna do węgla, z węgla na ropę i gaz. 542 00:40:07,400 --> 00:40:09,960 Brakuje nam tych 50-60 lat. 543 00:40:09,960 --> 00:40:15,730 Powodem, dla którego chcemy teraz odejść od paliw kopalnych, jest to, że musimy 544 00:40:15,730 --> 00:40:17,619 chronić nasz styl życia. 545 00:40:17,619 --> 00:40:24,619 Potrzebujemy wizji tego, jak może wyglądać gospodarka wolna od węgla, 546 00:40:24,619 --> 00:40:28,509 wizji wystarczająco inspirującej i tworzącej obraz 547 00:40:28,559 --> 00:40:33,519 przyszłego rynku pracy, w kontekście nowych możliwości, 548 00:40:33,519 --> 00:40:35,069 lepszego stanu zdrowia. 549 00:40:35,069 --> 00:40:38,519 Ona musi być ekscytująca. 550 00:40:38,519 --> 00:40:44,009 Jest o wiele więcej pracy dostępnej dla ludzi, którzy będą budowali turbiny wiatrowe, 551 00:40:44,009 --> 00:40:47,220 modernizowali domy, żeby mogły zużywać mniej energii. 552 00:40:47,220 --> 00:40:51,630 Panele solarne muszą być zainstalowane przez ludzi. I te osoby muszą wejść do twojego domu. 553 00:40:51,630 --> 00:40:55,799 Nie ma innego sposobu na instalację panelu na dachu. 554 00:40:55,799 --> 00:41:00,500 Gospodarka w 100-procentach oparta na odnawialnych źródłach energii, jest w naszym zasięgu. 555 00:41:00,539 --> 00:41:03,220 Jest to ekonomicznie i technologicznie wykonalne. 556 00:41:03,220 --> 00:41:07,079 To nie jest coś, co nadal musimy zgłębiać, bo jest nadal nieuchwytne. 557 00:41:07,079 --> 00:41:10,849 Nie. To już jest. Pozostaje tylko wola polityczna. 558 00:41:10,849 --> 00:41:16,489 Jeśli popatrzysz na zieloną rewolucję energetyczną, która wydarzyła się w Niemczech, nie polegała ona na pozostawieniu 559 00:41:16,489 --> 00:41:20,269 odnawialnego sektora wolnemu rynkowi, ale na tworzeniu systemu zachęt do inwestycji w niego. 560 00:41:20,269 --> 00:41:23,069 I wtedy nastąpiła eksplozja innowacyjności i kreatywności. 561 00:41:23,069 --> 00:41:26,910 Niemcy są teraz solarnym krajem numer jeden na świecie,mimo że mają 562 00:41:26,910 --> 00:41:31,640 taki sam poziom nasłonecznienia jak Alaska. 563 00:41:31,640 --> 00:41:36,839 Możemy to zrobić? Możemy przejąć władzę, która była tak silnie scentralizowana, 564 00:41:36,839 --> 00:41:41,589 i kontrolowana przez wąską grupę osób. 565 00:41:41,589 --> 00:41:43,500 I to nie przypadek, że ta kontrola garstki osób nad sektorem energetycznym, 566 00:41:43,500 --> 00:41:48,700 doprowadziła kontroli systemu politycznego przez garstkę osób. 567 00:41:49,480 --> 00:41:52,339 Próbujemy przeprowadzić eksperyment na skalę globalną, który będzie najtrudniejszą rzeczą, 568 00:41:52,339 --> 00:41:55,019 jaką ludzie kiedykolwiek zrobili. Próbujemy oderwać te dwie części od siebie, 569 00:41:55,019 --> 00:41:57,109 co oznacza, że demokratyzujemy władzę 570 00:41:57,109 --> 00:41:59,539 w sensie politycznym i energetycznym. 571 00:41:59,539 --> 00:42:06,279 Prawdziwym pytaniem jest, czy będziemy skrobać denko baryłki aż do ostatnich poliwęglanów 572 00:42:06,279 --> 00:42:12,150 na Ziemi, by je spalić. Czy jednak wykażemy tu jakąś wstrzemięźliwość 573 00:42:12,150 --> 00:42:14,600 - której uczymy nasze dzieci (“tylko nie jedz ostatniego cukierka”). 574 00:42:14,600 --> 00:42:20,119 Czy możesz wykazać się umiarem i postępować mądrzej? 575 00:42:20,119 --> 00:42:26,640 Kanadyjska firma TransCanada chce wybudować rurociąg Keystone XL. 576 00:42:26,640 --> 00:42:30,039 System wart 13 miliardów dolarów będzie transportował ropę 577 00:42:30,039 --> 00:42:34,740 z regionu piasków roponośnych w stanie Alberta w Kanadzie aż do Houston w Texsasie, gdzie będie rafinowana. 578 00:42:34,740 --> 00:42:38,950 Rurociąg Keystone XL stał się kontrowersyjną sprawą. 579 00:42:38,950 --> 00:42:41,160 Ropa z piasków roponośnych wiąże się ze szczególnie wysoką emisją węgla do atmosfery. 580 00:42:41,160 --> 00:42:46,119 Około 2000 aktywistów środowiskowych z całego świata planuje, by zebrać się 581 00:42:46,119 --> 00:42:48,890 w Waszyngtonie i rozpocząć 2-tygodniowy protest. 582 00:42:48,890 --> 00:42:53,369 To stało się symbolem dla obu stron debaty. Osoby, które stawiają 583 00:42:53,369 --> 00:42:58,960 na paliwa kopalne, postrzegają budowę tego rurociągu jako sedno swojej strategii. 584 00:42:58,960 --> 00:43:02,809 Z drugiej strony, aktywiści klimatyczni widzą to jako symboliczną walkę, którą muszą wygrać. 585 00:43:02,809 --> 00:43:05,440 Jestem tutaj jako obywatel Nebraski i właściciel ziemi. 586 00:43:05,440 --> 00:43:09,350 Jestem w radzie doradczej Centrum dla Zdrowia i Środowiska Globalnego. 587 00:43:09,390 --> 00:43:10,900 Jestem Ewangelikiem. 588 00:43:10,900 --> 00:43:13,250 Jestem członkiem Amerykańskiego Związku Pracowników Transportu. 589 00:43:13,720 --> 00:43:18,079 Wiesz, co jest takie fascynujące w całej tej sprawie z Keystone? 590 00:43:18,079 --> 00:43:22,160 To miało zadziałać jak klin, a wszystko wyszło na odwrót. 591 00:43:22,160 --> 00:43:24,700 Teraz jest sprawą łączącą ludzi, 592 00:43:24,700 --> 00:43:26,670 jeden okręg wyborczy za drugim. 593 00:43:26,680 --> 00:43:32,200 Dziś zaczynamy działać. Dziś wysyłamy wiadomość do nich i do wszystkich innych. 594 00:43:32,220 --> 00:43:36,559 Chcemy odzyskać naszą przyszłość! 595 00:43:36,559 --> 00:43:42,710 Coś niezwykłego i nieoczekiwanego wynikło z tej inicjatywy firm przemysłu paliw kopalnych. 596 00:43:42,710 --> 00:43:44,609 Oni stworzyli ruch przez przypadek. 597 00:43:44,609 --> 00:43:48,190 Jeśli zamierzasz ryzykować aresztowaniem, będziesz musiał/a ustawić się w kolejce. 598 00:43:48,190 --> 00:43:50,309 Jednym z narzędzi, jakie się pojawiły w użyciu, było 599 00:43:50,309 --> 00:43:55,670 pokojowe nieposłuszeństwo obywatelskie, aby pokazać pilność tych problemów, 600 00:43:55,670 --> 00:43:59,330 że to jest kryzys naszych czasów. 601 00:43:59,730 --> 00:44:03,700 Widziałam/łem niedawno artykuł w jednym z czasopism branżowych przemysłu naftowego 602 00:44:03,759 --> 00:44:07,480 Gdzie mówili: “Już nigdy nam się nie uda wybudować nawet jednego rurociągu w spokoju”. 603 00:44:07,940 --> 00:44:12,900 Mam nadzieję, że mają rację. 604 00:44:27,780 --> 00:44:34,780 Jako naukowcy, badamy te zjawiska przez fascynację oraz rodzaj zachwytu nad całym tym systemem, 605 00:44:34,789 --> 00:44:36,200 który nazywamy “domem”. 606 00:44:36,200 --> 00:44:41,420 Żyjemy na planecie, która jest stworzona do tego, by rozwijało się na niej życie. 607 00:44:41,449 --> 00:44:45,390 Naprawdę mieliśmy szczęście. I wtedy zaczynamy się zastanawiać 608 00:44:45,390 --> 00:44:52,009 co zrobić z tą wiedzą – z tą nieznośną, niezwykle załamującą wiedzą, że decyzja 609 00:44:52,009 --> 00:44:56,970 by zacząć spalać paliwa kopalne, była obciążona ryzykiem ogromnych strat, 610 00:44:56,970 --> 00:45:01,249 z którego nie od razu zdaliśmy sobie sprawę. 611 00:45:01,249 --> 00:45:06,190 Kiedy czytam artykuł naukowy o zmianie klimatu, który mówi o prognozach na półwiecze, wiem, że to, o czym czytam 612 00:45:06,190 --> 00:45:12,420 wydarzy się, gdy moje dziecko będzie miało 40-stkę. Tak to widzę i to jest moja odpowiedzialność, 613 00:45:12,420 --> 00:45:19,359 by zrobić cokolwiek będzie trzeba, by chronić moje dziecko. 614 00:45:19,359 --> 00:45:24,589 Alice Walker twierdzi, że tajemnicą radości jest stawianie oporu. Nie wiem, czy to rzeczywiście jest tajemnica radości, 615 00:45:24,589 --> 00:45:28,880 ale wiem na pewno, że jest to klucz do powstrzymania depresji. 616 00:45:28,880 --> 00:45:33,950 Rzeczywistość, z którą musimy się zmierzyć, jest bardzo groźna, więc trudno nie popaść w załamanie. 617 00:45:33,950 --> 00:45:35,900 Ale jednym ze sposobów, aby tego uniknąć jest praca. 618 00:45:40,260 --> 00:45:43,120 Zmiany biorą się z wielu różnych powodów. 619 00:45:43,349 --> 00:45:48,130 Czynniki zmian są najróżniejsze, lecz jednym z kluczowych elementów są ludzie wychodzący na ulice. 620 00:45:49,880 --> 00:45:53,850 Musimy wszyscy razem stanąć i krzyknąć “Nigdy więcej!” 621 00:45:55,180 --> 00:45:58,940 Żyjemy w kulturze, która nie opowiada naszej historii 622 00:45:58,940 --> 00:46:01,779 nie mówi o historii wygranych ruchu społecznego 623 00:46:01,779 --> 00:46:07,279 ani o czasach, kiedy masy ludzi zawróciły koło historii. 624 00:46:07,279 --> 00:46:12,579 Tylko jeden procen Amerykanów kiedykolwiek wziął udział w demonstracji obywatelskiej, 625 00:46:12,579 --> 00:46:18,700 ale to wystarczyło, by zmienić nasze społeczeństwo, by przeciwstawić się władzy. 626 00:46:18,700 --> 00:46:25,700 Myślę, że ten marsz przejdzie do historii jako wielka, jeśli nie największa, 627 00:46:25,859 --> 00:46:30,190 demonstracja na rzecz wolności i ludzkiej godności, jaka kiedykolwiek miała miejsce w Stanach Zjednoczonych. 628 00:46:30,860 --> 00:46:35,800 Martin Luther King zawsze powtarzał, że zwycięstwa odniesione do tej pory, 629 00:46:35,860 --> 00:46:41,729 to zawsze te, które były najłatwiejsze dla zachowania status quo. Przyznawanie praw obywatelskich i wyborczych 630 00:46:41,880 --> 00:46:47,790 nie kosztują systemu tak dużo jak zapewnienie miejsc pracy, infrastruktury czy dobrych szkół. 631 00:46:47,940 --> 00:46:51,600 Jako ludzie dotrzemy do ziemi obiecanej. 632 00:46:51,760 --> 00:46:55,260 Do tej pory zdarzyły się duże zwycięstwa, ale żadne nie było 633 00:46:55,420 --> 00:46:58,520 takim wyzwaniem ekonomicznym, niesie ze sobą zmiana klimatu. 634 00:46:59,160 --> 00:47:02,939 Naszą odpowiedzialnością jest, by osiągnąć ten historyczny moment. 635 00:47:03,079 --> 00:47:07,719 Na całym świecie łączymy siły, by powiedzieć “Nadszedł czas”. 636 00:47:07,719 --> 00:47:11,699 Jeśli będziemy mieć ruch, godny swojej nazwy, solidarność, jako jedna z wielu idei, 637 00:47:11,859 --> 00:47:14,950 powinna być naszą główną zasadą. 638 00:47:14,950 --> 00:47:20,079 To szerokie i silne spektrum sojuszników ma polityczną moc, 639 00:47:20,079 --> 00:47:21,609 by popchnąć rozmowy w tej dziedzinie. 640 00:47:21,609 --> 00:47:25,589 Nadchodzi punkt krytyczny, kiedy ruchy społeczne ze sfery online przejdą do działaniu w realu. 641 00:47:25,589 --> 00:47:31,269 Jeśli uda nam się doprowadzić do tego punktu krytycznego, naprawdę możemy popchnąć sprawy do przodu. 642 00:47:32,540 --> 00:47:34,540 Nikt nas nie zatrzyma. 643 00:47:34,540 --> 00:47:36,540 Zacznij działać teraz. 644 00:47:36,540 --> 00:47:39,600 to jest sprawa, na którą postawię swoje pieniądze. 645 00:47:39,600 --> 00:47:42,480 To jest sprawa, o której będę trąbić, ile sił w płucach. 646 00:47:42,700 --> 00:47:45,180 W ten sposób wpływamy na politykę. 647 00:47:45,340 --> 00:47:47,220 14 DNI DO MARSZU 648 00:47:47,500 --> 00:47:53,800 Ten marsz to nasza szansa na to, by pokazać ogromną siłę ludzkiej solidarności. 649 00:47:55,500 --> 00:47:59,480 Kiedy zbiorą się głowy państw, muszą od nas usłyszeć, że żądamy działania. 650 00:47:59,869 --> 00:48:03,140 To jest to, co należy zrobić tu i teraz. 651 00:48:03,140 --> 00:48:06,630 Cały świat będzie na to patrzył. 652 00:48:06,630 --> 00:48:12,119 Nic nie porusza opinii publicznej bardziej niż duża liczba ludzi, którzy się gromadzą. 653 00:48:12,119 --> 00:48:18,299 Marsz sam w sobie nie jest końcem. To jest narzędzie. W głębi duszy wierzę, że 654 00:48:18,299 --> 00:48:23,329 ten wrześniowy marsz przyczyni się do pogłębienia tego ruchu. 655 00:48:23,329 --> 00:48:28,170 Będę w Nowym Yorku 21 września. 656 00:48:28,170 --> 00:48:32,779 Nic nie zastąpi - nawet w erze cyfrowej - ludzi stojących obok siebie, 657 00:48:32,779 --> 00:48:39,779 zjednoczonych, mówiących tym samym głosem wysuwających polityczne żądania. 658 00:48:40,620 --> 00:48:43,941 Jeśli nie walczysz o to, na czym ci zależy, zasługujesz na to, co dostajesz. 659 00:48:44,700 --> 00:48:47,120 21 września, na swój sposób to początek. 660 00:48:47,640 --> 00:48:51,909 Na całym świecie grupy ludzi się organizują, w Rio, w Delhi, W Berlinie, 661 00:48:51,909 --> 00:48:54,039 w Paryżu, w Londynie. 662 00:48:54,039 --> 00:48:59,359 Ludzie z całego świata zbiorą się razem tworząc największą klimatyczną mobilizację w historii. 663 00:48:59,370 --> 00:49:03,351 Jesteś gotowa do marszu? Jesteś gotowy do marszu? 664 00:49:09,754 --> 00:49:13,714 OTO CO MOŻESZ TERAZ ZROBIĆ 665 00:49:14,020 --> 00:49:19,539 DOŁĄCZ DO MARSZU PEOPLESCLIMATE.ORG 666 00:49:20,479 --> 00:49:25,489 WYŚLIJ WIADOMOŚĆ o treści PRZERWAĆ pod numer 97779 667 00:49:26,928 --> 00:49:31,428 PODZIEL SIĘ TYM FILMEM watchdisruption.com 668 00:49:32,079 --> 00:49:36,759 Nie da się przejść do porządku dziennego, po wydarzeniu takie jak to. 669 00:50:04,020 --> 00:50:10,020 Jest linia, która oddziela dobro od zła i ona przebiega przez środek 670 00:50:10,180 --> 00:50:11,880 każdej osoby. 671 00:50:11,890 --> 00:50:16,930 Jeśli nasz głos przeważy, to nie tylko dlatego, że przezwyciężymy najgorsze ludzkie instynkty. 672 00:50:16,930 --> 00:50:21,710 A dlatego, że przezwyciężymy najgorsze instynkty i największe lęki nawet w nas samych. 673 99:59:59,999 --> 99:59:59,999