1
00:00:00,000 --> 00:00:02,000
Eshte nje e poem e shkruar

2
00:00:02,000 --> 00:00:04,000
nga nje poet i famshem anglez

3
00:00:04,000 --> 00:00:06,000
ne fund te shekullit 19.

4
00:00:06,000 --> 00:00:09,000
U tha për të jehuar në trurin e Churchillit

5
00:00:09,000 --> 00:00:11,000
ne 1930.

6
00:00:11,000 --> 00:00:13,000
Dhe poema thote:

7
00:00:13,000 --> 00:00:15,000
" Në kodrën e qete të verës,

8
00:00:15,000 --> 00:00:17,000
zvarritur me rrjedhen e lumenjeve,

9
00:00:17,000 --> 00:00:19,000
sërish unë dëgjoj një daullexhi të largët

10
00:00:19,000 --> 00:00:21,000
gumezhin si nje tingull ne enderra,

11
00:00:21,000 --> 00:00:24,000
larg dhe afer dhe ulte dhe lart ne rruget e tokes

12
00:00:24,000 --> 00:00:27,000
i dashur per shoke dhe ushqim per pluhur

13
00:00:27,000 --> 00:00:29,000
ushtaret marshojne,

14
00:00:29,000 --> 00:00:31,000
se shpejti per te vdekur."

15
00:00:31,000 --> 00:00:33,000
Ata qe jane te interesur ne poezi

16
00:00:33,000 --> 00:00:36,000
poema eshte " A Shropshire Lad" e shkruar nga A.E Housman.

17
00:00:36,000 --> 00:00:38,000
Por cka kuptoj Housman,

18
00:00:38,000 --> 00:00:42,000
dhe ju e degjoni ate ne simfonite e Nielsen gjithashtu,

19
00:00:42,000 --> 00:00:46,000
ishte vere e gjate, e nxehte

20
00:00:46,000 --> 00:00:48,000
e stabilitetit te shekullit te 19

21
00:00:48,000 --> 00:00:50,000
ne jemi duke u afruar shume,

22
00:00:50,000 --> 00:00:52,000
dhe ne ishim gati per te levizur

23
00:00:52,000 --> 00:00:54,000
ne ato faza tmerruese te historise

24
00:00:54,000 --> 00:00:56,000
ku pushteti ndryshon.

25
00:00:56,000 --> 00:00:58,000
Dhe keto jane gjithmone faza, zonja dhe zotrinj,

26
00:00:58,000 --> 00:01:01,000
te percjellura nga turbullirat,

27
00:01:01,000 --> 00:01:03,000
dhe shume shpesh me gjak.

28
00:01:03,000 --> 00:01:05,000
Dhe mesazhi im per ju

29
00:01:05,000 --> 00:01:07,000
eshte se une besoj ne jemi te denuar,

30
00:01:07,000 --> 00:01:10,000
për të jetuar vetëm ne një nga ato momente në histori

31
00:01:10,000 --> 00:01:12,000
ku pajisjet qe mbajne gjera ne pozicion me te cilat

32
00:01:12,000 --> 00:01:15,000
zhvillimi i rregullt i pushtetit eshte duke filluar te ndryshoje

33
00:01:15,000 --> 00:01:17,000
dhe pamja e re e botes,

34
00:01:17,000 --> 00:01:20,000
pushtetet te reja qe ekzistojne ne bote,

35
00:01:20,000 --> 00:01:22,000
jane duke filluar te marrin forme.

36
00:01:22,000 --> 00:01:25,000
Dhe keto jane--e shohim ate shume qarte sot--

37
00:01:25,000 --> 00:01:28,000
gati cdo here kohera shume te trubullta, shume te veshtira,

38
00:01:28,000 --> 00:01:30,000
dhe shume shpesh kohera te pergjakshme.

39
00:01:30,000 --> 00:01:33,000
Me qe ra fjala, ndodh rreth nje here ne cdo shekull.

40
00:01:33,000 --> 00:01:35,000
Ju mund te argumentoni se heren e fundit ka ndodhur--

41
00:01:35,000 --> 00:01:38,000
dhe kjo eshte cka ndjeu Housman dhe cka ndjeu Churchill gjithashtu--

42
00:01:38,000 --> 00:01:41,000
ishte kjo kur pushteti kaloj nga kombet e vjetra,

43
00:01:41,000 --> 00:01:43,000
fuqite e vjetra te Europes

44
00:01:43,000 --> 00:01:45,000
permes Atlantikut me pushtetin e ri zhvillues

45
00:01:45,000 --> 00:01:47,000
te Shteteve te Bashkuara te Amerikes--

46
00:01:47,000 --> 00:01:49,000
fillimi i shekullit amerikan.

47
00:01:49,000 --> 00:01:51,000
Dhe sigurisht, ne vakum

48
00:01:51,000 --> 00:01:54,000
ku fuqite e vjetra europiane ishin

49
00:01:54,000 --> 00:01:57,000
ne veprim ne dy katastofat e pergjakshme

50
00:01:57,000 --> 00:01:59,000
te shekullit te fundit--

51
00:01:59,000 --> 00:02:02,000
njera ne pjesen e pare dhe tjetra ne pjesen e dyte: dy Lufterat e medha Boterore.

52
00:02:02,000 --> 00:02:05,000
Mao Cedun u referohej atyre si luftera europiane,

53
00:02:05,000 --> 00:02:08,000
dhe ndoshta eshte menyre me e sigurte e pershkrimit te tyre.

54
00:02:08,000 --> 00:02:10,000
Mire, zonja dhe zotrinj,

55
00:02:10,000 --> 00:02:12,000
ne jetojme e njeren prej ketyre koherave.

56
00:02:12,000 --> 00:02:15,000
Por per neve, dua te flas sot per tre faktore.

57
00:02:15,000 --> 00:02:18,000
Dhe i pari nga keta, dy te paret nga keta.

58
00:02:18,000 --> 00:02:20,000
eshte rreth ndryshimit te pushtetit.

59
00:02:20,000 --> 00:02:23,000
Dhe e dyta eshte per disa dimenzione te reja ne cilat do te referohesha,

60
00:02:23,000 --> 00:02:26,000
qe nuk ka ndodhur ne menyre se si eshte duke ndodhur tani.

61
00:02:26,000 --> 00:02:29,000
Por le te flasim per ndryshimet te pushteteve qe jane duke i ndodhur botes.

62
00:02:29,000 --> 00:02:31,000
Dhe cka eshte duke ndodhur sot

63
00:02:31,000 --> 00:02:33,000
eshte ne njefare menyre, frikesuese

64
00:02:33,000 --> 00:02:36,000
sepse nuk ka ndodhur kurre me pare.

65
00:02:36,000 --> 00:02:38,000
Ne kemi parë ndryshime anësore të pushtetit -

66
00:02:38,000 --> 00:02:41,000
pushteti i Greqise kaloi te Roma

67
00:02:41,000 --> 00:02:43,000
dhe ndryshimet e pushteve qe ndodhen

68
00:02:43,000 --> 00:02:46,000
gjate civilizimit europian--

69
00:02:46,000 --> 00:02:48,000
por ne jemi duke pare dicka jo shume ndryshe.

70
00:02:48,000 --> 00:02:50,000
Për pushtet nuk është vetëm qe te leviz anash

71
00:02:50,000 --> 00:02:52,000
prej nje shteti ne tjettrin.

72
00:02:52,000 --> 00:02:54,000
Gjithashtu edhte duke levizur vertikalisht.

73
00:02:54,000 --> 00:02:57,000
Cka eshte duke ndodhur sot eshte se pushteti qe ishte mbeshtjelle,

74
00:02:57,000 --> 00:03:00,000
qe eshte mbajtur me pergjegjesi, mbajtur me sundim te ligjit

75
00:03:00,000 --> 00:03:03,000
brenda institucioneve te kombit te shtetit

76
00:03:03,000 --> 00:03:06,000
tani ka emigruar në masë shumë të madhe në fazë globale.

77
00:03:06,000 --> 00:03:08,000
Globalizimi i pushtetit--

78
00:03:08,000 --> 00:03:10,000
ne flasim per globalizimin e tregjeve,

79
00:03:10,000 --> 00:03:14,000
por faktikisht eshte globalizimi i pushtetit te vertete.

80
00:03:14,000 --> 00:03:16,000
Dhe ku, ne nivel te shtetit kombetar

81
00:03:16,000 --> 00:03:18,000
ai pushtet eshte mbajtur nga pergjegjesia

82
00:03:18,000 --> 00:03:20,000
subjekt i sundimit të ligjit,

83
00:03:20,000 --> 00:03:23,000
ne shkallen nderkombtare nuk eshte.

84
00:03:23,000 --> 00:03:26,000
Shkalla nderkombetare dhe ajo globale ku pushteti tani rri:

85
00:03:26,000 --> 00:03:29,000
fuqinë e internetit, fuqia e transmetuesve satelitore,

86
00:03:29,000 --> 00:03:32,000
fuqinë e këmbyesve të parave -

87
00:03:32,000 --> 00:03:34,000
keto para te pa fundme sillen per rreth

88
00:03:34,000 --> 00:03:38,000
qe tani qarkullonjne 32 here ne shumen e nevojshme te parase

89
00:03:38,000 --> 00:03:41,000
per tregtine supozohet te financohet

90
00:03:41,000 --> 00:03:43,000
kembyesit e parave, nese keni deshire,

91
00:03:43,000 --> 00:03:45,000
afaristet finaciar

92
00:03:45,000 --> 00:03:48,000
qe na kane sjell ne gjunje se fundi,

93
00:03:48,000 --> 00:03:50,000
fuqia e korporatave multinacionale

94
00:03:50,000 --> 00:03:53,000
tani duke zhvilluar buxhetet

95
00:03:53,000 --> 00:03:55,000
shpesh vendet e medha me shume sesa ato me madhesi te mesme.

96
00:03:55,000 --> 00:03:57,000
Keta jetojne ne hapersire globale

97
00:03:57,000 --> 00:03:59,000
e cila eshte kryesisht e parregulluar,

98
00:03:59,000 --> 00:04:02,000
nuk i nënshtrohen sundimit të ligjit,

99
00:04:02,000 --> 00:04:04,000
dhe në të cilën njerëzit mund të veprojë pa detyrim.

100
00:04:04,000 --> 00:04:07,000
Tani kjo i pershtatet

101
00:04:07,000 --> 00:04:09,000
momentit te fuqishem.

102
00:04:09,000 --> 00:04:12,000
Gjithmone eshte e pershtatshme per ata te cilet kane fuqine me te madhe

103
00:04:12,000 --> 00:04:15,000
për të operuar në hapësirat pa kufizim,

104
00:04:15,000 --> 00:04:18,000
por mesimi i historise eshte se, heret ose vone,

105
00:04:18,000 --> 00:04:20,000
hapersira e pa rregulluar--

106
00:04:20,000 --> 00:04:22,000
hapesira qe nuk i nenshtrohet sundimit te ligjit--

107
00:04:22,000 --> 00:04:25,000
bëhet e populluar jo vetëm nga gjërat që ju kërkuat--

108
00:04:25,000 --> 00:04:27,000
tregtia nderkombtare, interneti, etj--

109
00:04:27,000 --> 00:04:29,000
por gjithashtu nga gjerat qe ju nuk i deshironi--

110
00:04:29,000 --> 00:04:32,000
kriminaliteti nderkombtar, terrorizmi nderkombtar.

111
00:04:32,000 --> 00:04:34,000
Shpallja e 9/11

112
00:04:34,000 --> 00:04:39,000
eshte se edhe nese ju jeni shteti me i fuqishem ne toke,

113
00:04:39,000 --> 00:04:42,000
megjithate,

114
00:04:42,000 --> 00:04:44,000
ata që banojnë në këtë hapësirë mund të ju sulmojnë

115
00:04:44,000 --> 00:04:46,000
edhe ne qytetet me te kryesore,

116
00:04:46,000 --> 00:04:48,000
nje mengjes te kthjellte Shtatori.

117
00:04:48,000 --> 00:04:50,000
Thuhet se 60 perqind

118
00:04:50,000 --> 00:04:53,000
e kater milion dollareve qe u perdoren per te financuar 9/11

119
00:04:53,000 --> 00:04:56,000
faktikisht kaluan nepermejt institucionit te Kullave Binjake

120
00:04:56,000 --> 00:04:58,000
te cilen 9/11 e shkatrroi.

121
00:04:58,000 --> 00:05:00,000
E shihni, armiqte tane gjithashtu perdoren kete hapesire--

122
00:05:00,000 --> 00:05:03,000
hapësirën e udhëtimit masiv, internetit, transmetuesit satelitor -

123
00:05:03,000 --> 00:05:06,000
te jene ne gjendje te marrin me vete helmin e tyre,

124
00:05:06,000 --> 00:05:09,000
i cili eshte per shaktrrimin e sistemeve tona dhe menyrave tona.

125
00:05:09,000 --> 00:05:11,000
Heret ose vone,

126
00:05:11,000 --> 00:05:13,000
heret ose vone,

127
00:05:13,000 --> 00:05:15,000
parimi i historise

128
00:05:15,000 --> 00:05:17,000
eshte se ku pushteti shkon

129
00:05:17,000 --> 00:05:20,000
qeverisja duhet te ndjek.

130
00:05:20,000 --> 00:05:22,000
Dhe nese ky eshte rasti, pasi une besoj se eshte,

131
00:05:22,000 --> 00:05:24,000
njeri nder fenomenet e kohes tone

132
00:05:24,000 --> 00:05:26,000
eshte globalizimi i pushtetit,

133
00:05:26,000 --> 00:05:29,000
atëherë ai vijon se një nga sfidat e kohës sonë

134
00:05:29,000 --> 00:05:32,000
eshte te sjellim qeverisjen ne hapsiren globale.

135
00:05:32,000 --> 00:05:35,000
Dhe une besoj se dekadat para neve tani

136
00:05:35,000 --> 00:05:39,000
do te jene trazira ne nje shkalle me te madhe ose me te vogel

137
00:05:39,000 --> 00:05:42,000
me shume ose me pak ne jemi ne gjendje te mbrrijme ate qellim:

138
00:05:42,000 --> 00:05:44,000
per te djelle qeverisjen ne hapsirren globale.

139
00:05:44,000 --> 00:05:46,000
Tani vreni, une nuk jame duke folur per qeverine.

140
00:05:46,000 --> 00:05:48,000
Une nuk jam duke folur per vendosjen

141
00:05:48,000 --> 00:05:51,000
e disa institucioneve demokratike globale.

142
00:05:51,000 --> 00:05:53,000
Opinioni im, meqe ra fjala, zonja dhe zoteri,

143
00:05:53,000 --> 00:05:55,000
është se kjo nuk ka gjasa për t'u bërë

144
00:05:55,000 --> 00:05:57,000
duke hedhut veze me shume ne institucionet U.N.

145
00:05:57,000 --> 00:05:59,000
Nese ne nuk e kishim pasur U.N, ne do te duhet te shpikim ate.

146
00:05:59,000 --> 00:06:01,000
Bota ka nevoje per nje forum internacional.

147
00:06:01,000 --> 00:06:05,000
Ajo ka nevojë për një mjet me të cilën ju mund të legjitimoni veprimet ndërkombëtare.

148
00:06:05,000 --> 00:06:07,000
Por kur vije tek qeverisja e hapsires globale,

149
00:06:07,000 --> 00:06:10,000
supozimi im eshte kjo nuk do te ndodh

150
00:06:10,000 --> 00:06:12,000
nepermjet krimit te me shume institucioneve U.N.

151
00:06:12,000 --> 00:06:15,000
Faktikisht do te ndodh nga pushteti

152
00:06:15,000 --> 00:06:17,000
dhe duke bere traktat te bazuar ne sisteme,

153
00:06:17,000 --> 00:06:19,000
marrveshje bazuar ne traktat,

154
00:06:19,000 --> 00:06:21,000
per te qeverisur ate hapesire globale.

155
00:06:21,000 --> 00:06:24,000
Dhe në qoftë se ju shikoni, ju mund të shihni ato te ndodhin, duke filluar të shfaqen tashmë.

156
00:06:24,000 --> 00:06:27,000
Organizata e Tregtise Boterore: traktat bazuar neorganizate,

157
00:06:27,000 --> 00:06:29,000
krejtsisht traktat bazuar ne marreveshje,

158
00:06:29,000 --> 00:06:32,000
dhe ende, mjaft e fuqishëme për të mbajtur edhe më të fuqishme, Shtetet e Bashkuara

159
00:06:32,000 --> 00:06:34,000
per te llogaritut nese eshte e nevojshme.

160
00:06:34,000 --> 00:06:36,000
Kyoto: fillimet e luftimit per te krijuar

161
00:06:36,000 --> 00:06:38,000
nje traktat bazur ne organizate.

162
00:06:38,000 --> 00:06:40,000
G20:

163
00:06:40,000 --> 00:06:42,000
ne dime tani se ne duhet te vendosim se bashku nje institucion

164
00:06:42,000 --> 00:06:44,000
i cili eshte ne gjendje te sjell qeverisje

165
00:06:44,000 --> 00:06:47,000
hapsires financiare per spekulime financiare.

166
00:06:47,000 --> 00:06:50,000
Dhe kjo eshte cka G20 eshte, nje traktat bazur ne instiucione

167
00:06:50,000 --> 00:06:52,000
Tani eshte nje problem aty,

168
00:06:52,000 --> 00:06:54,000
dhe ne do te kthehemi perseri per nje minute,

169
00:06:54,000 --> 00:06:57,000
gje qe eshte nese ju sjellni me te fuqishmit se bashku

170
00:06:57,000 --> 00:06:59,000
per te bere rregullat ne traktate te bazuar ne institucione,

171
00:06:59,000 --> 00:07:02,000
per te mbushur ate hapesire te qeverisjes,

172
00:07:02,000 --> 00:07:05,000
pastaj cka i ndodh te dobetve te cilet jane lene jashte?

173
00:07:05,000 --> 00:07:07,000
Dhe ky eshte nje problem i madh,

174
00:07:07,000 --> 00:07:09,000
dhe ne do te kthehemi aty ne nje sekonde.

175
00:07:09,000 --> 00:07:11,000
Keshtu, ja ku eshte mesazhi im i pare,

176
00:07:11,000 --> 00:07:14,000
qe nese jeni duke kaluar nepermjet ketyre koherave te trazuara

177
00:07:14,000 --> 00:07:17,000
me shume ose me pak trazueze

178
00:07:17,000 --> 00:07:19,000
pastaj suksesi yne ne berjen e saj

179
00:07:19,000 --> 00:07:21,000
në masë të madhe do të varet nga kapacitetet tona

180
00:07:21,000 --> 00:07:23,000
per te sjelle qeverisje te arsyeshme

181
00:07:23,000 --> 00:07:25,000
te hapsires globale.

182
00:07:25,000 --> 00:07:28,000
Dhe shikoni ate duke filluar te ndodhe.

183
00:07:28,000 --> 00:07:30,000
Qellimi im i dyte eshte,

184
00:07:30,000 --> 00:07:32,000
dhe une e di une nuk duhet te flas per nje audience sikur kjo

185
00:07:32,000 --> 00:07:34,000
per nje gje te tille,

186
00:07:34,000 --> 00:07:37,000
por pushtetit nuk eshte vetem tek zhvendosja vertikale,

187
00:07:37,000 --> 00:07:39,000
gjithashtu eshte zhvendosje horizontale.

188
00:07:39,000 --> 00:07:42,000
Ju mund te argumentoni se historia, historia e civilizimit,

189
00:07:42,000 --> 00:07:45,000
ka civilizime te mbledhura rreth detrave--

190
00:07:45,000 --> 00:07:48,000
me ato te parat rreth Mesdheut,

191
00:07:48,000 --> 00:07:52,000
ato më të fundit me prejardhje nga fuqia perëndimore rreth Atlantikut.

192
00:07:52,000 --> 00:07:54,000
Mire me duket mua

193
00:07:54,000 --> 00:07:57,000
se ne jemi duke pare nje zhvendosje rrenjesore e fuqise,

194
00:07:57,000 --> 00:08:00,000
larg nga kombet te mbledhura rreth Atlantikut

195
00:08:00,000 --> 00:08:02,000
tek kombet e mbledhura rreth Pacifikut.

196
00:08:02,000 --> 00:08:04,000
Tani kjo fillon me fuqi ekonomike,

197
00:08:04,000 --> 00:08:06,000
por kjo eshte menyra qe cdo here fillon.

198
00:08:06,000 --> 00:08:09,000
Ju tashmë filluat të shihni zhvillimin e politikave të huaja,

199
00:08:09,000 --> 00:08:11,000
rritja e buxheteve ushtarake

200
00:08:11,000 --> 00:08:14,000
ndodh ne fuqi tjera te botes.

201
00:08:14,000 --> 00:08:16,000
Ne fakt un mendoj

202
00:08:16,000 --> 00:08:18,000
nuk eshte edhe aq zhvendosje nga Perendimi ne Lindje;

203
00:08:18,000 --> 00:08:20,000
dicka ndryshe eshte duke ndodhur.

204
00:08:20,000 --> 00:08:22,000
Mendimi im eshte se

205
00:08:22,000 --> 00:08:24,000
Shtetet e Bashkuara do te mbesin

206
00:08:24,000 --> 00:08:26,000
kombi me i fuqishem ne rruzullin tokesor

207
00:08:26,000 --> 00:08:29,000
per 10, 15 vitet e ardhshme,

208
00:08:29,000 --> 00:08:32,000
por konteksti ne te cilen ajo e mban pushtetin

209
00:08:32,000 --> 00:08:35,000
tani ka ndryshuar rrënjësisht, ajo ka ndryshuar rrënjësisht.

210
00:08:35,000 --> 00:08:37,000
Ne jemi duke ardhur tek vitet e 50-ta,

211
00:08:37,000 --> 00:08:39,000
vitet me jo te zakonshme te historise

212
00:08:39,000 --> 00:08:42,000
ne te cilen ne kemi pasur nje bote mono-polare,

213
00:08:42,000 --> 00:08:44,000
ne te cilen cdo gjilpere e busulles

214
00:08:44,000 --> 00:08:46,000
per apo kunder

215
00:08:46,000 --> 00:08:49,000
duhet të referohej nga pozicioni i saj në Uashington -

216
00:08:49,000 --> 00:08:53,000
një botë të shkatërruar nga një kolos i vetëm.

217
00:08:53,000 --> 00:08:55,000
Por ky nuk eshte rast i zakonshem ne histori.

218
00:08:55,000 --> 00:08:57,000
Ne fakt, cka eshte duke u shfaqur tani

219
00:08:57,000 --> 00:08:59,000
eshte rast shume me normal i historise.

220
00:08:59,000 --> 00:09:01,000
Ju keni filluar te shihni shfaqjen

221
00:09:01,000 --> 00:09:03,000
e botes multipolare.

222
00:09:03,000 --> 00:09:05,000
Deri me tani,

223
00:09:05,000 --> 00:09:08,000
Shtetet e Bashkuara ka qene tipar dominues i botes tone.

224
00:09:08,000 --> 00:09:10,000
Ata do te mbesin kombi me i fuqishem,

225
00:09:10,000 --> 00:09:12,000
por ata do te jene kombi me i fuqishem

226
00:09:12,000 --> 00:09:14,000
ne nje bote gjithnje e me multipolare.

227
00:09:14,000 --> 00:09:17,000
Dhe ju filloni te shihni qendrat alternative të pushtetit ndërtimues-

228
00:09:17,000 --> 00:09:19,000
ne Kine, sigurisht,

229
00:09:19,000 --> 00:09:22,000
edhe pse mendimi im eshte se ngjitja e Kines ne lartesi nuk eshte e lehte.

230
00:09:22,000 --> 00:09:24,000
Do te jete mjaft i ashper

231
00:09:24,000 --> 00:09:26,000
pasiqe Kina fillon te demokratizoje shoqerine e saj

232
00:09:26,000 --> 00:09:28,000
pas liberalizimit te ekonomise se saj

233
00:09:28,000 --> 00:09:31,000
Por kjo eshte nje teme e nje diskutimi tjeter.

234
00:09:31,000 --> 00:09:33,000
Ju e shihnin Indine, ju e shihni Brazilin.

235
00:09:33,000 --> 00:09:35,000
Ju e shihni gjithnje e me shume

236
00:09:35,000 --> 00:09:38,000
se bota tani faktikisht per ne Europianet duket

237
00:09:38,000 --> 00:09:41,000
shume me shume sikur Europa ne shekullin e 19.

238
00:09:41,000 --> 00:09:43,000
Europa ne shekullin e 19:

239
00:09:43,000 --> 00:09:45,000
nje sekretar i jashtem Britanik, Lordi Canning,

240
00:09:45,000 --> 00:09:48,000
e pershkruante ate si " Koncerti Europian i Fuqive."

241
00:09:48,000 --> 00:09:50,000
Ishte nje bilanc, nje bilanc pese-anesh.

242
00:09:50,000 --> 00:09:53,000
Britania gjithmone ka luajtur me bilancin

243
00:09:53,000 --> 00:09:55,000
Nese Parisi bashkohej me Berlinin,

244
00:09:55,000 --> 00:09:58,000
Britania bashkohej me Vienen dhe Romen per te siguruar balancim.

245
00:09:58,000 --> 00:10:00,000
Tani vereni,

246
00:10:00,000 --> 00:10:02,000
ne nje periudhe e cila eshte e dominuar nga bota mono-polare,

247
00:10:02,000 --> 00:10:04,000
ju keni rregullar aleatet--

248
00:10:04,000 --> 00:10:06,000
NATO, Pakti i Varshaves.

249
00:10:06,000 --> 00:10:08,000
Një polarizim i caktuar i pushtetit

250
00:10:08,000 --> 00:10:10,000
do te thote aleanca te caktuara.

251
00:10:10,000 --> 00:10:12,000
Por nje polarizim i shumfishte i pushtetit

252
00:10:12,000 --> 00:10:14,000
do te thote zhvendosje dhe ndryshim i aleateve.

253
00:10:14,000 --> 00:10:16,000
Dhe kjo eshte bota qe jemi duke hyre,

254
00:10:16,000 --> 00:10:18,000
ne te cilen ne do te shohim gjithnje e me shume

255
00:10:18,000 --> 00:10:20,000
qe aleatet tone nuk jane te caktuar.

256
00:10:20,000 --> 00:10:22,000
Canning, sekretary i jashtem Britanik nje here tha,

257
00:10:22,000 --> 00:10:24,000
" Britania ka nje interes te perbashket,

258
00:10:24,000 --> 00:10:26,000
po jo aleat te perbashket."

259
00:10:26,000 --> 00:10:28,000
Dhe ne do te shohim gjithnje e me shume

260
00:10:28,000 --> 00:10:30,000
se madje ne ne Perendim

261
00:10:30,000 --> 00:10:32,000
do te mbrrim, duhet te mbrrim,

262
00:10:32,000 --> 00:10:34,000
përtej rrethit rehatshëm e fuqive të Atlantikut

263
00:10:34,000 --> 00:10:36,000
te bejme aleance me te tjeret

264
00:10:36,000 --> 00:10:39,000
nese duam te perfundojme gjerat ne bote.

265
00:10:39,000 --> 00:10:41,000
Permend se kur ne shkuam ne Libi,

266
00:10:41,000 --> 00:10:43,000
kjo nuk ishte aq e mirë për Perëndimin për të bërë atë vetëm;

267
00:10:43,000 --> 00:10:45,000
ne u desht qe te sjellin te tjere.

268
00:10:45,000 --> 00:10:48,000
Ne u desht te sjellin ne kete rast, Shoqaten Arabe.

269
00:10:48,000 --> 00:10:51,000
Mendimi im eshte Iraku dhe Afganistani koheve te fundit

270
00:10:51,000 --> 00:10:53,000
kur Perendimi ka provuar ta beje ate vetem,

271
00:10:53,000 --> 00:10:55,000
dhe ne nuk kemi patur sukses.

272
00:10:55,000 --> 00:10:57,000
Mendimi im

273
00:10:57,000 --> 00:11:00,000
eshte se ne jemi duke arritur fillimin e fundit te 400 viteve--

274
00:11:00,000 --> 00:11:03,000
E them 400 vjet, sepse ky është fundi i Perandorisë Osmane -

275
00:11:03,000 --> 00:11:05,000
te dominimit te pushtetit Perendimor,

276
00:11:05,000 --> 00:11:08,000
institucioneve Perendimore dhe vlerave Perendimore.

277
00:11:09,000 --> 00:11:12,000
E dini, deri me sot, nese Perendimi i beri akcionet se bashku,

278
00:11:12,000 --> 00:11:14,000
mund te propozoje dhe rregulloj

279
00:11:14,000 --> 00:11:16,000
ne cdo qosh te botes.

280
00:11:16,000 --> 00:11:18,000
Por kjo nuk eshte me e vertete.

281
00:11:18,000 --> 00:11:20,000
Shikoni krizat e fundit finaciare

282
00:11:20,000 --> 00:11:22,000
pas Luftes se Dyte Boterore.

283
00:11:22,000 --> 00:11:24,000
Perendimi u bashkua--

284
00:11:24,000 --> 00:11:27,000
Institucioni Bretton Woods, Banka Botërore, Fondi Monetar Ndërkombëtar -

285
00:11:27,000 --> 00:11:29,000
problemi u zgjidh.

286
00:11:29,000 --> 00:11:31,000
Tani ne duhet te therrasim te tjeret.

287
00:11:31,000 --> 00:11:33,000
Tani duhet te krijojme G20.

288
00:11:33,000 --> 00:11:35,000
Tani ne duhet te arrijme pertej rrethit te rehatshem

289
00:11:35,000 --> 00:11:37,000
te shokeve tane Perendimor.

290
00:11:37,000 --> 00:11:39,000
Me lejoni te bej nje parashikim per ju,

291
00:11:39,000 --> 00:11:42,000
i cili ndoshta eshte madje me befasues.

292
00:11:42,000 --> 00:11:45,000
Une dyshoj se ne jemi duke arritur fundin

293
00:11:45,000 --> 00:11:47,000
e 400 viteve

294
00:11:47,000 --> 00:11:49,000
kur pushteti Perendimor ishte i mjaftushem.

295
00:11:49,000 --> 00:11:51,000
Njerezit me thone mua, " Kinezet, sigurisht,

296
00:11:51,000 --> 00:11:53,000
ata kurre nuk do te fusin veten e tyre

297
00:11:53,000 --> 00:11:55,000
ne krijimin e paqes, krijimin e paqes shumepaleshe perreth botes."

298
00:11:55,000 --> 00:11:57,000
Oh po? Pse jo?

299
00:11:57,000 --> 00:11:59,000
Sa trupa Kineze

300
00:11:59,000 --> 00:12:01,000
sherbejne nen bereten e kalter, duke sherbyer nen flamurin e kalter

301
00:12:01,000 --> 00:12:03,000
duke sherbyer nen komanden e U.N. ne boten sot?

302
00:12:03,000 --> 00:12:05,000
3.700.

303
00:12:05,000 --> 00:12:08,000
Sa Amerikan? 11.

304
00:12:08,000 --> 00:12:10,000
Cili është kontigjenti më i madh detar

305
00:12:10,000 --> 00:12:13,000
qe trajton ceshtjen e pirateve Somalez?

306
00:12:13,000 --> 00:12:15,000
Kontingjenti detar Kinez.

307
00:12:15,000 --> 00:12:17,000
Sigurisht ata jane komb merkantiliste.

308
00:12:17,000 --> 00:12:19,000
Ata deshirojne te mbajne linjat e detit te hapura.

309
00:12:19,000 --> 00:12:22,000
Gjithnje e me shume, ne do te kemi pune

310
00:12:22,000 --> 00:12:25,000
me njerez me te cilet ne nuk ndajme vlera,

311
00:12:25,000 --> 00:12:28,000
por me ke, per momentin, ne ndajme interesa te perbashketa.

312
00:12:28,000 --> 00:12:30,000
Eshte nje menyre krejtsisht e re

313
00:12:30,000 --> 00:12:33,000
e te shikuarit boten qe tani eshte duke u shfaqur.

314
00:12:33,000 --> 00:12:35,000
Dhe ja ku eshte faktori i trete,

315
00:12:35,000 --> 00:12:38,000
i cili eshte krejtsisht ndryshe.

316
00:12:38,000 --> 00:12:40,000
Sot ne boten tone moderne,

317
00:12:40,000 --> 00:12:42,000
per shkak te internetit.

318
00:12:42,000 --> 00:12:45,000
për shkak të llojeve të gjërave që njerëzit kanë folur këtu

319
00:12:45,000 --> 00:12:49,000
gjithcka eshte e lidhur me gjithcka.

320
00:12:49,000 --> 00:12:51,000
Ne tani jemi te ndervarur.

321
00:12:51,000 --> 00:12:53,000
Ne tani jemi te kombinuar,

322
00:12:53,000 --> 00:12:55,000
si kombe, si individ

323
00:12:55,000 --> 00:12:57,000
në një mënyrë që nuk ka ndodhur më parë,

324
00:12:57,000 --> 00:13:00,000
kurre nuk ka ndodhur me pare.

325
00:13:00,000 --> 00:13:02,000
Raporti reciprok i kombeve,

326
00:13:02,000 --> 00:13:04,000
gjithmone ka ekzistuar.

327
00:13:04,000 --> 00:13:07,000
Diplomacia eshte rreth menaxhimit te raportit reciprok te kombeve.

328
00:13:07,000 --> 00:13:09,000
Por tani ne jemi lidhur ngushte sebashku.

329
00:13:09,000 --> 00:13:11,000
Ju merrni gripin e derrit ne Meksike,

330
00:13:11,000 --> 00:13:13,000
eshte problem i aeroportit Charles de Gaulle

331
00:13:13,000 --> 00:13:15,000
24 ore me vone.

332
00:13:15,000 --> 00:13:18,000
Lehman Brothers bije poshte.

333
00:13:18,000 --> 00:13:21,000
Ka zjarre ne stepa te Rusise,

334
00:13:21,000 --> 00:13:23,000
trazira te ushqimit ne Afrike.

335
00:13:23,000 --> 00:13:27,000
Te gjithe ne tani jemi, thellesisht, thellesisht te lidhur.

336
00:13:27,000 --> 00:13:30,000
Dhe cka do te thote kjo

337
00:13:30,000 --> 00:13:34,000
eshte idea e nje kombi shtetror qe vepron vetem

338
00:13:34,000 --> 00:13:36,000
jo i lidhur me te tjeret,

339
00:13:36,000 --> 00:13:38,000
duke mos punuar me te tjeret,

340
00:13:38,000 --> 00:13:40,000
nuk është më një propozim praktik.

341
00:13:40,000 --> 00:13:43,000
Sepse veprimet e nje kombi shtetror

342
00:13:43,000 --> 00:13:45,000
s'jane te mbylluara as per vetveten,

343
00:13:45,000 --> 00:13:47,000
as nuk është i mjaftueshëm për kombin shteteror

344
00:13:47,000 --> 00:13:49,000
per te kontrolluar territorin e vet

345
00:13:49,000 --> 00:13:52,000
sepse efektet jashte kombit shteteror

346
00:13:52,000 --> 00:13:55,000
tani janë duke filluar të ndikojnë në atë që ndodh brenda tyre.

347
00:13:55,000 --> 00:13:57,000
Une isha nje ushtar i ri

348
00:13:57,000 --> 00:14:01,000
ne luftërat e fundit ne perandorinë e Britanisë.

349
00:14:01,000 --> 00:14:03,000
Ne gjithen ate kohe, mbrojta e vendit tim

350
00:14:03,000 --> 00:14:06,000
ishte per nje gje dhe vetem per nje gje:

351
00:14:06,000 --> 00:14:09,000
sa e forte ishte ushtria jone, sa e forte ishte forca e jone ajore,

352
00:14:09,000 --> 00:14:11,000
sa e forte ishte marina jone dhe sa te forte ishin aleatet tone.

353
00:14:11,000 --> 00:14:13,000
Kjo ishte kur armiqte ishin jashte mureve.

354
00:14:13,000 --> 00:14:16,000
Tani armiku eshte mbrenda mureve.

355
00:14:16,000 --> 00:14:18,000
Tani nese une dua te flas per mbrojtjen e vendit tim,

356
00:14:18,000 --> 00:14:20,000
Une duhet te flas me Ministërin e Shendetesise

357
00:14:20,000 --> 00:14:23,000
sepse semundja pandemike eshte nje kercenim per sigurine time,

358
00:14:23,000 --> 00:14:25,000
Une duhet te flas me Ministërin e Bujqesise

359
00:14:25,000 --> 00:14:27,000
sepse siguria e ushqimit eshte nje kercenim per sigurine time,

360
00:14:27,000 --> 00:14:31,000
Une duhet te flas me Ministërin e Industrise

361
00:14:31,000 --> 00:14:34,000
sepse dobesia e infrastuktures

362
00:14:34,000 --> 00:14:36,000
është tani një pikë e sulmit të armiqve tanë -

363
00:14:36,000 --> 00:14:38,000
sic ne shohim nga betejat e rrjetit komjuterik--

364
00:14:38,000 --> 00:14:41,000
Une duhet te flas me Ministrin e Puneve te Mbrendshme

365
00:14:41,000 --> 00:14:43,000
sepse kush ka hyn ne vendin tim,

366
00:14:43,000 --> 00:14:46,000
qe jeton në atë shtëpi me tarace në atë qytet

367
00:14:46,000 --> 00:14:48,000
ka nje ndikim direkt se cka ndodh ne vendin tim--

368
00:14:48,000 --> 00:14:52,000
meqe jetojme ne Londer pash 7/7 bombardime.

369
00:14:52,000 --> 00:14:55,000
Nuk eshte akoma situata qe siguria e nje vendi

370
00:14:55,000 --> 00:14:58,000
eshte thjeshte nje ceshtje per ushtaret e saj dhe per ministrine e mbrojtjes

371
00:14:58,000 --> 00:15:01,000
Eshte kapaciteti i saj per te lidhur se bashku institucionet.

372
00:15:01,000 --> 00:15:04,000
Dhe kjo ju tregon diçka shumë te rëndësishme.

373
00:15:04,000 --> 00:15:06,000
Ju tregon se, ne fakt

374
00:15:06,000 --> 00:15:09,000
qeverite tona, te ndertuara vertikalisht,

375
00:15:09,000 --> 00:15:11,000
ndërtuan në modelin ekonomik të revolucionit industrial -

376
00:15:11,000 --> 00:15:14,000
hierarki vertikale, specializimin e detyrave,

377
00:15:14,000 --> 00:15:16,000
sturkturen e komandes--

378
00:15:16,000 --> 00:15:18,000
i kane strukturat e gabuara krejtsisht.

379
00:15:18,000 --> 00:15:20,000
Ju ne biznes e dini

380
00:15:20,000 --> 00:15:22,000
se struktura shembull e kohes tone, zonja dhe zoteri,

381
00:15:22,000 --> 00:15:24,000
eshte rrjeti.

382
00:15:24,000 --> 00:15:26,000
Eshte kapaciteti i juaj i rrjetit qe ka rendesi,

383
00:15:26,000 --> 00:15:29,000
si brenda qeverive tuaja dhe jashtë.

384
00:15:29,000 --> 00:15:31,000
Pra ja ku eshte ligji i trete i Ashdown.

385
00:15:31,000 --> 00:15:34,000
Meqe ra fjala, mos me pyesni per ligjin e pare e dyte te Ashdown

386
00:15:34,000 --> 00:15:36,000
sepse nuk i kam shpikur ato tanime;

387
00:15:36,000 --> 00:15:38,000
gjithmonë tingëllon më mirë në qoftë se ka një ligj të tretë, apo jo?

388
00:15:38,000 --> 00:15:41,000
Ligji i trete i Ashdown eshte se ne kohen moderne,

389
00:15:41,000 --> 00:15:43,000
ku gjithcka eshte e lidhur me gjithcka,

390
00:15:43,000 --> 00:15:46,000
gjeja me e rendesishme se cka mund te beni

391
00:15:46,000 --> 00:15:48,000
eshte cka mund te beni me te jeret.

392
00:15:48,000 --> 00:15:50,000
Pjesa me e rendesishme per strukturen tuaj--

393
00:15:50,000 --> 00:15:52,000
nëse ju jeni një qeveri, nëse ju jeni një regjiment ushtrie,

394
00:15:52,000 --> 00:15:54,000
nese ju jeni nje biznes--

395
00:15:54,000 --> 00:15:56,000
jane pikat e lidhjes suaj, interkonektoret tuaj,

396
00:15:56,000 --> 00:15:58,000
kapaciteti juaj te lidhen me te tjeret.

397
00:15:58,000 --> 00:16:00,000
Ju e kuptoni se ne industri;

398
00:16:00,000 --> 00:16:03,000
qeverite nuk e bejne.

399
00:16:03,000 --> 00:16:05,000
Por tani nje gje te fundit.

400
00:16:05,000 --> 00:16:08,000
Nese eshte situata, zonja dhe zotrinjë---

401
00:16:08,000 --> 00:16:10,000
qe ne jemi te lidhur bashke

402
00:16:10,000 --> 00:16:12,000
ne nje menyre qe kurre nuk ka qene njejte si me pare,

403
00:16:12,000 --> 00:16:16,000
pastaj gjithashtu eshte rasti se ne ndajme fatin me njeri tjetrin.

404
00:16:16,000 --> 00:16:19,000
Papritmas dhe per here te pare,

405
00:16:19,000 --> 00:16:22,000
mbrojta kolektive, gjeja qe ka dominuar tek ne

406
00:16:22,000 --> 00:16:24,000
meqe koncepti i sigurimit të kombeve tona,

407
00:16:24,000 --> 00:16:26,000
nuk eshte e mjaftueshme.

408
00:16:26,000 --> 00:16:28,000
Ka qene rasti

409
00:16:28,000 --> 00:16:30,000
se në qoftë se fisi ime ishte më e fuqishem se fisi i tyre, unë isha i sigurt;

410
00:16:30,000 --> 00:16:33,000
nese vendi im ishte me i fuqishem sesa vendi i tyre, une isha i sigurt;

411
00:16:33,000 --> 00:16:36,000
aleanca ime, si NATO, ishte me i fuqishem sesa alenaca e tyre, une isha i sigurt.

412
00:16:36,000 --> 00:16:38,000
Nuk eshte ende rasti.

413
00:16:38,000 --> 00:16:41,000
Ardhja e nderlidhshmerise

414
00:16:41,000 --> 00:16:43,000
dhe e armeve te shkarrimit te mases

415
00:16:43,000 --> 00:16:45,000
do te thote se, gjithnje e me shume

416
00:16:45,000 --> 00:16:47,000
une ndaj nje fat me armiqte e mi.

417
00:16:47,000 --> 00:16:49,000
Ku isha diplomat

418
00:16:49,000 --> 00:16:52,000
duke negociuar traktatet te çarmatimit me Bashkimin Sovjetik

419
00:16:52,000 --> 00:16:54,000
ne Gjeneve ne 1970,

420
00:16:54,000 --> 00:16:56,000
ne patem sukses sespse ne kuptuam

421
00:16:56,000 --> 00:16:58,000
qe ndame nje fat me ata.

422
00:16:58,000 --> 00:17:01,000
Siguria kolektive nuk eshte e mjaftushme.

423
00:17:01,000 --> 00:17:03,000
Paqja ka ardhur ne Irlanden Veriore

424
00:17:03,000 --> 00:17:06,000
sepse te dy palet kuptuan se loja e shumatores zero nuk punonte.

425
00:17:06,000 --> 00:17:09,000
Ata ndane nje fat me armiqte e tyre.

426
00:17:09,000 --> 00:17:11,000
Nje nder barierat me te medha te paqes ne Lindjen e Mesme

427
00:17:11,000 --> 00:17:14,000
eshte se te dy anet, Izraeli dhe, une mendoj, Palestinezet

428
00:17:14,000 --> 00:17:16,000
nuk kuptojne

429
00:17:16,000 --> 00:17:19,000
se ata ndajne nje fat kolektiv.

430
00:17:19,000 --> 00:17:21,000
Dhe paparitmas, zonja dhe zoteri,

431
00:17:21,000 --> 00:17:23,000
cili ka qene propozimi

432
00:17:23,000 --> 00:17:26,000
i vizionareve dhe poetve ne kohera

433
00:17:26,000 --> 00:17:28,000
sepse dicka duhet te marrim seriozisht

434
00:17:28,000 --> 00:17:30,000
si një çështje të politikave publike.

435
00:17:30,000 --> 00:17:33,000
Une fillova me nje poemë, Une do te perfundoj me nje.

436
00:17:33,000 --> 00:17:36,000
Poema e madhe e John Donne

437
00:17:36,000 --> 00:17:40,000
' Mos pyet per ke bien kembanat."

438
00:17:40,000 --> 00:17:42,000
Poema quhet " Asnje njeri s'eshte ishull."

439
00:17:42,000 --> 00:17:44,000
Dhe thote:

440
00:17:44,000 --> 00:17:47,000
" Cdo vdekje e njerezve me ka prekur mua,

441
00:17:47,000 --> 00:17:49,000
sepse unë jam i përfshirë në njerëzim,

442
00:17:49,000 --> 00:17:51,000
dergo per te mos pyetur

443
00:17:51,000 --> 00:17:53,000
per ke bien kembanat,

444
00:17:53,000 --> 00:17:55,000
bien per ate."

445
00:17:55,000 --> 00:17:58,000
Per John Donne, nje rekomandim i moralitetit.

446
00:17:58,000 --> 00:18:00,000
Per neve, mendoj,

447
00:18:00,000 --> 00:18:03,000
pjesë e ekuacionit për mbijetesën tonë.

448
00:18:03,000 --> 00:18:05,000
Faleminderit shume.

449
00:18:05,000 --> 00:18:08,000
(Duartrokitje)