[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:06.40,0:00:13.00,Default,,0000,0000,0000,,(Luganda translation by Eve Nabulya, Makerere University)\NLino lye ssomo erisooka mu kitundu kyaffe ekisooka mu misomo gino. Dialogue: 0,0:00:13.00,0:00:19.08,Default,,0000,0000,0000,,Essomo lino lituwa enyanjula ku bibamba.ebigwa tebiraze Dialogue: 0,0:00:19.08,0:00:28.08,Default,,0000,0000,0000,,Tugenda kukubaganya ebirowoozo ku nyingo enkulu, amakulu n'ebyo ebikwata ku bibamba ebigwa tebiraze Dialogue: 0,0:00:29.14,0:00:33.35,Default,,0000,0000,0000,,era n'ebigambo ebitera okukozesebwa nga twogera ku bibamba ebigwa tebiraze Dialogue: 0,0:00:33.35,0:00:40.35,Default,,0000,0000,0000,,Era tugenda kwogera ku bika oba engeri eziri mu bibamba bino era n'engeri embeera z'eby'obulamu gye zikosebwamu. Dialogue: 0,0:00:40.55,0:00:43.00,Default,,0000,0000,0000,,ebibamba bino, Dialogue: 0,0:00:43.00,0:00:48.29,Default,,0000,0000,0000,,Ekigambo "ekibamba" kikutegeeza kyi? Dialogue: 0,0:00:48.29,0:00:55.29,Default,,0000,0000,0000,,Ekibamba kiyinza okunnyonnyolwa nga ekintu ekigwaawo nekitataaganyiza ddala era n'okutabulatabula enkola n'embeera y'obulamu mu bantu ab'omukitundu ekimu. Dialogue: 0,0:00:55.29,0:01:04.26,Default,,0000,0000,0000,,oba ebitundu ebiwereko, ekiretera abantu okufiirwa obulamu n'ebintu byabwe era n'ekitundu mwebabeera okutataagana, mungeri esukka Dialogue: 0,0:01:04.26,0:01:10.54,Default,,0000,0000,0000,,obusobozi bw'abantu bano n'ebintu bye balina, okwejja mu buzibu. Dialogue: 0,0:01:10.54,0:01:17.94,Default,,0000,0000,0000,,Ekikulu mu mbeera eno kwe kuba nti obuzibu buba busukkira ddala nnyo obusobozi bw'abantu ababa bakoseddwa Dialogue: 0,0:01:17.94,0:01:22.53,Default,,0000,0000,0000,,era okuyita mu mbeera eno baba beetaga obuyambi obwamanyi. Dialogue: 0,0:01:22.53,0:01:27.96,Default,,0000,0000,0000,,Ago nno ge makulu g'ekigambo kibamba agaawebwa ekitongole ky'ensi yonna , ekikola ku by'obulamu, World Health Organization. Dialogue: 0,0:01:27.96,0:01:29.61,Default,,0000,0000,0000,,Kati tugenda okunnyonnyola ebigambo ebirala Dialogue: 0,0:01:29.61,0:01:31.08,Default,,0000,0000,0000,,Akattu kye kyi? Dialogue: 0,0:01:31.08,0:01:37.55,Default,,0000,0000,0000,,Eno yembeera etwetaagisa okulekayo engeri eza bulijjo ze tukolamu ebintu era ne tubangawo enkola ezitali zabulijjo Dialogue: 0,0:01:37.55,0:01:42.04,Default,,0000,0000,0000,,okusobola okwewala akabi akava mu kibamba. Dialogue: 0,0:01:42.04,0:01:47.38,Default,,0000,0000,0000,,Wabula emirundi mingi ebigambo bino: 'akatttu' ne 'ekibamba' bikozesebwa okutegeeza ekintu kye kimu. Dialogue: 0,0:01:47.38,0:01:56.06,Default,,0000,0000,0000,,Naye tulina okummanya kino nti: akattu ye mbeera etwetaagisa okukyuusa mu ngeri gye tubadde tukola mu ebintu Dialogue: 0,0:01:56.06,0:02:04.77,Default,,0000,0000,0000,,nga tugunjawo engeri eyenjawulo egendererwamu okuziyiza Dialogue: 0,0:02:04.77,0:02:08.63,Default,,0000,0000,0000,,ekibambulira. Dialogue: 0,0:02:08.63,0:02:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Katulabe ku bigambo ebiri mu kkowe lino. Dialogue: 0,0:02:13.00,0:02:18.02,Default,,0000,0000,0000,,Ekikuuno, akatyabaga, obusobe, n'obusobozi. Dialogue: 0,0:02:18.02,0:02:20.15,Default,,0000,0000,0000,,Ekikuuno kye kyi? Dialogue: 0,0:02:20.15,0:02:24.66,Default,,0000,0000,0000,,Ekikuuno kye kintu ekibi, eky'entiisa ekiyinza okuzaala obizibu obungi eri abantu Dialogue: 0,0:02:24.66,0:02:31.66,Default,,0000,0000,0000,,Ekyo nno kiba tekinnaleeta buzibu naye nga kilina obosobozi okuvaamu ekibamba. Dialogue: 0,0:02:31.66,0:02:34.35,Default,,0000,0000,0000,,Akatyabaga kye kyi? Dialogue: 0,0:02:34.35,0:02:40.05,Default,,0000,0000,0000,,Eyo ye mbeera eyinza okuvaako okufiirwa obulamu, ebintu oba okutaataaganyizibwa mu by'emirimu n'eby'enfuna Dialogue: 0,0:02:40.05,0:02:44.11,Default,,0000,0000,0000,,n'obutonde bw'ensi, nga bireteddwa ekikuuno ekigwa mu kitundu ekimu mu kiseera ekimu. Dialogue: 0,0:02:44.11,0:02:54.87,Default,,0000,0000,0000,,Akatyabaga kye kigambo ekikozesebwa mu mbeera elimu emikisa emingi egy'okukosebwa okuva ku kikuuno. Dialogue: 0,0:02:54.87,0:02:58.01,Default,,0000,0000,0000,,Olwo obusobe kye kyi? Dialogue: 0,0:02:58.01,0:03:04.40,Default,,0000,0000,0000,,Wano obusobe kitegeeza embeera omuntu mwaberera omwangu ennyo okukosebwa mu birowoozo era ne mu mubiri gwe Dialogue: 0,0:03:04.40,0:03:05.53,Default,,0000,0000,0000,,Oluvannyuma lw'ekibamba. Dialogue: 0,0:03:05.53,0:03:13.54,Default,,0000,0000,0000,,Bwe tukigaziya tuyinza okugamba nti bwe bungi bw'emikisa eri ekitundu, abantu, n'ebintu Dialogue: 0,0:03:13.54,0:03:20.54,Default,,0000,0000,0000,,okukosebwa olw'embeera eva mu kikuuno. Dialogue: 0,0:03:22.24,0:03:23.45,Default,,0000,0000,0000,,Obusobozi kye kyi? Dialogue: 0,0:03:23.45,0:03:35.48,Default,,0000,0000,0000,,Mumbeera eno kino kitegeeza okubaawo kw'abantu, ebikozesebwa era n'ebikola byonna Dialogue: 0,0:03:35.48,0:03:43.48,Default,,0000,0000,0000,,ebiyinza okusobozesa abantu b'omukitundu ekimu okwanganga ekikuuno nga tekinnatuuka oba okwanganga ebizibu bye kiba kireseewo. Dialogue: 0,0:03:44.100,0:03:48.10,Default,,0000,0000,0000,,Olwo nno kakwate kyi akali wakati w'ebigambo bino? Dialogue: 0,0:03:48.10,0:03:58.34,Default,,0000,0000,0000,,Ekibamba n'akatyabaga: Akatyabaga mu mbeera y'ekibamba kasobola okunnyonnyolwa nga tweyambisa ekibalo kino wammanga. Dialogue: 0,0:03:58.34,0:04:05.34,Default,,0000,0000,0000,,Akatyabaga kenkanankana n'ekikuuno nga okikubaganyizzaamu obusobe ate n'oyawulako obusobozi. Dialogue: 0,0:04:05.34,0:04:08.19,Default,,0000,0000,0000,,Ebibamba bisobola okujja olw'obutonde, Dialogue: 0,0:04:08.19,0:04:13.53,Default,,0000,0000,0000,,naye ate bisobola okuva ku nkola eya tekinologiya oba ebyo ebikolebwa omuntu. Dialogue: 0,0:04:13.53,0:04:19.33,Default,,0000,0000,0000,,Waliwo ebibamba ebitagwa mu kimu ku bika ebyogeddwaako waggulu, nga ebyo tubiyita bya maleeto. Dialogue: 0,0:04:19.33,0:04:24.42,Default,,0000,0000,0000,,Engeri endala gyetuyinza okwawula mu bibamba esinziira ku misinde kwe bitambulira. Dialogue: 0,0:04:24.42,0:04:30.79,Default,,0000,0000,0000,,Ebibamba ebimu bitambula ku misinde gya yiriyiri ate nga ebirala byo bitambula kasoobo. Dialogue: 0,0:04:30.79,0:04:39.78,Default,,0000,0000,0000,,Mu ebyo ebitambula akasoobo tulinamu ekyeya, eddungu,enjala, okutema ebibira Dialogue: 0,0:04:39.78,0:04:42.78,Default,,0000,0000,0000,,mpozzi n'obuwuka oba endwadde ezikwata ebimera. Dialogue: 0,0:04:43.88,0:04:51.38,Default,,0000,0000,0000,,Ebibamba ebya yiriyiri bitwariramu ebyo ebiva ku mbeera y'obudde gamba nga amataba, embuyaga ya zzimu, Dialogue: 0,0:04:51.38,0:05:00.81,Default,,0000,0000,0000,,omuliro ogwa kyegyira, omuzira oguggwa era n'ebyo ebiva ku nkula y'ensi gamba nga sunami oba ensozi okuwandula omuliro Dialogue: 0,0:05:00.81,0:05:03.99,Default,,0000,0000,0000,,n'okubumbulukuka kw'ettaka. Dialogue: 0,0:05:03.99,0:05:06.08,Default,,0000,0000,0000,,Ebibamba ebiva ku tekinologiya bitera kuletebwa Dialogue: 0,0:05:06.08,0:05:16.34,Default,,0000,0000,0000,,bikolwa bya bantu bennyini oba omukka oguva mu bintu abantu bye bakozesa. Dialogue: 0,0:05:16.34,0:05:22.18,Default,,0000,0000,0000,,Muno mwetusanga obukuubagano n'entalo ebireeta abantu okubundabundira mu nsi yabwe oba ebweru w'egwanga. Dialogue: 0,0:05:22.18,0:05:25.83,Default,,0000,0000,0000,,Bino tutera kubiyita kika kya mbeera ya kattu. Dialogue: 0,0:05:25.83,0:05:32.83,Default,,0000,0000,0000,,Ebibamba bya tekinologiya era bitwaliramu ebizimbe n'amayumba okugwa, Dialogue: 0,0:05:32.83,0:05:40.22,Default,,0000,0000,0000,,ebibamba ebibaawo mu by'entambula, obubenje bw'oku mazzi n'obw'okulukalu era n'obubenje obulala bwonna. Dialogue: 0,0:05:40.22,0:05:48.06,Default,,0000,0000,0000,,gamba nga omukka ogw'obutwa oguva mu ddagala oba mu makolero. Dialogue: 0,0:05:49.61,0:05:56.06,Default,,0000,0000,0000,,mu bibamba bya tekinologiya era mulimu obubenje bw'eby'okwerinda, omuliro,ebibamba ebiva ku butujju, Dialogue: 0,0:05:56.06,0:06:01.86,Default,,0000,0000,0000,,n'obubenje by'omu makolero Dialogue: 0,0:06:01.86,0:06:03.68,Default,,0000,0000,0000,,Ebibamba ebya maleeto. Dialogue: 0,0:06:03.68,0:06:09.76,Default,,0000,0000,0000,,Mu mbeera ezimu kiba kizibu okwawula mu bibamba bino naddala okugamba nti bivudde ku butonde Dialogue: 0,0:06:09.76,0:06:10.88,Default,,0000,0000,0000,,oba bivudde ku tekinologiya. Dialogue: 0,0:06:10.88,0:06:16.56,Default,,0000,0000,0000,,Eky'okulabirako, endwadde eza kawumpuli zigwa mu tuluba kyi? Dialogue: 0,0:06:16.56,0:06:20.81,Default,,0000,0000,0000,,Kakano katutunuulire engeri ebibamba gye bikosaamu eby'obulamu. Dialogue: 0,0:06:20.81,0:06:27.81,Default,,0000,0000,0000,,Ebibamba bivaako ebizibu bingi nga omwo mwe muli abantu okufa n'okulumizibwa, okubulwa amazzi amayonjo, okufiirwa Dialogue: 0,0:06:27.96,0:06:34.96,Default,,0000,0000,0000,,okufiirwa webegeka oluba, okufiirwa ebintu byabwe, okubundabunda, okufiira enteekaterka ez'eby'obuyonjo, Dialogue: 0,0:06:34.96,0:06:41.85,Default,,0000,0000,0000,,nga enteekateeka ez'okuyonja okwa buli lunaku, okutataaganya entambuza ya kazambi oba enkola ez'ebyokwerinda mu ngeri ez'enjawulo, Dialogue: 0,0:06:41.85,0:06:48.85,Default,,0000,0000,0000,,nga bireeta okutya, olwo obuwuka obuleeta obulwadde ne bweyongera era Dialogue: 0,0:06:49.09,0:06:59.78,Default,,0000,0000,0000,,negujabagira nga endwadde ez'olukonvuba nazo zinyinyintira, oluusi n'amasanyalaze nga gavuddeko, emmere nga ya kkekwa Dialogue: 0,0:06:59.78,0:07:04.48,Default,,0000,0000,0000,,ate n'amazzi nago nga gaanjadde. Dialogue: 0,0:07:04.48,0:07:11.48,Default,,0000,0000,0000,,Kino kye kifannanyi ky'embeera nga wabaddewo ekyeeya n'enjala. Dialogue: 0,0:07:12.69,0:07:19.69,Default,,0000,0000,0000,,Kino kye kifananyi ky'ebyo ebibaawo nga waliwo amataba agomujjirano. Dialogue: 0,0:07:19.87,0:07:26.34,Default,,0000,0000,0000,,Kuno kunnyonnyola ku ebyo ebibaawo mu mbeera ey'amataba agajja empolampola. Dialogue: 0,0:07:26.34,0:07:32.40,Default,,0000,0000,0000,,Kuno kunnyonnyola ku bikyi ebiva mu mbeera ey'ettaka okubumbulukuka. Dialogue: 0,0:07:32.40,0:07:37.63,Default,,0000,0000,0000,,Enkola eya Hyogo Framework for Disaster Management y'enteekateeka ey'ensi yonna esimbye essira ku Dialogue: 0,0:07:37.63,0:07:45.97,Default,,0000,0000,0000,,bino wammanga ku mitendera gyonna: okugunjawo enkola eyitibwaamu okuwa okulabula okusooka Dialogue: 0,0:07:45.97,0:07:52.97,Default,,0000,0000,0000,,okutumbula obusobozi era n'okussa essira ku nkola yonna etumbula obusobozi, okussa essira ku kwerinda n'okutumbula amanyi okulwanyisa embeera nga ezo waggulu Dialogue: 0,0:07:53.26,0:08:01.22,Default,,0000,0000,0000,,mu bantu b'owansi, okukendeeza ebyo ebibateeka mu katyabaga, n'okwongera amanyi mu bweteefuteefu mu kwanganga ebibamba ku buli Dialogue: 0,0:08:01.22,0:08:04.13,Default,,0000,0000,0000,,mutendera. Dialogue: 0,0:08:04.13,0:08:11.13,Default,,0000,0000,0000,,Ebimu ku bigambo ebikwata ku mbeera ekulembera ebibamba mulimu obweteefuteefu, ekitegeeza enteekateeka eyamba abantu Dialogue: 0,0:08:11.19,0:08:17.81,Default,,0000,0000,0000,,okumanya kyikyi eky'okukola nga ekibamba kigudde. Dialogue: 0,0:08:17.81,0:08:23.80,Default,,0000,0000,0000,,Okugema ekitegeeza ebikolwa ebireeta obukuumi obwenkomeredde ku bibamba Dialogue: 0,0:08:23.80,0:08:30.80,Default,,0000,0000,0000,,ebitwaliramu okukozesa ebyuma wamu n'ebintu ebirala ebikwatibwako, era n'okussaawo amateeka agakugira Dialogue: 0,0:08:30.89,0:08:34.27,Default,,0000,0000,0000,,enkozesa y'ettaka era n'enteekateeka y'ebibuga. Dialogue: 0,0:08:34.27,0:08:41.27,Default,,0000,0000,0000,,Waliwo okwetangira ekitegeeza enteekateeka ezikolebwa nga ekintu tekinnabaaawo nga zigendererwamu okukendeeza Dialogue: 0,0:08:41.89,0:08:48.65,Default,,0000,0000,0000,,oba okukugira akabi kekiyinza okutuuusa ku bantu ne ku butonde bw'ensi. Dialogue: 0,0:08:48.65,0:08:52.47,Default,,0000,0000,0000,,Ebyo ebikolebwa nga ekibamba kimaze okugwawo mulimu okudduukirira. Dialogue: 0,0:08:52.47,0:08:59.47,Default,,0000,0000,0000,,Kuno kwekusalawo era n'ebyo ebitekebwa mu nkola oluvannyuma lw'ekibamba okugwa, nga mulimu obuyambi obw'embagirawo, Dialogue: 0,0:08:59.47,0:09:05.62,Default,,0000,0000,0000,,okuddaabiriza era n'okuzimba ebyo ebiba byonooneddwa. Dialogue: 0,0:09:05.62,0:09:07.82,Default,,0000,0000,0000,,Okuzza obuggya kye kimu ku ebyo ebikolebwa oluvannyuma lw'ekibamba. Dialogue: 0,0:09:07.82,0:09:14.82,Default,,0000,0000,0000,,Kino kitegeeza ebintu ebikolebwa okuzzaawo ebikola era n'enkola eziwanirila obulamu olwo emirimu gisobole okugenda mu maaso Dialogue: 0,0:09:15.09,0:09:24.89,Default,,0000,0000,0000,,era n'okusobozesa enteekateeka zonna ez'okuzza embeera mu nteeko mu kiseera ekiddirira ekibamba. Dialogue: 0,0:09:25.53,0:09:30.34,Default,,0000,0000,0000,,Ebigambo ebirala: Obuyambi era n'obuddukirize Dialogue: 0,0:09:30.34,0:09:35.26,Default,,0000,0000,0000,,Bino bibeerawo mu kaseera nga ekibamba kyakagwaawo. Dialogue: 0,0:09:35.26,0:09:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Enteekateeka ez'enjawulo zikolebwa okuwonya obulamu era n'okubudaabuda abo abawonyewo ssaako n'okusisinkana Dialogue: 0,0:09:42.00,0:09:43.56,Default,,0000,0000,0000,,ebyetaago byabwe ebisookerwako. Dialogue: 0,0:09:43.56,0:09:48.48,Default,,0000,0000,0000,,Waliwo enjawulo wakati w'ebigambo: obuyambi n'obuddukirize Dialogue: 0,0:09:48.48,0:09:58.78,Default,,0000,0000,0000,,Obuddukirize bugendererwa kuwonya bulamu sso nga ate obuyambi bugendererwa kuwanirira bulamu. Dialogue: 0,0:09:59.33,0:10:07.86,Default,,0000,0000,0000,,Okubudaabuda kwo kukolebwa nga obuyambi Dialogue: 0,0:10:07.86,0:10:09.33,Default,,0000,0000,0000,,bulekeddawo okugabibwa, Dialogue: 0,0:10:09.33,0:10:16.33,Default,,0000,0000,0000,,era nga obuyambi obw'ebyetaago ebisokerwako tebukyetaagisa, Dialogue: 0,0:10:16.74,0:10:20.32,Default,,0000,0000,0000,,era nga abantu betengeredde mu kusisinkana obwetaavu obw'ebyo ebikozesebwa mu bulamu obwa bulijjo. Dialogue: 0,0:10:20.32,0:10:27.31,Default,,0000,0000,0000,,Okubudaabuda kulimu okuzza obuggya endowooza z'abantu era n'embeera zabwe ez'obulamu, wamu n'okutembenkeza embeera yonna mu kitundu. Dialogue: 0,0:10:27.31,0:10:33.86,Default,,0000,0000,0000,,Era kulimu okugunjawo enkola ennungamu ez'okuwanirira obulamu n'okuyamba ba kawonawo okugenda mumaaso. Dialogue: 0,0:10:33.86,0:10:39.51,Default,,0000,0000,0000,,Enkola eno era esaana okuleeta enkulakulana mukitundu. Dialogue: 0,0:10:39.51,0:10:46.91,Default,,0000,0000,0000,,Ekimu ku by'okulabirako by'okubudaabuda y'enkola ey'okuzzaawo ebibira, Dialogue: 0,0:10:46.91,0:10:49.55,Default,,0000,0000,0000,,era n'enteekateeka ezikolebwa oluvannyuma lw'okuddabulula. Dialogue: 0,0:10:49.55,0:10:56.55,Default,,0000,0000,0000,,Ekinyusi kiri mu kuzza embeera mu nteeko nga bweyali nga ekibamba kekinagwa. Dialogue: 0,0:10:58.83,0:11:05.83,Default,,0000,0000,0000,,Mu kuddabulula mulimu okuddabiriza ebizimbe, enguudo, n'ebiringa ebyo, okusitula omutindo gw'ebintu okuva ku bwebyali nga ekibamba kekinagwa Dialogue: 0,0:11:06.43,0:11:13.00,Default,,0000,0000,0000,,okutumbula amanyi g'abantu b'omukitundu okwanganga ebibamba, gamba nga okutekawo ebizimbe ebyamanyi ebisobola okugumira Dialogue: 0,0:11:13.00,0:11:16.56,Default,,0000,0000,0000,,ebibamba ebifananako nga ekyo mu biseera eby'omumaaso. Dialogue: 0,0:11:16.56,0:11:25.56,Default,,0000,0000,0000,,Enkola eno yonna yandibadde erina engeri gy'esitula omutindo okuva ku kuwa obuwi obudduukirize n'obuyambi,wabula nga esemberera okukendeeza ku mikisa gy'ebibamba okugwa. Dialogue: 0,0:11:26.20,0:11:33.20,Default,,0000,0000,0000,,Kino kya kusomooza gyoli: Nkola kyi zotaddewo okuziyiza ebibamba mu Dialogue: 0,0:11:33.20,0:11:35.13,Default,,0000,0000,0000,,disiturikiti yo? Dialogue: 0,0:11:35.13,0:11:39.22,Default,,0000,0000,0000,,Nkola kyi zotaddewo okuziyiza embeera y'obusobe ku bibamba mu disiturikiti yo? Dialogue: 0,0:11:39.22,0:11:43.88,Default,,0000,0000,0000,,Era nkola kyi zotaddewo okweteekerateekera ebibamba ssinga biguddewo mu disiturikiti yo? Dialogue: 0,0:11:43.88,0:11:46.41,Default,,0000,0000,0000,,Manya kino nti ebibamba byonna birina kukwatibwa bukulembeze bwawansi okusooka. Dialogue: 0,0:11:46.41,0:11:50.71,Default,,0000,0000,0000,,Era ebibamba byonna bikosa ekitundutundu ku bantu b'omu kifo ekimu. Dialogue: 0,0:11:50.71,0:11:56.29,Default,,0000,0000,0000,,Nolwekyo okudduukirira okusooka bulijjo kuva mu kitundu ekyo mwennyini. Dialogue: 0,0:11:56.29,0:12:03.29,Default,,0000,0000,0000,,Eno y'ensonga lwaki obusobozi bw'abantu mu kifo okwanganga ebibamba bulina okutumbulwa. Dialogue: 0,0:12:03.75,0:12:06.04,Default,,0000,0000,0000,,Mwebale kuwuliriza.