[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.00,0:00:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Trong vài tuần vừa qua, Dialogue: 0,0:00:02.00,0:00:05.00,Default,,0000,0000,0000,,tôi đã có cơ hội đến Saudi Arabia. Dialogue: 0,0:00:05.00,0:00:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Điều đầu tiên mà tôi, là một người Hồi giáo, muốn làm Dialogue: 0,0:00:08.00,0:00:10.00,Default,,0000,0000,0000,,đó là đi đến Mecca và thăm Kaaba, Dialogue: 0,0:00:10.00,0:00:12.00,Default,,0000,0000,0000,,một trong những ngôi đền linh thiêng nhất của Hồi giáo. Dialogue: 0,0:00:12.00,0:00:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Và tôi đi đến đó trong trang phục nghi lễ truyền thống của mình; Dialogue: 0,0:00:14.00,0:00:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Tôi đến nhà thờ Hồi giáo; Dialogue: 0,0:00:16.00,0:00:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Tôi thực hiện nghi lễ cầu nguyện; Dialogue: 0,0:00:18.00,0:00:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Tôi đã quan sát mọi nghi lễ ở đó. Dialogue: 0,0:00:20.00,0:00:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Và trong lúc đó, Dialogue: 0,0:00:22.00,0:00:24.00,Default,,0000,0000,0000,,bên cạnh mọi sự linh thiêng về tâm linh, Dialogue: 0,0:00:24.00,0:00:26.00,Default,,0000,0000,0000,,có một chi tiết trần tục tại Kaaba Dialogue: 0,0:00:26.00,0:00:28.00,Default,,0000,0000,0000,,điều đó khá là thú vị đối với tôi. Dialogue: 0,0:00:28.00,0:00:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Đó là thiếu sự tách biệt của giới tính. Dialogue: 0,0:00:30.00,0:00:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Diễn đạt một cách khác, nam giới và nữ giới Dialogue: 0,0:00:32.00,0:00:34.00,Default,,0000,0000,0000,,cùng nhau thực hiện nghi thức lễ bái Dialogue: 0,0:00:34.00,0:00:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Họ cùng nhau làm nghi lễ tawaf, Dialogue: 0,0:00:36.00,0:00:39.00,Default,,0000,0000,0000,,nghi lễ hành hương của những người Hồi giáo, khi họ đi vòng xung quanh tượng đài Kaaba. Dialogue: 0,0:00:39.00,0:00:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Họ cùng nhau làm nghi thức cầu nguyện Dialogue: 0,0:00:41.00,0:00:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Và nếu bạn còn phân vân tại sao điều đó thú vị, Dialogue: 0,0:00:44.00,0:00:47.00,Default,,0000,0000,0000,,bạn phải chứng kiến những điều khác ở Saudi Arabia, Dialogue: 0,0:00:47.00,0:00:49.00,Default,,0000,0000,0000,,bởi vì đó là một đất nước Dialogue: 0,0:00:49.00,0:00:52.00,Default,,0000,0000,0000,,mà nơi đó có sự phân chia rạch ròi về giới tính. Dialogue: 0,0:00:52.00,0:00:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Nói một cách khác, Dialogue: 0,0:00:54.00,0:00:56.00,Default,,0000,0000,0000,,là nam giới, bạn thường không được Dialogue: 0,0:00:56.00,0:00:58.00,Default,,0000,0000,0000,,ở chung một không gian vật lý với nữ giới. Dialogue: 0,0:00:58.00,0:01:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Và tôi đã chú ý điều đó một cách hóm hỉnh. Dialogue: 0,0:01:00.00,0:01:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Tôi dời khỏi Kaaba Dialogue: 0,0:01:02.00,0:01:04.00,Default,,0000,0000,0000,,để thưởng thức ẩm thực tại trung tâm Mecca. Dialogue: 0,0:01:04.00,0:01:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Tôi đi tới nhà hàng đồ ăn nhanh Burger King gần nhất. Dialogue: 0,0:01:06.00,0:01:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Và tôi đã tới đó -- Dialogue: 0,0:01:08.00,0:01:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Tôi chú ý rằng ở đó có một khu vực dành cho nam giới, Dialogue: 0,0:01:10.00,0:01:13.00,Default,,0000,0000,0000,,mà đã được phân chia cẩn thận với khu vực cho nữ giới. Dialogue: 0,0:01:13.00,0:01:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Tôi đã phải cử hành nghi lễ, đặt món và ăn ở khu vực cho nam giới. Dialogue: 0,0:01:16.00,0:01:18.00,Default,,0000,0000,0000,,"Điều đó rất khôi hài," Tôi tự nhủ với bản thân mình vậy, Dialogue: 0,0:01:18.00,0:01:21.00,Default,,0000,0000,0000,,"bạn có thể pha trộn với người khác giới tính tại Kaaba linh thiêng, Dialogue: 0,0:01:21.00,0:01:23.00,Default,,0000,0000,0000,,nhưng lại không phải ở nhà hàng Burger King." Dialogue: 0,0:01:23.00,0:01:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Khá là khôi hài. Dialogue: 0,0:01:25.00,0:01:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng cũng đáng chú ý. Dialogue: 0,0:01:28.00,0:01:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Bởi vì Kaaba và những nghi lễ chung quanh nó Dialogue: 0,0:01:31.00,0:01:34.00,Default,,0000,0000,0000,,là những truyền thống, nghi thức xuất hiện từ những thời kì sơ khai nhất của văn hóa Hồi giáo, Dialogue: 0,0:01:34.00,0:01:36.00,Default,,0000,0000,0000,,của thời kì ngài tiên tri Muhammad. Dialogue: 0,0:01:36.00,0:01:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Và nếu có một sự nhấn mạnh thời kì đó Dialogue: 0,0:01:38.00,0:01:40.00,Default,,0000,0000,0000,,để phân biệt rạch ròi nam giới và nữ giới Dialogue: 0,0:01:40.00,0:01:43.00,Default,,0000,0000,0000,,thì những nghi thức chung quanh Kaaba đã được thiết kế theo tinh thần như vậy. Dialogue: 0,0:01:43.00,0:01:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng hiển nhiên là sự phân biệt giới tính đã không xuất hiện vào thời kì đó. Dialogue: 0,0:01:45.00,0:01:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Vì vậy nên những nghi thức đã được sắp xếp như hiện tại. Dialogue: 0,0:01:47.00,0:01:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Điều này, tôi nghĩ, cũng được khẳng định Dialogue: 0,0:01:49.00,0:01:51.00,Default,,0000,0000,0000,,bởi một thực tế là sự tách biệt nữ giới Dialogue: 0,0:01:51.00,0:01:53.00,Default,,0000,0000,0000,,trong việc thành lập một xã hội phân chia giới tính Dialogue: 0,0:01:53.00,0:01:56.00,Default,,0000,0000,0000,,là điều bạn không tìm thấy ở Koran, Dialogue: 0,0:01:56.00,0:01:58.00,Default,,0000,0000,0000,,nơi trung tâm của đạo Hồi -- Dialogue: 0,0:01:58.00,0:02:00.00,Default,,0000,0000,0000,,trung tâm huyết mạch, thiêng liêng Dialogue: 0,0:02:00.00,0:02:03.00,Default,,0000,0000,0000,,mà tất cả những người theo đạo Hồi, bao gồm cả tôi, quan niệm vậy. Dialogue: 0,0:02:03.00,0:02:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Và tôi nghĩ nó không phải là một sự tình cờ ngẫu nhiên Dialogue: 0,0:02:05.00,0:02:07.00,Default,,0000,0000,0000,,khi bạn thấy quan niệm đó Dialogue: 0,0:02:07.00,0:02:09.00,Default,,0000,0000,0000,,ở nguồn gốc của Hồi giáo. Dialogue: 0,0:02:09.00,0:02:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Bởi vì rất nhiều học giả Dialogue: 0,0:02:11.00,0:02:13.00,Default,,0000,0000,0000,,nghiên cứu về lịch sử của đạo Hồi nghĩ -- Dialogue: 0,0:02:13.00,0:02:15.00,Default,,0000,0000,0000,,học giả Hồi giáo hay người phương Tây-- Dialogue: 0,0:02:15.00,0:02:17.00,Default,,0000,0000,0000,,giả định rằng thực tế sự Dialogue: 0,0:02:17.00,0:02:19.00,Default,,0000,0000,0000,,phân biệt thể chất giữa giới tính Dialogue: 0,0:02:19.00,0:02:22.00,Default,,0000,0000,0000,,xuất hiện tại thời kì phát triển sau này của đạo Hồi, Dialogue: 0,0:02:22.00,0:02:24.00,Default,,0000,0000,0000,,khi đạo được lan truyền Dialogue: 0,0:02:24.00,0:02:27.00,Default,,0000,0000,0000,,tới những nền văn hóa và truyền thống đã phát triển tại Trung Đông. Dialogue: 0,0:02:27.00,0:02:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Sự tách biệt của nữ giới thực tế Dialogue: 0,0:02:29.00,0:02:31.00,Default,,0000,0000,0000,,là một phong tục của người La Mã phương Đông và Ba Tư, Dialogue: 0,0:02:31.00,0:02:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Đạo Hồi đã chọn Dialogue: 0,0:02:34.00,0:02:36.00,Default,,0000,0000,0000,,và thu nạp phong tục đó thành một phần trong đạo của mình. Dialogue: 0,0:02:36.00,0:02:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Trên thực tế, đó chỉ là một ví dụ Dialogue: 0,0:02:38.00,0:02:40.00,Default,,0000,0000,0000,,của một hiện tượng bao quát hơn. Dialogue: 0,0:02:40.00,0:02:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Điều mà chúng ta gọi ngày nay là luật Hồi giáo, đặc biệt là văn hóa Hồi giáo -- Dialogue: 0,0:02:43.00,0:02:45.00,Default,,0000,0000,0000,,những nền văn hóa rất đa dạng và phong phú Dialogue: 0,0:02:45.00,0:02:47.00,Default,,0000,0000,0000,,nền văn hóa ở Saudi Arabia có nhiều khác biệt Dialogue: 0,0:02:47.00,0:02:50.00,Default,,0000,0000,0000,,so với nơi tôi sinh ra ở Istanbul hay Thổ Nhĩ Kỳ. Dialogue: 0,0:02:50.00,0:02:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Mặc dù vậy, Dialogue: 0,0:02:52.00,0:02:54.00,Default,,0000,0000,0000,,nếu như bạn nói tới văn hóa Hồi giáo, Dialogue: 0,0:02:54.00,0:02:56.00,Default,,0000,0000,0000,,thì nới đây có một thông điệp chính, hoàn thiện nhất, Dialogue: 0,0:02:56.00,0:02:58.00,Default,,0000,0000,0000,,nơi bắt đầu tôn giáo, Dialogue: 0,0:02:58.00,0:03:00.00,Default,,0000,0000,0000,,rồi sau đó là rất nhiều truyền thống, tư tưởng, Dialogue: 0,0:03:00.00,0:03:03.00,Default,,0000,0000,0000,,thói quen được thêm vào tổng thể đó. Dialogue: 0,0:03:03.00,0:03:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Có rất nhiều văn hóa truyền thống ở vùng Trung Đông -- văn hóa Trung Cổ. Dialogue: 0,0:03:07.00,0:03:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Từ thực tế đó, chúng ta có thể rút ra Dialogue: 0,0:03:10.00,0:03:13.00,Default,,0000,0000,0000,,2 bài học quan trọng. Dialogue: 0,0:03:13.00,0:03:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Thứ nhất, Hồi giáo-- Dialogue: 0,0:03:15.00,0:03:18.00,Default,,0000,0000,0000,,ngoan đạo, kín đáo, tin tưởng vào người Hồi giáo-những người luôn muốn trung thành vào tôn giáo của họ -- Dialogue: 0,0:03:18.00,0:03:21.00,Default,,0000,0000,0000,,không nên nắm giữ tất cả mọi thứ trong văn hóa của họ, Dialogue: 0,0:03:21.00,0:03:23.00,Default,,0000,0000,0000,,và nghĩ rằng điều đó mới thực sự là quy củ. Dialogue: 0,0:03:23.00,0:03:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Có thể một trong số những truyền thống đó là không tốt Dialogue: 0,0:03:25.00,0:03:27.00,Default,,0000,0000,0000,,và chúng cần phải được thay đổi. Dialogue: 0,0:03:27.00,0:03:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Một mặt khác, những người phương Tây Dialogue: 0,0:03:29.00,0:03:31.00,Default,,0000,0000,0000,,khi họ nhìn vào văn hóa Hồi giáo Dialogue: 0,0:03:31.00,0:03:33.00,Default,,0000,0000,0000,,và thấy một số vấn đề là rắc rối, Dialogue: 0,0:03:33.00,0:03:36.00,Default,,0000,0000,0000,,thì cũng không ngay lập tức kết luận rằng đó chính là những quy định có sẵn của người Hồi giáo. Dialogue: 0,0:03:36.00,0:03:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Bởi vì có thể đó chỉ là văn hóa Trung Đông Dialogue: 0,0:03:38.00,0:03:40.00,Default,,0000,0000,0000,,đã bị hiểu lầm, pha trộn với văn hóa Hồi giáo. Dialogue: 0,0:03:40.00,0:03:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Có một lệ thường được gọi là cắt bao quy đầu ở phụ nữ. Dialogue: 0,0:03:43.00,0:03:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Đó là một điều tồi tệ và kinh khủng. Dialogue: 0,0:03:46.00,0:03:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Đơn giản, nó là một cuộc tiểu phẫu Dialogue: 0,0:03:48.00,0:03:51.00,Default,,0000,0000,0000,,để ngăn chặn sự khoái cảm của phụ nữ trong quan hệ tình dục. Dialogue: 0,0:03:51.00,0:03:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Và người phương Tây, phương Đông hay Châu Mỹ, Dialogue: 0,0:03:53.00,0:03:56.00,Default,,0000,0000,0000,,là những người không biết điều đó trước đây Dialogue: 0,0:03:56.00,0:03:58.00,Default,,0000,0000,0000,,đã chứng kiến việc làm đó Dialogue: 0,0:03:58.00,0:04:00.00,Default,,0000,0000,0000,,trong một số cộng đồng người Hồi giáo Dialogue: 0,0:04:00.00,0:04:02.00,Default,,0000,0000,0000,,di cư tới từ Bắc Phi. Dialogue: 0,0:04:02.00,0:04:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Họ đã nghĩ rằng đó thật là một tôn giáo tồi tệ Dialogue: 0,0:04:05.00,0:04:07.00,Default,,0000,0000,0000,,đã ban hành, quy định những điều như vậy. Dialogue: 0,0:04:07.00,0:04:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng thực ra nếu bạn nhìn thấy lần cắt bao quy đầu phụ nữ Dialogue: 0,0:04:09.00,0:04:11.00,Default,,0000,0000,0000,,bạn sẽ nhận ra lệ đó không có liên quan gì tới Hồi giáo, Dialogue: 0,0:04:11.00,0:04:13.00,Default,,0000,0000,0000,,đó chỉ là một thông lệ của Bắc Phi Dialogue: 0,0:04:13.00,0:04:15.00,Default,,0000,0000,0000,,đã đẩy lùi Hồi giáo lại. Dialogue: 0,0:04:15.00,0:04:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Nó đã tồn tại hàng ngàn năm về trước. Dialogue: 0,0:04:17.00,0:04:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Và đáng chú ý là một số người Hồi giáo thực hiện thông lệ đó. Dialogue: 0,0:04:20.00,0:04:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Họ đến từ Bắc Phi, chứ không phải những nơi khác. Dialogue: 0,0:04:23.00,0:04:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Ngoài ra còn có những cộng đồng không phải Hồi giáo ở Bắc Phi -- Dialogue: 0,0:04:26.00,0:04:28.00,Default,,0000,0000,0000,,người tin theo vào tâm linh, thậm chí cả người Cơ đốc giáo Dialogue: 0,0:04:28.00,0:04:30.00,Default,,0000,0000,0000,,và những người thuộc bộ tộc Do Thái ở Bắc Phi Dialogue: 0,0:04:30.00,0:04:33.00,Default,,0000,0000,0000,,đều thực hiện thông lệ cắt bao quy đầu ở phụ nữ. Dialogue: 0,0:04:33.00,0:04:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Vậy thì vấn đề ở đây dường như là Dialogue: 0,0:04:36.00,0:04:38.00,Default,,0000,0000,0000,,với một niềm tin vào Hồi giáo Dialogue: 0,0:04:38.00,0:04:40.00,Default,,0000,0000,0000,,sẽ có thể trở thành một truyền thống Dialogue: 0,0:04:40.00,0:04:42.00,Default,,0000,0000,0000,,mà người Hồi giáo tin và làm theo. Dialogue: 0,0:04:42.00,0:04:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Điều tương tự xảy ra với hủ tục giết người trong gia đình khi họ làm ảnh hưởng đến danh dự của dòng tộc, Dialogue: 0,0:04:44.00,0:04:47.00,Default,,0000,0000,0000,,một chủ đề nói tới ở phương tiện truyền thông phương Tây -- Dialogue: 0,0:04:47.00,0:04:50.00,Default,,0000,0000,0000,,cũng là một hành động tồi tệ. Dialogue: 0,0:04:50.00,0:04:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta thực sự được chứng kiến việc đó ở một số cộng đồng Hồi giáo Dialogue: 0,0:04:53.00,0:04:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng ở một số nơi không theo Hồi giáo ở vùng Trung Đông, Dialogue: 0,0:04:56.00,0:04:58.00,Default,,0000,0000,0000,,như người Cơ đốc giáo, người phương Đông, Dialogue: 0,0:04:58.00,0:05:00.00,Default,,0000,0000,0000,,bạn cũng sẽ thấy việc làm tương tự như vậy. Dialogue: 0,0:05:00.00,0:05:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta có trường hợp bi thảm của việc giết người trong gia đình Dialogue: 0,0:05:02.00,0:05:04.00,Default,,0000,0000,0000,,trong cộng đồng Armenian Dialogue: 0,0:05:04.00,0:05:06.00,Default,,0000,0000,0000,,chỉ vài tháng trở lại đây. Dialogue: 0,0:05:06.00,0:05:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Hiện tại đó là những điều liên quan đến văn hóa chung, Dialogue: 0,0:05:08.00,0:05:11.00,Default,,0000,0000,0000,,nhưng tôi cũng rất quan tâm tới văn hóa chính trị Dialogue: 0,0:05:11.00,0:05:14.00,Default,,0000,0000,0000,,kể cả những nơi mà tự do hay dân chủ được tôn trọng, Dialogue: 0,0:05:14.00,0:05:17.00,Default,,0000,0000,0000,,hay là nơi có một nền chính trị chuyên chế Dialogue: 0,0:05:17.00,0:05:20.00,Default,,0000,0000,0000,,khi nhà nước có quyền áp đặt mọi thứ cho công dân. Dialogue: 0,0:05:20.00,0:05:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Và không có một bí mật nào cả Dialogue: 0,0:05:22.00,0:05:24.00,Default,,0000,0000,0000,,khi mà rất nhiều hoạt động của người Hồi giáo ở vùng Trung Đông Dialogue: 0,0:05:24.00,0:05:26.00,Default,,0000,0000,0000,,có khuynh hướng độ đoán, Dialogue: 0,0:05:26.00,0:05:29.00,Default,,0000,0000,0000,,một số nơi còn được gọi là "đế chế Hồi giáo" Dialogue: 0,0:05:29.00,0:05:31.00,Default,,0000,0000,0000,,như ở Saudi Arabia, Iran Dialogue: 0,0:05:31.00,0:05:34.00,Default,,0000,0000,0000,,và nơi nặng nề nhất ở Taliban, Afghanistan, Dialogue: 0,0:05:34.00,0:05:36.00,Default,,0000,0000,0000,,-- không nghi ngờ về điều đó. Dialogue: 0,0:05:36.00,0:05:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Ví dụ như ở Saudi Arabia Dialogue: 0,0:05:38.00,0:05:41.00,Default,,0000,0000,0000,,có một hiện tượng được gọi là cảnh sát tôn giáo. Dialogue: 0,0:05:41.00,0:05:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Và những người cảnh sát đó Dialogue: 0,0:05:43.00,0:05:45.00,Default,,0000,0000,0000,,áp đặt cách sống Hồi giáo Dialogue: 0,0:05:45.00,0:05:47.00,Default,,0000,0000,0000,,cho tất cả công dân, bằng bạo lực-- Dialogue: 0,0:05:47.00,0:05:49.00,Default,,0000,0000,0000,,phụ nữ bị bắt buộc phải che đầu họ lại -- Dialogue: 0,0:05:49.00,0:05:52.00,Default,,0000,0000,0000,,mặc quần áo truyền thống hijab, quàng khăn phủ đầu. Dialogue: 0,0:05:52.00,0:05:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Bây giờ điều đó khá là độc đoán, Dialogue: 0,0:05:54.00,0:05:57.00,Default,,0000,0000,0000,,và là điều tôi muốn phê phán. Dialogue: 0,0:05:57.00,0:06:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng tôi nhận ra rằng Dialogue: 0,0:06:00.00,0:06:02.00,Default,,0000,0000,0000,,những người không theo Hồi giáo, Dialogue: 0,0:06:02.00,0:06:05.00,Default,,0000,0000,0000,,hay những diễn viên không có đức tin vào Hồi giáo chung một vị trí địa lý, Dialogue: 0,0:06:05.00,0:06:07.00,Default,,0000,0000,0000,,đôi khi cũng cư xử giống nhau, Dialogue: 0,0:06:07.00,0:06:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Tôi nhận ra vấn đề có thể Dialogue: 0,0:06:09.00,0:06:12.00,Default,,0000,0000,0000,,nằm ở chỗ văn hóa chính trị bao trùm cả vùng, chứ không chỉ riêng bị ảnh hưởng bởi Hồi giáo. Dialogue: 0,0:06:12.00,0:06:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Hãy để tôi lấy một ví dụ ở Thổ Nhĩ Kỳ, nơi tôi sinh ra, Dialogue: 0,0:06:15.00,0:06:17.00,Default,,0000,0000,0000,,một nền cộng hóa tự do về tôn giáo Dialogue: 0,0:06:17.00,0:06:19.00,Default,,0000,0000,0000,,cho tới tận gần đây, Dialogue: 0,0:06:19.00,0:06:22.00,Default,,0000,0000,0000,,chúng tôi đã từng có những người cảnh sát phi tôn giáo, Dialogue: 0,0:06:22.00,0:06:25.00,Default,,0000,0000,0000,,họ bảo vệ trường đại học Dialogue: 0,0:06:25.00,0:06:27.00,Default,,0000,0000,0000,,chống lại những sinh viên che mặt. Dialogue: 0,0:06:27.00,0:06:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Nói cách khác, họ ép học sinh Dialogue: 0,0:06:30.00,0:06:32.00,Default,,0000,0000,0000,,không được che khuôn mặt. Dialogue: 0,0:06:32.00,0:06:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Tôi nghĩ ép mọi người bỏ khăn che mặt Dialogue: 0,0:06:34.00,0:06:37.00,Default,,0000,0000,0000,,thể hiện sự chuyên chế như việc bắt họ che mặt. Dialogue: 0,0:06:37.00,0:06:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Sự lựa chọn phải do những người công dân. Dialogue: 0,0:06:39.00,0:06:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng khi tôi chứng kiến điều đó, tôi nói Dialogue: 0,0:06:41.00,0:06:43.00,Default,,0000,0000,0000,," Có thể vấn đề Dialogue: 0,0:06:43.00,0:06:45.00,Default,,0000,0000,0000,,chỉ là văn hóa chuyên chế của tôn giáo, Dialogue: 0,0:06:45.00,0:06:47.00,Default,,0000,0000,0000,,và một số người Hồi giáo bị ảnh hưởng bởi điều đó." Dialogue: 0,0:06:47.00,0:06:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng những người phi tôn giáo cũng bị ảnh hưởng bởi điều đó. Dialogue: 0,0:06:50.00,0:06:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Lại có thể đó là vấn đề của văn hóa chính trị, Dialogue: 0,0:06:52.00,0:06:54.00,Default,,0000,0000,0000,,vậy thì chúng ta phải nghĩ tới việc Dialogue: 0,0:06:54.00,0:06:56.00,Default,,0000,0000,0000,,làm thế nào để thay đổi văn hóa chính trị. Dialogue: 0,0:06:56.00,0:06:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Hiện tại có một số câu hỏi Dialogue: 0,0:06:58.00,0:07:00.00,Default,,0000,0000,0000,,tôi có trong đầu một vài năm gần đây Dialogue: 0,0:07:00.00,0:07:02.00,Default,,0000,0000,0000,,khi tôi viết sách. Dialogue: 0,0:07:02.00,0:07:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Tôi nói, "Tôi sẽ thực hiện một cuộc nghiên cứu điều tra Dialogue: 0,0:07:04.00,0:07:09.00,Default,,0000,0000,0000,,về vấn đề sao đạo Hồi có thể trưởng thành như ngày nay, Dialogue: 0,0:07:09.00,0:07:11.00,Default,,0000,0000,0000,,và con đường nào đã được quyết định Dialogue: 0,0:07:11.00,0:07:13.00,Default,,0000,0000,0000,,,con đường nào đã có thể được quyết định thay thế. Dialogue: 0,0:07:13.00,0:07:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Tên của cuốn sách là "Hồi giáo không cực đoan: Đạo hồi kêu gọi tự do" Dialogue: 0,0:07:18.00,0:07:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Như tựa đề giới thiệu, Dialogue: 0,0:07:20.00,0:07:23.00,Default,,0000,0000,0000,,tôi đã nghiên cứu về truyền thống Hồi giáo và lịch sử tư tưởng Hồi giáo Dialogue: 0,0:07:23.00,0:07:25.00,Default,,0000,0000,0000,,từ cách nhìn của sự tự do cá nhân, Dialogue: 0,0:07:25.00,0:07:27.00,Default,,0000,0000,0000,,và tôi cố gắng tìm hiểu điều gì là điểm mạnh Dialogue: 0,0:07:27.00,0:07:29.00,Default,,0000,0000,0000,,khi nói tới tự do cá nhân. Dialogue: 0,0:07:29.00,0:07:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Có những điểm mạnh ở truyền thống Hồi giáo Dialogue: 0,0:07:31.00,0:07:34.00,Default,,0000,0000,0000,,, là tôn giáo một thần, Dialogue: 0,0:07:34.00,0:07:38.00,Default,,0000,0000,0000,,đã định nghĩa con người là chủ thể tự chịu trách nhiệm cho bản thân, Dialogue: 0,0:07:38.00,0:07:40.00,Default,,0000,0000,0000,,có khả năng tạo ra chủ nghĩa cá nhân ở Trung Đông Dialogue: 0,0:07:40.00,0:07:43.00,Default,,0000,0000,0000,,, giúp nó tránh khỏi chủ nghĩa cộng đồng Dialogue: 0,0:07:43.00,0:07:45.00,Default,,0000,0000,0000,,của bộ lạc. Dialogue: 0,0:07:45.00,0:07:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Bạn có thể rút ra nhiều ý tưởng, suy nghĩ về điều đó. Dialogue: 0,0:07:47.00,0:07:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng bên cạnh đó, bạn cũng nhìn nhận được nhiều vấn đề với truyền thống Hồi giáo. Dialogue: 0,0:07:50.00,0:07:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Có một thứ gây sự tò mò: Dialogue: 0,0:07:52.00,0:07:55.00,Default,,0000,0000,0000,,hầu hết những điều trên trở thành vấn đề sau này, Dialogue: 0,0:07:55.00,0:07:58.00,Default,,0000,0000,0000,,không phải từ điều trung tâm nhất của Hồi giáo, văn bản Koran, Dialogue: 0,0:07:58.00,0:08:01.00,Default,,0000,0000,0000,,nhưng một lần nữa là văn hóa, truyền thống và tư tưởng, Dialogue: 0,0:08:01.00,0:08:03.00,Default,,0000,0000,0000,,hay là hiểu từ văn bản Koran Dialogue: 0,0:08:03.00,0:08:05.00,Default,,0000,0000,0000,,mà người Hồi giáo làm nên từ thời Trung Cổ. Dialogue: 0,0:08:05.00,0:08:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Lấy ví dụ trong văn bản Hồi giáo Koran Dialogue: 0,0:08:07.00,0:08:09.00,Default,,0000,0000,0000,,không có nghi thức tử hình bằng ném đá. Dialogue: 0,0:08:09.00,0:08:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Không có hình phạt khi bỏ giáo. Dialogue: 0,0:08:11.00,0:08:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Không có hình phạt về những vấn đề cá nhân như uống rượu. Dialogue: 0,0:08:14.00,0:08:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Những điều tưởng chừng làm nên luật lệ của Hồi giáo Dialogue: 0,0:08:18.00,0:08:21.00,Default,,0000,0000,0000,,lại cũng chính là những điều phức tạp, gây ra rắc rối, Dialogue: 0,0:08:21.00,0:08:24.00,Default,,0000,0000,0000,,được phát triển sau này từ những sự suy diễn lại của người theo đạo. Dialogue: 0,0:08:24.00,0:08:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Điều đó có nghĩa người Hồi giáo ngày nay có thể Dialogue: 0,0:08:26.00,0:08:28.00,Default,,0000,0000,0000,,nhìn thấy những sự việc và nói, Dialogue: 0,0:08:28.00,0:08:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Trung tâm của tôn giáo chúng tôi Dialogue: 0,0:08:30.00,0:08:32.00,Default,,0000,0000,0000,,xuất hiện và tồn tại với chúng tôi. Dialogue: 0,0:08:32.00,0:08:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Đó là niềm tin của chúng tôi và chúng tôi trung thành với nó. Dialogue: 0,0:08:34.00,0:08:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng chúng ta có thể thay đổi cách hiểu của nó, Dialogue: 0,0:08:36.00,0:08:39.00,Default,,0000,0000,0000,,theo thời gian và niên đại khác nhau trong thời ki Trung Cổ. Dialogue: 0,0:08:39.00,0:08:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Hiện tại chúng ta đang sống trong một thế giới khác Dialogue: 0,0:08:41.00,0:08:43.00,Default,,0000,0000,0000,,với những giá trị khác và những thể chế chính trị khác. Dialogue: 0,0:08:43.00,0:08:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Cách suy diễn đó là có thể và thực tế. Dialogue: 0,0:08:47.00,0:08:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Bây giờ, nếu tôi là người duy nhất suy nghĩ cách đó, Dialogue: 0,0:08:50.00,0:08:53.00,Default,,0000,0000,0000,,thì chúng ta sẽ gặp rắc rối. Dialogue: 0,0:08:53.00,0:08:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng đó không phải là trường hợp ở đây. Dialogue: 0,0:08:55.00,0:08:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Trên thực tế, từ thế kỉ 19 cho tới nay Dialogue: 0,0:08:58.00,0:09:01.00,Default,,0000,0000,0000,,đã có một sự cải cách, thay đổi toàn bộ-- Dialogue: 0,0:09:01.00,0:09:03.00,Default,,0000,0000,0000,,bất kể bạn gọi nó là gì -- Dialogue: 0,0:09:03.00,0:09:05.00,Default,,0000,0000,0000,,truyền thống, Dialogue: 0,0:09:05.00,0:09:07.00,Default,,0000,0000,0000,,xu hướng của tư duy Hồi giáo. Dialogue: 0,0:09:07.00,0:09:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Và bắt đầu từ những nhà trí thức, chính khách Dialogue: 0,0:09:09.00,0:09:12.00,Default,,0000,0000,0000,,của thế kỉ 19, và đầu thế kỉ 20, Dialogue: 0,0:09:12.00,0:09:14.00,Default,,0000,0000,0000,,họ nhìn nhận Châu Âu Dialogue: 0,0:09:14.00,0:09:16.00,Default,,0000,0000,0000,,với nhiều điều để ngưỡng mộ, Dialogue: 0,0:09:16.00,0:09:18.00,Default,,0000,0000,0000,,ví dụ như khoa học và công nghệ. Dialogue: 0,0:09:18.00,0:09:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Và không chỉ có vậy; bao gồm cả nền dân chủ, nghị viện, Dialogue: 0,0:09:20.00,0:09:22.00,Default,,0000,0000,0000,,sự đại diện, Dialogue: 0,0:09:22.00,0:09:24.00,Default,,0000,0000,0000,,sự công bằng dân chủ. Dialogue: 0,0:09:24.00,0:09:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Những nhà tri thức, chính khách Hồi giáo Dialogue: 0,0:09:27.00,0:09:30.00,Default,,0000,0000,0000,,của thế kỉ 19 đã nhìn thấy những điều đó ở Châu Âu. Dialogue: 0,0:09:30.00,0:09:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Họ phân vân rằng tại sao mình không có những điều đó. Dialogue: 0,0:09:32.00,0:09:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Và họ nhìn nhận lại truyền thống Hồi giáo, Dialogue: 0,0:09:34.00,0:09:37.00,Default,,0000,0000,0000,,thấy được những vấn đề còn khúc mắc, rắc rối, Dialogue: 0,0:09:37.00,0:09:40.00,Default,,0000,0000,0000,,nhưng những điều đó không phải là căn gốc của tôn giáo này và có thể thay đổi được sau này Dialogue: 0,0:09:40.00,0:09:42.00,Default,,0000,0000,0000,,cũng như văn bản Koran có thể được đọc lại Dialogue: 0,0:09:42.00,0:09:44.00,Default,,0000,0000,0000,,trong thế giới hiện đại. Dialogue: 0,0:09:44.00,0:09:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Khuynh hướng đó Dialogue: 0,0:09:46.00,0:09:49.00,Default,,0000,0000,0000,,được gọi chung là sự hiện đại hóa Hồi giáo, Dialogue: 0,0:09:49.00,0:09:52.00,Default,,0000,0000,0000,,và nó được phát triển nhờ những nhà trí thức và học giả, Dialogue: 0,0:09:52.00,0:09:54.00,Default,,0000,0000,0000,,không chỉ tồn tại trên những ý tưởng, Dialogue: 0,0:09:54.00,0:09:56.00,Default,,0000,0000,0000,,mà cả là những chiến dịch chính trị. Dialogue: 0,0:09:56.00,0:09:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Và đó cũng giải thích vì sao ở thế kỉ 19 Dialogue: 0,0:09:58.00,0:10:01.00,Default,,0000,0000,0000,,đế quốc Ottoman, những người chiếm đóng toàn bộ lãnh thổ Trung Đông, Dialogue: 0,0:10:01.00,0:10:04.00,Default,,0000,0000,0000,,đã làm nên sự cải cách quan trọng-- Dialogue: 0,0:10:04.00,0:10:06.00,Default,,0000,0000,0000,,ví dụ như cải cách trao cho người theo đạo Cơ đốc giáo và người Do Thái Dialogue: 0,0:10:06.00,0:10:08.00,Default,,0000,0000,0000,,quyền công bằng tự do dân chủ, Dialogue: 0,0:10:08.00,0:10:10.00,Default,,0000,0000,0000,,cải cách trong việc chấp nhận hiến pháp, Dialogue: 0,0:10:10.00,0:10:12.00,Default,,0000,0000,0000,,chấp nhận nghị viện đại diện, Dialogue: 0,0:10:12.00,0:10:15.00,Default,,0000,0000,0000,,phát triển tư tưởng tự do về tôn giáo. Dialogue: 0,0:10:15.00,0:10:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Những điều đó là lí do vì sao đến thời kì thế kỉ cuối của đế chế Ottoman, Dialogue: 0,0:10:18.00,0:10:20.00,Default,,0000,0000,0000,,nó đã trở thành nền dân chủ nguyên thủy, Dialogue: 0,0:10:20.00,0:10:22.00,Default,,0000,0000,0000,,một chế độ quân chủ lập hiến. Dialogue: 0,0:10:22.00,0:10:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Sự tự do là một yếu tố chính trị quan trọng trong thời điểm đó. Dialogue: 0,0:10:25.00,0:10:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Tương tự như ở những quốc gia Ả rập, Dialogue: 0,0:10:27.00,0:10:30.00,Default,,0000,0000,0000,,khi nhà sử học Ả rập gạo cội Albert Hourani Dialogue: 0,0:10:30.00,0:10:32.00,Default,,0000,0000,0000,,đã gọi đó là thời kì tự do. Dialogue: 0,0:10:32.00,0:10:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Ông ấy đã viết một cuốn sách "Arabic Thought in the Liberal Age." Dialogue: 0,0:10:34.00,0:10:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Thời kì tự do, ông ấy định nghĩa Dialogue: 0,0:10:36.00,0:10:39.00,Default,,0000,0000,0000,,là ở thế kỉ 19 và đầu thế kỉ 20. Dialogue: 0,0:10:39.00,0:10:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Đáng chú ý là xu hướng nổi trội Dialogue: 0,0:10:42.00,0:10:44.00,Default,,0000,0000,0000,,vào đầu thế kỉ 20 Dialogue: 0,0:10:44.00,0:10:48.00,Default,,0000,0000,0000,,giữa những người tin vào Hồi giáo, nhà tri thức và nhà nghiên cứu tôn giáo. Dialogue: 0,0:10:48.00,0:10:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng có một yếu tố gây tò mò Dialogue: 0,0:10:50.00,0:10:52.00,Default,,0000,0000,0000,,ở thời gian còn lại thế kỉ 20, Dialogue: 0,0:10:52.00,0:10:54.00,Default,,0000,0000,0000,,bởi vì chúng ta chứng kiến sự suy giảm nhanh chóng Dialogue: 0,0:10:54.00,0:10:56.00,Default,,0000,0000,0000,,trong sự hiện đại hóa của Hồi giáo. Dialogue: 0,0:10:56.00,0:10:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Trong đó, Dialogue: 0,0:10:58.00,0:11:01.00,Default,,0000,0000,0000,,sự phát triển của đạo Hồi Dialogue: 0,0:11:01.00,0:11:04.00,Default,,0000,0000,0000,,như một hệ tư tưởng đọc đoán, Dialogue: 0,0:11:04.00,0:11:06.00,Default,,0000,0000,0000,,tương đối gay gắt, Dialogue: 0,0:11:06.00,0:11:08.00,Default,,0000,0000,0000,,ngược lại với xu hướng phương Tây, Dialogue: 0,0:11:08.00,0:11:10.00,Default,,0000,0000,0000,,và có nguyện vọng sắp xếp xã hội, Dialogue: 0,0:11:10.00,0:11:12.00,Default,,0000,0000,0000,,được xây dựng dựa trên tư tưởng toàn diện hoàn hảo. Dialogue: 0,0:11:12.00,0:11:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Vì vậy, tư tưởng Hồi giáo là một ý tưởng phức tạp Dialogue: 0,0:11:15.00,0:11:17.00,Default,,0000,0000,0000,,đã gây ra rất nhiều vấn đề Dialogue: 0,0:11:17.00,0:11:20.00,Default,,0000,0000,0000,,trong thế kỉ 20. Dialogue: 0,0:11:20.00,0:11:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Và thậm chí là cả tình thái cực độ của Hồi giáo Dialogue: 0,0:11:23.00,0:11:26.00,Default,,0000,0000,0000,,đã dẫn đến chủ nghĩa khủng bố dưới tên Hồi giáo -- Dialogue: 0,0:11:26.00,0:11:29.00,Default,,0000,0000,0000,,mà thực tế là một hành động, tôi nghĩ là trái ngược lại với Hồi giáo, Dialogue: 0,0:11:29.00,0:11:32.00,Default,,0000,0000,0000,,nhưng đôi khi, hiển nhiên là những người cực đoan không nghĩ theo hướng đó. Dialogue: 0,0:11:32.00,0:11:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng mà có một câu hỏi gây tò mò: Dialogue: 0,0:11:34.00,0:11:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Nếu sự hiện đại hóa Hồi giáo quá phổ biến Dialogue: 0,0:11:37.00,0:11:39.00,Default,,0000,0000,0000,,ở thế kỉ 19 và đầu thế kỉ 20, Dialogue: 0,0:11:39.00,0:11:41.00,Default,,0000,0000,0000,,thì tại sao nó lại không phổ biến Dialogue: 0,0:11:41.00,0:11:43.00,Default,,0000,0000,0000,,vào thời gian cuối thế kỉ 20? Dialogue: 0,0:11:43.00,0:11:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Và đó là câu hỏi, tôi nghĩ, Dialogue: 0,0:11:45.00,0:11:47.00,Default,,0000,0000,0000,,cần phải được thảo luận cẩn thận. Dialogue: 0,0:11:47.00,0:11:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Trong cuốn sách của tôi, tôi cũng đã nghiên cứu về vấn đề đó. Dialogue: 0,0:11:49.00,0:11:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Và thực tế bạn không cần phải là một nhà khoa học để có thể hiểu được điều đó. Dialogue: 0,0:11:53.00,0:11:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Bạn chỉ cần nghiên cứu về lịch sử chính trị của thế kỉ 20, Dialogue: 0,0:11:55.00,0:11:57.00,Default,,0000,0000,0000,,bạn sẽ thấy có rất nhiều điều thay đổi. Dialogue: 0,0:11:57.00,0:11:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Văn cảnh thay đổi. Dialogue: 0,0:11:59.00,0:12:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Ở thế kỉ 19, Dialogue: 0,0:12:01.00,0:12:03.00,Default,,0000,0000,0000,,khi người Hồi giáo lấy Châu Âu làm ví dụ, Dialogue: 0,0:12:03.00,0:12:06.00,Default,,0000,0000,0000,,họ rất độc lập và tự tin nhiều hơn. Dialogue: 0,0:12:06.00,0:12:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Vào những năm đầu thế kỉ 20, với sự sụp đổ đế chế Ottoman, Dialogue: 0,0:12:09.00,0:12:12.00,Default,,0000,0000,0000,,cả Trung Đông bị xâm chiếm. Dialogue: 0,0:12:12.00,0:12:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Và khi bạn có thuộc địa, bạn sẽ có gì nữa? Dialogue: 0,0:12:14.00,0:12:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Bạn có những người chống lại đế chế thuộc địa. Dialogue: 0,0:12:16.00,0:12:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Vì vậy Châu Âu không còn là ví dụ để học tập; Dialogue: 0,0:12:19.00,0:12:22.00,Default,,0000,0000,0000,,mà nó là thù địch để đấu tranh và kháng lại. Dialogue: 0,0:12:22.00,0:12:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Nên đã có một sự suy giảm rất nhanh chóng Dialogue: 0,0:12:24.00,0:12:26.00,Default,,0000,0000,0000,,trong tư tưởng tự do ở thế giới Hồi giáo, Dialogue: 0,0:12:26.00,0:12:29.00,Default,,0000,0000,0000,,và bạn thấy sự phòng thủ nhiều hơn, Dialogue: 0,0:12:29.00,0:12:32.00,Default,,0000,0000,0000,,cứng nhắc và phản ứng căng thẳng, Dialogue: 0,0:12:32.00,0:12:34.00,Default,,0000,0000,0000,,dẫn tới chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa dân tộc ở Ả rập, Dialogue: 0,0:12:34.00,0:12:37.00,Default,,0000,0000,0000,,và hệ lụy cuối cùng là tư tưởng Hồi giáo. Dialogue: 0,0:12:37.00,0:12:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Khi chế độ thuộc địa kết thúc, Dialogue: 0,0:12:40.00,0:12:42.00,Default,,0000,0000,0000,,những thứ mà bạn có ở đó Dialogue: 0,0:12:42.00,0:12:44.00,Default,,0000,0000,0000,,chủ yếu là những kẻ vô tôn giáo độc tài, Dialogue: 0,0:12:44.00,0:12:46.00,Default,,0000,0000,0000,,tuyên bố họ là đất nước, Dialogue: 0,0:12:46.00,0:12:48.00,Default,,0000,0000,0000,,nhưng không mang lại nền dân chủ cho đất nước, Dialogue: 0,0:12:48.00,0:12:50.00,Default,,0000,0000,0000,,và thành lập chế độ độc tài riêng. Dialogue: 0,0:12:50.00,0:12:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Tôi nghĩ phương Tây, ít nhất là một số quyền lực ở phương Tây, Dialogue: 0,0:12:53.00,0:12:55.00,Default,,0000,0000,0000,,đặc biệt ở Hoa Kì, Dialogue: 0,0:12:55.00,0:12:58.00,Default,,0000,0000,0000,,đã sai lầm khi ủng hộ những người phi tôn giáo độc tài đó, Dialogue: 0,0:12:58.00,0:13:01.00,Default,,0000,0000,0000,,lầm tưởng họ sẽ giúp đỡ vì lợi ích của họ. Dialogue: 0,0:13:01.00,0:13:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng thực tế những người độc tài đó Dialogue: 0,0:13:03.00,0:13:05.00,Default,,0000,0000,0000,,đàn áp chế độ dân chủ trong đất nước của họ Dialogue: 0,0:13:05.00,0:13:07.00,Default,,0000,0000,0000,,và đàn áp nhóm người Hồi giáo ở đó Dialogue: 0,0:13:07.00,0:13:09.00,Default,,0000,0000,0000,,, điều đã khiến những người Hồi giáo phản ứng dữ dội hơn. Dialogue: 0,0:13:09.00,0:13:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Vì vậy ở thế kỉ 20, Dialogue: 0,0:13:11.00,0:13:13.00,Default,,0000,0000,0000,,bạn có chu kỳ luẩn quẩn ở thế giới Ả rập Dialogue: 0,0:13:13.00,0:13:16.00,Default,,0000,0000,0000,,khi mà chủ nghĩa độc tài đàn áp chính những con người của họ Dialogue: 0,0:13:16.00,0:13:18.00,Default,,0000,0000,0000,,bao gồm cả người Hồi giáo sùng đạo, Dialogue: 0,0:13:18.00,0:13:21.00,Default,,0000,0000,0000,,và họ đã phản ứng một cách dữ dội. Dialogue: 0,0:13:21.00,0:13:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Mặc dù vậy, có một đất nước Dialogue: 0,0:13:23.00,0:13:26.00,Default,,0000,0000,0000,,mà người dân có thể né tránh hoặc bỏ trốn Dialogue: 0,0:13:26.00,0:13:28.00,Default,,0000,0000,0000,,khỏi vòng luẩn quẩn. Dialogue: 0,0:13:28.00,0:13:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Đó là đất nước mà tôi sinh ra, Thổ Nhĩ Kỳ. Dialogue: 0,0:13:31.00,0:13:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Thổ Nhĩ Kỳ chưa bao giờ bị chiếm đóng thành thuộc địa, Dialogue: 0,0:13:33.00,0:13:36.00,Default,,0000,0000,0000,,vì vậy nó giữ được nên độc lập sau sự sụp đổ của đế chế Ottoman. Dialogue: 0,0:13:36.00,0:13:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Đó là một điều để ghi nhớ. Dialogue: 0,0:13:38.00,0:13:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Họ không chia sẻ chung cường điệu chống lại thuộc địa Dialogue: 0,0:13:41.00,0:13:44.00,Default,,0000,0000,0000,,mà bạn thấy ở những nước khác cùng miền. Dialogue: 0,0:13:44.00,0:13:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Thứ hai, quan trọng hơn cả, Dialogue: 0,0:13:46.00,0:13:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Thổ Nhĩ Kỳ đi theo chế độ dân chủ Dialogue: 0,0:13:48.00,0:13:50.00,Default,,0000,0000,0000,,sớm hơn bất kể đất nước nào chúng ta đang nói tới. Dialogue: 0,0:13:50.00,0:13:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Năm 1950, Thổ Nhĩ Kỳ đã có cuộc bỏ phiếu bầu cử tự do và công bằng, Dialogue: 0,0:13:52.00,0:13:55.00,Default,,0000,0000,0000,,đánh dấu sự chấm hết của chế độ chuyên quyền thế tục, Dialogue: 0,0:13:55.00,0:13:57.00,Default,,0000,0000,0000,,mốc dấu cho sự bắt đầu của Thổ Nhĩ Kỳ. Dialogue: 0,0:13:57.00,0:13:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Và những người Hồi giáo sùng đạo ở Thổ Nhĩ Kỳ Dialogue: 0,0:13:59.00,0:14:03.00,Default,,0000,0000,0000,,nhận ra họ có thể thay đổi thể chế chính trị nhờ bầu cử. Dialogue: 0,0:14:03.00,0:14:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Họ nhận ra nền dân chủ có mối liên hệ tương xứng với văn hóa Hồi giáo, Dialogue: 0,0:14:06.00,0:14:08.00,Default,,0000,0000,0000,,tương xứng với những giá trị của họ, Dialogue: 0,0:14:08.00,0:14:10.00,Default,,0000,0000,0000,,và họ ủng hộ chế độ dân chủ. Dialogue: 0,0:14:10.00,0:14:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Đó là một kinh nghiệm Dialogue: 0,0:14:12.00,0:14:14.00,Default,,0000,0000,0000,,mà không phải tất cả các nước Hồi giáo khác ở Trung Đông có Dialogue: 0,0:14:14.00,0:14:16.00,Default,,0000,0000,0000,,cho tới gần đây. Dialogue: 0,0:14:16.00,0:14:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Thứ hai, trong 2 thế kỉ vừa qua, Dialogue: 0,0:14:18.00,0:14:21.00,Default,,0000,0000,0000,,nhờ có toàn cầu hóa, nhờ có nền kinh tế thị trường, Dialogue: 0,0:14:21.00,0:14:23.00,Default,,0000,0000,0000,,và sự phát triển của giới trung lưu, Dialogue: 0,0:14:23.00,0:14:25.00,Default,,0000,0000,0000,,chúng tôi, ở Thổ Nhĩ Kỳ nhìn thấy Dialogue: 0,0:14:25.00,0:14:29.00,Default,,0000,0000,0000,,điều tôi định nghĩa là sự hồi sinh của việc hiện đại hóa Hồi giáo. Dialogue: 0,0:14:29.00,0:14:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Hiện tại có nhiều người sùng đạo Hồi ở thành thị hơn Dialogue: 0,0:14:32.00,0:14:34.00,Default,,0000,0000,0000,,những người khi nhìn vào truyền thống của họ Dialogue: 0,0:14:34.00,0:14:37.00,Default,,0000,0000,0000,,và nhận ra là có một số vấn đề với những giá trị truyền thống đó. Dialogue: 0,0:14:37.00,0:14:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Họ hiểu rằng cần có sự thay đổi, cần đặt ra những câu hỏi và sự cải cách. Dialogue: 0,0:14:40.00,0:14:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Và họ nhận ra ở Châu Âu, Dialogue: 0,0:14:42.00,0:14:45.00,Default,,0000,0000,0000,,họ tiếp tục nhận ra những ví dụ để học tập. Dialogue: 0,0:14:45.00,0:14:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Họ thấy những điều, ít nhất có thể đưa ra ý tưởng, xu hướng. Dialogue: 0,0:14:47.00,0:14:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Vì vậy mà tiến trình E.U. Dialogue: 0,0:14:49.00,0:14:51.00,Default,,0000,0000,0000,,sự cố gắng của Thổ Nhĩ Kỳ để gia nhập E.U., Dialogue: 0,0:14:51.00,0:14:53.00,Default,,0000,0000,0000,,đã được ủng hộ từ bên trong đất nước Dialogue: 0,0:14:53.00,0:14:55.00,Default,,0000,0000,0000,,bởi những nhà sùng đạo Hồi giáo, Dialogue: 0,0:14:55.00,0:14:58.00,Default,,0000,0000,0000,,trong khi một số nước phi tôn giáo lại chống lại điều đó. Dialogue: 0,0:14:58.00,0:15:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Tiến trình đó đã có một chút lu mờ Dialogue: 0,0:15:00.00,0:15:02.00,Default,,0000,0000,0000,,bởi không phải tất cả những người Châu Âu đều hoan nghênh -- Dialogue: 0,0:15:02.00,0:15:05.00,Default,,0000,0000,0000,,nhưng đó lại là một vấn đề thảo luận khác. Dialogue: 0,0:15:05.00,0:15:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng những ý kiến ủng hộ E.U. ở Thổ Nhĩ Kỳ trong thế kỉ qua Dialogue: 0,0:15:08.00,0:15:10.00,Default,,0000,0000,0000,,đã gần trở thành một quan điểm của Hồi giáo, Dialogue: 0,0:15:10.00,0:15:12.00,Default,,0000,0000,0000,,được ủng hộ bởi những người Hồi giáo tự do Dialogue: 0,0:15:12.00,0:15:15.00,Default,,0000,0000,0000,,và đương nhiên là những người phi tôn giáo tự do. Dialogue: 0,0:15:15.00,0:15:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhờ có điều đó Dialogue: 0,0:15:17.00,0:15:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Thổ Nhĩ Kỳ đã có thể tạo nên sự thành công Dialogue: 0,0:15:20.00,0:15:25.00,Default,,0000,0000,0000,,mà văn hóa Hồi giáo Dialogue: 0,0:15:25.00,0:15:27.00,Default,,0000,0000,0000,,đã trở thành một phần trong cuộc chơi của chế độ dân chủ, Dialogue: 0,0:15:27.00,0:15:29.00,Default,,0000,0000,0000,,và thậm chí là góp phần phát triển nền dân chủ và kinh tế Dialogue: 0,0:15:29.00,0:15:31.00,Default,,0000,0000,0000,,của đất nước Dialogue: 0,0:15:31.00,0:15:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Hiện tại, đó là một ví dụ gây nhiều cảm hứng Dialogue: 0,0:15:34.00,0:15:36.00,Default,,0000,0000,0000,,cho nhiều việc làm, bước tiến của Hồi giáo Dialogue: 0,0:15:36.00,0:15:39.00,Default,,0000,0000,0000,,hay nhiều nước ở thế giới Ả rập. Dialogue: 0,0:15:39.00,0:15:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Bạn chắc chắn đã chứng kiến sự kiện mùa xuân Ả rập, Dialogue: 0,0:15:41.00,0:15:44.00,Default,,0000,0000,0000,,nó bắt đầu từ Tunis và Ai cập. Dialogue: 0,0:15:44.00,0:15:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Những người Ả rập Dialogue: 0,0:15:46.00,0:15:48.00,Default,,0000,0000,0000,,nổi dậy chống lại những nhà độc tài của họ. Dialogue: 0,0:15:48.00,0:15:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Họ đòi quyền dân chủ; họ đòi hỏi quyền tự do. Dialogue: 0,0:15:51.00,0:15:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Họ không biến thành boogyman Dialogue: 0,0:15:54.00,0:15:56.00,Default,,0000,0000,0000,,mà những nhà độc tài sử dụng Dialogue: 0,0:15:56.00,0:15:59.00,Default,,0000,0000,0000,,để biện minh cho chế độ của mình. Dialogue: 0,0:15:59.00,0:16:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Họ nói chúng tôi muốn tự do, dân chủ Dialogue: 0,0:16:02.00,0:16:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi là những người tin tưởng vào đạo Hồi, Dialogue: 0,0:16:04.00,0:16:07.00,Default,,0000,0000,0000,,nhưng chúng tôi muốn sống như những người tự do trong một xã hội dân chủ." Dialogue: 0,0:16:07.00,0:16:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Đương nhiên, đó là một con đường dài. Dialogue: 0,0:16:09.00,0:16:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Nền dân chủ không phải có thể xây dựng trong thời gian ngắn; Dialogue: 0,0:16:11.00,0:16:13.00,Default,,0000,0000,0000,,nó là một quá trình Dialogue: 0,0:16:13.00,0:16:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng đó là một thời đại hứa hẹn tốt đẹp Dialogue: 0,0:16:15.00,0:16:17.00,Default,,0000,0000,0000,,trong thế giới Hồi giáo. Dialogue: 0,0:16:17.00,0:16:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Và tôi tin với sự hiện đại hóa Hồi giáo Dialogue: 0,0:16:19.00,0:16:21.00,Default,,0000,0000,0000,,bắt đầu từ thế kỉ 19, Dialogue: 0,0:16:21.00,0:16:23.00,Default,,0000,0000,0000,,nhưng phải gây dựng lại từ thế kỉ 20 Dialogue: 0,0:16:23.00,0:16:25.00,Default,,0000,0000,0000,,bởi những vấn đề chính trị ở thế giới Hồi giáo, Dialogue: 0,0:16:25.00,0:16:27.00,Default,,0000,0000,0000,,đang được hồi sinh. Dialogue: 0,0:16:27.00,0:16:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Tôi nghĩ thông điệp được rút ra Dialogue: 0,0:16:30.00,0:16:32.00,Default,,0000,0000,0000,,chính là Hồi giáo, Dialogue: 0,0:16:32.00,0:16:35.00,Default,,0000,0000,0000,,mặc dù tồn tại những hoài nghi về phương Tây, Dialogue: 0,0:16:35.00,0:16:37.00,Default,,0000,0000,0000,,có những tiềm năng riêng của nó Dialogue: 0,0:16:37.00,0:16:40.00,Default,,0000,0000,0000,,để xây dựng nền dân chủ theo cách riêng, con đường bình đẳng, Dialogue: 0,0:16:40.00,0:16:42.00,Default,,0000,0000,0000,,tự do. Dialogue: 0,0:16:42.00,0:16:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Họ nên được cho phép xây dựng và đi theo con đường đó. Dialogue: 0,0:16:44.00,0:16:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Cảm ơn mọi người rất nhiều. Dialogue: 0,0:16:46.00,0:16:50.00,Default,,0000,0000,0000,,(Vỗ tay)