1
00:00:00,439 --> 00:00:02,531
Witam. Mam na imię Mac.

2
00:00:02,531 --> 00:00:06,589
Zawodowo okłamuję dzieci,

3
00:00:06,589 --> 00:00:08,605
ale uczciwie.

4
00:00:08,605 --> 00:00:10,373
Piszę dla nich książki.

5
00:00:10,373 --> 00:00:13,601
Pablo Picasso rzekł:

6
00:00:13,601 --> 00:00:16,787
"Wszyscy wiemy, że sztuka nie jest prawdą,

7
00:00:16,787 --> 00:00:20,429
Sztuka to kłamstwo,
pozwalające zrozumieć prawdę,

8
00:00:20,429 --> 00:00:23,127
choćby tę prawdę, którą mamy zrozumieć.

9
00:00:23,127 --> 00:00:25,237
Artysta musi znać sposób

10
00:00:25,237 --> 00:00:30,342
przekonania innych
o prawdziwości jego kłamstw".

11
00:00:30,367 --> 00:00:32,932
Pierwszy raz usłyszałem to jako dziecko

12
00:00:32,932 --> 00:00:34,623
i spodobało mi się,

13
00:00:34,623 --> 00:00:37,415
chociaż nie rozumiałem znaczenia.

14
00:00:37,415 --> 00:00:38,992
(Śmiech)

15
00:00:38,992 --> 00:00:40,889
Dlatego dziś jestem tu,

16
00:00:40,889 --> 00:00:42,508
by opowiedzieć wam

17
00:00:42,508 --> 00:00:44,889
o prawdzie i kłamstwie,
o świecie realnym i fikcji.

18
00:00:44,913 --> 00:00:49,100
Jak rozwikłać zagadkę ukrytą w słowach?

19
00:00:49,100 --> 00:00:51,073
Pomyślałem, że mam PowerPoint.

20
00:00:51,073 --> 00:00:53,046
Mogę zrobić wykres.

21
00:00:53,046 --> 00:00:55,020
["Prawda. Kłamstwa"] (Śmiech)

22
00:00:55,020 --> 00:00:56,780
Proszę bardzo, oto on.

23
00:00:56,780 --> 00:00:58,485
Mamy prawdę i kłamstwa,

24
00:00:58,485 --> 00:01:01,089
a tu, w środku, małą przestrzeń.

25
00:01:01,118 --> 00:01:07,918
To właśnie sztuka.

26
00:01:07,918 --> 00:01:12,915
Oto mój diagram. (Śmiech) (Brawa)

27
00:01:12,915 --> 00:01:15,941
Jednak niezbyt pomocny.

28
00:01:15,941 --> 00:01:22,806
Tak naprawdę w zrozumieniu
tego cytatu, i tego, czym jest sztuka,

29
00:01:22,806 --> 00:01:25,023
a przynajmniej, czym jest
fikcja literacka,

30
00:01:25,023 --> 00:01:26,463
pomogła mi praca z dziećmi.

31
00:01:26,463 --> 00:01:31,010
Jeździłem na obozy z dzieciakami,
podczas wakacji, w czasie studiów.

32
00:01:31,010 --> 00:01:34,389
Uwielbiałem to.

33
00:01:34,389 --> 00:01:37,982
Był to obóz sportowy
dla dzieci od 4 do 6 lat.

34
00:01:37,982 --> 00:01:39,628
Zajmowałem się najmłodszymi,

35
00:01:39,628 --> 00:01:41,431
co mi odpowiadało,

36
00:01:41,431 --> 00:01:44,780
bo czterolatki nie bardzo
znają się na sporcie - zupełnie jak ja.

37
00:01:44,780 --> 00:01:46,355
(Śmiech)

38
00:01:46,355 --> 00:01:50,783
W kwestii sportu
jestem właśnie na poziomie czterolatka.

39
00:01:50,783 --> 00:01:52,997
Wyglądało to tak, że dzieciaki

40
00:01:52,997 --> 00:01:55,637
biegały z piłką między słupkami,
dopóki nie padły.

41
00:01:55,637 --> 00:01:56,959
I siadały pod drzewem,

42
00:01:56,959 --> 00:01:59,804
gdzie ja siedziałem przez cały czas.
(Śmiech)

43
00:01:59,804 --> 00:02:04,608
Opowiadałem im zmyślone
historie o moim życiu.

44
00:02:04,608 --> 00:02:06,867
O tym jak w weekendy,

45
00:02:06,867 --> 00:02:09,248
jadę do domu, żeby szpiegować
dla Królowej Anglii.

46
00:02:09,272 --> 00:02:14,287
Wkrótce inne dzieciaki,
które nie były w mojej grupie,

47
00:02:14,287 --> 00:02:15,756
podchodziły do mnie i pytały:

48
00:02:15,756 --> 00:02:17,668
"To ty jesteś Mac Barnett?

49
00:02:17,668 --> 00:02:20,737
Facet, który jest szpiegiem
Królowej Anglii?"

50
00:02:20,737 --> 00:02:26,389
Całe życie czekałem, żeby ktoś
podszedł do mnie i zadał to pytanie.

51
00:02:26,389 --> 00:02:28,662
Miałem na myśli piękne Rosjanki,

52
00:02:28,662 --> 00:02:29,899
ale cóż, czterolatki,

53
00:02:29,899 --> 00:02:34,528
bierz, co dają w Berkeley
w stanie Kalifornia.

54
00:02:34,528 --> 00:02:38,956
Wówczas uświadomiłem sobie,
że historie, które opowiadam,

55
00:02:38,956 --> 00:02:42,453
są prawdziwe, w znany dla mnie,

56
00:02:42,453 --> 00:02:43,658
i ekscytujący sposób.

57
00:02:43,658 --> 00:02:45,864
Puntem kulminacyjnym,
nigdy tego nie zapomnę,

58
00:02:45,864 --> 00:02:48,687
było spotkanie z dziewczynką,
maleńką Riley.

59
00:02:48,687 --> 00:02:53,466
Co dzień miała lunch z domu
i zawsze wyrzucała z niego owoce.

60
00:02:53,466 --> 00:02:54,874
Po prostu wyjmowała je.

61
00:02:54,874 --> 00:02:56,222
Mama dawała jej melona,

62
00:02:56,222 --> 00:02:57,971
a ona wrzucała go w bluszcz.

63
00:02:57,971 --> 00:03:02,657
Zjadała tylko żelki owocowe
i jogurt. Mówiłem jej: "Riley,

64
00:03:02,657 --> 00:03:05,713
nie można tak robić! Musisz jeść owoce".

65
00:03:05,713 --> 00:03:07,530
Pytała: "Niby dlaczego?"

66
00:03:07,530 --> 00:03:09,530
"Bo jeśli będziesz wrzucać
owoce w bluszcz,

67
00:03:09,554 --> 00:03:13,254
to wkrótce wyrośnie tu melonowy gąszcz".

68
00:03:13,254 --> 00:03:15,256
Dlatego skończyłem

69
00:03:15,256 --> 00:03:20,875
jako twórca bajek dla dzieci,
a nie dziecięcy dietetyk.

70
00:03:20,875 --> 00:03:23,863
Ale Riley nie odpuszczała: "Nieprawda,
tak się nie stanie!"

71
00:03:23,863 --> 00:03:26,914
Ostatniego dnia obozu,

72
00:03:26,914 --> 00:03:29,367
wstałem o świcie
i kupiłem wielkiego melona

73
00:03:29,367 --> 00:03:31,393
w spożywczaku

74
00:03:31,393 --> 00:03:33,495
i schowałem go w bluszczu.

75
00:03:33,495 --> 00:03:34,946
Podczas lunchu

76
00:03:34,946 --> 00:03:37,621
zawołałem Riley:
"Chodź i zobacz, co narobiłaś!"

77
00:03:37,621 --> 00:03:40,796
I... (Śmiech)

78
00:03:40,796 --> 00:03:45,566
Wlazła w ten bluszcz i nagle jej oczy
zrobiły się ogromne. Wskazała na melona,

79
00:03:45,566 --> 00:03:47,680
który był większy od jej głowy.

80
00:03:47,680 --> 00:03:50,650
Wszystkie dzieciaki podbiegły
i stanęły obok niej.

81
00:03:50,650 --> 00:03:52,237
Jedno z nich zawołało:

82
00:03:52,237 --> 00:03:54,126
"Ej, czemu on ma przyklejoną naklejkę?"

83
00:03:54,126 --> 00:03:57,350
(Śmiech)

84
00:03:57,350 --> 00:03:59,819
Odparłem: "Właśnie dlatego powtarzam,

85
00:03:59,819 --> 00:04:02,811
żeby nie wrzucać naklejek w bluszcz,

86
00:04:02,811 --> 00:04:08,283
tylko do kosza. W ten sposób
niszczycie przyrodę".

87
00:04:08,283 --> 00:04:13,633
Riley nosiła ze sobą
tego melona przez cały dzień.

88
00:04:13,633 --> 00:04:15,661
Była strasznie z siebie dumna.

89
00:04:15,661 --> 00:04:20,505
Riley wiedziała, że nie wyhodowała
tego melona w ciągu siedmiu dni,

90
00:04:20,505 --> 00:04:23,441
ale zarazem wiedziała, że to zrobiła.

91
00:04:23,441 --> 00:04:28,402
To właśnie to dziwne miejsce,
do którego dostęp mają nie tylko dzieci.

92
00:04:28,402 --> 00:04:31,934
Ono może być wszędzie,
można je odkryć dzięki sztuce.

93
00:04:31,934 --> 00:04:33,891
Ridley była w przestrzeni na wykresie,

94
00:04:33,891 --> 00:04:37,316
którą można nazwać sztuką,
albo fikcją literacką.

95
00:04:37,316 --> 00:04:39,381
Ja nazwę je zdumieniem.

96
00:04:39,381 --> 00:04:42,010
Coleridge nazwał to dobrowolnym
zawieszeniem niewiary,

97
00:04:42,010 --> 00:04:43,690
albo wiarą poetycką.

98
00:04:43,690 --> 00:04:45,173
Chodzi o chwile, gdy historia,

99
00:04:45,173 --> 00:04:46,656
nieważne, jak bardzo dziwna,

100
00:04:46,656 --> 00:04:48,140
odrobinę przypomina prawdę.

101
00:04:48,140 --> 00:04:50,117
I można w nią uwierzyć.

102
00:04:50,117 --> 00:04:52,995
To dostępne nie tylko dla dzieci,
ale też dla dorosłych.

103
00:04:52,995 --> 00:04:54,436
Docieramy tam, czytając.

104
00:04:54,436 --> 00:04:56,686
Właśnie dlatego ludzie na dwa dni

105
00:04:56,686 --> 00:05:00,220
pojadą do Dublina na Bloomsday
i zapiszą się na wycieczkę,

106
00:05:00,220 --> 00:05:05,825
żeby zobaczyć wszystko,
co działo się w Ulissesie,

107
00:05:05,825 --> 00:05:08,080
mimo że tak naprawdę to się nie wydarzyło.

108
00:05:08,080 --> 00:05:10,337
Lub jadą do Londynu, na Baker Street,

109
00:05:10,337 --> 00:05:11,809
ujrzeć mieszkanie Sherlocka,

110
00:05:11,809 --> 00:05:13,936
choć numer 221B został tam namalowany

111
00:05:13,936 --> 00:05:17,082
na budynku,
który nigdy nie miał takiego adresu.

112
00:05:17,082 --> 00:05:19,082
Wiemy, że ci bohaterowie nie są prawdziwi,

113
00:05:19,106 --> 00:05:21,427
ale nasze uczucia wobec nich są prawdziwe.

114
00:05:21,427 --> 00:05:22,471
Możemy to zrobić.

115
00:05:22,471 --> 00:05:24,364
Wiemy, że oni nie istnieją,

116
00:05:24,364 --> 00:05:27,682
a jednocześnie wiemy, że istnieją.

117
00:05:27,682 --> 00:05:31,338
Dzieciom łatwiej jest trafić w to miejsce

118
00:05:31,338 --> 00:05:32,891
i dlatego kocham dla nich pisać.

119
00:05:32,891 --> 00:05:39,260
Dzieci to najlepsi odbiorcy
nawet poważnej prozy.

120
00:05:39,260 --> 00:05:42,084
Kiedy byłem dzieckiem,

121
00:05:42,084 --> 00:05:44,710
miałem świra na punkcie książek
o tajemnych drzwiach.

122
00:05:44,710 --> 00:05:45,871
Takich, jak "Narnia",

123
00:05:45,871 --> 00:05:49,574
w których otwierasz drzwi szafy
i wchodzisz do magicznej krainy.

124
00:05:49,574 --> 00:05:52,304
Byłem pewien, że takie drzwi
naprawdę istnieją,

125
00:05:52,304 --> 00:05:54,638
więc szukałem ich
i próbowałem przez nie przejść.

126
00:05:54,662 --> 00:05:58,076
Chciałem znaleźć się
w tym bajkowym świecie,

127
00:05:58,076 --> 00:06:03,771
więc po prostu chodziłem
i zaglądałem ludziom do szaf. (Śmiech)

128
00:06:03,771 --> 00:06:06,548
Wlazłem raz do szafy chłopaka mojej mamy,

129
00:06:06,548 --> 00:06:08,798
ale nie było tam żadnej bajkowej krainy.

130
00:06:08,798 --> 00:06:11,386
Były tam dziwne rzeczy,
o czym mama powinna wiedzieć.

131
00:06:11,386 --> 00:06:13,107
(Śmiech)

132
00:06:13,107 --> 00:06:17,272
I chętnie jej o nich powiedziałem.

133
00:06:19,545 --> 00:06:26,231
Zaraz po skończeniu studiów zacząłem pracę
za takimi magicznymi drzwiami,

134
00:06:26,231 --> 00:06:28,188
w miejscu o nazwie 826 Valencia.

135
00:06:28,188 --> 00:06:30,474
Mieści się na ulicy Valencia,
pod numerem 826,

136
00:06:30,498 --> 00:06:32,766
w Mission, dzielnicy San Francisco.

137
00:06:32,766 --> 00:06:37,431
Znajdowało się tam wtedy wydawnictwo
o nazwie McSweeney's.

138
00:06:37,431 --> 00:06:40,585
Było tam też centrum
wydawnicze 826 Valencia.

139
00:06:40,585 --> 00:06:44,290
Ale od ulicy mieścił się dziwny sklep.

140
00:06:44,290 --> 00:06:45,910
Miejsce to miało służyć na handel.

141
00:06:45,934 --> 00:06:48,903
A w San Francisco wszystko musi grać,

142
00:06:48,903 --> 00:06:51,284
więc pisarz, który założył
to miejsce, Dave Eggers,

143
00:06:51,290 --> 00:06:54,129
poszedł na kompromis i stwierdził:

144
00:06:54,129 --> 00:06:58,505
"OK, zbuduję tu sklep dla piratów".

145
00:06:58,505 --> 00:07:01,583
I tak właśnie zrobił. (Śmiech)

146
00:07:01,583 --> 00:07:03,534
Pięknie, prawda? Wszystko w drewnie,

147
00:07:03,534 --> 00:07:05,464
otwierasz szuflady i bierzesz cytrusa,

148
00:07:05,464 --> 00:07:08,483
żeby nie zachorować na szkorbut.

149
00:07:08,483 --> 00:07:10,631
Opaski na oko
we wszystkich kolorach tęczy,

150
00:07:10,631 --> 00:07:13,331
bo wiosną piraci lubią zaszaleć.

151
00:07:13,331 --> 00:07:17,674
Wiecie, wyszła z mody. Pastele rządzą.

152
00:07:17,674 --> 00:07:19,670
Albo oczy, też w różnych kolorach,

153
00:07:19,670 --> 00:07:24,487
szklane oczy, zależnie, jak pirat
chciałby poradzić sobie z tym problemem.

154
00:07:25,187 --> 00:07:28,312
Co najdziwniejsze,

155
00:07:28,312 --> 00:07:31,574
ludzie naprawdę tu przychodzili
i kupowali ten towar,

156
00:07:32,324 --> 00:07:36,505
i z tych pieniędzy płaciliśmy czynsz
za centrum nauczania na tyłach.

157
00:07:36,505 --> 00:07:39,267
Dla mnie ważniejszy był fakt,

158
00:07:39,267 --> 00:07:41,918
że dzięki temu,
jak przykładaliśmy się do pracy,

159
00:07:41,918 --> 00:07:44,442
dzieciaki przychodziły i uczyły się pisać.
Mówiłem im,

160
00:07:44,466 --> 00:07:47,076
że żeby coś stworzyć, muszą wejść
do tego dziwnego,

161
00:07:47,076 --> 00:07:49,748
nierealnego miejsca "pomiędzy"

162
00:07:49,748 --> 00:07:52,420
i że to ma wpływ na twórczość.

163
00:07:52,420 --> 00:07:54,607
Oto te tajemnicze drzwi do przejścia.

164
00:07:54,607 --> 00:07:57,358
Później zostałem szefem 826 w Los Angeles.

165
00:07:57,358 --> 00:08:01,862
Musiałem więc stworzyć tam jakiś sklep.

166
00:08:01,927 --> 00:08:04,500
Oto sklep podróży w czasie
Echo Park Time Travel Mart.

167
00:08:04,500 --> 00:08:07,240
I nasze motto: "Istniejemy,
kiedykolwiek ty jesteś".

168
00:08:07,240 --> 00:08:11,100
(Śmiech)

169
00:08:11,100 --> 00:08:15,857
To miejsce znajduje się
na Sunset Boulevard w Los Angeles.

170
00:08:15,857 --> 00:08:18,000
Oto nasi pracownicy,
zawsze gotowi do pomocy.

171
00:08:18,024 --> 00:08:20,110
Pochodzą z różnych czasów,

172
00:08:20,110 --> 00:08:23,719
nawet z lat 80., jak ten gość z lewej.

173
00:08:23,719 --> 00:08:25,916
Jest z niedalekiej przeszłości.

174
00:08:25,916 --> 00:08:27,618
Mamy Pracowników Miesiąca,

175
00:08:27,618 --> 00:08:30,604
jak na przykład Czyngis-chan,
Charles Dickens.

176
00:08:30,604 --> 00:08:33,596
Nawet wielcy ludzie zaczynali u nas.

177
00:08:33,596 --> 00:08:35,947
To nasz dział farmaceutyczny.

178
00:08:35,947 --> 00:08:37,471
Mamy kilka opatentowanych leków,

179
00:08:37,495 --> 00:08:39,637
urny kanopskie na organy,

180
00:08:39,637 --> 00:08:41,271
mydło komunistyczne:

181
00:08:41,271 --> 00:08:45,722
"Mydło na cały rok." (Śmiech)

182
00:08:45,722 --> 00:08:47,938
Niestety maszyna do lodów się zepsuła

183
00:08:47,938 --> 00:08:50,571
tuż po otwarciu.
Nie wiedzieliśmy, co zrobić.

184
00:08:50,571 --> 00:08:52,810
Nasz architekt był cały
w czerwonym syropie.

185
00:08:52,810 --> 00:08:55,284
Wyglądał, jakby kogoś zamordował,

186
00:08:55,284 --> 00:08:59,021
a znając go, to bym się nie zdziwił.

187
00:08:59,021 --> 00:09:00,736
No więc nie wiedzieliśmy, co zrobić.

188
00:09:00,760 --> 00:09:01,787
To gwóźdź programu.

189
00:09:01,787 --> 00:09:02,984
Powiesiliśmy kartkę

190
00:09:02,984 --> 00:09:07,489
z napisem: "Awaria. Wróć wczoraj" (Śmiech)

191
00:09:07,489 --> 00:09:09,525
I był to lepszy żart, niż lody,

192
00:09:09,525 --> 00:09:13,621
więc po prostu zostawiliśmy ten napis.

193
00:09:13,621 --> 00:09:17,934
Mamut w kostkach.
Taka puszka waży około 3 kg.

194
00:09:17,934 --> 00:09:20,134
Środek przeciw barbarzyńcom. Skład: sałata

195
00:09:20,134 --> 00:09:24,712
i mieszanka zapachowa, czyli to,
czego barbarzyńcy nie znoszą.

196
00:09:24,712 --> 00:09:27,180
Martwe języki.

197
00:09:27,180 --> 00:09:29,370
(Śmiech)

198
00:09:29,370 --> 00:09:32,450
Pijawki, mali lekarze Matki Natury.

199
00:09:32,450 --> 00:09:35,590
A to dezodorant "Viking",
w wielu wersjach zapachowych:

200
00:09:35,590 --> 00:09:39,595
paznokcie u stóp, pot i zgniłe warzywa,
popiół z kurhanu.

201
00:09:39,595 --> 00:09:43,546
Cóż, według nas Axe
powinien być używany jako broń,

202
00:09:43,546 --> 00:09:47,560
a nie dezodorant. (Śmiech)

203
00:09:47,560 --> 00:09:49,544
To nasze chipy z emocjami dla robotów,

204
00:09:49,544 --> 00:09:51,771
które pozwalają im czuć
miłość, albo strach.

205
00:09:51,771 --> 00:09:53,481
Bestseller to Schadenfreude.

206
00:09:53,481 --> 00:09:54,782
Całkiem nieoczekiwanie.

207
00:09:54,782 --> 00:09:55,793
(Śmiech)

208
00:09:55,793 --> 00:09:58,240
Nie mieliśmy pojęcia, że zostanie hitem.

209
00:09:58,240 --> 00:10:00,336
Za tym wszystkim stoi
organizacja non-profit.

210
00:10:00,360 --> 00:10:01,476
Dzieci wchodzą drzwiami

211
00:10:01,476 --> 00:10:02,711
"Tylko dla pracowników"

212
00:10:02,711 --> 00:10:03,856
i są w miejscu,

213
00:10:03,856 --> 00:10:06,498
gdzie odrabiają lekcje,
piszą opowiadania, kręcą filmy.

214
00:10:06,514 --> 00:10:09,814
To impreza z okazji wydania książki.

215
00:10:09,814 --> 00:10:11,716
Wydajemy kwartalnik,

216
00:10:11,716 --> 00:10:13,145
w którym teksty piszą dzieci,

217
00:10:13,145 --> 00:10:14,282
przychodzące po szkole.

218
00:10:14,282 --> 00:10:15,730
Robimy imprezy,

219
00:10:15,730 --> 00:10:18,677
na których można zjeść ciasto,
a dzieci czytają swoim rodzicom

220
00:10:18,677 --> 00:10:21,529
i popijają mleko z szampanek.

221
00:10:21,529 --> 00:10:24,777
To naprawdę wyjątkowa przestrzeń,

222
00:10:24,777 --> 00:10:27,996
dzięki zabawnemu sklepowi,
przez który się tu wchodzi.

223
00:10:27,996 --> 00:10:31,295
Tu żart wcale nie jest żartem.

224
00:10:31,295 --> 00:10:33,695
Nasza fikcja trzyma się kupy.

225
00:10:33,695 --> 00:10:36,603
Uwielbiam to. Tę odrobinę fikcji,

226
00:10:36,603 --> 00:10:39,865
która przenika do realnego świata.

227
00:10:39,865 --> 00:10:43,922
Dla mnie to jak trójwymiarowa książka.

228
00:10:43,922 --> 00:10:46,162
Istnieje coś takiego, jak metafikcja,

229
00:10:46,162 --> 00:10:50,245
czyli opowiadanie o opowiadaniu.

230
00:10:50,245 --> 00:10:51,820
I to właśnie dzieje się teraz.

231
00:10:51,820 --> 00:10:53,845
Ostatnio była powszechna w latach 60.,

232
00:10:53,845 --> 00:10:56,522
kiedy tworzyli John Barth
i William Gaddis.

233
00:10:56,522 --> 00:10:57,770
Była obecna w literaturze.

234
00:10:57,770 --> 00:11:01,311
Jest niemal tak stara,
jak sama sztuka opowiadania.

235
00:11:01,311 --> 00:11:05,645
Jedną z technik używanych w metafikcji
jest burzenie czwartej ściany.

236
00:11:05,645 --> 00:11:08,895
Dzieje się tak, gdy aktor
zwraca się do publiczności:

237
00:11:08,895 --> 00:11:12,442
"Jestem aktorem, a to tylko dekoracje".

238
00:11:12,442 --> 00:11:16,803
Moim zdaniem nawet ta pozorna
szczerość służy kłamstwu,

239
00:11:16,803 --> 00:11:21,246
chociaż w zasadzie ma udowodnić
nieprawdziwość fikcji.

240
00:11:21,246 --> 00:11:23,395
Ja wolę przeciwieństwo tej techniki.

241
00:11:23,395 --> 00:11:25,529
Jeśli burzę czwartą ścianę,

242
00:11:25,529 --> 00:11:29,955
to chcę, żeby fikcja wymknęła się
i weszła w realny świat.

243
00:11:29,955 --> 00:11:34,554
Chcę, żeby książka była jak
tajemnicze drzwi, które otwierają się

244
00:11:34,554 --> 00:11:37,446
i pozwalają historiom
wyciec do rzeczywistości.

245
00:11:37,446 --> 00:11:40,427
To właśnie staram się osiągnąć
w moich książkach.

246
00:11:40,427 --> 00:11:41,970
Dam wam przykład.

247
00:11:41,970 --> 00:11:43,892
Oto pierwsza książka, jaką napisałem.

248
00:11:43,892 --> 00:11:46,277
"Billy Twitters ma problem
z płetwalem błękitnym".

249
00:11:46,396 --> 00:11:49,269
Opowiada o chłopcu, który ma płetwala
jako zwierzątko domowe.

250
00:11:49,325 --> 00:11:52,704
To jego kara i komplikuje mu to życie.

251
00:11:52,704 --> 00:11:55,516
Płetwala dostarcza kurier.

252
00:11:55,516 --> 00:11:58,106
(Śmiech)

253
00:11:58,106 --> 00:12:00,100
Billy musi brać go do szkoły,

254
00:12:00,100 --> 00:12:01,454
a mieszka w San Francisco,

255
00:12:01,454 --> 00:12:03,985
które nie jest przyjaznym
miastem dla płetwali.

256
00:12:03,985 --> 00:12:08,419
Sporo pagórków, wysokie czynsze...

257
00:12:08,419 --> 00:12:10,927
Serio, to jest szalony rynek!

258
00:12:10,927 --> 00:12:14,718
W tej książce, za obwolutą,

259
00:12:14,718 --> 00:12:18,904
czyli tym, co okrywa okładkę,

260
00:12:18,904 --> 00:12:20,284
jest reklama,

261
00:12:20,284 --> 00:12:23,527
która oferuje 30 dni
bezpłatnego okresu próbnego

262
00:12:23,527 --> 00:12:25,426
na płetwala błękitnego.

263
00:12:25,426 --> 00:12:28,420
Każdy może wysłać zamówienie
w zaadresowanej już kopercie

264
00:12:28,420 --> 00:12:32,270
i my dostarczymy mu płetwala.

265
00:12:32,270 --> 00:12:36,610
Dzieciaki naprawdę do nas piszą.

266
00:12:36,610 --> 00:12:40,018
Na przykład taki list: "Ludzie,

267
00:12:40,018 --> 00:12:43,199
założę się z wami o 10 dolarów,
że nie wyślecie mi płetwala.

268
00:12:43,199 --> 00:12:45,676
Eliot Gannon, lat 6".

269
00:12:45,676 --> 00:12:49,350
(Śmiech) (Brawa)

270
00:12:50,838 --> 00:12:52,960
Eliot i inne dzieci,
wysyłające zamówienie,

271
00:12:52,960 --> 00:12:55,451
dostają taką odpowiedź:

272
00:12:55,451 --> 00:12:57,746
"To jest list pisany bardzo małą czcionką,

273
00:12:57,746 --> 00:13:00,041
od pewnej norweskiej firmy prawniczej".

274
00:13:00,041 --> 00:13:02,337
(Śmiech)

275
00:13:02,337 --> 00:13:05,698
"Piszą w nim, że w związku
ze zmianą przepisów celnych,

276
00:13:05,698 --> 00:13:07,905
płetwal został zatrzymany w Sognefjord.

277
00:13:07,905 --> 00:13:09,129
To piękne miejsce".

278
00:13:09,129 --> 00:13:10,593
Później jest opis fiordu,

279
00:13:10,593 --> 00:13:13,073
piszą też o norweskim jedzeniu,
kilka dygresji...

280
00:13:13,073 --> 00:13:14,855
(Śmiech)

281
00:13:16,767 --> 00:13:18,680
Ale na końcu jest informacja o tym,

282
00:13:18,680 --> 00:13:21,414
że płetwal chętnie czegoś się dowie
o swoim właścicielu.

283
00:13:21,414 --> 00:13:23,000
Podają numer telefonu,

284
00:13:23,000 --> 00:13:27,714
pod który można zadzwonić
i nagrać wiadomość.

285
00:13:27,714 --> 00:13:30,290
Więc kiedy dziecko dzwoni
i nagrywa się na pocztę,

286
00:13:30,290 --> 00:13:32,281
jako wiadomość powitalną słyszy dźwięk

287
00:13:32,281 --> 00:13:37,399
wydawany przez płetwala i... bip,

288
00:13:37,399 --> 00:13:40,954
co właściwie brzmi zupełnie,
jak dźwięk wydawany przez płetwala.

289
00:13:40,954 --> 00:13:42,934
Dostaje też zdjęcie swojego płetwala.

290
00:13:42,934 --> 00:13:45,465
To jest Randolph,

291
00:13:45,465 --> 00:13:48,806
który jest płetwalem
chłopca o imieniu Nico.

292
00:13:48,806 --> 00:13:53,088
Nico był pierwszym dzieckiem,
które zadzwoniło na podany numer.

293
00:13:53,088 --> 00:13:55,469
Puszczę wam kilka wiadomości
nagranych przez Nica.

294
00:13:55,493 --> 00:13:59,530
To jest jego pierwsza wiadomość:

295
00:13:59,530 --> 00:14:01,769
(Audio) Nico: "Cześć, tu Nico.

296
00:14:01,769 --> 00:14:05,803
Jestem twoim właścicielem. Cześć.

297
00:14:05,803 --> 00:14:09,279
Dzwonię do ciebie pierwszy raz.

298
00:14:09,279 --> 00:14:15,523
Kiedyś jeszcze pewnie
do ciebie zadzwonię. Pa".

299
00:14:15,523 --> 00:14:18,110
MB: Nico faktycznie zadzwonił,
jakąś godzinę później.

300
00:14:18,110 --> 00:14:20,360
(Śmiech)

301
00:14:20,360 --> 00:14:24,297
To inna wiadomość od Nica:

302
00:14:24,297 --> 00:14:27,840
(Audio) Nico: "Cześć Randolph! Tu Nico.

303
00:14:27,840 --> 00:14:32,993
Nie rozmawialiśmy przez długi czas.

304
00:14:32,993 --> 00:14:37,688
Ale dzwoniłem do ciebie
w sobotę albo niedzielę.

305
00:14:37,688 --> 00:14:39,938
No, sobotę albo niedzielę.

306
00:14:39,938 --> 00:14:42,953
A teraz dzwonię znowu,

307
00:14:42,953 --> 00:14:47,869
żeby się przywitać.
Ciekawe, co teraz robisz.

308
00:14:47,869 --> 00:14:50,805
Pewnie znowu do ciebie zadzwonię.

309
00:14:50,805 --> 00:14:52,988
Jutro, albo dzisiaj.

310
00:14:52,988 --> 00:14:57,184
No, to do usłyszenia. Pa".

311
00:14:57,184 --> 00:15:01,492
MB: Zadzwonił oczywiście jeszcze raz,
tego samego dnia.

312
00:15:01,492 --> 00:15:08,125
W ciągu 4 lat zostawił Randolphowi
ponad 25 wiadomości.

313
00:15:08,125 --> 00:15:10,216
Można się z nich sporo o nim dowiedzieć,

314
00:15:10,216 --> 00:15:11,852
o babci, którą kocha

315
00:15:11,852 --> 00:15:14,207
i o drugiej babci,
którą lubi trochę mniej.

316
00:15:14,207 --> 00:15:16,400
(Śmiech)

317
00:15:16,400 --> 00:15:18,827
O krzyżówkach, które rozwiązuje.

318
00:15:18,827 --> 00:15:22,607
Puszczę wam jeszcze jedną
wiadomość od niego.

319
00:15:22,607 --> 00:15:25,910
To wiadomość świąteczna.

320
00:15:25,910 --> 00:15:28,273
(Audio) Nico: "Cześć Randolph!

321
00:15:28,273 --> 00:15:31,528
Przepraszam, że długo nie dzwoniłem,

322
00:15:31,528 --> 00:15:34,194
ale byłem bardzo zajęty,

323
00:15:34,194 --> 00:15:36,893
bo zaczęła się szkoła.

324
00:15:36,893 --> 00:15:39,926
Ale ty pewnie nie wiesz, o co chodzi,

325
00:15:39,926 --> 00:15:43,807
przecież jesteś wielorybem, no nie?

326
00:15:43,807 --> 00:15:47,527
Więc dzwonię,

327
00:15:47,527 --> 00:15:52,177
żeby ci życzyć Wesołych Świąt.

328
00:15:52,177 --> 00:15:56,778
No właśnie. Wesołych Świąt!

329
00:15:56,778 --> 00:16:03,651
Pa pa, Randolph. Do usłyszenia!"

330
00:16:03,651 --> 00:16:05,318
MB: Nico niedawno znów się odezwał.

331
00:16:05,342 --> 00:16:08,306
Nie dzwonił od 18 miesięcy,

332
00:16:08,306 --> 00:16:12,424
ale przedwczoraj
zostawił kolejną wiadomość.

333
00:16:12,424 --> 00:16:14,850
Ma zupełnie inny głos.

334
00:16:14,850 --> 00:16:18,350
Dał słuchawkę swojej opiekunce,

335
00:16:18,350 --> 00:16:22,211
która była bardzo miła dla Randolpha.

336
00:16:22,211 --> 00:16:26,561
Nico jest dla mnie
wymarzonym czytelnikiem.

337
00:16:26,561 --> 00:16:30,287
Chciałbym, żeby każdy,
kto czyta moje książki,

338
00:16:30,287 --> 00:16:32,428
odbierał je tak emocjonalnie,

339
00:16:32,428 --> 00:16:34,664
właśnie w taki sposób.

340
00:16:34,664 --> 00:16:38,365
Jestem szczęściarzem.
Takie dzieci są najlepszymi czytelnikami

341
00:16:38,365 --> 00:16:41,960
i zasługują na najlepsze
na świecie opowiadania.

342
00:16:41,960 --> 00:16:44,162
Dziękuję bardzo.

343
00:16:44,162 --> 00:16:46,817
(Brawa)