0:00:00.439,0:00:02.531
Witam. Mam na imię Mac.

0:00:02.531,0:00:06.589
Zawodowo okłamuję dzieci,

0:00:06.589,0:00:08.605
ale uczciwie.

0:00:08.605,0:00:10.373
Piszę dla nich książki.

0:00:10.373,0:00:13.601
Pablo Picasso rzekł:

0:00:13.601,0:00:16.787
"Wszyscy wiemy, że sztuka nie jest prawdą,

0:00:16.787,0:00:20.429
Sztuka to kłamstwo,[br]pozwalające zrozumieć prawdę,

0:00:20.429,0:00:23.127
choćby tę prawdę, którą mamy zrozumieć.

0:00:23.127,0:00:25.237
Artysta musi znać sposób

0:00:25.237,0:00:30.342
przekonania innych[br]o prawdziwości jego kłamstw".

0:00:30.367,0:00:32.932
Pierwszy raz usłyszałem to jako dziecko

0:00:32.932,0:00:34.623
i spodobało mi się,

0:00:34.623,0:00:37.415
chociaż nie rozumiałem znaczenia.

0:00:37.415,0:00:38.992
(Śmiech)

0:00:38.992,0:00:40.889
Dlatego dziś jestem tu,

0:00:40.889,0:00:42.508
by opowiedzieć wam

0:00:42.508,0:00:44.889
o prawdzie i kłamstwie,[br]o świecie realnym i fikcji.

0:00:44.913,0:00:49.100
Jak rozwikłać zagadkę ukrytą w słowach?

0:00:49.100,0:00:51.073
Pomyślałem, że mam PowerPoint.

0:00:51.073,0:00:53.046
Mogę zrobić wykres.

0:00:53.046,0:00:55.020
["Prawda. Kłamstwa"] (Śmiech)

0:00:55.020,0:00:56.780
Proszę bardzo, oto on.

0:00:56.780,0:00:58.485
Mamy prawdę i kłamstwa,

0:00:58.485,0:01:01.089
a tu, w środku, małą przestrzeń.

0:01:01.118,0:01:07.918
To właśnie sztuka.

0:01:07.918,0:01:12.915
Oto mój diagram. (Śmiech) (Brawa)

0:01:12.915,0:01:15.941
Jednak niezbyt pomocny.

0:01:15.941,0:01:22.806
Tak naprawdę w zrozumieniu[br]tego cytatu, i tego, czym jest sztuka,

0:01:22.806,0:01:25.023
a przynajmniej, czym jest[br]fikcja literacka,

0:01:25.023,0:01:26.463
pomogła mi praca z dziećmi.

0:01:26.463,0:01:31.010
Jeździłem na obozy z dzieciakami,[br]podczas wakacji, w czasie studiów.

0:01:31.010,0:01:34.389
Uwielbiałem to.

0:01:34.389,0:01:37.982
Był to obóz sportowy[br]dla dzieci od 4 do 6 lat.

0:01:37.982,0:01:39.628
Zajmowałem się najmłodszymi,

0:01:39.628,0:01:41.431
co mi odpowiadało,

0:01:41.431,0:01:44.780
bo czterolatki nie bardzo[br]znają się na sporcie - zupełnie jak ja.

0:01:44.780,0:01:46.355
(Śmiech)

0:01:46.355,0:01:50.783
W kwestii sportu[br]jestem właśnie na poziomie czterolatka.

0:01:50.783,0:01:52.997
Wyglądało to tak, że dzieciaki

0:01:52.997,0:01:55.637
biegały z piłką między słupkami,[br]dopóki nie padły.

0:01:55.637,0:01:56.959
I siadały pod drzewem,

0:01:56.959,0:01:59.804
gdzie ja siedziałem przez cały czas.[br](Śmiech)

0:01:59.804,0:02:04.608
Opowiadałem im zmyślone[br]historie o moim życiu.

0:02:04.608,0:02:06.867
O tym jak w weekendy,

0:02:06.867,0:02:09.248
jadę do domu, żeby szpiegować[br]dla Królowej Anglii.

0:02:09.272,0:02:14.287
Wkrótce inne dzieciaki,[br]które nie były w mojej grupie,

0:02:14.287,0:02:15.756
podchodziły do mnie i pytały:

0:02:15.756,0:02:17.668
"To ty jesteś Mac Barnett?

0:02:17.668,0:02:20.737
Facet, który jest szpiegiem[br]Królowej Anglii?"

0:02:20.737,0:02:26.389
Całe życie czekałem, żeby ktoś[br]podszedł do mnie i zadał to pytanie.

0:02:26.389,0:02:28.662
Miałem na myśli piękne Rosjanki,

0:02:28.662,0:02:29.899
ale cóż, czterolatki,

0:02:29.899,0:02:34.528
bierz, co dają w Berkeley[br]w stanie Kalifornia.

0:02:34.528,0:02:38.956
Wówczas uświadomiłem sobie,[br]że historie, które opowiadam,

0:02:38.956,0:02:42.453
są prawdziwe, w znany dla mnie,

0:02:42.453,0:02:43.658
i ekscytujący sposób.

0:02:43.658,0:02:45.864
Puntem kulminacyjnym,[br]nigdy tego nie zapomnę,

0:02:45.864,0:02:48.687
było spotkanie z dziewczynką,[br]maleńką Riley.

0:02:48.687,0:02:53.466
Co dzień miała lunch z domu[br]i zawsze wyrzucała z niego owoce.

0:02:53.466,0:02:54.874
Po prostu wyjmowała je.

0:02:54.874,0:02:56.222
Mama dawała jej melona,

0:02:56.222,0:02:57.971
a ona wrzucała go w bluszcz.

0:02:57.971,0:03:02.657
Zjadała tylko żelki owocowe[br]i jogurt. Mówiłem jej: "Riley,

0:03:02.657,0:03:05.713
nie można tak robić! Musisz jeść owoce".

0:03:05.713,0:03:07.530
Pytała: "Niby dlaczego?"

0:03:07.530,0:03:09.530
"Bo jeśli będziesz wrzucać[br]owoce w bluszcz,

0:03:09.554,0:03:13.254
to wkrótce wyrośnie tu melonowy gąszcz".

0:03:13.254,0:03:15.256
Dlatego skończyłem

0:03:15.256,0:03:20.875
jako twórca bajek dla dzieci,[br]a nie dziecięcy dietetyk.

0:03:20.875,0:03:23.863
Ale Riley nie odpuszczała: "Nieprawda,[br]tak się nie stanie!"

0:03:23.863,0:03:26.914
Ostatniego dnia obozu,

0:03:26.914,0:03:29.367
wstałem o świcie[br]i kupiłem wielkiego melona

0:03:29.367,0:03:31.393
w spożywczaku

0:03:31.393,0:03:33.495
i schowałem go w bluszczu.

0:03:33.495,0:03:34.946
Podczas lunchu

0:03:34.946,0:03:37.621
zawołałem Riley:[br]"Chodź i zobacz, co narobiłaś!"

0:03:37.621,0:03:40.796
I... (Śmiech)

0:03:40.796,0:03:45.566
Wlazła w ten bluszcz i nagle jej oczy[br]zrobiły się ogromne. Wskazała na melona,

0:03:45.566,0:03:47.680
który był większy od jej głowy.

0:03:47.680,0:03:50.650
Wszystkie dzieciaki podbiegły[br]i stanęły obok niej.

0:03:50.650,0:03:52.237
Jedno z nich zawołało:

0:03:52.237,0:03:54.126
"Ej, czemu on ma przyklejoną naklejkę?"

0:03:54.126,0:03:57.350
(Śmiech)

0:03:57.350,0:03:59.819
Odparłem: "Właśnie dlatego powtarzam,

0:03:59.819,0:04:02.811
żeby nie wrzucać naklejek w bluszcz,

0:04:02.811,0:04:08.283
tylko do kosza. W ten sposób[br]niszczycie przyrodę".

0:04:08.283,0:04:13.633
Riley nosiła ze sobą[br]tego melona przez cały dzień.

0:04:13.633,0:04:15.661
Była strasznie z siebie dumna.

0:04:15.661,0:04:20.505
Riley wiedziała, że nie wyhodowała[br]tego melona w ciągu siedmiu dni,

0:04:20.505,0:04:23.441
ale zarazem wiedziała, że to zrobiła.

0:04:23.441,0:04:28.402
To właśnie to dziwne miejsce,[br]do którego dostęp mają nie tylko dzieci.

0:04:28.402,0:04:31.934
Ono może być wszędzie,[br]można je odkryć dzięki sztuce.

0:04:31.934,0:04:33.891
Ridley była w przestrzeni na wykresie,

0:04:33.891,0:04:37.316
którą można nazwać sztuką,[br]albo fikcją literacką.

0:04:37.316,0:04:39.381
Ja nazwę je zdumieniem.

0:04:39.381,0:04:42.010
Coleridge nazwał to dobrowolnym[br]zawieszeniem niewiary,

0:04:42.010,0:04:43.690
albo wiarą poetycką.

0:04:43.690,0:04:45.173
Chodzi o chwile, gdy historia,

0:04:45.173,0:04:46.656
nieważne, jak bardzo dziwna,

0:04:46.656,0:04:48.140
odrobinę przypomina prawdę.

0:04:48.140,0:04:50.117
I można w nią uwierzyć.

0:04:50.117,0:04:52.995
To dostępne nie tylko dla dzieci,[br]ale też dla dorosłych.

0:04:52.995,0:04:54.436
Docieramy tam, czytając.

0:04:54.436,0:04:56.686
Właśnie dlatego ludzie na dwa dni

0:04:56.686,0:05:00.220
pojadą do Dublina na Bloomsday[br]i zapiszą się na wycieczkę,

0:05:00.220,0:05:05.825
żeby zobaczyć wszystko,[br]co działo się w Ulissesie,

0:05:05.825,0:05:08.080
mimo że tak naprawdę to się nie wydarzyło.

0:05:08.080,0:05:10.337
Lub jadą do Londynu, na Baker Street,

0:05:10.337,0:05:11.809
ujrzeć mieszkanie Sherlocka,

0:05:11.809,0:05:13.936
choć numer 221B został tam namalowany

0:05:13.936,0:05:17.082
na budynku,[br]który nigdy nie miał takiego adresu.

0:05:17.082,0:05:19.082
Wiemy, że ci bohaterowie nie są prawdziwi,

0:05:19.106,0:05:21.427
ale nasze uczucia wobec nich są prawdziwe.

0:05:21.427,0:05:22.471
Możemy to zrobić.

0:05:22.471,0:05:24.364
Wiemy, że oni nie istnieją,

0:05:24.364,0:05:27.682
a jednocześnie wiemy, że istnieją.

0:05:27.682,0:05:31.338
Dzieciom łatwiej jest trafić w to miejsce

0:05:31.338,0:05:32.891
i dlatego kocham dla nich pisać.

0:05:32.891,0:05:39.260
Dzieci to najlepsi odbiorcy[br]nawet poważnej prozy.

0:05:39.260,0:05:42.084
Kiedy byłem dzieckiem,

0:05:42.084,0:05:44.710
miałem świra na punkcie książek[br]o tajemnych drzwiach.

0:05:44.710,0:05:45.871
Takich, jak "Narnia",

0:05:45.871,0:05:49.574
w których otwierasz drzwi szafy[br]i wchodzisz do magicznej krainy.

0:05:49.574,0:05:52.304
Byłem pewien, że takie drzwi[br]naprawdę istnieją,

0:05:52.304,0:05:54.638
więc szukałem ich[br]i próbowałem przez nie przejść.

0:05:54.662,0:05:58.076
Chciałem znaleźć się[br]w tym bajkowym świecie,

0:05:58.076,0:06:03.771
więc po prostu chodziłem[br]i zaglądałem ludziom do szaf. (Śmiech)

0:06:03.771,0:06:06.548
Wlazłem raz do szafy chłopaka mojej mamy,

0:06:06.548,0:06:08.798
ale nie było tam żadnej bajkowej krainy.

0:06:08.798,0:06:11.386
Były tam dziwne rzeczy,[br]o czym mama powinna wiedzieć.

0:06:11.386,0:06:13.107
(Śmiech)

0:06:13.107,0:06:17.272
I chętnie jej o nich powiedziałem.

0:06:19.545,0:06:26.231
Zaraz po skończeniu studiów zacząłem pracę[br]za takimi magicznymi drzwiami,

0:06:26.231,0:06:28.188
w miejscu o nazwie 826 Valencia.

0:06:28.188,0:06:30.474
Mieści się na ulicy Valencia,[br]pod numerem 826,

0:06:30.498,0:06:32.766
w Mission, dzielnicy San Francisco.

0:06:32.766,0:06:37.431
Znajdowało się tam wtedy wydawnictwo[br]o nazwie McSweeney's.

0:06:37.431,0:06:40.585
Było tam też centrum[br]wydawnicze 826 Valencia.

0:06:40.585,0:06:44.290
Ale od ulicy mieścił się dziwny sklep.

0:06:44.290,0:06:45.910
Miejsce to miało służyć na handel.

0:06:45.934,0:06:48.903
A w San Francisco wszystko musi grać,

0:06:48.903,0:06:51.284
więc pisarz, który założył[br]to miejsce, Dave Eggers,

0:06:51.290,0:06:54.129
poszedł na kompromis i stwierdził:

0:06:54.129,0:06:58.505
"OK, zbuduję tu sklep dla piratów".

0:06:58.505,0:07:01.583
I tak właśnie zrobił. (Śmiech)

0:07:01.583,0:07:03.534
Pięknie, prawda? Wszystko w drewnie,

0:07:03.534,0:07:05.464
otwierasz szuflady i bierzesz cytrusa,

0:07:05.464,0:07:08.483
żeby nie zachorować na szkorbut.

0:07:08.483,0:07:10.631
Opaski na oko[br]we wszystkich kolorach tęczy,

0:07:10.631,0:07:13.331
bo wiosną piraci lubią zaszaleć.

0:07:13.331,0:07:17.674
Wiecie, wyszła z mody. Pastele rządzą.

0:07:17.674,0:07:19.670
Albo oczy, też w różnych kolorach,

0:07:19.670,0:07:24.487
szklane oczy, zależnie, jak pirat[br]chciałby poradzić sobie z tym problemem.

0:07:25.187,0:07:28.312
Co najdziwniejsze,

0:07:28.312,0:07:31.574
ludzie naprawdę tu przychodzili[br]i kupowali ten towar,

0:07:32.324,0:07:36.505
i z tych pieniędzy płaciliśmy czynsz[br]za centrum nauczania na tyłach.

0:07:36.505,0:07:39.267
Dla mnie ważniejszy był fakt,

0:07:39.267,0:07:41.918
że dzięki temu,[br]jak przykładaliśmy się do pracy,

0:07:41.918,0:07:44.442
dzieciaki przychodziły i uczyły się pisać.[br]Mówiłem im,

0:07:44.466,0:07:47.076
że żeby coś stworzyć, muszą wejść[br]do tego dziwnego,

0:07:47.076,0:07:49.748
nierealnego miejsca "pomiędzy"

0:07:49.748,0:07:52.420
i że to ma wpływ na twórczość.

0:07:52.420,0:07:54.607
Oto te tajemnicze drzwi do przejścia.

0:07:54.607,0:07:57.358
Później zostałem szefem 826 w Los Angeles.

0:07:57.358,0:08:01.862
Musiałem więc stworzyć tam jakiś sklep.

0:08:01.927,0:08:04.500
Oto sklep podróży w czasie[br]Echo Park Time Travel Mart.

0:08:04.500,0:08:07.240
I nasze motto: "Istniejemy,[br]kiedykolwiek ty jesteś".

0:08:07.240,0:08:11.100
(Śmiech)

0:08:11.100,0:08:15.857
To miejsce znajduje się[br]na Sunset Boulevard w Los Angeles.

0:08:15.857,0:08:18.000
Oto nasi pracownicy,[br]zawsze gotowi do pomocy.

0:08:18.024,0:08:20.110
Pochodzą z różnych czasów,

0:08:20.110,0:08:23.719
nawet z lat 80., jak ten gość z lewej.

0:08:23.719,0:08:25.916
Jest z niedalekiej przeszłości.

0:08:25.916,0:08:27.618
Mamy Pracowników Miesiąca,

0:08:27.618,0:08:30.604
jak na przykład Czyngis-chan,[br]Charles Dickens.

0:08:30.604,0:08:33.596
Nawet wielcy ludzie zaczynali u nas.

0:08:33.596,0:08:35.947
To nasz dział farmaceutyczny.

0:08:35.947,0:08:37.471
Mamy kilka opatentowanych leków,

0:08:37.495,0:08:39.637
urny kanopskie na organy,

0:08:39.637,0:08:41.271
mydło komunistyczne:

0:08:41.271,0:08:45.722
"Mydło na cały rok." (Śmiech)

0:08:45.722,0:08:47.938
Niestety maszyna do lodów się zepsuła

0:08:47.938,0:08:50.571
tuż po otwarciu.[br]Nie wiedzieliśmy, co zrobić.

0:08:50.571,0:08:52.810
Nasz architekt był cały[br]w czerwonym syropie.

0:08:52.810,0:08:55.284
Wyglądał, jakby kogoś zamordował,

0:08:55.284,0:08:59.021
a znając go, to bym się nie zdziwił.

0:08:59.021,0:09:00.736
No więc nie wiedzieliśmy, co zrobić.

0:09:00.760,0:09:01.787
To gwóźdź programu.

0:09:01.787,0:09:02.984
Powiesiliśmy kartkę

0:09:02.984,0:09:07.489
z napisem: "Awaria. Wróć wczoraj" (Śmiech)

0:09:07.489,0:09:09.525
I był to lepszy żart, niż lody,

0:09:09.525,0:09:13.621
więc po prostu zostawiliśmy ten napis.

0:09:13.621,0:09:17.934
Mamut w kostkach.[br]Taka puszka waży około 3 kg.

0:09:17.934,0:09:20.134
Środek przeciw barbarzyńcom. Skład: sałata

0:09:20.134,0:09:24.712
i mieszanka zapachowa, czyli to,[br]czego barbarzyńcy nie znoszą.

0:09:24.712,0:09:27.180
Martwe języki.

0:09:27.180,0:09:29.370
(Śmiech)

0:09:29.370,0:09:32.450
Pijawki, mali lekarze Matki Natury.

0:09:32.450,0:09:35.590
A to dezodorant "Viking",[br]w wielu wersjach zapachowych:

0:09:35.590,0:09:39.595
paznokcie u stóp, pot i zgniłe warzywa,[br]popiół z kurhanu.

0:09:39.595,0:09:43.546
Cóż, według nas Axe[br]powinien być używany jako broń,

0:09:43.546,0:09:47.560
a nie dezodorant. (Śmiech)

0:09:47.560,0:09:49.544
To nasze chipy z emocjami dla robotów,

0:09:49.544,0:09:51.771
które pozwalają im czuć[br]miłość, albo strach.

0:09:51.771,0:09:53.481
Bestseller to Schadenfreude.

0:09:53.481,0:09:54.782
Całkiem nieoczekiwanie.

0:09:54.782,0:09:55.793
(Śmiech)

0:09:55.793,0:09:58.240
Nie mieliśmy pojęcia, że zostanie hitem.

0:09:58.240,0:10:00.336
Za tym wszystkim stoi[br]organizacja non-profit.

0:10:00.360,0:10:01.476
Dzieci wchodzą drzwiami

0:10:01.476,0:10:02.711
"Tylko dla pracowników"

0:10:02.711,0:10:03.856
i są w miejscu,

0:10:03.856,0:10:06.498
gdzie odrabiają lekcje,[br]piszą opowiadania, kręcą filmy.

0:10:06.514,0:10:09.814
To impreza z okazji wydania książki.

0:10:09.814,0:10:11.716
Wydajemy kwartalnik,

0:10:11.716,0:10:13.145
w którym teksty piszą dzieci,

0:10:13.145,0:10:14.282
przychodzące po szkole.

0:10:14.282,0:10:15.730
Robimy imprezy,

0:10:15.730,0:10:18.677
na których można zjeść ciasto,[br]a dzieci czytają swoim rodzicom

0:10:18.677,0:10:21.529
i popijają mleko z szampanek.

0:10:21.529,0:10:24.777
To naprawdę wyjątkowa przestrzeń,

0:10:24.777,0:10:27.996
dzięki zabawnemu sklepowi,[br]przez który się tu wchodzi.

0:10:27.996,0:10:31.295
Tu żart wcale nie jest żartem.

0:10:31.295,0:10:33.695
Nasza fikcja trzyma się kupy.

0:10:33.695,0:10:36.603
Uwielbiam to. Tę odrobinę fikcji,

0:10:36.603,0:10:39.865
która przenika do realnego świata.

0:10:39.865,0:10:43.922
Dla mnie to jak trójwymiarowa książka.

0:10:43.922,0:10:46.162
Istnieje coś takiego, jak metafikcja,

0:10:46.162,0:10:50.245
czyli opowiadanie o opowiadaniu.

0:10:50.245,0:10:51.820
I to właśnie dzieje się teraz.

0:10:51.820,0:10:53.845
Ostatnio była powszechna w latach 60.,

0:10:53.845,0:10:56.522
kiedy tworzyli John Barth[br]i William Gaddis.

0:10:56.522,0:10:57.770
Była obecna w literaturze.

0:10:57.770,0:11:01.311
Jest niemal tak stara,[br]jak sama sztuka opowiadania.

0:11:01.311,0:11:05.645
Jedną z technik używanych w metafikcji[br]jest burzenie czwartej ściany.

0:11:05.645,0:11:08.895
Dzieje się tak, gdy aktor[br]zwraca się do publiczności:

0:11:08.895,0:11:12.442
"Jestem aktorem, a to tylko dekoracje".

0:11:12.442,0:11:16.803
Moim zdaniem nawet ta pozorna[br]szczerość służy kłamstwu,

0:11:16.803,0:11:21.246
chociaż w zasadzie ma udowodnić[br]nieprawdziwość fikcji.

0:11:21.246,0:11:23.395
Ja wolę przeciwieństwo tej techniki.

0:11:23.395,0:11:25.529
Jeśli burzę czwartą ścianę,

0:11:25.529,0:11:29.955
to chcę, żeby fikcja wymknęła się[br]i weszła w realny świat.

0:11:29.955,0:11:34.554
Chcę, żeby książka była jak[br]tajemnicze drzwi, które otwierają się

0:11:34.554,0:11:37.446
i pozwalają historiom[br]wyciec do rzeczywistości.

0:11:37.446,0:11:40.427
To właśnie staram się osiągnąć[br]w moich książkach.

0:11:40.427,0:11:41.970
Dam wam przykład.

0:11:41.970,0:11:43.892
Oto pierwsza książka, jaką napisałem.

0:11:43.892,0:11:46.277
"Billy Twitters ma problem[br]z płetwalem błękitnym".

0:11:46.396,0:11:49.269
Opowiada o chłopcu, który ma płetwala[br]jako zwierzątko domowe.

0:11:49.325,0:11:52.704
To jego kara i komplikuje mu to życie.

0:11:52.704,0:11:55.516
Płetwala dostarcza kurier.

0:11:55.516,0:11:58.106
(Śmiech)

0:11:58.106,0:12:00.100
Billy musi brać go do szkoły,

0:12:00.100,0:12:01.454
a mieszka w San Francisco,

0:12:01.454,0:12:03.985
które nie jest przyjaznym[br]miastem dla płetwali.

0:12:03.985,0:12:08.419
Sporo pagórków, wysokie czynsze...

0:12:08.419,0:12:10.927
Serio, to jest szalony rynek!

0:12:10.927,0:12:14.718
W tej książce, za obwolutą,

0:12:14.718,0:12:18.904
czyli tym, co okrywa okładkę,

0:12:18.904,0:12:20.284
jest reklama,

0:12:20.284,0:12:23.527
która oferuje 30 dni[br]bezpłatnego okresu próbnego

0:12:23.527,0:12:25.426
na płetwala błękitnego.

0:12:25.426,0:12:28.420
Każdy może wysłać zamówienie[br]w zaadresowanej już kopercie

0:12:28.420,0:12:32.270
i my dostarczymy mu płetwala.

0:12:32.270,0:12:36.610
Dzieciaki naprawdę do nas piszą.

0:12:36.610,0:12:40.018
Na przykład taki list: "Ludzie,

0:12:40.018,0:12:43.199
założę się z wami o 10 dolarów,[br]że nie wyślecie mi płetwala.

0:12:43.199,0:12:45.676
Eliot Gannon, lat 6".

0:12:45.676,0:12:49.350
(Śmiech) (Brawa)

0:12:50.838,0:12:52.960
Eliot i inne dzieci,[br]wysyłające zamówienie,

0:12:52.960,0:12:55.451
dostają taką odpowiedź:

0:12:55.451,0:12:57.746
"To jest list pisany bardzo małą czcionką,

0:12:57.746,0:13:00.041
od pewnej norweskiej firmy prawniczej".

0:13:00.041,0:13:02.337
(Śmiech)

0:13:02.337,0:13:05.698
"Piszą w nim, że w związku[br]ze zmianą przepisów celnych,

0:13:05.698,0:13:07.905
płetwal został zatrzymany w Sognefjord.

0:13:07.905,0:13:09.129
To piękne miejsce".

0:13:09.129,0:13:10.593
Później jest opis fiordu,

0:13:10.593,0:13:13.073
piszą też o norweskim jedzeniu,[br]kilka dygresji...

0:13:13.073,0:13:14.855
(Śmiech)

0:13:16.767,0:13:18.680
Ale na końcu jest informacja o tym,

0:13:18.680,0:13:21.414
że płetwal chętnie czegoś się dowie[br]o swoim właścicielu.

0:13:21.414,0:13:23.000
Podają numer telefonu,

0:13:23.000,0:13:27.714
pod który można zadzwonić[br]i nagrać wiadomość.

0:13:27.714,0:13:30.290
Więc kiedy dziecko dzwoni[br]i nagrywa się na pocztę,

0:13:30.290,0:13:32.281
jako wiadomość powitalną słyszy dźwięk

0:13:32.281,0:13:37.399
wydawany przez płetwala i... bip,

0:13:37.399,0:13:40.954
co właściwie brzmi zupełnie,[br]jak dźwięk wydawany przez płetwala.

0:13:40.954,0:13:42.934
Dostaje też zdjęcie swojego płetwala.

0:13:42.934,0:13:45.465
To jest Randolph,

0:13:45.465,0:13:48.806
który jest płetwalem[br]chłopca o imieniu Nico.

0:13:48.806,0:13:53.088
Nico był pierwszym dzieckiem,[br]które zadzwoniło na podany numer.

0:13:53.088,0:13:55.469
Puszczę wam kilka wiadomości[br]nagranych przez Nica.

0:13:55.493,0:13:59.530
To jest jego pierwsza wiadomość:

0:13:59.530,0:14:01.769
(Audio) Nico: "Cześć, tu Nico.

0:14:01.769,0:14:05.803
Jestem twoim właścicielem. Cześć.

0:14:05.803,0:14:09.279
Dzwonię do ciebie pierwszy raz.

0:14:09.279,0:14:15.523
Kiedyś jeszcze pewnie[br]do ciebie zadzwonię. Pa".

0:14:15.523,0:14:18.110
MB: Nico faktycznie zadzwonił,[br]jakąś godzinę później.

0:14:18.110,0:14:20.360
(Śmiech)

0:14:20.360,0:14:24.297
To inna wiadomość od Nica:

0:14:24.297,0:14:27.840
(Audio) Nico: "Cześć Randolph! Tu Nico.

0:14:27.840,0:14:32.993
Nie rozmawialiśmy przez długi czas.

0:14:32.993,0:14:37.688
Ale dzwoniłem do ciebie[br]w sobotę albo niedzielę.

0:14:37.688,0:14:39.938
No, sobotę albo niedzielę.

0:14:39.938,0:14:42.953
A teraz dzwonię znowu,

0:14:42.953,0:14:47.869
żeby się przywitać.[br]Ciekawe, co teraz robisz.

0:14:47.869,0:14:50.805
Pewnie znowu do ciebie zadzwonię.

0:14:50.805,0:14:52.988
Jutro, albo dzisiaj.

0:14:52.988,0:14:57.184
No, to do usłyszenia. Pa".

0:14:57.184,0:15:01.492
MB: Zadzwonił oczywiście jeszcze raz,[br]tego samego dnia.

0:15:01.492,0:15:08.125
W ciągu 4 lat zostawił Randolphowi[br]ponad 25 wiadomości.

0:15:08.125,0:15:10.216
Można się z nich sporo o nim dowiedzieć,

0:15:10.216,0:15:11.852
o babci, którą kocha

0:15:11.852,0:15:14.207
i o drugiej babci,[br]którą lubi trochę mniej.

0:15:14.207,0:15:16.400
(Śmiech)

0:15:16.400,0:15:18.827
O krzyżówkach, które rozwiązuje.

0:15:18.827,0:15:22.607
Puszczę wam jeszcze jedną[br]wiadomość od niego.

0:15:22.607,0:15:25.910
To wiadomość świąteczna.

0:15:25.910,0:15:28.273
(Audio) Nico: "Cześć Randolph!

0:15:28.273,0:15:31.528
Przepraszam, że długo nie dzwoniłem,

0:15:31.528,0:15:34.194
ale byłem bardzo zajęty,

0:15:34.194,0:15:36.893
bo zaczęła się szkoła.

0:15:36.893,0:15:39.926
Ale ty pewnie nie wiesz, o co chodzi,

0:15:39.926,0:15:43.807
przecież jesteś wielorybem, no nie?

0:15:43.807,0:15:47.527
Więc dzwonię,

0:15:47.527,0:15:52.177
żeby ci życzyć Wesołych Świąt.

0:15:52.177,0:15:56.778
No właśnie. Wesołych Świąt!

0:15:56.778,0:16:03.651
Pa pa, Randolph. Do usłyszenia!"

0:16:03.651,0:16:05.318
MB: Nico niedawno znów się odezwał.

0:16:05.342,0:16:08.306
Nie dzwonił od 18 miesięcy,

0:16:08.306,0:16:12.424
ale przedwczoraj[br]zostawił kolejną wiadomość.

0:16:12.424,0:16:14.850
Ma zupełnie inny głos.

0:16:14.850,0:16:18.350
Dał słuchawkę swojej opiekunce,

0:16:18.350,0:16:22.211
która była bardzo miła dla Randolpha.

0:16:22.211,0:16:26.561
Nico jest dla mnie[br]wymarzonym czytelnikiem.

0:16:26.561,0:16:30.287
Chciałbym, żeby każdy,[br]kto czyta moje książki,

0:16:30.287,0:16:32.428
odbierał je tak emocjonalnie,

0:16:32.428,0:16:34.664
właśnie w taki sposób.

0:16:34.664,0:16:38.365
Jestem szczęściarzem.[br]Takie dzieci są najlepszymi czytelnikami

0:16:38.365,0:16:41.960
i zasługują na najlepsze[br]na świecie opowiadania.

0:16:41.960,0:16:44.162
Dziękuję bardzo.

0:16:44.162,0:16:46.817
(Brawa)