Γεια σας, με λένε Μακ. Δουλειά μου είναι να λέω ψέματα στα παιδιά, όμως είναι ειλικρινή ψέματα. Γράφω παιδικά βιβλία και σύμφωνα με ένα απόσπασμα του Πάμπλο Πικάσσο, «Όλοι γνωρίζουμε πως η Τέχνη δεν είναι αλήθεια, αλλά ένα ψέμα που μας κάνει να κατανοούμε την αλήθεια ή έστω την αλήθεια που είναι δυνατόν να καταλάβουμε. Ο καλλιτέχνης πρέπει να ξέρει τον τρόπο να πείθει τους άλλους για την αλήθεια των ψεμάτων του». Το πρωτάκουσα όταν ήμουν παιδί και μου άρεσε πολύ, όμως δεν είχα ιδέα τι σήμαινε. (Γέλια) Έτσι σκέφτηκα, ξέρετε γι' αυτό είμαι εδώ, να σας μιλήσω απόψε σχετικά με αλήθειες και ψέματα, φαντασία και πραγματικότητα. Πώς μπορώ λοιπόν να ξεδιαλύνω αυτό το κουβάρι από φράσεις; Κι είπα, μιας κι έχω PowerPoint, ας φτιάξω ένα διάγραμμα Βεν. [Αλήθεια, Ψέματα] (Γέλια) Να το λοιπόν εκεί πέρα, μπουμ. Έχουμε αλήθειες και ψέματα κι υπάρχει ένας μικρός χώρος, στα όρια, εκεί στη μέση. Αυτή η οριακή περιοχή είναι η τέχνη. Εντάξει, διάγραμμα Βεν. (Γέλια) (Χειροκρότημα) Στην ουσία δεν μας βοηθάει και πολύ. Αυτό που μ' έκανε να κατανοήσω την παραπάνω ρήση, τι πραγματικά είναι η τέχνη ή έστω η τέχνη της μυθοπλασίας, ήταν η εργασία μου με παιδιά. Ήμουν σύμβουλος σε θερινή κατασκήνωση. Δούλευα κατά τις θερινές διακοπές του κολεγίου μου και μ' άρεσε πολύ. Ήταν μια αθλητική θερινή κατασκήνωση για παιδιά τεσσάρων έως έξι ετών. Ήμουν υπεύθυνος για τα τετράχρονα, πράγμα καλό, αφού τα τετράχρονα, δεν τα καταφέρνουν στον αθλητισμό, όπως κι εγώ επίσης. (Γέλια) Κάνω αθλητισμό σε επίπεδο τετράχρονου, οπότε το αποτέλεσμα ήταν ότι τα παιδιά τρίπλαραν μερικούς κώνους, ζεσταίνονταν κι ύστερα κάθονταν κάτω από το δέντρο, όπου καθόμουν ήδη εγώ - (Γέλια) - και τους έλεγα ιστορίες που επινοούσα, ιστορίες από τη ζωή μου. Τους έλεγα πως τα σαββατοκύριακα πήγαινα σπίτι και κατασκόπευα για λογαριασμό της Βασίλισσας της Αγγλίας. Σύντομα άλλα παιδιά, που δεν ανήκαν στη δική μου ομάδα, έρχονταν και μου έλεγαν: «Είσαι ο Μακ Μπαρνέτ, σωστά; Είσαι ο κατάσκοπος της Βασίλισσας της Αγγλίας». Περίμενα όλη μου τη ζωή να έρθει κάποιος ξένος να μου κάνει αυτή την ερώτηση. Στη φαντασία μου υπήρχαν λυγερές Ρωσίδες, όμως ξέρετε, τα τετράχρονα - ό,τι βρεις στο Μπέρκλεϋ της Καλιφόρνιας, αυτό παίρνεις. Συνειδητοποίησα πως οι ιστορίες που έλεγα ήταν αληθινές, με την έννοια της οικειότητας, και πραγματικά συναρπαστικές. Κορυφαίο για μένα - ποτέ δεν θα το ξεχάσω - ήταν ένα κοριτσάκι που το έλεγαν Ράιλυ. Ήταν μικροσκοπική κι έπαιρνε έξω καθημερινά το μεσημεριανό της και πετούσε το φρούτο της. Έπαιρνε το φρούτο, η μαμά της έδινε ένα πεπόνι τη μέρα, κι εκείνη το πετούσε στον κισσό κι έτρωγε φρουτένια σνακ και κυπελλάκια πουτίγκας και της έλεγα: «Ράιλυ μην το κάνεις αυτό, πρέπει να τρως το φρούτο σου». Εκείνη ρωτούσε το γιατί κι εγώ της έλεγα πως αν πετάει το φρούτο της σύντομα ο κισσός θα γεμίσει με πεπόνια, πράγμα που εξηγεί γιατί κατέληξα να λέω ιστορίες στα παιδιά κι όχι να τους κάνω το διατροφολόγο. Η Ράιλυ έλεγε πως αυτό δεν πρόκειται να συμβεί ποτέ. Έτσι την τελευταία μέρα της κατασκήνωσης σηκώθηκα νωρίς και πήρα ένα μεγάλο στρογγυλό πεπόνι από το μανάβικο και το έκρυψα στον κισσό. Μετά, την ώρα του γεύματος είπα: «Ράιλυ, δεν πας να δεις τι έχεις κάνει;» Και - (Γέλια) - βάδισε απρόθυμα προς τον κισσό κι ύστερα τα μάτια της άνοιξαν διάπλατα κι έδειξε το πεπόνι που ήταν μεγαλύτερο απ' το κεφάλι της και τα παιδιά έτρεξαν κι άρχισαν να γυρνάνε γύρω της κι ένα παιδί είπε: «Έι, γιατί το πεπόνι έχει αυτοκόλλητο σήμα;» (Γέλια) Εγώ είπα: «Γι' αυτό σας λέω να μην πετάτε τα αυτοκόλλητά σας στον κισσό. Να τα ρίχνετε στον κάδο. Καταστρέφετε τη φύση όταν το κάνετε αυτό». Η Ράιλυ κουβαλούσε το πεπόνι μαζί της όλη μέρα κι ήταν ιδιαίτερα περήφανη. Ήξερε πως ένα πεπόνι δεν μεγαλώνει σε μια βδομάδα, όμως επίσης ήξερε πως αυτό μπορεί να συμβεί κάπου σ' έναν παράξενο τόπο που τα παιδιά δεν μπορούν να τον επισκεφτούν. Μπορεί να είναι οπουδήποτε. Η τέχνη μπορεί να μας πάει εκεί. Το παιδί είχε βρεθεί κάπου εκεί στη μέση, στην περιοχή που ονομάζουμε τέχνη ή μυθοπλασία. Εγώ θα το έλεγα χώρο του θαυμαστού. Αυτό που ο Κόλριτζ ονόμασε συναινετική άρση της δυσπιστίας ή ποιητική πίστη, μιλώντας για τη στιγμή που μια ιστορία όσο παράξενη κι αν είναι, έχει ομοιότητες με την πραγματικότητα, που σε κάνουν να μπορείς να την πιστέψεις Όχι μόνο τα παιδιά μπορούν να πάνε εκεί, αλλά κι οι μεγάλοι πάμε εκεί διαβάζοντας. Γι' αυτό σε δύο μέρες ο κόσμος θα κατεβαίνει να περπατήσει στο Δουβλίνο τη Μέρα του Μπλουμ και να δει όσα συμβαίνουν στον Οδυσσέα του Τζόις, παρότι τίποτε απ' αυτά δε συνέβη πραγματικά. Ο κόσμος πάει στο Λονδίνο να επισκεφτεί την Οδό Μπέηκερ, να δει το σπίτι του Σέρλοκ Χολμς ακόμα κι αν ο αριθμός 221Β έχει απλά ζωγραφιστεί σ' ένα κτίριο που ποτέ δεν είχε τούτη τη διεύθυνση. Ξέρουμε πως αυτοί οι χαρακτήρες δεν είναι αληθινοί, όμως έχουμε αληθινά αισθήματα γι' αυτούς, και μπορούμε να το κάνουμε. Γνωρίζουμε πως οι χαρακτήρες δεν είναι αληθινοί, κι όμως τους θεωρούμε σαν τέτοιους. Τα παιδιά μπορούν να βρεθούν σ' αυτόν τον χώρο ευκολότερα απ' τους μεγάλους, γι' αυτό μ' αρέσει να γράφω για τα παιδιά. Θεωρώ τα παιδιά το καλύτερο κοινό για τη σοβαρή μυθοπλασία. Όταν ήμουν παιδί, είχα παθιαστεί με ιστορίες για κρυφές πύλες, όπως εκείνη της Νάρνια, όπου άνοιγες μια ντουλάπα και βρισκόσουν σ' έναν μαγικό κόσμο. Είχα πειστεί πως οι κρυφές πύλες υπήρχαν στ' αλήθεια και τις έψαχνα, πάσχιζα να τις διαβώ. Ήθελα να μπω και να ζήσω στον φανταστικό κόσμο, δηλαδή - άνοιγα συνέχεια τις ξένες ντουλάπες. (Γέλια) Έμπαινα στη ντουλάπα του φίλου της μαμάς μου μα δεν υπήρχε κανένας μυστικός μαγικός κόσμος, μόνο κάποια αλλόκοτα πράγματα που η μαμά έπρεπε να τα μάθει. (Γέλια) Ήμουν χαρούμενος που της τα μαρτύρησα. Μετά το κολέγιο, η πρώτη μου δουλειά ήταν πίσω από μια τέτοια κρυφή πύλη. Βλέπουμε το μέρος που λεγόταν Βαλένσια 826. Βρισκόταν στο 826 της οδού Βαλένσια, στην περιοχή Μίσιον του Σαν Φρανσίσκο. Όταν δούλευα εκεί, υπήρχε ένας εκδοτικός οίκος που είχε εκεί τα γραφεία του, ο οίκος ΜακΣουήνυς, ένα μη κερδοσκοπικό κέντρο συγγραφής, το 826 Βαλένσια, όμως η πρόσοψη του μαγαζιού ήταν πολύ περίεργη. Ήταν βλέπετε σε εμπορική ζώνη και στο Σαν Φρανσίσκο δε θα μας έδιναν άδεια, έτσι ο ιδρυτής, ένας συγγραφέας ονόματι Ντέηβ Έγκερς, για να συμβαδίσει με τον κώδικα είπε: «Ωραία, θ' ανοίξω ένα κατάστημα τροφοδοσίας πειρατών». Αυτό ακριβώς έκανε. (Γέλια) Είναι όμορφο, όλο ξύλινο. Έχει συρτάρια γεμάτα εσπεριδοειδή, για να μην πάθεις σκορβούτο. Έχει καλύπτρες ματιού σε πολλά χρώματα, γιατί μόλις πιάσει η άνοιξη, οι πειρατές αγριεύουν. Ξέρετε, το μαύρο είναι βαρετό. Παστέλ. Έχει και ψεύτικα μάτια σε πολλά χρώματα, γυάλινα μάτια, αναλόγως τι ζητάς για την περίπτωσή σου. Παραδόξως ερχόταν στο μαγαζί κόσμος και ψώνιζε. Έφτασαν έτσι να πληρώνουν το νοίκι του κέντρου διδασκαλίας που ήταν από πίσω, όμως για μένα σημαντικότερο ήταν ότι πιστεύω πως η ποιότητα της δουλειάς σου, να καθοδηγείς παιδιά στο γράψιμο, βαδίζοντας μέσα στον αλλόκοτο, οριακό, φανταστικό αυτό χώρο, όπως όταν γράφεις, τελικά θα επηρεάσει αυτό που κάνεις. Είναι μια κρυφή πύλη που μπορείς να τη διαβείς. Έτσι ανέλαβα το 826 στο Λος Άντζελες. κι ήταν δουλειά μου να στήσω το εκεί κατάστημα. Έτσι φτιάξαμε το Μαγαζί για Χρονοταξιδιώτες στο Έκο Παρκ. Σύνθημά μας: «Όποτε κι αν είστε, εμείς είμαστε ήδη τότε». (Γέλια) Βρίσκεται στη Λεωφόρο Σάνσετ στο Λ.Α. Το προσωπικό είναι έτοιμο να σας εξυπηρετήσει. Προέρχονται από όλες τις εποχές, ακόμα κι από τη δεκαετία του '80, ο τύπος στο βάθος, από το πολύ πρόσφατο παρελθόν. Αυτοί είναι οι Υπάλληλοι του Μήνα, μεταξύ αυτών ο Τζέγκις Χαν κι ο Τσαρλς Ντίκενς. Κάποιοι σπουδαίοι έχουν περάσει απ' τις τάξεις μας. Αυτό είναι το φαρμακευτικό μας τμήμα. Έχουμε κάποια πατενταρισμένα φάρμακα, Κανοπικά Αγγεία για τα σπλάχνα σας, κομμουνιστικό σαπούνι που γράφει, «Αυτό είναι το σαπούνι σας για όλη τη χρονιά». (Γέλια) Η μηχανή για τις γρανίτες χάλασε τη βραδιά των εγκαινίων και δεν ξέραμε τι να κάνουμε. Ο αρχιτέκτονας σκεπάστηκε από κόκκινο σιρόπι. έμοιαζε σαν να είχε μόλις δολοφονήσει κάποιον, κάτι που δεν ήταν εντελώς απίστευτο για τον συγκεκριμένο αρχιτέκτονα, τα είχαμε χαμένα. Θα ήταν το κλου του μαγαζιού, έτσι του βάλαμε μια ταμπέλα που έγραφε: «Εκτός λειτουργίας, ελάτε χθες». (Γέλια) Τελικά αυτό το αστείο βγήκε καλύτερο απ' τις γρανίτες οπότε το αφήσαμε εκεί μόνιμα. Μπουκιές από Μαμούθ. Αυτά ζυγίζουν πάνω από τρία κιλά το καθένα. Απωθητικό Βαρβάρων, με άρωμα σαλάτας και ποτ πουρί - αυτά που σιχαίνονται οι βάρβαροι. Νεκρές γλώσες. (Γέλια) Βδέλλες, οι μικροί γιατροί της φύσης. Οσμητικό Βίκινγκ, που βγαίνει σε πολλά υπέροχα αρώματα: νύχια ποδιών, ιδρώτας και σάπια λαχανικά, τέφρα νεκρικής πυράς. Γιατί πιστεύουμε πως το αποσμητικό Axe (πέλεκυς) είναι κάτι που ταιριάζει μόνο σε πεδία μαχών, όχι στις μασχάλες σας. (Γέλια) Αυτά είναι τα τσιπάκια συναισθήματος για ρομπότ, ώστε τα ρομπότ να νιώθουν αγάπη ή φόβο. Το πιο ευπώλητο είναι η Χαιρεκακία, πράγμα που δεν περιμέναμε. (Γέλια) Ούτε που το είχαμε σκεφτεί πως θα γινόταν. Όμως από πίσω υπάρχει το μη κερδοσκοπικό, τα παιδιά περνούν μια πόρτα που γράφει «Μόνο Προσωπικό» και καταλήγουν σ' αυτό τον χώρο όπου κάνουν τα μαθήματά τους και γράφουν ιστορίες, γυρίζουν ταινίες, κάνουν πάρτι έκδοσης βιβλίων όπου τα παιδιά διαβάζουν. Έχουμε μια τριμηνιαία έκδοση που γράφεται από τα παιδιά καθημερινά μετά το σχολείο, και κάνουμε τα πάρτι έκδοσης όπου τρώνε γλυκό, διαβάζουν στους γονείς τους και πίνουν γάλα σε ποτήρια σαμπάνιας. Είναι ένα πολύ ιδιαίτερο μέρος, γιατί έχει τον αλλόκοτο χώρο από μπροστά. Το αστείο δεν είναι αστείο. Στη φαντασία δεν φαίνονται οι ραφές κι αυτό μου αρέσει πολύ. Αυτό το μικρό κομμάτι φαντασίας έχει αποικίσει τον πραγματικό κόσμο. Το βλέπω σαν ένα βιβλίο σε τρεις διαστάσεις. Υπάρχει ο όρος «μεταμυθοπλασία» αναφέρεται σε ιστορίες σχετικές με άλλες ιστορίες και τούτον τον καιρό είναι στα πάνω τους. Προηγουμένως ήταν στα πάνω τους τη δεκαετία του '60 με συγγραφείς όπως ο Τζων Μπαρ κι ο Ουίλιαμ Γκάντις, όμως πάντα βρίσκονταν γύρω μας. Είναι τόσο παλιές όσο κι η ίδια η μυθοπλασία. Μια τεχνική της μεταμυθοπλασίας είναι το γκρέμισμα του τέταρτου τοίχου, σωστά; Όταν ο ηθοποιός στρέφεται στο κοινό και λέει: «Εγώ είμαι ηθοποιός, κι όλα αυτά είναι απλώς σκηνικά». Ακόμα και σ' αυτήν την υποτιθέμενη στιγμή ειλικρίνειας, θα έλεγα πως αξιοποιεί το ψέμα, όμως στοχεύει στην ανάδειξη της πλαστότητας της μυθοπλασίας. Εγώ μάλλον προτιμώ το αντίθετο. Αν πρόκειται να γκρεμίσω τον τέταρτο τοίχο, θέλω η μυθοπλασία να δραπετεύει και να βγαίνει στον πραγματικό κόσμο. Θέλω το βιβλίο να είναι μια κρυφή πύλη που ανοίγει κι αφήνει τις ιστορίες να βγουν στην πραγματικοτητα. Αυτό προσπαθώ να κάνω στα βιβλία μου. Ακούστε ένα παράδειγμα. Αυτό είναι το πρώτο μου βιβλίο. Έχει τίτλο «Ο Μπίλλυ Τουίτερς και η Γαλάζια Φάλαινα». Ένα παιδί παίρνει για κατοικίδιο μια γαλάζια φάλαινα όμως είναι τιμωρία και καταστρέφει τη ζωή του. Του παραδίδεται νυχτιάτικα από την εταιρεία Υπερτροφική Α.Ε. (Γέλια) Πρέπει να την πάρει μαζί του στο σχολείο. Ζει στο Σαν Φρανσίσκο - πολύ σκληρή πόλη για να 'χεις μια γαλάζια φάλαινα. Πολλοί λόφοι, η αξία γης στα ύψη. Αυτή η αγορά είναι τρελή σας λέω. Όμως κάτω απ' το εξώφυλλο υπάρχει μια θήκη, αυτό είναι το οπισθόφυλλο του βιβλίου, όπου βρίσκεται μια διαφήμιση που προσφέρει ελεύθερη δοκιμή 30 ημερών για μια γαλάζια φάλαινα. Στέλνεις ένα φάκελο με διεύθυνση και γραμματόσημο και σου στέλνουμε μια φάλαινα. Τα παιδιά πράγματι μας γράφουν. Ορίστε ένα γράμμα. Λέει: «Αγαπητοί άνθρωποι, στοίχημα 10 δολάρια πως δεν θα μου στείλετε μια γαλάζια φάλαινα. Έλιοτ Γκάννον (έξι ετών).» (Γέλια) (Χειροκρότημα) Ο Έλιοτ και τ' άλλα παιδιά που στέλνουν γράμμα, παίρνουν για απάντηση μια επιστολή από ένα νορβηγικό δικηγορικό γραφείο - (Γέλια) - που λέει ότι εξαιτίας μιας αλλαγής στους νόμους του τελωνείου, η φάλαινά τους κρατείται στο Σόνιεφιορδ, ένα αξιαγάπητο φιόρδ, και μετά τους λέει για το Σονιεφιόρδ και τη νορβηγική κουζίνα, ξεστρατίζει για λίγο. (Γέλια) Όμως τελειώνει λέγοντας πως η φάλαινά σου θα ήθελε να μαθαίνει νέα σου. Δίνουμε ένα τηλέφωνο, όπου μπορείς να πάρεις και να της αφήσεις μήνυμα. Όταν το κάνεις αυτό, λαμβάνεις ένα μήνυμα με ήχους φάλαινας κι ένα μπιπ, που μοιάζει πραγματικά με ήχο φάλαινας. Ακόμη, τα παιδιά παίρνουν μια φωτογραφία της φάλαινάς τους. Αυτός είναι ο Ράνταλφ και ανήκει σε ένα παιδί, το Νίκο, ένα απ' τα πρώτα παιδιά που ενδιαφέρθηκαν. Θα σας παίξω κάποια μηνύματα του Νίκο. Αυτό ήταν το πρώτο που έλαβα απ' τον Νίκο. (Ηχητικό): Γεια σου, είμαι ο Νίκο. Είμαι ο ιδιοκτήτης σου, γεια σου Ράνταλφ. Είναι η πρώτη φορά που σου μιλάω κι ίσως τα ξαναπούμε κάποια άλλη μέρα. Γεια. Μακ Μπαρνέτ: Ο Νίκο ξαναπήρε μια ώρα αργότερα. (Γέλια) Ακούστε ακόμη ένα μήνυμα του Νίκο. (Ηχητικό): Γεια σου Ράνταλφ, είμαι ο Νίκο. Έχουμε πολύ καιρό να τα πούμε, αλλά σου μίλησα το Σάββατο ή την Κυριακή, ναι, Σάββατο ή Κυριακή. Σε ξαναπαίρνω λοιπόν, να σου πω ένα γεια κι αναρωτιέμαι τι κάνεις τώρα και μάλλον θα σε ξαναπάρω αύριο ή σήμερα, οπότε θα τα ξαναπούμε. Γεια. ΜΜ: Έτσι κι έκανε, ξαναπήρε την ίδια μέρα. Άφησε στο Ράνταλφ πάνω από 25 μηνύματα μέσα σε τέσσερα χρόνια. Είπε τα πάντα για τον εαυτό του, για την αγαπημένη του γιαγιά και για τη γιαγιά που αγαπάει κάπως λιγότερο - (Γέλια) - για τα σταυρόλεξα που λύνει, κι εδώ - θα σας παίξω άλλο ένα μήνυμά του, ένα χριστουγεννιάτικο μήνυμα του Νίκο. [Μπιπ] (Ηχητικό) Νίκο: Γεια σου Ράνταλφ, συγγνώμη που δεν σου μίλησα για αρκετό καιρό αλλά ήμουν πολύ απασχολημένος γιατί άρχισα το σχολείο, όπως πιθανότατα δεν γνωρίζεις, μιας κι είσαι φάλαινα, δεν γνωρίζεις, σε παίρνω απλώς για να σου ευχηθώ χρόνια πολλά. Λοιπόν, καλά Χριστούγενα, γεια σου Ράνταλφ, γεια χαρά. ΜΜ: Έχω νέα απ' τον Νίκο, δεν είχε τηλεφωνήσει για 18 μήνες κι άφησε μήνυμα πριν δύο μέρες. Η φωνή του έχει αλλάξει εντελώς, όμως βάζει τη νταντά του στο τηλέφωνο, η οποία είναι κι αυτή πολύ καλή με τον Ράνταλφ. Όμως ο Νίκο είναι ο καλύτερος αναγνώστης που θα μπορούσα να ευχηθώ. Θα ήθελα ο καθένας στον οποίο απευθύνομαι να στέκεται έτσι συναισθηματικά απέναντι σ' αυτά που δημιουργώ. Νιώθω τυχερός. Παιδιά σαν τον Νίκο είναι οι καλύτεροι αναγνώστες και τους αξίζουν οι καλύτερες ιστορίες που μπορούμε να τους δώσουμε Σας ευχαριστώ πάρα πολύ. (Χειροκρότημα)