WEBVTT

00:00:01.090 --> 00:00:03.121
Jasno tutaj!

00:00:03.121 --> 00:00:06.112
Na pewno zużywa to mnóstwo energii.

00:00:06.112 --> 00:00:07.604
Wasz przylot tu

00:00:07.604 --> 00:00:10.052
również kosztował trochę energii.

00:00:10.052 --> 00:00:12.970
Cała planeta potrzebuje
ogromnych ilości energii,

00:00:12.970 --> 00:00:15.871
którą na razie pozyskujemy
głównie z paliw kopalnych.

00:00:15.871 --> 00:00:17.920
Spalamy gaz.

00:00:17.920 --> 00:00:19.307
Całkiem niezły start.

00:00:19.307 --> 00:00:22.175
Dzięki temu jesteśmy tutaj,
ale musimy przestać.

00:00:22.175 --> 00:00:24.329
Nie możemy już tego robić.

NOTE Paragraph

00:00:24.329 --> 00:00:26.610
Próbujemy różnych rodzajów energii.

00:00:26.610 --> 00:00:27.824
Źródeł alternatywnych.

00:00:27.824 --> 00:00:30.322
Okazuje się jednak, że trudno znaleźć

00:00:30.322 --> 00:00:33.123
coś tak wygodnego i ekonomicznego,

00:00:33.123 --> 00:00:35.940
jak ropa, gaz i węgiel.

00:00:35.940 --> 00:00:40.030
Moim ulubieńcem jest energia jądrowa.

00:00:40.030 --> 00:00:42.631
Jest bardzo wydajna energetycznie,

00:00:42.631 --> 00:00:45.112
tworzy stabilną, pewną energię

00:00:45.112 --> 00:00:47.495
i nie wydziela dwutlenku węgla.

NOTE Paragraph

00:00:47.495 --> 00:00:51.297
Znamy dwa sposoby
pozyskiwania energii jądrowej.

00:00:51.297 --> 00:00:53.841
Fuzja jądrowa
i rozszczepienie jądra atomowego.

00:00:53.841 --> 00:00:56.766
Rozszczepienie polega na tym,
że bierzesz duże jądro atomowe,

00:00:56.766 --> 00:00:58.141
rozbijasz je na dwie części,

00:00:58.141 --> 00:00:59.688
co uwalnia mnóstwo energii.

00:00:59.688 --> 00:01:01.901
Tak działają dzisiejsze reaktory jądrowe.

00:01:01.901 --> 00:01:03.310
To działa całkiem nieźle.

00:01:03.310 --> 00:01:05.464
Jest jeszcze fuzja.

00:01:05.464 --> 00:01:07.870
Lubię fuzję, jest dużo lepsza.

00:01:07.870 --> 00:01:09.564
Masz dwa malutkie jądra atomowe,

00:01:09.564 --> 00:01:12.070
łączysz je ze sobą w jeden atom helu,

00:01:12.070 --> 00:01:13.428
no i wszystko pięknie.

00:01:13.428 --> 00:01:14.974
Masz sporo energii.

00:01:14.974 --> 00:01:17.574
W ten sposób natura produkuje energię.

00:01:17.574 --> 00:01:19.982
Słońce i wszystkie gwiazdy
we wszechświecie

00:01:19.982 --> 00:01:22.227
istnieją dzięki fuzji.

00:01:22.227 --> 00:01:24.123
Elektrownia działająca w ten sposób

00:01:24.123 --> 00:01:26.438
byłaby bardzo wydajna.

00:01:26.438 --> 00:01:28.428
Byłaby też dość bezpieczna.

00:01:28.428 --> 00:01:32.861
Produkuje tylko krótkożyciowe
odpady radioaktywne,

00:01:32.861 --> 00:01:34.893
a rdzeń reaktora nie może stopnieć.

00:01:34.893 --> 00:01:37.420
Paliwo do fuzji pochodzi z oceanu.

00:01:37.420 --> 00:01:39.238
Z oceanu można wydobyć paliwo

00:01:39.238 --> 00:01:41.128
za około jedną tysięczną centa

00:01:41.128 --> 00:01:43.459
za kilowatogodzinę,
więc wychodzi bardzo tanio.

00:01:43.459 --> 00:01:46.847
Jeśli cała planeta byłaby zasilana fuzją,

00:01:46.847 --> 00:01:48.291
czerpalibyśmy paliwo z oceanu

00:01:48.291 --> 00:01:51.555
i starczyłoby go na miliardy lat.

NOTE Paragraph

00:01:51.555 --> 00:01:55.327
Skoro fuzja jest taka fajna,
to czemu jej jeszcze nie mamy?

00:01:55.327 --> 00:01:56.663
Gdzie się podziewa?

00:01:56.663 --> 00:01:58.511
Zawsze jest jakiś haczyk.

00:01:58.511 --> 00:02:01.749
Bardzo trudno przeprowadzić fuzję.

00:02:01.749 --> 00:02:04.233
Problemem są dwa jądra atomowe,

00:02:04.233 --> 00:02:05.861
oba mają dodatnie ładunki,

00:02:05.861 --> 00:02:07.652
dlatego nie chcą się połączyć.

00:02:07.652 --> 00:02:09.199
Lecą sobie tak albo tak.

00:02:09.199 --> 00:02:10.393
Więc żeby zrobić fuzję,

00:02:10.393 --> 00:02:12.640
musimy rzucić je na siebie
z ogromną prędkością.

00:02:12.640 --> 00:02:13.923
Jeśli będą dosyć szybkie,

00:02:13.923 --> 00:02:15.567
oprą się wzajemnemu odpychaniu,

00:02:15.567 --> 00:02:17.480
zetkną się i stworzą energię.

00:02:17.480 --> 00:02:19.887
Prędkość cząsteczek

00:02:19.887 --> 00:02:21.657
jest mierzalna przez temperaturę.

00:02:21.657 --> 00:02:23.399
Temperatura potrzebna do fuzji

00:02:23.399 --> 00:02:26.561
wynosi 150 miliardów stopni Celsjusza.

00:02:26.561 --> 00:02:28.392
To raczej ciepło,

00:02:28.392 --> 00:02:31.838
dlatego fuzja jest tak trudna.

NOTE Paragraph

00:02:31.838 --> 00:02:33.863
Załapałem bakcyla do fuzji,

00:02:33.863 --> 00:02:37.533
kiedy zrobiłem doktorat tutaj,
na Uniwersytecie Kolumbii Brytyjskiej.

00:02:37.533 --> 00:02:40.585
Później dostałem świetną pracę
w puncie wydruków laserowych,

00:02:40.585 --> 00:02:43.123
pracującym dla przemysłu drukarskiego.

00:02:43.123 --> 00:02:45.375
Pracowałem tam przez 10 lat.

00:02:45.375 --> 00:02:47.055
Trochę się znudziłem.

00:02:47.055 --> 00:02:50.008
Pod czterdziestkę dopadł mnie
kryzys wieku średniego.

00:02:50.008 --> 00:02:51.641
No wiecie, standardowe kwestie.

00:02:51.641 --> 00:02:54.100
Kim jestem? Co powinienem robić?

00:02:54.100 --> 00:02:56.686
Co mogę zrobić?

00:02:56.686 --> 00:02:58.738
Wtedy spojrzałem na swoją pracę.

00:02:58.738 --> 00:03:00.669
Przyczyniałem się do wycinania lasów

00:03:00.669 --> 00:03:02.204
tutaj, w Kolumbii Brytyjskiej.

00:03:02.204 --> 00:03:03.738
Zasypywałem was wszystkich

00:03:03.738 --> 00:03:07.180
milionami ton niechcianych reklam.

00:03:07.180 --> 00:03:09.115
To nie dawało mi satysfakcji.

00:03:09.115 --> 00:03:11.380
Niektórzy kupują sobie Porsche.

00:03:11.380 --> 00:03:14.151
Inni szukają kochanek.

00:03:14.151 --> 00:03:15.945
Ja zdecydowałem się rozwiązać problem

00:03:15.945 --> 00:03:20.088
globalnego ocieplenia
i doprowadzić do fuzji.

NOTE Paragraph

00:03:20.088 --> 00:03:23.559
Zacząłem od przejrzenia literatury

00:03:23.948 --> 00:03:26.990
i sprawdzenia, jak działa fuzja.

00:03:26.990 --> 00:03:30.132
Fizycy od dawna pracują nad fuzją.

00:03:30.132 --> 00:03:31.448
Jednym ze sposobów jest

00:03:31.448 --> 00:03:33.754
tak zwany "tokamak".

00:03:33.754 --> 00:03:36.014
To wielki pierścień

00:03:36.014 --> 00:03:37.810
nadprzewodzących cewek magnetycznych

00:03:37.810 --> 00:03:39.160
tworzący pole magnetyczne

00:03:39.160 --> 00:03:40.948
w pierścieniu jak ten,

00:03:40.948 --> 00:03:42.680
z zamkniętym w środku gorącym gazem,

00:03:42.680 --> 00:03:44.470
który nazywamy plazmą.

00:03:44.470 --> 00:03:46.218
Cząsteczki pędzą w kółko

00:03:46.218 --> 00:03:47.608
przy ściance.

00:03:47.608 --> 00:03:49.406
W końcu wrzuca się dużą ilość ciepła,

00:03:49.406 --> 00:03:51.660
usiłując doprowadzić do temperatury fuzji.

00:03:51.660 --> 00:03:53.988
Tak wygląda środek jednego z tych pączków,

00:03:53.988 --> 00:03:55.260
a po prawej stronie

00:03:55.260 --> 00:03:57.460
widać fuzję plazmy.

NOTE Paragraph

00:03:57.460 --> 00:03:59.708
Drugim sposobem

00:03:59.708 --> 00:04:01.908
jest użycie laserów do fuzji.

00:04:01.908 --> 00:04:04.518
W laserowej fuzji
macie malutką piłeczkę pingpongową,

00:04:04.518 --> 00:04:06.274
wsadzacie paliwo fuzji w środek,

00:04:06.274 --> 00:04:09.204
otaczacie je masą laserów dookoła.

00:04:09.204 --> 00:04:11.618
Lasery bardzo mocno i szybko

00:04:11.618 --> 00:04:12.674
ściskają piłeczkę.

00:04:12.674 --> 00:04:14.589
Jeśli ściśniesz coś wystarczająco mocno,

00:04:14.589 --> 00:04:15.624
temperatura wzrośnie.

00:04:15.624 --> 00:04:17.360
A robiąc to bardzo szybko,

00:04:17.360 --> 00:04:19.818
a one robią to w jedną miliardową sekundy,

00:04:19.818 --> 00:04:21.641
wytwarza się dość energii i ciepła,

00:04:21.641 --> 00:04:22.917
żeby zrobić fuzję.

00:04:22.917 --> 00:04:24.994
To wnętrze jednej z takich maszyn.

00:04:24.994 --> 00:04:26.837
Widzicie wiązkę lasera i osad

00:04:26.837 --> 00:04:28.386
w samym środku.

NOTE Paragraph

00:04:28.386 --> 00:04:31.348
Większość osób uważa,
że fuzja zmierza donikąd.

00:04:31.348 --> 00:04:34.280
Myślą, że fizycy siedzą w laboratoriach,

00:04:34.280 --> 00:04:36.095
pracują ciężko, a nic się nie dzieje.

00:04:36.095 --> 00:04:37.615
To nie do końca prawda.

00:04:37.615 --> 00:04:39.607
To wykres wzrostu ilości w fuzji

00:04:39.607 --> 00:04:41.799
przez ostatnie 30 lat.

00:04:41.799 --> 00:04:43.357
Widzicie, że robimy teraz

00:04:43.357 --> 00:04:46.110
około 10 000 razy więcej fuzji,

00:04:46.110 --> 00:04:47.264
niż kiedy zaczynaliśmy.

00:04:47.264 --> 00:04:48.319
Całkiem niezły postęp.

00:04:48.319 --> 00:04:50.245
Tak się składa, że postęp wzrasta,

00:04:50.245 --> 00:04:51.945
jak legendarne prawo Moore'a,

00:04:51.945 --> 00:04:54.149
które definiuje ilość tranzystorów,

00:04:54.149 --> 00:04:55.666
które możemy zmieścić w czipie.

00:04:55.666 --> 00:04:58.671
Ta kropka tutaj nazywa się JET,

00:04:58.671 --> 00:05:00.244
od projektu Joint European Torus.

00:05:00.244 --> 00:05:02.524
To wielki tokamak w Europie,

00:05:02.524 --> 00:05:05.594
a ta maszyna w 1997 roku

00:05:05.594 --> 00:05:08.818
wyprodukowała 16 megawatów energii,

00:05:08.818 --> 00:05:10.976
zużywając 17 megawatów ciepła.

00:05:10.976 --> 00:05:12.741
Pewnie powiecie, że to kiepsko,

00:05:12.741 --> 00:05:14.372
ale to niezły wynik.

00:05:14.372 --> 00:05:15.532
Zakładając, że wyciągamy

00:05:15.532 --> 00:05:17.939
około 10 000 razy więcej,
niż kiedy zaczynaliśmy.

00:05:17.939 --> 00:05:20.332
Drugą kropką jest NIF.

00:05:20.332 --> 00:05:23.448
Narodowy Zakład Zapłonu,
czyli National Ignition Facility.

00:05:23.448 --> 00:05:25.264
To wielka laserowa maszyna w Stanach.

00:05:25.264 --> 00:05:26.901
W zeszłym miesiącu ogłosili,

00:05:26.901 --> 00:05:28.394
z całkiem sporym rozmachem,

00:05:28.394 --> 00:05:30.552
że udało im się stworzyć więcej energii

00:05:30.552 --> 00:05:32.142
za pomocą fuzji,

00:05:32.142 --> 00:05:34.998
niż energia, którą włożyli do środka 
pingpongowej piłeczki.

00:05:34.998 --> 00:05:36.743
Wiem, to nie do końca wystarczy,

00:05:36.743 --> 00:05:38.523
ponieważ energia wejściowa lasera

00:05:38.523 --> 00:05:40.255
była większa od wyjściowej,

00:05:40.255 --> 00:05:42.295
ale w porządku.

NOTE Paragraph

00:05:42.295 --> 00:05:44.022
Tu jest ITER,

00:05:44.022 --> 00:05:45.822
wymawiamy z francuskiego: ii-teir.

00:05:46.080 --> 00:05:49.101
Wynik współpracy wielu krajów

00:05:49.101 --> 00:05:51.136
przy budowaniu dużego magnetycznego pączka

00:05:51.136 --> 00:05:53.010
na południu Francji,

00:05:53.010 --> 00:05:55.018
a ta maszyna, kiedy ją skończą,

00:05:55.018 --> 00:05:57.796
wyprodukuje 500 megawatów energii z fuzji,

00:05:57.796 --> 00:06:00.196
przy zużyciu 50 megawatów.

00:06:00.196 --> 00:06:01.382
Jej się uda.

00:06:01.382 --> 00:06:02.294
Ona będzie działać.

00:06:02.294 --> 00:06:04.306
To typ maszyny, która wytworzy energię.

NOTE Paragraph

00:06:04.306 --> 00:06:06.062
Widząc wykres, zauważycie,

00:06:06.062 --> 00:06:07.567
że te dwie kropki są trochę

00:06:07.567 --> 00:06:08.609
po prawej stronie.

00:06:08.609 --> 00:06:10.545
Nieco wypadliśmy z postępu.

00:06:10.545 --> 00:06:12.534
Nauka tworzenia tych maszyn

00:06:12.534 --> 00:06:14.070
była na czas,

00:06:14.070 --> 00:06:16.906
aby stworzyć fuzję i nie wypaść z krzywej.

00:06:16.906 --> 00:06:19.645
Jednak wmieszała się polityka,

00:06:19.645 --> 00:06:21.777
a woli postępu zabrakło,

00:06:21.777 --> 00:06:23.455
więc wykres zjechał na prawo.

00:06:23.455 --> 00:06:25.511
ITER, na przykład, mógł być zbudowany

00:06:25.511 --> 00:06:27.302
już w 2000 albo 2005 roku,

00:06:27.302 --> 00:06:29.807
jednak wymagała wiele
międzynarodowej współpracy,

00:06:29.807 --> 00:06:32.255
wmieszała się polityka,
powodując opóźnienia.

00:06:32.255 --> 00:06:34.479
Na przykład trzy lata zajęła decyzja,

00:06:34.479 --> 00:06:35.447
gdzie budować.

NOTE Paragraph

00:06:35.447 --> 00:06:37.983
Fuzja jest często krytykowana,

00:06:37.983 --> 00:06:39.583
bo jest zbyt droga.

00:06:39.583 --> 00:06:41.124
Tak, będzie kosztować

00:06:41.124 --> 00:06:43.160
miliard lub dwa miliardy dolarów rocznie,

00:06:43.160 --> 00:06:44.353
żeby stworzyć postęp.

00:06:44.353 --> 00:06:46.083
Jednak trzeba to porównać do kosztów

00:06:46.083 --> 00:06:47.243
tworzenia prawa Moore'a.

00:06:47.243 --> 00:06:49.071
To dużo większy koszt.

00:06:49.071 --> 00:06:50.589
Wynikiem prawa Moore'a

00:06:50.589 --> 00:06:52.525
jest ten telefon w mojej kieszeni.

00:06:52.525 --> 00:06:54.754
Komórka i internet, z którym się łączy,

00:06:54.754 --> 00:06:57.434
kosztowały około biliona dolarów,

00:06:57.434 --> 00:07:00.665
tylko żebym mógł zrobić sobie zdjęcie

00:07:00.665 --> 00:07:03.239
i wrzucić je na Facebooka.

00:07:03.239 --> 00:07:04.740
Kiedy mój tata to zobaczy,

00:07:04.740 --> 00:07:07.920
będzie bardzo dumny.

00:07:07.920 --> 00:07:11.828
Wydajemy również około
650 miliardów dolarów rocznie

00:07:11.828 --> 00:07:14.130
na subsydia dla ropy, gazu

00:07:14.130 --> 00:07:15.760
i energii odnawialnej.

00:07:15.760 --> 00:07:19.934
Dotychczas wydaliśmy
pół procenta tego na fuzję.

00:07:19.934 --> 00:07:22.582
Osobiście nie uważam, że to zbyt drogo.

00:07:22.582 --> 00:07:24.362
Uważam, że to promocja,

00:07:24.362 --> 00:07:27.054
zakładając, że to może
rozwiązać problemy energetyczne

00:07:27.054 --> 00:07:29.428
na najbliższe kilka miliardów lat.

NOTE Paragraph

00:07:29.428 --> 00:07:32.088
Mógłbym tak powiedzieć,
ale jestem trochę stronniczy,

00:07:32.088 --> 00:07:34.316
bo założyłem firmę zajmującą się fuzją,

00:07:34.316 --> 00:07:36.534
a nawet nie mam konta na Facebooku.

00:07:36.534 --> 00:07:41.917
Kiedy zaczynałem swoją firmę w 2002 roku,

00:07:41.917 --> 00:07:44.759
wiedziałem, że nie mogę walczyć
z wielkimi graczami.

00:07:44.759 --> 00:07:46.336
Mają dużo więcej środków niż ja.

00:07:46.336 --> 00:07:48.576
Więc zdecydowałem się znaleźć rozwiązanie,

00:07:48.576 --> 00:07:50.463
które jest tańsze i szybsze.

NOTE Paragraph

00:07:50.463 --> 00:07:52.373
Magnetyczna i laserowa fuzja

00:07:52.373 --> 00:07:53.804
to całkiem spore maszyny.

00:07:53.804 --> 00:07:55.335
To jest niesamowita technologia,

00:07:55.335 --> 00:07:57.119
niesamowite maszyny, które pokazały,

00:07:57.119 --> 00:07:58.598
że fuzja jest możliwa.

00:07:58.598 --> 00:08:00.552
Jednak nie sądzę, by były dobre

00:08:00.552 --> 00:08:02.423
do masowej produkcji energii.

00:08:02.423 --> 00:08:04.480
Są zbyt duże, zbyt skomplikowane,

00:08:04.480 --> 00:08:05.618
zbyt drogie,

00:08:05.618 --> 00:08:07.374
no i nie mają wiele wspólnego

00:08:07.374 --> 00:08:08.648
z energią fuzyjną.

00:08:08.648 --> 00:08:10.656
Kiedy dokonujesz fuzji, uzyskujesz energię

00:08:10.656 --> 00:08:13.244
w postaci szybkich neutronów
powstających w plazmie.

00:08:13.244 --> 00:08:15.334
Te neutrony uderzają w ścianę maszyny.

00:08:15.334 --> 00:08:16.329
Niszczą ją.

00:08:16.329 --> 00:08:18.683
Trzeba też złapać energię z neutronów

00:08:18.683 --> 00:08:21.116
i użyć pary, żeby zakręcić jakąś turbiną,

00:08:21.116 --> 00:08:22.400
a w tych maszynach,

00:08:22.400 --> 00:08:25.031
wpadliśmy na to trochę po fakcie.

00:08:25.031 --> 00:08:28.182
Pomyślałem, że istnieje
jakiś lepszy sposób na fuzję.

NOTE Paragraph

00:08:28.182 --> 00:08:29.466
Wróciłem do książek,

00:08:29.466 --> 00:08:31.458
czytałem o fuzji wszędzie.

00:08:31.458 --> 00:08:34.180
Jeden przypadek
w szczególności zwrócił moją uwagę,

00:08:34.180 --> 00:08:36.270
nazwano go magnetycznym celem fuzji,

00:08:36.270 --> 00:08:38.858
albo w skrócie MTF.

00:08:38.858 --> 00:08:41.300
W MTF chodzi o to,

00:08:41.300 --> 00:08:43.270
że bierzesz wielką kadź

00:08:43.270 --> 00:08:45.286
i wypełniasz ją płynnym metalem,

00:08:45.286 --> 00:08:46.806
zaczynasz kręcić płynny metal,

00:08:46.806 --> 00:08:48.454
aż wir otworzy środek,

00:08:48.454 --> 00:08:49.590
tak jak w zlewie.

00:08:49.590 --> 00:08:51.694
Wyciągając korek w zlewie, tworzysz wir.

00:08:51.694 --> 00:08:54.090
Dokładasz kilka tłoków 
napędzanych ciśnieniem,

00:08:54.090 --> 00:08:55.566
które wychodzi na zewnątrz,

00:08:55.566 --> 00:08:57.486
co zwiększa ciśnienie w płynnym metalu

00:08:57.486 --> 00:08:59.248
dookoła plazmy, ściskając ją,

00:08:59.248 --> 00:09:01.402
co powoduje wzrost temperatury,

00:09:01.402 --> 00:09:02.898
jak z laserem, i mamy fuzję.

00:09:02.898 --> 00:09:04.708
To taki miks między magnetyczną fuzją

00:09:04.708 --> 00:09:06.686
i fuzją laserową.

00:09:06.686 --> 00:09:09.459
W tym jest kilka korzyści.

00:09:09.459 --> 00:09:11.802
Ciekły metal wchłania neutrony

00:09:11.802 --> 00:09:13.558
i żaden neutron nie uderza o ścianę,

00:09:13.558 --> 00:09:15.614
przez co nie psuje się maszyna.

00:09:15.614 --> 00:09:16.860
Ciekły metal nagrzewa się,

00:09:16.860 --> 00:09:19.240
można go przepompować
do wymiennika ciepła,

00:09:19.240 --> 00:09:21.030
uzyskać parę, która ruszy turbiną.

00:09:21.030 --> 00:09:22.209
To wygodny sposób

00:09:22.209 --> 00:09:23.469
na tę część procesu.

00:09:23.469 --> 00:09:27.060
W końcu cała energia
doprowadzająca do fuzji

00:09:27.060 --> 00:09:29.195
pochodzi od tłoków napędzanych parą,

00:09:29.195 --> 00:09:30.851
co jest dużo tańsze niż lasery

00:09:30.851 --> 00:09:32.745
albo nadprzewodzące cewki.

NOTE Paragraph

00:09:32.745 --> 00:09:34.233
Wszystko fajnie,

00:09:34.233 --> 00:09:36.737
ale nie do końca działało.

00:09:36.737 --> 00:09:38.607
(Śmiech)

00:09:38.607 --> 00:09:39.903
Zawsze jest jakiś haczyk.

00:09:39.903 --> 00:09:41.417
Podczas sprężania

00:09:41.417 --> 00:09:43.341
plazma się ochładza

00:09:43.341 --> 00:09:44.969
szybciej niż prędkość kompresji.

00:09:44.969 --> 00:09:46.282
Próbujesz kompresować,

00:09:46.282 --> 00:09:48.617
ale plazma ochładza się cały czas,

00:09:48.617 --> 00:09:50.498
aż w końcu nie robi nic.

NOTE Paragraph

00:09:50.498 --> 00:09:52.593
Kiedy to zobaczyłem,
powiedziałem: "szkoda".

00:09:52.593 --> 00:09:54.343
To taki świetny pomysł.

00:09:54.343 --> 00:09:56.697
Mam nadzieję, że mogę go ulepszyć.

00:09:56.697 --> 00:09:57.842
Pomyślałem przez minutę.

00:09:57.842 --> 00:10:00.019
Jak można to ulepszyć?

00:10:00.019 --> 00:10:01.727
Wtedy pomyślałem o uderzeniu.

00:10:01.727 --> 00:10:03.561
Może by tak użyć wielkiego młotka,

00:10:03.561 --> 00:10:06.093
wziąć zamach i uderzyć jak w gwóźdź

00:10:06.093 --> 00:10:08.067
w miejscu przyłożenia młotka do gwoździa,

00:10:08.067 --> 00:10:09.682
starając się go popchnąć?

00:10:09.682 --> 00:10:10.802
To nie zadziała,

00:10:10.802 --> 00:10:12.193
Chodzi więc o to,

00:10:12.193 --> 00:10:13.937
żeby użyć siły zderzenia.

00:10:13.937 --> 00:10:16.019
Przyspieszymy ruch tłoków dzięki parze,

00:10:16.019 --> 00:10:17.298
co zajmie trochę czasu,

00:10:17.298 --> 00:10:20.081
ale wtedy, bam! uderzasz tłok i bum!

00:10:20.081 --> 00:10:21.833
Cała energia wyzwala się naraz,

00:10:21.833 --> 00:10:23.429
naraz przechodzi do płynu

00:10:23.429 --> 00:10:25.479
i kompresuje plazmę dużo szybciej.

00:10:25.479 --> 00:10:28.397
Zdecydowałem, że to jest dobre,
warto sprawdzić w praktyce.

NOTE Paragraph

00:10:28.397 --> 00:10:31.652
Zbudowaliśmy tę maszynę w garażu.

00:10:31.652 --> 00:10:33.027
Zrobiliśmy małą maszynę,

00:10:33.027 --> 00:10:34.709
która potrafiła ściskać

00:10:34.709 --> 00:10:36.357
trochę neutronów,

00:10:36.357 --> 00:10:38.558
a to są moje marketingowe neutrony.

00:10:38.558 --> 00:10:40.001
Dzięki marketingowym neutronom

00:10:40.001 --> 00:10:42.600
zebrałem 50 milionów dolarów,

00:10:42.600 --> 00:10:44.490
no i zatrudniłem 65 osób.

00:10:44.490 --> 00:10:45.490
To moja ekipa.

00:10:45.490 --> 00:10:47.072
A to chcemy zbudować.

00:10:47.072 --> 00:10:48.586
Będzie to duża maszyna.

00:10:48.586 --> 00:10:50.060
Około 3 metrów w obwodzie.

00:10:50.060 --> 00:10:51.862
Płynny metal krążący dookoła.

00:10:51.862 --> 00:10:53.454
Wielki wir w środku.

00:10:53.454 --> 00:10:55.774
Umieścimy plazmę na górze i dole.

00:10:55.774 --> 00:10:57.200
Tłoki uderzą w bok.

00:10:57.200 --> 00:10:58.710
Kompresja

00:10:58.710 --> 00:10:59.994
i stworzymy trochę energii.

00:10:59.994 --> 00:11:02.386
Neutrony uderzą w płynny metal.

00:11:02.386 --> 00:11:04.986
Silnik parowy włączy turbinę.

00:11:04.986 --> 00:11:06.492
Trochę pary wróci

00:11:06.492 --> 00:11:07.490
wystrzelić w tłoki.

00:11:07.490 --> 00:11:09.470
Chcemy przejść cały cykl raz na sekundę,

00:11:09.470 --> 00:11:14.704
co wytworzy około 
100 megawatów elektryczności.

NOTE Paragraph

00:11:14.704 --> 00:11:16.449
Zbudowaliśmy też wtryskiwacz.

00:11:16.449 --> 00:11:18.736
Wytwarza on plazmę.

00:11:18.736 --> 00:11:20.451
Dzieje się to w letniej temperaturze

00:11:20.451 --> 00:11:24.426
3 milionów stopni Celsjusza.

00:11:24.426 --> 00:11:26.633
Niestety nie wytrzymuje zbyt długo,

00:11:26.633 --> 00:11:29.768
więc musieliśmy przedłużyć życie plazmy.

00:11:29.768 --> 00:11:31.400
W zeszłym miesiącu było lepiej.

00:11:31.400 --> 00:11:33.935
Wydaje mi się, że plazma się kompresuje.

00:11:33.935 --> 00:11:36.791
Później zbudowaliśmy sferę
o takiej mniej więcej wielkości.

00:11:36.791 --> 00:11:38.007
14 tłoków dookoła.

00:11:38.007 --> 00:11:40.331
Układ ten wytworzy nacisk na płyn.

00:11:40.331 --> 00:11:42.256
Jednak plazmę trudno skompresować.

00:11:42.256 --> 00:11:43.225
Podnosisz ciśnienie,

00:11:43.225 --> 00:11:45.747
zazwyczaj wykrzywia się w ten sposób,

00:11:45.747 --> 00:11:47.385
więc trzeba zgrać wszystkie tłoki

00:11:47.385 --> 00:11:48.481
idealnie.

00:11:48.481 --> 00:11:51.153
Do tego wykorzystujemy
kilka systemów kontroli.

00:11:51.153 --> 00:11:53.355
To nie byłoby możliwe w 1970 roku,

00:11:53.355 --> 00:11:54.747
ale teraz można to zrobić.

00:11:54.747 --> 00:11:58.039
Dzięki fajnej, nowej elektronice.

NOTE Paragraph

00:11:58.039 --> 00:12:00.418
W końcu większość ludzi myśli,

00:12:00.418 --> 00:12:02.750
że fuzja jest przyszłością
i nigdy się nie zdarzy.

00:12:02.750 --> 00:12:05.814
Tak się składa, że ten typ energii
jest już bardzo blisko.

00:12:05.814 --> 00:12:06.890
Prawie ją mamy.

00:12:06.890 --> 00:12:09.527
Wielkie laboratoria pokazały,
że fuzja jest możliwa,

00:12:09.527 --> 00:12:11.834
a teraz małe firmy też tak myślą.

00:12:11.834 --> 00:12:14.055
Ich zdaniem nie jest to niewykonalne,

00:12:14.055 --> 00:12:16.300
pozostaje kwestia,
jak zrobić to ekonomicznie.

00:12:16.300 --> 00:12:18.453
General Fusion jest jedną z małych firm,

00:12:18.453 --> 00:12:21.771
mam nadzieję, że niedługo ktoś

00:12:21.771 --> 00:12:22.954
wpadnie, jak to zrobić,

00:12:22.954 --> 00:12:24.788
a może nawet będzie to General Fusion.

NOTE Paragraph

00:12:24.788 --> 00:12:26.407
Bardzo dziękuję.

NOTE Paragraph

00:12:26.407 --> 00:12:30.587
(Brawa)