♪ [âm nhạc] ♪
- [Alex Taborrok]
Trong những video kế tiếp,
ta sẽ tìm hiểu về chi phí
và cách thống kê chi phí doanh nghiệp.
Ta cũng xem xét
cách doanh nghiệp tối đa hóa lợi nhuận.
Trong phần này, ta sẽ tìm hiểu về
tối đa hóa lợi nhuận khi cạnh tranh.
Ở phần sau, ta sẽ tìm hiểu
tối đa hóa lợi nhuận
khi độc quyền.
Cùng bắt đầu nào!
Vậy vấn đề chính
mà ta muốn bàn tới là
"Doanh nghiệp sẽ
phản ứng như thế nào?"
Giả sử
lợi nhuận là động lực chính
cho mọi hoạt động của doanh nghiệp.
Có thể điều này
không đúng 100% về nghĩa đen.
Tuy nhiên, với đa số doanh nghiệp,
trong hầu hết các thời điểm,
thì lợi nhuận sẽ là chìa khóa thúc đẩy.
Nếu có nhiều đối thủ cạnh tranh,
thì doanh nghiệp buộc phải
tối đa hóa lợi nhuận.
Nếu không
tối đa hóa lợi nhuận,
thì doanh nghiệp có nhiều đối thủ cạnh tranh
sẽ mau chóng bị phá sản.
Đối với doanh nghiệp có
quyền lực thị trường
hoặc quyền lực độc quyền
thì không buộc phải
tối đa hóa lợi nhuận.
Tuy nhiên, chủ sở hữu
vẫn muốn có lợi nhuận.
Ai lại không thích lợi nhuận cơ chứ?
Vì thế, với đa số doanh nghiệp,
trong hầu hết mọi thời điểm,
lợi nhuận sẽ là một giả định tốt.
Lúc này câu hỏi chính là: Làm cách nào?
Làm cách nào để doanh nghiệp
tối đa hóa lợi nhuận?
Câu trả lời đơn giản là
thay đổi giá cả và sản lượng,
thông qua phương pháp
định giá và định lượng.
Vài doanh nghiệp có quyền
kiểm soát về giá cả hơn,
so với vài doanh nghiệp khác.
Ở phần tiếp theo, chúng ta sẽ xem xét
một doanh nghiệp độc quyền,
mà có thể chọn giá cả và sản lượng
với một số hạn chế.
Ở phần này, ta sẽ xem xét
một doanh nghiệp cạnh tranh,
áp dụng mức giá đã có,
nghĩa là không có nhiều
quyền kiểm soát về giá cả.
Ngay sau đây, ta sẽ giải thích lý do
và sản lượng mà doanh nghiệp lựa chọn.
Vì thế, với doanh nghiệp cạnh tranh,
sản lượng trở thành
yếu tố quan trọng
trong quyết định về
quy mô lợi nhuận thu về.
Trong bài học này, ta chỉ tập trung vào
một loại hình doanh nghiệp,
doanh nghiệp cạnh tranh,
doanh nghiệp trong thị trường cạnh tranh.
Vậy đặc điểm của doanh nghiệp
và thị trường cạnh tranh này là gì?
Vâng, đó là sản phẩm
mà doanh nghiệp bán ra
giống với sản phẩm của rất nhiều
doanh nghiệp khác.
Nào hãy thử nghĩ về
giếng dầu này nhé!
Giếng dầu nhỏ này
cũng sản xuất ra loại dầu
khá giống với
loại dầu được sản xuất
từ giếng dầu gần đó,
lại cũng khá giống với
loại dầu được sản xuất
từ giếng dầu ở tận Ả Rập Xê Út
và không khác mấy so với loại dầu
được sản xuất ở Mexico,
hay ở Biến Bắc...
Dầu trên khắp thế giới
đều khá giống nhau.
Giờ hãy nghĩ tới lúa mỳ, đậu nành,
sắt thép, xi măng, hay giấy.
Tất cả những mặt hàng này
đều là thị trường cạnh tranh,
nghĩa là sản phẩm của người bán
đều như nhau.
Thêm vào đó, trong tất cả
những thị trường này,
có rất nhiều người mua và người bán
và mỗi người trong số họ là một phần nhỏ
trong thị trường chung.
Vậy giếng dầu nhỏ này
chỉ sản xuất một phần nhỏ
trong tổng sản lượng dầu
trên toàn thế giới.
Một cánh đồng lúa mỳ bất kỳ
chỉ làm ra một lượng nhỏ
trong tổng sản lượng lúa mỳ.
Thay vào đó, trong trường hợp
có rất nhiều
người bán tiềm năng.
Vậy nếu một doanh nghiệp,
giả dụ cửa hàng tạp hóa
là cửa hàng duy nhất
trong thị trấn nhỏ,
thì nó sẽ vẫn
trong một thị trường cạnh tranh,
bởi nếu định tăng giá
sẽ có nhiều người bán tiềm năng khác
cũng đến bán hàng
tại thị trấn đó.
Vậy đó là doanh nghiệp cạnh tranh,
cùng sản xuất một cùng loại sản phẩm
như nhiều người bán khác.
Trong thị trường chung,
người mua, người bán nhỏ lẻ
đều có mối liên quan
hay có rất nhiều
người bán tiềm năng.
Giả sử bạn sở hữu
một trong những giếng dầu nhỏ đó.
Tôi đã trình bày trong slide trước rồi.
Bạn sẽ đặt mức giá nào?
Thật may là vấn đề của bạn
sẽ khá dễ giải quyết
bởi doanh nghiệp
trong một thị trường cạnh tranh
không có khả năng kiểm soát giá.
Thị trường sẽ xác định giá cả
của mỗi doanh nghiệp.
Vậy ta cùng xem
thị trường dầu mỏ,
rồi giả sử cung và cầu của thế giới
sao cho lượng cầu
bằng với
lượng cung, tại mức giá 52 đô la,
ở điểm đó 82 triệu thùng dầu
được mua bán mỗi ngày.
Giờ hãy xem xét
cầu về dầu mỏ.
Dầu được sản xuất
từ giếng dầu của bạn.
Cầu về dầu mỏ
sẽ co giãn hoàn toàn
với giá cả thị trường.
Vậy điều đó có ý nghĩa gì?
Tức là thế này:
giả sử bạn cố bán dầu
với giá cao hơn giá thị trường,
chẳng hạn 55 đô la/thùng.
Bạn sẽ bán dầu chứ?
Chưa đâu!
Ngay cả mẹ bạn cũng không cho rằng
dầu từ giếng dầu của bạn
đặc biệt đến mức
muốn bỏ thêm tiền ra mua.
Bà ấy có thể mua dầu giống
hoặc trông giống thế
với mức giá 50/thùng.
nên sẽ không muốn trả 55 đô la.
Và nếu mẹ của bạn còn không
muốn trả thêm tiền, thì chẳng ai muốn cả.
Nếu muốn
đặt giá cao hơn giá thị trường,
bạn sẽ không bán được
một chút dầu nào!
Còn dưới mức giá thị trường, thì bạn có thể bán bao nhiêu dầu cũng được,
nhưng vì sao bạn lại muốn làm vậy?
Vì trên thực tế bạn có thể bán
toàn bộ lượng dầu mong muốn
tại mức giá thị trường.
Vì sao bạn có thể bán toàn bộ lượng dầu
mong muốn tại mức giá này?
Đơn giản là vì sản lượng của bạn
- chẳng hạn 10 thùng
hay 20 thùng, 30 thùng/ngày -
rất nhỏ so với sản lượng
82 triệu thùng/ngày trên toàn thế giới,
nên lượng dầu được sản xuất
từ giếng nhà bạn
sẽ không ảnh hưởng đến
giá dầu.
Bạn có thể tăng gấp đôi,
gấp ba sản lượng,
mà giá dầu cũng vẫn là
50 đô la/thùng.
Vậy lựa chọn duy nhất của bạn,
- tối đa hóa lợi nhuận -
sẽ là một mức chọn sản lượng.
Hãy nhìn vào giá thị trường,
bạn sẽ thấy "giá dầu hôm này
là 50 đô la/thùng"
và bạn quyết định
sản lượng sẽ sản xuất
với giá này.
Mình sẽ muốn sản xuất bao nhiêu?
2, 3 hay 4, 10, 30 thùng?
Đây sẽ là câu hỏi quan trọng
mà ta sẽ trả lời
trong phần sau,
khi thể hiện chi phí
trên biểu đồ này.
- [Lời dẫn] Nếu muốn tự kiểm tra,
hãy nhấn "Practice Questions".
Còn đã sẵn sàng học tiếp,
hãy nhấn "Next Video".
♪ [âm nhạc] ♪