WEBVTT

00:00:06.646 --> 00:00:08.034
Jest gorący dzień.

00:00:08.034 --> 00:00:10.276
Właśnie wypiłeś kilka szklanek wody,

00:00:10.276 --> 00:00:12.036
jedną po drugiej.

00:00:12.036 --> 00:00:15.492
Potrzebę skorzystania z łazienki
zawdzięczasz dwóm organom,

00:00:15.492 --> 00:00:19.715
które kształtem przypominają fasolki
i działają jak wewnętrzne czujniki.

00:00:19.715 --> 00:00:22.095
Regulują ilość płynów w twoim organizmie,

00:00:22.095 --> 00:00:24.412
wykrywają zanieczyszczenia we krwi,

00:00:24.412 --> 00:00:26.766
i wydzielają witaminy, minerały

00:00:26.766 --> 00:00:29.327
i hormony potrzebne do życia.

00:00:29.327 --> 00:00:32.007
Mowa o twoich nerkach.

00:00:32.007 --> 00:00:35.941
Ich głównym zadaniem jest
pozbywanie się zbędnych produktów

00:00:35.941 --> 00:00:38.672
i zamienianie ich w mocz.

00:00:38.672 --> 00:00:41.565
Przez nerki przepływa osiem litrów krwi

00:00:41.565 --> 00:00:44.877
około 20 do 25 razy dziennie.

00:00:44.877 --> 00:00:51.849
W ciągu każdych 24 godzin
filtrują one około 180 litrów krwi.

00:00:51.849 --> 00:00:54.675
Skład twojej krwi ciągle się zmienia,

00:00:54.675 --> 00:00:56.825
w miarę jak jesz i pijesz.

00:00:56.825 --> 00:01:00.290
Dlatego nerki muszą pracować cały czas.

00:01:00.290 --> 00:01:03.055
Krew dociera do nerek przez tętnice,

00:01:03.055 --> 00:01:07.688
które rozgałęziają się na małe naczynka

00:01:07.688 --> 00:01:10.688
oplatające kanaliki nefronu.

00:01:10.688 --> 00:01:12.795
W każdej nerce

00:01:12.795 --> 00:01:17.584
milion takich nefronów tworzy
potężny szereg filtrów i czujników,

00:01:17.584 --> 00:01:20.391
które dokładnie badają krew.

00:01:20.391 --> 00:01:23.328
Wyraźnie widać jak wyrafinowany i dokładny

00:01:23.328 --> 00:01:25.968
jest ten wewnętrzny system czujników.

00:01:25.968 --> 00:01:30.510
Do filtrowania krwi każdy nefron używa 
dwóch bardzo ważnych elementów:

00:01:30.510 --> 00:01:37.401
kłębuszka nerkowego i podobnego 
do słomki kanaliku nerkowego.

00:01:37.401 --> 00:01:41.425
Kłębuszek nerkowy działa jak sito,
pozwalając tylko niektórym elementom,

00:01:41.425 --> 00:01:45.048
takim jak witaminy czy minerały,
przejść do kanaliku nerkowego.

00:01:45.048 --> 00:01:47.439
Następnie, naczynka muszą wykryć,

00:01:47.439 --> 00:01:51.361
czy którekolwiek z tych substancji 
są potrzebne w naszym ciele.

00:01:51.361 --> 00:01:54.858
Jeśli tak, zostaną one ponownie 
wchłonięte w odpowiedniej ilości,

00:01:54.858 --> 00:01:57.778
i znowu będą krążyć we krwi.

00:01:57.778 --> 00:02:00.998
Jednak krew transportuje nie tylko
potrzebne składniki,

00:02:00.998 --> 00:02:02.956
ale również zbędne substancje,

00:02:02.956 --> 00:02:05.474
z którymi nefrony muszą sobie poradzić.

00:02:05.474 --> 00:02:08.762
Kanaliki wykrywają zbędne związki,

00:02:08.762 --> 00:02:12.018
jak na przykład mocznik
pozostały po rozpadzie białek,

00:02:12.018 --> 00:02:14.630
i w postaci moczu transportują je z nerek

00:02:14.630 --> 00:02:18.518
przez dwa długie przewody
zwane moczowodami do pęchęrza.

00:02:18.518 --> 00:02:21.528
Pęchęrz pozbywa się moczu,

00:02:21.528 --> 00:02:26.052
oczyszczając organizm z toksyn

00:02:26.052 --> 00:02:28.126
W moczu znajduje się też woda.

00:02:28.126 --> 00:02:31.631
Jeśli nerki wykryją jej za dużo we krwi,

00:02:31.631 --> 00:02:34.961
na przykład, gdy wypijesz
kilka szklanek na raz,

00:02:34.961 --> 00:02:38.934
wówczas wysyłają nadmiar płynu
do pęcherza, żeby go usunąć.

00:02:38.934 --> 00:02:41.645
Z kolei niski poziom wody we krwi sprawia,

00:02:41.645 --> 00:02:44.778
że część wody jest wpuszczana
z powrotem do krwiobiegu,

00:02:44.778 --> 00:02:47.947
co oznacza, że do moczu
trafia mniej wody.

00:02:47.947 --> 00:02:51.910
Dlatego właśnie mocz jest ciemniejszy,
kiedy jesteśmy odwodnieni.

00:02:51.910 --> 00:02:56.982
Kontrola poziomu wody pozwala nerkom
regulować poziom płynów w organizmie.

00:02:56.982 --> 00:03:00.482
Nie jest to jedyny atut nerek.

00:03:00.482 --> 00:03:03.577
Nerki mogą również aktywować witaminę D,

00:03:03.577 --> 00:03:08.276
która pomaga w sekrecji reniny,
która z kolei podnosi ciśnienie krwi,

00:03:08.276 --> 00:03:11.326
oraz innego hormonu
o nazwie erytropoetyna,

00:03:11.326 --> 00:03:14.779
który zwiększa produkcję erytrocytów.

00:03:14.779 --> 00:03:19.343
Bez nerek, nasze płyny ustrojowe
wymknęłyby się spod kontroli.

00:03:19.343 --> 00:03:22.044
Po każdym posiłku, 
do naszej krwi dostawałaby się

00:03:22.044 --> 00:03:24.711
kolejna nieprzefiltrowana
dawka substancji.

00:03:24.711 --> 00:03:29.860
Stężenie toksyn szybko przeciążyłoby
nasz system i doprowadziło do śmierci.

00:03:29.860 --> 00:03:32.756
Nerki nie tylko sprawiają,
że wszystko działa poprawnie,

00:03:32.756 --> 00:03:34.965
ale także utrzymują nas przy życiu.

00:03:34.965 --> 00:03:39.435
Jak dobrze, że wszyscy 
mamy dwie takie magiczne fasolki.