WEBVTT

00:00:06.826 --> 00:00:08.014
ڕۆژێکی گەرمە،

00:00:08.014 --> 00:00:10.366
چەند بەرداغ ئاوت نۆش کردوە،

00:00:10.366 --> 00:00:12.286
یەک لە دوای یەک.

00:00:12.286 --> 00:00:16.182
لە پشت داواکاری ئاوی جەستە ئەندامێک
ھەیە کە لە شێوەی فاصوڵیایە

00:00:16.182 --> 00:00:19.715
کە وەک ئاگەدار کەرەوەیەکی جەستە
نایاب کار دەکات.

00:00:19.715 --> 00:00:22.095
ئەوان پارسەنگی شلەی جەستە دەپارێزن،

00:00:22.095 --> 00:00:24.112
پاشماوەی خوێن دیاری دەکەن،

00:00:24.112 --> 00:00:26.766
کاتی گونجاوی دەردانی ڤیتامینەکان
و کانزاکان دیاری دەکات،

00:00:26.766 --> 00:00:29.447
و ئەو ھۆرمۆنانە دەردەدات 
کە بۆ ژین پێویستن.

00:00:29.447 --> 00:00:31.637
سڵاو لە گورچیلەکانت بکە.

00:00:31.637 --> 00:00:35.941
کاری سەرەکی ئەم ئەندامە
بریتییە لە فڕێدانی پاشماوەکان

00:00:35.941 --> 00:00:38.672
گۆڕینیان بۆ میز.

00:00:38.672 --> 00:00:41.565
ھەشت لتری خوێنی جەستە بە
ناو گورچیلەکان تێدەپەڕن

00:00:41.565 --> 00:00:44.877
٢٠ بۆ ٢٥ جار لە ڕۆژێکدا،

00:00:44.877 --> 00:00:51.849
واتا ئەم ئەندامانە ڕۆژانە
نزیکەی ١٨٠ لیتر خوێن دەپاڵێون.

00:00:51.849 --> 00:00:54.675
پێکھاتەکانی ناو خوێن بەردەوام دەگۆڕێن

00:00:54.675 --> 00:00:56.825
کاتێک خواردن و خواردنەوە دەخۆیتەوە،

00:00:56.825 --> 00:01:00.480
کە روونی دەکاتە کە بۆچی پێویستە
گورچیلەکان بەردەوام بن لە ئیش کردن.

00:01:00.480 --> 00:01:04.465
خوێن لە ڕێگەی خوێنھێنەرەکانەوە
دەچێتە ناو گورچیلەکان،

00:01:04.465 --> 00:01:09.609
موولولەی بچووک درووست 
دەبێت لەگەڵ یەکەی ناوەکی تایبەت،

00:01:09.609 --> 00:01:11.478
کە پێی دەوترێت نیفڕۆن.

00:01:11.478 --> 00:01:12.795
لە هەر گورچیلەیەکدا،

00:01:12.795 --> 00:01:17.534
یەک ملیۆن نیفرۆن هەیە کە وەک لەشکرێک 
لە پاککەرەوە و هەستەوەر کار دەکەن

00:01:17.534 --> 00:01:20.541
بۆ پاڵاوتنی خوێن.

00:01:20.541 --> 00:01:22.468
لێرەدا وردی و گرنگی

00:01:22.468 --> 00:01:25.968
ئەم ئەندامە ناوەکییە هەستەوەرییە چییە.

00:01:25.968 --> 00:01:30.980
بۆ پاڵاوتنی خوێن، هەر نیفرۆنێک، 
دوو ئامرازی بەهێز بەکار دەهێنێت.

00:01:30.980 --> 00:01:37.601
گلۆمۆریلەس کە لە شێوەی بڵقە و
پێکهاتەیەکی موولولەیی درێژ و تیژ.

00:01:37.601 --> 00:01:41.425
گلۆمۆریلەس وەک بێژنگ کار دەکات تەنها
ڕێگە پە تێپەڕبوونی کۆمەڵێک پێکهاتە دەدات

00:01:41.425 --> 00:01:45.248
وەک ڤیتامن، کانزاکان بۆ
ئەوەی بچنە ناو موولولەکان.

00:01:45.248 --> 00:01:47.439
دواتر ئەم موولولانە، بڕیار دەدەن

00:01:47.439 --> 00:01:51.361
کام پێکهاتە بۆ جەستە پێویستە.

00:01:51.361 --> 00:01:54.858
مادەە پێویستەکان بە پێی پێویستی 
جەستە هەڵدەمژرێنەوە،

00:01:54.858 --> 00:01:57.778
بۆ ئەوەی دووبارە لە ڕێگەی
خوێن بۆ جەستە بگەڕێنەوە.

00:01:57.778 --> 00:02:00.448
بەڵام خوێن تەنها ماددە
بە سودەکان ناگوازێتەوە.

00:02:00.448 --> 00:02:02.955
پاشماوەکانیش دەگوازێتەوە.

00:02:02.955 --> 00:02:05.782
کاری نیفرۆنەکانە مامەڵە
لەگەڵ ئەم پاشماوانە بکەن.

00:02:05.782 --> 00:02:09.118
مولولەکان هەست بە بوونی ئەو 
ماددانە دەکەن کە جەستە پێویستی پێ نییە.

00:02:09.118 --> 00:02:12.460
وەک میز، کە لە تێکشکانی 
پڕۆتینەکان پێک دێت،

00:02:12.460 --> 00:02:15.518
و وەک پاشماوە لە گورچیلەکان
فڕێان بدەنە دەرەوە

00:02:15.518 --> 00:02:19.118
لە ڕێگەی دوو بۆڕی فڕێدان
کە پێی دەوترێت میزڕەو.

00:02:19.118 --> 00:02:23.322
میزڕەوەکان خۆیان لە ناو 
میزڵدان بەتاڵ دەکەنەوە،

00:02:23.322 --> 00:02:26.536
بۆ هەمیشە لاشە لە پاشماوەکان ڕزگار دەکەن.

00:02:26.536 --> 00:02:28.851
لە ناو میز، ئاویش هەیە.

00:02:28.851 --> 00:02:31.701
ئەگەر گورچیلە هەست بە
بوونی زۆری ئاو لە خوێن بکات،

00:02:31.701 --> 00:02:34.984
بۆ نموونە، ئەگەر کاتێک ئاوی زۆر بخۆیتەوە،

00:02:34.984 --> 00:02:38.970
ئاوە زیادەکە بۆ میزڵدان دەنێرێت
بۆ ئەوەی فڕێ بدرێتە دەرەوە.

00:02:38.970 --> 00:02:41.508
لە هەمان کاتدا، کەمی ڕێژەی ئاو لە ناو خوێن

00:02:41.508 --> 00:02:44.687
هانی گورچیلە دەدات ڕێژەیەک
لە ئاو بخاتە ناو خوێن،

00:02:44.687 --> 00:02:48.280
واتا ئاوی کەمتر دەخرێتە ناو میز.

00:02:48.280 --> 00:02:52.042
بۆیە، کاتێک ئاو کەم دەخۆیتەوە،
ڕەنگی میز زەرد دەردەکەوێت.

00:02:52.042 --> 00:02:56.482
بە ڕاگرتنی پارسەنگی ئاوی، 
گورچیلە پارسەنگی ئاوی جەستە دەپاڕێزێت.

00:02:56.482 --> 00:03:00.947
بەڵام ئەم پارسەنگ ڕاگرتنە نایابە، 
تەنها کاری گورچیلە نییە.

00:03:00.947 --> 00:03:03.966
ئەم ئەندامەی لاشە دەتوانێت
ڤیتامین دی چالاک بکات

00:03:03.966 --> 00:03:08.566
بۆ هۆڕمۆنێک بە ناوی رینین،
کە فشاری خوێن بەرز دەکات،

00:03:08.566 --> 00:03:11.259
هۆڕمۆنێکیتر بە ناوی ئیریترۆپۆیتین

00:03:11.259 --> 00:03:14.667
کە دەبێتە هۆی گەشەی
بەرهەم هێنانی خانە سورەکان.

00:03:14.667 --> 00:03:19.353
بەبێ گورچیلەکان، پارسەنگی
شلەمەنی جەستە دەشێوێت.

00:03:19.353 --> 00:03:24.240
هەر کاتێک نان دەخۆین، کۆمەڵێک
پێکهاتەی نەخوازراو دەچێتە ناوجەستە.

00:03:24.240 --> 00:03:29.736
زۆر زوو جەستە پڕ دەبێت لەو
پێکهاتانە و جەستە ئێکسپایەر دەبێت.

00:03:29.736 --> 00:03:32.955
بۆیە، گورچیلەکان تەنها 
ئیشی جەستە ڕێک ناخەن.

00:03:32.955 --> 00:03:34.975
بەڵکو بەردەوامی بە ژیانمان دەدەن.

00:03:34.975 --> 00:03:38.639
زۆر بەبەختین کە دوو ئەندامی
جەستەی شێوە فاصوڵی جادوویامان هەیە.