WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:05.360
ინგლისურ ენაში მეტყველების
სხვადასხვა ნაწილებია.

00:00:05.360 --> 00:00:08.400
მაგალითად არსებითი სახელი, ზედსართავი
სახელი, ზმნიზედა, ზმნა.

00:00:08.400 --> 00:00:12.400
ასევე გვაქვს წესები, რომლებიც გვასწავლიან
თუ როგორ შევუთავსოთ ისინი ერთმანეთს.

00:00:12.400 --> 00:00:22.230
თუ ვიტყვით ასეთ რამეს " ძაღლი წიგნებს
ჩემი ჭამს" ვერ გაიგებთ ჩემს ნათქვამს.

00:00:22.230 --> 00:00:26.640
თუ აქამდე ვერ ხვდებოდით, არ შეგიძლიათ
ორი არსებითი სახელის და ზმნიზედის

00:00:26.640 --> 00:00:28.730
ზმნის წინ უბრალოდ მოთავსება.
ასე არ გამოდის.

00:00:28.730 --> 00:00:34.870
ადგილები რომ შემეცვალა სიტყვებისთვის
და მეთქვა "ჩემი ძაღლი ჭამს წიგნებს"

00:00:34.870 --> 00:00:37.160
მიხვდებოდით რას ვამბობ.

00:00:37.160 --> 00:00:42.860
სიტყვა "ჭამს" შემიძლია შევცვალო სხვა ზმნით
მაგალითად "ისვრის".

00:00:42.860 --> 00:00:46.860
წინადადებას მაინც ექნებოდა შინაარსი, 
მიუხედავად აზრისა.

00:00:46.860 --> 00:00:51.930
პროგრამირებაში მეტყველების ნაწილების
ნაცვლად გვაქვს ტიპები.

00:00:51.930 --> 00:00:56.950
თქვენ უკვე ნახეთ ერთ-ერთი მათგანი - 
რიცხვები. ხატვის დროს ხშირად ვიყენებთ.

00:00:56.950 --> 00:01:00.950
ენის მსგავსად, ზოგჯერ უნდა გამოვიყენოთ
რიცხვები, ზოგჯერ არა.

00:01:00.950 --> 00:01:08.800
აქ რომ დამეწერა "100 -", მაშინ შემდეგ
რასაც დავწერ, უნდა იყოს რიცხვი.

00:01:08.800 --> 00:01:14.490
ან რაიმე, რაც რიცხვად გამოითვლება
მაგალითად "14 + 15".

00:01:14.490 --> 00:01:21.240
100-ის შემდეგ ადგილი რომ გამომეტოვებინა,
რიცხვს ვეღარ დავწერდი.

00:01:21.240 --> 00:01:23.350
"100 10" არაფერს არ ნიშნავს.

00:01:23.350 --> 00:01:27.350
პროგრამირებაში არის სხვა ტიპიც,
რომელსაც ბულის რიცხვი(ბულეანი) ჰქვია.

00:01:27.350 --> 00:01:34.670
იგი გამოიგონა ჯორჯ ბულმა, ამის
გამო დაერქვა ეს სახელი.

00:01:34.670 --> 00:01:38.190
რიცხვებისგან განსხვავებით, რომელთაც
უამრავი მნიშვნელობა შეიძლება ჰქონდეთ

00:01:38.190 --> 00:01:40.720
ბულის ცვლადს შეიძლება
მხოლოდ ორი მნიშვნელობა ჰქონდეს

00:01:40.720 --> 00:01:42.400
true(ჭეშმარიტი) ან false(მცდარი).

00:01:42.400 --> 00:01:44.800
როგორც ხედავთ, როცა მათ ვბეჭდავ ისინი
ლურჯდებიან.

00:01:44.800 --> 00:01:47.040
ეს ნიშნავს რომ მათ
სპეციალური მნიშვნელობა აქვთ.

00:01:47.050 --> 00:01:50.510
ჩვენ უკვე გამოვიყენეთ ბულის ცვლადები,
შეიძლება არ შეგინიშნავთ.

00:01:50.510 --> 00:01:51.820
ეს იყო if(თუ) ოპერატორთან

00:01:51.820 --> 00:01:54.140
მოდი, გავიხსენოთ, თუ როგორ მუშაობდა if

00:01:54.140 --> 00:01:58.760
შევქმნი ცვლადს სახელად "number" და
გავუტოლებ 40-ს.

00:01:58.760 --> 00:02:04.840
დავწერ if-ს, თუ რიცხვი
ნაკლებია 50-ზე,

00:02:04.840 --> 00:02:10.800
დავხატავ პირველ წრეწირს.

00:02:10.800 --> 00:02:17.840
დავაკოპირებ ამას თუ მტკიცებაში
და ყველაფერს წინ Tab-ით წავწევ

00:02:17.840 --> 00:02:23.270
ეს ხაზი ამბობს, რომ თუ რიცხვი ნაკლებია
50-ზე (და ეს ასეა), მაშინ დაიხატება წრე.

00:02:23.270 --> 00:02:27.270
და თუ რიცხვს გავზრდი, წრე გაქრება.

00:02:27.270 --> 00:02:32.710
ფრჩხილებში მოქცეული გამოსახულება
სინამდვილეში ბულის ტიპისაა

00:02:32.710 --> 00:02:36.020
დაიმახსოვრეთ, მათემატიკური გამოსახულება
ყოველთვის გამოითვლება რიცხვში

00:02:36.020 --> 00:02:40.210
მაგალითად 3+2+4*8

00:02:40.210 --> 00:02:44.210
ბულის ტიპის გამოსახულება კი
იღებს ლოგიკურ მნიშვნელობას (true ან false)

00:02:44.210 --> 00:02:48.150
კარგი ხერხი იმის შესამოწმებლად, არის 
თუ არა გამოსახულება ბულის ტიპის, ასეთია:

00:02:48.150 --> 00:02:51.060
დავუწეროთ წინ "არის თუ არა"
და აღვიქვათ ეს როგორც შეკითხვა.

00:02:51.060 --> 00:02:53.850
თუ ეს შეკითხვას ჰგავს, მაშინ ეს
ბულის ტიპის გამოსახულებაა.

00:02:53.850 --> 00:02:57.270
მაგალითად, არის თუ არა
ეს რიცხვი 50-ზე პატარა? დიახ.

00:02:57.270 --> 00:03:00.830
შესაბამისად ეს ბულის ტიპის გამოსახულებაა.

00:03:00.830 --> 00:03:08.930
თუ მექნებოდა ასეთი რამ "4+4" და 
ვეცდებოდი კითხვას, "არის თუ არა 4 +4?"

00:03:08.930 --> 00:03:10.930
არა, ეს გამოსახულება არ არის ბულის ტიპის.

00:03:10.930 --> 00:03:14.220
დავუბრუნდეთ if-ს.
ფრჩხილებში შემიძლია ნებისმიერი რამ ჩავუსვა

00:03:14.220 --> 00:03:17.560
თუ ის ბულის ცვლადია
ან ბულის ტიპის გამოსახულება.

00:03:17.560 --> 00:03:21.560
მაგალითად, "if (true)", ამ შემთხვევაში
წრე ყოველთვის დაიხატება.

00:03:21.560 --> 00:03:24.900
ან "if (false)", მაშინ წრე
არასდროს დაიხატება.

00:03:24.900 --> 00:03:28.080
ასევე მაგალითად if(3 < 4)
("თუ 3 ნაკლებია 4-ზე")

00:03:28.080 --> 00:03:30.780
რაც ასევე ბულის ტიპის გამოსახულებაა

00:03:30.780 --> 00:03:33.960
და ის ყოველთვის ჭეშმარიტია, წრე აქაც
სულ იქნება დახატული.

00:03:33.960 --> 00:03:38.370
თუ გვექნება if (3 > 4)("თუ 3 მეტია 4-ზე"),
ეს ყოველთვის მცდარი იქნება.

00:03:38.370 --> 00:03:41.070
ასევე შემიძლია ბულის რიცხები
ცვლადებს მივანიჭო.

00:03:41.070 --> 00:03:48.210
ახლა შევქმნი ახალ ცვლადს, რომელსაც
დავარქმევ winstonIsCool-ს

00:03:48.210 --> 00:03:50.910
და მივანიჭებ ბულის ტიპის მნიშვნელობას

00:03:50.910 --> 00:03:53.910
true-ს ან false-ს. 
ვთქვათ, true-ს.

00:03:53.910 --> 00:03:57.140
ახლა ამ ცვლადს აქვს
ბულის ტიპის მნიშვნელობა

00:03:57.140 --> 00:04:01.910
შემიძლია დავაკოპირო
და ჩავსვა ამ if-ში.

00:04:01.910 --> 00:04:06.570
როგორც ხედავთ, წრეწირი დაიხაზა, იმიტომ რომ
winstonIsCool-ის მნიშვნელობა true-ა.

00:04:06.570 --> 00:04:10.570
ეს შემიძლია შევცვალო ბულის ტიპის
გამოსახულებით,

00:04:10.570 --> 00:04:14.570
2 < 4 ("2 ნაკლებია 4-ზე").

00:04:14.575 --> 00:04:18.155
თუ ქმნით ცვლადს, რომელსაც უნდა
ჰქონდეს ბულის ტიპის მნიშვნელობა,

00:04:18.155 --> 00:04:19.345
უნდა მისცეთ ისეთი სახელი

00:04:19.345 --> 00:04:22.775
რომელიც აღნიშნავს მდგომარეობას,
როდესაც ცვლადი არის true, ანუ ჭეშმარიტი.

00:04:22.775 --> 00:04:26.095
კარგი ხერხი იმის შესამოწმებლად,
რამდენად კარგი სახელი შეურჩიეთ ცვლადს:

00:04:26.095 --> 00:04:28.935
დაუმატეთ წინ "თუ" და ნახეთ,
რამდენად აზრიანი პირობა გამოვიდა

00:04:28.935 --> 00:04:31.645
დავივიწყოთ WinstonIsCool-ი, უკვე
ვიცით რომ ეს ჭეშმარიტია.

00:04:31.645 --> 00:04:35.155
ვთქვათ, გვაქვს ცვლადი სახელად "მაფინები".

00:04:35.155 --> 00:04:37.145
თუ მაფინები.

00:04:37.145 --> 00:04:41.145
ეს არაფერს გვეუბნება, შესაბამისად
ცუდი სახელია ბულის ტიპის ცვლადისთვის.

00:04:41.145 --> 00:04:46.605
მაგრამ, რომ ერქვას muffinsAreBaking
("მაფინები ცხვება"), აზრი ექნებოდა.

00:04:46.605 --> 00:04:50.605
როდესაც ცვლადი იქნება ჭეშმარიტი,
მაშინ მაფინები ცხება.

00:04:50.605 --> 00:04:54.605
და არ მკითხოთ, როგორები.
მნიშვნელოვანი არ არის.

00:04:54.605 --> 00:04:58.605
მოდი, ახლა დავუბრუნდეთ if (number < 50)–ს
("თუ რიცხვი ნაკლებია 50-ზე"-ს).

00:04:58.605 --> 00:05:02.605
ახლა ვნახოთ
ბულის ტიპის სხვა გამოსახულებები.

00:05:02.605 --> 00:05:05.725
ჩვენ უკვე ვნახეთ 
"მეტია"(>) და "ნაკლებია"(<)

00:05:05.725 --> 00:05:09.215
მაგრამ ასევე შეგვიძლია გამოვიყენოთ
"ნაკლებია ან ტოლია"(<=)

00:05:09.215 --> 00:05:13.495
ვცადოთ, if (number <= 48)
("თუ რიცხვი ნაკლებია ან ტოლია 48-ის").

00:05:13.495 --> 00:05:19.275
ასევე შეგვიძლია დავწეროთ if (number >= 48)
("თუ რიცხვი მეტია ან ტოლი 48-ის").

00:05:19.275 --> 00:05:27.265
თუ ეს ასეა, დაიხატება მარჯვენა ზედა
წრეწირი.

00:05:27.265 --> 00:05:30.915
და თუ გვინდა შევამოწმოთ არის თუ არა ორი
რამ ერთმანეთის ტოლი,

00:05:30.915 --> 00:05:39.355
ჩვენ შეგვიძლია დავწეროთ "if (number" 
და სამი ტოლობის ნიშანი - "=== 48)".

00:05:39.355 --> 00:05:42.585
უფრო ჰგავს ტოლობის იმ ნიშანს,
რომელიც მათემატიკაში ვისწავლეთ.

00:05:42.585 --> 00:05:44.525
ოღონდ ამჯერად ზედიზედ 3-ია.

00:05:44.525 --> 00:05:46.285
მგონი ზედმეტიც.

00:05:46.285 --> 00:05:51.685
საბოლოოდ, თუ გვინდა შევამოწმოთ
ორი რამის უტოლობა,

00:05:51.685 --> 00:05:55.395
შეგვიძლია დავწეროთ
"თუ რიცხვი" და შემდეგ ძახილის ნიშანი

00:05:55.395 --> 00:05:59.395
და ორი ცალი ტოლობის ნიშანი. "!==48".

00:05:59.395 --> 00:06:03.395
და დაიხატება საბოლოო წრეწირიც.

00:06:03.395 --> 00:06:07.395
თუ ზემოთ ავიხედავთ, ვნახავთ, რომ
რიცხვი უდრის 48-ს.

00:06:07.395 --> 00:06:11.975
იგი ნაკლებია და ტოლია 48-ის, ამიტომაც
ზედა მარცხენა წრეწირი ხატია.

00:06:11.975 --> 00:06:15.975
ასევე მეტია და ტოლი 48-ის,
ასევე უდრის 48-ს,

00:06:15.975 --> 00:06:21.465
მაგრამ არ არ უდრის 48-ს, ამიტომაც
არ გვაქვს ქვედა მარჯვენა წრეწირი.

00:06:21.465 --> 00:06:26.625
და თუ შევცვლით რიცხვს ვნახავთ, რომ
ზოგი წრეწირი დაიხატება და ზოგიც გაქრება.

00:06:26.625 --> 00:06:29.375
ახლა თქვენ იცით ბულის ტიპის შესახებ.

00:06:29.375 --> 00:06:31.131
მათემატიკური გამოსახულებების ნაირად,

00:06:31.131 --> 00:06:33.873
ბულის ტიპის გამოსახულებებიც შეიძლება
ძალიან გართულდეს.

00:06:33.873 --> 00:06:35.873
მაგრამ, ამის შესახებ
სხვა დროს ვისაუბროთ.