1
00:00:00,000 --> 00:00:05,360
ინგლისურ ენაში მეტყველების
სხვადასხვა ნაწილებია.

2
00:00:05,360 --> 00:00:08,400
მაგალითად არსებითი სახელი, ზედსართავი
სახელი, ზმნიზედა, ზმნა.

3
00:00:08,400 --> 00:00:12,400
ასევე გვაქვს წესები, რომლებიც გვასწავლიან
თუ როგორ შევუთავსოთ ისინი ერთმანეთს.

4
00:00:12,400 --> 00:00:22,230
თუ ვიტყვით ასეთ რამეს " ძაღლი წიგნებს
ჩემი ჭამს" ვერ გაიგებთ ჩემს ნათქვამს.

5
00:00:22,230 --> 00:00:26,640
თუ აქამდე ვერ ხვდებოდით, არ შეგიძლიათ
ორი არსებითი სახელის და ზმნიზედის

6
00:00:26,640 --> 00:00:28,730
ზმნის წინ უბრალოდ მოთავსება.
ასე არ გამოდის.

7
00:00:28,730 --> 00:00:34,870
ადგილები რომ შემეცვალა სიტყვებისთვის
და მეთქვა "ჩემი ძაღლი ჭამს წიგნებს"

8
00:00:34,870 --> 00:00:37,160
მიხვდებოდით რას ვამბობ.

9
00:00:37,160 --> 00:00:42,860
სიტყვა "ჭამს" შემიძლია შევცვალო სხვა ზმნით
მაგალითად "ისვრის".

10
00:00:42,860 --> 00:00:46,860
წინადადებას მაინც ექნებოდა შინაარსი, 
მიუხედავად აზრისა.

11
00:00:46,860 --> 00:00:51,930
პროგრამირებაში მეტყველების ნაწილების
ნაცვლად გვაქვს ტიპები.

12
00:00:51,930 --> 00:00:56,950
თქვენ უკვე ნახეთ ერთ-ერთი მათგანი - 
რიცხვები. ხატვის დროს ხშირად ვიყენებთ.

13
00:00:56,950 --> 00:01:00,950
ენის მსგავსად, ზოგჯერ უნდა გამოვიყენოთ
რიცხვები, ზოგჯერ არა.

14
00:01:00,950 --> 00:01:08,800
აქ რომ დამეწერა "100 -", მაშინ შემდეგ
რასაც დავწერ, უნდა იყოს რიცხვი.

15
00:01:08,800 --> 00:01:14,490
ან რაიმე, რაც რიცხვად გამოითვლება
მაგალითად "14 + 15".

16
00:01:14,490 --> 00:01:21,240
100-ის შემდეგ ადგილი რომ გამომეტოვებინა,
რიცხვს ვეღარ დავწერდი.

17
00:01:21,240 --> 00:01:23,350
"100 10" არაფერს არ ნიშნავს.

18
00:01:23,350 --> 00:01:27,350
პროგრამირებაში არის სხვა ტიპიც,
რომელსაც ბულის რიცხვი(ბულეანი) ჰქვია.

19
00:01:27,350 --> 00:01:34,670
იგი გამოიგონა ჯორჯ ბულმა, ამის
გამო დაერქვა ეს სახელი.

20
00:01:34,670 --> 00:01:38,190
რიცხვებისგან განსხვავებით, რომელთაც
უამრავი მნიშვნელობა შეიძლება ჰქონდეთ

21
00:01:38,190 --> 00:01:40,720
ბულის ცვლადს შეიძლება
მხოლოდ ორი მნიშვნელობა ჰქონდეს

22
00:01:40,720 --> 00:01:42,400
true(ჭეშმარიტი) ან false(მცდარი).

23
00:01:42,400 --> 00:01:44,800
როგორც ხედავთ, როცა მათ ვბეჭდავ ისინი
ლურჯდებიან.

24
00:01:44,800 --> 00:01:47,040
ეს ნიშნავს რომ მათ
სპეციალური მნიშვნელობა აქვთ.

25
00:01:47,050 --> 00:01:50,510
ჩვენ უკვე გამოვიყენეთ ბულის ცვლადები,
შეიძლება არ შეგინიშნავთ.

26
00:01:50,510 --> 00:01:51,820
ეს იყო if(თუ) ოპერატორთან

27
00:01:51,820 --> 00:01:54,140
მოდი, გავიხსენოთ, თუ როგორ მუშაობდა if

28
00:01:54,140 --> 00:01:58,760
შევქმნი ცვლადს სახელად "number" და
გავუტოლებ 40-ს.

29
00:01:58,760 --> 00:02:04,840
დავწერ if-ს, თუ რიცხვი
ნაკლებია 50-ზე,

30
00:02:04,840 --> 00:02:10,800
დავხატავ პირველ წრეწირს.

31
00:02:10,800 --> 00:02:17,840
დავაკოპირებ ამას თუ მტკიცებაში
და ყველაფერს წინ Tab-ით წავწევ

32
00:02:17,840 --> 00:02:23,270
ეს ხაზი ამბობს, რომ თუ რიცხვი ნაკლებია
50-ზე (და ეს ასეა), მაშინ დაიხატება წრე.

33
00:02:23,270 --> 00:02:27,270
და თუ რიცხვს გავზრდი, წრე გაქრება.

34
00:02:27,270 --> 00:02:32,710
ფრჩხილებში მოქცეული გამოსახულება
სინამდვილეში ბულის ტიპისაა

35
00:02:32,710 --> 00:02:36,020
დაიმახსოვრეთ, მათემატიკური გამოსახულება
ყოველთვის გამოითვლება რიცხვში

36
00:02:36,020 --> 00:02:40,210
მაგალითად 3+2+4*8

37
00:02:40,210 --> 00:02:44,210
ბულის ტიპის გამოსახულება კი
იღებს ლოგიკურ მნიშვნელობას (true ან false)

38
00:02:44,210 --> 00:02:48,150
კარგი ხერხი იმის შესამოწმებლად, არის 
თუ არა გამოსახულება ბულის ტიპის, ასეთია:

39
00:02:48,150 --> 00:02:51,060
დავუწეროთ წინ "არის თუ არა"
და აღვიქვათ ეს როგორც შეკითხვა.

40
00:02:51,060 --> 00:02:53,850
თუ ეს შეკითხვას ჰგავს, მაშინ ეს
ბულის ტიპის გამოსახულებაა.

41
00:02:53,850 --> 00:02:57,270
მაგალითად, არის თუ არა
ეს რიცხვი 50-ზე პატარა? დიახ.

42
00:02:57,270 --> 00:03:00,830
შესაბამისად ეს ბულის ტიპის გამოსახულებაა.

43
00:03:00,830 --> 00:03:08,930
თუ მექნებოდა ასეთი რამ "4+4" და 
ვეცდებოდი კითხვას, "არის თუ არა 4 +4?"

44
00:03:08,930 --> 00:03:10,930
არა, ეს გამოსახულება არ არის ბულის ტიპის.

45
00:03:10,930 --> 00:03:14,220
დავუბრუნდეთ if-ს.
ფრჩხილებში შემიძლია ნებისმიერი რამ ჩავუსვა

46
00:03:14,220 --> 00:03:17,560
თუ ის ბულის ცვლადია
ან ბულის ტიპის გამოსახულება.

47
00:03:17,560 --> 00:03:21,560
მაგალითად, "if (true)", ამ შემთხვევაში
წრე ყოველთვის დაიხატება.

48
00:03:21,560 --> 00:03:24,900
ან "if (false)", მაშინ წრე
არასდროს დაიხატება.

49
00:03:24,900 --> 00:03:28,080
ასევე მაგალითად if(3 < 4)
("თუ 3 ნაკლებია 4-ზე")

50
00:03:28,080 --> 00:03:30,780
რაც ასევე ბულის ტიპის გამოსახულებაა

51
00:03:30,780 --> 00:03:33,960
და ის ყოველთვის ჭეშმარიტია, წრე აქაც
სულ იქნება დახატული.

52
00:03:33,960 --> 00:03:38,370
თუ გვექნება if (3 > 4)("თუ 3 მეტია 4-ზე"),
ეს ყოველთვის მცდარი იქნება.

53
00:03:38,370 --> 00:03:41,070
ასევე შემიძლია ბულის რიცხები
ცვლადებს მივანიჭო.

54
00:03:41,070 --> 00:03:48,210
ახლა შევქმნი ახალ ცვლადს, რომელსაც
დავარქმევ winstonIsCool-ს

55
00:03:48,210 --> 00:03:50,910
და მივანიჭებ ბულის ტიპის მნიშვნელობას

56
00:03:50,910 --> 00:03:53,910
true-ს ან false-ს. 
ვთქვათ, true-ს.

57
00:03:53,910 --> 00:03:57,140
ახლა ამ ცვლადს აქვს
ბულის ტიპის მნიშვნელობა

58
00:03:57,140 --> 00:04:01,910
შემიძლია დავაკოპირო
და ჩავსვა ამ if-ში.

59
00:04:01,910 --> 00:04:06,570
როგორც ხედავთ, წრეწირი დაიხაზა, იმიტომ რომ
winstonIsCool-ის მნიშვნელობა true-ა.

60
00:04:06,570 --> 00:04:10,570
ეს შემიძლია შევცვალო ბულის ტიპის
გამოსახულებით,

61
00:04:10,570 --> 00:04:14,570
2 < 4 ("2 ნაკლებია 4-ზე").

62
00:04:14,575 --> 00:04:18,155
თუ ქმნით ცვლადს, რომელსაც უნდა
ჰქონდეს ბულის ტიპის მნიშვნელობა,

63
00:04:18,155 --> 00:04:19,345
უნდა მისცეთ ისეთი სახელი

64
00:04:19,345 --> 00:04:22,775
რომელიც აღნიშნავს მდგომარეობას,
როდესაც ცვლადი არის true, ანუ ჭეშმარიტი.

65
00:04:22,775 --> 00:04:26,095
კარგი ხერხი იმის შესამოწმებლად,
რამდენად კარგი სახელი შეურჩიეთ ცვლადს:

66
00:04:26,095 --> 00:04:28,935
დაუმატეთ წინ "თუ" და ნახეთ,
რამდენად აზრიანი პირობა გამოვიდა

67
00:04:28,935 --> 00:04:31,645
დავივიწყოთ WinstonIsCool-ი, უკვე
ვიცით რომ ეს ჭეშმარიტია.

68
00:04:31,645 --> 00:04:35,155
ვთქვათ, გვაქვს ცვლადი სახელად "მაფინები".

69
00:04:35,155 --> 00:04:37,145
თუ მაფინები.

70
00:04:37,145 --> 00:04:41,145
ეს არაფერს გვეუბნება, შესაბამისად
ცუდი სახელია ბულის ტიპის ცვლადისთვის.

71
00:04:41,145 --> 00:04:46,605
მაგრამ, რომ ერქვას muffinsAreBaking
("მაფინები ცხვება"), აზრი ექნებოდა.

72
00:04:46,605 --> 00:04:50,605
როდესაც ცვლადი იქნება ჭეშმარიტი,
მაშინ მაფინები ცხება.

73
00:04:50,605 --> 00:04:54,605
და არ მკითხოთ, როგორები.
მნიშვნელოვანი არ არის.

74
00:04:54,605 --> 00:04:58,605
მოდი, ახლა დავუბრუნდეთ if (number < 50)–ს
("თუ რიცხვი ნაკლებია 50-ზე"-ს).

75
00:04:58,605 --> 00:05:02,605
ახლა ვნახოთ
ბულის ტიპის სხვა გამოსახულებები.

76
00:05:02,605 --> 00:05:05,725
ჩვენ უკვე ვნახეთ 
"მეტია"(>) და "ნაკლებია"(<)

77
00:05:05,725 --> 00:05:09,215
მაგრამ ასევე შეგვიძლია გამოვიყენოთ
"ნაკლებია ან ტოლია"(<=)

78
00:05:09,215 --> 00:05:13,495
ვცადოთ, if (number <= 48)
("თუ რიცხვი ნაკლებია ან ტოლია 48-ის").

79
00:05:13,495 --> 00:05:19,275
ასევე შეგვიძლია დავწეროთ if (number >= 48)
("თუ რიცხვი მეტია ან ტოლი 48-ის").

80
00:05:19,275 --> 00:05:27,265
თუ ეს ასეა, დაიხატება მარჯვენა ზედა
წრეწირი.

81
00:05:27,265 --> 00:05:30,915
და თუ გვინდა შევამოწმოთ არის თუ არა ორი
რამ ერთმანეთის ტოლი,

82
00:05:30,915 --> 00:05:39,355
ჩვენ შეგვიძლია დავწეროთ "if (number" 
და სამი ტოლობის ნიშანი - "=== 48)".

83
00:05:39,355 --> 00:05:42,585
უფრო ჰგავს ტოლობის იმ ნიშანს,
რომელიც მათემატიკაში ვისწავლეთ.

84
00:05:42,585 --> 00:05:44,525
ოღონდ ამჯერად ზედიზედ 3-ია.

85
00:05:44,525 --> 00:05:46,285
მგონი ზედმეტიც.

86
00:05:46,285 --> 00:05:51,685
საბოლოოდ, თუ გვინდა შევამოწმოთ
ორი რამის უტოლობა,

87
00:05:51,685 --> 00:05:55,395
შეგვიძლია დავწეროთ
"თუ რიცხვი" და შემდეგ ძახილის ნიშანი

88
00:05:55,395 --> 00:05:59,395
და ორი ცალი ტოლობის ნიშანი. "!==48".

89
00:05:59,395 --> 00:06:03,395
და დაიხატება საბოლოო წრეწირიც.

90
00:06:03,395 --> 00:06:07,395
თუ ზემოთ ავიხედავთ, ვნახავთ, რომ
რიცხვი უდრის 48-ს.

91
00:06:07,395 --> 00:06:11,975
იგი ნაკლებია და ტოლია 48-ის, ამიტომაც
ზედა მარცხენა წრეწირი ხატია.

92
00:06:11,975 --> 00:06:15,975
ასევე მეტია და ტოლი 48-ის,
ასევე უდრის 48-ს,

93
00:06:15,975 --> 00:06:21,465
მაგრამ არ არ უდრის 48-ს, ამიტომაც
არ გვაქვს ქვედა მარჯვენა წრეწირი.

94
00:06:21,465 --> 00:06:26,625
და თუ შევცვლით რიცხვს ვნახავთ, რომ
ზოგი წრეწირი დაიხატება და ზოგიც გაქრება.

95
00:06:26,625 --> 00:06:29,375
ახლა თქვენ იცით ბულის ტიპის შესახებ.

96
00:06:29,375 --> 00:06:31,131
მათემატიკური გამოსახულებების ნაირად,

97
00:06:31,131 --> 00:06:33,873
ბულის ტიპის გამოსახულებებიც შეიძლება
ძალიან გართულდეს.

98
00:06:33,873 --> 00:06:35,873
მაგრამ, ამის შესახებ
სხვა დროს ვისაუბროთ.