0:00:01.206,0:00:07.125
(ဂီတသံ)

0:00:14.325,0:00:18.822
ဒီပျားကောင်တွေဟာ California၊ Berkeley ရှိ[br]ကျွန်တော့ နောက်ဖေးခြံထဲမှာပါ။

0:00:18.822,0:00:21.221
မနှစ်တုန်းကအထိ ကျွန်တော်ဟာ[br]ပျားတွေကို မမွေးခဲ့ဘူးပါ၊

0:00:21.221,0:00:25.270
ဒါပေမဲ့၊ National Geographic က သူတို့[br]အကြောင်း ဓာတ်ပုံရိုက်ဖို့ ပြောလာတာနဲ့

0:00:25.270,0:00:27.769
ဆွဲဆောင်မှုရှိမယ့် [br]ဓာတ်ပုံတွေ ရိုက်နိုင်ဖို့

0:00:27.769,0:00:30.253
ကိုယ်တိုင် ပျားတွေကို မွေးရန် [br]ဆုံးဖြတ်ခဲ့တယ်။

0:00:30.253,0:00:31.948
ပျားတွေဟာ သီးနှံတွေရဲ့

0:00:31.948,0:00:34.572
သုံးပုံတပုံကို ဝတ်မှုန် ကူးပေးတာ[br]ခင်ဗျားတို့ သိကြမယ်ထင်တယ်၊

0:00:34.572,0:00:37.730
နောက်ဆုံးအချိန်ပိုင်းမှာ ပျားတွေရဲ့ ဘဝဟာ[br]အတော့်ကို ခက်ထန်လာခဲ့တယ်။

0:00:37.730,0:00:42.281
အဲဒါနဲ့ ဓာတ်ပုံဆရာ တဦးအနေနဲ့ အဲဒီပြဿနာကို [br]စူးစမ်းရန် ဆုံးဖြတ်လိုက်တယ်။

0:00:42.281,0:00:45.466
နောက်ဆုံး တနှစ်မှာ ကျွန်တော် [br]တွေ့ရှိခဲ့တာကို ခင်ဗျားတို့ကို ပြပေးမှာပါ။

0:00:46.276,0:00:47.900
အမွေးထူတဲ့ ဒီအကောင်လေးတွေဟာ

0:00:47.900,0:00:52.243
ပျားပေါက်စ အကောင်တွေ သူတို့နေနေခဲ့ကြရတဲ့[br]အခန်းငယ်ထဲမှ ကိုယ်တဝက် ထွက်လာကြတယ်၊

0:00:52.243,0:00:55.283
ဒီပျားတွေဟာ ပိုးသတ်ဆေး၊ ရောဂါတွေ နဲ့[br]နေထိုင်စရာ ပျောက်လာနေခြင်းတို့လို၊

0:00:55.283,0:00:59.535
ပြဿနာ တော်တော်များများကို[br]ကိုင်တွယ် ဖြေရှင်းနေကြရပေမဲ့၊

0:00:59.535,0:01:04.146
တခုတည်းသော အကြီးဆုံး အန္တရာယ်မှာ[br]Varroa ဖျက်ဆီးသူလို့ ခေါ်ကြတဲ့ အာရှတိုက်မှ

0:01:04.146,0:01:06.475
ကမျဉ်းကောင်ဆိုတဲ့ ကပ်ပါးကောင်ပါပဲ။

0:01:06.475,0:01:09.354
အပ်ခေါင်း အရွယ် အဲဒီကမျဉ်းကောင်ဟာ[br]ပေါက်ခါစ ပျားတွေဆီကို တွာသွားလျက်

0:01:09.354,0:01:11.699
သူတို့ရဲ့ သွေးကို စုတ်ယူပါတယ်။

0:01:11.699,0:01:13.696
အဲဒါက ပျားတွေရဲ့ ကိုယ်ခံ စနစ်ကို [br]အားနည်းလာစေတာမို့

0:01:13.696,0:01:16.940
ပျားအုံဟာ တဖြည်းဖြည်းနဲ့ [br]ပျက်ပြုန်းသွားရမှာပါ၊

0:01:16.940,0:01:20.476
အဲဒါကြောင့် ပျားတွေဟာ ဖိစီးမှု နဲ့ [br]ရောဂါတွေကို ခုခံနိုင်စွမ်း ကျဆင်းလာကြပါတယ်။

0:01:21.776,0:01:23.773
ပျားတွေဟာ သူတို့မွေးဖွားရာ အခန်းငယ်ထဲမှာ

0:01:23.773,0:01:26.513
ဖွံ့ဖြိုးလာနေချိန်မှာ သိပ်ကို [br]ထိခိုက်လွယ်ကြပါတယ်၊

0:01:26.513,0:01:29.624
အဲဒီဖြစ်စဉ် တခုလုံးကို စူးစမ်း[br]လေ့လာချင်လို့ ကျွန်တော်ဟာ

0:01:29.624,0:01:32.248
U.C.Davis မှ အသင်းဆီသွားကာ[br]ပျားပုံတွေကို ရိုက်မယ့် အဖွဲ့စီစဉ်ခဲ့တယ်၊

0:01:32.248,0:01:35.343
ပြီးတော့ ကင်မရာ ရှေ့မှာ ပျားတွေကို ဘယ်လို[br]ကြီးပြင်းလာစေမလဲ စဉ်းစားခဲ့တယ်။

0:01:35.993,0:01:38.981
ကျွန်တော်ဟာ ပျားဘဝရဲ့ ပထမ ၂၁ ရက်ကို

0:01:38.981,0:01:41.770
စက္ကန့် ၆၀ တည်းနဲ့ ပြပေးမှာပါ။

0:01:43.763,0:01:48.567
ဒါက ပျားဥကနေပြီး ပိုးလောက်ကောင်[br]ပေါက်လာနေပုံပါ၊

0:01:48.567,0:01:53.012
အသစ်ပေါက်ခါစ ပိုးလောက်ကောင်တွေဟာ[br]သူတို့ အခန်းငယ်ကို ရစ်ပတ် ကူးနေကြတယ်၊

0:01:53.012,0:01:57.335
သူတို့ စားဖို့ ပြုစုရေ ပျားတွေမှ ထုတ်လုပ်[br]ပေးတဲ့ အဖြူရောင် အကျိအချွဲကို စားနေကြတယ်။

0:01:59.616,0:02:04.159
အဲဒီနောက်မှာ သူတို့ဟာ ပိုးတုံးလုံး[br]ပုံစံပြောင်းလဲသွားရင်းနဲ့

0:02:04.159,0:02:07.509
ဦးခေါင်း နဲ့ ခြေတွေ ကွဲပြားလာကြပါတယ်။

0:02:09.833,0:02:11.853
ပိုးတုံးလုံး ဖြစ်လာတဲ့ [br]ဖြစ်စဉ်က ဒီလိုရှိပါတယ်၊

0:02:11.853,0:02:15.243
ကမျဉ်းကောင်တွေ အခန်းငယ်ထဲ ပတ်ပြေးနေကြတာ[br]ခင်ဗျားတို့ ဒီမှာ လက်တွေ့မြင်နိုင်ကြတယ်။

0:02:15.243,0:02:19.510
အဲဒီနောက် သူတို့ကိုယ်ထဲက အမျှင်ဟာ[br]ဖွဲ့စည်းမှု ပြောင်းလာလျက်

0:02:19.510,0:02:24.115
အမည်းစက်ဟာ တဖြည်းဖြည်းချင်း သူတို့ရဲ့[br]မျက်လုံးတွေ ဖြစ်လာကြမှာပါ။

0:02:26.869,0:02:32.757
ဖြစ်စဉ်ရဲ့ နောက်ဆုံးအဆင့် အဖြစ် သူတို့ရဲ့ [br]အရေပြား အပေါ်ဘက်ကို ရှုံ့တွထွက်လာပြီး

0:02:32.757,0:02:35.245
သူတို့ဆီမှာ အမွေးအမျှင်တွေ ပေါ်လာတယ်။

0:02:35.245,0:02:39.237
(ဂီတသံ)

0:02:48.805,0:02:51.659
ဒီတော့-- (လက်ခုပ်သံများ)

0:02:54.703,0:02:57.907
ခုနက ဗီဒီယို တဝက်နေရာမှာ ခင်ဗျားတို့[br]မြင်ခဲ့ရသလို

0:02:57.907,0:03:00.461
ကမျဉ်းကောင်တွေဟာ ပေါက်ခါစ ပျားတွေ[br]တဝိုက်မှာ ပြေးနေခဲ့ကြတယ်၊

0:03:00.461,0:03:04.390
အစောင့်ပျားတွေက အဲဒီ ကမျဉ်းကောင်တွေကို[br]ထိန်းချုပ်ကြပုံက

0:03:04.390,0:03:07.404
သူတို့ပျားအုံကို ဓာတုပစ္စည်းတွေနဲ့[br]မွမ်းမံပေးကြတာပါ။

0:03:07.404,0:03:09.670
ရေရှည်အတွက် ဒါဟာ ဆိုးဝါးတဲ့နည်းလမ်းပါ၊

0:03:09.670,0:03:13.223
အဲဒီ ကမျဉ်းကောင်တွေကို ထိန်းချုပ်ဖို့[br]အခြားနည်းလမ်းတွေကို

0:03:13.223,0:03:15.387
သုတေသီတွေ ရှာကြံနေကြပါတယ်။

0:03:16.195,0:03:18.963
ဒါက အဲဒီလို အစားထိုးစရာထဲက တခုပါ။

0:03:18.963,0:03:23.328
Baton Rouge မှာရှိတဲ့ USDA Bee Lab မှ[br]စမ်းသပ်ရေး အကောင်ဖောက်ရေး အစီအစဉ်ပါ၊

0:03:23.328,0:03:27.045
ဒီဘုရင်မ နဲ့ သူ့အစေးအပါး ပျားတွေဟာလည်း[br]အစီအစဉ်ရဲ့ တစိတ်တဒေသပါ။

0:03:27.735,0:03:31.430
သုတေသီတွေ တွေ့ခဲ့ကြတာက

0:03:31.430,0:03:35.152
အချို့ပျားတွေဟာ ကမျဉ်းကောင်တွေကို [br]တိုက်ခိုက်ဖို့ သဘာဝ စွမ်းပကား ရှိကြတယ်၊

0:03:35.152,0:03:39.322
သူတို့ဟာ ကမျဉ်းကောင်တွေကို ခံနိုင်ရည်ရှိတဲ့[br]ပျားတွေအတွက် လိုင်းတလိုင်းကို စီစဉ်ခဲ့တယ်။

0:03:40.782,0:03:43.418
အဲဒီလိုနည်းဖြင့် စမ်းသပ်ခန်းထဲမှာ[br]ပျားတွေကို မွေးကြတာပါ။

0:03:43.418,0:03:46.158
ဘုရင်မကို စိတ်ငြမ်းဆေး တိုက်ပေးလိုက်ကာ

0:03:46.158,0:03:51.200
တိကျတဲ့ စက်ကိရိယာကို သုံးပြီး [br]ဓာတုနည်းဖြင့် သားစပ်ပေးလိုက်တာပါ။

0:03:51.200,0:03:53.478
အဲဒီလိုနည်းဖြင့် သုတေသီတို့ဟာ[br]မျိုးစပ်မယ့် ပျားတွေကို

0:03:53.478,0:03:58.500
အတိအကျ ရွေးချယ်ခွင့်ကို ပေးလာပါတယ်၊

0:03:58.500,0:04:01.627
ဒါပေမဲ့ အဲဒီလို ထိန်းချုပ်ရွေးချယ်မှုကြောင့်[br]ဆုတ်ယုတ်မှု တခု ရှိလာတယ်။

0:04:01.627,0:04:04.832
သူတို့ဟာ ကမျဉ်းကောင်တွေကို နိုင်နိုင်နေကြတဲ့[br]ပျားတွေကို မွေးထုတ်ပေးနိုင်ခဲ့ကြပေမဲ့၊

0:04:04.832,0:04:07.920
အဲဒီလုပ်ငန်းစဉ် အတွင်းမှာ အဲဒီပျားတွေဟာ[br]နူးညံ့မှု နဲ့ ပျားရည် စုစည်းမှုလို

0:04:07.920,0:04:11.685
သူတို့ရဲ့ လက္ခဏာတွေကို ဆုံးရှံးသွားကြပါတယ်။

0:04:11.685,0:04:14.194
အဲဒီပြဿနာကို ကျော်လွှားနိုင်ဖို့အတွက်

0:04:14.194,0:04:17.742
သုတေသီတို့ဟာ အခုတော့ စီးပွားဖြစ် ပျားတွေကို[br]မွေးကြသူတို့နဲ့ လက်တွဲ ဆောင်ရွက်နေကြတယ်။

0:04:18.252,0:04:23.120
ဒါကတော့ Bret Adee က သူရဲ့ ပျားအုံ[br]၇၂၀၀၀ ထဲက တခုကို ဖွင့်ပြနေတာပါ။

0:04:23.120,0:04:27.750
သူတို့ ညီအကိုတို့ဟာ ကမ္ဘာမှာ ပျားမွေးမြူရေး[br]အကြီးဆုံး လုပ်ငန်းကို ပိုင်ဆိုင်ကြပြီး

0:04:27.750,0:04:33.409
USDA ဟာ သူတို့ရဲ့ ကမျဉ်းကောင် ပီကြတဲ့[br]ပျားတွေကို သူ့လုပ်ငန်းထဲ ထည့်ပေးလျက်

0:04:33.409,0:04:35.052
တနေ့တွင် သူတို့ဟာ ကမျဉ်းကောင် ပီကြတဲ့

0:04:35.052,0:04:38.723
ပျားတွေကိုသာမက ပျားတွေ ကျွန်ုပ်တို့အတွက်[br]အသုံးဝင်ခြင်းဆိုင်ရာ

0:04:38.723,0:04:43.707
အခြား လက္ခဏာတွေကိုပါ ရရှိလာနိုင်ကြမယ်လို့[br]မျှော်လင့်ထားကြပါတယ်။

0:04:44.165,0:04:45.860
အဲဒီလိုပြောလိုက်လို့ ကျွန်တော်တို့ဟာ[br]ပျားတွေကို

0:04:45.860,0:04:49.157
အသုံးချအမြတ်ထုတ်ဖို့ ကြိုးစားနေသလို[br]ထင်မြင်စရာ ရှိနိုင်ပေမဲ့၊

0:04:49.157,0:04:52.593
တကယ်တမ်းမှာတော့၊ လူသားတွေ အဲဒီလို[br]လုပ်ကိုင်လာခဲ့ကြတာ နှစ်ထောင်ချီနေပါပြီ။

0:04:52.593,0:04:57.747
တချိန်တုန်းက အရိုင်းကောင်တွေကို ယူပြီး[br]သေတ္တာတွေထဲ ထည့်ပေးလိုက်ကာ

0:04:57.747,0:04:59.861
အိမ်မွေးတိရိစ္ဆာန်လို မွေးရန်ကြံစည်ခဲ့စဉ်က

0:04:59.861,0:05:03.970
အစပိုင်းတွင် ပျားရည်ကို စုစည်းရန် အတွက်ပါ၊

0:05:03.970,0:05:06.725
ဒါပေမဲ့ အချိန်ကြာလာတာနဲ့အမျှ ကျွန်တော်တို့ဟာ[br]မူရင်း ဝတ်မှုန်ကူးစက်ပေးတဲ့ ပျားတွေကို

0:05:06.725,0:05:08.420
ပျားအရိုင်းတွေကို ဆုံးရှုံးလာကြပါတယ်။

0:05:08.420,0:05:11.485
အခုဆိုရင် ပျားအရိုင်းတွေက လယ်ယာလုပ်ငန်း[br]အတွက် လိုအပ်သလောက်

0:05:11.485,0:05:15.284
ဝတ်မှုန်ကူးမှုကို လုပ်ပေးနိုင်စွမ်း [br]မလောက် ဖြစ်လာပါတယ်၊

0:05:15.284,0:05:20.508
အဲဒါကြောင့်မို့လို့ လူကထုတ်လုပ်တဲ့ ပျားတွေဟာ[br]အစားအစာ စနစ်ရဲ့ အစိတ်အပိုင်း ဖြစ်လာခဲ့တယ်။

0:05:20.508,0:05:23.227
ဒီတော့ လူတွေကို ပျားတွေကို [br]ကယ်တင်ဖို့ကို ပြောကြတဲ့အခါမှာ

0:05:23.227,0:05:25.360
ကျွန်တော် အမြင်က ကျန်တော်တို့ဟာ

0:05:25.360,0:05:28.588
ပျားတွေဆိုင်ရာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ဆက်ဆံမှုကို[br]ထိန်းသိမ်းထားချင်ကြရင်၊

0:05:28.588,0:05:33.592
ပြီးတော့ ဝတ်မှုန်ကူးစက်ပေးဖို့ အဖြေအသစ်တွေ[br]ရှာကြံချင်ကြရင်၊

0:05:33.592,0:05:38.693
ကျွန်တော်တို့ဟာ ပျားတွေရဲ့ [br]အခြေခံ ဇီဝဗေဒကို နားလည်ရန်၊

0:05:38.693,0:05:44.936
ကျွန်တော်တို့ မြင်မရနိုင်တဲ့ ဖိစီးချက်တွေရဲ့[br]အကျိုးသက်ရောက်မှုကို နားလည်ရန် လိုပါတယ်။

0:05:45.909,0:05:49.114
နောက်တမျိုး ပြောရရင်၊ ကျွန်တော်တို့ဟာ [br]ပျားတွေကို နီးကပ်စွာ သိရှိဖို့ လိုအပ်တယ်။

0:05:49.114,0:05:51.384
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

0:05:51.384,0:05:53.198
(လက်ခုပ်သံများ)